کاشت داشت و برداشت گندم

MehD1979

متخصص زراعت و اگرواکولوژی
کاربر ممتاز
روش های کشت گندم
روش های کشت گندم به وسعت و شیب زمین، مقدار آب موجود و مدیریت زارعی بستگی دارد.
به طور کلی روش های کشت عبارتست از:
۱) روش کرتی:
روشی است سنتی و در زمین هایی اعمال می شود که دارای سطح کم، شیب نامناسب و یا آب کم برای آبیاری هستند. در این روش معمولاً پس از انجام گاوآهن و دیسک،‌ بذر را پاشیده و با دیسک زیر خاک برده و مرزهایی با مرزبند ایجاد می کنند. در این روش استفاده از ماشین آلات برای انجام امور داشت مانند سمپاشی علیه علف های هرز غیرممکن و برداشت با کمباین به دلیل مرزهای زیاد مشکل است. همچنین از سطح مفید مزرعه به خوبی استفاده نشده و ضایعات زمین زیاد است.
۲) روش خطی یا فارویی:
این روش برای زراعت گندم آبی انجام می شود و به این ترتیب است که پس از انجام گاوآهن، دیسک و تسطیح، با استفاده از دستگاه کودپاش (سانتریفوژ) بذر را در سطح مزرعه پاشیده و سپس با دستگاه فاروئر جوی و پشته ایجاد می شود. در مواردی پیش از انجام جوی و پشته به وسیله دیسک بذر را زیر خاک می کنند که آزمایش ها نشان داده، این عمل چندان موثر و مورد نیاز نیست. در این روش پشته ها،‌ کم عرض (۲۵ - ۱۰ سانتیمتر) و کم عمق (۱۵ - ۱۰ سانتیمتر) هستند و در مواردی هنگام آبیاری، حالت غرقابی ایجاد می شود. بذرپاشی به روش سانتریفوژ باعث می شود بذرها به طور تصادفی و کنترل نشده پخش و در خاک مستقر شوند، بنا بر این تعدادی بوته نیز در کف جویچه ها سبز می شوند که جایگاه مناسبی برای استقرار گیاه نبوده و ممکن است بوته های این ناحیه مقداری از مواد غذایی و رطوبت موجود را مصرف کنند. ولی قدرت رقابت با بوته های روی پشته را ندارند و محصولی نیز تولید نمی کنند و در صورت تولید از کیفیت کمی برخوردارند.
نوع دیگری از کشت ردیفی گندم وجود دارد که در آن از ماشین های بذرکار استفاده می شود. عرض پشته ها در این نوع بذرکارها تقریباً ثابت (حدود ۳۰ سانتیمتر) بوده و دستگاه قادر است سه ردیف بذر بر روی هر پشته بکارد. فاصله بین ردیف کاشت (فاصله وسط یک جویچه تا وسط جویچه مجاور) حدود ۵۵ سانتیمتر است. برخی بذرکارها همزمان دو عمل احداث پشته و کاشت بذر بر روی پشته را انجام می دهند که نوعی مزیت برای این دستگاه ها محسوب می شود.
۳) روش نواری:
این روش در زمین هایی که شیب مناسب داشته و انجام عمل تسطیح در آن ها میسر باشد قابل اجراست. در این روش با توجه به شیب مناسب نیازی به ایجاد جویچه نیست. کاشت با ماشین های بذرکار صورت گرفته زمین در قطعات بزرگ قابل آبیاری است. از دستگاه کمباینت می توان در این روش کشت استفاده کرد. این دستگاه همزمان در اراضی شخم خورده عملیات دیسک، تسطیح و کشت را انجام می دهد. اگر در اراضی با شیب نامناسب روش نواری اجرا شودف ناچار مرزهای متعددی باید ایجاد کرد که در نهایت همان روش کرتی خواهد بود.
۴) روش کشت تخم بر روی پشته های بلند:
مدرن ترین روشی است که در کشورهای پیشرفته اجرا می شود. به طور خلاصه، در این روش دو الی سه ردیف بذر بر روی پشته های بلند و عریض کاشته می شود. در این سیستم عرض پشته ۷۰ - ۴۵ سانتیمتر، فاصله ردیف کاشت بر روی پشته ۲۰ - ۱۵ سانتیمتر، عرض جویچه ها (فارو) ۳۰ - ۲۵ سانتیمتر و ارتفاع پشته (عمق فارو) ۲۰ - ۱۲ سانتیمتر است. هدایت آب در زمین از طریق جویچه ها انجام می شود، به طوری که رطوبت ه صورت نشتی به محل استقرار بذرها نفوذ می کند و حالت غرقابی ایجاد نمی شود. روش کاشت گندم با این روش به شرح زیر است:
پس از عملیات شخم عمیق، دیسک، تسطیح و قبل از بذرکاری جوی و پشته ها را متناسب با این روش با یک دستگاه خطزن احداث و زمین را آبیاری بسیار سنگین می کنند. پس از سبز شدن نسل ااول علف های هرز (که حدود ۸۰ درصد کل علف های هرز است) و در رطوبت کمی بیشتر از گاورو شدن، دستگاه را وارد زمین می کنند.
این دستگاه به گوته ای طراحی شده است که بیلچه های کولیتواتور که قبل از لوله های سقوط بذر قرار دارند روی پشته ها قرار گرفته، با تخریب پشته ها علف های هرز را از بین می برند، سپس بذرها به صورت ردیفی (معمولاً سه ردیف روی پشته) در عمق ۱۲ - ۸ سانتیمتر کاشته می شوند و بیلچه های احداث فارو که در پشت لوله های سقوط بذر قرار دارند، دوباره فاروها و پشته ها را در جای قبلی بازسازی می کنند. بنابراین با عبور بذرکار همزمان، پشته ها تخریب می شوند، علف های هرز از بین می روند، بذرها به صورت ردیفی کاشته شده و دوباره پشته ها و جویچه ها احداث می شوند. پس از کاشت بذر، زمین به صورت ردیفی کاشته شده و دوباره پشته ها و جویچه ها احداث
می شوند. پس از کاشت بذر، زمین به مدت حدود ۴۰ روز آبیاری نمی شود (به دلیل این که بذر گیاه زراعی عمق کاشته شده است و رطوبت کافی برای جوانه زدن آن وجود دارد) در این مدت گیاهچه ها رشد کرده و در حالی که قسمت اعظم بذرهای علف های هرز قبل از کشات بذر جوانه می زنند و با بیلچه های کولیتواتور بذرکار از بین می روند، باقیمانده بذر علف های هرز در عمق کم قرار گرفته و رطوبت کافی برای سبز شدن آن ها وجود ندارد.

از مزایای روش کشت بذر بر روی پشته های بلند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سهولت آبیاری قبل از کاشت که کنترل مکانیکی علف های هرز را فراهم می کند.
- افزایش میزان سبز شدن بذر و یکنواختی مزرعه
- امکان استفاده از همان پشته ها در کشت های بعدی
- استفاده کمتر از بذر (بعضی از کشاورزان با مصرف فقط ۷۵ - ۵۰ کیلوگرم بذر در هکتار به تراکم مورد نظر می رسند)
- کاهش میزان مصرف علف کش ها
- کاهش سله بندی و خفگی بذر
- کاهش ورس (خوابیدگی) به دلیل عدم شرایط غرقابی
- امکان مصرف کود به صورت نواری و افزایش بازدهی مصرف کود
- کاهش فرسایش در مناطق پرباران به دلیل هدایت آب توسط فاروها
- افزایش تولید
 

MehD1979

متخصص زراعت و اگرواکولوژی
کاربر ممتاز


Wheat seed viability تعیین درصد قوه نامیه بذر گندم



To test seed viability (germination test):

A germination percentage above 85% is usually considered adequate.

  1. Count out several lots of 100 seeds taken from well inside each seed sack. Keep each seed sample separate and clearly labeled.
  2. Dampen squares of paper towels or toweling and spread each group of seeds on a towel so the seeds are not touching each other.
  3. Cover seeds with a second damp paper towel.
  4. Roll up each sandwich of seeds and put in a plastic bag (to prevent the towels from drying out.)
  5. Keep the bags at room temperature.
  6. After 4-5 days count how many seeds have germinated in each lot.

The percentage germination = (number of germinated seeds) x 100 / (number of seeds in the sample).

Example of a calculation:
Number of germinated seeds = 87
Number of seeds in the sample = 100
Percentage germination = 87x 100/100 = 87 %​
 

MehD1979

متخصص زراعت و اگرواکولوژی
کاربر ممتاز
مراحل مهم آبیاری در زراعت گندم

در مرحله دانه بستن چنانچه آبياري صورت نگيرد، دانه ها كوچكتر شده، وزن دانه ها كاهش يافته و در نتيجه عملكرد كاهش مي يابد،
به گزارش خبرگزاري كشاورزي ايران (ايانا)- چون در اغلب مناطق گندم خيز ايران ريزش باران خصوصا در دوره فعال رشد گياه براي تامين آب مورد نياز گندم كافي نيست، بنابراين لازم است تا در مناطقي كه مقدار باران در طول دوره رشد اين گياه كمتر از 300 تا 350 ميلي متر است، گندم را در مراحل مختلف رشد آبياري كرد. دانه هاي گندم پس از آن كه در خاك قرار گرفت رطوبت كافي بايد در اطراف آن وجود داشته باشد تا با جذب آب و اكسيژن كافي به سرعت جوانه توليد كند.
مقدار آب لازم براي گندم از ابتداي كاشت تا هنگام برداشت 8-4 هزار مترمكعب در هكتار است. تعداد دفعات آبياري و مقدار آب در هر آبياري بستگي به آب و هواي منطقه و نوع و جنس زمين دارد.
مراحل مهم آبياري در زراعت گندم عبارتند از:
- جوانه زدن تا اتمام پنجه زدن: اين مرحله كه اغلب مصادف با فصل زمستان است، از نظر تامين آب مشكلي وجود نداشته و اغلب در اين مرحله آبياري صورت نمي گيرد، چون رطوبت موجود در زمين براي پنجه زدن كافي است.
- مرحله ساقه رفتن: نيازهاي آبي گندم در هنگام ساقه رفتن و طويل شدن سريع ساقه ها به سرعت بالا مي رود.
- مرحله سنبله رفتن
- مرحله گل رفتن
- مرحله دانه بستن
معمولا از جوانه زدن تا به سنبله رفتن ديگر احتياجي به آبياري نيست، مگر در شرايط استثنايي، زيرا در اين دوره تبخير و تعرق نسبتا كم بوده و در عين حال مصادف با زماني است كه حداكثر بارندگي طبيعي صورت مي گيرد. در صورت لزوم، آبياري دوم زماني اجرا مي شود كه اولين سنبله ها شروع به ظاهر شدن مي كنند. آبياري سوم هم ممكن است در مرحله تشكيل دانه لازم باشد.
 

kiani_mr

عضو جدید
باسلام
سركارخانم ساجدي

باتشكر از جمع آوري وارائه توضيحات لازم در صورت صلاحديد وامكان ويرايش از بيمارهاي مهم گندم از قبيل پاخوره ، فوزاريوم ريشه وخوشه وعوارض ناشي از آن ( سرطان و نازايي ) وديگر بيمارها مثل زنگ ها وغيره نيز اطلاعات ارائه كنيد.

باتشكر
 

رامین قاسم نتاج

اخراجی موقت
بيماري فوزاريوم خوشهگندم...

بيماري فوزاريوم خوشهگندم...

