[معماری اوراسیا] قلعه گارني ارمنستان

amirgb

اخراجی موقت
درود دوستان
با اينكه در تالار شما چندان كاسب نبوده ام
اما حيفم آمد اين مطلب را در اينجا نگذارم
چنانچه جاي ان مناسب نيست مديران تالار لطف نمايند و به جاي مناسب انتقال دهند
تاربخچه هنر معماري قلعه گارني Garniارمنستان



دژ نظامي گارني در محل روستايي به همين نام كه در ناحيه ابووينAbovian واقع شده ، قرار گرفته است. ساختمان هاي گارني شامل تركيبي از هنر هلني و فرهنگ محلي هستند و هماهنگي خاصي با طبيعت اطراف دارند. اين دژ نظامي در منطقه اي خوش منظره از نظر كوه هاي اطراف واقع شده است و بر چشم اندارهاي وسيعي از باغ هاي ميوه و مزارع احاطه دارد. زمين هاي شيب دار اطراف بوسيله فرش هاي مختلفي از علف هاي گوناگون پوشيده شده است كه به دره باريك رودخانه آزت Azat ختم مي شود. از نظر سوق الجيشي اين دژ نظامي بطور ماهرانه اي انتخاب شده است. در زمان هاي خيلي دور ( در حدود هزاره سوم پيش از ميلاد مسيح ) يك چرخه قلعه سازي در آنجا وجود داشت.
بر طبق نوشته اي كه با خط ميخي در قلمروي گارني پيدا شده است ، اين دژ نظامي بوسيله آرگيشتي اول Argishti پادشاه اورارتو Urarta، در اولين نيمه قرن هشتم (پ.م ) فتح شده بود. مبدا تاريخي سلسله هاي ارمني از قرن سوم پيش از ميلاد تا قرن چهارم ميلادي است. گارني استراحت گاه تابستاني پادشاهان و محل استقرار سربازان بود. دژ نظامي گارني بر روي يك دماغه مثلثي شكل قرار گرفته است كه بر مناطق اطراف احاطه دارد و به سوي رودخانه هم پيش مي رود. يك تنگه عميق و شيب دار كوهستاني مثل يك مانع تسخير ناپذير عمل مي كند و ديوار دژ فقط يك طرف صخره را مي پوشاند (مي بندد). اين دژ بوسيله قطعات مربع شكل سنگ بازالت كه بدون ساروج روي هم قرار گرفته اند و با چنگك ها آهني مهر و موم شده بوسيله سرب بسته شده اند ، ساخته شده است.
برج هاي مستطيل شكل فاصله دار و شكل مقعر وسط ديوار شمالي باعث افزايش اثر بخشي تير اندازي از جناح ها و افزوده شدن اثر دفاعي دژ مي شود. در عين حال زيبايي هاي معماري دژ هم افزايش يافته است.


قسمت هاي مختلف قلعه گارني
كاخ تركيبي از چندين بناي جداگانه است كه شامل يك معبد ، اتاق پيشگاه ، يك سالن ستون دار ،يك بلوك مسكوني ، يك حمام و غيره است. آنها در اطراف يك ميدان وسيع داخل قلعه قرار گرفته اند. در قسمت جنوبي دور از راه ورودي اين آثار باستاني كمتر مي شوند. در قسمت شمالي پادگان محافظ پادشاه قرار داشته است.
معبد گارني
در بالاترين نقطه دماغه معبد قرار دارد كه چشم اندازي بر روي ميدان بوسيله بستن نقطه شمالي ايجاد مي كند. معبد در مركز اين تركيب معماري است و بر روي محوري قرار مي گيرد كه از دروازه ورودي دژ مي گذرد. معبد در نيمه دوم اولين قرن پيش از ميلاد توسط مهر پرستان ساخته شد و به ميترا (خداي خورشيد) اهدا شد. در حاليكه مجسمه اش در جايگاه استقرار بت در معبد قرار داشت. به ميترا در زبان يوناني زئوسZeos مي گويند. بعد از اينكه مذهب مسيحيت در ارمنستان در سال 301 ميلادي اعلام شد ، اين معبد تبديل به اقامتگاه تابستاني پادشاهان اشكاني گشت. چون تيرداد و خواهرش خسرودخت براي تفريح و شكار به آنجا مي رفتند.

