پارکهای ملی ایران

[amin 2014]

پارك ملي بوجاق

پارك ملي بوجاق

:
پارك ملي خشكي دريايي بوجاق با وسعت 3477 هكتار در جنوب بندر كياشهر در استان گيلان در مختصات چغرافیایی طول شرقی ً00.4 َ00 ْ50 - ً44.6 َ51 ْ49 و عرض شمالی ً57.6 َ28 ْ37 - ً50.3 َ24 ْ37 قرار گرفته است . اين پارك ملي از سمت شمال به درياي خزر ، از سمت جنوب به شهر بندر كياشهر ، از سمت شرق به تأسيسات صدا و سيما و روستاي اميركياسر و از سمت غرب به رودخانه اوشمك محدود مي شود .
قسمتي از پارك ملي بوجاق بعنوان تالاب بين المللي در سال 1354 تحت نام لاگون كياشهر و
دهانه سفيد رود با مساحت 500 هكتار در فهرست كنوانسيون رامسر به ثبت رسيد . در سال 1377 با وسعت 800 هكتار به مدت 5 سال با نام منطقه شكار ممنوع بوجاق كياشهر و سپس در تاريخ 21/3/1381 با افزايش سطح به ميزان فعلي به عنوان نخستين پارك ملي خشكي – دريايي كشور تحت مديريت قرار گرفت . از نظر وضعيت ظاهری بشكل هاي مرتعي ، تالابي و ساحلي ميباشد .
از گونه هاي مهم پرندگان پارك ملي بوجاق : غاز خاكستري ، عروس غاز ، فلامينگو ، پليكان ، آوست چوب پا ، باكلان ، انواع حواصيل ، اكراس ، كله سبز ، خوتكا ، اردك ارده اي ، كفچه نوك ، آنقوت ، تنجه ، نوك پهن ، كشيم ، قو ، طاووسك ، بحري ، ليل ، سنقر تالابي ، خروس كولي ، چنگر ، آبچليك ، گيلانشاه ، كاكايي ،اردك سرحنايي و گيلار .
از گونه هاي گياهي پارك ملي بوجاق : ني ، لويي ، آقطي ، تمشك ، عدسك آبي ، تراپا ( سه كله خيز ) ، ميريوفيلوم ، سراتوفيلوم ، اسپرغان ، كلوني درختچه هاي گز ، توسكا ، انار ، توده دست كاشت درختان
سوزني برگ شامل گونه هاي مختلف سرو و پوشش هاي علفي شامل بوته هاي سازو و تمشك زار است.
جهات اربعه:
شمالا : تقاطع رودخانه اوشمك و دريا در عمق 6 متري دريا به مختصات 17 27 37 و 43 51 49 و از اين نقطه بطرف شرق تا روبروي مجتمع آموزشي زيبا كنار .
شرقا : از روبروي مجتمع آموزشي زيبا كنار در عمق 6 متري دريا با مختصات 40 25 37 و 03 00 50 به سمت ساحل در منتهي اليه غربي ساختمان مذكور و در امتداد جاده خاكي تا پشت ساختمان مهمانسراي امور اقتصادي
جنوبا : از منتهي اليه جنوبي مهمانسراي امور اقتصادي و پس از گذشتن از ضلع جنوبي جنگل درختان توسكا و سوزني برگان بطرف غرب و بطور مستقيم تا انتهاي پل جنوبي طرح سالم سازي دريا و سپس در امتداد ضلع شمالي پارك جنگلي كياشهر تا صيدگاه ناحيه 2 كياشهر و از آنجا در امتداد جاده اسفالته تا تاسيسات حراست دريا و پس از عبور از رودخانه سفيد رود در امتداد رودخانه به سمت جنوب و بالادست رودخانه و منطقه موسوم به گامي تا پمپ آب سپس در امتداد كانال آب بر اراضي روستاهاي كهنه سپيدرود و علي آباد زيبا كنار و انتهاي شمالي اراضي كشاورزي و انتهاي جنوبي تالاب بوجاق تا پاسگاه محيط باني بوجاق و از اين نقطه پس از گذشتن از حد شمالي زمين هاي سپاه به سمت جنوب تا تقاطع رودخانه اوشمك
غربا : از رودخانه اوشمك و در مسير آن به سمت شمال تا عمق 6 متري دريا
-وجود 2 پاسگاه محيط باني سفيد رود و پاسگاه محيط باني بوجاق
تعارضات پارك ملي بوجاق:
file:///C:/Users/Parsian%20computer/AppData/Local/Packages/oice_15_974fa576_32c1d314_47/AC/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image002.jpgاسكله و بندر صيادي شيلات –اراضي مستثنيات بنياد پانزده خرداد و ستاد اجرايي حضرت امام (ره) – وجود 2 پره صيادي –استخر پرورش ماهيان غضروفي شيلات-طرح سالمسازي شهرداري كياشهر

 

[خیال شیشه ای]

پارک ملی کیاســـر

پارک ملی کیاســـر

پارک ملی کیاسر در موقعیت جغرافیایی N3610 E5334 در استان مازندران واقع است. پارک ملی کیاسر از شمال به روستاي سعيدآباد به سمت شرق در امتداد رودخانه لنگ تا روستاي علي كل از شرق علي كل به سمت جنوب در امتداد يال ۲۴۵۵، ۲۳۹۰، ۲۸۰۸، ۲۸۱۵، ۲۳۵۶، ۲۴۴۲، ۲۴۷۰ متر، از جنوب از قله ۲۴۷۰ متر در امتداد خط القعر تا تقاطع روخانه تيلك و سپس در امتداد همين رودخانه به سمت غرب تا روستاي رودبار، از غرب از ادامه رودخانه تيلك - گل خواران در محل روستاي رودبار تا سعيدآباد (ميلا دشت) گسترش یافته است.