مقدمه
بيماري فوزاريوم خوشه يا بادزدگي خوشه، بيماري قارچي مي­باشد كه مي­تواند در تمام غلات دانه ريز اتفاق بیفتد. در اثر اين بيماري، محصولی نامرغوب با دانه­هاي ريز و چروكيده و وزن هزار دانه كم بوجود می­آید در نتيجه كاهش ارزش اقتصادي محصول را موجب مي­گردد. اين بيماري نه تنها باعث از دست رفتن كيفيت و راندمان محصول مي­گردد بلكه با ايجاد توكسين قارچي عوارض خطرناكي را براي انسان و حيوانات بدنبال دارد.
در كشور ما آمار دقيقي در مورد خسارت وارده از ناحيه اين بيماري وجود ندارد. اين بيماري از سالها پيش در مزارع گندم ايران بصورت پراكنده وجود داشته است ولي در سالهاي اخير آلودگي زيادي در مناطق مرطوب و نيمه مرطوب كشور از جمله منطقه مغان استان اردبيل مشاهده شده است.
علايم بيماري
در گندم علائم ممكن است در يك قسمت و يا در كل خوشه ظاهر شود. سفيد شدن و رنگ پريدگي خوشه­ها در مزرعه سبز بوضوح قابل تشخيص مي­باشد. اغلب يك قسمت از خوشـــه (عمدتاً نيمه بالائي) آلوده مي­شود كه اين قسمتها سفيد و ساير قسمتهاي خوشه سبز مي­باشند. عامل بيماري مي­تواند دمگل را نيز آلوده كند و بتدريج پائين خوشه را هم فراگيرد و منجر به تغيير رنگ دمگل به قهوه اي، ارغواني تا زرشكي گردد.
اغلب دانه­هاي آلوده، چروكيده، سبك و متمايل به رنگ خاكستري با ظاهري مات و كدر يا مايل به صورتي مي­باشند. دانه­هاي به ظاهر سالم نيز اغلب داراي آلودگي بوده و رنگ زرد كهـربائي خود را از دسـت داده و به رنگ قهـوه­اي كـدر و مـات مي­گرايند.
بوته­هاي جوان آلوده، در مقايسه با بوته­هاي سالم كمي بلند ولي ضعيف مي­باشند. گياهان جوان حاصل از دانه­هاي آلوده قبل از اينكه به اندازه كافي رشد نمايند پوسيده شده و مي­ميرند که مرگ بوته­هاي جوان بصورت لكه­هاي خطي در روي خاك قابل مشاهده است. آلودگي خوشه­ها مستقل از بيماري گياهان جوان مي­باشد. آلودگي به هيچ وجه از داخل گياه به خوشه­ها انتقال نمي­يابد. زماني­كه دماي خاك به 15 درجه سانتيگراد برسد گياهان سالم حاصل از بذور سالم نيز توسط اندامهاي رشدي عامل بيماري كه در بقاياي گياهي آلوده پخش شده در سطح مزرعه و يا بذور، آلوده مي­شوند.
اين بيماري بوسيله گونه­هائي از جنس فوزاريوم ايجاد مي­شود ولي شايعترين گونه در گندم F. graminearum مي­باشد كه فرم جنسي آنGibberella zeae مي­باشد كه عامل بيماريStalk rot عامل پوسيدگي ساقه، بذر و بلال در گياه ذرت مي­باشد.
اين قارچها شرايط نامسـاعدرا در بقاياي گياهي باقيمانـده غلات دانه ريز و ذرت سپـري مي­كنند و در شرايط آب و هوايي مرطوب اسپورهاي خود را در سطح خوشه­ها پخش مي­كنند.
باد و قطرات باران در يك لايه نازك از رطوبت، اسپورها را بطرف سنبلچه­ها پخش مي­كنند، و عامل بيماري ابتدا به گل حمله كرده و علائم توسعه بيماري در داخل خوشه سه روز بعد از آلودگي در شرايط مساعد براي بيماري اتفاق مي­افتد. معمولاً غلات دانه­ريز خصوصاً گندم نان و دوروم از زمان گلدهي و گرده­افشاني به بيماري حساس مي­باشند و تا مرحله خميري شدن امكان توسعه بيماري وجود دارد. در زمان گلدهي اسپورهاي عامل بيماري، گل را آلوده و به دانه­ها، گلومها، و ساير قسمتهاي خوشه رسيده و رشد و توسعه مي­يابند. آلودگي بعد از گلدهي، از راه شكافها و تركهاي خوشه و از محل غلاف برگ ممكن است اتفاق بيافتد.
توسعه بيماري در زمان گلدهي تا آلوده شدن دانه­ها علاوه بر شرايط محيطي، فاكتورهایي نظير نوع رقم مورد كشت و درجه حساسيت به بيماري، ميزان مايع تلقيح اوليه بيماري در خاك و كيفيت بذور نيز دخالت دارند.
در ايران نيز از ميان ارقام متداول گندم مورد كشت، شيرودي، زاگرس، چمران، رسول، البرز نيمه­حساس و ارقام تجن، 15-75–N ،16-75-N ، استورك (دوروم) مقاوم و رقم اترك نيمه مقاوم به فوزاريوم خوشه مي­باشند.
پيش آگاهي و پيش بيني بروز بيماري
شروع و شيوع آلودگي در دو مدل قابل پيش­بيني است:
1- وقتي كه بارندگي نسبتاً طولاني به مدت 7 روز در زمان گلدهي استمرار يابد يا رطوبت بالا و دما در ساعاتي از روز بين 30- 15 درجه سانتيگراد باشد. اين زماني است كه اسپورهاي قارچها پخش شده و توسعه مي­يابند.
2- هنگامي كه بارندگي و رطوبت بالا، 7 روز قبل از گلدهي و 10 روز بعد از گلدهي در حاليكه ساعاتي از روز درجه حرارت بين 30- 15 درجه سانتيگراد و رطوبت بالا تا90 درصد ادامه يابد. اين زماني است كه اسپورهاي قارچها پخش شده و توسعه مي­يابند و آلودگي رخ مي­دهد و بيماري شيوع مي­يابد.
محلولپاشي با قارچكش ممكن است كه خسارت ناشي از بيماري را كاهش دهد در صورتيكه قارچكش در زمان اوائل گلدهي گندم و گندم دوروم و اوائل خوشه­دهي جو صورت گيرد. كنترل بيماري زماني موثر خواهد بود كه سمپاشي هدفدار و در تمام جهات و سطوح خوشه انجام گيرد.

مديريت بيماري فوزاريوم خوشه گندم
1- تناوب دانه­ريزها و ذرت با لگومينوزها براي يكسال و فاصله انداختن كشت غلات دانه ريز با ذرت. (فرم جنسي عامل بيماري باعث پوسيدگي ساقه، دانه، و كاكل ذرت شده كه مي­توانند بمدت چند سال در ذرت و بقاياي گياهي باقي بماند)
2- كاشت دانه­هاي سالم و حذف كاشت دانه­هاي لاغر، چروكيده و ضعيف و كم­وزن. (استفاده از بذر مرغوب و ضدعفوني شده به كاستن آلودگي اوليه كمك مي­كند ولي بطور قطعي از آلودگي بعدي و توسعه و گسترش آن جلوگيري نمي­كند. بذور آلوده بايستي از پروسه توليد بذر خارج شوند)
3- ضدعفوني با قارچكشهاي سيستميك كه طيف اثر وسيعي دارند و يا استفاده از مخلوط قارچكشها. (ازجمله سموم مورد توصيه مي­توان به سومي­ايت – كاربندازيم – تيرام اشاره نمود)
4-كشت در زمينهایي كه بطور كامل آماده سازي شده­اند.
5- كاشت در پاييز، زمانيكه دماي هوا 15درجه سانتيگراد يا بالاتر باشد صورت مي­گيرد و در بهار كاشت زودتر صورت مي­گيرد. (جهت فرار از بيماري)
6- شخم عميق و تميز كردن مزرعه از بقاياي گياهي آلوده و تكميل عمليات پوشش بقاياي محصول و بهداشت زراعي موثر مي­باشد.
7- عدم استفاده از كودهاي گياهي حاوي بقاياي گياهي آلوده.

8- عدم استفاده از واريته­هاي حساس به بيماري.
9- انباركردن گندم با رطوبت بالاي 14 درصد به جوانه زدن و توسعه قارچها كمك كرده و توليد مايكوتوكسين(سم قارچي) را بالا مي­برد.
10ـ استفاده از ارقام مقاوم جو، گندم، يولاف و چاودار.
ترجمه، تدوين و گردآوري: حميد يدايي - حسن نظيفي
زير نظر شوراي نويسندگان مديريت ترويج
 

ehsanjam

عضو جدید
کاشت گندم

کاشت گندم

با سلام .
حد اکثر شیب زمین برای کاشت گندم چقدر میتواند باشد ؟
در زمین های تپه ای بهتر است چه محصولاتی کشت شود ؟ (زمین حاصل خیز - آبیاری بارانی - شیب 40 درجه)
 

MehD1979

متخصص زراعت و اگرواکولوژی
کاربر ممتاز
با سلام .
حد اکثر شیب زمین برای کاشت گندم چقدر میتواند باشد ؟
در زمین های تپه ای بهتر است چه محصولاتی کشت شود ؟ (زمین حاصل خیز - آبیاری بارانی - شیب 40 درجه)

سلام
برای کشت دیم گندم تا 12 درصد مجازِ
آما اگه آبی باشه فرسایش زیادی داری
معمولا شیب های 15 درصد به بالا رو برای احداث باغ در نظر میگیرند

بازم بستگی به منطقه تون راهکارهای مختلفی رو میشه اعمال کرد.
 

MehD1979

متخصص زراعت و اگرواکولوژی
کاربر ممتاز
20 توصیه برای کشت گندم در اراضی شور

20 توصیه برای کشت گندم در اراضی شور

20 توصیه برای کشت گندم در اراضی شور

1- خاکهای شور نفوذپذیری خوبی برای آب باران ندارند، بر این اساس استفاده از بقایای گیاهی و کودهای حیوانی بمنظور افزایش نفوذپذیری و شستشوی بهتر نمک ها و جلوگیری از فرسایش خاک توصیه می شود.

2- تسطیح اراضی مانع از تجمع نمک در قسمت های خاصی از زمین می شود. بر این اساس تسطیح در اراضی شور باید انجام شود.

3- آبشویی اراضی شور با روان آبهای ناشی از نزولات آسمانی و سایر منابع در دسترس آب برای بهبودبخشی کیفیت خاک باید در دستور کار قرار گیرد.

4- در صورت شور بودن آب آبیاری سعی شود با استفاده از پیش بینی های هواشناسی و احتمال بارش، از آبیاری خودداری شود تا از آبهای شور استفاده حداقلی شود. این کار علاوه بر کاهش آثار شوری مانع از تجمع بیشتر نمک در خاک می شود.

5- ارقام گندم نان در مقایسه با گندم دوروم ( گندم ماکارونی) تحمل بیشتری نسبت به شوری دارد. بنابراین در اراضی شور از کشت گندم دوروم خودداری شود.

6- توصیه می گردد در اراضی شور از ارقام مقاوم بشوری استفاده شود.

7- شوری خاک سبب کاهش تعداد پنجه و کاهش قدرت و میزان جوانه زنی می شود، بنابراین در این اراضی لازم است مقدار بیشتری بذر کشت شود.

8- در اراضی شور برای کاهش فشار اسمزی موارد زیر توصیه می شود :

· خاک آب سنگین

· دور آبیاری کوتاه

· دفعات آبیاری بیشتر

· مصرف حجم آب کمتر در هر آبیاری

· مرطوب نگه داشتن محیط ریشه

9- روش آبیاری غرقابی ( نواری-کرتی ) در اراضی شور نسبت به روش فاروئی ( نشتی ) برتری دارد.

10- برای کاهش تجمع نمک حاصل از تبخیر در سطح خاک، یک نوبت آبیاری قبل از کاشت توصیه می شود، زیرا با این روش، غلظت نمک در سطح خاک و عمقی که در آن بذر کشت می شود کاهش می یابد و از آثار منفی شوری بر جوانه زدن بذر کاسته می شود.

11- برای جلوگیری از تأثیرات منفی شوری در جوانه زنی گیاهان نشایی، با کشت در خزانه و انتقال آن به مزرعه از خسارت ناشی از شوری کاسته می شود.

