پلی اتیلن

[پیرجو]

استفاده از لوله هاي پلي اتيلن در شبكه هاي توزيع آب و گاز دنيا از حدود پنجاه سال قبل رايج شدهاست. به عنوان نمونه وضعيت و ميزان استفاده از شبكه هاي پلي اتيلن در مقايسه با لوله هاي فولادي و ساير لوله ها كه توسط شركت گاز دوفرانس اجرا شده در شكل ي نشان داده شده است. همانگونه كه ملاحظه ميشود ميزان لولههاي فولادي طي سالهاي مورد بررسي ثابت بوده و اين در حالي است كه علاوه بر افزايش ميزان كاربرد لوله هاي پلي اتيلن، ميزان لوله هاي غير فولادي از قبيل چدن كاهش يافته و به وسيلهي لولههاي پلي اتيلن جايگزين شده است.بررسي ها نشان مي دهند كه در كشور آمريكا نيز روند افزايش استفاده از لوله هاي پلي اتيلن وضعيت مشابهي دارد. به طوريكه در شكل دو ملاحظه مي شود ميزان شبكه هاي اصلي پلي اتيلن ( با اقطار 3 و4 اينچ ) در سال 2000 نسبت به سال 1996 رشد قابل توجهي داشته است. در كشور ما نيز از حدود دو دههي قبل اقدامات عملي و اجرايي استفاده از لوله هاي پلي اتيلن در شبكه هاي توزيع گاز آغاز شده است، هرچند مطالعات اوليه مربوط به اين موضوع به سال هاي قبل از آن باز مي گردد. بر اساس آمار رسمي موجود وضعيت و ميزان استفاده از لوله هاي پلي اتيلن در كشور ما در شكل 3 به تصوير كشيده شده است:

رشد شبكه هاي پلي اتيلن در ايران
همان گونه كه در شكل نشان داده شده است ميزان شبكه هاي پلي اتيلن در سال هاي مورد بررسي به طور متوسط سالانه از رشدي معادل 54 درصد برخوردار بوده و اين در حالي است كه متوسط رشد شبكه هاي فولادي حدود 6/8 درصد مي باشد.نسبت استفاده از لوله هاي فولادي و پلي اتيلن در شبكه هاي گاز كشور (شامل شبكه هاي تغذيه و توزيع) در شكل 4 نشان داده شده است.لازم به ذر است براساس تحقيقات انجام شده استان هاي كرمان، تهران، خراسان، مازندران و فارس به ترتيب داراي بيشترين ميزان استفاده از لوله هاي پلي اتيلن مي باشند و در استان خوزستان بر اساس صلاحديد مسئولان محترم شركت گاز اين استان ، تاكنون از لوله هاي پلي اتيلن استفاده نشده است. از مهم ترين مزاياي لوله هاي پلي اتيلن در مقايسه با لوله هاي فولادي مي توان به سرعت و سهولت در اجرا، آموزش ساده ، مقرون به صرفه بودن و مهم تر از همه عدم خوردگي و در نتيجه عدم نياز به پوشش وحفاظت از زنگ اشاره كرد. با عنايت به مراتب فوق و نيز با در نظرگرفتن معضلات و مشكلات موجود در اجرا و نگهداري لوله هاي فولادي، استفاده از لوله هاي پلي اتيلن در شبكه هاي توزيع گاز بدون هيچ گونه تامل و ترديدي منطقي به نظر مي رسد. ليكن لازم است در خصوص شناسايي مشكلات و معضلات خاص لوله هاي پلي اتيلن و اتخاذ تدابيرلازم در مواجهه و برخورد با اين مسائل احتمالي با رويكردي پيشگام و نگرشي پيشگيرانه اقدام كرد.در اين مقاله دو مورد از مشكلات بالقوه در لوله هاي پلي اتيلن يعني آثار الكتريسيتهي ساكن بر لوله ها و نيز موضوع صدمه ديدن لوله هاي پلي اتيلن توسط جوندگان و به طور مشخص موش ها مورد بررسي قرار مي گيرد.

آثار الكتريسيتهي ساكن بر لوله هاي پلي اتيلن حامل گاز
آثار الكتريسيتهي ساكن بر لوله هاي پلي اتيلن حامل گاز از دو منظر قابل بررسي و تامل است.

الف - احتمال بروز انفجار و آتش سوزي ناشي از ايجاد جرقه
در لوله هاي پلي اتيلن توليد يا ايجاد الكتريسيتهي ساكن امري بديهي و پذيرفته شده است چراكه پلي اتيلن عايق الكتريسيته بوده و در اثر عبور جريان گاز كه معمولا داراي ناخالصي و يا ذرات ريز نيز مي باشد الكتريسيتهي ساكن توليد مي شود كه در اين فرايند الكتريسيتهي ساكن ابتدا در قسمت داخلي لوله ايجاد شده و در همان جدارهي داخلي باقي مي ماند. بارهاي الكتريكي ايجاد شده به محض اين كه مسيري براي تخليه از طريق اتصال زمين پيدا كنند به صورت جرقه اي خطرناك تخليه مي شوند بنابراين در زمان انجام عمل تخليهي هوا و درساير شرايط مناسب امكان ايجاد جرقه وجود دارد ودر صورت فراهم آمدن چهار شرط: ايجاد الكتريسيتهي ساكن، اتصال به زمين، وجود گاز، وجود اكسيژن يا هوا ايجاد انفجار و آتش سوزي متصور است.البته بر اساس نظرات تاييد شده مانند GTI ( Gas Technology Institute ) ،الكتريسيتهي ساكن ايجاد شده در جدارهي داخلي لوله بعد از قطع گاز نيز در لوله باقي مي ماند و در صورت نياز به برش قسمتي از لوله به وسيلهي كاتر، جرقه اي ناشي از تخليهي الكتريسيته ساكن ايجاد خواهد شد.از طرفي شرايط زير به عنوان عوامل تشديد كنندهي الكتريسيتهي ساكن بايد مورد توجه قرار گيرند:

- مواقع استفاده از چلانگر (Squeezer)
- كاهش قطر خط لوله به دلايل ديگر
- وجود ناخالصي در جريان گاز
- نشت گاز در قسمتي از لوله به دليل شكستگي و يا هر دليل ديگر

برخي شواهد و تجربيات عملي نگارنده مبني بر احتمال حضور الكتريسيتهي ساكن و تبعات ناشي از آن در حوزهي فعاليت شركت گاز استان خراسان عبارتند از:

* اشتعال دو مورد زين انشعاب در حينHottap در سال 1380 در شهرستان تربت حيدريه
* حادثهي آتش سوزي سال 1381 در شهر كاشمر
* حادثهي انفجار و آتش سوزي سال 1382 در شهر طرقبه
* ساير تجارب عملي

ب- ايجاد منافذ ريزدر اثر الكتريسيتهي ساكن
تاكنون و در نوشتارها و دوره هاي آموزشي به خطرات احتمالي ناشي از ايجاد الكتريسيتهي ساكن در لوله هاي پلي اتيلن، صرفا از منظر ايمني نگريسته شده است و در اين مباحث بر روي نحوهي جلوگيري از ايجاد مثلث آتش تاكيد گرديده است اما تحقيقات و بررسي هاي به عمل آمده نشان مي دهد كه الكتريسيتهي ساكن علاوه بر احتمال كمك به تشكيل مثلث آتش چگونه مي تواند باعث بروز و ايجاد سوراخ هاي ريز در لوله و در نتيجه نشت گاز و مشكلات بعدي شود. براي اولين بار در سال 1984 شركت Mountain Fuel بعد از استفاده از چلانگر تعدادي سوراخ ريز در محل چلانده شده كشف كرد كه بعدها و در سال 1989 Mark Staker طي مقاله اي به اين موضوع اشاره كرد. همچنين در سال 2001 Dirk S.Smith از شركت Boca Raton مقاله اي در اين خصوص به رشتهي تحرير درآورد و بالاخره در سال 2003 Ray A.Ward از شركت and water) , gas memphis (light MLGW با انتشار مقاله اي با ذكر شواهدي به بررسي اين موضوع پرداخت.

