زندگی
کارل هاینریش مارکس (زاده ۵ مه ۱۸۱۸ در تریر, آلمان - درگذشته ۱۴ مارس ۱۸۸۳ در لندن, انگلستان) فیلسوف, اقتصاددان سیاسی و انقلابی سوسیالیست بسیار تاثیرگذار بود. اکثریت قریب به اتفاق کمونیست‌های جهان نظریات او را قبول دارند و به ادعای خود به کار می‌بندند. از جمله مشهورترین نظریه او درباره تاریخ که در خط اول مانیفست کمونیست خلاصه شده‌است: «تاریخ تا کنونی, تاریخ مبارزه طبقاتی بوده‌است.»
او مبارزه عملی سیاسی و فلسفی را به همراه رفیقش, فردریک انگلس, آغاز کرد و با او بود که یک سال پیش از انقلابات ۱۸۴۸ «بیانیه کمونیست» را به رشته تحریر در آورد. دکتر مارکس (که دکترای خود را در آلمان دریافت کرده بود) در این سال‌ها با محیط دانشگاهی و ایده آلیسم آلمانی و هگلی‌ها جوان قطع رابطه کرد و به مسائل جنبش کارگری اروپا پرداخت و از ابتدا در بین الملل اول که در ۱۸۶۴ تاسیس شد, نقش بازی کرد و نهایتا دبیر این انجمن شد. او اولین جلد کتاب مشهورش, سرمایه, را در ۱۸۶۷ منتشر کرد. این کتاب حاوی نظریات او در نقد اقتصاد سیاسی است.
او بیش از ۳۰ سال آخر عمر را در لندن و در تبعید گذراند و همانجا درگذشت. عقاید او که در زمان خودش نیز طرفدار بسیاری یافتند, پس از مرگ توسط کسان بیشتری تبلیغ می‌شدند. با پیروزی و قدرت گیری بلشویک‌ها در روسیه در ۱۹۱۷ طرفداران کمونیسم و مارکسیسم در همه جای دنیا رشد کردند و چند سال پس از جنگ جهانی دوم یک سوم از مردم دنیا زیر حکومت کسانی که خود را «مارکسیست» می‌دانستند, زندگی می‌کردند. رابطه این «مارکسیست»های متعدد با اندیشه مارکس مورد اختلاف نظر است. خود مارکس یک بار در مورد دیدگاه‌های حزبی سوسیال دموکراتیک در فرانسه که خود را مارکسیست می‌دانست گفت: «خوبست حداقل می‌دانم که من مارکسیست نیستم!»
به نظر مي‌رسد پس از سقوط بلوک شرق و اتحاد شوروی, محبوبیت مارکسیسم و کمونیسم کاهش یافته است, هنوز احزاب و افراد و آکادمیسین‌های بسیاری خود را مارکسیست و کمونیست می‌دانند. برای اطلاع بیشتر در این مورد به کمونیسم مراجعه کنید.
آثار
کارل هاینریش مارکس (زاده ۵ مه ۱۸۱۸ در تریر, آلمان - درگذشته ۱۴ مارس ۱۸۸۳ در لندن, انگلستان) فیلسوف, اقتصاددان سیاسی و انقلابی سوسیالیست بسیار تاثیرگذار بود. اکثریت قریب به اتفاق کمونیست‌های جهان نظریات او را قبول دارند و به ادعای خود به کار می‌بندند. از جمله مشهورترین نظریه او درباره تاریخ که در خط اول مانیفست کمونیست خلاصه شده‌است: «تاریخ تا کنونی, تاریخ مبارزه طبقاتی بوده‌است.»
او مبارزه عملی سیاسی و فلسفی را به همراه رفیقش, فردریک انگلس, آغاز کرد و با او بود که یک سال پیش از انقلابات ۱۸۴۸ «بیانیه کمونیست» را به رشته تحریر در آورد. دکتر مارکس (که دکترای خود را در آلمان دریافت کرده بود) در این سال‌ها با محیط دانشگاهی و ایده آلیسم آلمانی و هگلی‌ها جوان قطع رابطه کرد و به مسائل جنبش کارگری اروپا پرداخت و از ابتدا در بین الملل اول که در ۱۸۶۴ تاسیس شد, نقش بازی کرد و نهایتا دبیر این انجمن شد. او اولین جلد کتاب مشهورش, سرمایه, را در ۱۸۶۷ منتشر کرد. این کتاب حاوی نظریات او در نقد اقتصاد سیاسی است.