12- فشرده شدن خاک سبب افزایش شوری می شود بنابراین باید از این اتفاق جلوگیری شود.

13- ایجاد زهکش در اراضی شور مشروط به امکان خروج آب از زهکشها توصیه می شود زیرا در اثر نفوذ آب حاصل از بارندگی سالانه، نمک از خاک خارج می شود و به تدریج شوری را کاهش می دهد. تعیین عمق و فواصل زهکشها بسته به شرایط توپوگرافی و درجه شوری متفاوت خواهد بود.

14- با قرار دادن گیاهان زراعی دارای ریشه عمیق ازجمله کلزا، بقولات، پنبه، چغندر قند و ... در تناوب زراعی، نفوذپذیری خاک افزایش می یابد و در نتیجه آثار شوری تعدیل می شود.

15- مصرف سولفات پتاسیم نقش مهمی در فیزیولوژی گیاه و کاهش آثار شوری دارد بنابراین با آزمون خاک در صورت نیاز از سولفات پتاسیم استفاده شود.

16- در اراضی شور از مصرف کلرور پتاسیم خودداری شود.

17- به علت نبود عناصری چون روی، پتاس و فسفر در خاک های سبک و اهمیت این عناصر در کاهش تأثیرات شوری باید به این عناصر توجه خاص شود.

18- از مصرف کود نیترات آمونیوم در خاکهایی که بیش از شش میلی موس شوری دارند خودداری شود.

19- از مصرف کودهای حاوی بر در اراضی شور خودداری شود.

20- توصیه می شود در هنگام مصرف کود ازت بصورت سرک در اراضی شور مقدار مصرف کود در هر نوبت کاهش و در مقابل، تعداد دفعات مصرف افزایش یابد.
 

Javadzad

عضو جدید
همه چيز در مورد گنــــــــــــدم

همه چيز در مورد گنــــــــــــدم



[FONT=&quot] [/FONT]

[FONT=&quot]ویژگی‌های گیاه گندم
گندم، گل آذین سنبله‌ای دارد. از هر گره آن معمولاً یک سنبلچه متشکل از دو گلوم و سه گلچه به وجود می‌‌آید. گاهی تعداد گلچه ها به 9 هم می‌‌رسد. دانه گندم بین دو پوشش قاشق مانند به نام های پوشک بیرونی (لما) و پوشک درونی (پالئا) قرار گرفته است.
برگ های گندم مانند برگ های سایر غلات (به جز ذرت و ارزن)، نازک و کم عرض بوده و زبانه‌های کوچکی دارند. میوه گندم با توجه به گونه آن، 3 تا 10 میلیمتر طول و 3 تا 5 میلیمتر هم قطر دارد و شامل این بخش هاست
گیاهک: یا رویان که تقریباً 5/2 درصد وزن دانه را تشکیل می‌‌دهد و سرشار از پروتئین و چربی است که این بخش را معمولاً در تهیهٔ آرد گندم جدا می‌‌کنند. سبوس: همان پوستهٔ دانه است و تقریباً 14 درصد از وزن دانه را تشکیل می‌‌دهد. سبوس را هم همچون گیاهک در مرحلهٔ آرد سازی از دانه جدا می‌کنند و معمولاً برای خوراک دام مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. آندوسپرم: حاوی مواد نشاسته‌ای دانه گندم است و تقریباً 83 تا 87 درصد از کل دانه را شامل می‌‌شود. آندوسپرم دارای دانه‌های نشاسته‌ای و مواد پروتئینی می‌‌باشد که دانه‌های نشاسته آن بوسیله گلوتن که یکی از پروتئین های موجود در دانه است، بهم چسبیده اند. میزان گلوتن موجود در دانه بر حسب نوع و نژاد گندم تفاوت می‌‌کند. همین میزان گلوتن گندم است که مرغوبیت آن را تعیین می‌‌نماید. گندم های قرمز سخت بهاره و پاییزه گلوتن بیشتری دارند و به همین دلیل، ارزش تهیه نان از آنها بیشتر است. چون خمیر حاصل از آردی که از لحاظ گلوتن غنی است، به دلیل داشتن حالت کشدار، قادر است که گازهای ناشی از تخمیر را بیشتر در خود نگهدارد و برای همین، خمیر بهتر ورآمده و حجمش بیشتر می‌‌گردد
آب و هوای مناسب برای رشد گندم
شرایط ایده آل برای رشد گندم، آب و هوای خنک در دوره رشد رویشی، آب و هوای معتدل در دوران تشکیل دانه و آب و هوای گرم و خشک در زمان برداشت محصول می‌‌باشد. بنابراین در مناطقی که زمستان های سخت دارند، کشت گندم با مشکلاتی از قبیل سرمازدگی زمستانی مواجه می‌‌شود. البته باید بدانیم که گندم در برابر خشکی مقاومت چندانی ندارد و نمی‌تواند به مدت طولانی، خشکی و کم آبی را تحمل نماید. اما قادر است خود را با شرایط خشک تا حدی تطبیق داده و با تشکیل یاخته‌های کوچکتر که در نهایت سبب تشکیل برگ های کوچک و در نتیجه روزنه‌های کوچکتر می‌‌شود، سطح تعریق را کاهش دهد و از اثرات سوء کم آبی تا حدی محفوظ بماند

انواع گندم
معمولاً گندم ها را به دو دسته کلی گندم بهاره و گندم پاییزه تقسیم بندی می‌‌کنند. این دو نوع علاوه بر آن که دانه هایشان از نظر رنگ، بافت، شکل و... با هم فرق دارد شرایط رشد و نمو آنها نیز با هم تفاوت می‌‌کند. این دو نوع گندم را در دو زمان مختلف در سال کشت می‌‌نمایند. دانه گندم، دارای شیاری است که در طول دانه قرار می‌‌گیرد. عمق این شیار در گندم های پاییزه زیاد و در گندم های بهاره کم است. طرفین این شیار در گندم های بهاره گرد و در گندم های پاییزه گوشه دار می‌‌باشد
گندم بهاره گندم بهاره: گندم بهاره همان طور که از نامش پیداست، در اوایل بهار کاشته می‌‌شود. پس از جوانه زدن، گیاه جوان در بهار و اوایل تابستان رشد نموده و محصول آن را تا اواخر تابستان برداشت می‌‌کنند. گندم بهاره را معمولاً در نواحیی کشت می‌کنند که گندم پاییزه نمی‌تواند در برابر سرمای سخت زمستانی آن مناطق، مقاومت نماید. البته میزان محصول دهی گندم پاییزه از بهاره بیشتر است. معمولاً پس از تهیه بذر و زمانی که دمای خاک به یک درجه سانتی گراد بالای صفر رسید، گندم بهاره را می‌‌کارند. اگر شرایط آب و هوایی اجازه دهد می‌‌توان گندم را زودتر هم کاشت تا دوره رشد آن طولانی تر شده و میزان محصول دهی آن بیشتر شود
گندم پاییزه گندم پاییزه: این نوع گندم در نیم کره شمالی، در فصل پاییز موقعی که دمای خاک از 13 درجه سانتی گراد کمتر باشد کشت می‌‌شود. ابتدا بذر گندم پاییزه جوانه می‌‌زند. سپس در فصل زمستان، گیاه به صورت گیاه جوان کوچکی باقی می‌‌ماند و با آغاز فصل بهار، مجدداً رشد و نمو خود را آغاز می‌‌کند. معمولاً در یکی از ماه‌های خرداد، تیر یا نهایتاً مرداد، دانه می‌‌رسد و آماده برداشت می‌‌شود.
گندم بهاره برای آن که به مرحلهٔ گل دهی برسد، باید به مدت طولانی در معرض هوای سرد قرار گیرد. اگر گندم پاییزه را در بهار بکارند، چون دورهٔ سرما را پشت سر نمی‌گذارد، نمی‌تواند گل آذین خوبی تشکیل دهد.
گندم های پاییزه به نسبت گندم های بهاره ریشه‌های عمیق تر و پرپشت تری دارند که تا 200 سانتی متر در خاک نفوذ می‌‌کنند. این امر ناشی از آن است که گندم های پاییزه فصل رشد طولانی تری دارند.
شرایط مناسب برای رشد گندم
خاک: خاک شنی و رسی عمیق با زهکشی خوب، برای رشد گندم مناسب است. اصولاً میزان عملکرد گندم در شرایط دیم (آبیاری با باران)، در خاک های ریز بافت بیشتر است، چون این قبیل خاک ها قادرند آب را بهتر و به مدت طولانی تر در خود نگهدارند. اما در شرایط آبی (که کشاورز خود گیاه را آبیاری می‌‌کند)، معمولاً گندم زیاد تحت تأثیر بافت خاک خود قرار نمی‌گیرد. آب: گندم هم مانند سایر گیاهان نمی‌تواند در خاک خشک جوانه بزند. گندم بهاره به دلیل ذخیره شدن رطوبت زمستانی درخاک، همواره رطوبت مورد نیاز خود را دارد. اما رطوبت خاک گندم های پاییزه معمولاً فرایند جوانه زنی را با مشکل مواجه می‌‌نماید. اگر برای جوانه زنی یا رشد اولیهٔ جوانه، خاک رطوبت کافی نداشته باشد بذرها ممکن است بپوسند یا در معرض صدمات ناشی از سرما قرار گیرند.
رشد گندم
گیاه گندم و دیگر انواع غلات، مانند بسیاری از گیاهان دو مرحله رشد دارند: رویشی و زایشی. جوانه زنی، سبز شدن و پنجه زدن جزء مرحله رویشی و ساقه رفتن و تشکیل گل آذین و دانه جزء مراحل زایشی گیاه می‌‌باشد. برای کنترل و تنظیم رشد گندم، از مواد تنظیم کننده رشد استفاده می‌‌کنند. یکی از این مواد سیکوسل (با نام تجاری [/FONT][FONT=&quot]CCC ) است. نام علمی این ماده شیمیایی، 2- کلرو اتیل متیل آمونیوم کلرید است که:
غشاء یاخته گندم را زیاد می‌‌کند. تعداد دسته‌های آوندی در ساقه را زیاد می‌‌کند. رشد ریشه را افزایش داده و مقاومت بوته‌های گندم در برابر خشکی را زیاد می‌‌کند. کارآیی گندم در مصرف آب را بالا می‌‌برد. پس می‌‌توان گندم را در مناطق کم باران هم کاشت و محصولی به خوبی محصول نواحی پرباران، تولید نمود. مقاومت گندم را نسبت به شوری خاک زیاد می‌‌کند. بهتر است که از کودهای نیتروژن و فسفردار برای رشد گندم استفاده شود. پتاسیم هم برای رشد گیاه گندم لازم است.

آفات و بیماری های گیاه گندم
زنگ، که عاملی به نام Puccinia آن را ایجاد می‌‌کند، مهم‌ترین بیماری گندم به شمار می‌‌رود که شامل زنگ ساقه، زنگ برگ، زنگ خطی و زنگ نواری می‌‌شود. شرایط محیطی مساعد برای ایجاد این نوع آفت، آب و هوای گرم تا گرم مرطوب می‌‌باشد. تشکیل حفره‌های قرمز یا سیاه که حاوی اسپورهای تولید مثل در سطح ساقه، برگ، غلاف و... هستند از علائم این بیماری می‌‌باشند. این قارچ ها از کارآیی گیاه در مصرف آب می‌‌کاهند، بافت های گیاه را تخریب می‌کنند و تعداد دانه‌های موجود در سنبله را مانند زمانی که گیاه به کمبود آب دچار شده، کاهش می‌‌دهند.
سیاهک، یکی از بیماری های قارچی گندم است که می‌‌تواند به صورت سیاهک آشکار، سیاهک برگ، سیاهک پنهان معمولی و... ظاهر گردد. سیاهک پنهان، مهم‌ترین و رایج‌ترین و در عین حال، مخرب‌ترین نوع سیاهک است که خسارت زیادی مخصوصاً به گندم پاییزه وارد می‌‌آورد.
بجز اینها، پوسیدگی جوانه و ریشه هم بیماری هایی هستند که قارچ ها آنها را به وجود می‌‌آورند و این بیماری ها هم خسارات زیادی را به محصول گندم وارد می‌‌کنند. در گذشته، ضدعفونی نمودن بذر با ترکیبات جیوه‌ای تا حدی از این بیماری ها جلوگیری می‌‌نمود، اما امروزه اغلب از کاربامات و هگزا کلرو بنزن برای نابودی این بیماری ها استفاده می‌‌کنند.


