مطالب در مورد زهکشی

[mousa mp]

زهکشی
آب جاری یا آبی که از چشمه‌ها خارج می‌شود، نباید از روی یک ناحیه ناپایدار حرکت کند. وجود آب در سطح دامنه ، علاوه بر نقش فرسایشی ، به راحتی می‌تواند به داخل دامنه نفوذ کرده و به سرعت بر ناپایداری آن بیافزاید. دور نمودن آب از سطح دامنه و جلوگیری از نفوذ آن ، مخصوصا در مورد دامنه‌هایی که بطور بالقوه ناپایدارند، از مهمترین روشهای مهندسی دستیابی به پایداری است.
( بعضی اصطلاحات کمی برای ما نا آشناست ولی در فهم کلی زهکشی مشکلی را بوجود نمی اورد)

انواع روشهای زهکشی آبهای سطحی
1-شبکه زهکشی اب سطی
برای آنکه آب به داخل دامنه نفوذ نکند باید ترتیبی داد تا هرچه زودتر سطح دامنه را ترک گوید. احداث آبروهای مناسب در سطح دامنه ، یا در روی پلکانها ، یکی از مهمترین تمهیدات در این مورد است. این آبروها باید ضمن دارا بودن گنجایش و شیب کافی ، بسترشان نیز غیر قابل نفوذ باشد. برای جلوگیری از تخریب و پر شدن این جویها در طول زمان ، می‌توان آنها را با قطعات سنگ پر نمود.
این روش در مورد دامنه‌های خاکی یا دامنه‌های متشکل از سنگهای تجزیه شده ، مفید واقع می‌شود و می‌تواند علاوه بر پیشگیری ، در مراحل اولیه حرکت دامنه نیز نقش ترمیمی داشته باشد. نقش مهم دیگر شبکه زهکشی سطحی جلوگیری از فرسایش سطح دامنه توسط آبهای جاری است.

2-مسدود کردن شکافها
ترکها و شکافهای سطحی محلهای مناسبی را برای نفوذ آب به داخل دامنه فراهم می‌کند. وجود این شکافها ، مخصوصا در مراحل آغازین توسعه یک ناپایداری جدید ، مشکل آفرینتر می‌شود. پر کردن این شکافها توسط مواد غیر قابل نفوذی مثل رس ، بتن یا مواد نفتی می‌تواند تا حدود زیادی از انباشته شدن آب و نفوذ آن به داخل دامنه جلوگیری کند. این روش هم در مورد دامنه‌های خاکی و هم سنگی قابل اجراست و می‌تواند هم در پیشگیری بکار رود و هم در مراحل اولیه ایجاد یک زمین لغره ، پیشرفت آن را کند یا متوقف نماید.
غیر قابل نفوذ کردن بخش دامنه یکی از رایجترین روشهای غیر قابل نفوذ کردن سطح زمین ، پاشیدن مواد نفتی (مالج) به سطح دامنه است. مالج به انواعی از مواد نفتی سنگین مایع اطلاق می‌شود که معمولا جزء محصولات زاید پالایشگاه یا کارخانه‌های پتروشیمی است. این روش ضمن جلوگیری از نفوذ آب به داخل دامنه ، با چسباندن ذرات خاک به یکدیگر ، سطح دامنه را در برابر آثار فرسایشی باد و تا حدی آب جاری محفوظ نگاه می‌دارد.
انواع روشهای زهکشی آبهای داخل دامنه با وجود کوششی که برای جلوگیری از نفوذ آب به داخل دامنه صورت می‌گیرد باز هم ممکن است قسمتی از آبها از سطح دامنه نفوذ از محلی دورتر توسط آب زیرزمینی به داخل دامنه حمل شود. این آبها قبل از هر چیز با افزودن به وزن نیروهای رانشی را زیاد می‌کنند.

3-زهکشی ثقلی افقی
ایجاد زهکشهای تقریبا افقی می‌تواند نقش موثری در کاهش فشار آب داخل دامنه‌های سنگی و خاکی داشته باشد. از اینرو می‌توان از این روش هم برای پیشگیری از حرکت و هم جلوگیری از تحرک یک زمین لغزه در حال تشکیل استفاده کرد. به این منظور در بخشهای پایینی دامنه افقی ، با شیب ناچیزی به سمت خارج برای ایجاد جریان ثقلی آب ، حفر می‌شود.

