[ محیط زیست ، تصفیه پساب و بازیافت ]

[mahdi.adelinasab]

با سلام خدمت همه دوستان عزیز.
از این به بعد تمام مقالاتی که در این مورد هستند فقط در این تاپیک قرار میگیرند.
لطفا در این تاپیک درخواست ندید و درخواستهای خودتون رو توی قسمت مقالات درخواستی مطرح کنید. همچنین برای تشکر فقط از کلید تشکر استفاده کنید و از ایجاد پستهای اضافی که فقط تاپیک رو شلوغ میکنه خودداری کنید.
ممنون ​

يكي از علومي كه بيشترين كاربرد را در صنايع مختلف به خود اختصاص داده, علم هيدروليك است. البته علوم ديگري نظير شيمي, مكانيك سيالات و ترموديناميك نيز به كمك اين علم آمده و تلفيقي از آنها را به صورت ساده در يك سيستم هيدروليك مي توان مشاهده كرد.
از طرفي با توجه به نقش اساسي و مهم سيال هيدروليك (انتقال نيرو), بحث آلايندگي آن از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. در يك سيستم هيدروليك, سيال هيدروليك با تغيير جهت نيرو و همچنين تغيير مقدار آن باعث حذف يك سري از عمليات مكانيكي در سيستم مي شود كه بعنوان مثال از حذف استفاده از دنده ها, اهرم ها و نيز حذف تنش هاي شديد اجزاي مي توان سيستم نام برد. همچنين سيال هيدروليك به دليل انتقال سريع نيرو و تا فاصله زياد, در شرايط دما و فشار بالا بازدهي بهتري خواهد داشت.
براساس نظر كارشناسان تعميرات و نگهداري, حدود80 درصد خرابي ها در سيستم هيدروليك, نتيجه مستقيم آلودگي سيال آن است. بنابراين با انتخاب يك سيال مناسب و همچنين كنترل آلاينده ها مي توان آسيب هاي ناشي از آلاينده ها را به حداقل رساند. در اين مقاله آلاينده هاي سيستم هيدروليك به طور اجمالي معرفي شده و هر كدام به صورت جداگانه بررسي مي شود.

حرارت بيش از اندازه (Over Heat)
متاسفانه در بسياري از موارد, حرارت به عنوان يك آلاينده در نظر گرفته نمي شود. يكي از عوامل بوجود آمدن حرارت بيش از اندازه در سيستم مي تواند مربوط به انتخاب نادرست گريد (ISO VG) روغن هيدروليك باشد. بدين ترتيب كه چون در شرايط روانكاري هيدرو ديناميك تنها اصطكاك موجود, اصطكاك داخلي روغن در گردش است, اگر گريد مصرفي بيش از گريد توصيه شده باشد به دليل افزايش اصطكاك داخلي, دماي روغن به شدت افزايش مي يابد. بر اثر افزايش غيرعادي دماي روغن, روند اكسيداسيون از حالت تدريجي خارج شده و روغن پايه به سرعت اكسيد
مي شود. (پس از شروع اكسيداسيون به ازاي هر15 درجه سانتيگراد افزايش دما, شدت اكسيداسيون, دو برابر مي شود) نتيجه اين امر كاهش ادتيوهاي آنتي اكسيدان و در نهايت كاهش عمر مفيد روغن خواهد بود.
از دلايل ديگر Over Heat مي توان به انجام تماس فلز با فلز در اثر وجود اشكال فني در سيستم و برقراري شرايط روانكاري مرزي اشاره كرد كه باعث سايش مكانيكي قطعات مي شود. در برخي موارد نيز بدليل طراحي نامناسب, انتقال حرارت موثر بين سيستم و محيط انجام نشده و در شرايط آب و هوايي گرم, تاثير پذيري سيستم از محيط بسيار زياد مي شود.
در نهايت با افزايش عدد اسيدي و تحليل ادتيوها در روغن, ميزان خوردگي و زنگ زدگي قطعات نيز افزايش مي يابد. از طرف ديگر بدليل افزايش گرانروي روغن (اكسيداسيون) جريان روغن درون سيستم كاهش يافته و بدليل افت فشار, دقت كنترل سيستم كاهش خواهد يافت.

براي رفع چنين مشكلاتي در سيستم مي توان ضمن انتخاب صحيح گريد سيال هيدروليك و نيز اطمينان از طراحي مناسب, با افزايش ظرفيت تغذيه روغن و همچنين افزايش سرعت گردش آن, دماي روغن را در حد مطلوب كنترل كرد كه بنا به عقيده كارشناسان تعميرات دماي روغن در مخزن اصلي هيدروليك, نبايد از60 درجه سانتيگراد تجاوز كند.
آلايندگي ذرات جامد (Solid Particle Contamination)
در يك سيستم هيدروليك بدليل اينكه امكان حذف كامل ذرات جامد از سيال هيدروليك وجود ندارد, بناچار براي آلايندگي ناشي از ذرات, يك محدوده تعريف مي شود. در سيستم هاي امروزي كه داراي لقي مجاز (Clearance) بسيار كمي بوده و در فشارهاي به نسبت بالا (بيشتر از 7 bar ) كار مي كنند كنترل آلاينده هاي جامد از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. منابع ورود ذرات جامد به سيستم مي تواند از طريق هواي ورودي به سيستم از محيط (گرد و غبار), ذرات عبوري از آب بندها, باقي ماندن ذرات درون سيستم هنگام نصب قطعات و نيز ذرات حاصل از سايش داخلي قطعات باشد. حضور اين ذرات در سيستم مي تواند سبب بوجود آمدن صدمات مكانيكي (پارگي شيلنگها و شكستن Valve ها), سايش و خراشيدگي سطوح فلزي, گرفتگي *****ها و در نهايت ايجاد افت فشار در سيستم شود كه نتيجه اين امر كاهش ميزان توليد و افزايش هزينه هاي كلي تعميرات خواهد بود.
براي جلوگيري از ورود ذرات به سيستم, بايد تمامي سيالات, قبل از ورود به مخزن, ***** شده و در نواحي قرارگيري سيستم در معرض هواي محيط, *****هاي مناسب بكارگرفته شوند. هم چنين فلاشينگ نهايي سيستم پس از نصب قطعات (قبل از راه اندازي) و نيز بازرسي شرايط آب بندها و درپوش مخازن مركزي مي تواند مانع ورود ذرات جامد به سيستم شود. از طرفي بررسي *****ها از نظر مش صحيح ( اندازه منافذ و تعداد) و جنس آنها با توجه به نوع عمليات, مي تواند بازدهي *****اسيون را در سيستم افزايش داده و با در نظر گرفتن لقي مجاز قطعات مي توان محدوده مناسبي براي آلاينده ها تعريف كرد.

يكي از روشهاي اندازه گيري, روش اسپكتروسكوپي است كه بدليل محدوديت اين روش (عدم اندازه گيري ذرات بزرگتر از7 ميكرون), روش هاي ديگري نظير NAS و اخيراً روش ISO 4406 بكار گرفته مي شوند.
در اين روشها, با توجه به لقي مجاز قطعات و توصيه سازنده اصلي تجهيزات (OEM) يك محدوده بعنوان كد تميزي سيستم در نظر گرفته مي شود, بدين ترتيب كه بوسيله شمارش الكترونيكي ذرات با توجه به سايز آنها (در محدوده بين5,2 تا15 ميكرون) كد تميزي سيستم مشخص مي شود. بعنوان مثال سازنده ويكرز براي يك سيستم هيدروليك
كد ISO 4406 18/16/13 معادل با NAS 1638 Level 7 را بعنوان كد تميزي سيستم در نظر گرفته است كه اگر ميزان آلاينده ها از اين حد تجاوز كند, با بهبود *****اسيون ( يا تعويض *****) و در صورت لزوم جايگزيني روغن جديد مي توان آثار مخرب آلاينده ها را به حداقل رساند.