[/FONT]
 

*محیا*

کاربر فعال مهندسی کشاورزی ,
کاربر ممتاز
تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد کمی و کیفی گندم

تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد کمی و کیفی گندم

تاريخ كاشت به تاريخ اولين آبياري يا بارندگي موثر اطلاق مي گردد .
هدف از تعیین تاریخ کاشت یافتن زمان کاشت رقم یا گروهی از ارقام مشابه یک گیاه است بطوریکه مجموعه عوامل محیطیحادث در آن زمان برای سبز شدن، استقرار و بقاء گیاهچه مناسب باشد و ضمن اینکه گیاه حتی الامکان در هر مرحله از رشد با شرایط مطلوب خود روبرو می گردد با شرایط نامساعد محیطی نیز برخورد نکند بهترین تاریخ کاشت منجر به حصول عملکرد بالاتری در مقایسه با سایر تاریخ های کاشت می گردد عوامل موثر بر تاریخ کاشت را می توان شامل عوامل اقلیمی و عوامل غیر اقلیمی مانند آفات، امراض و علفهای هرز، پرندگان، اقتصاد تولید و غیره دانست. عوامل اقلیمی نقش بسزائی در رشد و نمو گیاهان دارند. اگرچه نوسانات سالیانه عوامل اقلیمی مانند دما، بارندگی و شدت و یا زمان وزش باد بسیار زیاد است و تغییرات کوتاه مدت آنها را در یک ناحیه بطور دقیق نمی توان از پیش تعیین نمود اما میانگین های دراز مدت آنها روند خاصی را طی هفته، ماه یا سال تعقیب می کنند.
بنابراین پیش بینی روند تغییرات عوامل آب وهوایی و محاسبه احتمال وقوع وضعیت های خاصی از شرایط اقلیمی طی زمان از طریق معدل گیری تعداد زیادی از سالهای گذشته ( حداقل 20 سال) امکان پذیر است. هر گیاه یا رقم خاصی از یک گیاه نیز نحوه رشد خاصی داشته و عکس العمل معینی نسبت به عوامل محیطی نشان می دهد که کم و بیش شناخته شده است و یا قابل قیاس با گیاه با رقم دیگری می باشد. با شناخت صحیح عوامل محیطی نیازهای اکولوژیک رقم مورد کاشت و اثر متقابل رقم با محیط می توان تاریخ کاشت تقریبی رقم مورد نظر را تعیین کرد و یا تاریخ کاشت را به منظور فرار از عوامل نامساعد محیطی و یا بهره گیری بهتر از عامل مساعد محیطی تغییر داد.
§ تاريخ كاشت گندم آبي در استان خوزستان
منظور از تاريخ كاشت مطلوب فراهم نمودن شرايط آب و هوايي براي رشد و نمو مطلوب گياه است به نحوي كه در طول مراحل مختلف رشد و نمو از كليه عوامل نا مساعد اعم از گرما ، سرما ، شيوع آفات و بيماريها مصون و محفوظ باشد . بهترين تاريخ كاشت توصيه شده گندم براي كشت آبي و ديم 15 آبان لغايت 25 آذر مي باشد .
§ عوامل موثر بر تاريخ كاشت
رعايت تاريخ كاشت در زراعت گندم به طور عام و در خوزستان به طور خاص از اهميت ويژه اي برخوردار است . براي دست يابي به عملكرد بالا و به شرط رعايت ساير عوامل مديريتي ، رعايت تاريخ كاشت گندم براي نيل به دو هدف زير الزامي است
1- تطابق شرايط آب و هوايي با مراحل فنولوژيكي و رشد و نمو گندم و عدم برخورد مراحل حساس از رشد و نمو گياه با تنش هاي محيطي .
2- زمان كافي براي طي شدن هر يك از مراحل رشد و نمو بنحوي كه گياه از رشد كافي برخوردار باشد و هر يك از مراحل نمو كه يكي از اجزا ء عملكرد در آن تثبيت مي شود نيز در دوره زماني مناسب و با سرعت مطلوب براي تشكيل آن جزء عملكرد صورت گيرد.
در شرايط آب و هوايي خوزستان عمده ترين مراحل رشد و نمو كه ممكن است به دليل عدم رعايت تاريخ كاشت با شرايط اقيليمي نا مساعد برخورد نمايند عبارتند از
1- مرحله جوانه زني ، رشد گياهچه و پنجه زني كه در تاريخ كاشت هاي دير ممكن است با در جه حرارت پايين محيط برخورد نمايند .
2 - مرحله گلدهي و گرده افشاني ، كه در تاريخ كاشت هاي زود ممكن است با درجه حرارت پايين تر از آستانه درجه حرارت اين مراحل برخورد نمايند.
3 - مرحله پرشدن دانه كه در تاريخ كاشت هاي دير ممكن است بادرجه حرارت با لاي محيط برخورد نمايد.
اجزاء عملكرد گندم
برسي اجزاء عملكرد گندم براي تجزيه و تحليل اثر تاريخ كاشت ضروري است .
اجزاء عملكرد گندم عبارتند از :
1) تعداد دانه در واحد سطح
2) وزن دانه
1) تعداد دانه در واحد سطح :
اين جزء از عملكرد گندم برآيند اجزاء زير است :
1.1 تعداد سنبله در واحد سطح
1.2 تعداد دانه در سنبله
تعداد دانه در سنبله خود برآيند تعداد سنبلچه چه در سنبله ، تعداد گلچه در سنبلچه و تعداد دانه در گلچه است .
عملكرد گندم را مي توان بر اساس يك فلوچارت به شكل زير ارائه نمود :


شكل 1- فلو چارت عملكرد و اجزاء عملكرد گندم


بر اساس مطالعات انجام شده در نقاط مختلف دنيا ، بيش از 75% از تغييرات عملكرد گندم آبي تحت تاثير جزء تعداد دانه در واحد سطح مي باشد ، ميزان اثر اين جزء در عملكرد گندم آبي در خوزستان حتي از رقم فوق الذكر بيشتر ، و در برخي مطالعات و تحقيقات انجام شده حتي به حدود 90% مي رسد . همچنانكه ملاحظه مي شود جزء مهم تعداد دانه در واحد سطح خود تحت تاثير چهار زير جزء ديگر است ، ارزيابي اثر شرايط محيطي بر هر يك از اجزاء زير اجزاء عملكرد و اثر تاريخ كاشت بر دوره هاي نمويي كه اين اجزا ء در آنها تشكيل مي شوند ، با بررسي جدول زير به سادگي امكان پذير مي گردد :
جدول 1- مراحل مختلف رشد و نمو گندم و تثبيت اجزا ء در دوره هاي مختلف

مرحله رشد

توصيف مرحله رشد

مرحله نمو

توصيف مرحله نمو

تثبيت اجزاء عملكرد

جوانه زني

رويشي







رشد گياهچه

رويشي







اوايل پنجه زني

توسعه اوليه برگ

زايشي

شروع تشكيل رينگهاي مضاعف



اواسط پنجه زني

توسعه برگ

زايشي

سنبلچه انتهايي

تعداد سنبلچه چه در سنبله اصلي

اواخر پنجه زني

توسعه برگ

زايشي

تمايز سنبلچه ها

تعداد سنبله در واحد سطح

رشد طولي ساقه

توسعه برگ و افزايش ارتفاع گياه

زايشي

تمايز سنبلچه ها و گلچه ها

تعداد گلچه در سنبلچه

آبستني

توسعه برگ و افزايش ارتفاع ساقه

زايشي

تمايز گلچه ها و تشكيل اندام هاي گل

تعداد دانه در گلچه

گلدهي

ظهور برگ پرچم

زايشي

تكامل اندام هاي گل

تعداد دانه در گلچه

گرده افشاني

حد اكثر شاخص برگ

زايشي

تلقيح

تعداد دانه در سنبله

رشد دانه



زايشي



وزن دانه

براي يك زراعت موفقيت آميز گندم با رقم متوسط چمران در تاريخ كاشت مناسب در شرايط خوزستان طول تقريبي دوره هاي رشد و نمو به شرح زير است :
جدول 2- مراحل رشد رقم چمران و طول طقريبي دوره هاي رشد در خوزستان

مرحله رشد گياه

مدت زمان تقريبي (روز )

1 – جوانه زني ، استقرار گياهچه

10 - 7

2 – دوره پنجه زني

35 - 30

3 – رشد طولي ساقه تا گرده افشاني

60 - 55

4 – رشد دانه تا رسيدگي فيزيوتوژيكي

40 - 35

جمع

145 - 127

رقم چمران از نظر طول دوره رشد رقمي متوسط رس محسوب مي شود و با توجه به اينكه در شرايط آب و هوايي خوزستان ، گرماي پايان دوره از حدود اواخر فروردين ماه ، اساساً براي رشد گندم مناسب نيست ، عملاً تاريخ نهايي رشد گندم در اين شرايط اواخر فروردين تا حد اكثر دهۀ اول ارديبهشت مي باشد . گر چه در بسياري از سالها حتي تا اواسط ارديبهشت ممكن است بخشي از برگ پرچم همچنان سبز مانده باشد ، اما بايد توجه داشت كه زمان رسيديگي فيزيو لوژيكي با رسيديگي ناشي از فشار محيطي بخصوص درجه حرارت بالا از طريق سبز بودن برگ پرچم مورد ارزيابي قرار نمي گيرد و با توجه به شرايط ظاهري گياه ، وقتي حد اكثر يك سوم ميانگرۀ زير سنبله زرد رنگ مي شود ، عملاً ارتباط آوندي دانه با گياه قطع مي گردد .
اگر بر اساس زمان رسيدن گندم در خوزستان يك دورۀ حدود 40 – 35 روزه براي رشد دانه در نظر گرفته شود ، با توجه به شرايط آب و هوايي خوزستان تاريخ كاشت بايد به نحوي تنظيم گردد كه گلدهي و گرده افشاني در اواسط اسفند ماه صورت گيرد . با هدف افزايش طول دوره رشد دانه در خوزستان ، كاشت رقمي مانند چمران زودتر از زمان توصيه شده امكان پذير نيست . زيرا در چنين شرايطي به دليل طي شدن مراحل رشد ، گلدهي وگرده افشاني با سرماي آخر بهمن و اول اسفند برخورد خواهد كرد كه در نتيجه آن ، اين دو مرحله مهم از مراحل گندم با تنش درجه حرارت پايين و در بعضي از سالها درجه حرارت كشنده مواجه خواهند شد . بنابراين براي تنظيم تاريخ كاشت علاوه بر دوره پر شدن دانه ، زمان گلدهي و گرده افشاني نيز مورد توجه قرار گيرد . با توجه به محدوديتهاي گرماي پايان فصل از يك سو ودرجه حرارت هاي پايين در محدودۀ زماني اواخر بهمن و اوايل اسفند از سوي ديگر مي توان نتيجه گرفت كه هر گونه تعجيل در تاريخ كاشت باعث افزايش احتمال برخورد مراحل گلدهي و گرده افشاني با درجه حرارت پايين و هر گونه تاخير در تاريخ كاشت باعث كاهش شديد دورۀ پر شدن دانه خواهد شد .
با فرض اينكه نيمه اسفند زمان مناسب گرده افشاني رقم چمران در خوزستان باشد با توجه به نياز حدود 100 - 90 روز براي مراحل رشد و نمو ، از جوانه زني تا گرده افشاني اين رقم ، تاريخ كاشت مناسب در حدود اوائل آذر ماه مي باشد .
تاخير يك تا دو هفته يعني كشت در حدود نيمه آذر ماه نبز قابل پذيرش است اما تاخير بيش از اين مدت باعث كاهش دوره هاي نمو گياه شده در نتيجه آن ، عملكرد دانه كاهش خواهد يافت . با توجه به متوسط رس بودن رقم چمران ، مي توان مي توان تاريخ كاشت مناسب ارقام مختلف را بر را بر اساس دوره رشد آنها به شرحه جدول 3 ارائه نمود :

