نانو لوله های کربنی

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
پتانسیل های فناوری تولید نانولوله های کربن و بر طرف نمودن چالش های آن (قسمت ششم)

پتانسیل های فناوری تولید نانولوله های کربن و بر طرف نمودن چالش های آن (قسمت ششم)

گرافن
مدتهای مدیدی بود که گرافن به عنوان یک ماده آلاینده تلقی می گردید. زیرا این ماده روی سطح نیمه هادی ها و نیمه رساناها تشکیل می شد و از انتقال جریان الکتریکی جلوگیری می نمود. در سال 2004 میلادی پس از تحقیقات فراوان، این بار با روش لایه برداری مکانیکی از گرافیت، گرافن تولید شد. در گرافن الکترون ها با آزادی بیشتری در حرکت هستند به طوریکه می توانند از یک طرف آن وارد و از طرف دیگر آن خارج شوند. به علاوه در دمای اتاق، رسانایی حرارتی گرافن از الماس بیشتر است.
در حال حاضر بر روی این خواص منحصر به فرد گرافن تحقیقات بیشتری صورت می گیرد. در صورتیکه تحقیقات مذکور به نتیجه برسد، می توان در آینده به جای نیمه هادی اکسید فلزات از گرافن استفاده کرد و به این تریتیب برای گرافن کاربردهای جدیدی پیدا نمود.
با وجودیکه روش لایه برداری مکانیکی رایج ترین روش تولید گرافن می باشد، امروزه کیفیت روش اپیتاکسی (رشد همبافته) نیز ارتقاء یافته و با استفاده از آن می توان جهت قرار گرفتن ورق های گرافن را کنترل نمود و آن را در مقیاس انبوه تولید کرد. توضیح اینکه اپیتاکسی (رشد همبافته) برای تولید نانوساختارها مورد استفاده قرار می گیرد. به این ترتیب که ابتدا روی زیر لایه سیلیکونی، یک آرایه شش گوش ایجاد می شود. سپس این نمونه گرم می شود و بعضی از مواد آن تبخیر می گردد. در نهایت یک آرایه شش گوش از سوراخ های ریز با فاصله تقیریبی 30 نانومتر بر جای می ماند. سپس این سوراخ ها با یک ماده معدنی نظیر سیلیکون پر می شوند. آنگاه این مواد توسط پالس های لیزری بسیار کوتاه، به مدت حدود 10 نانوثانیه ذوب شده و به صورت تک بلور در می آیند. با خنک سازی، ماده مذاب از پایین شروع به سفت شدن می کند و باعث می شود نانوساختارهای تک بلوری در داخل سوراخ ها رشد کنند. اما همانطور که از نام لایه برداری مکانیکی بر می آید، گرافن بر روی یک سطح هموار ساییده می شود. فیلمی که به این ترتیب حاصل می گردد از رسانایی الکتریکی بالایی برخوردار است و چند میلیمتر ضخامت دارد.
در روش رشد همبافته، معمولاً گرافن روی زیر لایه سیلیکون کاربید رشد می کند. در این روش می توان گرافن را روی مواد چند بلوری نظیر نیکل، مس و پلاتین نیز رشد داد. در روش رشد همبافته، زیر لایه سیلیکون کاربید را تا دمای 1200 تا 1800 درجه سانتیگراد گرم می کنند. در نتیجه اتم های سیلیکون واجذب می گردند و اتم های کربن باقی می مانند و گرافن تشکیل می شود. لازم به ذکر است که به حذف اتم ها یا ذرات دیگر از سطح یک ماده، واجذب می گویند. برخلاف روش لایه برداری مکانیکی، در روش همبافته، الکترون ها در دمای اتاق بین مولکول های گرافن آزادانه حرکت می کنند.
گرافن یک رسانای الکتریکی قوی است که در دمای اتاق ضریب تحرک آن 200 هزار سانتیمتر بر ولت ثانیه می باشد. توضیح اینکه ضریب تحرک تعیین می کند که در یک قطعه، بارهای الکتریکی با چه سرعتی حرکت می کنند. گرافن می تواند در برابر جریان الکتریکی با چگالی 5 در 10 به توان 8 آمپر بر سانتیمتر مربع مقاومت نماید. در دمای اتاق رسانایی حرارتی گرافن 5000 وات بر متر کلوین است.
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
پتانسیل های فناوری تولید نانولوله های کربن و بر طرف نمودن چالش های آن (قسمت آخر)

پتانسیل های فناوری تولید نانولوله های کربن و بر طرف نمودن چالش های آن (قسمت آخر)

