مهارت های نوشتن مقاله

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
تعریف

در نوشته های رسمی؛بعضی اوقات لازم است برای توضیح و تعریف یک واژه یا چگونگی استفاده آن در یک شرایط خاص؛یک پاراگراف نوشت.به این نمونه پاراگراف ها؛پاراگراف تعریفی می گویند.

یک پاراگراف تعریفی ممکن است هم یک تعریف رسمی باشد که معنا را همانطور که در فرهنگ لغت پیدا می کنید؛بیان کند یا یک تعریف ضمنی باشد که چگونگی استفاده از واژه ای خاص را در متنی خاص بیان می کند.

یک تعریف شامل سه جزء است: واژه ای که تعریف می شود؛ طبقه ای که به آن تعلق دارد؛ و خصوصیاتی که آنرا نسبت به چیزهای دیگر در آن طبقه مجزا می کند.

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
ساختارهای تعریف

معمولا ساختارهای اساسی و خاصی در نوشتن تعریف استفاده می شود که می توان آنها را به دو گروه اساسی تقسیم کرد: آنهایی که با خصوصیات مجزایی تداعی می شوند و آنهایی که با انتخاب فعل تداعی می شوند.

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
تعریف وسیع

وقتی ویژگی های طبقه کلی و مجزا ارائه می شود؛ممکن است نویسنده بخواهد به توسعه یا بسط یک تعریف رسمی با ارائه اطلاعات اضافی در مورد کلمه تعریف شده بپردازد.

این تعاریف ممکن است شامل توصیفی فیزیکی یا فهرستی از مزایای آن مورد باشد.

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
مشکلات موجود در تعریف

_ تعریف مدور(دایره ای)

سه نوع مشکل در نوشتن تعریف رایج است.اولین مشکل تعریف مدور است که در آن کلمه تعریف شده تکرار می شود.(هم خود کلمه و هم کلماتی از همان خانواده)؛برای مثال اگر کلمه economics را به عنوان مطالعه در economy تعریف می کنید؛یک تعریف مدور نوشته اید

Economics = the study of the economy


تعریف بیش از حد

دومین مشکل رایج؛تعریف بیش از حد وسیع است که در این تعریف؛چیزهایی بیش از حد لازم برای تعریف آن واژه بکار برده می شود؛برای مثال:اگر lemonde را به عنوان یک نو شیدنی دلخواه تعریف کنید؛تعریف خود را بیش از حد ممکن وسیع کرده اید؛زیرا چیزهای دیگری نیز در این طبقه قرار می گیرند



تعریف بیش از حد محدود

سومین مشکل در نوشتن تعریف؛تعریف بیش از حد مجدود است.یک تعریف بیش از حد محدود؛تعریفی است که در آن کلمه تعریف شده بیشتر حالت درکی دارد تا تعریفی (به خاطر اینکه شما مورد را تنها به یک بخش از کل تعریف محدود کرده اید)برای مثال؛در تعریف table به عنوان جایی که روی آن غذا می خورید؛بسیار محدود است زیرا یک میز ممکن است برای اهداف بیشتری مورد استفاده قرار گیرد.

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
تعریف ضمنی

نوع سوم تعریف که ممکن است نیاز به توضیح در مورد هدف خاص در استفاده از آن تعریف یا تفسیری خاص درباره آن واژه باشد را تعریف ضمنی گویند.در اینجا ممکن است واژه تعریف شده؛از معنای معمولی آن متفاوت باشد مانند تعریف رسمی وسیع؛تعریف ضمنی معمولا بیشتر از یک جمله است.

کلماتی که نیاز به این نوع تعریف دارند معمولا ایده های کلی و انتزاعی یا کمیت هایی مانند دوستی؛فقر؛عدالت و ...می باشند؛برای مثال شما مجبورید یک انشای طولانی بنویسید تا چگونگی استفاده از یک واژه را در معنای خاص خودش بیان کنید:

1_ از همه معانی موجود در فرهنگ لغت درباره یک کلمه ؛تنها باید از یکی استفاده کنید نه از همه ؛یا

2_ از واژه در معنای خیلی خاص آن استفاده کنید نه از آنچه در فرهنگ لغت یافت می شود(در مقاله های شخصی باید تفسیر شخصی خود را درباره استفاده استفاده از آن واژه به روشنی مشخص کنید؛در رشته فلسفه ؛ توضیحی شفاف در مورد چگونگی استفاده هر واژه توسط فیلسوف خاصی باید ارائه شود).

نکته پایانی در مورد تعاریف ضمنی؛ترتیب است.بدون شک توجه کرده اید که تعریف ضمنی یا شخصی به راحتی خودش را به انواع متفاوت بسط پاراگراف معطوف می دارد

وقتی ماهیت این نوع تعریف را در نظر می گیرید؛این نکته به خوبی قابل فهم است.

نویسنده در مورد چگونگی استفاده آن واژه خاص توسط خودش صحبت می کند؛برای مثال در مورد بسط انواع پاراگراف ها به این معناست که نویسنده:

1_ واژه را در چندین روش متفاوت استفاده می کند(فهرست بندی/مقابله)

2_ واژه را به صورتی استفاده می کند که از معنی فرهنگ لغت کاملا متفاوت باشد(مقابله)

3_ نشان میدهد که توضیح در مورد آن واژه چندین بخش متفاوت دارد(فهرست بندی)

4_ نشان می دهد که چگونه معنای آن واژه تغییر پیدا کرده است(ترتیب وقوع حادثه/مقابله)

5_ از علت ها یا معلول ها در زمینه توضیح آن واژه می نویسد

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
بسط یک پاراگراف

بطور معمول هر نوع تکلیف نوشتاری شامل یک سری پاراگراف های به هم مربوط بر اساس موضوع داده شده است که به آن انشا می گویند.

اگر توانایی این را داشته باشید که پاراگرافی منسجم و منطقی بسازید؛بسط این پاراگراف به یک انشا طولانی تر که در آن بتوانید موضوع خود را بیشتر و کامل تر بسط دهید؛ کار مشکلی نیست.

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
ایده کنترل کننده در مقابل جمله عنوان

پس می توانیم بگوییم که هر ایده کنترل کننده قوی تر و کلی تر از جمله عنوان است.

تعجب بر انگیز نیست که بگوییم ایده کنترل کننده تنها یک پاراگراف را تحت نظارت ندارد بلکه کل انشا را کنترل میکند و برای خواننده ایده اصلی انشا را بیان می کند؛هر جمله عنوانی که در پاراگراف های متوالی می آید به بسط و شفاف سازی ایده اصلی کمک می کند و هر جمله نیز به بسط و شفاف سازی ایده عنوان شده در جمله عنوان کمک می کند

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
روش های ترکیبی بسط پاراگراف

روش های مختلف مرتب کردن جملات تائید کننده را مطالعه کرده اید(فهرست بندی؛فرایند؛شرح وقایع؛علت_معلول و مقایسه و مقابله). همچنین دیده اید که مثال ها؛جزئیات؛داستان های کوتاه؛آمار و ارقام می توانند با هر یک از این روشها بیایند.

در روش مشابه روش ها نیز می توانند در انشاهایی طولانی تر با یکدیگر ترکیب شوند؛معمولا نویسندگان خوب از همه یا تعدادی از این روش ها برای بسط عنوان های خود استفاده می کنند.

برای مثال؛در یک پاراگراف ممکن است جملات تائید را به ترتیب نزولی فهرست بندی کنند؛در روش بعد ممکن است از مقایسه و مقابله استفاده کنند؛برای اثبات نکات خود آمار ارائه دهند؛در پاراگراف دیگر از بسط علت_معلول استفاده کنند.

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
مقدمه

جمله عنوان اصلی شما؛ایده کنترل کننده برای انشا می شود و در پایان پاراگراف مقدماتی شما می آید.این پاراگراف باید با یک توضیح خیلی کلی در مورد عنوان شما آغاز شود.این مقدمه باید دو یا سه جمله داشته باشد که عنوان را به نکات خاص و مورد نظر در بحث محدود کند.
به عبارت دیگر؛پاراگراف مقدماتی شما باید از اطلاعات کلی در مورد عنوان حرکت کند و به جنبه های خاص در مورد این انشا ختم شود.

بدنه اصلی

باید برای هر یک از نکات عنوان شده در پاراگراف اصلی یک پاراگراف کامل بنویسید؛البته باید به جزئیات بیشتری توجه کنید و مثال های بیشتری برای هر نکته نسبت به آنچه در پاراگراف اصلی عنوان شده بنویسید.
به یاد داشته باشید که برای هر پاراگراف در بدنه اصلی باید با یک جمله عنوان شروع کنید که نکته مورد بحث را به خواننده بگوید.

نتیجه گیری

باید یک پاراگراف نتیجه گیری نیز اضافه کنید که در آن ایده های اصلی موجود در انشا را خلاصه؛بازگویی و یا مورد تاکید مجدد قرار دهد.

 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
شیوه نگارش مقاله

شیوه نگارش مقاله




چکیده

مقاله حاضر با هدف آشنا نمودن کتابداران و علاقهمندان با شیوه نگارش مقاله تهیه شده است. با توجه به این نکته که نوشتن مقاله و کلاً خلق یک اثر علمی در تجربههای نخست کمی دشوار بهنظر میرسد، در این مقاله سعی شده است مراحل نوشتن یک مقاله از آغاز تا مرحله تهیه نسخه نهایی مقاله، به روشی ساده و عملی بیان شود. چگونگی نوشتن یک مقاله پژوهشی و یا استخراج مقاله از طرح تحقیقاتی، انواع مقالات، معیارهای ارزیابی مقاله علمی با رعایت اصول نگارش و ارسال آن برای مجله بهمنظور چاپ و انتشار، از مواردی است که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

چکیده به انگلیسی؛ Abstract

The present paper aims to introduce librarians and interested people to prepare and write a scientific paper. Regarding to this point that authoring a paper or any other scientific work in general, seems difficult in first glance, the present paper attempts to describe those steps of generating a scientific paper from the beginning phase to its final version, in a practical and simple manner. this paper included some topics like how to write a research paper, or eliciting one from a research project, types of papers, criteria for evaluation of scientific paper, and submitting them to journals in order to publish, etc.

