مقایسه عملکرد پمپ‌های جابه‌جایی و سانتریفوژ

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
اغلب این که چه موقعی از پمپ سانتریفوژ (centrifugal pumps) و یا پمپ جابه‌جایی (displacement pumps) استفاده کنیم چندان روشن نیست. برای این که از میان این نوع پمپ‌ها یک انتخاب مناسب داشته باشیم، لازم است که بدانیم که این دو نوع پمپ بسیار متفاوت از هم رفتار می‌کنند. می‌توان رفتار پمپ‌ها را از نظر تغییر دبی با تغییر فشار، تغییر دبی با تغییر ویسکوزیته سیال، تغییر راندمان با تغییر فشار، تغییر راندمان با تغییر ویسکوزیته و همچنین شرایط کارکرد در خارج از نقطه طراحی بررسی کرد.

دبی در مقابل فشار


با توجه به نمودار کارایی زیر، مشاهده می‌شود که این پمپ‌ها با هم تفاوت زیادی دارند. پمپ سانتریفوژ بر حسب تغییر فشار و یا هد دارای جریان متغیر است در حالی که پمپ جابه‌جایی بدون توجه به فشار، دبی کمابیش ثابتی دارد.

head-capacity.jpg


دبی در مقابل ویسکوزیته


تفاوت عمده دیگر بین این پمپ‌ها اثر ویسکوزیته بر روی ظرفیت پمپ است. در نمودار دبی مشاهده می‌شود که چگونه با بالا رفتن ویسکوزیته، دبی پمپ سانتریفوژ کم می‌شود ولی دبی پمپ جابه‌جایی افزایش می‌یابد. این مساله به این دلیل است که سیالات با ویسکوزیته بالاتر، منفذهای پمپ جابه‌جایی را پر می‌کنند و باعث افزایش راندمان حجمی می‌شوند. توجه داشته باشید که این نمودار تنها اثر ویسکوزیته را بر جریان پمپ نشان می‌دهد. هنگامی که ویسکوزیته تغییر کند، افت خط سیستم نیز بسیار زیاد خواهد شد. این یعنی باید تغییر دبی پمپ را از نمودار قبلی که مربوط به تغییر فشار است استخراج نمایید.

flow-viscosity.jpg
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
راندمان در مقابل فشار

هنگامی که راندمان مکانیکی را بررسی می‌کنیم نیز این پمپ‌ها بسیار متفاوت رفتار می‌کنند. از نمودار زیر مشخص است که تغییر فشار اثر کمی بر پمپ جابه‌جایی دارد ولی راندمان پمپ سانتریفوژ را به شدت تغییر می‌دهد.

efficiency-head.jpg
راندمان در مقابل ویسکوزیته

ویسکوزیته نیز نقش مهمی در راندمان مکانیکی پمپ بازی می‌کند. از آن‌جایی که پمپ‌های سانتریفوژ با سرعت موتور کار می‌کنند، در زمان افزایش ویسکوزیته، به دلیل افزایش افت‌های اصطکاکی درون پمپ، راندمان کاهش می‌یابد. در پمپ‌های جابه‌جایی اغلب با افزایش ویسکوزیته راندمان افزایش می‌یابد. به افت سریع راندمان در پمپ‌های سانتریفوژ با افزایش ویسکوزیته دقت نمایید.

efficiency-viscosity.jpg
الزامات NPSH

در پمپ‌های سانتریفوژ NPSH به شکل تابعی از جریان تغییر می‌کند که همان طور که گفته شد، با فشار و ویسکوزیته تعیین می‌شود. در یک پمپ جابه‌جایی NPSH به صورت تابعی از جریان تغییر می‌کند که با سرعت تعیین می‌شود. هر چه سرعت یک پمپ جابه‌جایی کم‌تر باشد، NPSH آن نیز کم‌تر خواهد بود.


کارکرد در نقاط مختلف منحنی

پمپ‌های سانتریفوژ در وسط منحنی خود دارای بهترین کارایی هستند. اگر به سمت چپ و یا راست حرکت کنید، مسایل دیگری را نیز باید مد نظر قرار دهید. اگر به اندازه کافی به سمت چپ و یا راست حرکت کنید، به علت تغییر شکل شافت و یا افزایش کاویتاسیون، عمر پمپ کاهش می‌یابد. با یک پمپ جابه‌جایی شما می‌توانید در هر نقطه از منحنی پمپ کار کنید. در واقع درصد راندمان حجمی در نقاط پر سرعت‌تر منحنی افزایش نیز می‌یابد؛ به این دلیل که راندمان حجمی تحت تاثیر لغزش قرار دارد که تقریبا ثابت است. در سرعت‌های پایین، درصد لغزش بیش‌تر از سرعت‌های بالاتر است.
 
بالا