اين منطقه كه در شمال پناهگاه حيات و حش دو دانگه در استان مازندران قرار دارد،با مساحت 7312 هكتار درسال 1383 به عنوان پارك ملي تعيين شد.داراي اقليم نيمه مرطوب معتدل است .

اين منطقه كوهستاني در قسمتهاي ميان بند و بالا بند جنگلهاي خزري واقع شده است .این منطقه در جنوب شهرستان ساري و بصورت جنگل هاي طبيعي بكر و اراضي مرتعي مشجر و صــــخره اي و رويشگاه گون هاي گياهي منحصر بفرد چون بلوط اوري ، سرخدار و ... و است. پارک ملی کیاسر شامل دو حوزه بخشي از عرصه جنگلي واقع در قسمت هاي غرب و شمال منطقه به عنوان ذخيره گاه بيوسفر و بخش ديگر در قسمت هاي شرق و جنوب به عنوان پارك ملي است.

گونه هاي جانوري مهم منطقه مرال،شوكا،پلنگ،خرس قهوه اي ،گراز،شغال،روباه معمولي،گربه جنگلي،گربه وحشي،راسو،سمورسنگي،تشي،كركس ،لسارگپه جنگلي،كبوتر جنگلي،كبك،كوكو و هدهد.

وجود تنوع زيستي بالا ،جنگلهاي كم نظير و كم دست خورده هيركاني،گونه هاي باارزش شوكا و مرال زمينه فعاليتهاي گردشگري را در اين پارك مهيا ساخته است. تاریخ تاسیس منطقه از ابتدا تاکنون : مصوبه شماره 24 شورایعالی حفاظت محیط زیست و از سال 1383 بعنوان پارک ملی تعیین گردید .
موقعیت عمومی منطقه : جنوب شهرستان ساری ( حدود 70 کیلومتری ) و بصورت دامنه های کوهستانی و جنگلی
وسعت منطقه : 7312 هکتار
ویژگی و سیمای عمومی منطقه( شامل وضعیت توپوگرافی , چشم انداز, پو شش گیاهی وگونه های شاخص گیاهی , وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدورها )

دامنه ها و ارتفاعات کوهستانی و با پوشش جنگلی تنک ؛مرتعی ، کوهستانی و صخره ای و گونه های جانوری کل و بز ؛ پرندگان شکاری ، کبک ، روباه ، پلنگ
جاذبه های اکوتوریستی : دامنه های کوهستانی پوشیده از گیاهان گلدار و مرتعی ، آثار تاریخی و فرهنگی (قلعه قدیمی ) چشم انداز منحصر بفرد
وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی : جوامع محلی و سکونت گاههای روستائی و معیشت دامداری و کشاورزی
تعارضات مهم منطقه : چرای دام ، تغییر کاربری اراضی
تجهیزات و امکانات : تجهیزات و امکانات حفاظتی مستقل ندارد و حین گشت توسط محیط بانان کنترل می گردد

حسب آخرین اقدامات سرمحیط بانی کیاسر به اداره پارک ملی و پناهگاه حیات وحش چهاردانگه ارتقاء و در نظر است امکانات مستقل برای پارک در نظر گرفته شود .

 

[خیال شیشه ای]

پارک ملی کنتال(کِنتال یا کَنتال)

پارک ملی کنتال(کِنتال یا کَنتال)

پارک ملی کنتال در موقعیت جغرافیایی N3849 E4607 در استان آذربایجان شرقی واقع است.

پارک ملی کنتال با وسعت ۷۰۰۰ هکتار در شمال استان آذربایجان شرقی و مرز بین المللی با جمهوری ارمنستان قرار دارد.

پارک ملی کنتال بخش شمال شرقی پناهگاه حیات وحش کیامکی محسوب میگردد که در سال ۱۳۹۰ به پارک ملی ارتقا یافته است.

جلوه های کم نظیر ژئوپارکی و بقایای سنگهای آسیابهای آبی قدیمی بر قابلیتهای فرهنگی و گردشگری کنتال افزوده است.

از اوایل بهار رویش لاله‌های رنگارنگ در دامنه‌های کنتال و قلعه علی بیگ به صورت مزرعه‌های لاله درمی آیند.

برای دسترسی به این منطقه پس از گذر از شهر سيه رود و در امتداد رودخانه مرزي ارس در موازات نوار مرزي ارمنستان

و آذربايجان و در دره كنتال پاسگاه محيط باني كنتال قابل مشاهده است.