بر اساس مقالهي نوشته شده به وسيلهي Ray A.Ward با در نظر گرفتن كليهي تمهيدات لازم، يك انشعاب به قطر يك اينچ توسط يك واحد مجري وابسته به شركت MLGW اجرا و به صورت موفقيت آميز مورد تست قرار گرفت سپس به منظور بهره برداري از انشعاب در آينده، روي آن پوشانده شد و دو ماه بعد براي اتصال به شبكه و برقراري جريان گاز، روي آن برداشته شد. به دليل ايجاد فاصلهي زماني، انشعاب، مورد تست مجدد قرار گرفت كه طي آن در انشعاب، افت غير مجاز مشاهده شد، لذا تست رد و انشعاب به منظور انجام تست هيدرواستاتي از انال خارج و در نتيجهي تست تعداد زيادي سوراخ ريز در طول انشعاب شف شد. در بررسي هاي بعدي ه در آزمايشگاه انجام شد تعداد 9 سوراخ در فشار 80psi آشار شد در حالي ه در قسمت باقي مانده از (حلقه) لوله هيچ گونه منفذ و مشكلي مشاهده نگرديد. پس از آن كليهي ركوردها و سوابق ايرادها در حين توليد نترل و مشخص شد ه پروسهي توليد لوله نيز هيچگونه مشلي نداشته است. بررسي هاي بيشتر اثبات كرد ه منافذ ريز ناشي از الكتريسيتهي ساكن هنگامي ايجاد مي شوند كه ميزان بارهاي الكتريكي ايجاد شده در اثر عواملي از قبيل مواردي ه در بند الف توضيح داده شد آن قدر بالا روند تا بر قدرت تحمل لوله فايق آيند. چراه قدرت تحمل دي الكتريك (Dielectric Strength ) لولهي پلي اتيلن مانند هر عايق التريي ديگر مقداري معين و محدود است. اين امر با يك جرقهي (Hot Arc) ناشي از تخليهي بارهاي الكتريكي به زمين همراه بوده ودر نتيجهي اين فرايند، پلي اتيلن خميري و ذوب شده و باعث بروز نشتي در لوله مي شود. ولتاژ مورد نياز براي ايجاد سوراخ، به خواص و ضريب دي الكتريك مواد پلي اتيلن و نيز ضخامت جدارهي لوله بستگي دارد. بديهي است ه در ضخامت هاي بيشتر براي غلبه بر قدرت تحمل دي الكتريك لوله به ولتاژهاي بيشتري نياز است. در واقعهي مورد بررسي، آزمايش هاي انجام يافته نشان داد كه در خلال پر كردن لوله به وسيلهي هوا براي تست فشار و نيز تخليهي هوا در انتهاي آزمايش، احجام و سرعت هوا و شرايط آن باعث ايجاد يك بار الكتريكي(Static Charge) شده ه اين بار الكتريكي از قدرت تحمل دي الكتريك ديوارهي لوله بيشتر بوده است.

از نظر مشخصه ها و شل ظاهري، اولا قطر سوراخ ها در درون و بيرون لوله متفاوت هستند و اساسا قطر يك سوراخ بزرگتر از قطر سوراخ هاي ديگر است. سوراخ بزرگتر نشاندهندهي محل شروع تخليهي بار الكتريكي و سوراخ كوچكتر مشخص كنندهيِ محلي است كه تخليهي الكتريكي در آن جا پايان يافته است. ثانيا سوراخ ايجاد شده به صورت سه شاخه (Tree- Shape ) و به همراه يك شاخهي جانبي است.

تحليل و نتيجه گيري

بررسي هاي انجام يافته نشان مي دهند كه بيشتر از آن چه تصور مي شود امكان ايجاد منافذ ريز در اثر الكتريسيتهي ساكن وجود دارد وسوراخ هاي ريز علاوه بر خطرات احتمالي ناشي از نشت گاز و نيز هزينه هاي تعميرات، باعث هدر رفتن مقادير قابل توجهي گاز مي شوند. انشعاب مورد بحث در اين حادثه داراي 8 سوراخ با قطري معادل 75/0 ميلي متر بود. اين تعداد سوراخ با قطري معادل يك ميلي متر در فشار عملياتي تقريبي psi 60ميتواند باعث تخليهي حدود 25 مترمكعب گازدر ساعت شود و مقدار گاز تخليه شده در هر سال (اگر متوجه اين نشتي ها نباشيم) معادل 219 هزار متر مكعب خواهد بود.

پيشنهادات
پشنهادات زيربه طور اختصار قابل طرح مي باشند ه توضيحات مبسوط تر آن به فرصتي ديگر موول مي شود.

1- استانداردهاي ايمني در خصوص خنثي كردن الكتريسيتهي ساكن بيرون لوله هاي پلي اتيلن توصيه هاي موثري ارايه كرده اند كه لازم است به آن ها توجه كامل شود.
2- در مباحث استانداردهاي ايمني يا صنعتي در مورد الكتريسيتهي ساكن داخل لوله هاي پلي اتيلن، اقدام و يا توصيهي خاصي وجود ندارد ليكن برخي روش هاي ابداعي مانند سيستم پيشنهادي پيشگيرانهي IONIX مطابق شل صفحه بعد در اين زمينه ارايه شده است.
3- تجديد نظر در نوع لوله هاي پلي اتيلن مورد استفاده از نظر جنس و يا فرايند توليد (در صورت موثر بودن و تاييد مراجع ذيربط).
4- افزايش سطح آگاهي واحدهاي بهره بردار.
وارد شدن صدمه به لوله هاي پلي اتيلن توسط جوندگان و به ويژه موشها

نويسنده : نشريه نداي گاز به نقل از www.assaluyeh.com

 

[باوفا]

نیاز به اطلاعاتی در زمینه لوله و اتصالات پلی اتیلن

نیاز به اطلاعاتی در زمینه لوله و اتصالات پلی اتیلن

در زمینه تولید لوله و اتصالات پلی اتیلن شامل استاندارد ها ، نحوه تولید ، معایب آنها حین تولید نیاز به اطلاعات دارم.

 

[اشکان فروتن]

 

[اشکان فروتن]

منبع : http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=پلی+اتیلن&SSOReturnPage=Check&Rand=0

نگاه کلی

پلی اتیلن یا پلی اتن یکی از ساده‌ترین و ارزانترین پلیمرها است. پلی اتیلن جامدی مومی و غیر فعال است. این ماده از پلیمریزاسیون اتیلن بدست می‌آید و بطور خلاصه بصورت PE نشان داده می‌شود. مولکول اتیلن (

) دارای یک بند دو گانه C=C است. در فرایند پلیمریزاسیون بند دو گانه هر یک از مونومرها شکسته شده و بجای آن پیوند ساده‌ای بین اتم‌های کربن مونومرها ایجاد می‌شود و محصول ایجاد شده یک درشت‌مولکول است.

واکنش تهیه پلی اتیلن

تاریخچه تولید پلی اتیلن

پلی اتیلن اولین بار بطور اتفاقی توسط شیمیدان آلمانی "Hans Von Pechmanv" سنتز شد. او در سال 1898 هنگام حرارت دادن دی آزومتان ، ترکیب مومی شکل سفیدی را سنتز کرد که بعدها پلی اتیلن نام گرفت. اولین روش سنتز صنعتی پلی اتیلن بطور تصادفی توسط "ازیک ناوست" و "رینولرگیسون" ( از شیمیدان‌های ICI ) در 1933 کشف شد. این دو دانشمند با حرارت دادن مخلوط اتیلن و بنزالدئید در فشار بالا ، ماده‌ای موم‌مانند بدست آوردند.

علت این واکنش وجود ناخالصی‌های اکسیژن‌دار در دستگاه‌های مورد استفاده بود که بعنوان ماده آغازگر پلیمریزاسیون عمل کرده بود. در سال 1935 "مایکل پرین" یکی دیگر از دانشمندهای ICI این روش را توسعه داد و تحت فشار بالا پلی‌اتیلن را سنتز کرد که این روش اساسی برای تولید صنعتی LDPE در سال 1939 شد.

