DDDIQ
مدیر ارشد
پژوهشی در توپ یهای گچی ته آجری با رویکرد به مسجد جامع یزد
حمید بهداد* 1 ، بهنام جلالی جعفری 2
1دانشجوی کارشناسی ارشد نقاشی، دانشگاه آزاد اسلامی ،یزد، ایران.
2عضوهیئت علم یدانشکده هنر و معماری، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران.
چکیده
مسجد جام عیزد را می توان درخشان ترین بنای این شهر نامید. این مسجد تغییرات زیادی را در طول تاریخ، متناسب با زمان خود شاهد بوده است.در بررسی این مسجد مانند دیگر بناهای اسلامی با تزیینات متنوعی روبرو هستیم، از جمله توپ یذگچی ته آجری. توپ یها از آن دس ته تزییناتی هس تند که از ترکیب گچ وآجر بوجود می آیند و همراه با آج رچینی فضای
داخلی بناهای اس المی، به ویژه دوره س لجوقی و ایلخانی بکار می رفته اند. جنس مصالح، تنوع نقش و شیوه اجرای توپی ها،راز جمله س والاتی هس تند که در نگاه اول ذهنیت هر مخاطبی را بر م یانگیزند و هدف کلی این مقاله یافتن پاس خی بر این س والات م یباش د. در این مقاله تلاش شده است پس از برشمردن سابقه تاریخی، پیش ینه و روش اجرای توپی در بناهای اس المی به عنوان آرای های مس تقل از تزئیناتی همچون گچبری و آجرکاری، ویژگ یهای تزئینی و تصویری این نوع تزئین در
مس جد جامع یزد نیز مورد مطالعه قرار گیرد.در این بین، مواد بکار رفته در توپ یها، تناس ب این نوع تزیین با محل اجرای آنها در این بنا و جایگاه نقوش حک ش ده بر آنها به عنوان عامل بصری تأثیرگذار، هم از نظر مفهومی و هم از نظر بصری درقالب تصویر، مورد بررسی قرار گرفته است.
واژ ههای کلیدی
توپی گچی ته آجری، مسجد جامع یزد، گچبری شهری، بند کشی گچی.