کوه کمتال یا کنتال واقع در مسیر جاده جلفا به خدافرین بعد از شهر سیه رود و در کنار روستای نوجه مهر(میجمیر)که زیارتگاه سید محمد اقا در ان روستاست واقع شده است.

پوشش گیاهی

تنوع گونه های گیاهی منطقه بیش از ۴۵۰ گونه بوده که گونه های شاخص گیاهی شامل: ارس، پده، افرا، داغداغان، بنه، گلابی وحشی، سنجد، گز، زرشک و نسترن می باشند.

حیات وحش

تنوع گونه های جانوری پارک ملی کنتال حدود ۳۵۰ گونه بوده که گونه های شاخص جانوری

شامل: کل و بز وحشی، قوچ و میش (گوسفند وحشی)، گراز، خرس قهوه ای، سیاه گوش، گربه وحشی، گربه جنگلی، پلنگ، روباه، شغال و گرگ می باشند.

همچنین این منطقه از زیستگا های مهم پلنگ در سطح کشور است.

 

[خیال شیشه ای]

پارک ملی لار

پارک ملی لار

منطقه حفاظت شده لار بين استان هاي تهران و مازندران و در موقعيت N3554 عرض شمالي و E5133 طول شرقي واقع شده است. مساحت آن در حدود 31000هكتار مي باشد. منطقه لار با وسعتي حدود ۷۳۵۰۰ هكتار در دامنه جنوبي رشته كوههاي البرز قرار دارد كه در سال ۵۴ به پارك ملي تبديل شد و و از سال ۶۱ طبق مصوبه شوراي عالي حفاظت محيط زيست به عنوان منطقه حفاظت شده اداره مي شود و از سال 70 بعضي از مناطق آن براي شكار و تيراندازي ممنوع اعلام گرديد. دریاچه 20 كيلومتري لار يكي از مراکز تفریحی این منطقه است.

اين دره در70 كيلومتري شمال شرقي تهران واقع شده است و از قسمت شمال به كوه هاي نور، از غرب به خاتون بارگاه و گرمابدر، از قسمت جنوب به لواسانات و از قسمت شرق به كوه دماوند و پلور محدود مي شود.راه هاي اصلي ورود به منطقه از مسير جاده تهران ـ آمل (هراز) پس از ورود به پلور از طريق سه راهي لار به پست ورودي محيط باني دليچاي مي رسد و از طريق جاجرود يا گلندوك مي توان وارد جاده سد لتيان شد. پس از گذشتن از گردنه ايرا به پست محيط باني قوش خانه و سپس كمر دشت رسيد. همچنين جاده رودهن به ايرا نيز به ورودي قوش خانه منتهي مي شود.به دليل كوه ها و ارتفاعات فراوان اطراف اين منطقه و وضعيت جوي نامتغير از ناحيه خزر بارندگي و نزولات جوي را در اين منطقه شاهد هستيم كه عمدتا به صورت برف مشاهده مي شود. منطقه حفاظت شده لار داراي دو اكوسيستم كوهستاني و آبي است. اين منطقه داراي انواع گونه هاي گياهي و جانوري است كه در اين ميان ماهي قزل آلاي خالدار كه از نادرترين گونه هاي آبزي جهان است بر اهميت اين پارك افزوده است. اين پارك داراي چشم اندازهاي بسيار زيبايي است. چشمه ها و رودخانه هاي پرآب زيستگاه هاي امن در دوسوي اين دره زيبا طراوت و جذابيت آنرا دوچندان كرده است.

پوشش گياهي اين منطقه به علت چراي بي رويه تغييراتي در آن صورت گرفته ولي به طور كلي پوشش گياهي آن علفزار است كه شامل گنسيان، بوته زارها ، پوشش هاي آلپي, و شقايق وحشي است اين دره داراي گياهان صنعتي و دارويي و غذايي است كه از ميان آنها مي توان به قارچ، كاسني، گلپر، آويشن, شيرين بيان، باريجه، چاي كوهي، بار هنگ و شنگ … اشاره كرد.

از لحاظ حيات وحش جانوري به دليل موقعيت ويژه كوهستاني و آبي داراي گونه هاي متفاوتي است.

پرندگان اين منطقه كه جمعاً يكصدگونه است شامل: كبك، عقاب، سارگپه، درنا، فلامينگو، دليجه ,‌كبك دري و‌ … را نام برد. عقاب طلايي، گونه ای بي همتا تنها در این حوزه از ایران زیست مي كند و بومی این منطقه است.

پستانداران اين منطقه شامل كل و بز، قوچ ، خرگوش، سمور, ميش البرز مركزي, خرس قهوه اي ,‌پلنگ , گرگ, روباه ‌, گراز و گربه وحشي و … است. در اين دره به علت داشتن زيستگاه امن و مناسب، پستانداراني چون كل و بز رشد خوبي در اين سال ها داشته اند.

دوزيستان و خزندگان اين منطقه شامل: افعي, افعي دماوندي، افعي البرزي, مار، مارمولك، بز مجه, لاك پشت، قورباغه.