جدول 3 – كلاس زود رسي ارقام گندم آبي خوزستان در محدودۀ تاريخ كشت قابل توصيه براي آنها
رقم
كلاس زودرسي
محدوده تاريخ كاشت
ويريناك
زود رس
اواسط تا اواخر آذر ماه
چمران
متوسط رس
اواسط تا اواخر آذر ماه
ياواروس
متوسط رس
اواسط تا اواخر آذر ماه
كرخه
متوسط رس تا كمي ديرس
اواسط آذر ماه
دز
متوسط رس
اواسط آذر ماه
اترك
متوسط رس تا زود رس
اواسط آذر ماه
كوير
متوسط رس
اواسط آذر ماه
استار
ديررس
اواسط آذر ماه

همچنانكه ملاحظه مي شود بيشتر ارقام گندم آبي در خوزستان از نظر زود رسي در كلاس متوسط رس هستند . كاربرد واژۀ زودرس يا ديرس در مقايسه با ارقام متوسط رس به عنوان تفاوت چشمگير در دورۀ رشد اين ارقام نيست . ارقم زودرس وديررس ممكن است حداكثر 15- 10 روز نسبت به رقم چمران به ترتيب زودرس تر وديررس تر باشند .
كاشت دير هنگام ارقام دير رس وكاشت زود هنگام ارقام زود رس نسبت به تاريخ كاشت توصيه شده آنها فاصله زود رسي را كاهش خواهد داد . بطور مثال اگر رقمي مانند استار بجاي كشت در اواسط آبانماه ، در محدودۀ زماني اوائل آذر ماه كشت شود ،فاصله زودرسي آن با رقم چمران كه در همان محدودۀ زماني كشت شده باشد ، حتي ممكن است به 7- 5 روز برسد ، اين مسئله در مورد ارقام زودرس نيز صادق مي باشد .
به عبارت اگر رقم ويريناك در محدودۀ زماني اوائل آذرماه و همزمان با رقم چمران كشت شود ، فاصله رسيدگي اين رقم با رقم چمران نيز ممكن است به حداكثر 5-4 روز برسد .
تاريخ كاشت در اراضي جنوب استان با توجه به تناوبهاي زراعي اين منطقه تا حدود زيادي رعايت مي شود . در مناطق جنوبي برداشت محصولات سبزي وصيفي ، برنج ، كنجد و 000
معمولاً در زماني صورت مي گيرد كه ععملاً تزاحمي براي تهيه زمين وكاشت به موقع گندم وجود نمي آورد ، اين در حالي است كه كشت هاي تابستانه در بخش وسيعي از اراضي جنوب استان اساساً صورت نمي گيرد ، در اين شرايط متأسفانه در پاره اي موارد مشاهده مي شود كه زراعين تمايل به كشت زود هنگام گندم دارند .
براي كشت هاي زود هنگام گندم در شهرستانهاي جنوب خوزستان ارقام ديررس نظير استار توصيه مي شوند ، كشت اين رقم نيز نبايد زودتر از نيمه آبانماه صورت گيرد ، زيرا در چنين شرايطي ممكن است گلدهي و گرده افشاني اين رقم با سرماي اواخر بهمن برخورد نمايد . در مناطق شمالي استان كه بخش وسيعي از اراضي زراعي به زيركشت ذرت مي رود ، با توجه به زمان برداشت ذرت ، كشت ارقام نسبتاٌ زودرس نظير ويريناك توصيه ميشود . براي كشت بعد از صيفي جات و حبوبات تابستانه وهمچنين برداشت هاي اول ذرت در مناطق شمال استان كشت ارقامي نظير چمران وكرخه نيز قابل توصيه است.
كاشت دير هنگام ارقام گندم آبي در خوزستان علاوه بر برخورد دورۀ پر شدن دانه باگرماي پايان فصل به دو دليل بسيار مهم قابل توصيه نيست:
1) با تأخير در تاريخ كاشت ، دورۀ جوانه زني و استقرار گياهچه طولاني تر مي شود . طولاني تر شدن زمان كاشت تا استقرار گياهچه باعث كاهش دوره هاي نمويي بعدي بخصوص مراحل پنجه زني و رشد ساقه تا گلدهي مي گردد.
2) با كاهش دورۀ پنجه زني مهمترين جزء عملكرد گندم يعني تعداد سنبله بارور در واحد سطح كاهش مي يابد علاوه بر آن ، كاهش دوره هاي پنجه زني و رشد ساقه ، به ترتيب دو مرحله نمويي مهم يعني تشكيل رينگهاي مضاعف تا سنبلچه انتهايي ، كه درآن تعداد نهايي سنبلچه تثبيت مي شود و همچنين مرحله نمو سنبلچه و گلچه ها كه در آن تعداد دانه در سنبلچه تشكيل مي شود را تحت تأثير قرار داده و بنابراين يك جزء مهم عملكرد يعني تعداد دانه در سنبله را كاهش خواهد داد.
بهرحال رعايت تاريخ كاشت گندم به عنوان يكي از مهمترين عوامل مديريتي مؤثر بر عملكرد گندم بايد مورد توجه خاص زارعين وكارشناسان قرار گيرد . رعايت تارخ كاشت نه فقط از جهت تثبيت اجزاء عملكرد بلكه از نظر امكان اعمال مطلوب ساير عوامل مديريتي نظير آبياري بموقع ، مبارزه با علفهاي هرز، استفده بهينه گياه ازعناصر غذايي نيز اهميت بسزايي برخوردار است . تأخير در تاريخ كاشت باعث مي شود كه گياه در مراحل اوليه رشد با درجه حرارت پايين مواجه شود ، در اين شرايط به دليل سازگاري بيشتر علفهاي هرز با شرايط سخت محيطي ، سرعت رشد گياه هرز نسبت به گياه زراعي يعني گندم بيشتر خواهد بود كه تحت تأثير كاربرد علف كش ها ممكن است صدمه بيشتري به گندم وارد شود .
بخشي از مراحل رشد سريع از جمله رشد طولاني ساقه كه در تاريخ كاشت توصيه شده در درجه حرارت مطلوب صورت مي گيرد ، در تاريخ كاشت ديرتر از محدودۀ زماني توصيه شده ، با درجه حرارت پايين مواجه شده و در نتيجه رشد گياه نسبت به تاريخ كاشت مطلوب ، كندتر مي گرد د . كند تر شدن رشد سريع گندم در تاريخ كاشت متأخر، بهره وري گياه از عوامل مؤثر در توليد از جمله نور ، مواد غذايي و آب را كاهش خواهد داد ، به همين علت است كه در تاريخ كاشت هاي ديرتر از محدودۀ زماني مطلوب ، به دليل كاهش دورۀ هر مرحله از مراحل رشد ونمو از يك سو و كاهش سرعت رشد گياه از سوي ديگر ارتفاع گياه ، عملكرد بيولوژيكي وعملكرد دانه كاهش مي يابد .
اثرات سوء تاريخ كاشت زودتر از محدودۀ زماني توصيه شده نيز همچنانكه توصيه داده شد به دليل احتمال برخورد مراحل نمو با درجه حرارت پايين در اواخر بهمن ماه و اوائل اسفندماه باعث عقيم شدن گلچه ها و در نتيجه كاهش شديد تعداد دانه در سنبله خواهد شد كه صدمات جبران ناپذيري بر عملكرد دانه وارد خواهد ساخت .
منابع :
• نادري ، احمد .(1384) . اصول زراعت گندم آبي در خوزستان ، مركز تحقيقات صفي آباد ،سازمان جهاد كشاورزي خوزستان .
• نوحي ، كيوان ، 1372، بررسي برخي از عوامل هواشناسي موثر بر عملكرد محصولات كشاورزي ناحيه كرج ، سازمان هواشناسب كشاورزي.
http://agriculture71.blogfa.com/
 
آخرین ویرایش:

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
کاشت داشت و برداشت گندم

مقدمه :
طبق آمار کشاورزی از 760 میلیون هکتار کشت محصولات مختلف در دنیا بیش از 70 درصد سطح نباتات جهان به غلات اختصاص دارد و در این میان حدود 30 در صد اراضی زیر کشت دنیا را گندم شامل می شود. یعنی چیزی حدود 238 میلیون هکتار . طبق آمار داخلی تولید گندم در ایران در سال 1340 در حدود 2/4 میلیون تن و در سال 1350 به مقدار2/5 میلیون تن و در سال 1366 به مقدار 9/7 میلیون تن بوده است و در سال 1382 به 3/10 میلیون تن می رسد که نزدیک به مرز خودکفایی است. به جزء نان که غذای عمده انسانهاست فرآورده های زیادی از آرد گندم به دست می آید که می توان بیسکویت – کیک – نان روغنی- شیرینی تر- کلوچه – رولت – و انواع ماکارونی و ... را نام برد.گندم را بر حسب این که سلولهای به وجود آورنده آن 7- 14- 21 جفت کروموزوم باشند به سه گروه تقسیم می کنند. گندمهای معمولی امروزی از گروه 21 جفت کروموزوم باشند ( گندمهای تتراپلوئید). ارقام چمران داراب- اترک- و فلات و... از جمله گندمهای معمولی می باشند که به مصرف تهیه نان می رسند . از گندمهای نوع دوروم می توان یاواروس. شوا وسیمره را نام برد که در تهیه ماکارونی نیز مورد مصرف دارد. قبل از کاشت هر محصول نیاز به مقدمات آماده سازی بستر خاک می باشد. مراحل تهیه زمین جهت کاشت گندم شامل مراحل زیر می باشد که در بعضی مواقع مواردی از عملیات می تواند حذف یا اضافه شود.
1) ماخار یا آبیاری زمین قبل از شخم

2) شخم زمین
3) دیسک
4) ماله
5) کودپاشی
6) دیسک
7) بذرپاشی یا بذرکاری( در صورت بذرپاشی عملیات دیسک خفیف بعد از آن )
8) مرزبندی
9) نهرکشی
10) آبیاری

مراحل فوق ممکن است بسته به نوع زمین – خاک زراعی – و نحوه کاشت با خطی کار یا پاشش بذر با کودپاش سانتریفیوژ تا حدودی تغییر نماید در این مطلب کاشت با خطی کار مدنظر می باشد.
ماخار : ماخار به منظور مرطوب نمودن و نرم کردن بافت خاک جهت انجام تسهیل عملیات شخم مناسب با عمق شخم مطلوب انجام می گیرد از مسائل مهم ماخار یکنواختی آبیاری سطح زمین می باشد که چنانچه سطح مزرعه به صورت یکنواخت آبیاری نشود و بعضی جاها خشک بماند در تهیه زمین با گاوآهن دچار مشکل می شویم و در این قسمتها ضمن این که عمق شخم کمتری داریم کلوخه ایجاد می ردد و باعث عدم تهیه خوب زمین می شود که جهت کاشت با خطی کار مشکل ایجاد می نماید. از مزایای دیگر ماخار رشد علفهای هرز تا زمان انجام شخم می باشد که با انجام عملیات شخم آن تعدادی از بذور علفهای هرز که جوانه زده و رشد نموده اند از بین می روند.
 

