میزان بالای امگا3 در موجودات دریایی

Farzam91

عضو جدید
چربی موجود در بدن ماهی ها و آبزیان صدف دار ، برای ساختن سلول ها و تامین انرژی مناسب می باشد ، همچنین این چربی ها مسئول ساختن هورمون هایی هستند که فعالیت سلول ها را زیرنظر دارند. ماهی ها (برای مثال کوسه) با تغذیه از پلانکتون ها و جانوران دریایی چربی مورد نیاز خود را تامین می نمایند. ماهی های بزرگ تر نیز با تغذیه از ماهی های کوچک تر نیاز خود را برآورده می سازند. در نتیجه می توان گفت که ساخته شدن اسیدهای چرب از پلانکتون ها شروع شده و بدین ترتیب در زنجیره غذایی جابه‌جا می شود. برخلاف چربی های موجود در گیاهان و جانوران خشکی زی، چربی موجود در بدن ماهی ها ، از جمله ماهی های تن و کوسه ماهی ها در درجه حرارت معمولی اتاق مایع بوده و اصطلاحا امگا۳ نامیده می شود.


میزان امگا۳ و دیگر ویتامین ها (از جمله A,D,E) در جگر ماهی ها فراتر از تصور است ، در کوسه ماهی تقریبا تا نصف وزن و حتی بیشتر از نصف وزن کبد این آبزی می توان از آن روغن کشید ، که از روغن کشیده شده از جگر کوسه استفاده های فراوانی در صنایع آرایشی بهداشتی می شود (من جمله انواع کرم ها ، شامپوی کوسه ماهی ، صابون های گوناگون ، انواع ماسک ها و …)



(از این قسمت توضیحات کمی علمی تر است) این چربی ها از لحاظ ساختار شیمیایی با چربی های گیاهان و حیوانات خشکی تفاوت دارند و ساختمان کربنی آن ها طولانی بوده و دارای پیوندهای دوگانه بیشتری نسبت به چربی های گیاهان و حیوانات خشکی می باشند، زیرا چربی های موجود در موجودات آبزی غیراشباع هستند در حالی که چربی های موجودات خشکی زی به صورت اشباع می باشند. این اختلافات در ساختار شیمایی سبب شده که چربی ها رفتارهای گوناگونی در سلول داشته باشند. به همین دلیل علت یخ نزدن ماهی ها درآب های خیلی سرد را وجود چربی های غیراشباع فراوان می دانندمقایسه روغن ماهی و گیاهان نشان می دهد که چربی موجود در گیاهان دارای هیدروژن بیشتری نسبت به چربی موجود در بدن ماهی ها می باشد. مطالعات انجام شده نشان می دهند که وجود میزان بالای روغن های غیراشباع (چربی های غیراشباع) ماهی ها، در بدن باعث سلامت قلب شده و خطر ابتلا به امراض قلبی رابه شدت کاهش می دهند. در واقع این چربی‌ها باعث حفاظت اسکیموها در برابر حمله های قلبی می شوند و این کار اسیدهای چرب امگا۳، یکی از مهم ترین فعالیت های آن‌ها محسوب می شود(احتمالا کم کم به اهمیت امگا۳ و تاثیری که صابون نرم کوسه آرپی می تواند بر سلول های پوستی داشته باشد پی برده اید). موقعی که از غذاهای دریایی استفاده می کنیم، اسیدهای چرب امگا۳ جذب سلول‌های مختلف شده و درغشاءهای آن‌ها ذخیره می شوند سپس این اسیدهای چرب به درون سلول‌ها راه یافته و در فعالیت های متابولیک سلول شرکت می نمایند، زیرا از لحاظ ساختاری با انواع اسیدهای چرب موجود در غشاء سلول تفاوت دارند. بدین ترتیب انواع و مقدار موادی که درون سلول تولید می شوند، نشان دهنده میزان غلظت امگا۳ می باشند. حال چگونه این اسیدهای چرب باعث سلامتی انسان شده و از به وجود آمدن امراض قلبی جلوگیری می کنند به مسائل تکمیلی تر علم زیست شناسی مربوط می شود ، شاید به دلیل بحث زیاد در مورد امگا۳ لازم باشد در مورد ماهیت این اسیدهای چرب مفید برای بدن توضیح دهیم، اگر شما می خواهید تصویری از یک مولکول چربی را در ذهن خود تداعی کنید، ۳ تا از انگشتان یک دست خود را در نظر بگیرید، حال این ۳ انگشت را دراز نمائید، به این ترتیب هر سه انگشت مانند یک زنجیره از اتم های کربن با اتم های هیدروژن متصل به آن می باشند، اکنون هرکدام از این ۳ انگشت نشانگر یک اسید چرب می باشد و هر مولکول چربی، ۳ تا از این اسیدهای چرب را دارا می باشد و همانند انگشتان شما فقط اندکی با یکدیگر اختلاف دارند. این اختلاف در اسیدهای چرب باعث به وجود آمدن چربی های مختلف می گردد.