4-گالریهای زهکش
حفر نقب یا گالریهای زهکش در دامنه‌های سنگی و خاکی ، مخصوصا در جاهایی که زهکشی عمیق بخشهای داخلی دامنه مورد نظر است، مفید واقع می‌شود. چنین گالریهایی می‌توانند هم نقش پیش گیرنده داشته و هم در مراحل اولیه حرکت دامنه جهت جلوگیری از حرکات بیشتر آن بکار روند. کارایی گالریهای زهکش را می‌توان با حفر گمانه‌های شعاعی از داخل گالری افزایش داد.

5-زهکش ثقلی قایم
این نوع زهکشی بیش از همه برای تخلیه آب سفره‌های معلق که بر روی یک بخش غیر قابل نفوذ تشکیل شده و در زیر آن لایه‌های نفوذپذیر و بازکشی آزاد وجود دارد، بکار برده می‌شود.

6-پمپاژ
حفر چاههای عمیق و پمپاژ آنها می‌تواند بطور موقت در بهبود وضعیت دامنه ناپایدار موثر باشد. این روش عمدتا در مورد دامنه‌های سنگی بکار می‌رود.

7-زهکشهای فشار شکن
حفر چاه ، چاهک یا خندق (تراشه) در پای دامنه ، برای جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار آب و بالا راندگیهای ناشی از آن در بخشهای مجاور پای دامنه ، اغلب مفید واقع می‌شود. این روش منحصرا در مورد دامنه‌های خاکی و معمولا در مجاورت دامنه پایاب سدهای خاکی ایجاد می‌شود.

8-خندق در بالای خاکریز
این روش ، در مورد دامنه‌های خاکی حفاری شده و یا خاکریزها ، مخصوصا خاکریزهایی که در دامنه ایجاد می‌شود، به کارگرفته می‌شود و علاوه بر پیشگیری از تفرش می‌تواند در مراحل اولیه ناپایداری نقش ترمیمی نیز داشته باشد.

9-زهکش ورقه‌ای
این روش ، همانگونه که از نام آن پیداست، به صورت یک لایه زهکش عمل می‌کند. در خاکریزها ، مخصوصا خاکریزهایی که در دامنه ایجاد می‌شود، وجود لایه‌ای از مواد نفوذپذیر در زیر خاکریز ، ضمن زهکشی آبهای محلی دامنه و داخل خاکریز ، از افزایش بیش از حد فشار آب در خاکریز ، جلوگیری به عمل می‌آورد.

10-الکترواسمز
این روش عمدتا در دامنه‌های خاکی که از لای درست شده باشند بکار گرفته می‌شود و ضمن تسهیل تخلیه آب بر مقاومت خاک می‌افزاید. به این منظور الکترودهایی را در عمقی که مایلیم آب آن تخلیه شود، قرار می‌دهیم و جریان مستقیم به آنها وصل می‌کنیم. جریان باعث می‌گردد که آب بین ذره‌ای از قطب مثبت به سمت قطب منفی حرکت کرده و در آنجا توسط پمپاژ به خارج هدایت شود.

11-مواد شیمیایی
مواد شمیایی عمدتا در مورد دامنه‌های خاکی رسی بکار گرفته شده و وظیفه اصلی آنها بالا بردن مقاومت رسوبهاست. این روش می‌تواند به عنوان پیشگیری ، یا در مراحل اولیه ناپایداری ، به منظور تصحیح و ترمیم بکار رود.

 

[parandi2]

لطفا راجع به رابطه ضریب نفوذ و رطوبت خاک در سه خاک شنی سیلتی و رسی هم یه توضیحی بدین. ممنون.

 

[mehdipesse]

لطفا راجع به رابطه ضریب نفوذ و رطوبت خاک در سه خاک شنی سیلتی و رسی هم یه توضیحی بدین. ممنون.

