مسۆولیت جزایی ناشی از تصادفات رانندگی در قانون مجازات اسلامی

Elaheh.1

عضو جدید
ماده 714 قانون مجازات اسلامی : هرگاه بی احیتاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده (اعم از وسائط نقلیه زمینی یا آبی یا هوایی) یا متصدی وسیله موتوری منتهی به قتل غیر عمدی شود ، مرتكب به 6 ماه تا 3 سال حبس و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محكوم می شود .

توضیح : - مقصود از بی احیتاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی (مثلاً اگر سرعت غیر مجاز) یا عدم مهارت راننده ، تقصیر راننده است . - قتل ناشی از تصادفات رانندگی ، قتل غیر عمدی محسوب می شود . - مجازات حبس ، مجازات اسلامی و پرداخت دیه مجازات خصوصی است كه در صورت مطالبه صاحبان دم قابل اجرا و پرداخت است . ماده 715 قانون مجازات اسلامی : هر گاه یكی از جهات مذكور در ماده (714)موجب مرض جسمی یا دماغی كه غیر قابل علاج باشد و یا از بین رفتن یكی از حواس یا از كار افتادن عضوی از اعضاء بدن كه یكی از وظایف ضروری زندگی انسان را انجام می دهد یا تغییر شكل دائمی عضو یا صورت شخص یا سقط جنین شود ، مرتكب به حبس از دو ماه تا یكسال و به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محكوم می شود . ماده 716 قانون مجازات اسلامی : هر گاه یكی از جهات مذكور در ماده (714) موجب صدمه بدنی شود كه باعث نقصان یا ضعف دائم یكی از منافع یا یكی از اعضای بدن شود و یا باعث از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم گردد ، بدون آنكه عضو از كار بیافتد یا باعث وضع حمل زن قبل از موعد طبیعی شود مرتكب به حبس از دو ماه تا شش ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم خواهد شد . توضیح : - مقصود از [نقصان یا ضعف دائم یكی از منافع ....] زوال منافع است مثل اینكه صدمه به آلت دفع ادرار یا اعضاء مرتبط موجب تسلسل ادرار گردد . و یا صدمه به آلت تناسلی موجب از بین رفتن قدرت انزال و تولید مثل و بارداری شود . - مجازات منظور در این ماده قانونی در خصوص وضع حمل زن قبل از موعد طبیعی ، راجع به زمانی است كه زن به علت مصدومیت فرزند درون جنین را قبل از موعد طبیعی زنده به دنیا آورد و والا اگر بچه مرده به دنیا آید مجازات سقط جنین و قتل جنین در مورد راننده اعمال می گردد . هرگاه یكی از جهات مذكور در ماده (714) موجب صدمه بدنی شود مرتكب به حبس از یك تا چند ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محكوم می شود


ماده 717 قانون مجازات اسلامی : هرگاه یكی از جهات مذكور در ماده (714) موجب صدمه بدنی شود مرتكب به حبس از یك تا چند ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محكوم می شود . ماده 718 قانون مجازات اسلامی : در مورد موارد فوق هرگاه راننده یا متصدی وسایل موتوری در موقع وقوع جرم مست بوده یا پروانه نداشته یا زیادتر از سرعت مقرر حركت می كرده است یا آنكه دستگاه موتوری را با وجود نقص و عیب مكانیكی موثر در تصادف به كار انداخته یا در محل هایی كه برای عبور پیاده رو علامت مخصوص گذارده شده است ، مراعات لازم ننماید و یا از محل هایی كه عبور از آن ممنوع گردیده است رانندگی نموده به بیش از دو سوم حداكثر مجازات مذكور در موارد فوق محكوم خواهد شد . دادگاه می تواند علاوه بر مجازات فوق مرتكب را برای مدت یك تا پنج سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل موتوری محروم نماید . ماده 719 قانون مجازات اسلامی : هرگاه مصدوم احتیاج به كمك فوری داشته و راننده با وجود امكان رساندن مصدوم به مراكز درمانی و یا استمداد از مامورین انتظامی از این كار خودداری كند و یا به منظور فرار از تعقیب محل حادثه را ترك و مصدوم را رها كند حسب مورد به بیش از دو سوم حداكثر مجازات مذكور در مواد (714) و (715) و (716) محكوم خواهدشد . دادگاه نمی تواند در مورد این ماده اعمال كیفیت مخففه نماید .

