پرورش انديو
آنديو ENDIVE ، گياهيست دو ساله که مبداء آن احتمالا نواحي شرقي هند بوده است .در زمان هاي خيلي قديم بوميان مصر آن را به عنوان خوراک مصرف مي کرده اند . امروزه به دليل اهميت غذائي که اين گياه دارد در بيشتر نقاط جهان کشت مي شود .
● آب و هوا و خاک :
در مناطقي که چهارفصل منظم دارند رشد اين گياه بسيار خوب خواهد بود و بهترين محصول بدست خواهد آمد .
بطور کلي آنديو ENDIVE ، دوستدار آب و هواي خنک مي باشد و در نواحي گرمسير قبل از توليد ريشه مناسب زود به بذر مي نشيند .
خاک هاي سبک و بخصوص پوسيده هاي برگ درختان جنگلي براي کشت آنديو ENDIVE مناسب هستند و دراينگونه خاک ها محصول فراوان ميدهد . براي برداشت خوب و حد اكثر محصول بايستي به زمين محل كشت اين گياه كود دامي و شيميايي كافي داده شود و دادن دوتا سه نوبت كود ازته براي بدست آوردن محصول خوب ضرورت دارد .
● روش كاشت :
كشت آنديو به دو صورت انجام مي گيرد :
۱) كشت در محل اصلي :
در فصل پائيز زمين را شخم زده و كود لازم را بر اساس فرمول زير با خاك مخلوط مي كنند ( ۴۰ تن كود دامي و ۱۵۰ كيلوگرم كود فسفر و ۷۵ كيلوگرم كود پتاس و ۷۵ كيلوگرم كود ازت در هر هكتار ) و در بهار با انجام يك شخم سطحي و تسطيح ، زمين را به صورت جوي و پشته آماده مي سازند (عرض پشته ها ۵۰ تا ۶۰ سانتيمتر و عرض جوي ها ۲۰ تا ۲۵ سانتيمتر ) عمق جوي ها ۲۰تا ۲۵ سانتيمتر مناسب خواهد بود .
آنگاه به منظور تُنُك پاشيدن بذر ، بذرها را با مقداري ماسه نرم مخلوط نموده بوسيله ماشين بذرپاش و يا دست در دوطرف پشته ها در داخل شيارهايي به عمق ۱ تا ۲ سانتيمتر مي كارند و سپس روي آنها را با خاك مي پوشانند .
آبياري زمين بلافاصله پس از بذركاري ضرورت دارد تا آب جاري در جوي ها در خاك پشته ها نفوذ نموده و آبياري به صورت نشتي انجام پذيرد .
عمليات تُنُك كردن را ممكن است دريك نوبت انجام داد . و آن زماني خواهد بود كه گياه چند برگه شده باشد .فاصله بوته ها از يكديگر در زمان تُنُك كردن ۲۵ تا ۳۰ سانتيمتر در نظر گرفته خواهد شد و بقيه نهال ها را از زمين خارج نموده در محل ديگري كه نياز باشد مي كارند .
همچنين مي توان تُنُك كردن را در چند نوبت متوالي انجام داد .
در هردو صورت بايد توجه شود تا فاصله بوته ها از يكديگر ۲۵ تا ۳۰ سانتيمتر در نظر گرفته شود .
▪ عمليات :
آبياري ، وجين كردن ، سله شكني ، دفع آفات نباتي و كودپاشي در دوره رشد گياه بايد بموقع انجام پذيرد .
۲) كشت در خزانه :
در فصل پائيز قطعه زميني را شخم زده كود كافي با خاك مخلوط كرده و مي گذارند تا فصل بهار فرا رسد .
در بهار سال بعد بعد از شخم زمين آن را كاملا تسطيح مي كنند .
پس از آماده شدن زمين آن را به پشته هايي به عرض ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتيمتر و جوي هائي به عرض ۲۰ تا ۲۵ سانتيمتر و عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتيمتر تقسيم نموده روي پشته ها شيارهايي به عمق يك سانتيمتر و فاصله بين شيارها با يكديگر ۱۰ تا ۱۵ سانتيمتر ايجاد مي كنند .
آنگاه بذر را با ماسه مخلوط نموده داخل شيارها قرار مي دهند و روي آن را با ماسه و خاك برگ مي پوشانند .
