نقدی بر مقوله پاپ در موسیقی امروز ایران

M I N A

دستیار مدیر مهندسی معماری
کاربر ممتاز
میلاد باقری/مجله موسیقی ملودی: هر اثر موسیقی، صرف نظر از سبک و ژانر، دارای ساختار منحصر به خود است. جهت سنجیدن این ساختار، معیارهایی وجود دارد که مساله خوب بودن و یا نبودن اثر را از سلیقه مخاطب جدا می کند. اگرچه این موضوع در موسیقی پاپ،همانطور که از اسمش پیداست، کاملا سلیقه محور بوده و آثار موسیقی در این حوزه بر اساس اقبال عمومی مورد سنجش واقع می شوند.اما نکته ای که از دید پنهان می ماند سطح ادراک جامعه و مخاطبان عام از موسیقی است که خود همانند یک فیدبک دوباره به حوزه تولید اثر بازگشته و اگر انتظار عمومی از تولیدکنندگان موسیقی در سطح بالایی قرار گیرد آثار تولیدی از کیفیت بالاتری بهره خواهند برد و بالطبع آثار بهتر سلیقه جامعه را ارتقا می بخشد و این دو مقوله به طور مداوم در حال اثرگذاری روی یکدیگرهستند.


موسیقی پاپ در جامعه امروز ایران تفاوتی آشکار با سال های ابتدایی شکل گیری این سبک در اواخر دهه ۴۰ و اوایل دهه ۵۰ و همچنین موسیقی روز دنیا دارد و این تفاوت ،صرف نظر از گذشت زمان و تغییر نیازهای جامعه که دلایل بسیار قابل تاملی می باشند، در ساختار کلی آثار است.

برای بررسی دقیق تر این تفاوت ها لازم است نگاهی دقیق تر و در عین حال اجمالی به اجزای یک اثر پاپ بیندازیم:

۱- ملودی اصلی:

اولین پدیده ای که در یک اثر پاپ به چشم می آید ملودی حاکم بر آن است که برجسته تر از سایر اجزای همراهی کننده کاملا خودنمایی می کند.این مساله تا حدی در اقبال یک اثر تاثیر دارد که اخیرا در معرفی آثار پاپ دیده می شود که کلمه آهنگساز به کلمه “ملودی” تبدیل شده است!

۲- صدای خواننده:

دومین پدیده ای که از دیدگاه عموم در یک قطعه خودنمایی می کند صدای خواننده و یا به اصطلاح وکال است که البته امری مهم در موسیقی پاپ محسوب می شود زیرا این ژانر از موزیک اصولا وکال محور است.بالاخص در موزیک پاپ ایرانی که ملودی های وکال عمدتا برگرفته از موسیقی سنتی و محلی است و انتظار عموم از خواننده کسی ست که بتواند گوشه ها و دستگاه های ایرانی را خوب بخواند،در یک قطعه حتما خواننده از اوج توانایی خود در خواندن استفاده کند و به اصطلاح صدای گرمی داشته باشد!

۳- ترانه:

پدیده ای ادبی در حوزه موسیقی، اصولا ترانه به شدت روی شنونده موزیک پاپ تاثیرگذار است اگرچه هیچ ارتباط مستقیمی با علم موسیقی ندارد و نهایتا می تواند به شناساندن یک اثر از لحاظ محتوا و فضای ذهنی خالق اثر کمک کند و هیچگونه کمکی از لحاظ ساختاری به موسیقی نمی کند مگر نهایتا از لحاظ هجا و وزن روی ریتم کلی اثر تاثیرگذار باشد.

۴- تنظیم:

تنظیم یا آراژمان،یا در واقع هارمونی کلی اثر امری نسبتا ناشناخته برای مخاطب عام است چرا که در جوامعی مانند جامعه کنونی ما که موسیقی مقوله ای نوپا و ناآشنا برای عموم است اصولا هضم کامل هارمونی و ریتم توسط شنونده، کاری آسان به نظر نمی رسد .

۵- کیفیت صوتی:

آنچه در استودیو اتفاق می افتد اعم از مقوله ضبط،میکس و مسترینگ منجر به کیفیت صوتی و یا به اصطلاح صدا دهی اثر می‌شود.




عناوینی که در بالا به آن ها اشاره شد جزو اجزای اصلی و برجسته آثار پاپ می باشند. اما سوال اینجاست که در وضعیت کنونی موسیقی در جامعه ما، به مسائل عنوان شده بالا از طرف تولیدکنندگان و شنوندگان آثار، در چه سطحی و با چه حساسیتی توجه می شود.

اگر بخواهیم کوتاه و اجمالی وضعیت فعلی موزیک پاپ ایران را مورد بررسی قرار دهیم می توانیم به ضعف ۴ عنوان اول و وضعیت نسبتا بهتر کیفیت صوتی اشاره کرد که متاسفانه به علت عدم بهره بردن درصد بیشتری از مردم جامعه از ابزار صوتی مناسب و استاندارد، عملا بخش اعظمی از جامعه تفاوت چندانی بین کیفیت استاندارد و غیر استاندارد صوتی قائل نبوده و تمایل چندانی به خرید سی دی های اوریجینال علی رغم قیمت بسیار ناچیز(کمتر از یک بسته سیگار!) نشان نداده و موزیک بدون شناسنامه کپی شده و MP3 بی کیفیت و بعضاً فله ای(!) را که حتی نام صاحب اثر در آن مشخص نیست، ترجیح می دهند.

حال به ۴ عنوان دیگر غیر از گزینه کیفیت صوتی می پردازیم.از ضعف های آشکار جریان موزیک پاپ فعلی کشور،ضعف ملودی اصلی است. این ضعف منجر به تاریخ مصرفی شدن موزیک و ظهور و ناپدید شدن پدیده های موسیقی یکی پس از دیگری، می شود. پدیده هایی که به واسطه امری غیر موسیقایی – از جمله موزیک ویدئو های مجلل و پرهزینه، سبک ظاهر و یا لباس خاص و… – به معروفیت رسیده و به همان سرعت به دست فراموشی سپرده می شوند. این ضعف همچنین در تنظیم و تکنیک های وکال نیز کاملاً مشهود است. از نکات بارز این ضعف ها می توان به کنسرت های ضعیف که تنظیم ارکستر زنده شباهتی به ورژن آلبومی نداشته و خواننده که به طور مکرر فالش می خواند اشاره کرد.

آنچه که در این شرایط مفیدترین و کوتاهترین راه حل برای طرفین مرتبط با موضوع،اعم از تولید کننده و شنونده، به نظر می رسد پرداختن بیشتر و دقیق تر به آثار برتر موزیک دنیا در تمامی سبک ها و نه فقط سبک پاپ است. چرا که برای خلق کردن ملودی هایی اگرچه ساده ولی ماندگار مانند آنچه در موسیقی ونجلیس، کیتارو و بسیاری از آثار تولید شده در دنیا می شنویم نیاز به تربیت شنیداری و تمرکز بر روی موسیقی داریم. تمرکزی که این روزها بیشتر بر روی تیپ و ظاهر خوانندگان، تبلیغات، ساخت موزیک ویدئو، طراحی سایت و صفحه فیسبوک، عکس های سینمایی و… قرار گرفته تا پدیده موسیقی.


نویسنده :میلاد باقری
منبع : مجله موسیقی ملودی
 
Similar threads
Thread starter عنوان تالار پاسخ ها تاریخ
آلوین بیوگرافی خوانندگان پاپ ایرانی موسیقی ایران 280

Similar threads

بالا