عرض به حضور سرور خودم كه شما باشي تفاوت شن، سيلت و رس در اندازه ذراتشون هست بدليل اينكه ذرات رس خيلي دانه ريز هستند نيروي چسبندگي زيادي با مولكولهاي آب ايجاد ميكنند و بدليل سطح تماس زياد رطوبت در اونها باقي ميمونه ولي اين مورد در سيلت بدليل درشت تر بودن كمتر هست و در شن با به همين دليل بزرگتر بودن و سطح تماس كمتر بازم كمتر ميشه

 

[parandi2]

عرض به حضور سرور خودم كه شما باشي تفاوت شن، سيلت و رس در اندازه ذراتشون هست بدليل اينكه ذرات رس خيلي دانه ريز هستند نيروي چسبندگي زيادي با مولكولهاي آب ايجاد ميكنند و بدليل سطح تماس زياد رطوبت در اونها باقي ميمونه ولي اين مورد در سيلت بدليل درشت تر بودن كمتر هست و در شن با به همين دليل بزرگتر بودن و سطح تماس كمتر بازم كمتر ميشه

با تشکر. رابطه ضریب هدایت هیدرولیکی و نفوذ در این سه خاکو می خواستم بدونم نه رابطه نفوذ و نوع خاک

 

[mehdipesse]

با تشکر. رابطه ضریب هدایت هیدرولیکی و نفوذ در این سه خاکو می خواستم بدونم نه رابطه نفوذ و نوع خاک

بسیار خوب
رس پایین ترین ضریب هدایت هیدرولیکی رو داره و سیلت هم ضریب هدایتش پایین هست ولی شن ضریب بالایی دارد و نفوذ پذیری هم به همین صورت هست
جوتب همینه یا منظورتون چیز دیگس؟

 

[kapo]

تعريف زهکشی و فواید و مضرات آن

تعريف زهکشی و فواید و مضرات آن

تعريف زهکشی
به زبان ساده می توان گفت زهکشی خارج کردن آب و املاح اضافی از بستر و یا عمق خاک است. در کشاورزی هدف از زهکشی، ‌بیشتر ‌فراهم کردن ‌محیطی مناسب برای رشد ریشه گیاه(از نظر تهویه و شوری) است . در تعریفی جامع تر می توان گفت زهکشی به معنی خارج شدن طبیعی یا مصنوعی آب مازاد از یک منطقه بوده و از مباحث بنیادی هیدرولوژی مهندسی است.
اهمیت زهکشی: هر وقت زمین را آبیاری می کنیم سطح آب سفره زیرزمینی بالا می آید و امر تهویه در منطقه ریشه با ‌مشکل مواجه می شود ضمناً ‌تجمع املاح نیز باعث ایجاد شوری در خاک می گردد .
مسائلی که به خاطر عدم تهویه در خاک بوجود می آیند:
- کاهش تنفس ریشه و موجودات زنده
- کاهش نفوذپذیری و حرکت کند املاح در خاک
- تشکيل ترکیبات سمی در خاک(انجام عملیات احیاء به جای اکسیداسیون)
- کاهش تولید مواد غذاي در خاک

