هر چی که درباره بیماری جدید سندروم روده می دانیم؟

shimanami

عضو جدید
سندرم روده‌ي تحريك‌پذير معمولاً با حذف ساير اختلالات گوارشي كه مي‌تواند باعث علايم مشابه شود، تشخيص داده مي‌شود. براي تعيين مدت زمان و شدت علايم، يك تاريخچه كامل و فيزيكي از بيمار گرفته مي‌شود. براي تشخيص بيماري، مدت علايم بايد حداقل شش ماه بوده و حداقل سه بار در ماه اتفاق افتاده باشد. يك پزشك ممكن است آزمايش‌هايي از جمله آزمايش خون، آزمايش مدفوع، اشعه ايكس يا سي تي اسكن را درخواست و انجام دهد. يافته‌هاي خاصي در مورد اين آزمايش‌ها وجود ندارد كه بتواند تشخيص IBS را تأييد كند. با اين وجود، با انجام اين موارد مي‌توان ساير مشكلات را رد كرد. يك پزشك همچنين ممكن است بيمار را نزد يك متخصص گوارش بفرستد. بسته به علايم، آندوسكوپي بالايي و يا كولونوسكوپي ممكن است درخواست و انجام شود. پزشك براساس بررسي سابقه و علايم پزشكي و معاينه‌ي فيزيكي بيمار سندرم روده‌ي تحريك پذير (IBS) را تشخيص مي‌دهد.


بهتر است پيش از مراجعه به پزشك علايم بيماري و مدت زمان بروز آن، اطلاعات شخصي كليدي از جمله تغييرات اخير و يا عوامل استرس در زندگي را به دقت يادداشت نموده تا راحت‌تر به سؤالات پزشك پاسخ دهيد. اين عوامل مي‌توانند نقش مهمي در فراواني و شدت علايم IBS داشته باشند. همچنين ليستي از اطلاعات پزشكي كليدي از جمله ابتلا به ساير بيماري‌ها و نام داروهاي مصرفي، ويتامين يا مكمل‌ها و در صورت ارزيابي قبلي مدارك پزشكي مربوط به اين آزمايشات را تهيه نموده تا در اختيار پزشك معالج قرار دهيد. داشتن همراهي كه در جريان مشكلات شما باشد، براي مراجعه به پزشك مي‌تواند مفيد باشد تا هر آن‌چه فراموش نموديد، يادآوري نمايد. تهيه‌ي ليستي از سؤالات لازم از پزشك مي‌تواند به آرامش شما و آشنايي با بيماري احتمالي كمك كند. برخي از اين سؤالات اساسي عبارت‌اند از:


آيا من به سندرم روده‌ي تحريك‌پذير مبتلا هستم؟
سندرم روده‌ي تحريك‌پذير چه شرايط و علايم ديگري ممكن است داشته باشد؟
آيا علت ديگري براي اختلال من وجود دارد؟
چه آزمايش‌هاي تشخيصي‌اي نياز دارم؟
شما چه توصيه‌اي براي من داريد؟
آيا عوارض جانبي مرتبط با اين درمان وجود دارد؟
آيا شما فكر مي‌كنيد كه عامل رژيم غذايي در علايم من نقش دارد؟
چه تغييراتي در رژيم غذايي به احتمال زياد علايم من را كاهش مي‌دهد؟
آيا بايد رژيم خاصي را دنبال كنم؟
آيا تغييراتي در سبك زندگي وجود دارد كه بتواند به كاهش يا مديريت علايم من كمك كند؟
آيا شما توصيه مي‌كنيد كه من با يك مشاور صحبت كنم؟
آيا وضعيت من مزمن است؟
چقدر انتظار داريد وضعيت من با درمان و مراقبت از خود بهبود يابد؟




تشخيص سندرم روده‌ي تحريك‌پذير






براي تشخيص IBS، پزشك ابتدا يك شرح حال كامل از سابقه‌ي پزشكي بيمار تهيه كرده و سپس معاينه‌ي فيزيكي لازم را انجام مي‌دهد. سابقه‌ي پزشكي شامل سؤالاتي در زمينه‌ي علايم بيمار، سابقه‌ي خانوادگي اختلالات گوارشي (GI)، عفونت‌هاي اخير، داروهاي مصرفي و رويدادهاي رواني مرتبط با شروع نشانه‌هاي بيماري مي‌شود. در واقع پزشك يك الگوي مشخص در علايم بيمار را دنبال خواهد كرد. پزشك ممكن است به سرعت و به درستي IBS را تشخيص دهد. در سندرم روده‌ي تحريك‌پذير درد يا ناراحتي شكم فرد بايد داراي دو يا سه ويژگي زير باشد:


