مروري بر تاريخچه تكاملي برنامه ريزي ، كنترل و ارزيابي موجوديها
·اولين اقدام تاريخي در زمينه ارزيابي موجوديها مربوط به قرن شانزدهم ميلادي است كه توسط خانواده فوگر (Fugger) كه صاحب صنايع ذوب فلزات و امتياز حفاري در معادن اطريش را داشتند شناسايي گرديده است كه اين خانواده مخارج مواد و دستمزد را در جايي تحت عنوان ( حساب معدن و كارخانه ) نگهداري مي نمودند تا زمان ارسال كالا سهمي از اين حساب را بستانكار نموده تا سود قابل محاسبه گرديده و در نهايت مانده اين حساب به ارزش كالاهاي در انبار افزوده مي گرديد .
·كريستوفرپلانتين (Christopher Plantin) ناشر معروف فرانسوي در قرن شانزدهم نيز روش مشابه خانواده فوگر جهت تعيين بهاي تمام شده كتابهاي موجود در انبار و كتابهاي فروخته شده را در يك حساب جداگانه جهت ارزيابي كتابها و سود هر يك از انتشارات خود جمع آوري و ثبت مي نمود .
· پس از انقلاب صنعتي كه واحدهاي صنعتي به صورت مشاركتي پديد آمده بود براي جلوگيري از بروز اشتباهات ، حفظ و توازن نقدينگي ، كنترل فعاليتهاي توليدي درخصوص ميزان مواد خام ، مواد در جريان ساخت و محصول ساخته شده در انبارها و همينطور ارزيابي موجوديها و سنجش كارايي فعاليتها در مراحل مختلف ساخت و مقايسه آن با ساير كارخانجات و در نهايت جهت اخذ تصميمات منطقي و آگاهانه در زمينه تعيين بهاي فروش محصولات توليدي قابل عرضه در بازار رقابتي ، ضرورت ابداع روشهاي جديد حسابداري و استقرار سيستم هاي نويني كه بتواند پاسخگويي نيازهاي فوق باشد بوضوح مشهود گرديد .
·اولين قدم در ثبت هزينه هاي توليد به منظور ارزيابي موجوديها در واحدهاي توليدي در چارچوب سيستم دفترداري دوطرفه شخصي به نام رابرت هاميلتون (Robert Homilton) بود كه در مقالات منتشر شده از وي مي توان شرح سيستمي را مشاهده كرد كه شامل حسابهاي مواد و كار در جريان ساخت و كالاي ساخته شده و اختصاص دفاتر فرعي براي نگهداري حساب مواد و دستمزد بود .
·در سال 1818 ميلادي اولين سيستم حسابداري صنعتي به صورت مرحله اي توسط كرون هلم (Cron Helm) و پاين (Payen) براي تعيين ارزش موجوديها و بهاي تمام شده كالاي ساخته شده در هر مرحله و براي هر سفارش كار ، پي ريزي گرديد .
· بين سالهاي 1818 تا 1885 افزايش پيچيدگي فعاليتهاي توليدي ، استفاده گسترده تجهيزات توليدي ، نحوه تخصيص سربار و سرشكن شدن آنها بر موجوديهاي كالا موجب گرديد ابهامات و سؤالات متعددي در زمينه سيستم هاي ابتدايي هزينه يابي مطرح شود كه سيستم حسابداري صنعتي در آن زمان قادر به پاسخگويي به آنها نبود .
·بين سالهاي 1885 تا 1920 ميلادي حسابداري صنعتي جهت برنامه ريزي ، كنترل و ارزيابي موجوديها از سطح ابتدايي قرون وسطايي تا سطح مدرن و پيشرفته امروز آن ارتقاء يافت . گرچه هزاران حسابدار و مهندس در اين تحول و رنسانس سهيم هستند اما خطوط اصلي آن توسط صاحبنظران و انديشمنداني چون هنري متكالف (Henry Metcolfe) كاركه وفلز (Carcke and Fells) ، جورج نورتون (George Norton) ، الكساندر هـاميلتون چـرچ (Alexander Hamiltton Church) ، استـانـلي گاري (Stanley Gorry) ، چـارترهاريسون (Charter Harrison) و در نهايت اسكاول (C.H. Scovel) ترسيم و پايه ريزي گرديد .