استفاده از انواع کاتالیزورها در سنتز پلی‌اتیلن

اتفاق مهم در سنتز پلی اتیلن ، کشف چندین کاتالیزور جدید بود که پلیمریزاسیون اتیلن را در دما و فشار ملایم‌تری نسبت به روش‌های دیگر امکان‌پذیر می‌کرد. اولین کاتالیزور کشف شده در این زمینه تری اکسید کروم بود که در 1951 ، "روبرت بانکس" و "جان هوسن" در شرکت فیلیپس تپرولیوم آنرا کشف کردند. در 1953 ، "کارل زیگلر" شیمیدان آلمانی سیستم‌های کاتالیزور شامل هالیدهای تیتان و ترکیبات آلی آلومینیوم‌دار را توسعه داد.

این کاتالیزورها در شرایط ملایم‌تری نسبت به کاتالیزورهای فیلیپس قابل استفاده بودند و همچنین پلی اتیلن یک آرایش (با ساختار منظم) تولید می‌کردند. سومین نوع سیستم کاتالیزوری استفاده از ترکیبات متالوسن بود که در سال 1976 در آلمان توسط "والتر کامینیکی" و "هانس ژوژسین" تولید شد. کاتالیزورهای زیگلر و متالوسن از لحاظ کارکرد بسیار انعطاف‌پذیر هستند و در فرایند کوپلیمریزاسیون اتیلن با سایر اولفین‌ها که اساس تولید پلیمرهای مهمی مثل VLDPE و LLDPE و MDPE هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اخیرا کاتالیزوری از خانواده متالوین‌ها با قابلیت استفاده بالا برای پلیمریزاسیون پلی اتیلن به نام زیرکونوسن دی کلرید ساخته شده است که امکان تولید پلیمر با ساختار بلوری (تک آرایش) بالا را می‌دهد. همچنین نوع دیگری از کاتالیزورها به نام کمپلکس ایمینوفتالات با فلزات گروه ششم مورد توجه قرار گرفته است که کارکرد بالاتری نسبت به متالوسن‌ها نشان می‌دهند.

انواع پلی اتیلن

طبقه‌بندی پلی اتیلن‌ها بر اساس دانسیته آنها صورت می‌گیرد که در مقدار دانسیته اندازه زنجیر پلیمری و نوع و تعداد شاخه‌های موجود در زنجیر دخالت دارد.

HDPE (پلی‌اتیلن با دانسیته بالا)

این پلی‌اتیلن دارای زنجیر پلیمری بدون شاخه است بنابراین نیروی بین مولکولی در زنجیرها بالا و استحکام کششی آن بیشتر از بقیه پلی اتیلن‌ها است. شرایط واکنش و نوع کاتالیزور مورد استفاده در تولید پلی اتیلن HDPE موثر است. برای تولید پلی‌اتیلن بدون شاخه معمولا از روش پلیمریزاسیون با کاتالیزور زیگلر- ناتا استفاده می‌شود.

LDPE (پلی‌اتیلن با دانسیته پایین)

این پلی‌ اتیلن دارای زنجیری شاخه‌دار است بنابراین زنجیرهای LDPE نمی‌توانند بخوبی با یکدیگر پیوند برقرار کنند و دارای نیروی بین مولکولی ضعیف و استحکام کششی کمتری است. این نوع پلی ‌اتیلن معمولا با روش پلیمریزاسیون رادیکالی تولید می‌شود. از خصوصیات این پلیمر ، انعطاف‌پذیری و امکان تجزیه بوسیله میکروارگانیسمها است.

LLDPE (پلی اتیلن خطی با دانسیته پایین)

این پلی ‌اتیلن یک پلیمر خطی با تعدادی شاخه‌های کوتاه است و معمولا از کوپلیمریزاسیون اتیلن با آلکن‌های بلند زنجیر ایجاد می‌شود.

MDPE

پلی اتیلن با دانسیته متوسط است.

لوله‌هی پلی اتیلنی

کاربرد

پلی‌اتیلن کاربرد فراوانی در تولید انواع لوازم پلاستیکی مورد استفاده در آشپزخانه و صنایع غذایی دارد. از LDPE در تولید ظروف پلاستیکی سبک و همچنین کیسه‌های پلاستیکی استفاده می‌شود. HDPE ، در تولید ظروف شیر و مایعات و انواع وسایل پلاستیکی آشپزخانه کاربرد دارد. در تولید لوله‌های پلاستیکی و اتصالات لوله‌کشی معمولا از MDPE استفاده می‌کنند.

LLDPE بدلیل بالا بودن میزان انعطاف‌پذیری در تهیه انواع وسایل پلاستیکی انعطاف‌پذیر مانند لوله‌هایی با قابلیت خم شدن کاربرد دارد. اخیرا پژوهش‌های فراوانی در تولید پلی اتیلن‌هایی با زنجیر بلند و دارای شاخه‌های کوتاه انجام شده است. این پلی اتیلن‌ها در اصل HDPE با تعدادی شاخه‌های جانبی هستند. این پلی اتیلن‌ها ترکیبی ، استحکام HDPE و انعطاف‌پذیری LDPE را دارند.

مباحث مرتبط با عنوان

• آلکن
• پلاستیک
• ترکیبات آلی
• تقسیم بندی پلیمرها از نظر خواص
• تقسیم بندی ساختمانی پلیمرها
• دنیای پلیمر
• شیمی پلیمر
• ظروف یکبار مصرف
• فرایند پلیمریزاسیون
• کاتالیزور

 

[اشکان فروتن]

منبع : http://polytehran.tripod.com/id10.html​

لوله واتصالات سیستم فاضلابی جوشی پلی اتیلن​

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]آشنایی با سیستم فاضلابی جوشی پلی اتیلن​

روزگاری در سیستم فاضلاب ساختمان ها از لوله واتصالات سفالی و سیمانی استفاده می شد. ولی بدلیل پدیدآمدن مشکلات فراوان رفته رفته آلیاژهای فلزی جایگزین سفال وسیمان شدند . لوله ها واتصالات فلزی اگر چه نسبت به لوله های قدیمی سیمانی وسفالی از استحکام و مزایای بیشتری برخوردار بود ولی با استانداردهای معماری مدرن سازگاری نداشت وبه دلیل سنگینی و دشواری در عملیات نصب واجرا وعدم مقاومت دربرابر رطوبت و مواد شیمیایی و همچنین پرهزینه بودن اعتبار اولیه خود را ازدست داد. تااینکه پیشرفت های سریع درصنایع پلیمری تحول بسیار را در صنعت آب و فاضلاب موجب گشت لوله واتصالات پلی اتیلن که از ترموپلاستیک های بسیار شناخته شده می باشد به دلیل استحکام و دوام زیاد ، سبکی ، وارزان قیمت بودن آن وهمچنین مقاومت در برابر حلالهای شیمیایی نظیر اسیدها وبازها در زمان کوتاهی جایگزین آلیاژهای فلزی شده وامروزه ازاهمیت بالایی در معماری مدرن برخوردار است.​

مزایای سیستمم فاضلابی جوشی ( پلی اتیلن ) :​

1- [FONT=Times New
Roman,Times,serif]هزینه کمتر[/FONT]​

2- مقاومت در برابر حلالهای شیمیایی نظیر اسیدها وبازها

[FONT=Times
New Roman]3-سهولت نصب واجرا[/FONT]

[FONT=Times
New Roman]4-سبکی وزن [/FONT]

[FONT=Times
New Roman]5-صیقی بودن جداره داخلی و به حداقل رسیدن رسوب مواد و گرفتگی مجاری[/FONT]

[FONT=Times
New Roman]6-ضمانت دائمی در برابر فرسودگی[/FONT]

جهت دریافت اطلاعات بیشتر درباره چگونگی نصب اتصالات سیستم فاضلابی جوشی برروی عکس زیر کلیک کنید ​

[/FONT]

​

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]
[/FONT]

 

[اشکان فروتن]

منبع : http://polytehran.tripod.com/id16.html

راهنمای نصب سیستم جوشی پلی ران اتصال ( پلی اتیلن )​

​

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

1​

[/FONT]
[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

ابتدا اطمینان حاصل نمائید که اتصالات و لوله ها از نظر تعداد و اندازه و ابعاد با خصوصیات طرح مطابقت داشته باشند

