ویژه نامه شهادت امام محمد باقر(ع)

[zeinab70]

 

[₪آمیتریس₪]

امام باقر (ع) :

چه بسيار خوب است نيکي ها پس از بدي ها ، و چه بسيار بد است بدي ها پس از نيکي ها .

کافي ، ج 2 ، ص (458)

​

 

[**آگاهدخت**]

چگونگی شهادت امام باقر (ع)

چگونگی شهادت امام باقر (ع)

بدیهى است که هشام براى عملى ساختن توطئه خود، از نیروهاى مورد اطمینان خویش بهره جوید، از این رو ابراهیم بن ولید (۱۶) را که عنصرى اموى و دشمن اهل بیت (ع) است به استخدام مى ‏گیرد و او امکانات لازم را در اختیار فردى که از اعضاى داخلى خاندان على (ع) بشمار مى ‏آید.


​

امام باقر (ع) پس از عمرى تلاش در میدان بندگى خدا و احیاى دین و ترویج ‏علم و خدمات اجتماعى به جامعه اسلامى، در روز هفتم ماه ذو الحجه سال ۱۱۴ (۱) رحلت کرد.

در سال رحلت و شهادت آن حضرت آراى دیگرى نیز وجود دارد.دسته ‏اى از مورخان سال ۱۱۷ (۲) و بعضى سال ۱۱۸ (۳) و گروه اندکى سالهاى ۱۱۶ (۴) و ۱۱۳ (۵) و ۱۱۵ (۶) و ۱۱۱ (۷) را یاد کرده ‏اند، اما بیشترین منابع تاریخى سال ۱۱۴ (۸) را متذکر شده ‏اند.

منابع روایى و تاریخى علت وفات آن حضرت را مسمومیت دانسته ‏اند، مسمومیتى که دستهاى حکومت امویان در آن دخیل بوده است. (۹)

از برخى روایات استفاده مى ‏شود که مسمومیت امام باقر (ع) به وسیله زین آغشته به سم، صورت گرفته است، به گونه ‏اى که بدن آن گرامى از شدت تأثیر سم‏ بسرعت متورم گردید و سبب شهادت آن حضرت شد. (۱۰)

در این که چه فرد یا افرادى در این ماجراى خائنانه دست داشته ‏اند، نقلهاى روایى و تاریخى از اشخاص مختلفى نام برده ‏اند.

بعضى از منابع، شخص هشام بن عبد الملک را عامل شهادت آن حضرت دانسته‏اند. (۱۱)

بخشى دیگر، ابراهیم بن ولید را وسیله مسمومیت معرفى کرده‏اند. (۱۲)

برخى از روایات نیز زید بن حسن را که از دیر زمان کینه‏ هاى عمیق نسبت به امام باقر (ع) داشت، مجرى این توطئه به شمار آورده ‏اند. (۱۳)

به طور مسلم وفات امام باقر (ع) در دوران خلافت هشام بن عبد الملک رخ داده است، (۱۴) زیرا خلافت هشام از سال ۱۰۵ تا سال ۱۲۵ هجرى استمرار داشته، و آخرین سالى که مورخان در وفات امام باقر (ع) نقل کرده‏اند ۱۱۸ هجرى مى‏ باشد. (۱۵)


با این که نقل ها بظاهر مختلف است، اما با اندکى تأمل در منابع روایى و تاریخ، بعید نمى ‏نماید که همه آنها به گونه‏ اى صحیح باشد زیرا عامل شهادت آن حضرت لازم نیست یک نفر باشد بلکه ممکن است افراد متعددى در شهادت امام باقر (ع) دست داشته ‏اند که هر روایت و نقل، به یکى از آنان اشاره کرده است.


با توجه به برخورده اى خشن و قهر آمیز هشام با امام باقر (ع) و عداوت انکار ناپذیر بنى امیه با خاندان على (ع) شک نیست که او در از میان بردن امام ‏باقر (ع) ـ اما بشکلى غیر علنى ـ انگیزه ‏اى قوى داشته است.


بدیهى است که هشام براى عملى ساختن توطئه خود، از نیروهاى مورد اطمینان خویش بهره جوید، از این رو ابراهیم بن ولید (۱۶) را که عنصرى اموى و دشمن اهل بیت (ع) است به استخدام مى ‏گیرد و او امکانات لازم را در اختیار فردى که از اعضاى داخلى خاندان على (ع) بشمار مى ‏آید و مى ‏تواند در محیط زندگى امام باقر (ع) بدون مانع راه یابد و کسى مانع او نشود، قرار دهد، تا به وسیله او برنامه خائنانه هشام عملى گردد و امام به شهادت رسد.


