معماری آلمان در گذر زمان

[MaRaL.arch]

معماری آلمان از تاریخی غنی، متنوع و طولانی برخوردار است و دربردارنده ی تمام سبک های مهم اروپا از روم باستان گرفته تا پست مدرنیسم است. کشور آلمان در طی قرون متمادی، بارها تکه تکه شده و پادشاهان زیادی داشته است. همین موجب شده تا از تنوع منطقه ای بالایی برخوردار باشد بدین ترتیب سبک های بومی معماری این کشور، اغلب متنوع و نا متجانس هستند و معماری هر شهر با شهر دیگر کاملاً متفاوت است. در عین حال حتی در شهرهای کوچک نیز شاهد تنوع بالایی در سبک های معماری هستیم. علاوه بر مطالب گفته شده حجم بالای تخریب میراث معماری این کشور در جنگ جهانی دوم سبب شد تا پس از جنگ ساختمان های بسیاری با سبک مدرنیسم بازسازی شوند.

در این تاپیک به بررسی تاریخ معماری کشور آلمان از از دوره روم باستان تا معاصر میپردازیم.

 

[MaRaL.arch]

قسمت اول: از زمان روم باستان تا آخر دوره ی رومانسک

قسمت اول: از زمان روم باستان تا آخر دوره ی رومانسک


معماری کهن آلمان
امپراطوری روم زمانی بخش عظیمی از آلمان کنونی را در تصرف داشت. در این کشور بقایایی از معماری روم باستان مربوط به 100 تا 150 سال پس از میلاد مسیح وجود دارد که از آن ها می توان به دیوارهای کهنی اشاره کرد که مرز امپراطوری روم را تعریف می کرده اند. علاوه بر ساختارهای نظامی مانند قلعه ها و استحکامات موجود در مرز روم باستان، بقایایی از یک پل رومی، چشمه ی آب گرم و باسیلیکای کنستانتین در این کشور موجود است. با خروج رومی ها از این کشور، فرهنگ شهرنشینی آنها و پیشرفت هایی که در معماری داشتند از کشور آلمان محو شد.

 

[MaRaL.arch]

قسمت اول، از زمان روم باستان تا آخر دوره ی رومانسک

قسمت اول، از زمان روم باستان تا آخر دوره ی رومانسک

معماری پیش از رومانسک


معماری پیش از رومانسک در هنر اروپای غربی از اواخر قرن 8 میلادی آغاز شد و تا آغاز دوره ی رومانسک در قرن 11 میلادی ادامه داشت. از بناهای باقی مانده ی مربوط به این دوره می توان به صومعه ی Lorsch اشاره کرد. از دیگر کلیساهای مهم این دوره نیز می توان به کلیسای میشل مقدس اشاره کرد که بین سال های 1001 تا 1031 میلادی ساخته شد برخی سبک این بنا را رومانسک آغازین می دانند.

 

[MaRaL.arch]

قسمت اول، از زمان روم باستان تا آخر دوره ی رومانسک

قسمت اول، از زمان روم باستان تا آخر دوره ی رومانسک

معماری رومانسک

معماری رومانسک به دلیل گرفتن برخی عناصر معماری روم به معني رومي وارست. دوره ی رومانسک از قرن 10 میلادی آغاز شد و تا اوایل قرن 13 میلادی ادامه داشت. و به تدریج به سبک گوتیک تبدیل شد. در معماری رومانسک کلیسا از جايگاه ويژه اي برخوردار بود و كليسا تنها عملكرد مذهبي نداشت بلكه مكاني براي سخنراني، موعظه و تجمع مردم نيز محسوب مي شده است. از ویژگی های اصلی این دوره می توان به طاق های نیم دایره ای، ظاهر تنومند، دیوارهای کلفت، برج های کلیسایی مرتفع، پلان های متقارن، پنجره های جفت و کوچک و طاق های متقاطع اشاره کرد. بسیاری از کلیساهای قدیمی موجود در آلمان در این دوره ساخته شده اند که از آن ها می توان به 12 کلیسای رومانسک در شهر قدیمی Colonge اشاره کرد. مهم ترین بنای این دوره کلیسای جامع Speyer می باشد که بزرگترین ساختمان دنیای مسیحیت در قرن 11 میلادی بود. کلیسای جامع worms و Mainz مثال های دیگری از سبک رومانسک در کشور آلمان هستند.