برای بدست آوردن نتیجه دلخواه مطمئن شوید که محل های جوش کاملا به صورت صاف برش داده شده و از هرگونه آلودگی به گرد و خاک و چربی و نظایر آن پاک باشند .​

[/FONT]

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

2​

[/FONT]
[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

دستگاه جوش را روی درجه مطلوب ( 230 - 200 درجه سانتیگراد) قرار دهید و تا گرم شدن کامل صفحه جوش منتظر بمانید​

پس از گرم شدن صفحه جوش قسمت های مورد نظر را به دو طرف صفحه بچسبانید و به طور یکنواخت به هر دو طرف فشار وارد نمائید . هنگامی که لبه ها در هر دو طرف به اندازه کافی ذوب شد آنها را از صفحه جوش جدا نموده و با وارد ساختن فشار یکنواخت آنها را به هم بچسبانید و 1 تا 3 دقیقه به همان وضعیت نگهدارید .
[/FONT]

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

3​

پس از جوش خوردن ، محل جوش را به مدت 10 دقیقه از هرگونه تنش و ضربه حفظ نمائید .
[/FONT]

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

4​

در هنگام نصب و اجرا شیب لازم را برای مسیرها در نظر بگیرید و اتصالات و لوله ها را در مسیرهای افقی و عمودی با استفاده از بست های مناسب ثابت کنید .
لطفا در صورت استفاده از دستگاه جوش به نکات مورد توصیه کارخانه سازنده توجه فرمائید .
[/FONT]

 

[REZA.F]

آشنایی با پلی اتیلن

آشنایی با پلی اتیلن

اطلاعات کلی در مرد ÷لی اتیلن تو این تاپیک:

http://www.www.www.iran-eng.ir/showpost.php?p=41913&postcount=18

 

[mahdi.adelinasab]

آفرین آقا رضا
قشنگ بود

 

[REZA.F]

قشنگی از مطالب قشنگته مهدی جان.
البته نوعی پلی اتیلن کشسان (الاستومری) با قابلیت بسیار خوب البته فکر کنم استفاده فقط در کارهای سبک تولید میشه (کراس لینکش میکنن).
مصرف روزانه LLDPE هم رو به افزایش هست, طوری که در مقابل اون مصرف LDPE رو به کاهش رفته!
و بدین منظور هر پتروشیمی که پلی اتیلن بخواد تولید کنه از لحاظ اقتصادی بهتر که تولید این پلیمر LLDPE رو ابتدا آغاز کنه. در حال حاضر پتروشیمی امیرکبیر تقریباً تمام پلی اتیلن ها رو تولید میکنه ولی سودآوری بیشتر اون مربوط به LLDPE هست.
موفقیت در بكار گیری لوله پلی اتیلن فشار قوی براحتی و اتفاقی بدست نیامده. پلی اتیلن بدلیل داشتن فواید و مزایای فراوان در مقابل سیستمهای سنتی آهنی، فولادی و سیمانی نظیر عدم پوسیدگی تحت هر شرایطی داشتن انعطاف در مقابل حركتهای خاك و نشست ناپذیری از محل جوشها، پدیده هایی كه در سایر انواع لوله باعث از بین رفتن آنها حتی قبل از رسیدن عمر پیش بینش شده برای آنها است.
از آنجاییكه پلی اتیلن ماده ای بی روح (inert) می باشد، بر خلاف آهن و سیمان در مقابل خاكهای اسیدی و با سایر شرایط فاسد كننده قابل پیش بینی و یا غیر قابل پیش بینی مقاوم بوده و هرگز اسیب نخواهد دید. هیچگونه نیاز به روكش مجدد بمنظور مقاوم نمودن آنها در مقابل شرایط محیطی نداشته و در نتیجه هزینه اضافی در بر ندارد.
خاصیت انعطاف پذیری این لوله ها در مقابل رانش زمین، زلزله و یا تغییرات دما، فوق العاده بوده و تنها لوله های آنتقال اب و گاز پلی اتیلن در زلزله 1995 كوبه ژاپن سالم باقی ماندند.
چون لوله پلی اتیلن اغلب بوسیله جوش بهم پیوند داده می شود، لذا فاقد ریسك نشت از محل جوشها بوده، در صورتیكه سیستمهای دیگر از محل اتصالات و درزهای انجام شده بكرات آسیب دیده اند.


به طور کلی (نظر شخصی خودم) در اتصالات بهتره از PVC فاقد نرم کننده استفاده بشه. چون هم خواص حرارتی و استحکام بیشتر داره و مثل پلی اتیلن در آب حل نمیشه. (البته به مقدار بسیار ناچیز در مدت زمان زیاد). البته PVC گرونتره. و میبینیم که برای بهتر شده خواص در انتقال آب گرم مخصوصاً از کوپلیمر پلی اتیلن - پلی پروپیلن استفاده میشه.

 

[mahdi.adelinasab]

راستی داش اشکانمون رو فراموش نکردیم ها!
آفرین
این زمینه رو به بقیه مطالب اضافه کنید:

اتصالات پیچی
طریقه اتصال لوله های پلی اتیلن به وسیله بست های مخصوص

1) در محل اتصال، محل بریدگی را به خوبی با سوهان صاف کنید.

2) قطعات بست را از هم جدا کنید و سپس سر لوله ها را وارد سرپیچ و حلقه مخروطی نمائید. دقت کنید که قسمت بزرگ حلقه به طرف بریدگی لوله و قسمت کوچک آن باید به طرف داخل لوله و به سر پیچ اتصال باشد.

3) لوله را با فشار و کمی چرخش وارد داخل بدنه بست نمائید. لوله باید از حلقه ای پلاستیکی که داخل بدنه قرار دارد عبور کرده و به انتهای بست برسد. در مورد اتصالات بزرگ بهتر است قدری سر لوله و واشر لاستیکی را چرب نمائید. در این مورد از آب صابون نیز میتوان استفاده کرد.

4) حلقه مخروطی را به طرف بدنه آورده به بست بچسبانید. برای سهولت کار قسمت شکاف روی حلقه را توسط پیچ گوشتی قدری باز نمائید. 5) سر پیچ را به داخل بدنه پیچ نمائید.برای اتصالات بزرگ از آچار شلاقی و یا هر آچار دیگر برای پیچاندن سرپیچ به داخل بدنه می توانید استفاده کنید.

 

[پیرجو]

تشکر می کنم از دوستان که مدتی بود که من نبودم و بجای من زحمت کشیدند.

 

[باوفا]

سلام اشکان عزیز.
از اینکه پاسخ سوال مرا دادی کمال امتنان را دارم.
در صورت امکان از استانداردهایی که ابعاد و اندازه اتصالات پیچی در آنها ذکر شده برایم بفرست.
در ضمن آیا در مورد قالب های این اتصالات می توانید اطلاعاتی به من بدهید

 

[اشکان فروتن]

اتصالات پیچی شامل اجزاء زیر می باشند :

- بدنه
- سرپیچ
- اسپلیت رینگ
- بوشینگ
- ارینگ

برای اطلاعات بیشتر به این سایت بروید.​

 

[اشکان فروتن]

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

راهنمای نصب اتصالات ویژه آبرسانی وآبیاری ( پیچی )


​

[FONT=Times New Roman,Times,serif]نصب اتصالات پیچی به ترتیبی که در شکل ها نمایش داده شده با سهولت قابل اجرا است :[/FONT]
[/FONT]

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

1

[FONT=Times New Roman,Times,serif]سر لوله هایی که می خواهید به هم وصل کنید ، کاملا با سوهان صاف نمائید .[/FONT]​

[/FONT]

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

[FONT=Times New Roman,Times,serif][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times,serif] 2 [/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times,serif][/FONT][FONT=Times New Roman,Times,serif][/FONT][FONT=Times New Roman,Times,serif][FONT=Times New Roman,Times,serif][/FONT][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times,serif][FONT=Times New Roman,Times,serif]اجزاء تشکیل دهنده اتصال را از هم جدا کرده و سر لوله را ابتدا به داخل سرپیچ و سپس اسپلیت وارد کنید .​

[/FONT][/FONT]
[/FONT]

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif][FONT=Times New Roman,Times,serif]