آلايندگي آب (Water Contamination) :
ميزان ايده آل آب در يك سيال هيدروليك, كمتر از ميزان اشباع آن (در دماي عملياتي دستگاه) است. حدود (200-300)ppm آب مي تواند بصورت محلول در سيال پايه معدني وجود داشته باشد بدون اينكه رنگ روغن تغيير كند.
اگر ميزان آب به 500 ppm افزايش يابد, روغن كمي كدر شده و به اصطلاح ظاهر آن ابري مي شود. بالاترين ميزان مجاز آب در يك سيال هيدروليك 100 ppm بوده و اگرميزان آب از 0.1 درصد وزني تجاوز كند, بصورت‌ آب آزاد ظاهر خواهد شد. آب بدليل كاهش مقاومت فيلم روانكار باعث افزايش شدت سايش شده و در حضور فلزاتي نظير مس, شدت سايش دو برابر خواهد شد.
از طرفي بدليل كاهش ادتيوهاي R&O , ميزان خوردگي و زنگ زدگي سطوح فلزي افزايش يافته و در حضور كاتاليزورهاي فلزي, تخريب سطوح چند برابر مي شود. همچنين بدليل انجام سريع اكسيداسيون, لجن اسيدي در سيستم ايجاد شده و راندمان *****اسيون كاهش مي يابد.
بهترين روش براي اندازه گيري ميزان آب, آزمايش كارل فيشر است. براي جلوگيري از ورود آب به سيستم مي توان به مواردي نظير دقت در انبارداري صحيح, برطرف كردن نشتي از مبدلهاي حرارتي يا ورودي هاي مخزن و تعويض آب بندهاي آسيب ديده, اشاره كرد.

آلايندگي هوا (Air Contamination) :
يكي ديگر از آلاينده هايي كه در ارتباط با سيال هيدروليك مي توان به آن پرداخت, حبابهاي هواست. خروج حبابهاي درون سيال در مواقعي كه فشار اعمال شده روي سيال از فشار اشباع حلاليت هوا در آن كمتر باشد, مي تواند با شكستن و از بين رفتن ناگهاني باعث بروز حوادثي نظير كاويتاسيون شود. يكي ديگر از صدماتي كه حضور حبابهاي هوا درون روغن هيدروليك ايجاد مي كند, توليد كف (تراكم پذير) و افزايش شديد درجه حرارت بدليل كاهش حجم درون سيلندر هيدروليك است كه اين افزايش دماي ناگهاني باعث تسريع روند اكسيداسيون خواهد شد.
براي جلوگيري از ورود هوا به سيستم مي توان با تامين هد مورد نياز پمپ از بوجود آمدن افت فشار در اريفيس ها و همچنين مقاومت در مكش و هواگيري پمپ ها جلوگيري كرد.
در برخي موارد باز و بسته شدن سريع شير كنترل ها (ايجاد توربولنسي), تنفس كلاهك مخزن و ورودي هاي سيستم مي تواند بعنوان منابع ورود هوا به سيستم باشند كه با رفع اين عيوب, تشكيل حبابهاي هوا در سيال هيدروليك به پايين ترين ميزان ممكن خواهد رسيد.

مشكل نشتي (Leakage)
متاسفانه در جامعه صنعتي, نشتي بعنوان يك امر معمولي در نظر گرفته شده و براي رفع آن, تلاش جدي صورت نمي گيرد. بررسي آثار نامطلوب نشتي در يك سيستم مي تواند اهميت آنرا بيش از پيش مشخص ساخته و تاثير آن را در كيفيت محصول نهايي و افزايش هزينه هاي تمام شده, نشان دهد.
در يك سيستم هيدروليك بدليل نشتي, همواره ميزان مصرف روغن از ظرفيت واقعي مخزن بيشتر بوده و هزينه هاي مربوط به خريد روانكار افزايش مي يابد. از طرفي بدليل كاهش جريان روغن و ايجاد افت فشار, دقت كنترلي سيستم كاهش يافته و بعلت كاركرد نامنظم سيستم, مشخصات محصول نهايي (مثلاً ابعاد) بر موارد از پيش تعيين شده منطبق نخواهدبود. در ارتباط با معضل نشتي در كنار آثار مخرب زيست محيطي (ورود روغن به منابع آب و خاك), احتمال قرار گرفتن روغن در معرض سطوح داغ (دستگاههاي دايكاست و تزريق پلاستيك) و اشتعال آن وجود داشته و بروز حوادثي نظير آتش سوزي محتمل خواهد بود.
نكته بسيار مهم ديگر در ارتباط با نشتي اين است كه تمامي آلاينده هاي ياد شده مي توانند از محل نشت روغن وارد سيستم شده و استهلاك زودرس تجهيزات و ماشين آلات را باعث شوند. بنابراين بازرسي منظم اتصالات و آب بندها و تعويض آنها در صورت لزوم مي تواند در كاركرد مطمئن ماشين آلات, موثر باشد.
يكي ديگر از روشهاي جلوگيري از نشتي, بحث سازگاري سيال هيدروليك با الاستومرها و انتخاب مناسب سيال هيدروليك از نظر نقطه آنيلين است.
بدين معني كه نقطه آنيلين معرف ميزان تركيبات آروماتيك در روغن بوده و اگر از ميزان توصيه شده بيشتر باشد, باعث تورم آب بندها شده و اگر كمتر از حد مجاز باشد سبب سفت شدن اتصالات و كاهش حجم آنها مي شود.
از روش هاي موثر ديگر جلوگيري از نشتي, انتخاب صحيح آب بندها (از نظر دما, فشار و شدت جريان), تنظيم دماي سيال هيدروليك (حداقل نگه داشتن دماي سيال) و بالانس مكانيكي سيستم (در يك راستا قرار گرفتن شفت پمپ و موتور) است كه با اجراي اين روشها مي توان ميزان نشتي را به حداقل رساند.
منابع:
- National Tribology Service (NAS)
- Oil Analysis & Lubrication Learning Center
- Hydraulic Oil Filtration System-Filtroil
- Practical Ways To Control Hydraulic System Contamination
- Lube- Tech Magazine

 

[mahdi.adelinasab]

منابع آلودگي هوا و کاربرد پرتو فرا بنفش و ازون

منابع آلودگي هوا و کاربرد پرتو فرا بنفش و ازون

١- مقدمه
استفاده از پرتو فرابنفش چند سالي است که بصورت صنعتي کاربرد دارد .
در سالهاي ١٩٨٠ ميلادي انواع زيادي از محصولات U.v. به بازار عرضه شد ولي کم کم در اثر افزايش توقعات مشتريها در ارتباط با کيفيت و سلامت فقط چند کشوري در سطح جهاني به توليد اين کالا مبادرت مي ورزند . امروزه استفاده از اشعه ماورا بنفش براي ضد عفوني ، پاستوريزه کردن و استريليزاسيون آب و هوا بکار رفته و به عنوان يکي از بي خطرترين و نزديکترين روشها به طبيعت به شمار مي رود.
استفاده از گاز ازون بعنوان يک اکسيد کننده قوي و عاملي براي تصفيه شيميايي هوا و از يبن بردن بوهاي نامطبوع نيز به تازگي مورد توجه قرار گرفته است و علي رغم برداشتهاي غلط بتدريج مورد قبول واقع شده و کاربرد آن گسترده مي شود . دستگاههاي استفاده کننده از اشعه ماورا بنفش کم خرجترين ،‌ساده ترين و در عين حال کارآمد ترين دستگاههاي ضد عفوني کننده به شمار مي روند و مي توانند به ميزان ٩٩/٩٩ درصد ميکروب ها ، ويروس ها ، قارچها و… را نابود کنند . از پرتو فرابنفش در ايران تنها در بيمارستان ها و آن هم بصورتي بسيار ناقص در اطاقهاي عمل استفاده مي شود .