كليه مراقبت هاي لازم زراعي از قبيل : وجين كردن ، سله شكني ، كودپاشي و دفع آفات نباتي بايد در خزانه با دقت انجام گيرد .
زماني كه نهال ها چند برگه شدند ، آنها را از خزانه خارج ساخته و در محل اصلي در ساعات غروب آفتاب كه درجه حرارت هوا كم است و هوا خُنَك مي باشد در دو طرف پشته ها و به فاصله ۲۵ تا ۳۰ سانتيمتر از يكديگر نشاء مي كنند .
توجه زياد لازم است كه در زمان درآوردن نهال هاي جوان ريشه ها صدمه نبينند و كليه مراقبت ها بايستي با دقت انجام گيرد .
اخيرا روشي در كشت آنديو ، ابداع شده كه آنديو را مي توان در آپارتمان كشت نمود و آن بطريق زير است :
ظرفي به عمق ۲۰ سانتيمتر براي كشت اين گياه آماده مي كنند و محيطي تاريك را با حرارت يكنواخت ( زير زمين ، گاراژسرپوشيده ، انبار و . . . ) در نظر مي گيرند .
آنگاه ريشه هاي راست و خوش تركيب را انتخاب نموده و برگ هاي آنها را از فاصله ۳ سانتيمتري بالاي يقه ( محل اتصال ريشه به ساقه ) قطع ميكنند و انتهاي ريشه ها را اندكي كوتاه كرده آنها را در ظرف مورد نظر به ترتيبي قرار مي دهند كه در مقابل يكديگر قرار گيرند .
همچنين ريشه ها داخل قشري از خاك برگ جنگلي مرطوب و تقويت شده به ضخامت ۵ تا ۱۰ سانتيمتر قرار گيرد .
سپس روي ظرف را به فاصله ۲۰ سانتيمتر از روي ريشه ها با يك ورق پلاستيك سياه كاملا كِدِر وتيره مي پوشانند وگاه گاه اندكي آبياري مينمايند .
لازم است دقت شود كه داخل ظرف هميشه تاريك باشد .
پس از ۳ تا ۵ هفته بنا به درجه حرارت محيط ، آنديوهايي عالي بدست خواهد آمد .
● برداشت آنديو :
در اواسط پائيز هنگامي كه هوا روبه سردي مي رود ، بوسيله ماشين هاي مخصوص و يا با بيل ريشه آنديو را بدون اين كه لطمه اي به آنها وارد شود از زمين خارج ساخته ، برگ هاي آن را از ۲ تا ۳ سانتيمتري يقه قطع مينمايند و نوك ريشه ها را قيچي كرده به ارتفاع ۲۰ تا ۲۵ سانتيمتر بطور يكسان به دستجات قوي ، متوسط و ضعيف تقسيم بندي مي كنند .
آنگاه ريشه هاي آماده شده را در فضاي آزاد ، داخل كوش ، در شاسي و يا در زير زمين هاي تاريك به فاصله ۴ تا ۵ سانتيمتر از يكديگر و ۲۰ سانتيمتر فاصله بين خطوط به ترتيبي كه ۲ سانتيمتر بالاي يقه از خاك خارج باشد بطور عمودي قرار داده بين ريشه ها را با ماسه و خاك برگ پُر مي سازند و بلافاصله ريشه هاي كاشته شده را آبياري مي كنند تا خاك كاملا خيس شود . سپس حدود ۲۰ الي ۳۰ سانتيمتر خاك اره روي آنها مي ريزند .
در فضاي آزاد و بويژه در مناطق سردسير لازم است روي خاك اره را با لايه اي به ارتفاع ۳۰ تا ۴۰ سانتيمتر از كود اسبي و يا آن كه بوسيله پلاستيك بپوشانند .پس از گذشت ۳۰ تا ۴۰ روز جوانه هاي انتهايي در محيط گرم و مرطوب شروع به رشد كرده و برگ هاي سفيد شده و به هم چسبيده آن حاضر و آماده براي برداشت مي باشند .
در اين زمان لازم است كود و خاك اره و يا پلاستيك را كنار زده ريشه ها را از خاك خارج نموده و برگهاي سفيد شده را از حدود يك الي ۲ سانتيمتر زير طوقه قطع كرده و در جعبه داخل كاغذ مومي بسته بندي و به بازار عرضه نمود .