آبزيان: ماهي قزل آلاي خال قرمز.

از اين منطقه به علت وجود پوشش گياهي مرتعي و همچنين تنوع زياد گياهان و گل‌ها جهت زنبورداري نيز استفاده مي گرددكه اين كار از اوايل خرداد شروع و تا اواخر شهريور همان سال ادامه دارد.از اين منطقه به علت وجود ارزش ها و جاذبه هاي طبيعي و چشم اندازهاي زيبا به عنوان يك منطقه اكوتوريستي و تحقيقاتي و جهت پژوهش و آموزش نيز استفاده مي گردد كه به علت وجود تنوع بسيار در ميان گونه هاي گياهي و جانوري مورد توجه مردم و دوستداران طبيعت قرارگرفته است. اين منطقه به علت وجود كوه ها و درياچه لار باعث شده مورد توجه بسياري از كوهنوردان و صيادان صيد ورزشي ماهي قرار بگيرد. اين دره با داشتن هواي پاك و دل انگيز خود در روزهاي تعطيل اكثر مردم را به طرف خود جذب مي نمايد.

دوستداران ورزش ماهيگيري هر هفته براي صيدماهي به اين دره مي آيند. فصل مجاز صيدماهي معمولاً از اول خردادماه هر سال آغاز و تا شهريور ادامه مي يابد. دوستداران اين ورزش با كسب پروانه ويژه صيدروزانه كه در واحدهاي محيط زيست قوشخانه، پلور و دليچاي صادر مي شود، مي توانند به صيد ماهي بپردازند. اولين مسابقه ماهيگيري بعد از انقلاب در سال ۷۰ در درياچه سد لار برپا شد و از سال ۷۳ همه ساله اين مسابقات برگزار شده است.

به علت ويژگي هاي خاص و تنوع گونه هاي گياهي و جانوري، حفظ و حراست از اين منطقه ضروري است و بايد به گونه اي از آن استفاده شود تا بهره وري از آن نيز امكانپذير باشد.

آبشار لار يكي دیگر از جاذبه های ناحیه لار، آبشار آن است كه در محلی در نزديكي روستای وانا واقع شده است.

سد لار سد لار در استان مازندران و در 75 کیلومتری شمال شرق تهران و 100 کیلومتری شهر آمل بین کوه های البرز زیر قله دماوند در ارتفاع 2531 متری از سطح دریا احداث گردیده. کارهای تحقیقاتی و اکتشافی سد در سال 1330شمسی آغاز گردیده و پس از تایید و تصویب فازهای مطالعاتی اجرای سد در سال 1353آغاز شد. ساختمان این سد بر روی رودخانه لار در موقعیت 52درجه طول شرقی و 53-35 درجه عرض شمالی شروع و در سال 1361 خاتمه و به مرحله بهره برداری رسید.

ویژگی های فنی سد مخزنی لار
نوع سد خاکی با هسته رسی است ارتفاع از پی 105متر، ارتفاع از بستر رودخانه 107متر، طول تاج 1150متر، گنجایش کل مخزن 960میلیون متر مکعب، گنجایش مفید مخزن 860میلیون متر مکعب، مساحت دریاچه در ارتفاع 2531متر برابر 29 کیلومتر مربع، نوع سرریزها: سرریز اضطراری ساحل چپ با ظرفیت 980 متر مکعب در ثانیه، سرریز کلاسیک ساحل راست با ظرفیت120 متر مکعب در ثانیه می باشد.این سد بر اساس اهداف:

1- تامین آب اراضی کشاورزی استان مازندران(آمل و بابل)
2- تولید برق آبی برای کمک به شبکه سراسری با استفاده از پتانسیل نیروی آب با اختلاف ارتفاع 750 متر توسط تونل آب بر لار- کلان
3- تامین قسمتی از نیاز آب شرب تهران احداث گردیده است. که برای نیل به اهداف فوق تونل های آب رساني به طول 1101 متر با قطر 5 متر و حداکثر ظرفیت 140 متر مکعب در ثانیه ساخته شده و تونل آب رساني دیگری با حداکثر ظرفیت 5/18 متر مکعب در ثانیه آب مورد نیاز نیروگاه کلان را انتقال می دهد.

که در سال 1359 آبگیری سد آغاز شد با افزایش ارتفاع آب در مخزن متاسفانه حفره بزرگی در بدنه سد به وجود آمد. در بررسی ها نشان داد که توده سنگ های آهکی موجود در سراب سد باعث فرار آب از مخزن شده و این امر با افزایش دبی چشمه های هراز در پایاب سد باثبات رسیده است. همچنین بررسی ها نشان داد که غارهای عمیق و حجیمی در امتداد گسل های موجود در منطقه و در زیر سد وجود دارند که برای آب بندی آنها تزریق سیمان انجام می گیرد. به همین علت بهره برداری از سد مذکور به عنوان يك سد مخزنی انجام نمی گیرد و در حدود امکانات قسمتی از جریان آب مورد استفاده اراضی کشاورزی مازندران و بخشی دیگر مورد استفاده شرب تهران قرار می گیرد.