درد يا ناراحتي بعد از يك حركت روده‌اي و اجابت مزاج بهبود يابد؛
فرد متوجه تغييراتي در نحوه‌ي حركت روده‌اي خود شود؛
تغييراتي در قوام مدفوع مشاهده شود؛
بنابراين ممكن است پزشك چندين سؤال بپرسد. آمادگي براي پاسخ دادن دقيق به آن‌ها به جلوگيري از اتلاف وقت و تشخيص بهتر پزشك كمك مي‌كند. اين سؤالات عبارت‌اند از:


نشانه‌هاي شما چيست؟
چه مدت از بروز اولين علايم مي‌گذارد؟
آيا علايم شما مي‌آيند يا مي‌روند يا دائمي هستند؟
آيا متوجه تأثير مصرف مواد غذايي خاص، استرس يا ـ در زنان ـ دوره‌ي قاعدگي بر روي علايم شده‌ايد؟
آيا وزن خود را بدون تلاش و ناگهاني كم كرده‌ايد؟
آيا در مدفوع خود خون مشاهده كرده‌ايد؟
علايم و نشانه‌هايي چون استفراغ داشته‌ايد؟
علايم و نشانه‌هايي چون تب داشته‌ايد؟
آيا به تازگي استرس قابل توجهي را تجربه كرده‌ايد، مشكلات عاطفي يا غم از دست دادن فردي؟
رژيم معمولي روزانه‌ي شما چيست؟
آيا تا به حال سابقه‌ي آلرژي غذايي يا عدم تحمل لاكتوز داشته‌ايد؟
آيا سابقه‌ي ابتلا به بيماري ديگري داريد؟
چه داروهايي مصرف مي‌كنيد، از جمله داروهاي تجويزي و بدون نسخه، ويتامين‌ها، گياهي و مكمل‌ها؟
آيا سابقه‌ي خانوادگي اختلالات روده يا سرطان كولون داريد؟
چقدر مي توان گفت كه علايم شما بر كيفيت زندگي شما تأثير مي‌گذارد، از جمله روابط شخصي و توانايي شما در عملكرد مدرسه يا كار؟
بنابراين در زمان انتظار براي فرارسيدن ويزيت پزشك، با اعضاي خانواده خود و بستگان ابتلا به بيماري التهابي روده يا سرطان كولون را كنترل كنيد.
سپس در طول معاينه فيزيكي، پزشك معمولاً چكاپي براي بررسي نفخ شكم با استفاده از stethoscope انجام داده و به صداهاي داخل شكم گوش مي‌دهد و با فشار دست بر روي شكم حساسيت يا احساس درد بيمار را كنترل مي‌كند. در اغلب موارد، پزشكان نيازي به انجام آزمايش براي تشخيص IBS ندارند. اما ممكن است يك آزمايش خون براي بررسي شرايط يا مشكلات ديگر انجام شود. در اين موارد معمولاً يك دوره‌ي درماني بدون انجام آزمايش بيشتر ارائه خواهد شد. در مواردي نيز ممكن است پزشك آزمايش‌هاي بيشتري را بر اساس نتايج آزمايش خون و صلاح‌ ديد خود انجام دهد. شروع علايم جديد بعد از ۵۰ سالگي، تهوع يا استفراغ مكرر، درد شكمي شبانه و مخل خواب، اسهال دائمي يا مخل خواب، سابقه‌ي خانوادگي بيماري سلياك، سرطان روده بزرگ يا بيماري‌هاي التهابي روده، تب، كم خوني، خونريزي از ركتوم و كاهش وزن پزشك را به انجام ساير آزمايش‌ها سوق مي‌دهد. در ادامه به ساير آزمايش‌هاي مورد نياز در تشخيص سندرم روده‌ي تحريك‌پذير مي‌پردازيم.