تمام موجودات زنده براي پيدايش و حفظ بقاي خود به سه دسته ترکيبات اصلي نياز دارند که عبارتند از آب ، اکسيژن و مواد غذايي .
​

اهميت آب و اکسيژن که از هواي موجود در جو پيرامون کره زمين به دست مي آيد بيشتر است بطوري که بسياري از موجودات پست مانند موجودات تک سلولي در صورت در دسترس نبودن مواد غذايي تا مدتهاي مديدي به زندگي بصورت غير فعال ادامه مي دهند و يا گياهان در طول روز تنها با دريافت آب ، دي اکسيد کربن و انرژي نورخورشيد به حيات خود ادامه داده و توليد اکسيژن مي کنند و فقط در شب به اکسيژن نياز دارند . خود انسان نيز در صورتي که آب به اندازه کافي در دسترس داشته باشد ٣-٢ ماه بدون غذا زنده مي ماند .
متاسفانه فعاليت هاي روزافزون بشر بويژه پس از انقلاب صنعتي روزبروز بر آلودگي منابع آب افزوده و در مقياسهاي بزرگ سبب آلودگي هوا مي شود . بنابراين حفظ اين منابع از انواع آلودگيها يا رفع آلودگيها بروشهاي گوناگون به يکي از دل مشغوليهاي اصلي بشر تبديل شده و گاه بصورت يک معضل در آمده است .
از جمله اين آلودگيها ، آلودگيهاي شيميايي و ميکروبيولوژيکي است . در اين نوشتار ابتدا مروري مختصر بر منشا آلودگي هوا شده است وسپس به سازوکارهايي که طبيعت براي مقابله با اين آلودگيها برگزيده است اشاره شده است . در ادامه از روشهاي متداول و رايج مقابله با اين آلودگيها سخن به ميان آمده است و در نهايت روشهاي جديدي که الهام گرفته از طبيعت بوده و سالهاست در کشورهاي پيشرفته از آنها استفاده مي شود معرفي شده است .

٢- منشا آلودگي هوا :
براي اينکه بدانيم منشا آلودگي منابع هوا از کجاست ابتدا بايد بدانيم اين آلودگي ها چه هستند .
هواي سالم هوايي است که ميزان ذرات معلق آن از يک حد خاصي تجاوز نکرده و يک سري ترکيبات شيميايي آن مانند دي اکسيد کربن در يک محدوده خاص باقي مانده و يک سري آلاينده هاي شيميايي مانند مونوکسيد کربن و اکسيدهاي نيتروژن و گوگرد ترجيحا در آن ظاهر نشده و يا در حداقل مقدار مجاز قرار گيرد . همچنين وجود برخي از ميکروارگانيسم ها در هوا خطرناک بوده و افزايش برخي ديگر از يک حدي معين خطرناک است .

بنابراين آلودگي هاي هوا به صورت زير دسته بندي ميشوند .
١- آلاينده هاي شيميايي
٢- آلاينده هاي ميکرو بيولوژيکي
٣- ذرات معلق
منشا آلودگي هوا را مي توان به سه دسته تقسيم کرد :
١- طبيعت
٢- حيوانات
٣- انسانها
​

برخي از فعل و انفعالات طبيعي مانند سيلابها ، آتشفشانها ، تغيير و تحولات لايه هاي پوسته زمين گاه در مقياسهاي بسيار بزرگي سبب آلودگي هوا مي شود . بروز آتشفشانها در چند سال اخير در برخي از کشورهاي آسيايي شرقي و کاهش ديد ناشي از آن براي پروازهاي مسافربري که از طريق جرايد به اطلاع عموم رسيده است ، خود شاهد اين مدعاست.
بروز آتشفشانها سبب بيرون ريختن مواد معلق و گازهاي شيميايي در تناژهاي بسيار بالايي مي شود .
حيوانات در مقياسهاي کوچک بيشتر در حد آلودگي هاي ميکروبيولوژيکي در آلوده کردن هوا موثرند . اما انسان در مقياس وسيع ، بويژه پس از انقلاب صنعتي و با راه اندازي صنايع مختلف و استفاده از سوخت فسيلي ، بشدت باعث آلودگي هوا شده و روزبروز بر دامن اين آلودگي ها مي افزايد ، بطوريکه امروزه در مورد هوا بارها شاهد بحرانهايي در داخل کشور و خارج از آن بوده ايم .
١-٢- طبيعت چه سازگاروکارهايي براي مقبله با آلودگي ها دارد ؟
دست تواناي طبيعت به ياري پروردگار در طي ساليان متمادي چنان شرايط متعادلي را در کره خاکي ما حکم فرما نموده است که امکان زيستن براي انواع موجودات زنده با تنوع بسيار زياد امکان پذير شده است .
تمام پديده هاي موجود در طبيعت نيز به ياري حفظ اين شرايط پرذاخته و هر کجا که تعادل نظامها بر هم خورده با قدرت و در عين حال ظرافت خاصي تعادل دوباره برقرار مي شود .
طبيعت براي پاک نگهداشتن هوا سازوکارهاي متعدد و جالبي دارد . نور خورشيد دامنه وسيعي از طيف الکترومغناطيس را از خود ساطع مي کند . هر قسمت از اين طيف خاصيتي داشته و کار ويژه اي انجام مي دهد . اگر از طول موجهاي بلند شروع کرده و به طرف طول موجهاي کوتاه پيش برويم به ترتيب ابتدا امواج مادون قرمز را خواهيم داشت که انرژي گرمايي را فراهم مي کند . سپس به محدوده کوچک امواج نوراني ميرسيم که توسط چشم ما قابل رويت است . پس از آن امواج ماورا بنفش را داريم . اين امواج براي حيات موجود بر روي کره خاکي تهديد آميز است اما لايه اي از اکسيژن رقيق در سطوح بالاي جو بخش عمده اي از اين امواج با طول موجهاي بسيار خطرناک را جذب و تبديل به ازون و امواج مادون قرمز مي نمايد که هيچ نوع ضرري براي موجود زنده ندارد . باين ترتيب اين لايه که به لايه ازون معروف است مانند *****ي طبيعي عمل کرده و و تنها به بخش اندکي از امواج ماورا بنفش اجازه رسيدن به سطح زمين مي دهد . اين بخش اندک عمدتا وظيفه نگهداشتن تعادل ميکروارگانيسمي موجود در سطح زمين و هواي اطراف آن را به عهده دارد .
پس از امواج ماورا بنفش ، امواج يونيزه کننده ، اشعه X و اشعه کيهاني را داريم که بسيار پرقدرت بوده و کار اصلي آن يونيزه کردن اتم گازهاي موجود در لايه هاي فوقاني جو است .
اين لايه هاي يونيزه شده چندين وظيفه به عهده دارند . اول از همه از نفوذ بيشتر امواج يونيزه کننده ، اشعه X و اشعه کيهاني جلوگويري مي کنند . ثانيا با باردار کردن ذرات معلق موجود در جو تحتاني و نزديک به زمين باعث تجمع اين ذرات و گرد آمدن آنها پيرامون يکديگر و ساخت ذرات درشت تر و در نهايت ته نشين شدن آنها مي شود . به اين ترتيب ذرات معلق نيز از هوا گرفته مي شود . البته لايه هاي يونيزه شده خواص ديگري هم دارند که توضيح آنها در اين بحث نمي گنجد.
در نهايت مقدار کمي ازون نيز در جو تحتاني و نزديک به سطح زمين بر اثر تابش اندک پرتو ماورا بنفش خورشيد و نيز بر اثر رعد و برق بوجود مي آيد که باعث طراوت و تازگي هوا و ازبين رفتن بسياري از آلاينده هاي شيميايي و کمک به از بين بردن ميکروارگانيسمهاي مضر مي شود . بوي هواي پاک کوهستان و همچنين هواي پاکي که پس از هر رعد و برق استنشاق مي شود مربوط به همين مقدار اندک ازون در سطح زمين است .