حالا تصور کنید بند انتهای انگشت به عنوان یک اتم کربن می باشد، به این ترتیب این ۳ مانند اسکلت کربی در چربی خواهد بود. این ساختار کربن ها مانند یک زنجیر عمل کرده و اسیدهای چرب را به یکدیگر متصل می کنند، به این ساختار کربن‎ها، در اصطلاح گلیسرول گفته می شود.


اختلاف موجود بین اسیدهای چرب بسیار مهم می باشد. اگر یک اسید چرب تمام اتم های هیدروژنی را که می تواند حمل کند در خود داشته باشد، اسید چرب اشباع شده نامیده می شود. ازمجموعه چند اسید چرب اشباع شده، چربی اشباع شده تشکیل می گردد. این چربی ها در دمای معمولی اتاق جامد بوده و به مقدار فراوانی در غذاهای حیوانی وجود دارند، مانند کره گوشت خوک و چربی موجود در گوشت گاو، همچنین مقدار کمی از چربی های گیاهی مانند روغن نارگیل و خرمای هیدروژنه شده نیز سرشار از اسیدهای چرب اشباع شده هستند. چربی های اشباع شده میزان کلسترول خون را افزایش داده و احتمال بروز خطرات ناشی از بیماری های قلبی را نیز فزونی می بخشند.


بعضی از اسیدهای چرب تعدادی از اتم های هیدروژن خود را از دست می دهند به همین دلیل آن‌ها را اسیدهای چرب غیراشباع می نامند. اگر این اسیدهای چرب فقط یک جفت هیدروژن را از دست بدهند، در زنجیره ی آن ها یک پیوند دوگانه وجود خواهد داشت. روغن نارگیل مهم ترین اسیدچرب غیراشباع با یک پیوند دوگانه می باشدو اگر این اسیدهای چرب دو یا چند جفت از اتم های هیدروژن خود را از دست بدهند، اسیدهای چرب با چند پیوند دوگانه نامیده می شوند. در مکانی که یک جفت از اتم های هیدروژن از دست می روند، یک پیوند دوگانه به وجود می آید هرچه باندهای دوگانه بیشتر باشند، اسید چرب غیراشباع‌تر می باشد. لازم به یادآوری است که چربی‌های غنی از اسیدهای چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه، میزان کلسترول خون را کم کرده و خطر بروز بیماری های قلبی را کاهش می دهند.


اسید چرب ضروری لینولئیک که دو جفت از اتم های هیدروژن موجود در زنجیره کربن خود را از دست داده و دارای دو باند دوگانه می باشد، در روغن های گیاهی مانند گل رنگ، ذرت، دانه سویا و گردو به مقدار فراوان یافت می شود.


از دو راه دیگر می توان به اختلاف موجود بین اسیدهای چرب اشاره کرد. یکی اختلاف در تعداد اتم های کربن موجود زنجیره اسید چرب و دیگری مکانی از زنجیره که اتم های هیدروژن آن جدا شده اند اسیدهای چرب موجود در ماهی و گیاهان در همین مورد اختلاف دارند.


اکنون یکبار دیگر به ۳ انگشت خود نگاه کنید، زنجیره اسیدهای چرب نیز مانند آن ها از لحاظ طولی کمی با یگدیگر اختلاف دارند بیشتر اسیدهای چرب غیر اشباع با چند پیوند دوگانه موجود در سبزیجات دارای ۱۸ اتم کربن هستند و در حالی که در روغن ماهی (برای مثال همین روغن کوسه ماهی که درصد امگا۳ در آن در بین آبزیان بسیار بالاست) از ۲۰ تا ۲۲ اتم کربن تشکیل یافته اند
حالا اگر بندهای روی هر انگشت به عنوان مکانی که محل جدا شدن هیدروژن ها می باشد در نظر گرفته شوند به همین ترتیب بند میانی نشان دهنده محلی است که اسیدهای چرب غیر اشباع (با چند پیوند دوگانه) موجود در گیاهان، هیدروژن خود را از دست داده اند، در این وضعیت ۶ کربن در انتهای زنجیر قرار می گیرد در حالی که بند نزدیک به ناخن محل اولین پیوند دوگانه در روغن ماهی می باشد، که در این حالت ۳ کربن در انتهای زنجیر قرار دارد.


وقتی پیوند دوگانه در محلی از زنجیره کربنی قرار گیرد که ۳ کربن در انتهای زنجیر قرار داشته باشد به آن زنجیره اصطلاحا امگا۳ گفته می شود و برعکس مولکول اسید چرب دارای عامل اسیدی نمی باشد، به همین دلیل انتهای این زنجیره بنا بر نظر شیمی دان ها متیل نامیده می شود. با توجه به توضیحات بالا می توان نتیجه گرفت که روغن ماهی و طبیعتا کوسه ماهی دارای امگا۳ و روغن گیاهان دارای امگا۶ می باشد.
 
بالا