پیمان کیوتو
پیمان کیوتو (Kyoto Protocol)
پیمانی بین‌المللی به منظور کاهش صدور گازهای گلخانهای، که عامل اصلی گرم‌شدن زمین در دهه‌های اخیر محسوب می‌شوند، است. این پیمان که پیمان‌نامهٔ ریو را تکمیل و ترمیم می‌کند در چارچوب سازمان ملل متّحد شکل گرفت. طی سالهای اخیر با افزایش گازهای گلخانهای نظیر متان، دی اکسید کربن، بخار آب و اکسید نیتروژن در جو زمین، دمای کره در حال افزایش می‌باشد که این امر باعث ایجاد تغییرات ناخوشایند در محیط زیست خواهد شد. از این رو در سال ۱۹۹۷ طی پیمانی معروف به کیوتو کشورهای صنعتی متعهد شدند که ظرف ده سال آینده میزان انتشار گازهای گلخانهای خود را ۵٪ گاهش دهند و به کشورهای در حال توسعه کمک‌های مالی برای افزایش ضریب نفوذ استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر نظیر انرژی خورشیدی و بادی، اعطا نمایند. البته CFC که از گازهای صنعتی می‌باشد نیز از جمله گازهای گلخانهای محسوب می‌شود، این گاز در گذشته بطور وسیع در کندانسورهای یخچال و بمنظور خنک کردن درون یخچال بکار می‌رفت، اما امروزه به دلیل ایجاد اثر گلخانهای، استفاده از آن در بسیاری از کشورها ممنوع شده‌است.
پیمانی که در دسامبر ۱۹۹۷ در کیوتو-ژاپن مورد مذاکره قرار گرفت و برای امضا در ۱۶ مارس ۱۹۹۸ افتتاح و در ۱۵ مارس ۱۹۹۹ اختتام یافت. این موافق نامه در پی تصویب روسیه در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۴، در ۱۶ فوریه ۲۰۰۵ به حالت اجبار درامد. در نتیجه، در اکتبر سال ۲۰۰۶ تمامی ۱۶۶ کشور و نهادهای دیگر دولتها موافقت نامه را به امضا درآورده بودند.استثنائات مورد توجه شامل استرالیا و ایالات متحده آمریکا می‌شدند. کشورهای دیگر مانند هند و چین، که پیمان را تصویب کرده بودند، علیرغم جمعیت زیادشان، نیازی به کاهش دافعات کربن در زمان قرارداد نداشتند.بر اساس ماده ۲۵ پیمان، در نوزدهمین روز بعد از تاریخی که در آن نباید کمتر از ۵۵ عضو ثبت شده باشند، پیمان اعمال می‌شود، اعضای ثبت شده کشورهای ضمیمه ۱ هستند که حداقل ۵۵٪ دافعات دی‌اکسیدکربن را در سال ۱۹۹۰ رقم زده‌اند و اسناد تصویب، موافقت، تایید و دافعات خود را به عنوان گرو تحویل دادند. برای دو شرط مذکور، شرط «۵۵ عضو» در ۲۳ می۲۰۰۲ هنگامی که «ایسلند» پیمان را تصویب کرد اعمال شد و با تصویب روسیه در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۴ شرط «۵۵٪» کامل و اعمال اجبار به صورت موثر آن در ۱۶ نوامبر ۲۰۰۵ پیاده‌سازی شد.
جزئیات موافقت نامه
بر اساس جراید منتشر شده از برنامه ریزی محیط زیست سازمان ملل:پیمان کیوتو موافقت نامه‌ای است که تحت آن کشورهای صنعتی انبوه دافعات گازهای گلخانهای خود را در مقایسه با سال ۱۹۹۰، ۵٫۲٪ کاهش خواهند داد.(اما توجه کنید که این موضوع در مقایسه با سطوح دافعاتی که تا سال ۲۰۱۰ بدون وجود پیمان انتظار می‌رود، بیان شده‌است، این هدف کاهشی معادل ۲۹٪ را نشان می‌دهد)هدف، پایین آوردن همه جانبه دافعات شش گاز گلخانهای دی اکسید کربن، متان، نیتروپن مونوکسید، هگزافلورید سولفور، هیدرو فلوروکربنو پرفلوروکربن است. که به طور تقریبی برای دوره ۵ ساله ۱۲-۲۰۰۸ محاسبه شده‌است. محدوده اهداف ملل از کاهش ۸درصدی برای اتحادیه اروپا و برای دیگر اعضا کاهش ۷٪ برای ایالات متحده آمریکا،۶٪ برای ژاپن،۰٪ برای روسیه و افزایش ۸٪ برای استرالیا و ۱۰٪ برای ایسلند اطلاع می‌دهد.""این موافقت نامه ایست که به عنوان یک اصلاحیه بر روی اصول قراردادی سازمان ملل بر روی تغییرات آب و هوایی UNFCCC که در بلندترین نقطه زمین، ریودوژانیو در ۱۹۹۲ تنظیم شد. تمام اعضای UNFCCC می‌توانند پیمان کیوتو را امضا و تایید کنند، در حالی که کشورهایی که عضو UNFCCC نیستند، نمی‌توانند. پیمان کیوتو در فصل سوم کنفرانس اعضای (COP) برای UNFCCC در سال ۱۹۹۷ در کیوتوی ژاپن تنظیم شد. بیشتر شروط پیمان کیوتو در کشورهای پیشرفته اعمال می‌شوند، که در ضمیمه ۱ برای UNFCCC فهرست شده‌اند.
