چه عواملی معنای معماری را پدید می آورد؟
چه عواملی معنای معماری را پدید می آورد؟
اختصاصی معماری نیوز - حسن ترابی: این پرسش نخستین ما باید پرسش نخستین هر نقد سزاوار نام درباره معماری باشد. به اعتقاد من نخستین عامل در نقد و ارزشیابی آثار معماری و از آنجا در جستجوی معنای آن طرح ( دیزاین)است.یک اثر معماری در مرحله نخست فقط در صورتی ستودنی و با معنی است که طرحی اندیشیده و پسندیده داشته باشد.می دانیم طرح معماری هم تابع ملاحظات عملکردی است و هم با معیارهای هنری سنجیده می شود. [SUP]
1[/SUP]
عبارات بالا از استاد فقید دکتر منوچهر مزیینی می باشد که بر آن اساس به معرفی این پروژه می پردازیم:
این بنا در زمینی محدود به مساحت 120مترمربع در 4 طبقه ساخته شده است.در طراحی این بنا سعی بر ترکیب معماری مدرن و سنتی بوده است.اما سنتی نه از آن جهت که فقط به استفاده از مصالحی مانند آجر بسنده شده باشد بلکه از آن رو که به مفاهیم معماری سنتی پرداخته شده است.در این طرح معمار فرمها و چیدمان را از معماری مدرن و مفاهیم را از معماری سنتی با یکدیگردر آمیخته است.
فرم
در نگاه اول نمای ساختمان با فرم مقعر و نیم هلال خویش همچو آغوش باز پذیرای ساکنین و بازدید کنندگان می باشد تا دعوت کنندگی را به بهترین شکل به انجام رساند و نمایی خوشامد گو باشد.
دلیل دیگر استفاده از این فرم پناه و مکان مناسبی بود که برای پنجره ها ایجاد می کرد.با استفاده از این فرم پنجره ها در عقب نشستگی آرام خویش باعث جلوگیری از تابش نور مزاحم به داخل گشته و فقط روشنایی را عبور می دهند این عقب نشستگی از دید مزاحم افراد به داخل حیاط همسایه نیز جلو گیری می کند و حریم خانه های مجاور را حفظ می نماید.
آجر یکی از مصالح معماری سنتی
هنگامی که در طبیعت هستیم و از نزدیک کنار هم قرار گرفتن این عناصررا درک می کنیم.هنگامی که بوی خاک باران خورده را استشمام میکنیم.هنگامی که از میان درختان عبور می کنیم و دست بر پهنای مهربان تنه درخت می کشیم.این احساس خوشایند و آرامش بخش در ذهن و دل ما نقش می بندد تا آن زمان که دوباره به بهانه ای جلوه گر شود و مسرت بخش.
حال سعی شده است تا با استفاده از آجر و دیگر مصالح طبیعی نظیر چوب بتوان این احساس را زنده کرد و رنگ و بوی طبیعت را استشمام نمود.
ورودی
در ورودی ساختمان با توجه به عرض کم بنا داخل نشستگی مناسبی که مفهوم دعوت کنندگی داشته باشد طراحی شده است.در طرفین درب ورودی که طرحی از چوب است سکوهایی که در قدیم از آن به عنوان پیر نشین نام برده می شد طرح شده است.این عناصر هنگامی که طاقی قوسی شکل آنان را در بر می گیرد همگی در کنار هم بیانگر مقدمه ای برای وارد شدن به فضایی دیگر است.فضایی متفاوت و جدا از هیاهوی شهر.
پس از عبور از کنار سکوها و رد شدن از زیر طاق ورودی وارد حیاط می شویم که با سنگ سفید نمایان شده است.در سمت چپ طاقچه ای طرح شده که بتوان در فضای محدود و نامهربان زندگی شهری گلدانهای شمعدانی را به رسم قدیم و به نشانه دوستی بر طاقچه نشاند که نشان از زنده بودن این بنا دارد.
نور
بر اساس فرم طراحی شده برای این بنا می توان بازی نور را به زیبایی دریافت این که نور چگونه بر روی فرم می لغزد ودر صبح نیمه شرقی را به سایه دعوت می کند.هنگام ظهر تمام بنا مهمان آفتاب می شود و در غروب نیمه غربی در سایه قرار می گیرد.این گونه نما از تک بعدی و تخت بودن رها می گرددو بعد پیدا می کند.
از سویی دیگر دچار هرج و مرج و آشفتگی امروزه ساختمانهای جدید نگردیده که به هر وسیله سعی می شود ساختمانها را تزیین کنندو همانند عروسکی نه چندان زیبا بیارایند
صفحات افقی که به طول 4.5مترو عرض50سانتیمتر و وزن100 کیلوگرم در زیر پنجرهها و با قوسی بر خلاف قوس نمای ساختمان نصب گردیده به کمک معمار آمده تا بتواندنمای کشیده و کم عرض را تعدیل نمایدو با کمک نور و سایه بعد ایجاد کند و سختمان را در طول روز پویا و زنده به نمایش بگذارد.
همانگونه که یک فیلمنامه نویس مخاطب خود را تا آخرین لحظه همراهی می کند و او را در میانه راه رها نمی سازد وظیفه یک معمار نیز آنست که تمام فضاها را طراحی کند تا مخاطب حضور فکر و روح او را درک نماید.در این طرح تلاش معمار بر آن بوده تا علی رغم فضای محدود هیچ یک از فضاها را به حال خود رها نسازد و برای هر یک طرحی دراندازد.
خط آسمان
لبه ها و خطوط در معرفی احجام بیشتر از شکل و اندازه به کمک بیننده می آید و شخص ناظر در نگاه اول سعی در جدا کردن حجم مورد نظر از پس زمینه و دیگر احجام به کمک لبه ها و خطوط کناره حجم دارد.این خطوط هرچه قوی تر باشد بنا را بیشتر نمایان می سازد و چه بسا که در نما نیز تاثیر بسزایی دارد.
می دانیم که خطوط منحنی با خطوط طبیعت نزدیکی بیشتری دارد و در نتیجه برای ذهن بیننده خوشایند تر و آرامش بخش تر است.در این طرح خط آسمان با تکیه بر فرم منحنی بر پویایی و حرکت تاکید می نماید.
مساحت هر طبقه 64.90
مجموع طبقات 4
مساحت کل 381.50
اسکلت فلزی
طراحی و اجرا: حسن ترابی –متولد 1358تهران
دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده هنرهای زیبا- دانشگاه تهران
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین و دماوند
مدرس دانشگاه غیر انتفاعی کمال الملک نوشهر
مدرس کالج خصوصی پردیس معمار تهران
Architect.torabi@yahoo.com
پی نوشت:
1-دکتر منوچهر مزیینی.مجله معمار 13-تابستان80
2- نما به صورت دو پوسته اجرا شده است.
نمای دو پوسته سبب عایق شدن ساختمان می گردد.هوایی که بین پوسته اول و دوم جریان دارد مانع از تبادل حرارتی و سرد و گرم شدن بیش از اندازه ساختمان می گردد.
منبع: سایت خبری معماری نیوز - حسن ترابی