در يك فرم ساختماني ، محيط پيرامون معبد 6 ستوني است كه شباهت زيادي به بناهاي مشابه در آسياي صغير ، شهر بعلبك سوريه و رم دارد. فرم معماري بر پايه هنر هلني است ولي معماري محلي را هم در آن نشان داده اند. بايد توجه كرد كه فرم مستطيلي ساختمان بر پايه معماري كليساهاي
ستون دار قلمروي مرتفع ارمنستان و از مبدا تاريخي اورارتو Urartu است. براي مثال معبدي در Musasire قرار دارد كه درقرن 9 و 8 پيش از ميلاد مسيح ساخته شده است. يك نمونه از آنها را هم مي توان در نقش برجسته آشوري ها Assyrian ديد. در معبد گارني به خصوص جرئيات مشخصي از خطوط خارجي (محيطي) و دكوراسيون داخلي تحت تاثير اين فرم معماي قرار گرفته است و بوسيله 24 ستون يكسان احاطه شده است. يك راه پله وسيع 9 پله اي انسان را به سوي بالكن هدايت مي كند.
دو طرف راه پله بوسيله نقوش برحسته تزئين شده است. آنها بطور متقارن به سوي محور اصلي ساختمان مي روند. حجاري فرشتگان (انسان هاي ) زانو زده اي را نشان مي دهند كه دست هاي خود را به سوي آسمان بلند كرده اند ، در حاليكه به نظر مي رسد آنها با مشعل هايشان بر جاي بلند تري ايستاده اند. موضوع اصلي اين مجسمه ها از روي آثار مشابه اي كه در ايالت هاي روم شرقي مثل نيها Niha در سوريه (در قرن اول پس از ميلاد) شناخته شد. در جلوي يكي از سنگهاي مستطيل شكل كف معبد كه محل استقرار الهه يوده است يك حوضچه كم عمق قرار دارد كه برخلاف تصور عده اي از مردم كه فكر مي كنند محل قرار گرفتن آتش در معبد است ، در اصل محلي براي خروج آب باراني است كه از سوراخ سقف وارد معبد مي شده است. سوراخ سقف هم براي تابيدن نور خورشيد به درون معبد و روشنايي فضاي داخلي معبد است. سوراخ سقف هم براي تابيدن نور خورشيد به درون معبد روشنايي فضا داخلي معبد است. كوچكي جايگاه مقدس نشان مي دهد كه فقط مجسمه يك الهه در آنجا قرار مي گرفته است و پرستش در داخل معبد انجام مي شده است.

ستون هاي معبد
پايه هاي ستون هاي معبد از نوع آتيك Attic (نام مكتب معماري وابسته به شهر آتن) هسنتد كه از شكلشان قابل تشخيص هستند. محور ستونها شكل يكسان دارند و بوسيله اشكال خوش تراش تزئين شده اند. بيشتر از نقوش طومار مانند پيچيده و برگ زيتون براي تزئين سرستون ها استفاده شده است. البته اين نقوش از ستوني به ستون ديگر متفاوت هستند. شكل زواياي بكار رفته در سرستون ها ، جالب ترين قسمت ستون هاي داخلي بنا هستند كه بصورت طومارهاي پيچيده و به شكل زاويه قائمه هستند. تزئينات گلدار سطوح خارجي سرستونها تركيب دلپذيري را ايجاد كرده است. بيشتر تزئين ستونها مربوط به قسمتي از سر ستون ها است كه با كتيبه آرايش شده اند. اين شكل همچنين در بناها ي يادبود بعدي كه در سوريه (قرن دوم ميلادي) و ايتالياي (قرن چهارم ميلادي) ساخته شده اند ، وجود دارد. كارهاي هنر هلني كه در حاشيه هاي تزئيني سرستون ها معبد گارني ديده مي شوند بسيارمتنوع هستند