وظایف رایج اما متفاوت
قرارداد اصولی سازمان ملل بر روی تغییرات آب و هوایی با ترتیب دادن «وظایف رایج اما متفاوت» موافقت کرد و اعضا موافقت کردند که1. بیشترین سهم از دافعات جاری و گذشته گازهای گلخانهای جهان از کشورهای پیشرفته نشآت گرفته است;2. میزان دافعات مورد نظر در کشورهای پیشرفته هنوز در سطح پایینی قرار دارد;3. مقدار دافعات جهانی موجود در کشورهای پیشرفته برای پاسخ گویی به نیازهای اجتماعی و توسعه‌ای رو به افزایش اند. به عبارت دیگر، چین، هند و دیگر کشورهای در حال توسعه از درخواست پیمان کیوتو معاف بودند، چراکه آنها در صدور گاز گلخانهای طی دوران صنعتی شدن کشورها که دلیلی برای تغییرات آب و هوایی امروز محسوب می‌شود، ایفا کننده نقش‌های اصلی نبوده‌اند. به هر حال، بحث اساسی کیوتو این بود که چین، هند و دیگر کشورهای در حال توسعه به زودی به شرکت کنندگان اصلی موضوع گازهای گلخانهای تبدیل می‌شوند. همچنین، بدون اعمال محدودیت بر روی این کشورها توسط کیوتو، صنایع در کشورهای پیشرفته ممکن است به سمت کشورهایی که محدودیتی ندارند گسیل شود. پس هیچ کاهش خالص کربنی وجود نخواهد داشت.
پیمان کیوتو (Kyoto Protocol)
پیمانی بین‌المللی به منظور کاهش صدور گازهای گلخانهای، که عامل اصلی گرم‌شدن زمین در دهه‌های اخیر محسوب می‌شوند، است. این پیمان که پیمان‌نامهٔ ریو را تکمیل و ترمیم می‌کند در چارچوب سازمان ملل متّحد شکل گرفت. طی سالهای اخیر با افزایش گازهای گلخانهای نظیر متان، دی اکسید کربن، بخار آب و اکسید نیتروژن در جو زمین، دمای کره در حال افزایش می‌باشد که این امر باعث ایجاد تغییرات ناخوشایند در محیط زیست خواهد شد. از این رو در سال ۱۹۹۷ طی پیمانی معروف به کیوتو کشورهای صنعتی متعهد شدند که ظرف ده سال آینده میزان انتشار گازهای گلخانهای خود را ۵٪ گاهش دهند و به کشورهای در حال توسعه کمک‌های مالی برای افزایش ضریب نفوذ استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر نظیر انرژی خورشیدی و بادی، اعطا نمایند. البته CFC که از گازهای صنعتی می‌باشد نیز از جمله گازهای گلخانهای محسوب می‌شود، این گاز در گذشته بطور وسیع در کندانسورهای یخچال و بمنظور خنک کردن درون یخچال بکار می‌رفت، اما امروزه به دلیل ایجاد اثر گلخانهای، استفاده از آن در بسیاری از کشورها ممنوع شده‌است.