 

[MaRaL.arch]

قسمت دوم، دوره ی گوتیک

قسمت دوم، دوره ی گوتیک

​

نمایی از شهر Golsar


هنر معماری گوتیک در اواسط قرن 12 میلادی در جریان بازسازی کلیسای سنت دنیس فرانسه پا به عرصه وجود گذاشت و تا اواسط قرن شانزدهم میلادی در اروپا معمول بود. هنر گوتیک در میان دو دوره رمانسک و رنسانس واقع شده است. این دوره در فرهنگ جهان دوران استیلای مذهب، و بالاخص کلیسا، بر جوامع بوده است. دوره ی گوتیک با ظهور اومانیسم پایان یافت. البته عده‌ای دوره رنسانس را دشمن گوتیک می دانند.


از ویژگی های معماری گوتیک می توان به طاق جناغی، قوس تیزه دار، رفیع بودن بنا، استفاده از شیشه منقوش و استفاده از پشت بندهای آزاد اشاره کرد. به دلیل وجود پشت بندهای آزاد در این سبک از ضخامت دیوارها کاسته شد و این موجب شد تا معماران بتوانند پنجره های بزرگی در جداره ی بنا تعبیه کنند.

 

[MaRaL.arch]

قسمت دوم، دوره ی گوتیک

قسمت دوم، دوره ی گوتیک


همانطور که ذکر شد منشأ سبک گوتیک، سبک رومانسک در معماری بود. اولین ساختمانی که در کشور آلمان با این سبک ساخته شد کلیسای Liebfrauenkirche است که در سال 1230 ساخته شد. این کلیسا، یکی از مهمترین کلیساهای جامعی است که با این سبک در این کشور ساخته شده است. بنای دیگری که قصد پرداختن به آن را داریم، کلیسای جامع Freiburgاست. از این کلیسا تنها برج 116 متری آن باقی مانده که گفته می شود زیباترین برج کلیسا در معماری دوره ی مسیحیت است. این برج تنها برج کلیسایی در آلمان است که ساخت آن در قرون وسطی (1330) به پایان رسید. خوشبختانه این برج از بمباران های جنگ جهانی دوم جان سالم به در برد.

کلیسای Liebfrauenkirche​

برج کلیسای Freiburg

​

 

[MaRaL.arch]

قسمت دوم، دوره ی گوتیک

قسمت دوم، دوره ی گوتیک

کلیسای جامع کلن:

این کلیسا پس از کلیسای جامع میلان بزرگترین کلیسای جامع با سبک گوتیک در دنیاست. ساخت بنا در سال 1248 آغاز شد و به وقفه ای طولانی در دوره ای 600 ساله در سال 1880 کامل شد. کلیسا دارای دو برج به ارتفاع 157 متر، طولی برابر با 144.5 متر و عرضی برابر با 86.5 متر است.

کلیسای جامع کلن
​

 

[MaRaL.arch]

قسمت دوم، دوره ی گوتیک

قسمت دوم، دوره ی گوتیک


گوتیک آجری، سبکی خاص از معماری گوتیک است که در شمال اروپا و مخصوصاً شمال آلمان رواج داشت. به دلیل کمبود سنگ در این مناطق در ساخت بناها به جای سنگ از آجر استفاده شده است. از بناهای ساخته شده با این سبک می توان به تالار بزرگ شهر Stralsund اشاره کرد.

تالار بزرگ شهر Stralsund
​

 

[MaRaL.arch]

قسمت دوم، دوره ی گوتیک

قسمت دوم، دوره ی گوتیک


ساختمان هایی که در آلمان در این دوره ساخته شدند اکثراً با سازه ی قاب چوبی ساخته شدند. ساختمان های شهر Goslar و شهر Quedlinburg مثالهای خوبی در این باره هستند. علاوه بر این بزرگترین خانه ی ساخته شده با سازه ای نیمه چوبی در شهر Quedlinburg قرار دارد. که از روش ساخت آن برای ساخت خانه ها در قرون وسطی و دوره ی رنسانس به طور گسترده استفاده شد و این شیوه تا قرن 20 میلادی برای ساخت خانه های روستایی به کار گرفته می شد.

استفاده از سازه ی قاب چوبی​

استفاده از سازه ی قاب نیمه چوبی
​

 

[MaRaL.arch]