کلید واژه ها :مقاله؛ انواع مقاله؛ اجزاء مقاله؛ مقالهنویسی؛ ارزیابی مقاله.

مقدمه

ساختار اصلی این مقاله برگرفته از مباحث مطرح شده در “کارگاه آموزشی شیوه نگارش مقاله تحقیقی” است که به همت “انجمن کتابداری و اطلاعرسانی ایران (اکتا)” در روز بیست و نهم اردیبهشت ۱۳۸۴ در کتابخانه مجلس شورای اسلامی برگزار شد. این کارگاه یک روزه که توسط استاد ارجمند جناب آقای دکتر رحمتالله فتاحی تدریس شد، بسیار جالب و کاربردی بود. یکی از تکالیف عملی کلاس این بود که چگونه میتوان در رابطه با موضوعاتی که با آن سر و کار داریم، نظیر مسائل طرح شده در این کارگاه آموزشی، مجموعهای مدون بهعنوان مقاله تهیه کرد به نحوی که برای دیگران نیز قابل استفاده باشد. به همین دلیل نگارنده تصمیم گرفت تا بهعنوان تمرین و یک تکلیف کلاسی این وظیفه را بر عهده گرفته و آن را در قالب مقاله در اختیار علاقهمندان قرار دهد؛ تا چه قبول افتد و چه در نظر آید. البته بر خود لازم میدانم تا ضمن قدردانی از آقای دکتر فتاحی، اشاره کنم که درونمایه و ساختار کلی این مقاله متأثر از مطالب مطرح شده در کارگاه آموزشی مذکور میباشد.

بدون شک یکی از مشکلات اساسی کسانی که در آغاز راه نوشتن و خلق یک اثر علمی هستند، همانا مسئله چگونه نوشتن است. این مشکل در واقع دغدغه همه کسانی است که میخواهند دست به قلم برده و مطالبی در قالب گزارش، مقاله، کتاب و… بنویسند، و به علل و عوامل زیادی از جمله شیوههای آموزش در نظام آموزش و پرورش و خانواده و اجتماع بر میگردد که نیازمند بحث و بررسی دقیق از سوی متخصصان مربوطه است و کالبد شکافی عمیق این مسائل در این مختصر نمیگنجد. البته تاکنون مطالب نسبتاً زیادی در رابطه با شیوه نوشتن مقاله به رشته تحریر درآمده است و هر کدام با رویکرد و دیدگاه خاصی این مسئله را مورد بررسی قرار دادهاند. اما از آنجا که هر پدیدهای را میتوان از منظر و دیدگاههای مختلف نگریست، نگارنده قصد دارد تا شیوه نوشتن را برای علاقهمندان به شکلی ساده و روان بیان کند تا خواننده بتواند مسائلی را که به ذهنش خطور میکند بدون هیچگونه دلهره و نگرانی بر روی کاغذ بیاورد.

بدیهی است که نوشتن امری اکتسابی است و از طریق فراگیری برخی فنون اولیه و ممارست و تمرین کافی حاصل میگردد. بنابراین، ورزیدگی در نوشتن مستلزم داشتن پشتکار و تمرین زیاد است. گاهی اوقات پیش میآید که یک اندیشه خوب و بدیع به ذهن خطور میکند اما نمیتوان آن افکار را در قالب کلمات بر روی کاغذ آورد. این مسئله برای همه ما کمابیش اتفاق افتاده و مختص گروه یا قشری خاص نمیباشد و متأسفانه اغلب باعث دلسردی و گاهی منجر به دست کشیدن از نوشتن برای همیشه یا مدتی طولانی میگردد. راهحل چنین مشکلی کنار گذاشتن ترس از نوشتن است. بهمنظور وارد شدن به بحث اصلی شاید بد نباشد تا در اینجا این سؤال اساسی را مطرح کنیم که چرا باید بنویسیم و نوشتن چه ارزشی دارد؟

مسلماً هر کس برای پاسخ به این سؤال، دلایلی را ذکر خواهد کرد که در مجموع مهمترین آنها را میتوان اینگونه برشمرد:

بیان مسائل و مشکلات موجود
انتقال مهارت و دانش خود به دیگران
به جا ماندن اثر و اندیشه
نزدیک شدن اندیشه و عمل
ورزیدگی در نگارش
مطرح کردن و شناساندن تواناییهای خود به دیگران در محیط کار و جامعه
صیقل خوردن دانستههای ذهنی و رفع نواقص آن
رشد ایدههای نو و ایجاد انگیزه پژوهش بیشتر در آن زمینه
رشد و گسترش آگاهیهای انسان (فتاحی، ۱۳۸۴)

پیشنیاز نوشتن

نوشتن نیز مانند هر کاری نیاز به فراهم کردن یکسری مقدمات دارد، و مستلزم رعایت برخی نکات و پیشنیازها است. اصولاً خلق یک اثر خوب بهخصوص اگر قرار باشد در قالب مقاله، کتاب، پایاننامه و… باشد نیاز به سرمایهگذاری اولیه و برنامهریزی دقیق دارد تا محصولی ارزشمند و قابل رقابت تولید شود. مهمترین سرمایه برای نوشتن، داشتن مطالعه کافی و برخورداری از دانش لازم در حوزه موضوعی مورد علاقه است. برای نوشتن مقاله به دو صورت میتوان عمل کرد. یک روش این است که بخواهیم ابتدا در یک حوزه موضوعی تحقیق کنیم و بر اساس نتایج و یافتههای تحقیق مقاله بنویسیم. و دیگر این که مستقیماً موضوع یا مقولهای را به قصد تهیه مقاله انتخاب کنیم و در آن زمینه شروع به نوشتن کنیم. برای نوشتن مقاله به این روش میتوان با مطالعه منابع دایرهالمعارفی شروع کرد. سپس با جستجو در بانکهای اطلاعاتی، اینترنت و استفاده از کتابشناسیها، میتوان کتابهای تخصصی و منابع اطلاعاتی دیگر از قبیل مقاله، پایاننامه و… را شناسایی و گردآوری کرد. پس از گردآوری منابع اطلاعاتی، ابتدا سرفصلها و مندرجات آنها مرور شود. پس از آن بخشهای مهم و مرتبط بهدقت مورد مطالعه قرار گرفته و از نکات مهم یادداشتبرداری شود (فتاحی، ۱۳۸۴).

انواع مقاله

مقالات را از چند دیدگاه میتوان دستهبندی کرد. یکی از این دستهبندیها میتواند بر اساس محتوای اطلاعات مقاله باشد که از این منظر مقالات به چهار نوع تحقیقی، تحلیلی، مروری و گردآوری تقسیم میشوند:

مقالة تحقیقی (پژوهشی): برگرفته از تحقیقی است که بهتازگی پایان یافته است و چون متکی بر یافتههای تحقیقاتی است، گزارش تحقیق نیز به آن گفته میشود.
مقالة تحلیلی: این نوع مقاله که به نام مقاله نظری نیز شناخته میشود، مقالهای است که مؤلف با استفاده از منابع پژوهشی پیشین، نظریة خاصی را در حوزة کار خود مطرح مینماید. در این نوع مقاله نویسنده ممکن است نظریههای قبلی را گسترش دهد، آنها را با استفاده از شواهد استحکام بخشد، آنها را بهشکل دیگری بیان کند یا آنها را مورد تأمل و تردید قرار دهد.
مقالة مروری: این مقاله به تحلیل کلان و ارزیابی انتقادی نوشتههایی میپردازد که قبلاً منتشر شده است. مؤلف مقاله مروری از طریق مقولهبندی، یکپارچهسازی، و ارزشیابی متون منتشر شدة پیشین، سیر پیشرفت پژوهشهای جاری را در جهت روشن ساختن مسئلهای مشخص دنبال میکند.
مقاله گردآوری: این نوع مقاله صرفاً به گردآوری و انعکاس نقطهنظرهای مختلف مندرج در نوشتههای مرتبط با موضوعی خاص میپردازد و در واقع کار تازهای را عرضه نمیکند. تفاوت آن با مقاله تحلیلی این است که به ارائه نظریه جدیدی منتهی نمیشود و نیز با مقاله مروری این تفاوت را دارد که الزاماً به سنجش و ارزیابی کلیه آثار قبلی نمیپردازد.

البته علاوه بر ۴ مورد ذکر شده، گونههای دیگری از نوشتههای مجلات وجود دارند که از فراوانی کمتری برخوردارند؛ نظیر یاداشتهای انتقادی، نقد و بررسی، گزارش کوتاه و… که برای پرهیز از اطاله کلام از توضیح آنها خودداری میشود (حری، ۱۳۸۰).

با توجه به اینکه نوشته حاضر بیشتر بر مقاله تحقیقی تأکید دارد، لازم است ابتدا اجزاء مقاله تحقیقی و در ادامه شیوه نوشتن اینگونه مقالهها مورد بحث و بررسی واقع شود.
اجزاء مقاله

عنوان

عنوان هر اثر جلوهای از هویت آن اثر است؛ خواه اثر هنری باشد یا علمی. عنوان فشردهای منظبط از مطالب متن است (حری، ۱۳۸۰). عنوان باید مختصر، گویا و جذاب باشد تا بتواند علاوه بر ایجاد انگیزه مطالعه در خواننده، او را در انتخاب مقاله مورد نیازش راهنمایی کند.

چکیده

چکیده خلاصه کوتاهی از مقاله همراه با نکات اصلی متن مقاله است و بهگونهای تنظیم میشود که خواننده را در تصمیمگیری برای مراجعه یا عدم مراجعه به اصل مقاله قادر میسازد. محتوای چکیده حاوی مطالبی است که نویسنده مقاله بر آنها تأکید ورزیده است. طول چکیده معمولاً تابع نوع مقاله در دست چکیدهنویسی است (نشاط، ج ۱).

مقدمه

مقدمه سرآغاز هر مطلب یا مبحث است و با اشاره به مسائل و مشکلات موجود در آن زمینه، یافتههای قبلی در باره موضوع مورد بحث را به اختصار شرح میدهد و در پایان به ارائه راهحل میپردازد. درواقع پیوند میان نویسنده و خواننده از طریق مقدمه صورت میگیرد و ضروری است که روان و جذاب باشد (ابوالحسنی، ۱۳۸۱).

