"Pejman"
دستیار مدیر مهندسی کشاورزی گیاهان دارویی
پرورش قورباغه ،ارزآور و آسان
با توجه به اينكه كشورمان سابقه موفق صيد، بسته بندي و پرورش قورباغه را در سال هاي نه چندان دور داشته، بر آن شديم با ارايه خلاصه اي از چگونگي پرورش صنعتي اين دوزيست، مجددا علاقه مندان را تشويق به فعاليت نماييم. البته قرار نيست كسي در ايران قورباغه تناول نمايد، بلكه توليدات، صادر شده و از درآمد آن نان و بره ي بريان بر سر سفره توليدكننده خواهد آمد.
از آن جا كه پرورش قورباغه از سوي نماينده ي ولي فقيه در سازمان دامپزشكي كشور به منظور صادرات، حلال اعلام شده است؛ متقاضيان مي توانند با مراجعه به سازمان دامپزشكي كشور و اخذ پروانه بهره برداري براي واردات مولد گونه هاي گوشتي اقدام كرده يا از گونه «رانا» بخصوص قورباغه بزرگ انزلي براي پرورش استفاده كنند. افراد متقاضي بايد پس از اخذ موافقت اصولي از سازمان شيلات براي اخذ پروانه تاسيس و بهره برداري بهداشتي از سازمان دامپزشكي اقدام كنند.
مهمترين گونه هاي مستعد پرورش و بازارپسند عبارتند از: قورباغه سبز (Rana Clamitans) قورباغه لئوپارد (Rana Pipiens) قورباغه پيكرال (Rana Palustrist) و قورباغه گاوي (Rana Catesbeiana). گونه هاي مذكور معمولا به راحتي از محيط هاي طبيعي استخراج شده، مورد پرورش قرار گرفته و سپس كشتار، بسته بندي و صادر مي شود. البته قورباغه بزرگ آمريكايي به دليل درشت بودن از تمام بدنش جهت تغذيه استفاده مي شود و در گونه هاي ديگر فقط از ران آنها استفاده مي شود. ران قورباغه جزو غذاهاي لوكس و گران قيمت رستوران ها است.
قورباغه ها در طبيعت عمدتا در فصل بهار در آب هاي كم عمق تخم گذاري مي نمايند. توده تخمي كه از يك قورباغه ماده به دست مي آيد حالت ژله مانند و چسبيده به هم داشته و مي تواند محدوده اي به وسعت يك مترمربع را پوشش دهد و معمولا 000/10 الي 000/25 تخم قورباغه را شامل مي شود. بچه قورباغه ها بين يك الي سه هفته از تخم خارج مي شوند و اين امر بستگي به ميزان درجه حرارت آب دارد. ميزان رشد قورباغه ها بستگي به شرايط اقليمي، ميزان تغذيه و غذادهي و مدت فصل رشد دارد. نوع و چگونگي تغذيه يك پارامتر حياتي در پرورش قورباغه مي باشد. قورباغه هايي كه خوب تغذيه نگردند مستعد بيماري بوده و معمولا اقدام به شكار و تغذيه از قورباغه هاي كوچك تر و تخم قورباغه ها مي نمايند و از اين رو تعداد بسيار كاهش مي يابد.
با توجه به كنترل دقيق در پرورش صنعتي بخصوص در سالن هاي سرپوشيده نه تنها مي توان تمامي اين مشكلات را كنترل كرد، بلكه مي توان در چهار فصل اقدام به اخذ تخم و نوزاد نموده و يك بازار دايمي ايجاد كرد مانند مزرعه ي پرورش قورباغه بسيار پيشرفته ي آنتالياي تركيه.
از گذشته هاي دور پرورش قورباغه در فضاي باز و به صورت طبيعي در آبگيرها و تالاب ها، بخصوص در كشورهاي جنوب شرق آسيا و چين مرسوم بوده است. سيستم كار چنين بوده كه رهاسازي اوليه صورت مي پذيرفته و مدتي به حال خود گذاشته و شكل طبيعي رشد و تكثير مي يافتند، سپس به تناوب جمع آوري و صيد مي شده اند. از دهه ي 70 ميلادي پرورش به شكل صنعتي و متراكم در مزارع مربوطه و به شكل اقتصادي مرسوم گشته است. در روش نيمه صنعتي جفت گيري و تخم گذاري در آب راكد انجام مي پذيرد و تخم ها پس از حداكثر سه هفته به صورت لاروهاي دم دار ظاهر مي شوند با 5 ميلي متر طول و ظاهري مانند ماهي هاي كوچك، چند روز بعد طول آنها به 10 ميلي متر و بيشتر مي رسد. سپس با پيدايش پاهاي كوچك دم خود را از دست مي دهند. در اين مرحله كه حدود 20 روز طول مي كشد، قورباغه نوزاد را بايد وارد بركه هاي بزرگتر و محفوظ از مار، پرندگان و قورباغه هاي بزرگتر و... نمود.
جهت داشتن يك مزرعه موفق و پرمحصول، غذادهي مناسب و كافي يك پارامتر حياتي است. بچه قورباغه ها عمدتا از فيتوپلانگتون ها و جلبك ها تغذيه مي نمايند و رژيم گياه خواري دارند، وقتي قورباغه ها رشد نمودند فرايند تغذيه ي آنها مشكل تر شده و عمدتا تمايل به تغذيه از موجودات زنده و متحرك دارند. نصب لامپ در اطراف استخرهاي پرورش قورباغه و جذب حشرات در شب مي تواند منبع خوبي براي جذب حشرات و در نتيجه تامين غذاي قورباغه ها باشد.
به عنوان نمونه در يك مزرعه 26 هكتاري پرورش قورباغه نيمه صنعتي مي توان 10 هكتار آن را به صورت حوضچه و بركه هاي كوچك و بزرگ براي پرورش قورباغه از زمان لاروي تا موجود كامل در نظر گرفت. مساحت اين حوضچه ها و بركه ها حداقل 10 مترمربع و حداكثر 500 مترمربع به عمق حداقل 80 سانتي متر و حداكثر يك متر در نظر گرفته مي شود. در چنين مزرعه اي در سال حدود 20 تن گوشت قورباغه براي صادرات مي توان توليد نمود. فرانسوي ها در سال 4000 -3000 تن پاي قورباغه مي خورند و از هر 20 هزار قورباغه يك تن پاي قورباغه به دست مي آيد. تقاضاي روزافزون گوشت قورباغه از يك طرف و از طرف ديگر سطحي بيش از 500 هزار هكتار شاليزار و بركه هاي متروكه غير قابل بهره برداري براي ساير توليدات اقتصادي در شمال و جنوب كشور، مي توان با پرورش قورباغه ضمن كسب درآمدي قابل توجه براي صاحبان زمين ها، قشر عظيمي از جوانان و مردم منطقه را نيز مشغول به كار نمود.