آزمايش مدفوع: آزمايش مدفوع، تجزيه و تحليل نمونه‌ي مدفوع است. آزمايشگاه يك ظرف براي گرفتن و نگهداري نمونه مدفوع به بيمار مي‌دهد. سپس نمونه‌ي مدفوع تهيه شده و براي تجزيه و تحليل، بررسي خون يا انگل تحويل آزمايشگاه داده مي‌شود.
سيگموئيدوسكوپي انعطاف‌پذير: سيگموئيدوسكوپي انعطاف‌پذير، روشي است كه در آن با استفاده از يك لوله انعطاف‌پذير و باريك مجهز به دوربين و چراغ در يك طرف، داخل ركتوم و پايين روده‌ي بزرگ را از طريق مانيتور متصل به دوربين مشاهده مي‌كنند. اين روش مي‌تواند نشانه‌هايي از مشكلات موجود در دستگاه گوارش پاييني را نشان دهد. در طي اين روش پزشك حتي مي‌تواند بيوپسي انجام دهد و از قسمت‌هاي مشكوك نمونه تهيه كند كه البته دردناك نبوده و بيمار متوجه آن نخواهد شد.
كولونوسكوپي: كولونوسكوپي، روشي است كه در آن با استفاده از يك لوله‌ي طولاني، انعطاف‌پذير و باريك مجهز به دوربين و نور از يك طرف، داخل ركتوم و روده‌ي بزرگ و دستگاه گوارش تحتاني را از طريق مانيتور متصل به دوربين مشاهده و بررسي مي‌كنند. در اين روش نيز امكان تهيه بيوپسي با كمك ابزار چنگكي وجود دارد. كولونوسكوپي مي‌تواند بافت، زخم، پوليپ و سرطان تحريك شده يا متورم را تشخيص دهد. يك متخصص آموزش ديده بايد اين كار را انجام دهد. كولونوسكوپي در برخي موارد، به خصوص سن بالاتر از ۵۰ سال يا وجود علايم ديگري از يك وضعيت بالقوه جدي‌تر توصيه مي‌شود.
توموگرافي كامپيوتري (CT) اسكن: سي تي اسكن تصاويري با اشعه ايكس‌هاي مقطعي از اندام‌هاي داخلي توليد مي‌كند. سي تي اسكن شكم و لگن مي‌تواند به پزشك براي رد ساير علل و بيماري‌هاي ممكن به خصوص حين وجود علايم درد شكمي كمك كند.
باريم انما: در روشي به نام Barium Enema از اشعه ايكس براي مشاهده‌ي روده‌ي بزرگ استفاده مي‌شود. در اين روش از بيمار خواسته مي‌شود تا بر روي يك ميز دراز بكشد. سپس پزشك يك لوله‌ي انعطاف پذير را درون مقعد او قرار مي‌دهد. پزشك از طريق اين لوله روده‌ي بزرگ بيمار را با باريم پر مي‌كند. سپس از روده‌ي پر شده از باريم تصاويري با اشعه ايكس گرفته مي‌شود. باريم در تصاوير اشعه ايكس به وضوح ديده شده و شكل روده را مشخص مي‌كند.
تست تحمل لاكتوز: لاكتاز آنزيمي است كه براي هضم قند موجود در محصولات لبني لازم است. اگر اين آنزيم در بدن توليد نشود، ممكن است مشكلات مشابهي با سندرم روده‌ي تحريك پذير از جمله درد شكم، گاز و اسهال در فرد ايجاد شود. براي پيدا كردن علت بروز علايم پزشك ممكن است از تست نفس استفاده كند يا از فرد بخواهد تا چندين هفته رژيم حذف شير و محصولات لبني داشته باشد. در آزمايش تنفس شرايطي چون رشد بيش از حد باكتري كه منجر به التهاب، ناراحتي شكمي و اسهال مي‌شود را بررسي مي‌كنند. اين مورد بيشتر در ميان افرادي كه سابقه‌ي عمل جراحي روده داشته‌اند يا مبتلا به ديابت يا بيماري‌هاي ديگري هستند كه هضم را تسريع مي‌كنند، شايع‌تر است.
آزمايش خون بيماري سلياك: حساسيت به پروتئين گندم و جو ممكن است نشانه‌ها و علايمي مانند سندرم روده‌ي تحريك‌پذير ايجاد كنند. آزمايش‌هاي خون مخصوص بيماري سلياك مي‌تواند اين اختلال را كنار بگذارد. اگر پزشك به بيماري سلياك مشكوك باشد، ممكن است آندوسكوپي بالايي يا بيوپسي روده‌ي كوچك درخواست كند.
 
بالا