سر شاخه اصلی تغذیه کننده دریاچه سد لار عبارتند از:
1- قزل دره: با چهار شاخه فرعی کمردشت، آلارم، خشک رود، سیاه پلاس با توجه به دوره یخ بندان حدودا" 6 ماهه (از آبان تا فروردین) و برودت زیاد منطقه تا منهای 37 درجه سانتی گراد دستگاه ها قادر به ثبت تغییرات سطح آب در طول دوره نیستند(ارتفاع ایستگاه 2495 متر و حداکثر ارتفاع آب دریا 2531 متر است به همین علت گاهی زیر آب می رود)

2- سفید آب یا آب سفید: از ضلع جنوبی کوه های نور سرچشمه می گیرد و دبی آن در اوایل پاییز به 300 لیتر در ثانیه می رسد که لایه ای از آهک بستر و کنار رودخانه را می پوشاند حداکثر دبی در زمان سیلاب 15 متر بر ثانیه است و رتبه آخر را نسبت به دو شاخه دیگر دارد.(ایستگاه سفید آب سال 63 تاسیس شد ارتفاع آن 2560متر )

3- دلیچای که از قله دماوند و والا رود سرچشمه می گیرد بستر آن سنگی و سیلاب های آن با تاخیر 15 تا 30 روزه نسبت به حوزه های دیگر شروع می شود(ذوب برف های قله علت آن است)دسترسی به این ایستگاه از سایر ایستگاه ها آسانتر و نزديكتر است(ارتفاع 2530)

با وجود آن که امامنک و چهل چشمه مساحتی بالغ بر 43 کیلومتر مربع دارند اما به علت واقع شدن در ساحل راست دریاچه و عدم دسترسی به آن جز از طریق قایق اندازه گیری دیگری از آن به عمل نمی آید و دبی آن 3٪ تا 4٪ متر مکعب در ثانیه است .

متوسط ورودی 25 ساله در محل سد به داخل دریاچه از طریق سه شاخه 420 میلیون متر مکعب است. حوزه آبریز سد لار 72کیلومتر مربع گزارش شده که سهم هريك از حوزه ها عبارت است از :
الف) قزل دره 416 کیلومتر مربع
ب) دلیچای 5/206 کیلومتر مربع
ه) سفید آب 1/54 کیلومتر مربع
ی) دشت امامنک 4/43 کیلومتر مربع

سهم هر يك از رودخانه ها با محاسبه دبی اندازه گیری شده :
1-قزل دره 60٪ با جریان سالیانه 252 میلیون متر مکعب
2-دلیچای 27٪ با جریان سالیانه 113 میلیون متر مکعب
3-سفید آب 8٪ با جریان سالیانه 34 میلیون متر مکعب
4- امامنک 5٪ با جریان سالیانه 20 میلیون متر مکعب

در مجموع ورودی آب در چهار ماهه اول سال به ویزه اردیبهشت ماه از همه بیشتر است.
خروجی های سد با احتساب چشمه های نشتی به ترتیب زیر است :
1-خروجی از دریچه مازندران و شیرهای تخلیه
2-خروجی از دریچه کلان
3-خروجی از چشمه های نشتی الف) چشمه های گلوگاه ب) چشمه های هراز

درجه حرارت و بارش
درجه حرارت مهمترین عامل در تبخیر آب سد که روزانه اندازه گیری می شود متوسط درجه حرارت سالانه 5/2 درجه سانتیگراد است که در فصل زمستان تا منهای 37 درجه و در تابستان تا مثبت 31 درجه تغییر می کند. سرد ترین ماه های سال دی و بهمن و گرمترین ماه ها تیر و مرداد با اختلاف دمای 67 درجه سانتی گراد می باشد. در پاییز و زمستان و اوایل بهار اندازه گیری ارتفاع برف و آب انجام می شود. متوسط بارش 13 ساله سد لار معادل 553 میلی لیتر است. اگرچه متوسط 46 ساله آن 595 میلیمتر و کمی بیشتر از آمار فوق می باشد. بیشترین ریزش های جوی مربوط به ماه اسفند با متوسط ماهانه 13 ساله 95 میلی متر و کمترین آن مربوط به شهریور ماه با متوسط ماهانه 13 ساله 5/14 میلیمتر است . موقیت جغرافیایی و را‌ه‌ها
راه‌های اصلی ورود به پارک ملی لار از مسیر جاده تهران - آمل پس از ورود به پلور از طریق سه راهی لار که به پست ورودی واحد محیط زیست دلیچای می‌رسد بوده ، و از طریق جاجرود یا گلندرک می توان وارد جاده سد لتیان شد و پس از گذشتن از گردنه ایرا به ورودی محیط ‌بانی قوش خانه و سپس کمر دشت رسید. همچنین جاده رودهن به ایرا نیز به قوش‌خانه منتهی می‌شود.