آنديو ENDIVE ، گياهيست دو ساله که مبداء آن احتمالا نواحي شرقي هند بوده است .در زمان هاي خيلي قديم بوميان مصر آن را به عنوان خوراک مصرف مي کرده اند . امروزه به دليل اهميت غذائي که اين گياه دارد در بيشتر نقاط جهان کشت مي شود .
● آب و هوا و خاک :
در مناطقي که چهارفصل منظم دارند رشد اين گياه بسيار خوب خواهد بود و بهترين محصول بدست خواهد آمد .
بطور کلي آنديو ENDIVE ، دوستدار آب و هواي خنک مي باشد و در نواحي گرمسير قبل از توليد ريشه مناسب زود به بذر مي نشيند .
خاک هاي سبک و بخصوص پوسيده هاي برگ درختان جنگلي براي کشت آنديو ENDIVE مناسب هستند و دراينگونه خاک ها محصول فراوان ميدهد . براي برداشت خوب و حد اكثر محصول بايستي به زمين محل كشت اين گياه كود دامي و شيميايي كافي داده شود و دادن دوتا سه نوبت كود ازته براي بدست آوردن محصول خوب ضرورت دارد .
● روش كاشت :
كشت آنديو به دو صورت انجام مي گيرد :
۱) كشت در محل اصلي :
در فصل پائيز زمين را شخم زده و كود لازم را بر اساس فرمول زير با خاك مخلوط مي كنند ( ۴۰ تن كود دامي و ۱۵۰ كيلوگرم كود فسفر و ۷۵ كيلوگرم كود پتاس و ۷۵ كيلوگرم كود ازت در هر هكتار ) و در بهار با انجام يك شخم سطحي و تسطيح ، زمين را به صورت جوي و پشته آماده مي سازند (عرض پشته ها ۵۰ تا ۶۰ سانتيمتر و عرض جوي ها ۲۰ تا ۲۵ سانتيمتر ) عمق جوي ها ۲۰تا ۲۵ سانتيمتر مناسب خواهد بود .
آنگاه به منظور تُنُك پاشيدن بذر ، بذرها را با مقداري ماسه نرم مخلوط نموده بوسيله ماشين بذرپاش و يا دست در دوطرف پشته ها در داخل شيارهايي به عمق ۱ تا ۲ سانتيمتر مي كارند و سپس روي آنها را با خاك مي پوشانند .
آبياري زمين بلافاصله پس از بذركاري ضرورت دارد تا آب جاري در جوي ها در خاك پشته ها نفوذ نموده و آبياري به صورت نشتي انجام پذيرد .
عمليات تُنُك كردن را ممكن است دريك نوبت انجام داد . و آن زماني خواهد بود كه گياه چند برگه شده باشد .فاصله بوته ها از يكديگر در زمان تُنُك كردن ۲۵ تا ۳۰ سانتيمتر در نظر گرفته خواهد شد و بقيه نهال ها را از زمين خارج نموده در محل ديگري كه نياز باشد مي كارند .
همچنين مي توان تُنُك كردن را در چند نوبت متوالي انجام داد .
در هردو صورت بايد توجه شود تا فاصله بوته ها از يكديگر ۲۵ تا ۳۰ سانتيمتر در نظر گرفته شود .
▪ عمليات :
آبياري ، وجين كردن ، سله شكني ، دفع آفات نباتي و كودپاشي در دوره رشد گياه بايد بموقع انجام پذيرد .
۲) كشت در خزانه :
در فصل پائيز قطعه زميني را شخم زده كود كافي با خاك مخلوط كرده و مي گذارند تا فصل بهار فرا رسد .
در بهار سال بعد بعد از شخم زمين آن را كاملا تسطيح مي كنند .
پس از آماده شدن زمين آن را به پشته هايي به عرض ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتيمتر و جوي هائي به عرض ۲۰ تا ۲۵ سانتيمتر و عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتيمتر تقسيم نموده روي پشته ها شيارهايي به عمق يك سانتيمتر و فاصله بين شيارها با يكديگر ۱۰ تا ۱۵ سانتيمتر ايجاد مي كنند .
آنگاه بذر را با ماسه مخلوط نموده داخل شيارها قرار مي دهند و روي آن را با ماسه و خاك برگ مي پوشانند .