امام باقر (ع) این چنین به شهادت رسید و به ملاقات الهى شتافت و در بقیع، کنار مرقد پدر بزرگوارش امام سجاد (ع) و عموى پدرش حسن بن على (ع) مدفون گشت. (۱۷)


_________________________________________________________

۱ ـ فرق الشیعه ۶۱، اعلام الورى به جاى ماه ذو الحجه، ماه ربیع الاول را یاد کرده است .ر ک: ص .۲۵۹
۲ ـ تاریخ یعقوبى ۲/۳۲۰، تذکره الخواص ۳۰۶، الفصول المهمه ۲۲۰، اخبار الدول و آثار الاول ۱۱، اسعاف الراغبین ۱۹۵، نور الابصار، مازندرانى ۶۶ و…در بسیارى از این منابع، مطلب به صورت «قیل» یاد شده است.
۳ ـ کشف الغمه ۲/۳۲۲، وفیات الاعیان ۴/۱۷۴، تاریخ ابى الفداء ۱/۲۴۸، تتمه المختصر ۱/۲۴۸، اعیان الشیعه ۱/ .۶۵۰
۴ ـ المختصر فى اخبار البشر ۱/۲۰۳، تتمه المختصر ۱/ .۲۴۸
۵ ـ مرآه الجنان ۱/ .۲۴۷
۶ ـ کامل ابن اثیر ۵/ .۱۸۰
۷ ـ مآثر الانافه فى معالم الخلافه ۱/ .۱۵۲
۸ ـ طبقات الکبیر ۵/۲۳۸، اصول کافى ۲/۳۷۲، تاریخ قم ۱۹۷، ارشاد مفید ۲/۱۵۶، دلائل الامامه ۹۴، تاج الموالید ۱۱۸، مناقب ۴/۲۱۰، سیر اعلام النبلاء ۴/۴۰۹، الانوار البهیه ۱۲۶، تاریخ ابن خلدون ۲/۲۳، عمده الطالب ۱۳۷، شذرات الذهب ۱/۱۴۹، و…
۹ ـ الصواعق المحرقه ۲۱۰، احقاق الحق ۱۲/۱۵۴، اسعاف الراغبین بهامش نور الابصار ۲۵۴، مثیر الاحزان، جواهرى .۲۴۴
۱۰ ـ الخرائج و الجرائح، راوندى ۲/۶۰۴، مدینه المعاجز ۳۴۹، بحار ۴۶/۳۲۹، مستدرک الوسائل ۲/ .۲۱۱
۱۱ ـ مآثر الانافه فى معالم الخلافه ۱/۱۵۲، مصباح کفعمى .۵۲۲
۱۲ ـ سبائک الذهب ۷۴، دلائل الامامه ۹۴، مناقب ابن شهر آشوب ۴/۲۱۰، الفصول المهمه ۲۲۰، الانوار البهیه .۱۲۶
۱۳ ـ منابع یاد شده در پاورقى شماره .۱
۱۴ ـ تاریخ یعقوبى ۲/۳۲۰، مروج الذهب ۳/۲۱۹، الانوار البهیه ۱۲۶، اعیان الشیعه ۱/ .۶۵۰
۱۵ ـ در کتاب اخبار الدول و آثار الاول ص ۱۱۱ شهادت امام باقر (ع) در خلافت ابراهیم بن ولید دانسته شده است، ولى چنان که توضیح داده شد وفات آن حضرت در خلافت هشام بوده و ابراهیم بن ولید مى‏توانسته است از مجریان نقشه هشام به شمار آید.
۱۶ ـ ابراهیم بن ولید بن عبد الملک، بعدها در سال ۱۲۹، به خلافت رسید، ولى خلافتش دیرى نپایید و پس از هفتاد روز کشته شد.ر ک: تاریخ الخلفاء، سیوطى .۲۵۴
۱۷ ـ فرق الشیعه ۶۱، اصول کافى ۲/۳۷۲، ارشاد مفید ۲/۱۵۶، دلائل الامامه ۹۴، اعلام الورى ۲۵۹، کشف الغمه ۲/۳۲۷، تذکره الخواص ۳۰۶، مصباح کفعمى ۵۲۲، شذرات الذهب ۱/۱۴۹ و…


از برخى منابع استفاده مى ‏شود که آن حضرت، هنگام رحلت در شهر مدینه نبوده است، بلکه در محلى به نام حمیمه از روستاهاى نواحى مکه یا شام بوده، پس از شهادت، آن گرامى را به مدینه منتقل کرده ‏اند.
ر ک: وفیات الاعیان ۴/۱۷۴، المختصر فى اخبار البشر ۱/۲۰۳، احقاق الحق ۱۲/ .۱۵۲

منبع

 

[**آگاهدخت**]

غروب قافله یادت نمی‌رفت
صدای هلهله یادت نمی‌رفت
گلو و قلب و چشمت ‌سوخت عمری
سه تیر حرمله یادت نمی‌رفت
♥•٠·

.............

 

[**آگاهدخت**]

« السلام علیک یا باقر العلوم (ع) »

« السلام علیک یا باقر العلوم (ع) »

بین نماز ، وقت دعا گریه می کنی
با هر بهانه در همه جا گریه می کنی
در التهاب آهِ خودت آب می شوی
می سوزی و بدون صدا گریه می کنی
هر چند زهر قلب تو را پاره پاره کرد
اما به یاد کرب و بلا گریه می کنی
اصلاً خود تو کرب و بلای مجسّمی
وقتی برای خون خدا گریه می کنی
آب خوش از گلوی تو پایین نمی رود
با ناله های وا عطشا گریه می کنی
با یاد روزهای اسارت چه می کشی ؟
هر شب بدون چون و چرا گریه می کنی
با یاد زلفِ خونی سرهای نی سوار
هر صبح با نسیم صبا گریه می کنی



​

​