تاریخچه
قدمت تاریخی دره لار به قرون اولیه اسلام می‌رسد و در چند سده اخیر به سبب داشتن آب و سبزه خوب مورد توجه خاص بوده است که از ۲۷ سال پیش این منطقه با وسعت ۷۳۵۰۰ هکتار به پارک ملی تبدیل شد، در سال ۱۳۵۷ پاره‌ای تغییرات در حد و حدود منطقه داده شده و از سال ۱۳۶۱ برابر مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست به منطقه حفاظت شده تبدیل و در سال گذشته نیز منطقه مذکور مجدداً طبق مصوبه شماره ۱۹۷ مورخ ۲۵/۷/۱۳۸۰ شورای عالی حفاظت محیط زیست به پارک ملی ارتقا یافت و قسمت‌های گسترده‌ای از حوزه آبخیز لار نیز با مصوبه قانونی به عنوان منطقه شکار و تیراندازی ممنوع اعلام شده است.

در سال ۱۳۵۹ با اتمام ساخت سد لار در پارک ملی لار قسمت اعظم اراضی و مراتع دره لار در محدوده آبی دریاچه سد قرار گرفت که از مرتفع ترین دریاچه‌های انسان ساز می باشد. چرای بی‌رویه و مفرط دام طی سال‌های گذشته ایجاد راه های ارتباطی بدون بررسی و ارزیابی و فعالیت‌های دیگر بدون در نظر گرفتن ظرفیت موجود موجب آلودگی محیط، تخریب مراتع و فرسایش خاک و گاه خسارات جبران ناپذیری شده است.

تاريخ تاسيس منطقه از ابتدا تا كنون
در سال 1336 رودخانه هاي لار و هراز از طرف سازمان شكارباني و نظارت بر صيد تحت حفاظت قرار گرفت. سپس در سال 1354 با وسعتي حدود 73500 هكتار به پارك ملي تبديل شده و در سال 57 پس از پيروزي انقلاب اسلامي تغييراتي در حد و حدود منطقه داده شده و طبق مصوبه شورايعالی حفاظت محیط زیست بعنوان منطقه حفاظت شده با وسعتي حدود28000 هكتار تحت مديريت اداره كل حفاظت محيط زيست استان قرار گرفت و قسمت هاي گسترده اي از حوزه آبخيز لار با مصوبه شورايعالي حفاظت محيط زيست در سال 1370 بعنوان منطقه شكار ممنوع معرفي گرديد در سال 1380 منطقه حفاظت شده با مصوبه شورايعالي حفاظت محيط زيست به پارك ملي ارتقاء پيدا كرد. منطقه شکار ممنوع لار در سال 1384 به مدت 5 سال به عنوان منطقه شكار ممنوع اعلام گرديد . پوشش گياهي مجموعا در منطقه حدود 400 گونه گياهي شناسايي شده است كه متعلق به 48 تيره ميباشند. از اين تعداد قريب به 338 گونه گياهان دائمي وچند ساله هستند. از گونه هاي گياهي موجود قريب به 35 گونه آن انحصاري ايران است.
برخی از گونه هاي گياهي منطقه شامل خيارك ، زرشك ، بابونه بومادران ،كاسني ، شكرتيغال ، شنگ ، خاكشير، ارس،گون ، مريم گلي ، آويشن مي باشد. وضعيت عمومي اقتصادي و اجتماعي
محدوده پارك ملي لار فاقد نقاط مسكوني دائمي (شهر و روستا) بوده و در حاشيه و حريم آن نيز نقاط شهري و روستايي وجود ندارد، اما اين يكي از زيست بومهاي مهم عشايري است، كه عشاير دوره ييلاقي خود را در آن سپري مي‌كنند.
بهره‌برداران شامل دوگروه عمده هستند. گروه اول ارگانهای دولتی و گروه دوم نيز بخش خصوصي يعني عشاير يا دامداران كوچنده و زنبورداران هستند.
تعارضات مهم منطقه
ورود 2 تا 3 برابر دام مازاد به مراتع پارک ملی و منطقه شکار ممنوع لار فشار بسیار زیادی را به توان احیا و تجدید پذیری گونه های مرتعی و همچنین سلب امنیت روانی حیات وحش وارد ساخته است.
در مواردی ساخت و ساز های غیر مجاز و فنس کشی های صورت گرفته توسط عشایر پیرامون اراضی مستثنیات از دیگر تعارضات موجود در منطقه می باشد.

 

[خیال شیشه ای]