[FONT=Times New Roman,Times,serif]​

[/FONT][/FONT][FONT=Times New Roman,Times,serif][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times,serif][/FONT][FONT=Times New Roman,Times,serif]3[/FONT] [FONT=Times New Roman,Times,serif][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times,serif][/FONT]​

[FONT=Times New Roman,Times,serif]

[FONT=Times New Roman,Times,serif]با وارد ساختن فشار و کمی چرخش لوله را به داخل بدنه برانید به طوری که لوله از بوشینگ و ارینگ عبور نموده و با رسیدن به انتهای محل استقرار ، متوقف گردد .​

[/FONT]​

[/FONT]​

[/FONT]

​

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

ف4
[FONT=Times New Roman,Times,serif]

[FONT=Times New Roman,Times,serif]​

[FONT=Times New Roman,Times,serif]اسپلیت رینگ را به طرف جلو رانده و به اتصال بچسبانید . باز نگاهداشتن دهانه شکاف انجام این عمل را با سهولت بیشتری میسر می سازد .[/FONT]​

[/FONT][/FONT]​

[/FONT]

[FONT=Arial,Helvetica,sans-serif]

[FONT=Times New
Roman,Times,serif][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times,serif] [FONT=Times New Roman,Times,serif]5 [/FONT][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times,serif]با آچار و هر ابزار مناسب دیگری سرپیچ را به داخل رزوه موجود در بدنه پیچانده و آنرا محکم نمائید [/FONT]​

[/FONT]

 

[sogol]

اطلاعات در مورد دستگاه های تزریق و عارضه یابی اشکالات در خصوص مستر بچ

اطلاعات در مورد دستگاه های تزریق و عارضه یابی اشکالات در خصوص مستر بچ

سلام به دوستان
لطفا یک سری اطلاعات در خصوص تزریق و تنظیمات دستگاهی و اینکه مستربج تا چه حد در ایجاد معایب دخیل است به من بدهید.
یا کتاب معرفی کتید
در مورد PET هم همین طور
مرسی

 

[امیر یگانی]

پلی اتیلن

با سلام خدمت دوستان خودم. من نیاز مبرمی به کلیاتی در مورد پلی اتیلن( فرایند تولید )و غیره دارم. و هم اکنون نیازمند یاری سبزتان هستم. با کمال تشکر

 

[danooshr]

سلام
اقا تماس بامن بگیر
02122601833
09353466717
دانوش روحانی

 

[mehdimaxdon]

سلام بچه ها!
من رشتم پلیمر نیست و این ترم یک درس 2 واحدی ار پلیمر دارم که فقط می خوام پاس بشه!
پروژه درباره ی "روش تولید پلی اتیلن و کاربرد های آن با تاکید بر روش تولید فرم پلی اتیلن" میخوام.
خواهش می کنم کمکم کنید! بخدا پنج شنبه امتحان دارم!!!
mehdimaxdon@yahoo.com

 

[REZA.F]

تولید پلی اتیلن

تولید پلی اتیلن

با توجه به استقبال و درخواست دوستان از پلی اتیلن! این تاپیک صرفاً جهت پلی اتیلن هست. خصوصاً کسایی که امتحان دارند! شوخی کردم. من و دوستان تو تاپیکهای دیگه کلی از پلی اتلن گفتیم. بگرد پیدا میشه. چون ایام امتحانات هست فقط فعلاٌ چند تا سایت برو، انشاالله سر فرصت روش های تولید، کاتالیزورها، و پتروشیمی های مرتبط با پلی اتیلن رو دوباره میزارم.
این سایت رو مراجعه کن:

http://www.aftab.ir/articles/science_education/basis_science/c3c1181549473_polyethylene_p1.php

 

[REZA.F]

اینم دو سایت دیگه:

http://http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d9%be%d9%84%db%8c+%d8%a7%
d8%aa%db%8c%d9%84%d9%86&SSOReturnPage=Check&Rand=0

http://http://narsafoam.blogfa.com/

 

[human]

روش های تولید پلی اتیلن

روش های تولید پلی اتیلن

*** چهار روش اصلی برای تولید صنعتی پلی اتیلن وجود داردو در هر مورد، محصولاتی با خواص متفاوت حاصل می شود.

▪ فرآیند فشار بالا

درفرآیند فشار بالا، از فشارهای atm ۳۰۰۰-۱۰۰۰و دماهای استفاده می شود. یكی ازمكانیسم ها برای انجام این كار، پلیمریزاسیون به صورت رادیكالی است كه برای شروعواكنش می توان از پراكسیدها، تركیبات آزو و مقادیر جزئی اكسیژن استفاده كرد و بایدشرایط به دقت كنترل شود تا واكنش فرعی انجام نشود. در صورت انجام واكنش فرعی،هیدروژن، متان و گرافیت تولید می گردد كه اگر به دست آوردن پلیمری با جرم مولكولیزیاد مورد نظر باشد باید آنها را از محیط واكنش خارج كرد. به طور كلی، فرآیندهایفشار بالا، پلی اتیلن های شاخه دار با دانسیته كمتر در محدوده gr/cm3- ۹۴۵/۰-۹۱۵/۰ایجاد می كنند كه جرم مولی آنها نیز نسبتاً پایین است.

▪ فرآیند زیگلر- ناتا

فرآیند زیگلر بر اساس واكنش های كوردیناسیون به كمك كاتالیزورها شامل هالیدهایتیتان و تركیبات آلی آلومینیوم دار انجام می شود. این واكنش ها توسط زیگلر در سال۱۹۵۳در موسسه ماكس پلانك در آلمان كشف و توسط ناتا در ایتالیا در اوایل دهه ۱۹۵۰توسعه یافتند. كاتالیزور زیگلر- ناتا كمپلكسی تهیه شده از تتراكلراید تیتانیوم وتری اتیل آلومینیوم است. این كاتالیزور در ابتدا به ظرف واكنش وارد شده و پس از آناتیلن اضافه می شود. واكنش در دماها و فشارهای پایین در غیاب هوا و رطوبت، كهكاتالیزور را تجزیه می كنند انجام میگیرد. پلی اتیلن تولید شده طی این فرآیند،دارای دانسیته متوسط در حدود - gr/cm3۹۴۵/۰می باشد. با تغییر نسبت اجزای پلیمر یاوارد كردن مقدار كمی هیدروژن به ظرف واكنش، می توان به دامنه ای از جرم های مولینسبی دست یافت.

▪ فرآیند فیلیپس

این فرآیند، پلی اتیلن با دانسیته زیاد درفشار و دمای نسبتاً پایین به دست میدهد. در فرآیند فیلیپس، از كاتالیزور CrO۳ %۵در سیلیس/ آلومینا بسیار ریز در فشار atm۳۵-۱۵و دمای استفاده می شود. دانسیتهمحصولgr/cm3- ۹۶/۰می باشد.

▪ فرآیند نفت استاندارد (ایندیانا(

در اینفرآیند نیز همانند فرآیند فیلیپس كه پلی اتیلن با دانسیته بالا (gr/cm3-۹۶/۰( تولیدمی شود از MnO۳تثبیت شده روی فلز یا هیدرید كلسیم و سدیم در فشار atm۸۰-۴۰و دمایاستفاده می گردد.