قسمت سوم، دوره ی رنسانس

قسمت سوم، دوره ی رنسانس

با ظهور امانیسم، معماری گوتیک به تدریج پایان یافت و دوره ی رنسانس آغاز شد. به معماری اروپا در سده‌های ۱۵ و ۱۶ میلادی، دورهٔ رنسانس اطلاق می‌شود که از مشخصه‌های آن نوزایی عناصر فرهنگی روم و یونان باستان بود. رنسانس یا نوزایی، جنبش فرهنگی مهمی بود که آغازگر دورانی از انقلاب علمی و اصلاحات مذهبی و پیشرفت هنری در اروپا شد. عصر نوزایش، دوران گذار بین سده‌های میانه و دوران جدید است. در دوره ی رنسانس مخالفان سبک گوتیک معتقد بودند که می‌خواهند بار دیگر به سوی مولفه‌های هنری روم و یونان بازگردند و آن عناصر را احیا کنند.
اولین بار، لفظ رنسانس را فرانسویها در قرن ۱۶ میلادی، به کاربردند. معمولاً شروع دوره نوزایش را در سده چهاردهم در شمال ایتالیا می‌دانند. خاستگاه رنسانس شهر فلورانس است. این جنبش در سده پانزدهم میلادی، شمال اروپا را نیز فراگرفت. رنسانس، یک تحول ۳۰۰ ساله‌است که از فلورانس ایتالیا شروع شد و در عرض سه قرن در سراسر اروپا انتشار و در انگلستان پایان یافت. دوره رنسانس دوره خردگرایی -ریاضیات -منطق -انسان مداری است در این دوره کلیسا و تفکرات مذهبی کنار می رود و یک جنبش دموکراتیک به وجود می آید و مثل روم و یونان باستان پیشرفت علمی مطرح می شود.
از ویژگی های معماری رنسانس می توان به ساخت بناهای شهری غیرمذهبی، ساخت کاخ، ساخت ویلاهای ییلاقی، احیای معماری روم و یونان به همراه گرایش انسان شناسانه و امانیستی و استفاده از نماسازی و رده‌گیری تزیینی در دیوارهای ساختمان‌ها اشاره کرد. دوره ی رنسانس در کشور آلمان از شهرهای Torgau، Aschaffenburg و Landshut آغاز شد. اولین بنای ساخته شده در این دوره در کشور آلمان، نمازخانه ی Fugger در کلیسای St.Anne می باشد. ساخت این نمازخانه در سال 1509 میلادی آغاز شد و بر طبق طرحی از Albrecht Dürerتوسط برادران Fugger ساخته شد. در آن زمان به دلیل نزاع های مذهبی کشور آلمان تکه تکه شده بود و شهروندان از حقوق کمی برخوردار بودند. از دیگر آثار این دوره در کشور آلمان می توان به حیاط تزیین شده ی قلعه ی Trausnitz و کاخ Landshut اشاره کرد که توسط هنرمندان ایتالیایی ساخته شدند.

​

نمازخانه ی Fugger​

حیاط قلعه ی Trausnitz​

کاخ Landshut
​

کاخ Landshut



منبع:آرل

 

[MaRaL.arch]

قسمت سوم، دوره ی رنسانس

قسمت سوم، دوره ی رنسانس

اگر بخواهیم از سبکی منحصر به کشور آلمان در این دوره نام ببریم می توان به سبک رنسانسِ Weser در معماری اشاره کرد. سبک مذکور در شهرهای اطراف رود Weser در مرکز کشور آلمان مشاهده می شود. ویژگی های این سبک عبارتند از: وجود تزیینات چشمگیر در نمای خانه های اشرافی، استفاده از کتیبه و تزییات چوبی در نما و کاربرد اشکال هندسی هرم و ابلیسک در تزیینات. از بناهایی که با این سبک ساخته شده اند می توان به تالار بزرگ تاریخی Juleum اشاره کرد که در سال 1592 ساخته شد.

تالار بزرگ تاریخی Juleum
​

 

[MaRaL.arch]

قسمت سوم، دوره ی رنسانس

قسمت سوم، دوره ی رنسانس

شورای شهر Augsburg بنای دیگری است که در دوره ی رنسانس به فاصله ی سالهای 1614 تا 1620 میلادی ساخته شد. از دیگر بناهای این دوره نیز می توان به قلعه ی Heidelberg اشاره کرد.

قلعه ی Hedelberg
​

شورای شهر Augsburg
​

 

[MaRaL.arch]