پارک ملی قمیشلو

پارک ملی قمیشلو

پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو در ۴۵ کیلومتری شمال غرب اصفهان واقع شده است. وسعت پارک ملی قمیشلو ۲۹۸۸۶ هکتار و وسعت پناهگاه حیات وحش قمیشلو ۸۳۸۸۸ هکتار می باشد. گفته می شود پارک ملی قمیشلو قدیمی منطقه حفاظت شده جهان است. ۱۵۰ سال قبل ظل السلطان پسر بزرگ ناصرالدین شاه و حاکم اصفهان قمیشلو را بعنوان قرق و شگارگاه اختصاصی اعلام و حتی از چرای دام در این منطقه جلوگیری نمود. در سال ۱۳۴۳ کانون شکار ایران این منطقه را با وسعت ۳۷هزار هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده در نظر گرفت. در سال ۱۳۵۰منطقه سیاه کوه و عمر کوه در مجاور منطقه حفاظت شده به عنوان منطقه شکار ممنوع تصویب شد. در سال ۱۳۷۴با الحاق دو منطقه حفاظت شده و شکار ممنوع، پناهگاه حیات وحش قمیشلو به تصویب رسید و در نهایت در سال ۱۳۸۶ با الحاق سه منطقه امن کرالیاس، کهوک و لاسمیان، محدوده ای با وسعت ۲۹۸۸۶ هکتار طی مصوبه شماره ۲۹۷ مورخ ۱۳۸۶/۱۱/۱۲ از این پناهگاه به پارک ملی ارتقاء سطح پیدا کرد. این منطقه از شمال با شهرهای دهق و علویجه و روستاهای هسنیجه و حسین آباد و از غرب با روستای میر آباد، مبارکه، محمدیه، افجان، تندران، ورپشت، جاجا و از جنوب با شهر های نجف آباد، ویلاشهر و خمینی شهر و از شرق با شهرهای اصفهان، شاهین شهر و روستای جهاد آباد ارتباط دارد. بیشتر اقلیم منطقه نیمه خشک بیابانی و قسمتهای کوچکی در ارتفاعات نیمه مرطوب هستند. میانگین دمای سالانه ۵/۱۱ ، میانگین دمای سردترین ماه سال ۶/۱- و گرمترین ماه سال ۹/۲۳ درجه سانتی گراد می باشد. دراین منطقه پرباران ترین فصل سال به ترتیب زمستان، پاییز و بهار می باشد که به ترتیب ۵/۴۸،۶/۲۸ و ۷/۲۱ درصد از کل بارش سالانه را به خود اختصاص می دهند. پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو شامل دو بخش اصلی ارتفاعات و دشت می باشد. ارتفاعات به صورت پراکنده در قسمتهای مختلف دیده می شوند ولی در بخش جنوبی بیشتر هستند. حداقل ارتفاع از سطح دریا ۱۶۸۷متر در بخش غربی و حداکثر ارتفاع ۲۷۶۷ متر در بخش جنوبی منطقه است. بخش غربی منطقه دشتی و کم ارتفاع است ولی مناطق دشتی نیز محدود به بخش غربی نبوده بلکه در سایر بخش های منطقه در قسمتهای میانی بین ارتفاعات مختلف حوزه قرار دارد. شبکه زهکشی قمیشلو را تعدادی آبراهه های فصلی سرگردان تشکیل می دهند که در چهار جهت شمالی، جنوبی، شرقی و غربی، منطقه را زهکشی می کنند. به علت میکروکلیمای حاکم بر بخشهای مختلف و اختلاف ارتفاع موجود، منطقه قمیشلو را می توان به سه زیستگاه بزرگ تقسیم کرد.

زیستگاه کوهستانی و برفگیر این نوع زیستگاه شامل مناطق کوهستانی و مرتفع با شیب تند و برفگیر و آب و هوای ییلاقی که پوشش گیاهی آن شامل علفزارها، بوته زار ها و تک درختان بنه و بادام می باشد. دارای زمستانی سرد و تابستانی معتدل و مناسب برای زیست کل و بز و در ارتفاع پاپین تر مناسب برای زیست قوچ و میش مخصوصا در تابستان است.

زیستگاه تپه ماهوری این نوع زیستگاه به علت داشتن شیب و ارتفاع کم و آب و هوای معتدل و پوشش گیاهی مناسب، وجود آبشخورهای طبیعی و مصنوعی زیستگاه مناسبی برای قوچ ومیش وحشی می باشد.

زیستگاه دشتی و استپی دشتهای کوچک و بزرگ مابین کوهها قرار گرفته و به نظر جدا از هم هستند اما این دشتها با هم مرتبطند. دشتها از نظر تامین امنیت و منابع تغذیه وحوش حائز اهمیت اند و شرایط اکولوژی مناسبی را برای زیست آهو به عنوان شاخص ترین حیوان دشتی در منطقه که در جمعیت های انبوه در محدوده این دشتها یافت می شود را فراهم می آورند. به گفته کارشناسان محیط زیست یکی از دلایل وجود این آهوها وجود چشمه های کوچک و پوشش گیاهی مناسب برای تکثیر آنهاست.

تاريخ حفاظت منطقه از ابتدا تاكنون
شكارگاه سلطنتي درزمان قاجاريه و حكومت ظل السلطان بر اصفهان
1343:معرفي قميشلو با وسعت 37 هزار هكتار به عنوان منطقة حفاظت شده از سوي كانون شكار ايران
1350:اعلام منطقه به عنوان منطقه حفاظت شده از سوي شوراي عالي شكارباني ونظارت برصيد
1355:ارتقاءبه پناهگاه حيات وحش
1363اعلام قسمتي در مجاورت منطقه به عنوان شكارممنوع چول
1374:ارتقاء منطقه شكار ممنوع چول و پيوستن به پناهگاه .مساحت پناهگاه در اين زمان 86685 هكتار مي باشد
1386 : ارتقاء 30069 هكتار از مساحت پناهگاه حيات وحش به پارك ملي
1388: اعلام محدوده اي به وسعت حدود27000 در مجاورت مرز شرقي و جنوبي به عنوان شكار ممنوع قميشلو
1388:پيوستن محدوده شكار ممنوع به پناهگاه حيات وحش