كليه مراقبت هاي لازم زراعي از قبيل : وجين كردن ، سله شكني ، كودپاشي و دفع آفات نباتي بايد در خزانه با دقت انجام گيرد .
زماني كه نهال ها چند برگه شدند ، آنها را از خزانه خارج ساخته و در محل اصلي در ساعات غروب آفتاب كه درجه حرارت هوا كم است و هوا خُنَك مي باشد در دو طرف پشته ها و به فاصله ۲۵ تا ۳۰ سانتيمتر از يكديگر نشاء مي كنند .
توجه زياد لازم است كه در زمان درآوردن نهال هاي جوان ريشه ها صدمه نبينند و كليه مراقبت ها بايستي با دقت انجام گيرد .
اخيرا روشي در كشت آنديو ، ابداع شده كه آنديو را مي توان در آپارتمان كشت نمود و آن بطريق زير است :
ظرفي به عمق ۲۰ سانتيمتر براي كشت اين گياه آماده مي كنند و محيطي تاريك را با حرارت يكنواخت ( زير زمين ، گاراژسرپوشيده ، انبار و . . . ) در نظر مي گيرند .
آنگاه ريشه هاي راست و خوش تركيب را انتخاب نموده و برگ هاي آنها را از فاصله ۳ سانتيمتري بالاي يقه ( محل اتصال ريشه به ساقه ) قطع ميكنند و انتهاي ريشه ها را اندكي كوتاه كرده آنها را در ظرف مورد نظر به ترتيبي قرار مي دهند كه در مقابل يكديگر قرار گيرند .
همچنين ريشه ها داخل قشري از خاك برگ جنگلي مرطوب و تقويت شده به ضخامت ۵ تا ۱۰ سانتيمتر قرار گيرد .
سپس روي ظرف را به فاصله ۲۰ سانتيمتر از روي ريشه ها با يك ورق پلاستيك سياه كاملا كِدِر وتيره مي پوشانند وگاه گاه اندكي آبياري مينمايند .
لازم است دقت شود كه داخل ظرف هميشه تاريك باشد .
پس از ۳ تا ۵ هفته بنا به درجه حرارت محيط ، آنديوهايي عالي بدست خواهد آمد .
● برداشت آنديو :
در اواسط پائيز هنگامي كه هوا روبه سردي مي رود ، بوسيله ماشين هاي مخصوص و يا با بيل ريشه آنديو را بدون اين كه لطمه اي به آنها وارد شود از زمين خارج ساخته ، برگ هاي آن را از ۲ تا ۳ سانتيمتري يقه قطع مينمايند و نوك ريشه ها را قيچي كرده به ارتفاع ۲۰ تا ۲۵ سانتيمتر بطور يكسان به دستجات قوي ، متوسط و ضعيف تقسيم بندي مي كنند .
آنگاه ريشه هاي آماده شده را در فضاي آزاد ، داخل كوش ، در شاسي و يا در زير زمين هاي تاريك به فاصله ۴ تا ۵ سانتيمتر از يكديگر و ۲۰ سانتيمتر فاصله بين خطوط به ترتيبي كه ۲ سانتيمتر بالاي يقه از خاك خارج باشد بطور عمودي قرار داده بين ريشه ها را با ماسه و خاك برگ پُر مي سازند و بلافاصله ريشه هاي كاشته شده را آبياري مي كنند تا خاك كاملا خيس شود . سپس حدود ۲۰ الي ۳۰ سانتيمتر خاك اره روي آنها مي ريزند .
در فضاي آزاد و بويژه در مناطق سردسير لازم است روي خاك اره را با لايه اي به ارتفاع ۳۰ تا ۴۰ سانتيمتر از كود اسبي و يا آن كه بوسيله پلاستيك بپوشانند .پس از گذشت ۳۰ تا ۴۰ روز جوانه هاي انتهايي در محيط گرم و مرطوب شروع به رشد كرده و برگ هاي سفيد شده و به هم چسبيده آن حاضر و آماده براي برداشت مي باشند .
در اين زمان لازم است كود و خاك اره و يا پلاستيك را كنار زده ريشه ها را از خاك خارج نموده و برگهاي سفيد شده را از حدود يك الي ۲ سانتيمتر زير طوقه قطع كرده و در جعبه داخل كاغذ مومي بسته بندي و به بازار عرضه نمود .