تزئینات دیوارها وسقف معبد

در حاشيه هاي تزئيني سقف و سردر از تركيبي از گياه كنگر با گل بوته ها در اشكال متفاوت و خطوط حاشيه اي استفاده شده است. در كنار گياه كنگر از شكل هاي برگ بو ، برگ درختان بلوط ، انگور ، انار و گياهان گلدار هم استفاده شده است.
گچ بري بالاي ديوار بوسيله ميخ هاي چوبي به شكل سرشير با دندان هاي آشكار زينت داده شده اند. اين نقش ها بعلاوه نقش گاو اغلب بر روي ديوارهاي ، اسلحه ها و مهرها دوران اوراتو Urartu ديده مي شود.
در تفاوت با حجاري تزئيني برگ هاي روي گچ بري بالاي ديوار ها ، آنها جزئيات هر چيزي را در حد كمال بر روي نماي خارجي سردر متصل به ستون هاي نمايش داده اند. زير سقف ساختمان ، در قسمت پوشش داخلي معبد تزئينات به شكل هشت وجهي ، الماس و صندوقي شكل بكار رفته است.
كنده كاري بر روي سنگ بازالت سخت تر از سنگ مرمري است كه از مشخصات معماري بناي رومي است. شيوه كار هنرمندان نشان دهنده تنوع تزئينات در نقش هاي بكار رفته گل و كنده كاري بكار رفته است. قرينه بودن ساختمان اين معبد آنرا از بناهاي مشابه متمايز كرده است. در تركيب اين ساختمان تفاوت هاي زيادي از نظر تقسيم بندي افقي بالكن بكار رفته است و قسمتي از سرستون هاي عمومي در تضاد با پس زمينه آسمان قرار دارند.

كاخ گارني

يك كاخ دو طبقه هم در قسمت غربي معبد وجود داشت كه بر اثر زمين لزره قرن 17 ميلادي ويران شد. اين كاخ محل سكونت تيرداد اشكاني پادشاه ارمنستان بوده است و از نظر بزرگي يك ساختمان بزرگ است كه ابعاد آن 15 ×40 متر است. در گوشه جنوبي يك قسمت به اندازه 92/19×65/9 متر مستطيل مانند بود. در طبقه همكف ساختمان ، سقف بر روي 8 مربع پايه ستون كه بطور مرتب در امتداد محور طولي قرار گرفته اند. سنگ هاي مربع شكل بوسيله ستون ها هم رديف علامت گذاري شده اند. فرو رفتگي هايي بين ستون ها وجود دارد. ديوار شمال-شرقي دژ كه در قرن 3 يا 4 ميلادي ساختهه شده است ، تركيب مشابهي را از نظر فرم مستطيل شكل ايجاد كرده است. اين ساختمان دقيقا مشابه سالن ستون دار شهر Bagineti كه مربوط به استحكامات گرجستان Georgia است. سقف چوبي آن بر روي ستون هاي داخلي چوبي قرار گرفته بود كه داراي پايه هاي سنگي هستند و بوسيله سر ستون هاي چوبي پوشيده شده بودند.
قسمت شمالي كاخ بوسيله بخش هاي مسكوني احاطه شده بود. اين قضاوت بوسيله قطعات متلاشي شده باقي مانده از تركيبي نماي خارجي اين قسمت كه بر روي ميدان پيشرفت كرده است ، انجام مي شود.
زير زمين كاخ براي مقاصد كمكي ساخته شده است كه يكي از آنها كارخانه شراب سازي است. در يكي از اتاق ها شما مي توانيد نشانه هايي از موزائيك سازي قرمز تيره را پيدا كنيد كه مربوط به مناطق مسكوني و قسمت هايي از تالارهاي كاخ است. اين قسمت ها بسيار تزئين شده هستند.




