عنوان نشریه: هنرهاي زيبا - زمستان 1385 - شماره 28
عنوان مقاله: تناسبات انساني در هنر هخامنشي
نویسندگان: افهمي رضا*, طاووسي محمد, آيت الهي حبيب اله, هژبري نوبري عليرضا
* دانشکده هنر، دانشگاه تربيت مدرس، تهران، ايران
چکیده:
اين مقاله به بررسي تناسبات انساني در نقوش برجسته پلکان آپادانا به عنوان يکي از مهم ترين آثار هنري دوره هخامنشي مي پردازد. بررسي بر روي سه پيکره منتخب از مجموعه نقش برجسته هاي موسوم به سربازان جاويدان و اشراف داراي جامعه پارسي و مادي، موسوم به بزرگان ايرانشهر انجام گرفته است. فرآيند بررسي شامل استفاده از روش هاي هندسي انتقال اندازه ها و استفاده از مراجع خارجي براي تعيين ابعاد بخش هاي سر و چهره و ترسيم نماي روبروي اين افراد با هدف تعيين نسبت اعضاي گوناگون بدن بوده است. سپس، يافته هاي حاضر با نتاسبات انسان آرماني ارايه شده از سوي لئوناردو داوينچي، به عنوان مرجعي براي ابعاد انسان واقعي، مقايسه شده است. در نهايت، با هدف تعيين منشا اين سيستم تناسبات، نتايج بررسي حاضر با تناسبات انساني موجود در هنر تمدن هاي مصر، بين النهرين و يونان، که بر اساس نظريات محققات گوناگون، مراجع هنر التقاطي هخامنشي محسوب مي شوند، مقايسه شده است. نتيجه بررسي حاضر نشان مي دهد که در آثار اوليه هخامنشيان، مانند کتيبه داريوش در بيستون، طراحان از تناسبات انساني ماخوذ از هنر بين النهرين براي طراحي پيکره ها استفاده نموده؛ اما در طراحي نقوش برجسته پلکان آپادانا درتخت جمشيد، از نوعي تناسبات انساني متمايز، داراي نسبت هاي مشخص بين اعضا و تعيين ابعاد اجزاي بدن بر مبناي نسبت 1.14 ارتفاع پيکره بهره گرفته اند.
كليد واژه: تناسبات انساني، هنر هخامنشي، پلکان آپادانا، تخت جمشيد
عنوان مقاله: تناسبات انساني در هنر هخامنشي
نویسندگان: افهمي رضا*, طاووسي محمد, آيت الهي حبيب اله, هژبري نوبري عليرضا
* دانشکده هنر، دانشگاه تربيت مدرس، تهران، ايران
چکیده:
اين مقاله به بررسي تناسبات انساني در نقوش برجسته پلکان آپادانا به عنوان يکي از مهم ترين آثار هنري دوره هخامنشي مي پردازد. بررسي بر روي سه پيکره منتخب از مجموعه نقش برجسته هاي موسوم به سربازان جاويدان و اشراف داراي جامعه پارسي و مادي، موسوم به بزرگان ايرانشهر انجام گرفته است. فرآيند بررسي شامل استفاده از روش هاي هندسي انتقال اندازه ها و استفاده از مراجع خارجي براي تعيين ابعاد بخش هاي سر و چهره و ترسيم نماي روبروي اين افراد با هدف تعيين نسبت اعضاي گوناگون بدن بوده است. سپس، يافته هاي حاضر با نتاسبات انسان آرماني ارايه شده از سوي لئوناردو داوينچي، به عنوان مرجعي براي ابعاد انسان واقعي، مقايسه شده است. در نهايت، با هدف تعيين منشا اين سيستم تناسبات، نتايج بررسي حاضر با تناسبات انساني موجود در هنر تمدن هاي مصر، بين النهرين و يونان، که بر اساس نظريات محققات گوناگون، مراجع هنر التقاطي هخامنشي محسوب مي شوند، مقايسه شده است. نتيجه بررسي حاضر نشان مي دهد که در آثار اوليه هخامنشيان، مانند کتيبه داريوش در بيستون، طراحان از تناسبات انساني ماخوذ از هنر بين النهرين براي طراحي پيکره ها استفاده نموده؛ اما در طراحي نقوش برجسته پلکان آپادانا درتخت جمشيد، از نوعي تناسبات انساني متمايز، داراي نسبت هاي مشخص بين اعضا و تعيين ابعاد اجزاي بدن بر مبناي نسبت 1.14 ارتفاع پيکره بهره گرفته اند.
كليد واژه: تناسبات انساني، هنر هخامنشي، پلکان آپادانا، تخت جمشيد