متن اصلی

متن یا بدنه اصلی مقاله شامل اهداف، روش کار، پیشینه پژوهش، محدودیتها و نارساییها، یافتهها و نتیجهگیری است. بنابر این باید پیام اصلی نویسنده را بهطور مفصل بیان کند به نحوی که خواننده با مطالعه آن بتواند نتیجه مورد انتظار را دریافت نماید. معمولاً پس از بدنه اصلی مقاله، یعنی در پایان مقاله یا تحقیق از کسانی که در تهیه نوشته یا تحقیق به او کمک کردهاند تشکر و قدردانی میکند. آخرین بخش مقاله فهرست مآخذ میباشد.

شیوه نوشتن مقاله

برای نوشتن مقاله، باید مراحل و اقداماتی بهصورت گام به گام طی کنیم که در اینجا به بررسی آنها میپردازیم:

۱- مشخص کردن موضوع کلی .

داشتن انگیزه لازم برای یافتن موضوع مناسب و توجه به نیازهای جامعه از مسائل مهم در این مرحله است.

۲- بررسی و تحلیل موضوع بهلحاظ ارزشمندی و امکانپذیری.

برای ارزشیابی و امکانپذیر بودن نگارش مقاله میتوان چند سؤال طرح کرد:

موضوع مقاله تا چه اندازه ارزشمند و بدیع است؟ از چه جنبهای و برای چه کسانی مفید خواهد بود؟ آیا تهیه چنین مقالهای امکانپذیر است و موانع ومشکلات احتمالی انجام کار کدام است؟ در صورتی که بتوانیم برای این پرسشها پاسخی مناسب بیابیم، طبیعتاً مراحل نوشتن آسانتر خواهد بود.

۳- طرحریزی مقدماتی و تدوین ساختار کلی

تهیه فهرست مقدماتی مطالب، تهیه عنوان بخشهای اصلی و فرعی، توجه به هدف و طیف مخاطبین، هماهنگی بین ساختار و نوع مقاله و مشورت با افراد صاحبنظر از مواردی است که در این مرحله باید در نظر گرفته شود.

۴- تعیین برنامه زمانی برای انجام کار (مدیریت زمان)

زمانبندی مناسب و انجام مرحله به مرحله کارها از مسائلی است که تهیه و تدوین مقاله را در مدت زمان از پیش تعیین شده امکانپذیر میسازد.

۵- جستجو برای یافتن منابع اطلاعاتی پایه

منابع اطلاعاتی پایه شامل دایرهالمعارفهای موضوعی، خلاصه مقالات و… است.

۶- جستجو برای یافتن اطلاعات مرتبط (تهیه کتابشناسی مقدماتی)

پس از مطالعه و بررسی منابع پایه، با استفاده از برگهدان کتابخانه و یا از طریق جستجو در شبکههای اطلاعاتی (اینترنت) میتوان کتابشناسی اولیه را تهیه و منابع اطلاعاتی تخصصی را شناسایی و گردآوری کرد.

۷- مطالعه منابع اطلاعاتی مهم و مرتبط برای محدود و مشخص کردن موضوع و رویکرد مقاله.

با مطالعه منابع اطلاعاتی اصلی و کلیدی میتوان دامنه موضوعی را مشخص کرد. علاوه بر این اعتبار و غنای مقاله بستگی به منابعی دارد که مورد استفاده قرار میگیرد.

۸- مطالعه عمیق منابع گردآوری شده و یادداشتبرداری هدفمند

۹- مرتب کردن یادداشتها بر اساس فهرست مطالب و بازنگری و پالایش آنها

۱۰- نوشتن متن مقاله (نسخه اولیه)

بهتر است نوشتن مقاله با مطالب سادهتر شروع و از پرنویسی و اطاله کلام خودداری شود. توجه به هدف، ساختار و مخاطب و رعایت انسجام و پیوند منطقی میان بخشها و پاراگرافها و رعایت آیین نگارش صحیح از نکات مهمی است که نویسنده مقاله باید به آن توجه کند.

۱۱- مرور متن اولیه و اصلاح آن (تهیه نسخه دوم)

بسیاری از صاحبنظران پیشنهاد میکنند که پس از آماده شدن نسخه اولیه، یک یا چند روز مقاله را کنار بگذاریم و پس از آن به بررسی و مرور مقاله بپردازیم. هنگام بررسی مقاله باید جملات و پارگرافهای غیر ضروری حذف شوند و نکات مهم مقاله در مقایسه با مقالات دیگر برجسته شود. توالی و ترتیب مطالب به درستی کنترل شود.

۱۲- مشورت با افراد متخصص و صاحبنظر و اصلاح نهایی مقاله

۱۳- تهیه و تدوین چکیده، کلیدواژه، مقدمه و فهرست مآخذ و در پایان تهیه نسخه نهایی مقاله

نکته قابل تأمل در این مورد این است که تمام موارد ذکر شده در این بند باید پس از اتمام نوشتن متن اصلی صورت گیرد، و در واقع چکیده برگرفته از کل متن است، و مقدمه بر اساس متن نوشته شده تهیه میگردد، در حالیکه گاهی اوقات برخی افراد در پاسخ به فراخوان مقالات سمینارها و کنفرانسها ابتدا چکیده یا خلاصه مقاله خود را تهیه و ارسال میکنند و اگر چکیده مقاله مورد قبول برگزار کنندگان واقع شد اقدام به تهیه متن کامل مقاله میکنند که این کار مسلماً ساختار و محتوای مقاله لطمه خواهد زد. همچنین در خصوص فهرست مآخذ باید توجه داشت که یکی از اصول اخلاقی و مهم در نگارش، استناد به منابع و مآخذی است که در حین کار مورد استفاده قرار میگیرد. استناد و ذکر منابع مورد استفاده علاوهبر ارج نهادن به آثار دیگران، باعث افزایش اعتبار و ارزش اثر خواهد شد.

۱۴- انتخاب مجله مناسب و ارسال مقاله برای چاپ و انتشار آن (فتاحی، ۱۳۸۴).

توجه به سابقه، درجه اعتبار ( علمی- پژوهشی، ترویجی و…) و خط مشی مجله (گرایش موضوعی)، مدت زمان انتظار برای چاپ مقاله، از نکاتی است که هنگام انتخاب مجله باید مد نظر گرفته شود.

معیارهای کنترل طرح و ساختار اولیه مقاله

اگر بخواهیم بر اساس پژوهشی که در حوزه موضوعی مورد علاقه خود انجام دادهایم، مقاله بنویسیم، میتوانیم با طرح چند سؤال به ارزیابی طرح و ساختار اولیه مقاله بپردازیم.

- دلیل انجام تحقیق چه بود؟

- چه فرضیههایی مورد آزمایش قرار گرفتند و چه نتایجی بهدست آمد؟

- چه روشهایی مورد استفاده قرار گرفت و اطلاعات چگونه جمعآوری شد؟

- چه پیشنهادهایی برای انجام اینگونه پژوهشها در آینده وجود دارد؟

همانطور که میدانیم هر نویسندهای به قصد چاپ و نشر مقالهاش در مجلات معتبر دست به قلم برده و مطلبی را مینویسد. از طرف دیگر میدانیم که هر مجلهای با توجه به خط مشی خود، کیفیت و محتوای مقالات دریافت شده را مورد بررسی و ارزشیابی قرار میدهد. بنابراین بهتر است پرسشهایی که از طرف داوران مجله برای ارزیابی مقاله مطرح میشوند، پیشاپیش از سوی نویسنده مطرح و به آنها پاسخ مناسب داده شود. این روش علاوه بر صیقل خوردن مقاله باعث میشود تا نارساییهای احتمالی آن برطرف شده و از استحکام لازم برخوردار گردد.

کلام آخر

برای نوشتن باید از همین امروز شروع کرد. بنویسید، بنویسید، اصلاح کنید و باز بنویسید و اصلاح کنید تا ترس از نوشتن را از بین برده و به مرحله ورزیدگی برسید. هیچوقت انتظار نداشته باشید که بدون تمرین عملی، اولین نوشته شما بیعیب و نقص از کار درآید و مطمئن باشید نویسندگان سرشناسی که امروز با آثار ارزشمند آنها آشنا هستیم نیز این مراحل را گام به گام سپری کردهاند. بنابراین اگر میخواهید در این راه موفقیتی کسب نمایید، بدون هیچ وقفه و تردیدی از همین حالا قلم را بردارید و شروع به نوشتن کنید. سخن آخر اینکه بنویسید، بنویسید، اصلاح کنید و باز بنویسید.
فهرست مآخذ

ابوالحسنی، محسن. چگونه مقاله علمی بنویسیم و آن را به چاپ برسانیم. تهران: انستیتو پاستور ایران، ۱۳۸۱٫
حرّی، عباس. آیین نگارش علمی. تهران: هیأت امنای کتابخانههای عمومی کشور، دبیرخانه، ۱۳۸۰٫
فتاحی، رحمتالله. کارگاه شیوه نگارش مقاله تحقیقی. به همت انجمن کتابداری و اطلاعرسانی، ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۴٫
نشاط، نرگس. چکیده و چکیدهنویسی. دایرهالمعارف کتابداری و اطلاعرسانی. ج ۱، ص ۷۲۱٫

نویسنده: جواد بشیری

عضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی

منبع : http://www.ikvu.ir [h=4]
[/h]
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
چگونه یک مقاله علمی بنویسیم؟ (اصول مقاله نویسی)

چگونه یک مقاله علمی بنویسیم؟ (اصول مقاله نویسی)

از کجا شروع کنیم؟

برای شروع یک مقاله بهترین کار مراجعه به اساتید دانشگاه و یا دانشجویانی است که قبلا مقاله داده باشند. این کار علاوه بر تسریع در یادگیری اصول نگارش مقالات، به شما در انتخاب زمینه تحقیقاتی کمک شایانی خواهد نمود. به یاد داشته باشید عمده مقالات حاصل کار گروهی میباشند و نگارش یک مقاله علمی معتبر، مستلزم بهرهگیری از تجربیات و اندیشه دیگران است.

این اصول برای تمام علوم اعم از انسانی ، فنی مهندسی ، پزشکی ، هنر قابل استفاده است.