توضیح : - مقصود از عبارت آخرین این ماده كه اشعار می دارد ؛ [.... دادگاه نمی تواند در مورد این ماده اعمال كیفیت مخففه نماید .] آنست كه اگر مجازات متخلف حبس از 2 ماه تا 6 ماه است ، دادگاه نمی تواند متخلف را به 2 ماه حبس(یعنی كمترین مقدار) مجازات كند بلكه باید به اشد مجازات یعنی 6 ماه حبس مجازات نماید . - راننده مجاز است در صورتی كه مصدوم نیاز به كمك رساندن نداشته باشد صحنه حادثه را ترك كند والا ترك صحنه تصادف و فرار از ترس تعقیب مجاز نیست . - رساندن مصدوم برای معالجه به مراكز درمانی و معرفی خود به ماموران مربوطه از موارد تخفیف در مجازات خواهد بود . مسولیت مدنی تصادفات رانندگی به موجب ماده 336 قانون مجازات اسلامی [در صورتی كه تصادم و برخورد به هر دو نسبت داده شود و هر دو مقصر باشند یا هیچ كدام مقصر نباشند ، ... هر كدام نصف خسارت وسیله نقلیه دیگری را ضامن خواهد بود .] فرض دوم – تصادم در نتیجه تقصیر یكی از دو راننده است : در چنین فرضی حسب ماده 335 قانون مدنی مسۆولیت تصادم به عهده راننده مقصر است . به موجب ماده 336 قانون مجازات اسلامی ؛ [اگر یكی از آنها (رانندگان) مقصر باشد ، فقط مقصر ضامن است .] هرگاه مصدوم احتیاج به كمك فوری داشته و راننده با وجود امكان رساندن مصدوم به مراكز درمانی و یا استمداد از مامورین انتظامی از این كار خودداری كند و یا به منظور فرار از تعقیب محل حادثه را ترك و مصدوم را رها كند حسب مورد به بیش از دو سوم حداكثر مجازات مذكور در مواد (714) و (715) و (716) محكوم خواهدشد . دادگاه نمی تواند در مورد این ماده اعمال كیفیت مخففه نماید


فرض سوم – تصادم در نتیجه تقصیر هر دو طرف تصادم است : مثلاً ، اتومبیلی از كوچه ای فرعی ، بدون رعایت حق تقدم ، به خیابان اصلی می رود و با وسیله دیگری كه در خیابان اصلی به سرعت در حركت است تصادم می كند . تقصیر اتومبیل اول ورود از فرعی به اصلی بدون رعایت حق تقدم و تقصیر اتومبیل دوم سرعت غیر مجاز است . در چنین حالتی ماده 335 قانون مدنی هر دو راننده را مسۆول محسوب می نماید . اما در خصوص تقسیم مسۆولیت راه حلهای ذیل مفروض است : 1- راه حل نخست آنست كه هر راننده خسارت طرف مقابل تصادم را بپردازد . 2- راه حل دوم آنست كه هر دو راننده نیمی از خسارت طرف مقابل را بپردازد . 3- راه حل سوم آنست كه به نسبت درجه تقصیر هر یك از طرفین تقسیم می شود . به نظر می رسد قضاوت عادلانه آن باشد كه دادگاه علاوه بر كمی و زیادی تقصیر به دیگر عوامل تصادم و ورود خسارت و میزان تاثیر این عوامل توجه كند و هر كدام از طرفین تصادم را به اندازه ای كه ضرر زده است ، مسۆول شناسد . [h=2]عابران پیاده هم در تصادفات مقصر می‌شوند

[/h] جریمه عدم توقف خودرو در پشت خط عابر پیاده 200 هزار ریال همچنین در راههایی كه برای عبور عابران پیاده علائم، تجهیزات و مسیرهای ویژه اختصاص داده شده است عابران مكلفند هنگام عبور از عرض یا طول سواره‌رو با توجه به علائم راهنمائی و رانندگی منصوبه در محل از نقاط خط‌ كشی‌شده، گذرگاههای غیرهمسطح و مسیرهای ویژه استفاده كنند. هرگاه عابران به تكلیف مذكور عمل نكنند، درصورت تصادف با وسیله نقلیه، راننده مشروط به این كه كلیه مقررات را رعایت كرده باشد و قادر به كنترل وسیله نقلیه و جلوگیری از تصادف یا ایجاد خسارت مادی و بدنی نباشد مسۆولیتی نخواهد داشت. عدم مسۆولیت راننده مانع استفاده مصدوم یا وراث متوفی از مزایای بیمه نخواهد شد و شركت بیمه با ارائه قرار منع تعقیب یا حكم برائت راننده ملزم به اجراء تعهدات موضوع بیمه نامه به مصدوم یا وراث متوفی خواهد بود. رانندگان نیز موظفند درصورت عبور عابر پیاده از محل‌های تعیین شده، با فاصله‌ای كه به وسیله خط‌ كشی پشت مسیر ویژه مشخص می‌گردد توقف كامل كنند. در غیر این‌صورت برای آنها مبلغ 200 هزار ریال قبض جریمه صادر می‌شود. تمامی قوانین رانندگی مشمول راكبان موتورسیكلت هم هست بر اساس یكی دیگر از مواد قانون جدید، كلیه قوانین و مقررات عمومی مربوط به حمل و نقل و عبور و مرور در مورد موتورسیكلت‌ها نیز جاری است. حركت در پیاده رو یا در جهت مخالف مسیر مجاز، ایجاد عمدی صدای ناهنجار، حمل بار غیرمتعارف، حركت نمایشی مارپیچ، تك‌چرخ، حمل یدك، عدم استفاده از كلاه ایمنی و تردد در خطوط ویژه اتوبوسرانی با موتورسیكلت تخلف محسوب شده و مأموران موظفند ضمن صدور قبض جریمه نسبت به توقیف موتورسیكلت حداكثر به مدت یك هفته و در صورت تكرار یك ماه اقدام كنند. همچنین صدور گواهینامه رانندگی موتورسیكلت برای مردان برعهده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است.
منابع : 1- عصر ایران / 2- قانون مجازات اسلامی/3- تبیان
 
بالا