هلیوستات (heliostat) وسیله‌ای شامل یک آینه از نوع معمولا تخت است که به صورتی می‌چرخد که همواره بازتاب نور خورشید را به سمت یک هدف مشخص بتاباند و حرکت ظاهری خورشید را در آسمان جبران کند.
امروزه بیش‌تر هلیوستات‌ها در روشنایی خورشیدی (daylighting) و یا برای تولید نور خورشید متمرکز (concentrated solar power) برای تولید برق به کار می‌روند. همچنین گاهی در اجاق‌های خورشیدی نیز کاربرد دارند.
استفاده از هلیوستات برای روشنایی خورشیدی
بیش‌تر هلیوستات‌های مدرن به وسیله کامپیوتر کنترل می‌شوند. کامپیوتر عرض جغرافیایی، طول جغرافیایی، مکان هلیوستات بر روی زمین و تاریخ و ساعت را دریافت می‌کند و راستای خورشید را از دید آینه محاسبه می‌کند. سپس با داشتن راستای هدف، کامپیوتر راستای مورد نیاز برای قرار گیری آینه را تعیین و سیگنال‌های کنترلی را به موتورها که معمولاموتورهای پله‌ای (stepper motors) هستند می‌فرستد که باعث می‌شود آینه را در تنظیم دقیق قرار دهند. این عملیات به صورت منظم تکرار می‌شود تا آینه در راستای درست قرار گیرد.
تاسیسات بزرگی همانند نیروگاه‌های حرارتی خورشیدی دارای میدان هلیوستات (fields of heliostats) هستند که از آینه‌های بسیاری تشکیل شده است. معمولا تمام آینه‌های چنین میدانی به وسیله یک کامپیوتر کنترل می‌شوند.
هلیوستات‌ها از این نظر با ترکرهای خورشیدی (solar trackers) تفاوت دارند که مستقیم به سمت خورشید قرار نمی‌گیرند. البته برخی از انواع قدیمی هلیوستات از ترکرهای خورشیدی به همراه قطعات اضافی برای تنصیف زاویه بین خورشید-آینه-هدف استفاده می‌کردند.
امروزه بیش‌تر هلیوستات‌ها در روشنایی خورشیدی (daylighting) و یا برای تولید نور خورشید متمرکز (concentrated solar power) برای تولید برق به کار می‌روند. همچنین گاهی در اجاق‌های خورشیدی نیز کاربرد دارند.
استفاده از هلیوستات برای روشنایی خورشیدی
تاسیسات بزرگی همانند نیروگاه‌های حرارتی خورشیدی دارای میدان هلیوستات (fields of heliostats) هستند که از آینه‌های بسیاری تشکیل شده است. معمولا تمام آینه‌های چنین میدانی به وسیله یک کامپیوتر کنترل می‌شوند.
هلیوستات‌ها از این نظر با ترکرهای خورشیدی (solar trackers) تفاوت دارند که مستقیم به سمت خورشید قرار نمی‌گیرند. البته برخی از انواع قدیمی هلیوستات از ترکرهای خورشیدی به همراه قطعات اضافی برای تنصیف زاویه بین خورشید-آینه-هدف استفاده می‌کردند.