 

[human]

استفاده از انواع كاتاليزورها در سنتز پلي اتيلن

استفاده از انواع كاتاليزورها در سنتز پلي اتيلن

اتفاق مهم در سنتز پلی اتیلن، کشف چندینکاتالیزورجدید بود که پلیمریزاسیون اتیلن را دردماو فشار ملایم‌تری نسبت به روش‌های دیگر امکان‌پذیر می‌کرد. اولین کاتالیزور کشف شدهدر این زمینهتری اکسید کرومبود که در 1951، "روبرت بانکس" و "جان هوسن" در شرکتفیلیپس تپرولیومآنرا کشف کردند. در 1953 ، "کارل زیگلر" شیمیدان آلمانی سیستم‌های کاتالیزور شاملهالیدهای تیتانوترکیبات آلی آلومینیوم‌داررا توسعه داد.
این کاتالیزورها در شرایط ملایم‌تری نسبت به کاتالیزورهای فیلیپس قابلاستفاده بودند و همچنین پلی اتیلن یک آرایش (با ساختار منظم) تولید می‌کردند. سومین نوع سیستم کاتالیزوری استفاده از ترکیبات متالوسن بود که در سال 1976 در آلمان توسط "والتر کامینیکی" و "هانس ژوژسین" تولید شد. کاتالیزورهای زیگلر ومتالوسن از لحاظ کارکرد بسیار انعطاف‌پذیر هستند و در فرایند کوپلیمریزاسیون اتیلن با سایر اولفین‌ها که اساس تولید پلیمرهای مهمی مثلVLDPEوLLDPEوMDPEهستند،مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اخیرا کاتالیزوری ازخانوادهمتالوین‌هابا قابلیت استفاده بالا برای پلیمریزاسیون پلی اتیلن به نامزیرکونوسن دی کلریدساخته شده است که امکان تولید پلیمر با ساختار (بلوری)تک آرایش بالا را می‌دهد. همچنین نوع دیگری از کاتالیزورها به نامکمپلکس ایمینوفتالاتبا فلزات گروه ششم موردتوجه قرار گرفته است که کارکرد بالاتری نسبت به متالوسن‌ها نشان می‌دهند.

 

[sina1]

سلام
شما میدونید اگه بخوایم PE-HD ترک نخوره مثلا توی دربهای شیشه باید چی اضافه کرد
ممنون میشم

 

[masimemahdi]

بازیافت پلی اتیلن ترفتالات

بازیافت پلی اتیلن ترفتالات

پت همان پلی اتیلن ترفتالات است
ضایعات پت به دو روش فیزیکی و شیمیایی بازیافت میگردند.

بازیافت فیزیکی

شامل جمع آوری،جداسازی،شستشو با آب،حبه کردن و سپس تولید محصول جدید از تکه های پت تمیز میباشد . محصولات ساخته شده به این روش معمولاً دارای استاندارد وکیفیت بالایی نیستند .

بازیافت شیمیایی
­
شامل متانولیز،هیدرولیزه،گلیگولیز،آمونولیز وتخریب یا کراکینگ کاتالیستی که راهی برای بازیابی مواد خام نظیر اسیدترفتالیک واتیلن گلیکول است میباشد.بازیافت شیمیایی یک روش ارزشمند (ومفید)است . زیرا از بازیابی مونومرهای اولیه پت پلیمریزاسیون مجدد آنها یک مححصول با خواص مواد اولیه ولی ارزانتر تولیدمیگردد.
معمولاً بازیافت فیزیکی نسبت به بازیافت شیمیایی سودمندتر است زیرا مونومرهای بازیابی شده ارزش کمتری دارند.
بازیافت فیزیکی پت نسبت به بازیافت شیمیایی روش ساده تر و رایجتری است و اگرچه ممکن است محصول بازیافتی کیفیت بالایی نداشته باشد اما درحجم وسیعتری مصرف میگردد.

 

[emabedy]

سلام
شما میدونید اگه بخوایم PE-HD ترک نخوره مثلا توی دربهای شیشه باید چی اضافه کرد
ممنون میشم

بهترين پيشنهادي كه به نظر من ميرسد استفاده از LDPE يا LLDPE ميباشد چون باعث نرمتر شدن آن ميشود ولي درصد مورد استفاده بايد تست شود تا بالانسي بين استحكام و شكنندگي به وجود آيد البته شايد بتوان از EVA نيز استفاده نمود چون بدون نياز به هيچ افزودني با پلي اتيلن سازگار ميشود.

 

[sina1]

بهترين پيشنهادي كه به نظر من ميرسد استفاده از LDPE يا LLDPE ميباشد چون باعث نرمتر شدن آن ميشود ولي درصد مورد استفاده بايد تست شود تا بالانسي بين استحكام و شكنندگي به وجود آيد البته شايد بتوان از EVA نيز استفاده نمود چون بدون نياز به هيچ افزودني با پلي اتيلن سازگار ميشود.

خیلی ممنون از رهنماییتون خیلی خوب بود

 

[sina1]

لطفا در مورد EVA بیشتر توضیح میدین ؟ مثلا چه خصوصیاتی داره یا به چه نسبت باید مخلوط کرد؟

 

[kamal2838]

با سلام
آیا کسی می دونه بهترین فرمول برای تولید فیلم شیرینک(جهت بسته بندی مواد غذایی)باید از چه مواد پلیمری استفاده کرد؟
البته در حال حاضر من طبق تجربه فقط از LDPE 0075 استفاده میکنم.ولی نتیجه خوبی نگرفتم.
سوال دیگه اینکه قطر قالب چقدر روی کیفیت جمع شدن شیرینک تاثیر داره؟
(در حال حاضر من شرینک 54 سانت رو با قالب 30 سانت می زنم)
ممنون

 

[JRG]

یکی از مشکلاتی که پلی اتیلن در اجرای شبکه های فاضلاب شهری داره اینه که موش اونو می جوه و اینکه در اجرا دچار موج می شه. کسی در این مورد مطلب داره؟

 

[پیرجو]

یکی از مشکلاتی که پلی اتیلن در اجرای شبکه های فاضلاب شهری داره اینه که موش اونو می جوه و اینکه در اجرا دچار موج می شه. کسی در این مورد مطلب داره؟

بررسی مشکلات عملیاتی لوله های پلی اتیلن توزیع گاز

استفاده از لوله های پلی اتیلن در شبکه های توزیع آب و گاز دنیا از حدود پنجاه سال قبل رایج شدهاست. به عنوان نمونه وضعیت و میزان استفاده از شبکه های پلی اتیلن در مقایسه با لوله های فولادی و سایر لوله ها که توسط شرکت گاز دوفرانس اجرا شده در شکل ی نشان داده شده است. همانگونه که ملاحظه میشود میزان لولههای فولادی طی سالهای مورد بررسی ثابت بوده و این در حالی است که علاوه بر افزایش میزان کاربرد لوله های پلی اتیلن، میزان لوله های غیر فولادی از قبیل چدن کاهش یافته و به وسیلهی لولههای پلی اتیلن جایگزین شده است.بررسی ها نشان می دهند که در کشور آمریکا نیز روند افزایش استفاده از لوله های پلی اتیلن وضعیت مشابهی دارد. به طوریکه در شکل دو ملاحظه می شود میزان شبکه های اصلی پلی اتیلن ( با اقطار ۳ و۴ اینچ ) در سال ۲۰۰۰ نسبت به سال ۱۹۹۶ رشد قابل توجهی داشته است. در کشور ما نیز از حدود دو دههی قبل اقدامات عملی و اجرایی استفاده از لوله های پلی اتیلن در شبکه های توزیع گاز آغاز شده است، هرچند مطالعات اولیه مربوط به این موضوع به سال های قبل از آن باز می گردد. بر اساس آمار رسمی موجود وضعیت و میزان استفاده از لوله های پلی اتیلن در کشور ما در شکل ۳ به تصویر کشیده شده است:

رشد شبکه های پلی اتیلن در ایران
همان گونه که در شکل نشان داده شده است میزان شبکه های پلی اتیلن در سال های مورد بررسی به طور متوسط سالانه از رشدی معادل ۵۴ درصد برخوردار بوده و این در حالی است که متوسط رشد شبکه های فولادی حدود ۶/۸ درصد می باشد.نسبت استفاده از لوله های فولادی و پلی اتیلن در شبکه های گاز کشور (شامل شبکه های تغذیه و توزیع) در شکل ۴ نشان داده شده است.لازم به ذر است براساس تحقیقات انجام شده استان های کرمان، تهران، خراسان، مازندران و فارس به ترتیب دارای بیشترین میزان استفاده از لوله های پلی اتیلن می باشند و در استان خوزستان بر اساس صلاحدید مسئولان محترم شرکت گاز این استان ، تاکنون از لوله های پلی اتیلن استفاده نشده است. از مهم ترین مزایای لوله های پلی اتیلن در مقایسه با لوله های فولادی می توان به سرعت و سهولت در اجرا، آموزش ساده ، مقرون به صرفه بودن و مهم تر از همه عدم خوردگی و در نتیجه عدم نیاز به پوشش وحفاظت از زنگ اشاره کرد. با عنایت به مراتب فوق و نیز با در نظرگرفتن معضلات و مشکلات موجود در اجرا و نگهداری لوله های فولادی، استفاده از لوله های پلی اتیلن در شبکه های توزیع گاز بدون هیچ گونه تامل و تردیدی منطقی به نظر می رسد. لیکن لازم است در خصوص شناسایی مشکلات و معضلات خاص لوله های پلی اتیلن و اتخاذ تدابیرلازم در مواجهه و برخورد با این مسائل احتمالی با رویکردی پیشگام و نگرشی پیشگیرانه اقدام کرد.در این مقاله دو مورد از مشکلات بالقوه در لوله های پلی اتیلن یعنی آثار الکتریسیتهی ساکن بر لوله ها و نیز موضوع صدمه دیدن لوله های پلی اتیلن توسط جوندگان و به طور مشخص موش ها مورد بررسی قرار می گیرد.