پیمانی که در دسامبر ۱۹۹۷ در کیوتو-ژاپن مورد مذاکره قرار گرفت و برای امضا در ۱۶ مارس ۱۹۹۸ افتتاح و در ۱۵ مارس ۱۹۹۹ اختتام یافت. این موافق نامه در پی تصویب روسیه در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۴، در ۱۶ فوریه ۲۰۰۵ به حالت اجبار درامد. در نتیجه، در اکتبر سال ۲۰۰۶ تمامی ۱۶۶ کشور و نهادهای دیگر دولتها موافقت نامه را به امضا درآورده بودند.استثنائات مورد توجه شامل استرالیا و ایالات متحده آمریکا می‌شدند. کشورهای دیگر مانند هند و چین، که پیمان را تصویب کرده بودند، علیرغم جمعیت زیادشان، نیازی به کاهش دافعات کربن در زمان قرارداد نداشتند.بر اساس ماده ۲۵ پیمان، در نوزدهمین روز بعد از تاریخی که در آن نباید کمتر از ۵۵ عضو ثبت شده باشند، پیمان اعمال می‌شود، اعضای ثبت شده کشورهای ضمیمه ۱ هستند که حداقل ۵۵٪ دافعات دی‌اکسیدکربن را در سال ۱۹۹۰ رقم زده‌اند و اسناد تصویب، موافقت، تایید و دافعات خود را به عنوان گرو تحویل دادند. برای دو شرط مذکور، شرط «۵۵ عضو» در ۲۳ می۲۰۰۲ هنگامی که «ایسلند» پیمان را تصویب کرد اعمال شد و با تصویب روسیه در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۴ شرط «۵۵٪» کامل و اعمال اجبار به صورت موثر آن در ۱۶ نوامبر ۲۰۰۵ پیاده‌سازی شد.
جزئیات موافقت نامه
بر اساس جراید منتشر شده از برنامه ریزی محیط زیست سازمان ملل:پیمان کیوتو موافقت نامه‌ای است که تحت آن کشورهای صنعتی انبوه دافعات گازهای گلخانهای خود را در مقایسه با سال ۱۹۹۰، ۵٫۲٪ کاهش خواهند داد.(اما توجه کنید که این موضوع در مقایسه با سطوح دافعاتی که تا سال ۲۰۱۰ بدون وجود پیمان انتظار می‌رود، بیان شده‌است، این هدف کاهشی معادل ۲۹٪ را نشان می‌دهد)هدف، پایین آوردن همه جانبه دافعات شش گاز گلخانهای دی اکسید کربن، متان، نیتروپن مونوکسید، هگزافلورید سولفور، هیدرو فلوروکربنو پرفلوروکربن است. که به طور تقریبی برای دوره ۵ ساله ۱۲-۲۰۰۸ محاسبه شده‌است. محدوده اهداف ملل از کاهش ۸درصدی برای اتحادیه اروپا و برای دیگر اعضا کاهش ۷٪ برای ایالات متحده آمریکا،۶٪ برای ژاپن،۰٪ برای روسیه و افزایش ۸٪ برای استرالیا و ۱۰٪ برای ایسلند اطلاع می‌دهد.""این موافقت نامه ایست که به عنوان یک اصلاحیه بر روی اصول قراردادی سازمان ملل بر روی تغییرات آب و هوایی UNFCCC که در بلندترین نقطه زمین، ریودوژانیو در ۱۹۹۲ تنظیم شد. تمام اعضای UNFCCC می‌توانند پیمان کیوتو را امضا و تایید کنند، در حالی که کشورهایی که عضو UNFCCC نیستند، نمی‌توانند. پیمان کیوتو در فصل سوم کنفرانس اعضای (COP) برای UNFCCC در سال ۱۹۹۷ در کیوتوی ژاپن تنظیم شد. بیشتر شروط پیمان کیوتو در کشورهای پیشرفته اعمال می‌شوند، که در ضمیمه ۱ برای UNFCCC فهرست شده‌اند.
وظایف رایج اما متفاوت
قرارداد اصولی سازمان ملل بر روی تغییرات آب و هوایی با ترتیب دادن «وظایف رایج اما متفاوت» موافقت کرد و اعضا موافقت کردند که1. بیشترین سهم از دافعات جاری و گذشته گازهای گلخانهای جهان از کشورهای پیشرفته نشآت گرفته است;2. میزان دافعات مورد نظر در کشورهای پیشرفته هنوز در سطح پایینی قرار دارد;3. مقدار دافعات جهانی موجود در کشورهای پیشرفته برای پاسخ گویی به نیازهای اجتماعی و توسعه‌ای رو به افزایش اند. به عبارت دیگر، چین، هند و دیگر کشورهای در حال توسعه از درخواست پیمان کیوتو معاف بودند، چراکه آنها در صدور گاز گلخانهای طی دوران صنعتی شدن کشورها که دلیلی برای تغییرات آب و هوایی امروز محسوب می‌شود، ایفا کننده نقش‌های اصلی نبوده‌اند. به هر حال، بحث اساسی کیوتو این بود که چین، هند و دیگر کشورهای در حال توسعه به زودی به شرکت کنندگان اصلی موضوع گازهای گلخانهای تبدیل می‌شوند. همچنین، بدون اعمال محدودیت بر روی این کشورها توسط کیوتو، صنایع در کشورهای پیشرفته ممکن است به سمت کشورهایی که محدودیتی ندارند گسیل شود. پس هیچ کاهش خالص کربنی وجود نخواهد داشت.