حمام

حمام در قسمت شمالي ميدان در گوشه اي از كاخ قرار گرفته است. اينجا در قرن سوم ميلادي ساخته شد و شامل پنج قسمت با ارزش گوناگون است. چهار تاي آنها كه به شكل محراب هاي نيم كليسا هستند كه در اتنهاي ديوار ساخته شده اند. اولين اتاق از طرف شرق ، اتاق رختكن است ، دومين اتاق حمام آب سرد ، سومين و چهارمين اتاق هم به ترتيب حمام هاي آب گرم و آب داغ هستند. حمام يك آب انبار هم دارد كه همراه اتاق گرم خانه (كوره) در زير زمين قرار گرفته است.
در كف اتاق ها آجر پخته قرار دارد كه بوسيله يك لايه صيقلي گچ كاري پوشيده شده اند. آنها بر روي سطح گرد ستون ها قرار گرفته اند و بوسيله دميدن هواي داغ و دودي كه از فضاي زير زمين مي آيد ، گرم مي شوند. فكر ايجاد دكوراسيون داخلي از قطعات دو لايه گچ كاري شده از آثار باقي مانده در چندين اتاق ، گرفته شده است. يك لايه سفيد زيرين و يك لايه صورتي رنگ بالايي كف ها به همراه آثار موزائيك هاي سنگي 15 رنگ ديده مي شود. علاقه ويژه به موزائيك با رنگ هاي نرم براي پوشاندن كف اتاق به قرن سوم يا چهارم ميلادي باز مي گردد. آنها يك مثال برحسته از نقاشي هاي يادبود تاريخ ارمنستان مركزي هستند. تم اصلي طراحي موزائيك ها در اندازه 14/3 × 91/2 متر كف اتاق برساس اسطوره شناسي يوناني است. برعكس زمينه سبز روشن كه نمايش دهنده دريا است ، تصاوير منبت كاري شده اي از خدايان اقيانوس و دريا تركيب شده با يك مجموعه نرده گذاري شده (بسته) از تزئينات مختلف هستند. اين تزئينات شامل شكل ماهي ، نروس Nereids نام خداي دريايي ( مطابق افسانه هاي يوناني 50 حوري دريايي دختران نروس هستند.) حيوان افسانه اي (بالا تنه انسان و پايين تنه اسب) و حيوان شبيه ماهي هستند. يك خط پهن صورتي رنگ پيرامون موزائيك ها كشيد شده است.
يك تونل انتقال آب سطحي توليد اثر موج را مي كند. در يك كتيبه نام خدايان يوناني و خدايان دريايي نروس Nereidsآمده است كه به طرز ماهرانه اي بوسيله هنرمندان كنده كاري شده است. بطوريكه به نظر مي رسد آنها دانش زيادي از علم تشريح داشتند. شكل هاي مختلف انسان با صورت هاي شرقي اشان (آسيايي) در حالت هاي به خصوص نمايش داده اند. يك كتيبه يوناني بر بالاي دستان خدايان مي گويد: « كار كنيد و هيچ سودي بديت نياوريد». در حمام گارني Garni بطور كلي و در اتاق هاي آن دماهاي متفاوتي از نظر سيستم گرمايي مورد نياز براي سلامتي انسان وجود دارد. از اين سيستم حمام در حمامهاي قديمي سوريه و آسياي صغير و بخصوص در اطراف اروپا و گرجستان Georgia گرجستان قرن 2 و 3 ميلادي ديده مي شود.

قطعات مختلف كشف شده در گارني
بر روي زمين قلعه باستان شناسان توانسته اند قطعات متلاشي شده اي از كارهاي مختلف هنري را پيدا كنند. در ميان آنها يك سنگ مرمر پيج خورده است كه شبيه شكل مردي با يك لباس قديمي آراسته است. به هم آميختگي تفكر طراحي لباس سربازان رومي با پارچه اي (از جنس سنگ) كه به دور محسمه كشيده شده ، به خوبي ديده مي شود. اين مجسمه تناسب خاصي با مجسمه مرمري زني دارد كه در آرتاشات Artashat پيدا شده و به اواخر قرن دوم يا اوايل قرن اول پيش از ميلاد بر مي گردد. همچنين تعداد زيادي از قطعات با شكوه پايه ستون ها ، ستون ها ي چهار گوش ، چهار چوب در و پنجره ، كتيبه با گچ بري بالاي ديوارها و غيره پيدا شده است كه آنها بدون شك مربوط به بناهاي تاريخ متفاوتي هسنتد. مطالعه آثار باقي مانده نشان مي دهد كه يكي از اين ساختمان ها يك معبد مسيحي 4 قسمتي است كه در قرن هفتم ميلادي بر روي خرابه هاي يك تالار كاخ ساخته شده بود. ساختمان هاي بي شماري در در زمين هاي مجاور اين قلعه قرار دارند كه به خوبي هنر صنعت گران را در قرن چهارم ميلادي و به مدت 17قرن را نشان مي دهد.
بناهاي يادبود گارني نشان مي دهدكه هنر هلني معماري ارمني ها با فرم معماري هلني بقيه كشورها ارتباط دارد. اين مسئله در همه طراحي ها ديده مي شود.



ترجمه و تنظيم : آريا حافظي

منابع:


1-سايت betnahrain.com
2-سايت garni.com
3- اطلاعات شخصي


 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
  • Like
واکنش ها: nino
بالا