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
شخم :
عملیات شخم – وقتی رطوبت خاک مزرعه به حالت گاورو رسید انجام می شود. حالت گاورو اصطلاحی است که به زمین ماخار شده وقتی که آماده شخم است گفته می شود. در این حالت خاک مزرعه نه آنقدر رطوبت دارد که به حالت گل به ادوات شخم بچسبد و نه آنقدر خشک است که با شخم به صورت کلوخ درآید . جهت تعیین حالت گاورو در مزرعه مقداری خاک را برداشته و آن را در مشتمان فشار می دهیم اگر خاک به هم بچسبد و کلوخه ای درست کند که رطوبت خاک دست را آلوده نکند و چنانچه آن را رها کنیم پس از برخورد به زمین از هم بپاشد . در این حالت عمومی خاک حالت گاورو دارد. زمینهای رسی در مدت زمان بیشتر و زمینهای شنی در مدت زمان کوتاهتری به حالت گاورو می رسند.عمق شخم با توجه به نوع وضعیت خاک بین 20 تا 30 سانتیمتر می باشد. در عملیات شخم با دیدن شیارهای یکنواخت و همسطح و منظم در سطح مزرعه می باشد . سرعت کارکرد مناسب تراکتور و ماشین آلات دیگر در هنگام شخم 3 تا 4 کیلومتر در ساعت می باشد.
نکته: چنانچه بخواهیم کودهای شیمیایی را در عمق حداکثر (شخم زده ) قرار دهیم می توانیم قبل از شخم به پخش کود شیمیایی اقدام نماییم و اگر بخواهیم پراکنش کود شیمیایی در سطح شخم خورده یکنواخت باشد لازم است در ابتدا بعد از پاشش کود مورد نظر زده و سپس شخم زده شود..
اهداف مهم شخم زدن
نرم کردن زمین تا بذر به راحتی با آن مخلوط شود و بتواند هر چه بیشتر از رطوبت زمین استفاده کند و به راحتی سبز شود
زیاد کردن خلل و فرج خاک تا هوا و رطوبت در خاک بهتر نفوذ کند و جریان هوا داشته باشیم و آب به مقدار بیشتری در خاک ذخیره شود.
برگرداندن خاک به جهت انتقال مواد به قسمتهای زیرین شخم خورده
ایحاد محیط مناسب برای فعالیت میکروارگانیسمها
مبارزه با علفهای هرز موجود در مزرعه
زیر خاک نمودن بقایای گیاهی موجود در خاک
بر هم زدن لوله های مویین خاک
دیسک : بعد از عملیات شخم با حفظ یک فاصله زمانی مناسب عملیات دیسک زدن صورت می گیرد این فاصله زمانی بسته به بافت خاک و فصل می تواند از یک تا چند روز متفاوت باشد ولی به هر صورت نباید فاصله زمانی میان شخم تا دیسک آنقدرطول بکشد که خاک خیلی خشک شده و به صورت کلوخه هایی در آید. با انجام عملیات دیسک شیارهای خاک شخم خورده به صورت یکنواخت و یکسان در می آید و خاک دانه بندی مناسب جهت بستر بذر می یابد .جهت یکنواختی مناسب بستر کاشت گاهی اوقات لازم است 2 تا 3 بار دیسک زده شود.
ماله کشی( تسطیح نسبی) : : پس از شخم و عملیات دیسک در خاک ممکن است پستی و بلندی جزئی ناشی از تهیه بستر در زمین باقی مانده باشد. لذا از ماله برای از بین بردن این پستی و بلندی ها استفاده می شود. لازم است که جهت حرکت ماله به صورت مورب از یک گوشه زمین به یک گوشه دیگر آن باشد تا نتیجه بهتری به دست آید. میتوان یکبار به صورت ضربدر و بار دیگر در جهت عملیات فارو ماله کشی نمود. فاصله تیغه ماله از سطح خاک بسته به وضعیت مزرعه معمولا از 3 تا 8 سانتیمتر است که لازم است قبلا در یک سطح مسطح تنظیم گردد.
 

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
کودپاشی :
در حالت معمول توصیه می شود مقدار 100 کیلوگرم کود فسفاته و مقدار 100 تا 150 کیلوگرم کود اوره و مقدار 100 کیلو کود پتاسه به صورت پایه با عملیات دیسک به خاک داده شود ولی با آزمون خاک با توجه به بافت و وضعیت خاک مزرعه و پتانسیل مورد انتظار تولید محصول می توان توصیه عملی مصرف کودهای شیمیایی پایه ازته و فسفاته و پتاسه را مشخص نمود . بعد از کودپاشی با دستگاه سانتریفیوژ عملیات دیسک جهت اختلاط کود انجام می شود. مقدار تقریبی عناصر غذائی برداشت شده به وسله محصول گندم با عملکرد 8 تن در هکتار ازت(N) 140 تن در هکتار- فسفر(P2O5)- پتاسیم(K2O) 180 – گوگرد(S) 25 - منیزیم(Mg) 30 تن در هکتار
عمق کود شیمیایی در خاک مزرعه :: کود فسفاته به علت تقریبا غیرمتحرک بودن در خاک لازم است در منطقه ریشه گیاه قرار گیرد لذا با توجه به این که غالب ریشه های گندم تا عمق 20 سانتیمتری عمق خاک نفوذ میکند پراکنش کود لازم است از حدود 8 سانتیمتری از سطح خاک قرار گیرد در صورتی که بذر کاری و کودکاری با یک دستگاه انجام پذیرد . عمق بذر 3 تا 5 سانتیمتری و عمق کود در 3 تا 5 سانتیمتری پایین تر در اطراف بذر می تواند انجام پذیرد که در این حالت ضمن استفاده بهتر از مقدار مصرف آن کاسته می شود.مقدار توصیه شده کود فسفاته را در خاکهای سنگین در 3 مرحله می توان مصرف نمود.3/1 به صورت پایه (خاک کاربرد) – 3/1 به صورت سرک در مرحله پنجه دهی گندم- 3/1 به صورت سرک دوم در مرحله ساقه رفتن و حدودا نزدیکی ظهور خوشه و در خاکهای سبک توصیه می شود. 4/1 اوره فسفاته را به صورت پایه و 4/1 در حدود پنجه زنی و 4/1 در مرحله تشکیل ساقه و 4/1 در مرحله ظهور خوشه مصرف شود. ازت از عوامل اصلی در افزایش پروتئین گندم است و افزایش پروتئین گندم کیفیت نانوایی آن را افزایش می دهد . زمان مصرف کود ازته در تعیین مقدار پروتئین گندم حائز اهمیت است.اگر کود ازته قبل از گلدهی جذب گیاه شود بیشتر محصول را افزایش می دهد تا درصد پروتئین آن و اگر کود ازته بعد از گلدهی جذب گیاه شود بیشتر درصد پروتئین و در واقع یعنی کیفیت محصول را افزایش می دهد. بنابراین دادن کود ازته بعد از گلدهی کیفیت محصول و درصد پروتئین را افزایش می دهد که این کار را می توان با محلول پاشی کود اوره نیز انجام داد. در مورد کودهای پتاسه گزارشهای نتایج حاصل از تجزیه خاک در آزمایشگاهها دلالت بر کمبود شدید پتاسیم در اکثر خاکهای زراعی دارد . و با توجه به نیاز گندم به کود پتاسه ه مقدار آن در حد نیاز گیاه به کود ازته است رفع کمبود آن را با افزودن کودهای پتاسه همراه کودهای پایه ضروری می سازد نقش پتاسیم در بهبود کیفی محصول و افزایش عملکرد و محافظت گیاه در برابر عوامل نامساعد محیطی امر مسلم و ثابت شده ای است.
اثر پتاسیم بر روی محصول گندم
تحمل گیاه به شوری رابیشتر می کند
مقاومت گیاه را در برابر کم آبی افزایش می دهد.
مقاومت گیاه را در برابر آفات و بیماری ها زیاد می کند.
راندمان آب آبیاری و کودهای ازته را بالا می برد.
عمل فتوسنتز را زیاد می کند.
تنش رطوبتی را کاهش می دهد.
کارآیی تعرق گیاه در شرایط تنش آبی را به دلیل افزایش تعداد و قطر دسته های آوندی افزایش می دهد.
زمان و روش مصرف کودهای میکرو(عناصر کم مصرف) :: عناصر کم مصرف با وجود نیاز خیلی کمی که گیاه به آنها دارد اهمیت زیادی برای گیاه دارند . مهمترین این عناصر عبارتند از روی- آهن- مس و منگنز می باشد . این عناصر به صورت کودی غالبا به صورت سولفات روی- سولفات آهن – سولفات مس و سولفات منگنز در دسترس می باشند که بایستی با توجه به نتایج آزمایش خاک قبل از کاشت به صورت پایه به مزرعه داده شود در غیر این صرت می توان با محلول پاشی کود میکرو با غلظت 3 تا 6 در هزار بسته به نوع آن در مراحل پنجه دهی یا اوائل ساقه رفتن تا گلدهی اقدام به پاشش در مزرعه نمود.
در مورد محلول پاشی با کد میکروی کامل لازم است به نکات مهمی توجه داشت:
محلول پاشی باید صبح زود یا عصر انجام گیرد
هنگام محلول پاشی وزش باد نباشد

به محلول کودی تهیه شده با غلظت 3 در هزار لازم است ماده سیتوویت یا مایع ظرفشویی به غلظت 2/0 در هزار (2 سی سی در ده لیترآب ) اضافه گردد. این کار باعث کاهش نیروی کشش سطحی آب شده و تمامی سطح برگ با ذرات محلول کودی تماس یافته و در نتیجه میزان جذب برگی افزایش می یابد. حرارت محیط در هنگام محلول پاشی با حداقل فصله زمانی آبیاری مزرعه انجام می گیرد.برای اطمینان از صحت انجام عملیات ذکر شده پیشنهاد ی ود کود مورد نظر را با غلظت مربوطه تهیه و در قطعه کوچکی از مزرعه برگپاشی و پس از 3 روز در صورت عدم مشاهده علائم برگ سوزی در تمام سطح مزرعه محلول پاشی صورت بگیرد. در اراضی با خاک شور از کود میکروی کامل بدون بر استفاده شود.
خصوصیات بذر و بذرکاری

ویژگی یک بذرخوب عبارتند از:

اندوخته غذایی کافی داشته باشد.(چروکیده نباشد)
وزن هزار دانه از 35 گرم بیشتر باشد.
بذر باید سالم و شکستگی نداشته باشد.
عاری از بذور علف هرز باشد.
خلوص ژنتیکی داشته باشد(همه بذور از یک رقم باشد)
قوه نامیه آن بیشتر از 90 درصد باشد.
چنانچه بذر توسط زارع تهیه شود لازم است بهترین قسمت مزرعه جهت تهیه بذر مورد انتخاب و بذور جمع آوری شده اگر دارای علف هرز هستند بوجاری شوند.قبل از کاشت لازم است بذور را ضد عفونی نمائیم با این کار محصول خود را در مقابل بیماریهای سیاهک و برخی بیماری های دیگر بیمه می نمائیم. جهت این که از سموم قارچ کش توصیه شده استفاده شود و به گونه ای عمل شود که دانه ها بذر به خوبی به سم آغشته شده و قشر نازکی از سم بذور را فرا گیرد. برای این کار می توان از میکسرهای مختلف که درب آنها بسته می شود با چرخش مخلوط بذر و سم حدود 3 دقیقه استفاده نمود یا این که بذور را روی پلاستیک یا برزنت یا سطح صاف و تمیز کپه نمود و سم مورد نیاز را روی آن پاشش داده و با استفاده از پارو بذور را چندین بار زیرورو کرد تا کاملا به سم آغشته شود.این کار لازم است قبل از عملیات بذر کاری صورت گیرد . مقدار سم لازم معمولا 2 در هزار می باشد. در هنگام ضدعفونی بذور از ماسک و یا پارچه جهت پوشانیدن سر و صورت و دهان استفاده شود و از خوردن و آشامیدن و سیگار کشیدن حین عملیات ضدعفونی پرهیز شود . تعدادی از سموم موجود در حال حاضر جهت ضدعفونی بذور گندم عبارتند از
کاربوکسین تیرام- تریادینمول- دیکونازول- رئال- کاربندازیم
میزان بذر :: مقدار بذر مصرفی در حال حاضر جهت کاشت با خطی کار حدود 180 کیلو گرم در هکتار می باشد. این مدار توصیه بذری کلی می باشد و بسته به شرایط مختلف می تواند متغیر باشد.
در میزان مصرف بذر لازم است با توجه به هدف کشت به موارد زیر توجه نمود.
وزن هزار دانه
ارزش مصرفی بذر
تاریخ کاشت. بعد از تاریخ کاشت توصیه شده به ازای هر روز تاخیر حدود 5/1 درصد به مقداربذر توصیه شده اضافه می نمائیم.
وضعیت بستر بذر
بافت خاک و شوری آن
اثر پرندگان و حشرات در مزرعه
نحوه کاشت بذر (خطی کار – سانتریفیوژ- دست پاش) . در کاشت گندم با سانتریفیوژ برای پوشش بذر می توان از دیسک یا پنجه غازی یا فارو یا کروگیت پس از پاشش بذر استفاده نمود.
نکته: جهت تسهیل د آبیاری زدن فارو مناسبتر است منتهی با در نظر گرفتن شوری زمین در منطقه.
قطعه بندی زمین و آبیاری اول :: آبیاری در زراعت گندم خصوصا اولین آبیاری از اهمیت خاصی برخوردار است آب بایستی با سرعت ملایم و به صورت یکنواخت در سرتاسر مزرعه توزیع گردد تا باعث جابجایی بذور و شستشوی خاک نشود.
خصوصیات زیر لازم است در قطعه بندی و آبیاری در نظر گرفته شود.
طول قطعات جهت آبیاری بر حسب بافت خاک و شیب زمین از 100 تا 200 متر متغیر است.معمولا در آبیاری نواری قطعات توسط مرزبند از همدیگر تفکیک می شوند.
عرض مرزها حتی الامکان ضریبی از عرض کمباین باشد
هر چه بافت خاک سبکتر و شیب زمین بیشتر باشد طول نوارها یا فاروها را باید کمتر در نظر داشت و هر چه جریان ورودی آب در ردیفها زیادتر باشد طول فاروها را می توان بیشتر گرفت. بهتر است طول فاروها از 200 متر جاوز نکند.
اگر شیب مزرعه زیاد باشد مقدار آب ورودی قطعات باید کم باشد و اگر شیب مزرعه کم باشد مقدار آب ورودی را باید زیادتر در نظر گرفت.
برای اولین آبیاری در صورت امکان از سیفون استفاده شود در غیر این صورت در مدخل ورودی آب از پلاستیک یا بوته و یا خلوط کاه و کلش و خاک استفاده شود.
با استفاده از نهر مضاعف می توانیم سرعت آب را در حد دلخواه کنترل کنیم.
بارندگی موثر حدود 20 تا 25 میلیمتر است که تقریبا می توان آن را یک نوبت آبیاری محسوب نمود. برای این که به میزان آب مورد نیاز در مزرعه دست پیدا کنیم باید از نهرکن در احداث انهار استفاده نمود.
از فاکتورهای بسیار مهم در آبیاری احداث نهر مضاعف است.هدف از احداث نهر مضاف این است که آب بیشتری با سرعت کمتر برای جلوگیری از آبشوئی ردیفهای کشت شده وارد مزرعه نماییم. احداث زه کش: برای جلوگیری از آب ماندگی و غرقاب شدن در انتهای مزرعه بایستی در پایین مزرعه نهری جهت تخلیه آب اضافی تعبیه نمود. نوبتهای آبیاری گندم معمولا 5 نوبت در نظر گرفته می شود و هر کدام به نوبه خود مهم می باشند که آنها پس از کاشت و موقع پنجه زنی و ساقه رفتن زمان و قبل از گلدهی و بعد از دانه بستن می باشد. و به مراحل خاک آب – پنجه آب- ساق آب- گل آب و دان آب هم مرسومند.
منبع: شرکت مهندسی آب و طراحی فرزین
 

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
مراحل رشد گندم:

دوره رشد گندم شامل مراحل:


ـ جوانه زنی،
ـ پنجه زنی،
ـ تشکیل روزت،
ـ ساقه رفتن،
ـ تشکیل گل و تشکیل میوه است

● گیاه شناسی گندم :

گندم گیاهی است که از خانواده Poaceae واز جنس Tiriticum . بارزترین خصوصیات گیاه شناسی گندم عبارتند از :

▪ ریشه :

که عبارتند از ؛ ریشه های اولیه و ریشه های ثانویه .
۱) Seminal
به ریشه اولیه دیشه حقیقی و ریشه بذری نیز می گویند . این ریشه ها از گیاهگ بذر منشآ می گیرند . ریشه های اولیه پوشیده از کرک های نازک بنام تارهای کشنده می باشد . که وظیفه جذب آب و املاح را دارند.
econdary roots(۲
به ریشه های ثانویه نابجا یا کاذب می گویند . نقش اصلی و اساسی ریشه به عهده این نوع ریشه ها می باشد .این ریشه ها از گره انشعاب یا طوقه Crown محلی که اندام های هوایی یا پنجه نیز ایجاد می شود ، منشا ُمی گیرند.

▪ ساقه Culm

تمام گندم ها دارای ساقه استوانه ای ، بند بند ، بدون انشعاب و اغلب تو خالی می باشد که به آن سوفار یا سوفال گفته می شود.
هر بند ساقه را یک گره node و فواصل آنها را میانگره Inter node می گویند .
تعداد گره و فواصل آنها در واریته های مختلف گندم ۵-۸ واغلب ۶ عدد دانست . ساقه در محل گره در تمتم انواع وارقام تو پر بوده وطول میانگره از پایین به طرف بالا بیشتر می باشد .

▪ برگ Leaf

گندم دارای برگ های کشیده و باریک به طول متوسط ۱۵- ۲۰ سانتی متر با رگ برگ های موازی می باشد. هر برگ از دو قسمت پهنک وغلاف تشکیل شده است .غلاف هر برگ که در جهت طولی شکاف دارد، تمام یک میان گره را پوشانده و در محل اتصال آن به پهنک یک زائده به نام Ligule و یک جفت زائده به نام Stipule با گوشوارک Auricule دیده می شود.
▪ گل وگل آذین گندم
Flower and Inflorescence)


هرگندم شامل یک مادگی یک برچه ای ساده با کلاله دو شاخه ای و ۳ پرچم می باشد . بساک پرچم ها شبیه X می باشد.کاسبرگ وگلبرگ در گندم وجود ندارد. اما برگ های تغییر شکل یافته ای به نام پوشینه glumlle مانند دو قاشقک اندام های زایای برگ را می پوشانند. به پوشینه داخلی پالئا وبه پوشینه خارجی Awn می گویند ولذا پرچم ودانه گروه تولیدی آن راه به بیرون ندارد. در قائده پوشینه در درون دو جسم بالشتک مانند به نام Lodiculess قرار گرفته است. لودیکولها با تورم خود باعث باز شدن لما و پالئا از هم و آذاد شدن اندام های زایا می شوند.

▪ گرده افشانی و لقاح

گندم گیاهی دو جنسی hermaphrodite و خود لقاح می باشد . درصد دگر لقاهی در این گیاه معمولاً ۱% و حداکثر به ۴% ممکن است برسد. خود گشنی گندم به این دلیل است که رسیدن پرچم ها ،آزاد کردن دانه های گرده و تلقیح حدود ۹۹% گلها قبل از باز شدن پوشینه از یکدیگر می باشد. عمل لقاح از میان طول سنبله شروع شده و به دو طرف ادامه پیدا می کند .

▪ میوه دانه

پس از ترکیب سلول زایشی دانه گرده با سلول تخم زای کیسه جنینی واقع در تخمدان مادگی ،سلول تخم حاصل می شود. در اثر تکامل تخم ، گیاه جنین - رویان Germ = embryoدانه به وجود می آید و یا رشد وتکامل فرایند لقاح مظاعف ، اندوخته غذایی دانه یا آندوسپرم حاصل می شود. طول میوه گندم ۳-۱۲ میلیمتر ، قطر آن ۱.۵- ۵ میلیمتر وزن هزار دانه آن ۱۵ – ۵۲ گرم وزن هکتار لیتر آن ۵۲- ۷۹ کیلو گرم است.
 

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
برداشت گندم

باید به موقع صورت گیرد. برداشت زودتر یا دیرتر از موقع محصول، موجب کاسته شدن کیفیت آن می شود. برداشت زود هنگام محصول هم موجب پایین آمدن کیفیت گندم می گردد. وزن دانه ها تا زمان رسیدن دانه افزایش می یابد، ولی پس از آن رو به کاهش می گذارد. همچنین دانه های نارسی که زود هنگام برداشت می شوند، چه در مزرعه و چه در انبار بیشتر در معرض آسیب های ناشی از گرما و آفات از جمله کپک زدگی قرار می گیرند. زمان مناسب برای برداشت دانه، موقعی است که آندوسپرم دانه های گندم سفت شده و میزان رطوبت آن هم به ۱۸ تا ۲۰رسیده باشد.

▪ گندم:

در فصل برداشت به آب و هوای گرم و خشک نیاز دارد.
اثرات تنش شوری در گندم

حجم زیادی از تحقیقات شوری مربوط به گندم می باشد دانشمندان امید وارند که بتوانند ارقام گندم برتری برای کشت و کار در اراضی شور معرفی نمایند. پیشرفت در اجرای تحقیقات گندم موید این نظریه است.
(triticum aestivum ۱)به عنوان یک گیاه نیمه متحمل به شوری شناخته شده است .کاهش رشد گندم یکی از واکنشهای گیاه در تنش شوری است . که ناشی از کاهش فعالیتهای سنتزی مسیرهای متابولیکی سلولها است که ناشی از کاهش فعالیتهای سنتزی مسیرهای متابولیکی سلولها است که تولید ماده خشک را تحت تاثیر قرار میدهد و بصورت کاهش سطح برگ گیاه تظاهر نموده و در نهایت رشد کلیه اندامهای گیاهی و عملکرد راتحت تاثیر قرار می دهد

کافی استوارت(۱۳۷۶)در بررسی اثر شوری بر رشد و عملکرد ۹ رقم گندم گزارش نمودند که شوری باعث کاهش سطوح فتوسنتز کننده در گیاه شد – ولی بعضی از ارقام سطح برگ مناسب داشتند . در مقایسه عملکرد آنان نشان دادند که رقم قدس و فلات حساس به شوری هستند . و ارقام بزوستایا – کراس روشن و الوند و موراکو تحمل به شوری داشته اند . برسی نتایج عمده تحقیقات مربوط به شوری نشان می دهد که گروه بندی والدین بر اساس تحمل به شوری برای رسیدن به ارقام برتر در برنامه های به نژادی مفید واقع شده است . لذا می توان نتیجه گرفت که بخشی از مکانیزمهای تحمل به شوری ژنتیکی بوده و قابل انتقال به نتاج است.

▪ تنشهای محیطی مانند :

خشکی – شوری و سرما در گیاه موجب بروز یک سری تغییرات مورفولوژیکی و فیزیو لوژیکی می گردند . تعدادی از واکنشهای فیزیولوژیکی القاء شده تحت تنشهای محیطی متفاوت در گیاهان همانند می باشند که حاصل آن بروز روند پیچیده خود تنظیمی در گیاه است .