٢-٢- روشهاي متداول و رايج براي مقابله با آلودگي هوا :
انسان در طول زندگي خود متوجه ضرر و زيانهاي ناشي از آلوده شدن هوايي که استنشاق مي کند شده است و روشهايي را براي مقابله با آنها ابداع و بکار برده است . برخي از اين روشها الهام گرفته از طبيعت است . اما برخي را نيز طي پيشرفت تکنولوژي ابداع کرده است که گاهي ضرر و زيانهاي ناشي از آنها بيشتر از منافع آنها است.
در تصفيه و ضد عفوني هوا روشهاي فيزيکي و شيميايي متفاوتي بطور مجزا يا توام بکار مي روند .

از روشهاي فيزيکي مي توان *****اسيون ، ته نشين کردن ذرات و پرتو دهي فرابنفش را نام برد .
​

با *****اسيون بسته به نوع ***** بکار رفته ذراتي به درشتي گردوغبار تا ذراتي به اندازه ويروسها از هوا جدا مي شوند . *****هايي که مي توانند باکتريها و ويروسها را از هوا جدا کنند بسيار گران هستند.
ته نشين کردن ذرات روش ديگري براي جدا کردن ذرات معلق از هوا ميباشد.
اينکار با استفاده از نيروي جانب مرکز ( گريز از مرکز ) دز سيکلونهاي گوناگون و يا باردار کردن ذرات و سپس جذب آنها روي صفحات داراي بار الکتريکي انجام مي شود .
اخيرا تلفيقي از روش *****اسيون و ته نشيني به وسيله باردار شدن ذرات به منظور جداسازي ذرات معلق بکار گرفته شده است .
با پرتو دهي فرابنفش به راحت ترين شکل ممکن بشرط طراحي مناسب تمام ميکروارگانيسمهاي مضر در هوا از بين مي روند.
روشهاي شيميايي در تصفيه هوا کمتر کاربرد دارند اما مي توان به روشهايي چون شستشوي شيميايي هوا و ازون دهي اشاره کرد .
شستشوي هوا با آب و يا يک سري مواد شيميايي به منظور انحلال و جدا کردن تعدادي از آلاينده هاي شيميايي و مضر از هوا مي باشد . کاربرد اين روش بويژه در سيستمهاي هواساز اماکني که در شهرهاي بزرگ قراردارند بسيار مهم است .
ازون دهي در حد استانداردهاي مجاز به منظور ضد عفوني کردن هوا و از بين بردن تعدادي از آلاينده هاي شيميايي و بوهاي نامطبوع بکار مي رود.
٣-٢- استفاده از روشهاي جديد در امر تصفيه هوا
امروزه در کشورهاي پيشرفته براي تصفيه و ضد عفوني منابع آب و هوا استفاده از روشهايي که با طبيعت سازگار باشند بطور روز افزون مورد توجه قرار مي گيرد . کاربرد پرتو فرابنفش و ازون از اين جمله بوده و هر دو بر گرفته از روشهايي است که طبيعت براي تصفيه و ضد عفوني منابع آب و هوا اختيار کرده است .

 

[mahdi.adelinasab]

ادامه

ادامه

٣ - تعريف
١-٣- پرتو فرابنفش : پرتو فرابنفش طول موج بين ١٩٠تا ٣٥٠ نانومتر طيف الکترو مغناطيس مي باشد و انرژي آن تا حدي است که مي تواند روي پيوندهاي ملکولي اثر گذاشته و آنها را شکسته و پيوندهاي جديدي را پديد آورد . طول موجي که براي از بين بردن ميکروارگانيسمها مورد نظرات است ٢٥٤ نانومتر مي باشد. در اين طول موج رشته هاي وراثتي اين موجودات شامل انواع باکتريها ، ويروسها ، قارچها ، مخمرها و جلبکها به هم جوش خورده و قدرت تکثير از اين موجودات گرفته مي شود .
اين طول موج خاص به طور مصنوعي با تخليه الکتريکي درون بخار جيوه در لامپهاي مخصوص مولد پرتوفرابنفش توليد مي شود . در واقع اين لامپها عصاره ميکروب کش نور خورشيد را تهيه مي کنند.
٢-٣- ازون : ازون شکل سه اتمي اکسيژن است . گازي است با بوي نافذ با قدرت اکسيد کنندگي بسيار بالا . در طبيعت با تابش پرتو فرابنفش نور خورشيد و همچنين بر اثر تخليه الکتريکي هنگام رعدو برق پديد مي آيد . بطور مصنوعي بوسيله طول موج ١٨٩-١٨٥ نانومتر لامپهاي فرابنفش مخصوص توليد ازون ، تخليه الکتريکي و روشهاي الکتروشيميايي توليد مي شود .
خاصيت اکسيد کنندگي زياد اين گاز سازوکار اصلي آن در مراحل مختلف تصفيه هوا مي باشد .
٤ - کاربردها
١-٤) کاربرد پرتوفرابنفش در تصفيه هوا
هواي يکي از عناصر اصلي براي بقاي موجودات از جمله انسان است . بنابراين حفظ آن از انواع آلودگي هايي که ناشي از فعل و انفعالات طبيعت يا فعاليتهاي بشري مي باشد از مهمترين موضوعاتي است که مورد توجه مي باشد . از جمله اين آلودگي ها ، آلودگي به انواع ميکروارگانيسم هاي مختلف مي باشد.
ماهيت هوا طوري است که مي تواند ميکروارگانيسم هاي گوناگوني رادر خود ذخيره سازد و انتقال دهد. پالايش هوا از اين ميکروگانيسم ها از نظر حفظ يک سطح بهداشتي و استاندارد و نيز از بين بردن کامل آنها در مکانهايي خاص از اهميت بسزايي برخوردار است.
در هوا ميزان دوز لازم پرتوفرابنفش که براي از بين بردن ميکروارگانيسم هاي موجود در هوا لازم است مشخص است .(جدول زير)