مقدمه

مقاله علمی معمولاً در نتیجه پژوهش منطقی، ژرف و متمرکز نظری، عملی یا مختلط، به کوشش یک یا چند نفر در یک موضوع تازه و با رویکردی جدید با جهت دستیابی به نتایجی تازه، تهیه و منتشر می‏گردد. (اعتماد و همکاران، ۱۳۸۱، ص۲) چنین مقاله‏ای در واقع گزارشی است که محقق از یافته‏های علمی و نتایج اقدامات پژوهشی خود برای استفاده سایر پژوهشگران، متخصصان و علاقه‏ مندان به دست می‏دهد.

تهیه گزارش از نتایج مطالعات و پژوهش‏های انجام شده، یکی از مهم‏ترین مراحل پژوهشگری به شمار می‏رود؛ زیرا اگر پژوهشگر نتواند دستاوردهای علمی خود را در اختیار سایر محققان قرار دهد، پژوهش او هر اندازه هم که مهم باشد، به پیشرفت علم کمکی نخواهد کرد؛ چون رشد و گسترش هر عملی از طریق ارائه و به هم پیوستن دانشِ فراهم آمده از سوی فردفرد اندیشمندان آن علم تحقق می‏یابد.

همان طور که پژوهشگر پیش از اقدام به پژوهش، نیازمند توجه و بررسی یافته‏ های علمی پژوهشگران قبل از خود است تا بتواند یافته‏ های علمی خود را گسترش بخشد، دیگران نیز باید بتوانند به یافته‏ های پژوهشی او دسترسی پیدا کنند و با استفاده از آنها فعالیت‏ های علمی خود را سازمان داده، در ترمیم و تکمیل آن بکوشند.

از امتیازهای مهم یک مقاله می‏توان به مختصر ومفید بودن، بِروز بودن و جامع بودن آن اشاره کرد؛ زیرا محقق می‏تواند حاصل چندین ساله پژوهش خود در یک رساله، پایان‏ نامه، پژوهش، یا حتی یک کتاب را به اختصار در یک مقاله علمی بیان کند تا پژوهشگران دیگر بتوانند با مطالعه آن مقاله از کلیات آن آگاهی یابند و در صورت نیاز بیشتر، به اصل آن تحقیقات مراجعه کنند.

بدین منظور، امروزه نشریات گوناگونی در زمینه‏های مختلف علمی- پژوهشی نشر می‏یابد و مقاله‏های به چاپ رسیده در آنها، اطلاعات فراوانی را در اختیار دانش پژوهان قرار می‏دهند. لازم است محققان با شیوه تدوین مقالات علمی آشنا باشند تا بتوانند با استفاده از شیوه‏های صحیح، با سهولت، نتایج تحقیقات و مطالعات خود را به صورت مقاله در اختیار علاقه‏مندان قرار دهند.

نوشتن مقاله مستلزم رعایت اصولی در ابعاد مختلف محتوایی، ساختاری و نگارشی است.
ملاک‏های محتوایی مقاله

یکی از مهم‏ترین ابعاد مقاله علمی، محتوای علمی و ارزشمندیِ کیفی آن است. مقاله باید یافته‏های مهمی را در دانش بشر گزارش نماید و دارای پیامی آشکار باشد؛ بنابراین پیش از تهیه مقاله، محقق باید از خود بپرسد که آیا مطالب او آن‏قدر مهم است که انتشار آن قابل توجیه باشد. آیا دیگران از آن بهره خواهند برد؟ و آیا نتایج پژوهش او، کار آنها را تحت تأثیر قرار خواهد داد؟ (هومن، ۱۳۷۸، ص ۸۲). در اینجا به چندین اصل مهم از اصول و معیارهای محتوایی پژوهش علمی اشاره می‏گردد که توجه به آنها قبل از تهیه مقاله به ارتقای کیفیت آن کمک می‏نماید.

فرایند «تفکر»: تفکر، تلاش برای معلوم کردن مجهول با استفاده از علوم موجود است. (غرویان، ۱۳۶۸، ص۱۱) بنابراین اساسی‏ترین محور محتوایی یک پژوهش علمی، آن است که مجهولی را روشن نماید. بر این اساس، هر پژوهش علمی در پی پاسخ دادن به پرسش‏هایی است که تاکنون برای مخاطبان کشف نشده است. از این رو پژوهش علمی همیشه با طرح یک یا چند سئوال آغاز می‏شود که محقق در صدد پاسخگویی به آنهاست.

منطقی بودن: منطق که راه درست اندیشیدن (تصور) و صحیح استدلال آوردن (تصدیق) را می‏آموزاند، (مطهری، ۱۳۷۲، ص ۲۱) ابزار ضروری یک مقاله علمی است و محقق باید شایستگی لازم را در استدلال آوردن، تحلیل محتوا و نتیجه‏گیری داشته باشد. قواعد تعریف، طبقه‏بندی، استنباط‏های قیاسی و استقرایی، روش‏های مختلف نمونه‏برداری و غیره همه از ویژگی‏های منطقی یک مقاله علمی است که محقق باید به آنها توجه داشته باشد. (هومن، ۱۳۷۴، ص ۱۹).

انسجام و نظام‏دار بودن: مرتبط بودن اجزای مختلف مقاله با همدیگر، همچنین متناسب بودن آنها با عنوان مقاله و ارتباط عناوین فرعی با همدیگر، از جمله مواردی است که به تحقیق، یکپارچگی و انسجام می‏بخشد. بر این اساس، محقق باید عناوین فرعی مقاله خود را با نظمی منطقی از یکدیگر مجزا کرده، ارتباط بخش‏ها را مشخص نماید

تراکمی بودن: از آنجا که هدف پژوهش پاسخ به سئوال هایی است که تا آن زمان دست کم از نظر محقق، پاسخی منطقی برای آن وجود نداشته است، هر پژوهش علمی باید از یک سو به منظور کشف دانش جدید، و از سوی دیگر، برای تکمیل دانش، صورت پذیرد. بنابراین هدف اصلی یک مقاله، کشف یا تکمیل دانش بشری است، نه تکرار دوباره آن با عبارات مختلف. (هومن، ۱۳۷۴، ص ۲۰).

تناسب موضوع با نیازهای فعلی جامعه علمی: هر پژوهش علمی باید نیازهای اساسی جامعه علمی خود را در نظر گرفته، در صدد حل آن مسایل برآید؛ بنابراین از طرح موضوعاتی که از اولویت تحقیقی برخوردار نیستند و جامعه علمی، بدانها نیاز ندارد، باید احتراز نمود.

خلاقیت و نوآوری: هر تحقیق علمی زمانی می‏تواند در ارتقای سطح دانش، موفق و موثر باشد که از فکری بدیع و خلّاق برخوردار باشد. مقالاتی که به جمع آوری صِرف بسنده می‏کنند، نمی‏توانند سهم عمده‏ای در پیشرفت دانش بشری داشته باشند.

توضیح مطلب در حدّ ضرورت: از جمله مواردی که محقق در گزارش نویسی پژوهش خود (مقاله) باید بدان توجه کند، پرهیز از حاشیه‏روی و زیاده‏گوییِ افراطی است؛ همچنان که خلاصه‏گویی نباید به حدّی باشد که به ابهام و ایهام منجر شود؛ بر این اساس محقق باید به حدّی مطالب را تبیین کند که مقصود وی برای خواننده، روشن شود.

متناسب بودن با نظریه‏ها: هر رشته علمی، متشکل از نظریه‏ها و قوانینی است که مورد اتفاق صاحب‏نظران آن فن است. یافته‏های به دست آمده در تحقیقات میدانی یا توصیفی نباید با قوانین کلی آن رشته تخصصی منافات داشته باشد.

اجتناب از کلی گویی: هدف نهایی علم، صورتبندی یک «نظریه»(۳) و «تبیین کردن»(۴) یکی از اصول مهم نظریه است. (دلاور، ۱۳۷۱، ص ۳۳) از این رو محقق باید بتواند مباحث علمی خود را به روشنی توضیح دهد و با زبان گویا آن را تبیین و از کلی گویی اجتناب نماید.

گزارش روش‏شناسی تحقیق: «تحقیق»(۵) فرایندی است که از طریق آن می‏توان درباره ناشناخته‏ها به جست و جو پرداخت و از آن، شناخت لازم را کسب کرد. در این فرایند چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آنها به یافته‏ها «روش‏شناسی»(۶) نامیده می‏شود. این سئوال که چگونه داده‏ها باید گردآوری شود و مورد تفسیر قرار گیرد، به طوری که ابهام حاصل از آنها به حداقل ممکن کاهش یابد؟» از موارد مهم تحقیق علمی است. (سرمد و همکاران، ۱۳۷۹، ص ۲۲). یک تحقیق علمی زمانی می‏تواند مطالب خود را به اثبات برساند که از روش گردآوری مناسبی برخوردار، و آن روش‏ها در مقاله به خوبی بیان شده باشد.
ساختار مقاله علمی

نوشتن مقاله مستلزم داشتن طرحی مدوَّن است. در گزارش یک تحقیق نه تنها باید ارزش‏های محتوایی را مراعات کرد، بلکه باید از ساختار روشمندی نیز پیروی کرد. امروزه تحقیقات فراوانی انجام می‏شود، اما تنها بخش کوچکی از آنها در مقالات منتشر می‏گردد. یکی از دلایل آن، عدم مهارت محقق در تهیه و تدوین ساختاری مقاله علمی است.

ساختار مقاله و تهیه گزارش از یک پژوهش علمی، با توجه به روش به کار گرفته شده در پژوهش، متفاوت است. دانشمندان در یک تقسیم بندی کلی، روش‏های استفاده شده در علوم را به دو دسته تقسیم می‏کنند. روش‏های کمی که در آنها از داده‏های کمّی در تحقیق استفاده می‏شود (تحقیقات میدانی) و روش‏های کیفی که در آنها از داده‏های کیفی (تحقیقات کتابخانه‏ای) استفاده می‏شود.(سرمد و همکاران، ۱۳۷۹، ص ۷۸).

مراحل گزارش یک پژوهش (مقاله) با توجه به روش اتخاذ شده در تحقیق، با تفاوت هایی بیان می‏گردد.