تاریخچه زهکشی
زهکشی تاریخچه ای سه هزار ساله دارد ولی شاید بتوان گفت از عمر زهکشی به شیوه امروزی حدود 190 سال می گذرد. عقیده بر این است که هوخهات اولین ‌کسی بود که در ‌سال 1940 ز‌هکشی ‌مبتنی بر ‌شیوه های ‌علمی را پایه گذاری کرد. از آن پس تحولات علمی زهکشی ابتدا به آزمایشگاه های زهکشی معطوف شد و همزمان با آن اصول و مبانی زهکشی در مورد تعين فاصله و عمق زهکش ها توسعه یافت و روابط ریاضی زیادی ارائه شد. پیدایش لوله های پلاستیکی در دهه 1960 و رواج استفاده از ماشین های زهکشی در دهه 1970 شتابی چشمگیر به توسعه ‌زهکش های ‌زیر زمینی داد؛ اما در این چند دهه، هم دا‌نشمندان به ‌طور ‌عمده ‌هنوز به ابداع و ارائه روابط جدید تعين فاصله زهکش ها معطوف بود. در دهه 1970 همراه با پیشرفت بشر در زمینه رایانه حل عددی روابط ریاضی بیش ا ز پیش مرسوم شد و شاید بتوان گفت که در اوايل دهه 1980 بود که اولین مدل های زهکشی ابداع و در دهه 1990 توسعه بیشتری یافت بطوری که می شود این دهه را دوره تدوین و پردازش مدل های ریاضی زهکشی به حساب آورد.
زهکشی در ایران
احداث اولین شبکه های نوین آبیاری و زهکشی در دهه 1310 در جنوب کشور صورت گرفت و اولین زهکش روباز با استفاده از ماشین در حوالی سال 1335 در شاوور خوزستان ساخته شد. در سال‌های 1341 و 1342 اولین شبکه زهکشی زیرزمینی با استفاده از لوله‌های سفالی در دانشکده کشاورزی دانشگاه جندی شاپور (شهید چمران) واقع در ملّاثانی (رامین) اهواز در وسعتی حدود 500 هکتار با نیروی کارگری به اجرا در آمد. در همین سال‌ها بود که اولین ماشین زهکشی وارد کشور شد. اولین طرح بزرگ زهکشی به وسعت 11000 هکتار در هفت تپه به اجرا درآمد. سپس زهکشی اراضی شرکت کشت و صنعت کارون و همزمان با آن زهکشی اراضی آبخور سد وشمگیر در گرگان آغاز شد. دشت‌های مغان، دالکی در بوشهر،‌ زابل، میان‌آب، بهبها‌ن، طرح‌های هفت‌گانه توسعه نیشکر در خوزستان از جمله طرح‌های بزرگ دیگری هستند که اجرای آن ها به اتمام رسیده است.

هدف از زهکشي
هدف نهايي ز‌هکشي تداوم و افزايش توليدات کشاورزي طي يک دوره طولاني وماندگار است که به واسطه آن فوائد زير حاصل مي شود:
فراهم شدن محيط مناسب براي فعاليت ريشه گياه ( تناسب آب و هواي خاک)
کنترل بيلان نمک خاک در شرايط فارياب
بهبود راندمان کارايي ماشين آلات کشاورزي و امکان اجراي عمليات زراعي به ويژه هنگام کاشت و برداشت محصول

نياز به زهکشي
در سه حالت زهکشي در کشاورزي امري لازم و ضروري است:
1-افزايش و جمع شدن آب بر روي سطح زمين( غرقابه شدن)که به واسطه سيلاب يا باران پديد آمده و توسط زهکش هاي سطحي آن رااز مزرعه خارج مي کنند.
2-بالا آمدن سطح آب زير زميني در زير خاک
3-تجمع نمک در خاک

دلايل زهکشي
آب اضافي خاک تبادل گازي را بين خاک وهواي مجاور سطح آن کاهش داده وسبب کمبود اکسيژ‌ن مي¬شود.کمبود اکسيژن در خاک به نوبه خود مشکلات متعددي را موجب مي شود که از جمله مي توان به موارد زير اشاره کرد.
1-کاهش تنفس ريشه گياه و موجودات زنده خاک
2-افزايش مقاومت نسبت به حرکت آب و مواد غذايي از طريق ريشه گياهان به خاطر مرگ سلولها و کاهش نفوذ پذيري آنها
3-تشکيل ترکيبات سمي در خاک وگياه
4-صدمه ديدن ريشه گياهان غير آبزي در خاک اشباع
5-کاهش فعاليت ميکروارگانيزم ها و نتيجتاً نقصان توليد عناصر غذايي ناشي از تجزيه مواد آلي و همچنين کاهش سرعت توليد نيترات
6-نقصان دماي خاک به واسطه خيس بودن آن که باعث به تعويق افتادن و کندي رشد گياه مي شود.