آثار الکتریسیتهی ساکن بر لوله های پلی اتیلن حامل گاز
آثار الکتریسیتهی ساکن بر لوله های پلی اتیلن حامل گاز از دو منظر قابل بررسی و تامل است.

الف - احتمال بروز انفجار و آتش سوزی ناشی از ایجاد جرقه
در لوله های پلی اتیلن تولید یا ایجاد الکتریسیتهی ساکن امری بدیهی و پذیرفته شده است چراکه پلی اتیلن عایق الکتریسیته بوده و در اثر عبور جریان گاز که معمولا دارای ناخالصی و یا ذرات ریز نیز می باشد الکتریسیتهی ساکن تولید می شود که در این فرایند الکتریسیتهی ساکن ابتدا در قسمت داخلی لوله ایجاد شده و در همان جدارهی داخلی باقی می ماند. بارهای الکتریکی ایجاد شده به محض این که مسیری برای تخلیه از طریق اتصال زمین پیدا کنند به صورت جرقه ای خطرناک تخلیه می شوند بنابراین در زمان انجام عمل تخلیهی هوا و درسایر شرایط مناسب امکان ایجاد جرقه وجود دارد ودر صورت فراهم آمدن چهار شرط: ایجاد الکتریسیتهی ساکن، اتصال به زمین، وجود گاز، وجود اکسیژن یا هوا ایجاد انفجار و آتش سوزی متصور است.البته بر اساس نظرات تایید شده مانند GTI ( Gas Technology Institute ) ،الکتریسیتهی ساکن ایجاد شده در جدارهی داخلی لوله بعد از قطع گاز نیز در لوله باقی می ماند و در صورت نیاز به برش قسمتی از لوله به وسیلهی کاتر، جرقه ای ناشی از تخلیهی الکتریسیته ساکن ایجاد خواهد شد.از طرفی شرایط زیر به عنوان عوامل تشدید کنندهی الکتریسیتهی ساکن باید مورد توجه قرار گیرند:

- مواقع استفاده از چلانگر (Squeezer)
- کاهش قطر خط لوله به دلایل دیگر
- وجود ناخالصی در جریان گاز
- نشت گاز در قسمتی از لوله به دلیل شکستگی و یا هر دلیل دیگر

برخی شواهد و تجربیات عملی نگارنده مبنی بر احتمال حضور الکتریسیتهی ساکن و تبعات ناشی از آن در حوزهی فعالیت شرکت گاز استان خراسان عبارتند از:

* اشتعال دو مورد زین انشعاب در حینHottap در سال ۱۳۸۰ در شهرستان تربت حیدریه
* حادثهی آتش سوزی سال ۱۳۸۱ در شهر کاشمر
* حادثهی انفجار و آتش سوزی سال ۱۳۸۲ در شهر طرقبه
* سایر تجارب عملی

ب- ایجاد منافذ ریزدر اثر الکتریسیتهی ساکن
تاکنون و در نوشتارها و دوره های آموزشی به خطرات احتمالی ناشی از ایجاد الکتریسیتهی ساکن در لوله های پلی اتیلن، صرفا از منظر ایمنی نگریسته شده است و در این مباحث بر روی نحوهی جلوگیری از ایجاد مثلث آتش تاکید گردیده است اما تحقیقات و بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که الکتریسیتهی ساکن علاوه بر احتمال کمک به تشکیل مثلث آتش چگونه می تواند باعث بروز و ایجاد سوراخ های ریز در لوله و در نتیجه نشت گاز و مشکلات بعدی شود. برای اولین بار در سال ۱۹۸۴ شرکت Mountain Fuel بعد از استفاده از چلانگر تعدادی سوراخ ریز در محل چلانده شده کشف کرد که بعدها و در سال ۱۹۸۹ Mark Staker طی مقاله ای به این موضوع اشاره کرد. همچنین در سال ۲۰۰۱ Dirk S.Smith از شرکت Boca Raton مقاله ای در این خصوص به رشتهی تحریر درآورد و بالاخره در سال ۲۰۰۳ Ray A.Ward از شرکت and water) , gas memphis (light MLGW با انتشار مقاله ای با ذکر شواهدی به بررسی این موضوع پرداخت.

بر اساس مقالهی نوشته شده به وسیلهی Ray A.Ward با در نظر گرفتن کلیهی تمهیدات لازم، یک انشعاب به قطر یک اینچ توسط یک واحد مجری وابسته به شرکت MLGW اجرا و به صورت موفقیت آمیز مورد تست قرار گرفت سپس به منظور بهره برداری از انشعاب در آینده، روی آن پوشانده شد و دو ماه بعد برای اتصال به شبکه و برقراری جریان گاز، روی آن برداشته شد. به دلیل ایجاد فاصلهی زمانی، انشعاب، مورد تست مجدد قرار گرفت که طی آن در انشعاب، افت غیر مجاز مشاهده شد، لذا تست رد و انشعاب به منظور انجام تست هیدرواستاتی از انال خارج و در نتیجهی تست تعداد زیادی سوراخ ریز در طول انشعاب شف شد. در بررسی های بعدی ه در آزمایشگاه انجام شد تعداد ۹ سوراخ در فشار ۸۰psi آشار شد در حالی ه در قسمت باقی مانده از (حلقه) لوله هیچ گونه منفذ و مشکلی مشاهده نگردید. پس از آن کلیهی رکوردها و سوابق ایرادها در حین تولید نترل و مشخص شد ه پروسهی تولید لوله نیز هیچگونه مشلی نداشته است. بررسی های بیشتر اثبات کرد ه منافذ ریز ناشی از الکتریسیتهی ساکن هنگامی ایجاد می شوند که میزان بارهای الکتریکی ایجاد شده در اثر عواملی از قبیل مواردی ه در بند الف توضیح داده شد آن قدر بالا روند تا بر قدرت تحمل لوله فایق آیند. چراه قدرت تحمل دی الکتریک (Dielectric Strength ) لولهی پلی اتیلن مانند هر عایق التریی دیگر مقداری معین و محدود است. این امر با یک جرقهی (Hot Arc) ناشی از تخلیهی بارهای الکتریکی به زمین همراه بوده ودر نتیجهی این فرایند، پلی اتیلن خمیری و ذوب شده و باعث بروز نشتی در لوله می شود. ولتاژ مورد نیاز برای ایجاد سوراخ، به خواص و ضریب دی الکتریک مواد پلی اتیلن و نیز ضخامت جدارهی لوله بستگی دارد. بدیهی است ه در ضخامت های بیشتر برای غلبه بر قدرت تحمل دی الکتریک لوله به ولتاژهای بیشتری نیاز است. در واقعهی مورد بررسی، آزمایش های انجام یافته نشان داد که در خلال پر کردن لوله به وسیلهی هوا برای تست فشار و نیز تخلیهی هوا در انتهای آزمایش، احجام و سرعت هوا و شرایط آن باعث ایجاد یک بار الکتریکی(Static Charge) شده ه این بار الکتریکی از قدرت تحمل دی الکتریک دیوارهی لوله بیشتر بوده است.