قسمت چهارم، دوره ی باروک و روکوکو

قسمت چهارم، دوره ی باروک و روکوکو

باروک در معنی اصلی خود عبارتست از نامنظم، مروارید ناصاف و پرپیچ و تاب و یا غیر عادی. باروک نوعی هنر است که در آن قواعد تناسب رعایت نمی‌شود و همه چیز بنا به حواس هنرمند نمایانده می‌شود. این سبک هنری دارای روحی از حرکت و جنبش است و نقطه مقابل سکون کلاسیک است. هنرمندان در باروک بر خلاف دوران کلاسیک با احساس خود حرکت می‌کردند و احساس را مقدم بر عقل می‌دانستند. معماری باروک از ایتالیا شروع شد و قسمت اعظم اروپا را هم به زیر پوشش خود درآورد و تقریباً از اوایل قرن ۱۷ تا اواسط قرن ۱۸ در بیشتر کشورهای لاتین گسترش یافت. از نظر منتقدین قرن نوزدهم معماری باروک عبارت است از معماری کلاسیک منحط و بی‌ساختار. معماری باروک دارای تزئینات نمایشی زیاد و عجیب و غریب است. ویژگی های معماری باروک عبارتند از: ساختن فضاهای منحنی، استفاده ی فراوان از تزیینات در معماری، استفاده از اشکال اغراق آمیز، پرهیز از خطوط مستقیم، ایجاد یکچارچگی کامل در فضا، تعبیه ی فضای کلی در مرکز و منظم کردن سایر فضاها به سمت آن.

 

[MaRaL.arch]

قسمت چهارم، دوره ی باروک و روکوکو

قسمت چهارم، دوره ی باروک و روکوکو


سبک باروک پس از جنگهای مذهبی سی ساله در آلمان و دیرتر از بقیه ی مناطق اروپا شروع شد. این سبک در شهرهای جنوبی کشور آلمان رواج بیشتری داشت. معماری باروک آلمان در بناهای سلطنتی و حکومتی تحت تاثیر باروک ایتالیا بود. می توان از Balthasar Neumann به عنوان بهترین معمار دوره ی باروک در آلمان نام برد. بنای Schloss Bruchsal بی شک یکی از شاهکارهای معماری کشور آلمان است که توسط این معمار طراحی شد. از دیگر بناهایی که توسط این معمار طراحی شدند می توان به کلیسای Vierzehnheiligen اشاره کرد. بهره گیری فراوان از نور طبیعی، استفاده از هندسه ی موجدار و دوار و عدم استفاده از خطوط مستقیم از ویژگی های معماری این کلیساست. در معماری کلیساهای آلمان در دوره ی باروک بر خلاف کلیساهای باروک ایتالیا، برج های کلیسا حفظ شدند.

کلیسای Vierzehnheiligen

بنای Schloss Bruchsal
​

 

[MaRaL.arch]

قسمت چهارم، دوره ی باروک و روکوکو

قسمت چهارم، دوره ی باروک و روکوکو


از ساختمانهای دیگری که با سبک باروک در آلمان ساخته شده اند می توان به کاخ Zwinger اشاره کرد که توسط Matthäus Daniel Pöppelmann بین سالهای 1709 تا 1728 در شهر Dresden ساخته شد.کلیسای Frauenkirche نیز با همین سبک و در همین شهر ساخت شد.

​

کاخ Zwinger
​

​

کلیسای Frauenkirche
​

 

[MaRaL.arch]

قسمت چهارم، دوره ی باروک و روکوکو

قسمت چهارم، دوره ی باروک و روکوکو

تعامل معماری، نقاشی و مجسمه سازی ویژگی اصلی معماری باروک است. در آلمان معماری کاخ Würzburg به وضوح نشان دهنده ی این ویژگی سبک باروک می باشد. ساخت این ساختمان در سال 1720 آغاز شد. از سال 1751 تا 1753 نیز نقاشی هایی بر روی دیوار پله های داخل این بنا توسط Giovanni Battista Tiepolo کشیده شد.

​

کاخ Würzburg

​

​

​

نقاشی های داخلکاخ Würzburg​

 

[MaRaL.arch]

قسمت چهارم، دوره ی باروک و روکوکو

قسمت چهارم، دوره ی باروک و روکوکو


کاخ مشهور دیگری که در دوره ی باروک که در شهر برلین ساخته شد، کاخ Charlottenburg است. سبک باروک آلمان بر معماری روسیه و هلند نیز تاثیر گذاشت و بناهایی در این دو کشور با این سبک ساخته شدند.

​

کاخ Charlottenburg​

در اواخر دوره ی باروک، سبک روکوکو به راه افتاد. این سبک در ادامه باروک و در واقع به عنوان واکنشی علیه شکوه و جلال افراطی آن در کاخ‌ها پدید آمد. از ویژگی های سبک روکوکو در معماری می توان به استفاده ی وافر از خطوط منحنی و اشکال صدفی در تزیینات، استفاده از رنگ ها و تزیینات درخشان در دکوراسیون داخلی، ساخت خانه های شهری کوچک و راحتتر از کاخ و استفاده از تزیینات و ریزه کاری های فراوان اشاره کرد. کاخ های Augustusburg ،Sanssouci و Schloss Weißenstein در آلمان با سبک روکوکو ساخته شدند.

​

کاخ Augustusburg
​

​

کاخ Sanssouci
​

​

کاخ Schloss Weißenstein


​

منبع:آرل
​