·اولين اقدام تاريخي در زمينه ارزيابي موجوديها مربوط به قرن شانزدهم ميلادي است كه توسط خانواده فوگر (Fugger) كه صاحب صنايع ذوب فلزات و امتياز حفاري در معادن اطريش را داشتند شناسايي گرديده است كه اين خانواده مخارج مواد و دستمزد را در جايي تحت عنوان ( حساب معدن و كارخانه ) نگهداري مي نمودند تا زمان ارسال كالا سهمي از اين حساب را بستانكار نموده تا سود قابل محاسبه گرديده و در نهايت مانده اين حساب به ارزش كالاهاي در انبار افزوده مي گرديد .
·كريستوفرپلانتين (Christopher Plantin) ناشر معروف فرانسوي در قرن شانزدهم نيز روش مشابه خانواده فوگر جهت تعيين بهاي تمام شده كتابهاي موجود در انبار و كتابهاي فروخته شده را در يك حساب جداگانه جهت ارزيابي كتابها و سود هر يك از انتشارات خود جمع آوري و ثبت مي نمود .
· پس از انقلاب صنعتي كه واحدهاي صنعتي به صورت مشاركتي پديد آمده بود براي جلوگيري از بروز اشتباهات ، حفظ و توازن نقدينگي ، كنترل فعاليتهاي توليدي درخصوص ميزان مواد خام ، مواد در جريان ساخت و محصول ساخته شده در انبارها و همينطور ارزيابي موجوديها و سنجش كارايي فعاليتها در مراحل مختلف ساخت و مقايسه آن با ساير كارخانجات و در نهايت جهت اخذ تصميمات منطقي و آگاهانه در زمينه تعيين بهاي فروش محصولات توليدي قابل عرضه در بازار رقابتي ، ضرورت ابداع روشهاي جديد حسابداري و استقرار سيستم هاي نويني كه بتواند پاسخگويي نيازهاي فوق باشد بوضوح مشهود گرديد .
·اولين قدم در ثبت هزينه هاي توليد به منظور ارزيابي موجوديها در واحدهاي توليدي در چارچوب سيستم دفترداري دوطرفه شخصي به نام رابرت هاميلتون (Robert Homilton) بود كه در مقالات منتشر شده از وي مي توان شرح سيستمي را مشاهده كرد كه شامل حسابهاي مواد و كار در جريان ساخت و كالاي ساخته شده و اختصاص دفاتر فرعي براي نگهداري حساب مواد و دستمزد بود .
·در سال 1818 ميلادي اولين سيستم حسابداري صنعتي به صورت مرحله اي توسط كرون هلم (Cron Helm) و پاين (Payen) براي تعيين ارزش موجوديها و بهاي تمام شده كالاي ساخته شده در هر مرحله و براي هر سفارش كار ، پي ريزي گرديد .
· بين سالهاي 1818 تا 1885 افزايش پيچيدگي فعاليتهاي توليدي ، استفاده گسترده تجهيزات توليدي ، نحوه تخصيص سربار و سرشكن شدن آنها بر موجوديهاي كالا موجب گرديد ابهامات و سؤالات متعددي در زمينه سيستم هاي ابتدايي هزينه يابي مطرح شود كه سيستم حسابداري صنعتي در آن زمان قادر به پاسخگويي به آنها نبود .
·بين سالهاي 1885 تا 1920 ميلادي حسابداري صنعتي جهت برنامه ريزي ، كنترل و ارزيابي موجوديها از سطح ابتدايي قرون وسطايي تا سطح مدرن و پيشرفته امروز آن ارتقاء يافت . گرچه هزاران حسابدار و مهندس در اين تحول و رنسانس سهيم هستند اما خطوط اصلي آن توسط صاحبنظران و انديشمنداني چون هنري متكالف (Henry Metcolfe) كاركه وفلز (Carcke and Fells) ، جورج نورتون (George Norton) ، الكساندر هـاميلتون چـرچ (Alexander Hamiltton Church) ، استـانـلي گاري (Stanley Gorry) ، چـارترهاريسون (Charter Harrison) و در نهايت اسكاول (C.H. Scovel) ترسيم و پايه ريزي گرديد .