به دلیل یکسان بودن هر دو روش در مراحل مقدماتی، و برای پرهیز از تکرار در اینجا مراحل مقدماتی را به صورت مجزا می‏آوریم.
مراحل مقدماتی گزارش پژوهشی

موضوع یا عنوان مقاله

عنوان، مفهوم اصلی مقاله را نشان می‏دهد و باید به طور خلاصه، مضمون اصلی پژوهش را نشان دهد.

عنوان مقاله باید جذاب باشد، یعنی به گونه‏ای انتخاب شود که نظر خوانندگان را که معمولاً ابتدا فهرست عناوین مندرج در یک مجله علمی را می‏خوانند به خود جلب نماید. همچنین عنوان باید کوتاه و گویا و تنها بیانگر متغیرهای اصلی پژوهش باشد. تعداد کلمات در عنوان را حداکثر دوازده واژه بیان کرده‏اند. (سیف، ۱۳۷۵، ص ۱۲).

نام مؤلف یا مؤلفان و سازمان وابسته

بعد از عنوان پژوهش، نام مؤلف یا مؤلفان ذکر می‏شود و در سطر زیر آن، نام دانشگاه یا مؤسسه که هر یک از مؤلفان در آن مشغول به کارند، می‏آید. اگر پژوهش به وسیله دو یا چند نفر انجام بگیرد و همه آنها به یک دانشگاه یا مؤسسه وابسته باشند، نام مؤسسه یک‏بار، آن هم به دنبال نام مؤلفان ذکر می‏شود. اما اگر هر یک از مؤلفان به سازمان خاصی وابسته باشند، باید بعد از نام هر یک از آنان، بلافاصله نام مؤسسه‏ای که به آن وابسته‏اند، ذکر شود. ترتیب قرار گرفتن نام مؤلفان به دنبال یکدیگر، معمولاً متناسب با میزان مشارکت آنان در انجام پژوهش است؛ اما اگر میزان مشارکت همه افراد در اجرای پژوهش یکسان باشد، اسامی آنان به ترتیب حروف الفبا در دنبال هم قرار می‏گیرد. (هومن، ۱۳۷۸، ص ۸۴).

چکیده

چکیده، خلاصه جامعی از محتوای یک گزارش پژوهشی است که همه مراحل و اجرای اصلی پژوهش را در خود دارد. هدف‏ها، پرسش‏ها، روش‏ها، یافته‏ها و نتایج پژوهش، به اختصار، در چکیده آورده می‏شود. در متنِ چکیده باید از ذکر هرگونه توضیح اضافی خودداری شود. مطالب چکیده باید فقط به صورت گزارش (بدون ارزشیابی و نقد) از زبان خود پژوهشگر (نه نقل قول) به صورت فعل ماضی تهیه شود.

چکیده در حقیقت بخشی کامل، جامع و مستقل از اصل گزارش در نظر گرفته می‏شود و نباید پیش از انجام گزارش، پژوهش تهیه شود. طول چکیده برای مقاله، بستگی به روش‏های خاص هر مجله دارد و معمولاً بین صد تا ۱۵۰کلمه پیشنهاد شده است.

واژگان کلیدی

معمولاً در انتهای چکیده، واژگان کلیدی پژوهش را بیان می‏کنند تا به خواننده کمک کنند، پس از خواندن چکیده و آشنایی اجمالی با روند تحقیق، بفهمد چه مفاهیم و موضوعاتی در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. معمولاً با توجه به حجم و محتوای مقاله، پنج تا هفت واژه کلیدی در هر مقاله بیان می‏شود. (سرمد، ۱۳۷۹، ص ۳۲۱).
ساختار مقاله مبتنی بر پژوهش میدانی

روش‏ها و اصول کلی ناظر بر گزارش فعالیت پژوهشی شاخه‏های علوم، تقریبا به طور خاصی به کار می‏روند که همگی متکی بر «روش علمی»(۹) است. انجمن روان شناسان (apa) به منظور تسهیل در امر انتقال روش نتایج پژوهش، الگوی استاندارد شده‏ای را در اختیار مؤلفان قرار داده تا در موقع تهیه گزارش پژوهشی خود، آن اصول را به کار گیرند و تقریبا همه مجله‏های معتبر علوم انسانی در تهیه و تنظیم نوشته‏های پژوهش خود از آنها پیروی می‏کنند. (هومن،۱۳۷۸،ص ۱۰) که در زیر به اختصار به مراحل آن اشاره می‏گردد.

مقدمه

هر مقاله علمی با یک مقدمه شروع می‏شود و آن، خلاصه‏ای از فصل اول و دوم پایان نامه‏ها و رساله‏هاست که به طور مختصر به بیان کلیات تحقیق و بررسی مختصری از پیشینه آن می‏پردازد؛ بنابراین در مقدمه مقاله مسئله تحقیق و ضرورت انجام آن و اهداف آن از نظر بنیادی و کاربردی به صورت مختصر بیان می‏گردد و سپس به بررسی سوابق پژوهشی که به طور مستقیم به موضوع تحقیق مرتبط است، پرداخته می‏شود. مقدمه باید یک منطق اساسی را در تحقیق بیان کند و به خواننده نشان دهد که چرا این تحقیق ادامه منطقی گزارش‏های پیشین است. در این بخش پس از نتیجه‏گیری از پژوهش‏های بررسی شده، محقق باید پرسش‏های پژوهش خود را به صورت استفهامی بیان کرده و به تعریف متغیرهای تحقیق به صورت عملیاتی بپردازد. (هومن، ۱۳۷۸، ص ۸۷).

روش

هدف اساسی از بیان روش آن است که به گونه‏ای دقیق، چگونگی انجام پژوهش، گزارش گردد تا خواننده بتواند آن را تکرار نماید و همچنین درباره اعتبار نتایج داوری کند؛ بنابراین مؤلف باید همه مراحل اجرا، از جمله آزمودنی‏ها، ابزارهای پژوهش، طرح پژوهش، روش اجرا و روش تحلیل داده‏ها را بیان کند.

نتایج

در این بخش، توصیف کلامیِ مختصر و مفیدی از آنچه به دست آمده‏است، ارائه می‏شود. این توصیف کلامی با اطلاعات آماری مورد استفاده، کامل می‏شود و بهترین روش آن است که داده‏ها از طریق شکل و نمودار یا جدول، نمایش داده شوند. ساختار بخش نتایج، معمولاً مبتنی بر ترتیب منطقی پرسش‏ها یا فرضیه‏ها و نیز وابسته به تأیید شده بودن یا تأیید نشده بودن فرضیه‏هاست. ترتیب بیان نتایج نیز یا برحسب ترتیب تنطیم سؤال‏ها یا فرضیه‏های آنهااست، (سیف، ۱۳۷۵، ص ۳۰) یا برحسب اهمیت آنها. روش متداولِ بیان نتایج، آن است که ابتدا مهم‏ترین و جالب‏ترین یافته‏ها و سپس به ترتیب، یافته‏های کم اهمیت‏تر ارائه می‏شود. (هومن، ۱۳۷۸، ص ۹۰).
ساختار مقاله مبتنی بر پژوهش توصیفی

اصول به کارگرفته شده در پژوهش‏های توصیفی باتوجه به روش‏های به کارگرفته شده، با اصول پژوهش‏های میدانی، مقداری متفاوت است. هر چند این اصول ممکن است با توجه به موضوع‏های مختلف تحقیقی و رشته‏های مختلف، تغییر نماید، ساختار کلی‏ای که تقریبا همه پژوهش‏های توصیفی باید در قالب آن درآیند، به شرح زیر است.

مقدمه

آنچه در مقدمه یک مقاله تحقیق کتابخانه‏ای قرارمی‏گیرد – همانند تحقیفات میدانی – کلیاتی است که محقق باید قبل از شروع بحث، آن را برای خواننده روشن نماید؛ مانند تعریف و بیان مسئله تحقیق، تبیین ضرورت انجام آن و اهدافی که این تحقیق به دنبال دارد. همچنین محقق باید خلاصه‏ای از سابقه بحث را – که به طور مستقیم مرتبط با موضوع است – بیان کند و در نهایت توضیح دهد که این مقاله به دنبال کشف یا به دست‏آوردن چه مسئله‏ای است؛ به عبارتی، مجهولات یا سؤال‏های مورد نظر چیست که این مقاله درصدد بیان آنهااست.

طرح بحث (متن)

در این بخش، مؤلف وارد اصل مسئله می‏شود. در اینجا باید با توجه به موضوعی که مقاله در پی تحقیق آن است، عناوین فرعی‏تر از هم متمایز گردند. محقق در تبیین این قسمت از بحث، باید اصول مهم قواعد محتوایی مقاله را مورد توجه قراردهد و سعی کند آنها را مراعات نماید؛ اصولی مانند: منطقی و مستدل بودن، منظم و منسجم‏بودن، تناسب بحث با عنوان اصلی، ارتباط منطقی بین عناوین فرعی‏تر در مسئله، خلاقیت و نوآوری در محتوا، اجتناب از کلی‏گویی، مستندبودن بحث به نظریه‏های علمی و دینی، جلوگیری از حاشیه‏روی افراطی که به انحراف بحث از مسیر اصلی می‏انجامد و موجب خستگی خواننده می‏شود و همچنین پرهیز از خلاصه‏گویی و موجزگویی تفریطی که به ابهام در فهم می‏انجامد، رعایت امانت حقوق مؤلفان، اجتناب از استناددادن به صورت افراطی، توجه‏داشتن به ابعاد مختلف مسئله و امثال اینها.

نتیجه ‏گیری

در این قسمت محقق باید به نتیجه معقول، منطقی و مستدل برسد. نداشتن تعصب و سوگیری غیرمنصفانه در نتیجه‏گیری، ارتباط‏دادن نتایج با مباحث مطرح شده در پیشینه، ارائه راهبردها و پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده، مشخص‏کردن نقش نتایج در پیشبرد علوم بنیادی و کاربردی و امثال آن، از جمله مواردی است که محقق باید به آنهاتوجه داشته باشد.
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
ارجاعات

اعتبار یک گزارش پژوهشی علاوه بر صحت و دقت داده‏ها و استدلال حاصل از آنها، به منابع و مراجعی است که از اطلاعات آنها در پژوهش استفاده شده است. ارجاعات از موارد مهم ساختار یک مقاله علمی است، به وسیله آن، چگونگی استفاده از اندیشه‏های دیگران را به خواننده معرفی می‏نماید. در این قسمت به دو بحث مهم ارجاعات اشاره می‏شود که یکی شیوه ارجاع دادن در متن است و دیگری شیوه ذکر منابع در پایان مقاله.