http://www.2shared.com/file/1947424/f095f565/Bacteria.html

این همون جدوله هست...
ادامه:
کاربرد مولدهاي پرتو فرابنفش در مکانهايي مانند بيمارستانها ، صنايعي که پروسه توليد در آنها بايد بدون حضور ميکروارگانيسمها باشد مانند صنايع الکترونيک ، غذايي ، دارويي، ‌سرم سازيها و… سابقه اي ديرينه دارد .
٢-٤- منابع آلوده کننده هوا به ميکروارگانيسم هاي مختلف :
منابع ميکروارگانيسم هايي که هوا را آلوده مي کنند بسيار متنوعند اما بطور کلي خاک ، آب ،‌انسانها و حاصل فعاليتهاي آنها ( از جمله زباله و فاضلاب ) و حيوانات و فعاليت آنها از جمله مهمترين منابع آلودگي هوا محسوب مي شوند .
٣-٤- روشهاي از بين بردن ميکروارگانيسم هاي هوازي :
براي از بين بردن ميکروارگانيسم هاي هوا عمدتا روشهاي فيزيکي بکار برده مي شوند.
اين روشها عبارتند از *****اسيون و پرتودهي فرابنفش . کاربرد روشهاي شيميايي رايج نيست با اين حال مي توان به کاربرد ازون اشاره که کرد با عث طراوت و تازگي هوا مي شود .
پرتو دهي فرابنفش يکي از رايج ترين روشهاي از بين بردن ميکروارگانيسم هاي هوازي است .
در اين روش از لامپهاي مولد اشعه فرابنفش با حداکثر پرتو دهي در طول موج ٧/٢٥٣ نانومتر استفاده مي شود .
هر چه تعداد دفعات تهويه هوا در يک زمان مشخص بيشتر باشد غلظت ميکروارگانيسم هاي موجود در آن سريعتر پايين مي آيد . با يکبار گردش هوا از سيستم تهويه به دليل رقيق شدن هواي ورودي توسط هواي خروجي ، ٨/٣٦ درصد از هواي آلوده قبلي در آن باقي مي ماند.
بنابراين هر چه تعداد دفعات تعويض هوا و ورود هواي پاک ***** شده بيشتر باشد آلودگي کمتر مي شود . از طرفي افزايش تعداد دفعات گردش هوا در سيستم هاي تهويه ، مشکل کوران و جريان نامطلوب هوا و سرو صداي زياد حاصل از دستگاه تهويه را به دنبال خواهد داشت .
بنابراين با استفاده منطقي از پرتو فرابنفش مي توان اين مشکل را برطرف کرد . در واقع اين روش مي تواند مکمل روش *****اسيون باشد با توجه به اينکه *****اسيون براي گرفتن ذرات بزرگ ضروري است زيرا ميکروارگانيسم هاي موجود بر روي ذرات بزرگ بدليل پنهان شدن از پرتو فرابنفش از بين نمي روند.
براي ضد عفوني هوا دو روش مستقيم و غير مستقيم وجود دارد . در روش مستقيم مولدهاي پرتو فرابنفش به صورت مستقيم در محيط نصب مي شوند که کسي در محيط مورد نظر حضور نداشته باشد . روش غير مستقيم به دو صورت انجام مي شود . يا مولدها طوري در محل نصب مي شوند که نور آنها مستقيم ديده نمي شود بلکه با انعکاس بر روي سقف و ديوارها نور آنها منتشر مي شود . در اين صورت افراد مي توانند با لباسهاي پوشيده وارد محوطه مذکور شوند . روش ديگر محصور کردن مولدها درون يک محفظه و بگردش در آوردن هواي محفظه بوسيله يک فن است . روش اخير بهترين و منطقي ترين روش ضد عفوني هوا است که در آن افراد مي توانند در محل نصب دستگاه و در حين روشن بودن آن در محيط حضور داشته و از هواي ضد عفوني شده بهره مند شوند.
چگونگي طراحي در هر دو روش بر کارايي نهايي بسيار موثر است اما عمدتا روش مستقيم موثرتر از روش غير مستقيم است . اما در روش مستقيم در صورت تردد يا اقامت افراد در محيطي که پرتو فرابنفش در آن منتشر مي شود بايد به نکات ايمني توجه شود . در اين خصو ص لازم به تذکر است که سريعترين عارضه پرتو فرابنفش قرمزي پوست است که بيشترين قرمزي مربوط به طول موج ٦/٢٩٨ نانومتر مي باشد ، اما خوشبختانه ميزان قرمزي پوست حاصل از موج ٧/٢٥٣ نانومتر لامپهاي تجارتي تقريبانصف ميزان اين اثر در طول موج ٦/٢٩٨ نانومتر مي باشد .
فاکتورهاي گوناگوني روي کارآيي اين روش اثر مي گذارند .

اگر چه هنوز از نظر علمي توافق کلي روي اين فاکتورها صورت نگرفته است اما چهار عامل زير در عدم کارآيي موثر اين روش شناخته شده اند :
١- طراحي نامناسب
٢- دوز ناکافي اشعه
٣- نقص در کنترل رطوبت
٤- کثيف بودن لامپها
٥- شواهد علمي :
سازوکار اثر پرتو فرابنفش روي ميکروارگانيسم هاي هوازي اثر روي رشته هاي وراثتي آنها و از کار انداختن قدرت تکثير سلولي مي باشد .
تحقيقات و بررسيهاي زيادي روي اين روش انجام شده است . نتيجه اين بررسيها نشان مي دهد که با دوز متعارف پرتو دهي ٤٠-١٨ ميکرووات بر سانتي متر مربع به شرط رعايت اصول طراحي و ايجاد شرايط مناسب محيطي کاهش به ميزان ٩٩ درصد در جمعيت گونه هاي مختلف پزودوموناس ( Pseudomonas spp ) با سيلوس سوبتيليس ( Bacillus subtilis ) استافيلوکوکوس اورئوس ( Staphylococcus aureus ) و همچنين کاهشي به ميزان بيش از ٩٩ در صد در جمعيت ويروسهايي چون آدنوويروسهاي تايپ ٢ ( Adenovirus type 2 ) کوکساکي ويروس ب ( Coxsackievirus- B ) ويروس آنفلوآنزا ( Influenza virus - A ) , و ويروس واکسينيا ( Vaccinia virus ) ديده شده است .
در يک نمونه از اين بررسيها در اتاق عمل بيمارستاني در آمريکا در طول ٢٩ سال پس از نصب سيستم فرابنفش نشان داده شده است که مرگ و ميرهاي ناشي از عفونت پس از جراحي از ٠٦/١ درصد ( ١٩ مورد از ١٧٨٢ جراحي ) به صفر مورد و بطور همزمان عفونت محل جراحي از ٦/١١ درصد به ٢٥/٠ در صد کاهش يافت .
٦- مکانهاي مورد استفاده :
کاربرد پرتو فرابنفش در کاهش شمار ميکروارگانيسم هاي هوازي به منظور نگهداري وضعيت بهداشت هواي تنفسي و يا از بين بردن کامل آنها و ايجاد فضاي عاري از ميکروارگانيسم ( آسپتيک ) در پروسه هاي توليد ، مرحله نگهداري فرآورده هاي استريل و يا جلو گيري از نشر آلودگي هنگام کار ونگهداري ميکروارگانيسم هاي خطرناک و گوناگون مي باشد .
مکانهايي که به چنين شرايطي نياز دارند عبارتند از :
الف : بيمارستانها و بخشهاي مختلف آن مانند بخشهاي جراحي ، دياليز ، زايمان ، پرستاري ، فوريتهاي پزشکي ، مراقبتهاي ويژه ،‌راهروها و رختشويخانه ها .
ب- مطب پزشکان و متخصصين .
پ- محل تجمع افراد ماننند مدارس ، سربازخانه ها ،‌خوابگاهها ، سالن هاي غذاخوري ، سالنهاي ورزش و سالنهاي سينما‌، تاتر و کنسرت .
ت- صنايع گوناگون مانند صنايع غذايي ، دارويي ، الکترونيک و…
ث- آزمايشگاههاي تحقيقاتي
ج - محل نگهداري و زاد و ولد انواع حيوانات مانند ، گاو ، گوسفند ، ماکيان و…
٧ - کاربرد ازون در تصفيه هوا
ازون در امر تصفيه هوا به چند منظور مي تواند به کار رود که عبارتند از :
١- ضد عفوني کردن هوا
٢- از بين بردن بوهاي نامطبوع
٣- تبديل سريع منواکسيد کربن به دي اکسيد کربن
٤- اکسيداسيون آلايندههاي شيميايي و شکستن آنها به ترکيبات اوليه و بدون ضرر آنها از قبيل آب ، دي اکسيد کربن و نيتروژن .
در هوايي که ما آن را هر روز استنشاق ميکنيم ازون به ميزان ppm ١/٠ - ٥/٠ وجود دارد .
سازمان بهداشت جهاني حداکثر ميزان مجاز تماس با ازون را ppm ٠٥/٠ - ٠٣/٠ ذکر کرده است .
ثابت شده که ازون توليد شده بوسيله مولدهاي پرتو فرابفش مخصوص توليد ازون به دليل اينکه حداکثر توان توليد آنها از حدود مجاز دانسته شده بيشتر نبوده و از تخليه الکتريکي بطور مستقيم استفاده نمي شود بسيار مطمئن تر است . در صورت توليد گاز ازون بوسيله تخليه الکتريکي مستقيم ، گازهاي مضري مانند انواع اکسيدهاي نيتروژن نيز به عنوان ناخالصي توليد مي شوند .
کاربرد گاز ازون در تصفيه هوا در زمينه هاي زير مي باشد :
١- منازل ، مطب پزشکان ، متخصصان و ادارات .
٢- آسايشگاهها ،‌سراي سالمندان و مبتلايان به امراض آسم و ريوي .
٣- بيمارستانها و بخشهاي مختلف آن مانند بخش جراحي ، دياليز ، زايمان ، پرستاري ، فوريتهاي پزشکي و مراقبتهي ويژه .
٤- مساجد ، مدارس ، خوابگاهها ،‌سالن هاي غذا خوري ، ورزشي ،‌تاتر و سينما .
٥- صنايع گوناگون مانند صنايع غذايي ، دارويي ،‌الکترونيک و…
٦- آزمايشگاهها و مراکز تحقيقاتي …
٧- محل نگهداري و زادو ولد انواع حيوانات مانند گاو ، گوسفند ، ماکيان …
٨- مقايسه بين پرتو فرابنفش و ازون دهي در تصفيه هوا :
پرتو دهي فرابنفش روشي است ساده و موثر و بدون نياز به استفاده از تجهيزات متعدد و پيچيده . در صورت رعايت يکسري اصول در طراحي ها و توجه به نکات ايمني مي توان بيشترين بهره را از اين روش در تصفيه و ضد عفوني هوا برد . از آنجا که يک روش فيزيکي است هيچگونه اثري پس از اتمام مرحله پرتو دهي از خود به جاي نمي گذارد و ترکيب آب يا هواي عبور کرده از مجاورت خودرا تغيير نمي دهد .
ازون گازي است ناپايدار که قابل حمل و نقل نيست پس بايد در محل استفاده توليد شود.
بنابراين ازون دهي در منابع آب و فاضلاب نياز به ژنراتورهاي توليد ازون و اتاقکهاي تماس دارد ،‌اما چون در محل توليد مي شود هيچگونه خطري پرسنلي که در محل مشغول کار هستند از نظر نشت گاز و يا مشکلات حمل و نقل توليد نمي کند . با آموزش صحيح اپراتورهاي مربوطه مي توان با اطمينان کامل از فوايد اين روش بهره جست .
بدليل قدرت بالاي اکسيد کنندگي و ضد عفوني کردن گاز ازون و نفوذ آن در محيط ، ثابت شده است که آزاد شدن اين گاز در محيط در مقادير مجاز سبب ضد عفوني سطوح در فواصل نسبتا دور از دستگاه نيز مي گردد.
براي درک، بهتر مقايسه اي بين پرتو دهي فرابنفش و استفاده از گاز ازون از نظر موارد مصرف و ملاحظات اقتصادي ،‌راه بري و زيست محيطي در جدول ذيل ارائه شده است.
http://www.2shared.com/file/1947438/e038880f/_online
​