موقعيت عمومي
در 20 كيلومتري شمال غرب شهر اصفهان ،
طول جغرافيايي E499537 تاE544370
عرض جغرافيايي N3655827 تا N3614918
وسعت : 113774 هكتار
ويژگي و سيماي عمومي

توپوگرافي
پناهگاه حيات وحش قميشلو توسط رشته كوههايي كه در امتداد شمال غربي ، جنوب شرقي و به موازات يكديگر كشيده شده اند به بخشهاي دشتي و كوهستاني تقسيم مي شود . بخش اعظم قسمت غربي پناهگاه ، كوهستاني است كه در بين آنها دشتهاي محدودي قرار دارد و كل محدوده توسط دشتهايي وسيع احاطه شده است . بررسي اجمالي توپوگرافي منطقه نشان مي دهد كه حدود 57 درصد منطقه را دشتها ، فلاتها و واريزهاي بادبزني شكل كه شيبي كمتر از 5 درصد دارند تشكيل مي دهد و 43 درصد بقيه منطقه را كوههاي مرتفع پرشيب و تپه ماهورهاي كم ارتفاع تشكيل مي دهند .

چشم انداز
دشتي –تپه ماهوري

پوشش گياهي
پناهگاه حيات وحش قميشلو در منطقه استپي از ناحيه بزرگ رويشي ايران و توراني قرار داشته و بوته زارهاي منطقه نشان دهنده سيماي كلي جامعه مناطق استپي يعني Ar Temisia – Astragalus مي باشد طبق آخرين طرح تحقيقاتي انجام شده در منطقه371 گونه گياهي متعلق به 244 جنس و 63 تیره گزارش شده است. بزرگترين تيره ،تیره کاسنی با 33 جنس و 44 گونه مي باشد.

گونه هاي شاخص گياهي

Astragalus sp ، Anabasis apylla، Artemisia siebri ، Launaea acanthodes، Noaea mucrunatu ،Scariola orientalis

وضعيت عمومي حيات وحش
طبق آخرين سرشماري در سال 90 ،آمار سمداران منطقه به شرح زير مي باشد:
كل وبز : 115 قوچ وميش :2086 آهوي ايراني:2564
گونه هاي شاخص : قوچ وميش اصفهان ، آهوي ايراني ،كل وبز وحشي گرگ ،كبك ،تيهو ،كفتار
كريدورها: پناهگاه حيات وحش موته در شمال،منطقه شكار ممنوع پلنگ گالون و منطقه حفاظت شده دالانكوه در غرب

جاذبه هاي اكوتوريستي
مشاهده جمعيت مطلوبي از آهوي ايراني و قوچ وميش
گونه هاي متنوع حيات وحش اعم ازگياهي و جانوري (عامل جذب پژوهشگران و دانشجويان)
باغ قميشلو در مجاورت قلعه تاريخي قميشلو
مزارع موجود در منطقه

وضعيت عمومي و اقتصادي
با توجه به وجود بيش از 15 مزرعه و چاه آب داراي مالكيت در اين منطقه و وجود روستاهاي ميرآبادو حسين آباد و محمديه ،تندران ،ورپشت در مجاورت آن فعاليت هاي كشاورزي،باغداري ،زنبورداري ودامداري در منطقه جريان دارد.

تعارضات و تهديدات مهم
عبورکنار گذر غرب اصفهان از منطقه و تقسيم آن به دوقسمت شرقی و غربي
شهرک صنعتی بزرگ اصفهان در شمال شرق منطقه
وجودمیدان تیر و زاغه مهمات ارتش در قسمت شرقی و جنوب شرقی منطقه
وجود دام در محدوده پارك ملي به دليل عدم تخصيص بودجه موردنياز براي خريداري حقوق عرفي از سوي سازمان
تعداد دام مازاد بر ظرفیت مراتع منطقه،چرا در خارج از فصل مجاز : رايزنيهايي با ادراه كل منابع طبيعي استان به منظور نظارت بيشتر بر اجراي قوانين ومقررات مربوط در حال انجام است
تصرفات و واگذاری های غیر قانونی از سوي ارگانهاي ذيربط
شكار غيرمجاز

تجهيزات وامكانات
پاسگاه سر محيط باني شاه ماهور در شرق منطقه
پاسگاه محيط باني خرسك در غرب منطقه
پاسگاه محيط باني قلعه ياور در جنوب منطقه
پاسگاه ميرزا قاسم بك در شمال منطقه كه در حال حاضر به دليل عدم وچود امكانات ، اين پاسگاه غير فعال مي باشد.
پاسگاه محيط باني قميشلو رد باغ قميشلو(مركز منطقه )
5 دستگاه خودرو كمك دار
8 دستگاه موتور سيكلت

ساير ملاحظات
30069 هكتار از مساحت 113774هكتاري منطقه پارك ملي و مابقي پناهگاه حيات وحش مي باشد.