او بیش از ۳۰ سال آخر عمر را در لندن و در تبعید گذراند و همانجا درگذشت. عقاید او که در زمان خودش نیز طرفدار بسیاری یافتند, پس از مرگ توسط کسان بیشتری تبلیغ می‌شدند. با پیروزی و قدرت گیری بلشویک‌ها در روسیه در ۱۹۱۷ طرفداران کمونیسم و مارکسیسم در همه جای دنیا رشد کردند و چند سال پس از جنگ جهانی دوم یک سوم از مردم دنیا زیر حکومت کسانی که خود را «مارکسیست» می‌دانستند, زندگی می‌کردند. رابطه این «مارکسیست»های متعدد با اندیشه مارکس مورد اختلاف نظر است. خود مارکس یک بار در مورد دیدگاه‌های حزبی سوسیال دموکراتیک در فرانسه که خود را مارکسیست می‌دانست گفت: «خوبست حداقل می‌دانم که من مارکسیست نیستم!»
به نظر مي‌رسد پس از سقوط بلوک شرق و اتحاد شوروی, محبوبیت مارکسیسم و کمونیسم کاهش یافته است, هنوز احزاب و افراد و آکادمیسین‌های بسیاری خود را مارکسیست و کمونیست می‌دانند. برای اطلاع بیشتر در این مورد به کمونیسم مراجعه کنید.
آثار
کتاب‌های ترجمه‌شده به فارسی
سرمایه (کاپیتال)، ترجمه‌ٔ ایرج اسکندری، اولین انتشار: ۱۳۵۲، چاپ جدید: ۱۳۸۳، انتشارات فردوسی
گروندریسه، مبانی نقد اقتصاد سیاسی، ترجمه‌ٔ باقر پرهام و احمد تدین، چاپ اول ۱۳۶۳، انتشارات آگه
پنج مقاله مارکس و انگلس درباره‌ٔ ایران، ترجمه‌ٔ دکتر د. شیخاوندی، نشر آتیه
درباره‌ٔ مسئلهٔ یهود؛ گامی در نقد فلسفهٔ حق هگل، ترجمه‌ٔ دکتر مرتضا محیط، ویراستاران: محسن حکیمی-حسن مرتضوی، چاپ اول: ۱۳۸۱، نشر اختران
دست‌نوشته‌های اقتصادی فلسفی ۱۸۴۴، ترجمه‌ٔ حسن مرتضوی، چاپ اول ۱۳۷۷، انتشارات آگه
درباره‌ٔ تکامل مادی تاریخ (دو رساله و ۲۸ نامه)، ترجمه‌ٔ خسرو پارسا، چاپ اخیر: ۱۳۸۰، نشر دیگر.
صورت‌بندی‌های اقتصادی پیشاسرمایه‌داری، ترجمه‌ٔ خسرو پارسا، چاپ اول: ۱۳۵۳ چاپ اخیر: ۱۳۷۸، نشر دیگر.
لودویگ فوئر باخ و ایدئولوژی آلمانی، ترجمه‌ٔ پرویز بابایی، چاپ اول: ۱۳۷۹، نشر چشمه
رسالهٔ دکترای فلسفه (اختلاف بین فلسفهٔ طبیعت دموکریتی و اپیکوری)، ترجمه‌ٔ دکتر محمود عبایان، حسن قاضی‌مرادی. چاپ اول:۱۳۸۱، نشر اختران
هیجدهم برومر لوئی بناپارت، ترجمه‌ٔ باقر پرهام، چاپ اول: ۱۳۷۷، نشر مرکز
نبردهای طبقاتی در فرانسه، ترجمه‌ٔ باقر پرهام، چاپ اول: ۱۳۷۹، نشر مرکز
جنگ داخلی در فرانسه ۱۸۷۱، ترجمه‌ٔ باقر پرهام، چاپ اول: ۱۳۸۰، نشر مرکز
پنج مقاله‌ٔ مارکس و انگلس درباره‌ٔ ایران، ترجمه‌ٔ دکتر داور شیخاوندی، چاپ اول: ۱۳۷۹، نشر آتیه
سانسور و آزادی مطبوعات، ترجمه‌ٔ حسن مرتضوی، چاپ اول: ۱۳۸۴، نشر اختران.