گرافن (ادامه)
رسانایی حرارتی گرافن بیش از دو برابر الماس با کیفیت بالا و ده ها برابر مس می باشد. ضمناً استحکام گرافن، بالا و در حدود 130 گیگاپاسکال است و مدول یانگ آن 1 تراپاسکال (1012) می باشد. گرافن می تواند در برابر کرنش های بالاتر از 20% به خوبی مقاومت کند و دچار شکست نگردد.
از آنجاکه ضخامت ورق گرافن به اندازه یک اتم کربن است، نسبت سطح به حجم آن بسیار بالا می باشد. از این رو در حسگرها و در سلول های خورشیدی کاربرد فراوانی دارد.
با ایجاد نقاط کوآنتومی در صفحات گرافن، یک نوار ممنوعه (باندگپ) ایجاد می شود. به این ترتیب می توان با استفاده از گرافن ترانزیستورهایی در مقیاس نانو تولید نمود. نقاط کوآنتومی، نانوبلورهای نیمه هادی با قطر 2 الی 10 نانومتر هستند که بعد از تحریک شدن از خود نور ساطع می کنند. نقاط کوآنتومی در طبیعت یافت نمی شوند بلکه باید با دقت بسیار و تغییر در ابعاد ذرات موجود، شکل بگیرند. الکترون ها که به صورت معمول در لایه ظرفیت قرار می گیرند، با جذب انرژی به لایه هدایت منتقل می شوند. به زوج الکترون و حفره (حفره ای که با انتقال الکترون ایجاد می شود) اکسایتون گفته می شود. این زوج از طریق نیروی جاذبه الکترواستاتیک در کنار هم نگه داشته می شوند. به تفاوت انرژی بین لایه ظرفیت و لایه هدایت، باندگپ (گاف ممنوعه یا نوار ممنوعه) گفته می شود. هرچه نقاط کوآنتومی (نانوبلورهای نیمه هادی) کوچکتر باشد، باندگپ آنها بزرگتر می شود. در نتیجه برای برانگیخته کردن نقاط کوآنتومی کوچکتر، به انرژی بیشتری (امواج نور با طول موج کوتاهتر) نیاز است.
یکی از چالش های پیش رو در بحث کوچک کردن ابعاد ترانزیستورها، تغییر رفتار اتم ها در ابعاد کوچک است که این چالشها را چالشهای کوآنتومی می گویند. کم شدن تعداد اتم های سیلسیم در ترانزیستورها موجب می شود که در بلور آن نقایصی ایجاد شود. یکی دیگر از چالش ها افزایش چگالی جریان الکتریکی است که باعث می شود در نواحی عایق ترانزیستور، تخلیه الکتریکی صورت بگیرد و کارایی ترانزیستور کاهش یابد. با کاهش اندازه ترانزیستور، تعداد بیشتری از آن بر روی یک سطح جای میگیرد و به این ترتیب در مدارهای الکترونیکی، سرعت پردازشگرهای اطلاعات افزایش یافته و اندازه آنها کاهش می یابد.
نقاط کوآنتومی گرافن، نوار ممنوعه ای ایجاد میکنند و با برانگیخته کردن الکترون ها و رساندن آنها به بالاتر از نوار ممنوعه، هدایت الکتریکی گرافن افزایش می یابد. به این ترتیب می توان با استفاده از گرافن، نانوترانزیستورها را طراحی نمود.
گرافن از خواص الکتریکی و اپتیکی منحصر به فردی برخوردار است. به همین علت در صفحه نمایش بلور مایع (ال سی دی) و دیودهای نوری آلی و به عنوان الکترودهای شفاف سلول خورشیدی مورد استفاده قرار می گیرد. الکترودهای شفافی که در تولید سلول های خورشیدی مورد استفاده قرار می گیرند، نسبت به الکترود قلع-اینیدیم نور بیشتری جذب می کنند.

energy.jpg

شرکت ریتون که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تجهیزات نظامی ایالت متحد آمریکا است، قصد دارد روی این آلوتروپ کربن (گرافن) تحقیقات بیشتری انجام دهد و برای آن کاربردهای جدیدی بیابد. به علاوه این شرکت بر آن است که عملکرد گرافن را ارتقاء بخشد و با استفاده از آن، محصولات سبکی تولید نماید. شرکت مذکور با استفاده از کامپوزیت های تقویت شده با نانولوله های کربن، جلیقه های ضد گلوله سبکی تولید نموده است. شرکت ریتون قصد دارد با همکاری دو شرکت پوردیو و جورجیاتک، نیمه هادی هایی (قطعات واسط) بر پایه نانولوله های کربن تولید کند. این قطعات، گرمای ایجاد شده در قطعات الکترونیکی را به المان های سرد کننده منتقل می کنند. در صورتیکه قطعات مذکور از خود عملکرد موفقیت آمیزی نشان دهند، می توان در سیستم های هواپیماهای جنگی، از مواد پیشرفته بر پایه کربن استفاده نمود.


منبع: موسسه کامپوزیت ایران- نشریه الکترونیکی کامپوزیت
 
بالا