 

[mahdi.adelinasab]

9- دستگاههاي ضدعفوني هوا و محيط

9- دستگاههاي ضدعفوني هوا و محيط

شرکت آردا در راستاي طراحي و ساخت دستگاههاي ضدعفوني هوا و محيط در مکانهايي که احتياج به فضاي عاري از ميکروارگانيسم دارد مانند صنايع داروسازي ،‌بيمارستانها ،‌صنايع بسته بندي و توليد مواد غذايي ، مکانهاي نگهداري ميوه و سبزيجات دو سيستم شناخته شده به بازار عرضه مي کند .
١-٩- سيستم ضدعفوني مستقيم هوا ومحيط

​

استفاده متداول اين سيستم در کانالهاي تهويه بعد از *****ها مي باشد . ولي مي توان از اين سيستم در مکانهايي که محل تجمع مردم بوده و يا کساني رفت و آمد مي کنند و لباسهاي حفاظتي به تن دارند استفاده کرد . کساني که بدون لباس ايمني از آنجا عبور مي کنند بايد اول لامپهاي مولد را خاموش نموده و بعد از اين مکان عبور نمايند.
براي استفاده بهينه از اين سيستم بهتر است که ديوار و سقف کابينت يا اتاقي که اين لامپها در آن استفاده مي شود با رنگي پوشيده شود که انعکاس خوبي نسبت به اشعه ماورا بنفش از خود نشان مي دهد. کارمنداني که در چنين محيطي کا ر مي کنند و در معرض اشعه دهي مستقيم قرار دارند بايد لباسهاي حفاظتي که سر و گردن را بپوشاند و عينک و دستکش استفاده کنند . لباسهاي ساخته شده نايلوني حفاظت کافي ندارد .
توجه : در صورتي که پوست بدون حفاظت در مقابل اين اشعه قرار گيرد باعث تورم و آفتاب سوختگي مي شود.
٢-٩- سيستم ضد عفوني غير مستقيم هوا و محيط

​

اين سيستم در مکانهايي استفاده مي شود که محل تجمع مردم بدون لباس
حفاظتي مي باشد. از بين بردن ميکروارگانيسم ها در اين مکانها با عبور هوا از روي مولد اشعه فرابنفش با استفاده از گردش طبيعي هوا ( Convection ) در محيط يا استفاده از پنکه ( FAN ) مي باشد و به اين ترتيب هوا را ضد عفوني مي نمايد .
در اين سيستم قاب حفاظتي در زير مولد اشعه نصب گرديده که اشعه توليدي را بطرف سقف انعکاس ميدهد . گرچه رنگهاي معمولي نورهاي با طول موج قابل ديد را خوب انعکاس مي دهد ولي انعکاس آنها براي اشعه ماورا بنفش ضعيف است ولي در هر صورت بهتر است که سقف با رنگي حفاظت شود ، که اشعه ماورا بنفش را جذب مي نمايند.
توجه: در محيطي که از سيستم غير مستقيم ضد عفوني هوا استفاده ميشود احتياج به استفاده از لباسهاي مخصوص حفاظتي نمي باشد.