ارجاعات در متن

نخستین چیزی که درباره استناددادن در متن باید مشخص بشود، این است که: چه چیزی باید مستند گردد؟ مک برنی(۲۳) (۱۹۹۰) موارد استنادآوردن را به شرح زیر بیان داشته‏ است:

باید اندیشه‏هایی را که به دیگران تعلق دارند، مشخص کرد و با ذکر مأخذ نشان داد که از آنِ چه کسانی می‏باشند (امانت‏داری)؛

هر زمان که افکار و اندیشه‏هایی با چهارچوب فکری کسان دیگری همخوانی دارند، موارد را باید با ذکر منبع مشخص کرد؛

هر زمان که نظریه، روش یا داده‏ای موردبحث قرار می‏گیرد، منبع آن را باید ذکرکرد تا اگر خواننده خواست اطلاعات بیشتری درباره آن کسب کند، بتواند به آن مراجعه کند؛

باید نقل قول‏هایی را که از یک متن به صورت مستقیم و بدون دخل و تصرف، داخل گیومه آورده می‏شود، مستند ساخت. (مک برنی ۱۹۹۰، به نقل از سیف، ۱۳۷۵، ص ۳۹).

بنابراین اطلاعاتی که برای خوانندگان، اطلاعات عمومی به حساب می‏آیند، لازم نیست مستند شوند. نویسنده، تنها در صورتی می‏تواند به آثار خود ارجاع، دهد که این ارجاع برای مطالعه بیشتر باشد و نقل از خود، معنا ندارد. همچنین در استنادکردن، حتی‏الامکان باید به منبع مستقیم یا ترجمه آن استناد کرد. تنها زمانی به منابع دیگران استناد می‏شود که محقق دسترسی مستقیم به اصل اثر را نداشته باشد که در آن صورت باید مشخص کرد که آن مطلب از یک منبع دست دوم گرفته شده است. (سیف، ۱۳۷۵، ص ۴۰).

شیوه ارجاع در متن

هرگاه در متنِ مقاله مطلبی از یک کتاب یا مجله یا.. به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، نقل شود، باید پس از بیان مطلب، آن را مستند ساخت. این مستندسازی شیوه‏های مختلفی دارد که در اینجا به بخش‏هایی از آن اشاره می‏شود.

در استناد، نام مؤلف و صاحب اثر، بدون القاب «آقا»، «خانم»، «استاد»، «دکتر»، «پروفسور»،آورده می‏شود، مگر در جایی که لقب جزو نام مشخص شده باشد(۲۴)، مانند خواجه نصیرالدین طوسی. (دهنوی، ۱۳۷۷، ص ۸۹).

یک اثر با یک مؤلف:

پس از آوردن متن، داخل پرانتز: نام مؤلف، تاریخ انتشار، شماره صفحه به ترتیب می‏آید و پس از آن، نقطه آورده می‏شود؛ مانند: (منطقی، ۱۳۸۲، ص ۲۷).

یک اثر با بیش از یک مؤلف:

اگر تألیف دارای دو یا سه مؤلف باشد، نام آنها به ترتیب ذکر شده در اثر، به همراه سال انتشار و شماره صفحه می‏آید؛ ولی در آثار با بیش از سه مؤلف، نام اولین مؤلف ذکر می‏شود و به دنبال آن عبارتِ «و همکاران» و سپس سال انتشار و شماره صفحه می‏آید؛ مانند: (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۷۹، ص ۵۰) یا (نوربخش و همکاران، ۱۳۴۶، ص ۷۵).

آثار با نام سازمان‏ ها و نهادها:

در صورتی که آثار به نام شرکت‏ها، انجمن‏ها، مؤسسات، ادارات و مانند اینها انتشار یابند، در استنادکردن، به جای نام مؤلف، نام سازمان می‏آید؛ مانند: (فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، ۱۳۸۲، ص ۳۴).

دو یا چند اثر یک مؤلف:

هرگاه به دو یا چند اثر مهم اشاره شود، همه آنها در داخل پرانتز، و به ترتیب تاریخ نشر پشت سرهم می‏آیند؛ مانند: (والاس، ۱۹۸۰، ص ۱۵؛ ۱۹۸۸، ص ۲۷؛ ۱۹۹۰، ص ۵). و اگر چند اثر یک مؤلف در یک سال منتشر شده باشد، آثار مختلف او با حروف الفبا از هم متمایز می‏گردند؛ مانند: (احمدی، ۱۳۶۵الف، ص۲۲؛ ۱۳۶۵ب، ص ۱۶).

زیرنویس (پاورقی) توضیحی

توضیحات اضافی، یا توضیح اصطلاحاتی را که نویسنده برای حفظ انسجام متن نمی‏تواند آن را در متن بیاورد، می‏توان در زیر صفحه با مشخص‏کردن شماره آنها بیان کرد. نکته قابل توجه اینکه، این توضیحات باید حتی‏الامکان خلاصه ذکر شوند و نباید تکرار مطالب متن باشند.

در ترجمه متون توضیحاتی که مؤلف در زیرنویس آورده، باید عینا ترجمه شود و در صورتی که مترجم برای بیان اصطلاح یا تبیین مطلبی توضیحی را ضروری ببیند، می‏تواند آن را در پاورقی ذکرکند و در جلوی آن لفظ «مترجم» را -برای متمایز ساختن آن از توضیحات

معادل‏ ها

کلمه‏های بیگانه در داخل متن حتما باید به فارسی نوشته شود و صورت خارجی آنها در پاورقی ذکر گردد و این، منحصر به اصطلاحات تخصصی یا اسامی اشخاص است. چنانچه در موارد خاصی لازم باشد که صورت خارجی آنها در داخل متن بیاید، باید آنها را مقابل صورت فارسی در داخل پرانتز نوشت. (غلامحسین‏زاده، ۱۳۷۲، ص ۱۷).

نکته قابل‏توجه در استناد دادن معادل‏ها این است که اولاً در هر متن یا مقاله یا کتاب، فقط یک بار معادل انگلیسی آنها آورده می‏شود؛ ثانیا معادل‏های بکار گرفته شده باید یکنواخت باشند. و در صورت آوردن معادل‏های دیگر، مثل فرانسه، آلمانی، و… باید، در متن توضیحی درباره آن داده شود. در نوشتن اسامی اشخاص، ابتدا نام بزرگ، سپس حرف اول نام کوچک او با حروف بزرگ نوشته می‏شود مانند C،Jung .

ارجاع در منابع

محقق باید در پایان مقاله فهرستی از منابع و مراجعی که در متن به آنها استناد کرده است، به ترتیب حروف الفبای نام خانوادگی در منابع فارسی (عربی یا انگلیسی در صورت استفاده) بیاورد. مقصود از فهرست منابع، به دست دادنِ صورت دقیق و کامل همه مراجعی است که در متن مقاله به آنها استناد شده‏است. هدف از ارائه این فهرست، نشان دادن میزان تلاش پژوهشگر در بررسی و استفاده از منابع گوناگون، احترام به حقوق سایر نویسندگان و مؤلفان و نیز راحتی دستیابی خواننده به منابع موردنظر است؛ علاوه براینکه تمامی مراجع و مآخذی که در متن به آنها استناد شده، باید در فهرست منابع آورده شود، پس در بخش منابع، فقط منابعی آورده می‏شود که در متن به آنها استناد شده است.

در ذکر هر منبع، حداقل پنج دسته اطلاعات، ضروری به نظر می‏رسند که در همه ارجاعات مشترک‏اند:

نام مؤلف یا مؤلفان

تاریخ انتشار اثر؛

عنوان اثر؛

نام شهر(ایالت)؛

نام ناشر.

جداسازی این اطلاعات از هم با نقطه (.) و جداسازی اجزای مختلف هر یک از آنها با ویرگول (،) صورت می‏گیرد.

ارجاع کتاب در منابع

در ارجاع کتاب با یک مؤلف، اطلاعات ضروری ذکر شده در بالا ذکر می‏شود، در صورتی که اثر تجدیدچاپ شده‏باشد، پس از عنوانِ کتاب، شماره چاپ آن می‏آید.

در ارجاعات انگلیسی در صورتی که چاپ جدید مجددا ویرایش شده‏باشد، علامتِ ای‏دی (ed) با شماره ویرایش(۲۵) آن، داخل پرانتز آورده می‏شود، مانند:

.Wadsworth:CA،Belmont.An introduction to the history of psychology (2nded).(1993) .R .B،Hergenhahn

در ارجاع منابع دارای دو مؤلف یا بیشتر، اسامی مؤلفان به ترتیبِ نامِ ذکرشده در کتاب، ذکر می‏شود و بین نام‏خانوادگی و نام آنها ویرگول و بین اسامی مؤلفان نقطه ویرگول (؛) می‏آید؛ مانند:

سرمد،زهره؛ بازرگان،عباس و حجازی، زهره(۱۳۷۹). روش‏های تحقیق در علوم رفتاری (چاپ سوم). تهران: نشر آگاه.

در معرفی کتاب‏های ترجمه شده، پس از ذکر نام مؤلف و تاریخ اثر، نام مترجم و تاریخ انتشار ترجمه ذکر می‏شود. در آثاری که تاریخ نشرشان مشخص نیست، داخل پرانتز به جای تاریخ نشر، علامت سؤال (؟) می‏آید؛ مانند:

صدرالدین شیرازی، محمد(۱۳۷۵). شواهد الربوبیه، ترجمه جواد مصلح. چاپ دوم، تهران: انتشارات سروش.

در معرفی کتاب‏هایی که با عنوان سازمان‏ها یا نهادها منتشر شده‏اند، به جای نام اشخاص، نام مراکز ذکر می‏شوند: مرکز اسناد و مدارک علمی، وزارت آموزش و پرورش، (۱۳۶۲). واژه‏نامه آموزش و پرورش: فارسی – انگلیسی، انگلیسی – فارسی. تهران. نشر مؤلف.