فرایند تغییرات حاصله نهایتا باعث تغییر تعادل ابی می گردد که بصورت کاهش پتا نسیل آبی بافتها بروز می نماید . لذا بدلیل کاهش شدید پتانسیل آبی محلول خاک سلولهای ریشه گیاه نیز بایستی پتانسیل آبی خود را به حدی کاهش دهند که اختلاف پتانسیل منفی تری بین دوسیستم هم جوار ایجاد شود تا جذب آب از محلول خاک برای گیاه امکان پذیر گردد . گزارشاتی وجود دارد که برخی از ارقام متحمل گندم در مراحل رشد رویشی و زایشی حساسیت یا تحمل متفاوتی نشان داده اند لذا به نظر می رسد که به گزینی به خصوص برای عملکرد دانه نیازمند گزینش در طی چند مرحله است .

مرحله رشد نهالبذری حساسترین مرحله رشدی بیشتر گیاهان به غلظت با لای نمک است در این مرحله از رشد گیاهان غلات جوانه های پنجه تشکیل شده و بعد ار آن رشد و تشکیل آغازه های برگ و سنبلچه شروع می شود .در نتیجه شوری با لای خاک طی مراحل اولیه رشد می تواند به شدت بر عملکرد نهایی بذر تا ثیر بگذارد .اگر چه تنش شوری جوانه زنی و سبز شدن را به تاخیر می اندازد . ولی بعصی گیا هان زراعی قادر به جوانه زنی در سطوح بالاتری از نمک که گیاهان بطور معمول می توانند آن را در مراحل رشد رویشی یا زایشی تحمل کنند هستند .به هر حال این تحمل بالای گیاهان در مراحل نهال بذری و حسا سیت آنها در مراحل رشد بعدی مزیت اندکی است .در گندم دوروم و گندم نان حساسیت به شوری با افزایش سن گیاه کا هش می یابد لذا پائین نگهداشتن شوری خاک در طی مرحله جوانه زنی و سبز شدن گیاهچه ای دارای اهمیت می با شد و به همین منظور کشت هیرم کاری در مناطق خشک و نیمه خشک در مورد غلات مرسوم است. در جو تفاوتهای ارقام در مرحله رشد گیاه افزایش یا فت . همچنین درجه تحمل نسبی در طی زمان رشد برای نیشکر نیز گزارش شده است این گزارشات فرایند غربال و انتخاب را در صورتیکه بر مبنای یک مرحله از رشد گیاه پایه گذاری شده باشد پیچیده می سازد .

آفات و بیاریها :

▪ سن گندم :
سن کندم در دو مرحله خسارت می زند . اولین مرحله سن مادر است که در بهار هنگامی که دما به حدود ۱۰ درجه می رسد از مخفی گاه زمستانه خود بیرون می آید و به مزارع حمله می کند. سن مادر از برگها و جوانه انتهایی تغذیه می کند و باعث از بین رفتن گندم می شود . برای مبارزه باید به جمعیت آن در مزرعه دقت کرد در مزارعی که بیشتر از ۳ تن عملکرد دارند تعداد ۵- ۴ سن مادر در متر مربع را باید مبارزه نمود . بعد از تغذیه سن مادر در پشت برگها تخم گذاری می کند که سن پوره خارج شده از تخمها با مکیدن شیره دانه ها باعث خسارت می شوند . که در مزارع بابیش از ۳ تن عملکرد تعداد ۷ - ۶ پوره در متر مربع را باید مبارزه نمود . برای مبارزه از سم فنیتریتیون و فنتیون به میزان ۱.۲ لیتر در هکتار مصرف می شود .

▪ شته روسی :
علایم حمله آن به گندم به این صورت است که کندم بنفش می شود و کوتوله باقی می ماند و به خوشه نمی رود . برگ در امتداد رگبرگها بنفش می شود .برای مبارزه با آن در زمان مبارزه با سن گندم آن نیز کنترل می شود .دیگر آفات گندم خسارت چندانی نمی زنند و در هنگام مبارزه با سن گندم کنترل می شوند.از بیماریهای گندم می توان به سیاهک آشکار اشاره نمود : بوته های بیمار قوی تر و رشد سریعی دارند . عامل بیماریزا روی گل فعالیت دارد و سنبله را به یک توده سیاه تبدیل می کند .
توسط باد پراکنده می شود برای مبارزه با آن از سموم ویتاواکس و کاربندازیم بصورت پودر وتابل قابل حل در آب و به میزان ۲۰۰ گرم برای ۱۰۰ کیلو بذر استفاده می شود .

▪ سیاهک پنهان :
علایم آن شامل کوتاه ماندن ساقه و کاهش برگها و کوچک ماندن برگها است و رنگ برگها در سطح گره فوقانی به آبی مایل به سبز تبدیل می شوند .سنبله ها کوتاهتر یا دراز تر هستند در هنگام رمنکوبی دانه های آلوده شکسته و قارچ روی دانه های سالم میریزد و آنها را آلوده می کند و یا در خاک میریزد که تا ۱ سال قوه نامیه خود را حفظ می کند .که از زمان جوانه زنی فعالیت آن شروع می شود . برای مبارزه با آن باید بذور را با سموم ویتاواکس و کاربندازیم به میزان ۲۰۰ گرم در ۱۰۰ کیلو بذر صدعفونی نمود .

▪ سفیدک سطحی :
اگر در اواخر فروردینتا اوایل خرداد بارندگی زیاد باشد بروز می کند . ابتدا در قسمتهای پایینی در سطح پهنک و نزدیک رگبرگها لکه های پراکنده٬ کوچک و کشیده با پوشش تار عنکبوتی سفید ظاهر می شود که با افزایش ضخامت خاکستری و قهوه ای روشن می شود . برای مبارزه باید از ارقام مقاوم استفاده نمود و از ارکیبات گوگردی یا کاراتان ستفاده نمود .گندم معمولا هر ۱۵ -۱۰ روز یکبار باید آبیاری شود . که معمولا گندم به ۵ آب نیاز دارد که شامل خاک آب که اولین آبیاری را می گویند و دوم در هنگام پنجه زنی و سوم در هنگام ساقه رفتن و چهارم هنگام گلدهی و آخر در هنگام دانه بستن می باشد .

منبع :
roostanews.ir
 

افشین باتمانی

متخصص کشاورزی
کاربر ممتاز
مطالب کلی و خوبی رو قرار دادین...اگه اجازه بدین من در تکمیل بحث گندم توی قسمت داشت و گزینه آفات گندم نکاتی رو که در عمل بسیار برجسته تر هستند رو عنوان کنم...

مهمترین آفتی که فعلا در بحث گندم داره به شده خسارت وارد میکنه و چند ساله جزء آفتهای عمومی بحساب میاد و در خیلی از جاها طغیان کرده سن مضر غلاته..
متاسفانه این آفت با خوردن شیره دانه گندم علاوه بر کاهش وزن محصول به شدت کیفیت دانه رو کم میکنه.

و اما در زمینه مبارزه:
هم با سن مادر و هم با پوره ها مبارزه صورت میگیره(به لحاظ طغیان سن در شرایط فعلی)
برا سن مادر زمان مبارزه از زمان اوج ریزش تا ابتدای تخمریزی هستش.
موقع تخمریزی تا ظهور پوره سن2 سمپاشی باید قطع بشه...
بعد ظهور سن2 سمپاشی یرای از بین بردن پوره ها آغاز میشه
بیشترین خسارت به گندم رو پوره های سن2 و 3میزنن...

در مورد سم منابع همونطوری که اشاره کردین فنتیون و با فنتریتیون رو غالبا اشاره کردن....اما این سم چند سالیه توی بازار ایران موجود نیست تقریبا. و بجایی اون از سم دلتامترین با اسم تجاری دسیس با دوز 300 سی سی در هکتار استفاده میشه(هر لیتر برای 3هکتار)
سم دسیس پوره کشه اما روی سن مادر هم موثره.

دیدم به شته روسی هم اشاره شده...این افت توی ایران چندان اهمیت نداره و خوشبختابه با سمپاشی علیه سن این افت هم چون همزمان با سن ظهور میکنه اون هم از بین میره..

باآرزوی موفقیت
 

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
هزاران سال است که گندم ، در تأمین غذای بشر نقش حیاتی ایفا می کنند. باستان شناسان از اهرام مصر نیز گندم کشف کردهاند که در ظروف مخصوص نگهداری میشده است و نیز گندم در سرزمین حاصلخیز بین

النهرین به عمل می آمده است. و سابقه ای بیش از ۴۰۰۰هزار سال قبل از میلاد برای آن میتوان تخمین زد.
گندم به عنوان غله ای سازگار است . گندم از غلاتی است که در نواحی سرد هم کشت می شود. این غله در سراسر جهان در فصول مختلفی کشت می شود، به طوریکه در هر ماه از سال، گندم در یکی از نقاط جهان در حال برداشت می باشد.

امروزه گندم ۱۵تا ۱۸ درصد مصرف مواد غذایی مردم جهان را تشکیل می‌دهد و منبع غذای اصلی مردم در بیشتر کشورهایی است که از خاک شور رنج می‌برند.
 

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
میزان تولید :

میزان تولید گندم کشور حدود ۴۴/۱۳ میلیون تن برآورد شده است که ۷۷/۶۴ درصد آن از کشت آبی و مابقی (۲۳/۳۵ درصد) از کشت دیم بدست آمده است.استان فارس علیرغم رتبه دوم از نظر سطح با ۷۹/۱۳ درصد از تولید گندم کشور در جایگاه نخست قرار گرفته است و استانهای خراسان، گلستان، خوزستان، کرمانشاه‌وآذربایجان غربی به ترتیب با ۲۳/۱۱، ۴۴/۸، ۰۶/۸، ۹۵/۵ و ۲۱/۵ درصد از تولید گندم کشور در مقام های دوم تا ششم قرار دارند.
شایان ذکر است که حدود ۶۸/۵۲ درصد از گندم کشور در شش استان مذکور تولید شده است و سهم سایر استانها ۳۲/۴۷ درصد بیشتر نبوده است. گیلان با سهم ۱۲/۰ درصد در تولید گندم کشور در رتبه آخر قرار گرفته است.

▪ عملکرد در هکتار:

عملکرد گندم آبی کشور ۳۶۲۹ کیلوگرم و عملکرد گندم دیم کشور ۱۱۸۱ کیلوگرم در هکتار بوده است. بیشترین عملکرد آبی گندم با ۴۸۷۹ کیلوگرم در هکتار متعلق به استان تهران و کمترین آن با ۱۵۸۰ کیلوگرم در هکتار به استان بوشهر تعلق دارد. استانهای گلستان و بوشهر نیز به ترتیب با متوسط تولید ۲۷۵۸ و ۱۹۲ کیلوگرم در هکتار در بین استانهای گندم دیم کار کشور در جایگاه نخست و آخر قرار گرفته اند.
 

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
طبقه بندی گندم بر اساس خصوصیات ژنتیکی

۱) گروه دیپلوئید (کروموزوم ۲n=۲۸(
▪ پوشیده – زراعی / Ein korn / T. aegilopoidesBa
▪ پوشیده – وحشی / Wild einkorn / T.boeoticum Boisscl
۲) گروه تتراپلوئید ( کروموزوم۲n=۲۸)
▪ پوشیده – وحشی / Wild Emmer / T. dicoccoides Korn
▪ پوشیده –زراعی / Timolcevi / T. dimophecvii Zhukow
▪ پوشیده –زراعی / Emmer / T. dicoccum schubi
▪ لخت – زراعی / Makaroni Wheat / T. durum Docf
▪ لخت – زراعی / Rivci Wheat /T. mrgidiom L .
▪ لخت - زراعی/ Khorasan Wheat / T. wranicum jakubz .
▪ لخت – زراعی / Polish Wheat =(T. oricniai pere )
▪ لخت – زراعی/
Persian Wheat / T. polonicum vav
۳) گروه هگزاپلوئیدی ( ( ۲n = ۴۲
▪ لخت – زراعی / Commun wheat / T. vulgare
▪ لخت – زراعی / Club wheat
▪ لخت – زراعی / Shot wheat
▪ پوشیده – زراعی/ Spelt
▪ پوشیده – زراعی / Rivet wheat
▪ پوشیده – زراعی / Khorasan wheat
 

Similar threads

بالا