بخش دوم :
آثار آلودگي هوا بر سلامت انسان
آلودگي هوا به طرق گوناگوني مي‌تواند آثار زيانبار درازمدت و كوتاه مدتي بر سلامت انسانها بگذارد. تاثير آلودگي هوا بر افراد مختلف متفاوت است. آسيب پذيري برخي افراد در برابر آلودگي هوا بسيار بيشتر از سايرين است. كودكان كم سن و سال و سالمندان بيشتر از ديگران از آلودگي هوا آسيب مي‌بينند.
برخي بيماريها مانند آسم، بيماري قلبي و ريوي در مواقع آلودگي هوا تشديد مي‌شوند. معمولا ميزان آسيبها بستگي به ميزان قرار گرفتن در معرض مواد شيميايي زيانبار دارد يعني مدت تماس با آلاينده‌ها و غلظت مواد شيميايي.
آثار كوتاه مدت آلودگي هوا عبارت است از حساسيت چشمها، بيني و حلق، عفونتهاي دستگاه تنفسي فوقاني مانند برونشيت و ذات الريه. سردرد، تهوع، و واكنش‌هاي آلرژيك نيز از ديگر عوارض كوتاه مدت اين مشكل زيست‌محيطي است.
آلودگي هوا براي مدت كوتاه مي‌تواند بيماري مبتلايان به آسم و آمفيزم را تشديد كند.
آثار درازمدت آلودگي هوا مي‌تواند بيماري مزمن تنفسي ، سرطان ريه، بيماري قلبي، و حتي آسيب به مغز ، اعصاب ، كبد و كليه‌ها را شامل شود.
تماس مداوم با آلاينده‌ها بر ريه كودكان تاثير مي‌گذارد و در سالمندان سبب تشديد بيماري مي‌شود.
عقيمي ناشي از كاهش شمار اسپرم در مردان از عوارض آلودگي هوا شناخته شده است. آلودگي هوا نه تنها در تشديد آسم نقش دارد بلكه بزرگترين عامل خطر در ايجاد اين بيماري محسوب مي‌شود. پزشكان از جمله عوامل موثر در بروز جوش صورت را آلودگي هوا معرفي مي‌كنند. اين معضل براي بيماران ديابتي مرگبار است. آلودگي هوا در فرايند كنترل جريان خون در ديابتي‌ها اختلال ايجاد مي‌كند.
در تحقيقات انجام شده مشخص شده است آلودگي هوا در بروز چاقي نقش دارد و مرگ زودرس در نواحي آلوده شهرها به اثبات رسيده است.
در گياهان آلاينده‌ها توان گياهان را براي مقابله با بيماريها و حشرات كاهش مي‌دهند و در رشد آنها تاثير منفي مي‌گذارند. بسياري از درختان در بزرگراههاي شهر تهران در حالت نيمه مرگي هستند كه به علت انباشت لايه‌اي از ذرات آلاينده بر شاخ و برگ آنهاست.
آثار آلودگي هوا به حدي گسترده است كه تحقيقات در اين‌باره همچنان ادامه دارد. بيماريهاي ناشي از آلودگي هوا مي‌تواند بسيار پرهزينه باشد.
هزينه‌هاي درماني، كاهش بهره‌وري در محل كار مي‌تواند ساليانه ميلياردها دلار هزينه بر جامعه تحميل كند.
پيشگيري از آلودگي هوا
در بسياري از كشورهاي جهان اقداماتي براي كاهش آثار آلودگي هوا بر محيط زيست انجام شده است. درحالي كه دانشمندان آثار زيانبار آلودگي هوا را بر گياهان، حيوانات و زندگي انسانها مطالعه مي‌كنند، قانون‌گذاران قوانيني را براي كنترل كاهش آلاينده‌ها تصويب نموده و آموزگاران در مدارس و استادان در دانشگاهها آثار آلودگي هوا را براي نسل جوان تشريح مي‌كنند.
اولين گام براي حل مشكل آلودگي هوا ارزيابي است. محققان آلودگي هوا را بررسي نموده و استانداردهايي را براي اندازه‌گيري نوع و مقدار آلاينده‌هاي خطرناك تعيين مي‌كنند. بعد از آن بايد حد مجاز آلاينده‌هاي هوا مشخص شود.
در مرحله بعد مي‌توان گامهايي براي كاهش آلودگي هوا برداشت. تنظيم مقرراتي براي موادي كه در اثر فعاليتهاي انساني در فضا منتشر مي‌شود اين هدف را تكميل مي‌كند. بسياري از كشورها براي ميزان انتشار آلاينده‌هاي خودروها و صنايع محدوديت‌هايي را اعمال كرده‌اند. اين كار از طريق سازمانهاي هماهنگ‌كننده كه وظيفه نظارت بر محيط زيست و هوا را به عهده دارند انجام مي‌شود. در سازمان ملل برنامه مديريت جو طرحهاي زيست محيطي را در سراسر جهان اجرا مي‌كند.
در برخي كشورها علاوه بر سازمان حفاظت محيط زيست سازمانهاي محلي نيز در كنترل و نظارت بر محيط زيست نقش دارند.
پيشگيري مهمترين اقدام براي كنترل آلودگي هواست. سازمانهاي نظارتي نقش مهمي در كاهش آلودگي هوا در محيط زيست ايفا مي‌كنند.
ساليانه ‪ ۲/۵‬ميليون نفر در جهان در اثر آلودگي هوا جان خود را از دست مي‌دهند كه در اين ميان بيشترين ميزان مرگ و ميرها به علت آلودگي هوا در فضاهاي بسته مانند خانه است. از اين رو تهويه كافي براي كاهش آلاينده‌ها در محيطهاي بسته مسئله مهمي است. در محيط خانه و محل كار بايد جريان كافي هوا وجود داشته باشد و دستگاههاي تهويه مناسب نصب شده باشد.
يكي از خطرناكترين آلاينده‌ها دود سيگار است. محدوديت در استعمال دخانيات گام مهمي براي داشتن محيط زيست سالمتر است. هرچند قوانين كنترل استعمال دخانيات در برخي اماكن موثر است، اما قرار گرفتن در معرض دود سيگار ديگران نيز مسئله مهمي است كه نبايد از نظر دورداشته شود.
پياده‌روي و استفاده از دوچرخه به برخوداري از هوايي سالم و پاكيزه كمك مي‌كند. آلودگي هوا را فقط با تلاشهاي دانشمندان، صاحبان صنايع، قانون‌گذاران و تمام افراد جامعه كاهش داد. براي برخورداري از محيطي سالم براي خود و فرزندان همه بايد مشاركت داشته باشند.

مراجع :

1- Hart, D. 1960. Bactericidal ultraviolet radiation in the operating room. 29 years. study of control of infection. JAMA, 172, 1019-1027.
2- Hart, D. 1938. Sterilization of the air in the operating room with bactericidal radiation. J. Thorac. surg. 7, 525-535.
3- Jensen, M.M. 1964. Inactivation of airborne viruses by ultraviolet irradiation. Appl. Microbiol.
4- Over holdt. R.H. and Betts, R.H. 1940. Comparative report on infection of thoracoplasty wounds: experiences with ultraviolet irradiation of operating room air, J. thorac. Surg. ,9, 520-529.
5- Smith, L.R. , Garret, C.M. and wood hall, E.C. 1964. Improved ultraviolet irradiation: Further studies in the control of infection in the operating room. J. Int Coll. S. , 42, 38-43. ​

منابع تهيه مقالات :
* سايت شرکت آردا فرانسه
* روزنامه جمهوري اسلامي
* شبکه فيزيک هوپا

 

[mahdi.adelinasab]

نقش رعدوبرق در آلودگي هوا

نقش رعدوبرق در آلودگي هوا

http://www.2shared.com/file/1947453/21b0f601/P00174.html
یه فایل pdf هست
البته چکیده هست
بقیه سر فرصت
یا علی

 

[پیرجو]

مطلب خیلی جالب وکاربردی بود. دستت درد نکنه امتیاز رد کردم.
امروزه در بسیاری از مراکز کاری و صنعتی هنوز عده ای از کاربرها نمی دانند که از چه روغنی برای روغن کاری سیستم باید استفاده کنند. زیرا اطلاعات و آشنایی زیادی با ان ها ندارند. ولی به تازگی وزارت نفت یک کتابی رو در رابطه با روغن کاری و روانکاری ابزار الات و تجهیزات معرفی کرده که انتشار یافته که بسیار جالب و کاربردی می باشد. و از یکی از نویسنده های معروف می باشد. که این کتاب رو از تجربیات خود که در پالایشگاه ها و دیگر مراکز صنعتی بدست آورده به رشته تحریر در آورده.

 

[mahdi.adelinasab]

جالبه
بله در مورد روغن ها که پایه های مختلفی دارن هم به زودی مطلبی خواهم گذاشت
که این روغن ها در پایه های مختلف کاربرد های گوناگونی دارند
بازم ممنونم
یا علی

 

[mahdi.adelinasab]

دستگاه های تبدیل زباله

دستگاه های تبدیل زباله

یك راه حل سوزاندن آنهاست. (كه گاهی اوقات احتراق نامیده می‌شود). همهٔ زباله‌های آلی انرژی دارند. زباله‌های عالی زباله‌هایی هستند كه از گیاهان و محصولات حیوانی تشكیل شده است.
آمریكائیها هر ساله زبالهٔ بیشتر و بیشتری را تولید می‌كنند. در سال ۱۹۶۰ متوسط آمریكائیها حدود ۷/۲ پوند زباله در روز دور می‌ریزند. اما امروزه ۴/۴ پوند زباله را دور می‌ریزند.