کتاب‏هایی که به جای مؤلف، ویراستاری یا به صورت مجموعه مقالاتی بوده که به وسیله افراد مختلف نوشته شده‏است؛ اما یک یا چند نفر آنها را گردآوری کرده‏اند، بدین صورت می‏آیند:

شفیع‏آبادی، عبداللّه‏ (گردآورنده)، (۱۳۷۴). مجموعه مقالات اولین سمینار راهنمایی و مشاوره. تهران. انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

ارجاع مقاله در منابع

برای ارجاع به مقاله‏هایی که در مجله‏های علمی-تخصصی به چاپ می‏رسند، ابتدا نام مؤلف یا مؤلفان، پس از آن، تاریخ انتشار اثر، بعد عنوان مقاله، و به دنبال آن، نام مجله و شماره آن ذکر می‏شود، سپس شماره صفحات آن مقاله در آن مجله با حروف مخفف صص در فارسی و pp در انگلیسی آورده می‏شود.

ارجاع پایان‏نامه و رساله در منابع

در ارجاع رساله‏ها و پایان‏نامه‏ها، پس از ذکر عنوان، باید ذکرشود که آن منبع پایان‏نامه کارشناسی ارشد یا رساله دکترا و به صورت چاپ نشده، است؛ سپس باید نام دانشگاهی را که مؤلف در آن فارغ‏التحصیل شده‏است، آورد:

ایزدپناه، عباس (۱۳۷۱). مبانی معرفتی مشّاء و اهل عرفان، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده دانشگاه قم.

ارجاع از یک روزنامه در منابع

در معرفی مقاله‏هایی که در خبرنامه‏ها و روزنامه‏ها به چاپ می‏رسد، یا استنادهایی که از متن سخنرانی اشخاص در یک روزنامه آورده می‏شود، همانند ارجاع مقاله در مجله، تمام اطلاعات ضروری را آورده سپس سال انتشار، روز و ماه، نام روزنامه و شماره صفحه را ذکر می‏کند. مانند:

محقق کجیدی، محمدکاظم (۱۳۷۵، ۲۱مهر)، موانع ساختاری توسعه بخش کشاورزی، روزنامه کیهان، ص۶٫

ارجاع فرهنگ‏ نامه و دائره‏ المعارف در منابع

در ارجاع دائره‏المعارف‏ها نام سرپرست آورده شده و سپس بقیه اطلاعات ضروری، همانند کتاب به ترتیب می‏آید؛ مانند:

بجنوردی، سیدکاظم و همکاران (۱۳۷۷)، دائره‏المعارف بزرگ اسلامی (چاپ دوم)، تهران: مرکز دائره‏المعارف بزرگ اسلامی.

ارجاع کنفرانس‏ ها، سمینارها و گزارش‏ ها

ارائه گزارش از همایش‏ ها و سمینارها باید به شکل زیر بیان گردد: (سلطانی، ۱۳۶۳، ص۱۹).

همایش بین‏ المللی نقش دین در بهداشت و روان (۱۳۸۰). چکیده مقالات اولین همایش بین المللی نقش دین در بهداشت روان، تهران: دانشگاه علوم پزشکی ایران.

نقل منابع الکترونیکی (اینترنت)

امروزه نقل از منابع اینترنتی یکی از منابع ارجاع است که در ذکر آن، اطلاعات ضروری به ترتیب زیر بیان می‏گردد (ترابیان، ۱۹۸۷، ترجمه قنبری، ۱۳۸۰).

بارلو، جان پی (۱۹۹۶). درخت یوشع می‏لرزد، در مجله CORE (روی خط اینترنت)، ج۸، ش ۱، (۱۹۹۲)، نقل شده تاریخ ۲۵ مارس ۱۹۹۶، قابل دسترسی در:

Corel.08.g2.:pub/Zines/CORE-Zine File:ptp.etext.org Directory

در این مطلب دو اصول از سه اصول محتوایی، ساختاری و نگارشی بیان گردید که اصول نگارشی در مطلب بعدی به طور کامل بیان می شود.


منبع: applyabroad.org
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
آیین نگارش

چنان‏که بیان شد، محقق باید ابعاد سه گانه محتوایی، ساختاری و نگارشی مقاله را مورد توجه قرار دهد. آنچه تاکنون بیان شد، خلاصه ه‏ایی از اصول محتوایی و ساختاری یک مقاله علمی بود. اکنون به بررسی اصول کلی آیین نگارش که رعایت آن در تحریر مقاله علمی ضروری به نظر می‏ رسد، می‏ پردازیم.الف) متن علمی تا حدّ ممکن باید مختصر و مفید باشد. به همین جهت لازم است از آوردن نقل قول‏های غیرضروری و حجم‏ افزا، تفنن‏های شاعرانه و ذوقی، بیان‏های عاطفی واحساسی و گزافه ‏نویسی اجتناب شود.ب) از آوردن عبارت‏های مبهم، مغلق و پیچیده و واژه‏ های نامأنوس باید احتراز گردد.ج) باید از ذکر بندهای طولانی و جمله‏ های بلند خودداری شود.د) مطالب باید ساده، روان، جذاب و به گونه ه‏ای صریح و روشن بیان گردد.ر) در نقل مطالب، ضروری است امانت‏داری را با ذکر مشخصات دقیق منبع رعایت نمود. هر چند در این باب نباید به دام افراط و تفریط – که حمل بر فضل فروشی یا سهل‏ انگاری است- افتاد.ش) هر بخش از نوشته که شامل یک اندیشه و مطلب خاصی است، باید در یک بند (پاراگراف) آورده شود.ص) باید از به کاربردن کلمات مترادف به جهت افزایش حجم اجتناب شود.ط) باید از به کاربردن افراطی حروف اضافه و حروف ربط در متن پرهیز گردد.ع) باید از به کاربردن تعبیرهای نامناسب و عامیانه و استعمال الفاظ ناروا، رکیک و غیراخلاقی خودداری شود.تایپ مقاله

امروزه تقریبا اکثر مجلات علمی، مقالات خود را به صورت تایپ شده می‏ پذیرند، بدین روی و برای تکمیل شدن بحث، برای آشنایی مؤلفان محترم، برخی از اصول تایپ، بیان می‏ گردد.الف) عنوان مقاله در وسط سطر و با فاصله چهار سانتی‏متر از بالا با قلم یاقوت، شماره شانزده تایپ می‏ گردد.ب) نام مؤلف در زیر عنوان و در وسط سطر و با فاصله ۵/۱ سانتی متر، با قلم ترافیک، شماره ده تایپ می ‏شود.ج) رتبه علمی و محل خدمت مؤلف یا مؤلفان با علامت ستاره () یا شماره در پاورقی همان صفحه و با قلم لوتوس نازک شماره دوازده که متناسب با قلم پاورقی است، تایپ می‏گردد.د) عناوین فرعی مقاله با شماره‏های تفکیک‏ کننده مانند: ۱٫، ۲٫، ۳٫، و…، با قلم لوتوس سیاه، شماره چهارده تایپ می‏ گردد.ر) عناوین فرعی ‏تر با شماره‏ های تفکیک کننده ۱٫۱، ۲٫۱ و… با قلم لوتوس سیاه، شماره سیزده تایپ می‏ گردد.س) متن مقاله با قلم لوتوس نازک، شماره چهارده تایپ شده و ابتدای هر پاراگراف یا بند با کمی تورفتگی (اشپون) با فاصله ۵/۰ سانتی متر آغاز می‏ گردد.ص) فاصله بین سطرهای متن ۵/۱ سانتی متر و فاصله آنها از عنوان ‏های فرعی دو سانتی متر است.ط) فاصله حاشیه صفحه ‏ها از هر طرف دو سانتی متر و از بالا و پایین نیز دو سانتی متر است و فاصله آخرین سطر با پاورقی یک سانتی متر است.ع) نقل قول‏ های مستقیم در داخل گیومه با قلم لوتوس نازک، شماره دوازده تایپ می‏ گردد.ف) شماره صفحات در گوشه سمت چپ و بالای صفحه تایپ می‏ گردد.ق) مقاله فقط بر یک طرف صفحه تایپ می‏ شود.ک) باید در تایپ مقاله از به کاربردن قلم‏ های متنوع و متفاوت اجتناب شود.ل) قلم انگلیسی لازم برای تایپ پاورقی، Times Mediumبا شماره هشت است و همین قلم برای انگلیسی در متن و منابع با شماره ده استفاده می‏ شود.ویرایش متن

ویرایش متن بر عهده ویراستار است که باید طبق قوانین مربوط به نشر و ضوابط علمی صورت دهد. هرچند ویرایش، وظیفه محقق نیست، برای آشنایی محققان، به توضیحی اجمالی در این رابطه می‏پردازیم:هر اثر تحقیقی دو نوع ویرایش می‏ شود: ویرایش فنی و ویرایش محتوایی.ویرایش فنی

در ویرایش فنی مسائلی از قبیل به دست دادن ضبط لاتینی نام‏ ها یا معادل فرنگی اصطلاحات فنی، تعیین محل تصاویر، اشکال و جدول‏ها، مراعات شیوه مناسب برای معرفی مشخصات کتاب‏شناسی، تهیه فهرست مندرجات، فهرست تفصیلی، واژه‏ نامه، فهرست های دیگر، تنظیم صفحه عنوان و صفحه حقوق، اعراب گذاری‏های لازم، تبدیل مقیاس‏ها و سنوات، توضیح لازم برای برخی از اصطلاحات، معرفی اجمالی بعضی از اعلام در صورت نیاز انجام می‏ شود.ویرایش محتوایی

هر نوع کاستی و نادرستی نحوی و زبانی در این ویرایش اصلاح می‏ شود. اگر اثر تحقیقی، متن تصحیح شده باشد، به بدخوانی‏های مصحح توجه و با مراجعه به منابع – در صورت همکاری مصحح و در اختیار قرار دادن منابع- از درستی واعتبار توضیحات و تعلیقات وی اطمینان حاصل می ‏شود. در مورد آثار ترجمه شده مطابقت تمام وکمال ترجمه با متن اصلی لازم است (دهنوی، ۱۳۷۷، ص ۱۰۰).
 