از نظر مشخصه ها و شل ظاهری، اولا قطر سوراخ ها در درون و بیرون لوله متفاوت هستند و اساسا قطر یک سوراخ بزرگتر از قطر سوراخ های دیگر است. سوراخ بزرگتر نشاندهندهی محل شروع تخلیهی بار الکتریکی و سوراخ کوچکتر مشخص کنندهیِ محلی است که تخلیهی الکتریکی در آن جا پایان یافته است. ثانیا سوراخ ایجاد شده به صورت سه شاخه (Tree- Shape ) و به همراه یک شاخهی جانبی است.

تحلیل و نتیجه گیری

بررسی های انجام یافته نشان می دهند که بیشتر از آن چه تصور می شود امکان ایجاد منافذ ریز در اثر الکتریسیتهی ساکن وجود دارد وسوراخ های ریز علاوه بر خطرات احتمالی ناشی از نشت گاز و نیز هزینه های تعمیرات، باعث هدر رفتن مقادیر قابل توجهی گاز می شوند. انشعاب مورد بحث در این حادثه دارای ۸ سوراخ با قطری معادل ۷۵/۰ میلی متر بود. این تعداد سوراخ با قطری معادل یک میلی متر در فشار عملیاتی تقریبی psi 60میتواند باعث تخلیهی حدود ۲۵ مترمکعب گازدر ساعت شود و مقدار گاز تخلیه شده در هر سال (اگر متوجه این نشتی ها نباشیم) معادل ۲۱۹ هزار متر مکعب خواهد بود.

پیشنهادات
پشنهادات زیربه طور اختصار قابل طرح می باشند ه توضیحات مبسوط تر آن به فرصتی دیگر موول می شود.

۱- استانداردهای ایمنی در خصوص خنثی کردن الکتریسیتهی ساکن بیرون لوله های پلی اتیلن توصیه های موثری ارایه کرده اند که لازم است به آن ها توجه کامل شود.
۲- در مباحث استانداردهای ایمنی یا صنعتی در مورد الکتریسیتهی ساکن داخل لوله های پلی اتیلن، اقدام و یا توصیهی خاصی وجود ندارد لیکن برخی روش های ابداعی مانند سیستم پیشنهادی پیشگیرانهی IONIX مطابق شل صفحه بعد در این زمینه ارایه شده است.
۳- تجدید نظر در نوع لوله های پلی اتیلن مورد استفاده از نظر جنس و یا فرایند تولید (در صورت موثر بودن و تایید مراجع ذیربط).
۴- افزایش سطح آگاهی واحدهای بهره بردار.
وارد شدن صدمه به لوله های پلی اتیلن توسط جوندگان و بهویژه موشها

در استان خراسان برای اولین بار در سال ۱۳۸۲ ی مورد مشو به موش خوردگی در یی از شهرها گزارش شد ه موضوع توسط واحدهای ذیربط در ستاد شرت ملی گاز مورد بررسی قرار گرفت . متعاقب آن دو مورد موش خوردگی انشعاب پلی اتیلن در تاریخ ۱۴/۹/۱۳۸۳در یی از روستاهای استان خراسان شف و انشعابات مورد نظر مورد تعمیر قرار گرفت؛ در زیر تصاویری از این موارد ارایه شده است .
همچنین یک مورد جدید موش خوردگی در تاریخ ۱۹/۱۰/۱۳۸۳ در یی دیگر از روستاها شف و مورد تعمیر قرار گرفت.
در تاریخ ۱۱/۱۲/۱۳۸۳ نیز در همان روستا دو مورد دیگر موش خوردگی شف و تعمیر شد ه نتهی جالب توجه این بود ه یک مورد از موش خوردگی های شف شده مربوط به انشعابی بود ه قبلا و در حدود سه ماه قبل یعنی ۱۴ /۹/۱۳۸۳ مورد هجوم موشها قرار گرفته و محل نشتی تعمیر شده بود.

علاوه بر موارد فوق مواردی از موش خوردگی در استان های لرستان و سمنان نیز گزارش شده است ه در زمان تهیهی این مقاله اطلاعات دقیقی از آنها در دسترس نبود.
ضمنا با توجه به بررسی های گستردهی بهعمل آمده در استان خراسان و بررسی انشعابات فولادی ه در روستایی در مجاورت روستای مورد بحث نصب شده بودند آثار هجوم موشها به انشعابات فولادی نیز بهاثبات رسید بهطوری ه بعضا عایق و پوششش انشعابات فولادی و نیز نوارزرد اخطار از هجوم موشها در امان نمانده بودند ه تصاویری از این موضوع نیز ارایه شده است..ناگفته نماند بهمنظور به حداقل رساندن تبعات موضوع، برخی تصمیمات موثر در منطقهی مورد بحث اتخاذ و به مورد اجرا گذاشته شده است.

تحلیل موضوع

با بررسی موارد فوق میتوان نات زیر را بهعنوان راهنمایی برای بررسی های بعدی مدنظر قرار داد:
۱- هر نوع موشی قادر به حمله به لوله های گاز نیست و قاعدتا (و احتمالا) موش های صحرایی یا یسه داره در برخی مناطق خاص زندگی می کنند از عهدهی این ار بر می آیند.
۲- همانگونه ه در بالا ذر شد هجوم موشهای مورد نظر تنها مختص به لولههای پلی اتیلن نبوده و عایق لوله های فولادی نیز از این حملات در امان نیستند.
۳- یی از نات مشتر در موارد موش خوردگی لوله های پلی اتیلن اتفاق افتاده در استان خراسان سایز لوله میباشد. بهنظر میرسد ه موشهای منطقه قادر به ایراد صدمه به لوله های با قطر خارجی بیشتر از ۲۵ میلیمتر ( شبه با اقطار ۶۳ و ۹۰ و ۱۱۰ و ۱۲۵و ۱۶۰ میلیمتر ) نیستند.
۴- از دیگر نات قابل توجه، عمق لوله های مورد هجوم است. بررسی ها، مذارات و ماتبات نویسنده با برخی مراجع بر این نته تاید دارند ه موشها تنها در صورتی در پی ایراد صدمه به موانعی از قبیل لوله پلی اتیلن برمیآیند ه این لوله ها بهعنوان مانعی در مسیر حرکت آنها قرار گیرند؛ در این صورت موشها سعی در برداشتن مانع از مسیر عمدتا افقی خود می کنند. همچنین بر اساس اظهار برخی متخصصان علوم جانوری، موشها در نفوذ به اعماق زمین از نظر عمق با محدودیت های زیستی مواجه هستند.
۵- آخرین نتهی مفید، فصل روی دادن موش خوردگی ها است. بررسی ها نشاندهندهی بروز موش خوردگی ها در فصول خاصی از سال( پاییز وعمدتا زمستان ) می باشند.

پیشنهادات

در پایان، پیشنهادات زیر بهطور اختصار قابل طرح هستند و توضیحات مبسوط تر آن به فرصتی دیگر موول میشود.
۱- تجدید نظر در مطالعات امکان سنجی و طراحی اولیه با لحاظ کردن موارد خاص شبکه های پلی اتیلن.
۲- تجدید نظر در عمق شبکه های پلی اتیلن در مناطق خاص بر اساس مطالعات قبل یا در حین طراحی.
۳- تجدید نظر در قطر انشعابات پلی اتیلن در مناطق خاص بر اساس مطالعات قبل یا در حین طراحی.
۴- تجدید نظر در نوع لوله های پلی اتیلن مورد استفاده ( از نظر جنس یا فرایند تولید ) در صورت مثمرثمر بودن و تایید مراجع ذیربط ه بحث در این خصوص فرصت دیگری را می طلبد.
۵- تشکیل یک تیم یا میتهی پژوهشی با حضور ارشناسان شرت ملی گاز و متخصصان دانشگاهی در رشته های مرتبط و استفاده از پژوهش ها و تجارب موجود در سطح شرتهای گاز استانی بهمنظور شناسایی مشکلات و معضلات خاص لوله های پلی اتیلن و اتخاذ تدابیرلازم در مواجهه و برخورد با مسایل احتمالی، با رویکردی پیشگام و نگرشی پیشگیرانه.

* کارشناس ارشد برنامه ریزی و نترل شرکت گاز استان خراسان مدرس دوره های آموزشی شرکت ملی گاز ایران
نکته : در قسمتهای از مقاله حرف (( ک )) حذف شده است

نشریه ندای گاز