منشاء زه آب
زه-آب ممکن است ناشی از بارندگی ، ذوب برف ، آب آبیاری ، جریانات سطحی و نشت زیر سطحی از اراضی مجاور ، سریز و طغیان رودخانه ها، نشت از کانال های آبیاری و صعود سطح ایستابی باشد.
در نواحی مرطوب بارندگی های مداوم ؛ در نواحی سردسیر تغذیه ناشی از ذوب برف و در نواحی سردسیر تغذیه ناشی از ذوب برف و در نواحی خشک ونیمه خشک ، آبیاری طغیان های ‌فصلی ، آبشویي اراضی و صعود سطح ایستابی ، منشأ اصلی زه آبها به شمار می روند. با توجه به موارد ذکر شده ، عواملی چون روش آبیاری (ثقلی - تحت فشار)، فیزیوگرافی(توپوگرافی، شکل زمین)، شبکه آبراهه، عمق لایه نفوذ ناپذیر، لایه بندی خاک، ویژگی های ‌هیدرودینامیکی خاک(نفوذ پذیری سطحی ، هدایت ‌هیدرولیکی) و ‌خصوصیات شیمیایي خاک( شوری،کسر آبشویي، قلیائیت) بطور غیر مستقیم بر زه-دار شدن اراضی مؤثرند.

فواید و معایب زهکشی
در نهایت می توان به طور خلاصه هدف از زهکشی و فواید و مضرات حاصله از آن را به صورت زیر دسته بندی نمود:

فواید زهکشی
از فواید زهکشی می توان جلوگیری از وقوع سيل، به زیر کشت بردن اراضی جدید، زودتر گرم شدن خاک در فصل بهار ، شروع زودتر عملیات کشاورزی ، کیفیت و کمیت بهتر محصولات ، شستشوی املاح اضافی و بهتر شدن وضعیت مسائل بهداشتی را نام برد. در تعریفی جامع تر از این فواید می توان گفت فواید زهکشی به شرح زیر است :
کنترل و ‌جلوگیری از ماندابی شدن ، ‌کنترل و ‌جلوگیری از شور‌شدن ا‌راضی ،کنترل فر‌سایش، کنترل ‌سيل، حفاظت محیط زیست، سلامت ‌عمومی و ‌بهداشت، جلوگیری از راکد شدن آب و ایجاد بوی تعفن و نامطبوع درمحیط مزرعه ،حفاظت از ابنیه و تأسیسات عمومی و در نهایت توسعه روستاي و امنیت غذايی

معایب زهکشی
شستن و ‌خروج بعضی از املاح ‌مفید ‌خاک به ‌همراه املاح مضر، هزینه بر بودن مطالعه و اجرا، ازبين بردن اکو‌سیستم ‌طبیعی منطقه به علت کم کردن رطوبت و نتیجتاً غیر قابل زیست شدن ‌آن منطقه برای بعضی از موجودات مانند پرندگان به علت کم شدن رطوبت، ازبين رفتن علف های طبیعی منطقه و نیز اشغال بخشی از زمین زراعی و تقسیم زمین به قطعات جداگانه

 

[saminaz]

مرسي از شما دوست عزيز

زهکشی چه طور درسیه ؟چه کتابایی براش خوبن؟؟

 

[mousa mp]

با من هستین اب

كارشناسي آب هستي يا ارشد؟

 

[saminaz]

كارشناسي آب هستي يا ارشد؟

کارشناسی

 

[mousa mp]

کارشناسی

خب شما براي درس زهكشي بايد واحد هاي اصول زهكشي و طراحي سيستم هاي زهكشي را در كارشناسي پاس كنيد، كه منبع براي خواندن اين دروس، كتاب زهكشي دكتر امين عليزاده ميباشد.

 

[samad kaghazloo]

هدایت هیدرولیکی..

هدایت هیدرولیکی..

بسیار خوب رس پایین ترین ضریب هدایت هیدرولیکی رو داره و سیلت هم ضریب هدایتش پایین هست ولی شن ضریب بالایی دارد و نفوذ پذیری هم به همین صورت هست جوتب همینه یا منظورتون چیز دیگس؟

البته ناگفته نمونه این چیزی که شما فرمودین درسته ولی در حالت کلی,چرا که در در حالت خشک و رطوبت پایین ضریب هدایت هیدرولیکی خاک های رسی بیشتر از خاک های شنی هستش..که از این ویژگی در کشت دیم استفاده میشه که ترجیح داده میشه خاکاشون بیشتر حالت شنی باشه تا سیلتی و رسی..چرا که هدایت هیدرولیکی پایین بوده و آب کمتری از خاک خارج می شود