Persia1

مدیر تالار زبان انگلیسی
مدیر تالار
ده فرمان برای نگارش علمی و جذاب

ده فرمان برای نگارش علمی و جذاب




1- یک تفکر قدیمی در معماری وجود دارد که میگوید شکل اشیا از عملکردشان پیروی میکند. این تفکر در نگارش هم وجود دارد. بسیاری از دانشمندان عقیده دارند هیچ چیزی مهمتر از نتایج مقالاتشان نیست. اما واقعیت این است که اولین عملکرد مقاله انتقال پیام به خواننده و متقاعد کردن وی به ارزشمند بودن تحقیق انجام شده است بنابراین بهتر است قبل از شروع به نوشتن، در مورد پیام موضوع تأمل شود. حتی بهتر است پیش از نوشتن عنوان مقاله، راجع به نتایج مقاله نیز اندیشیده شود. دانشمندان امروزی کمتر به بیان نتایج خام میپردازند و هدفشان تفسیر و بحث بهتر نتایج است (Horton,1995).

یک نویسنده ممکن است موضوعی را در ذهن خود روشن و واضح تصور کند و نیازی به توصیف و تفسیر حس نکند در صورتی که خواننده ممکن است اصلاً چنین تفکری نداشته باشد. تمام تردیدها توسط خوانندگان مختلف از این تفکر نویسنده ناشی میشود که مطلبی که در اثر بحث و گفتگوی زیاد برای وی مسجل و بدیهی شده است برای خواننده نیز واضح و روشن است. گاهی اوقات، نتایجی که مربوط به موضوع اصلی نیستند هر قدر هم که جالب باشند، بهتر است حذف شوند و اگر این نتایج حذف شده مفید و اساسی باشند بهتر است در یک مقاله دیگر مطرح شوند.

یک نوشتار باید یک پرسش اصلی را پاسخ دهد و بیتوجهی به این موضوع از دلایل شایع بیمیلی خوانندگان نسبت به مطالب است .(Lambert et al 2003) این پرسش باید مشخص، جدید، مورد علاقه و استقبال جامعه علمی باشد (Perneger & Hudelson, 2004).

خوانندگان مجلات فوق تخصصی به توضیحات اضافه و طولانی درباره موضوع مورد بحث علاقهای ندارند، در حالی که در مجلات عمومی، برای ایجاد پس زمینه علمی مناسب برای خوانندگان نیاز به توضیحات تکمیلی احساس میشود. به طور کلی دانشمندان باید خود را جای خوانندگان گذاشته و عمق و جزئیات لازم مطلب را از دیدگاه خوانندگان بررسی کنند.

۲- مورد دیگر استفاده از شیوایی و فن بیان مناسب در حین پیروی از اسلوب مقالهنویسی است. David Reese چنین عنوان میکند که در یک مقاله پزشکی، علمی یا هر نوع دیگر، نویسنده باید با استفاده از لغات متداول سعی کند که خواننده را نسبت مطلب نوشتهشده متقاعد سازد. در عین حال، علیرغم تلاش برای فصاحت مطالب، هرگز مشاهدات و حقایق ارایهشده در مقالات نباید تحت تأثیر فن خطابه قرار گیرند. به عنوان مثال در یک مقاله ضرورتی برای استفاده از صفات و قیدهای پیچیده وجود ندارد و در صورتی که بیان نتایج و بحث منطقی و روان باشند، خواننده نیازی به لغات نامفهوم و غیر ضروری جهت درک بهتر مطلب احساس نمیکند.

کلمات غیر ضروری بهتر است حذف شود. یک نگارش پرتوان، معمولاً مختصر و فشرده است. این موضوع در مورد نوشتههای عمومی نیز مصداق دارد. هر قدر در یک نوشته ترکیبات طولانی و پیچیده و توضیحات اضافی در پرانتز بیشتر باشد، خوانندگان و حتی علاقهمندان به موضوع را از ادامه مطالعه باز میدارد. بهترین و مطمئنترین کار برای جلب توجه خوانندهها بیان مطالب به صورت صریح، قطعی و مشخص است.

۳- خوانندگان انتظار دارند هر نوع اطلاعات خاص موجود در یک مقاله را در محل مخصوص آن پیدا کنند. در صورتی که جابجاییهای زیادی در محلهای ارایه اطلاعات ایجاد شود، مثلاً برخی نتایج بدون آنکه در قسمت یافتههای مقاله ذکر شده باشند در بحث مورد ارزیابی و تفسیر قرار گیرند، خواننده را سردرگم میکنند. مطالبی که قرار نیست در قسمت بحث مطرح شود بهتر است از قسمت نتایج حذف شود.

۴- عنوان مهمترین عبارت یک مقاله است. اگر خوانندهای اهمیت نوشتهای را از عنوان آن برداشت نکند به خواندن آن ادامه نمیدهد. عنوانهای طولانی حامل اطلاعات بیشتری هستند ولی توجه کمتری جلب میکنند، بهخصوص در افرادی که با نگاه سریع و گذرا از روی عناوین موجود در فهرست مجلات، مقاله مورد نظرشان را انتخاب میکنند. عنوانهای کوتاه جذابتر هستند ولی ممکن است مفهوم کامل را نرسانند. عناوینی که از لغات ایهامدار استفاده میکنند، جذابیت بیشتری برای خوانندگان دارند، ولی نباید به تبیین محتوای اطلاعاتی مطلب بپردازند. در نهایت در هنگام انتخاب عنوان مناسب، باز هم بهتر است نویسنده خود را در جایگاه خواننده قرار دهد.

۵- خلاصه مقاله نیز دارای اهمیتی تقریباً مساوی با عنوان است، گاهی تنها بر اساس خلاصه مقاله یک خواننده تصمیم میگیرد مقاله را بخواند یا آن را کنار بگذارد. هر قدر هم یک مطلب حاوی اطلاعات قیمتی و مهم باشد، در صورتی که در خلاصه مطرح نشده باشد، خواننده علاقهای به ادامه دادن مطالعه پیدا نمیکند. خلاصه مقاله به دو شکل نوشته میشود؛ نوع آزاد که شامل یک پاراگراف است و بیشتر در مقالات مولکولی و بیولوژی سلولی استفاده میشود و نوع ساختاری که هر چهار قسمت مقاله در آن رعایت میشود و بیشتر در مقالات کلینیکال استفاده میشود. در مورد اینکه بهتر است خلاصه پیش از نوشتن مقاله تهیه شود یا پس از اتمام آن، بهتر است که هر دو روش یکبار مورد ارزیابی و آزمایش قرارگیرد و سپس روش مناسبتر را انتخاب کنیم.

۶- بین بررسی متون و مقدمه مقاله اختلاف زیادی وجود دارد، مقدمه نباید تا جایی که امکان دارد به مرور متون بپردازد هدف اصلی آن طراحی یک نقشه است که نویسنده ابتدا به طور عام لزوم بررسی موضوع را عنوان میکند و سپس با نشان دادن روشها به یک سؤال اصلی که همان هدف مقاله است، میرسد. یک تاریخچه کوتاه که اهمیت مطالعه را عنوان میکند و اطلاعات قبلی موجود در این زمینه را بیان کرده و نقایص موجود را نمایان میسازد، عموماً در مقدمه آورده میشود.

۷- قسمت مواد و روشها در مقاله باید به طور تخصصی و با جزئیات کامل مطرح شود. به نحوی که محققان دیگر نیز بتوانند آن را انجام دهند. یک اشتباه شایع در این قسمت، بیان نشدن برخی جزئیات ضروری است که خواننده را از درک صحیح روش انجام مطالعه باز میدارد، بنابراین قرار دادن خود به جای خواننده در این قسمت نیز بسیار مفید خواهد بود. شرکتهایی که محصولات آنها مورد استفاده قرار گرفته به طور خلاصه باید لیست شوند.

۸- نتایج باید با یک نظم و توالی منظم ارایه شوند، بیان نتایج باید از توالی منطقی پیروی کند و نه از ترتیب زمانی. در غیر این صورت درک آنها مانند چیدن قطعات پازل در کنار هم است که میتواند بسیار گیجکننده باشد. از ارایه نتایج غیر ضروری که تأثیر چندانی در بحث ندارند باید پرهیز شود تا خواننده سردرگم نشود و پیام اصلی نیز کمرنگتر نشود. هدف از نوشتن یک مقاله تحقیقاتی، ارایه یک فرضیه و بحث و تفصیل و تفسیر در مورد آن است. بنابراین بحث یک مقاله باید کاملاً روان و مرتبط با نتایج و با تفسیرهای کامل و ذکر منابع مختلف باشد. تفکرات و اندیشههای تحقیقاتی باید با دلایل مستدل و مستند حمایت شوند و به طور کاملاً واضح و روشن مورد ارزیابی قرار گیرند تا خواننده بتواند با آن ارتباط برقرار کند.

۹- در نهایت، افزایش تعداد مقالات تحقیقاتی و مقالات مروری نشاندهنده افزایش فشار بر محققان است تا در زمینههای مورد علاقه خود همگام با مقالات روز باشند. اگرچه روزانه بر تعداد الگوها و راهنماها برای نوشتن یک مقاله گویا و قابل درک افزوده میشود، دانشمندان از میان حجم زیادی از مقالات از همین الگوها جهت انتخاب مقاله مورد نظرشان استفاده میکنند. دانشمندان کماکان مقالات را، در صورتی که به عنوان آنها علاقهمند باشند یا پرسش و پاسخهای مهمی را در برداشته باشند، مطالعه میکنند و هر قدر یک مطلب بهتر و منطقیتر نوشته شود خوانندگان بیشتری را جذب میکند و بیشتر مورد ارجاع سایر مقالات واقع میشود.

۱۰- و بالاخره این که در نظر گرفتن دو نکته هنگام مقالهنویسی بسیار مهم است: پیام اصلی و خواننده مقاله، چرا که تمام هدف نویسنده متقاعد کردن خواننده به ارزش و اهمیت تحقیق انجام شده است و اگر او به خوانندهها بیتوجهی کند، خوانندهها نیز به نوشتههای او بیتوجهی میکنند.


منبع: applyabroad.org [h=4]
[/h]
 
بالا