● با این همه زباله چه كار باید بكنیم؟
یك راه حل سوزاندن آنهاست. (كه گاهی اوقات احتراق نامیده می‌شود). همهٔ زباله‌های آلی انرژی دارند. زباله‌های عالی زباله‌هایی هستند كه از گیاهان و محصولات حیوانی تشكیل شده است. مردم یك نوع از مواد عالی را برای میلیون‌ها سال می‌سوزاندند، آیا می‌‌توانید حدس بزنید كه كدام ماده می‌باشد؟ چوب. مردم قدیمی برای گرم كردن و درست كردن غذا چوب را می‌سوزاندند.
در بسیاری از نقاط دنیا، چوب اولین منبع انرژی می‌باشد. امروزه، ما می‌توانیم گیاهان مخصوصی را بسوزانیم و از انرژی گرمایی آن برای گرم كردن ساختمان و تولید انرژی استفاده كنیم. ممكن است جالب باشد، اما موضوع جدیدی نیست، بیشتر از نصف شركتهای نیروی الكتریكی قبلاً یك نوع از مواد جامد را برای الكتریسیته می‌سوزاندند.
این ماده زغال است. زغال كانی می باشد كه از باقیمانده گیاهانی كه میلیونها سال قبل مرده‌اند بدست می‌آید. شركتهای نیرو از انرژی گرمایی زغال برای تولید الكتریسیته استفاده می‌كنند. زباله شامل آن مقدار انرژی گرمایی كه زغال دارد نمی‌باشد، اگر چه یك تن (۲۰۰۰ پوند) زباله انرژی گرمایی مساوی با ۵۰۰ پوند زغال دارد. امروزه ۱۰۳ دستگاه تبدیل زباله به انرژی در آمریكا وجود دارد بعلاوه اینكه ۲۶ كوره زبالهٔ جامد با سبك قدیمی وجود دارد كه به آسانی زباله را می‌سوزاند. آنها از انرژی گرمایی زباله برای تولید الكتریسیته یا گاز استفاده نمی‌كنند.

● چرا زباله را بسوزانیم؟
دستگاه‌‌های تبدیل زباله به انرژی، الكتریسیته كافی برای تحت پوشش قراردادن ۴/۲ میلیون خانه را تولید می‌‌كنند. اما الكتریسیته فراهم شده اصلی‌ترین مزیت دستگاه‌های تبدیل زباله به انرژی نمی‌باشد.
در حقیقت، هزینهٔ بیشتر برای تولید الكتریسیته در دستگاه‌های تبدیل زباله به انرژی نسبت به زغال، نیروی اتمی یا دستگاه‌های نیروهای آبی صرف می‌شود. مزیت اصلی سوختن زباله كاهش مقدار زباله‌ایست كه در زباله‌دانی دفن می‌كنیم سوختن زباله اساساً مقدار زباله‌ای را كه در زباله‌دانی دفن می‌شود را كم می‌كند دستگاه‌های تبدیل زباله به انرژی زباله‌های ۴۰ میلیون از مردم را دفع می‌كنند.
متوسط آمریكائیها، بیشتر از ۱۶۰۰ پوند زباله در سال تولید می‌كنند. اگر همه این زباله‌ها دفن شوند، بیشتر از دو یارد مكعب فضا برای دفن آن لازم است كه حجم جعبه‌ای با ۳ فوت طول، ۳ فوت عرض و ۶ فوت ارتفاع را شامل می‌شود. اگر همان زباله سوزانده شود باقی‌ماندهٔ خاكستر آن با یك جعبه‌ایكه دارای ۳ فوت طول، ۳ فوت عرض و فقط ۹ اینچ ارتفاع می‌باشد، متناسب خواهد بود.
چرا كاهش مقدار زباله دفن شده در زباله‌دانی‌ها خیلی مهم است؟ در تعدادی از جوامع از ائتلاف شمال شرق، زمین برای محل دفن زباله ممكن است تمام شود. و چون بیشتر مردم نمی‌خواهند محل‌های دفن زباله در نزدیكی آنها باشد، و اجازهٔ ساختن محل‌های جدید سخت شده است. با نگاه كلی به كشور، آمریكا فضای باز زیادی دارد، البته انتقال زباله به فواصل دور برای دفن كردن ارزان نمی‌باشد.
تعدادی از مردم نگران سوختن زباله‌ها و مضر بودن آنها برای محیط زیست هستند، نظیر دستگاه‌ های زغالی، دستگاه‌های تبدیل زباله به انرژی كه زمانی كه سوخت برای تولید الكتریسیته و بخار سوزانده می‌شود باعث آلودگی هوا می‌شود. سوزاندن زباله، مواد شیمیائی و مواد دیگری كه در زباله‌ها وجود دارد را آزاد می‌كند. تعدادی از مواد شیمیایی می‌تواند برای مردم، محیط زیست، یا هردو خطرناك باشد اگر بطور صحیح كنترل نشود.

● صحبت‌های زیست ‌محیطی
▪ انتشار در هوا
موسسهٔ حفاظت محیط زیست (EPA) ـ مؤسسه دولت فدرال ـ‌ قوانین سختی را بر دستگاه‌های تبدیل زباله به انرژی اعمال می‌كند. EPA دستگاه‌های تبدیل زباله به انرژی را ملزم به استفاده از وسایل ضد آلودگی نظیر تمیز كننده‌ها، صافی‌های فابریك و رسوب‌دهنده‌های الكترواستاتیك می‌كنند. EPA می‌خواهد مطمئن شود گازهای مضر و مواد معلق از طریق دودكش‌ها وارد هوا نمی‌شوند. تمیز كننده‌ها انتشار گازهای شیمیایی را با پاشاندن یك مایع به داخل جریان گاز برای خنثی كردن اسید تمیز می‌كنند.
صافی‌های فابریك و رسوب‌دهنده‌های الكترواستاتیك جلوی صدور ذرات معلق می‌گیرند. زمانی كه تمیز می‌شود، ذرات معلق سپس با خاكستری كه از ته كوره دستگاه تبدیل زباله به انرژی خارج شده تركیب می‌شود، دستگاه‌های تبدیل زباله به انرژی یك نوع وسیله ضدآلودگی درونی دارند. یك كوره دستگاه تبدیل زباله به انرژی در درجه حرارت بالا (۲۰۰ تا ۱۸۰۰ درجه فارنهایت) كه بیشتر مواد شیمیایی پیچیده طبیعتاً به مواد كوچكتر شكسته شده و اجزاء مضر كمتری دارند، می‌سوزد

 

[mahdi.adelinasab]

ادامه

ادامه

▪ دفع خاكستر
مبارزه‌ای دیگر برای دفع خاكستر، بعد از سوختن می‌باشد. خاكستر شامل تمركز بالایی است فلزات مختلف كه در زباله‌های اولیه وجود داشته‌اند می‌باشد. منسوجات رنگی، جوهر چاپ، سرامیك برای مثال شامل فلزات سرب و كادمیوم هستند. جدا كردن زباله قبل از سوزاندن می‌تواند بخشی از سوزاندن مشكلات را حل كند. برای مثال، به خاطر اینكه باطری ها بزرگترین منبع سرب و كادمیوم در زباله‌های جامد می‌باشد نباید با بقیه تركیب و سوزانده شوند
خاكستر باید با دقت دفع شود.
نظیر زباله‌های معمولی، ایدهٔ خوبی نیست كه خاكستر را در محل دفن حفاظت نشده بریزیم زیرا آب وارد محل دفن می‌شود و لیچیت ((Leachate نامیده می‌شود، مواد شیمیایی و فلزات خاكستر را بر می‌دارد و زمینها و آبهای سطحی نزدیك را آلوده می‌كند. خاكستر حالا در بعضی از مكان‌ها برای ساختن جاده‌ها، قوی‌تر كردن بتن و بعنوان ریف‌های مصنوعی برای حیوانات دریایی استفاده می‌شود.

● دستگاه‌های تبدیل زباله به انرژی
دستگاه‌های تبدیل زباله به انرژی خیلی زیاد شبیه دستگاه نیروی زغال آتشگیر كار می‌كنند. تنها تفاوت در سوختشان می‌باشد. دستگاه تبدیل زباله به انرژی ـ نه زغال ـ برای ایجاد آتش در یك دیگ بخار صنعتی استفاده می‌كند. همان مرحله برای تولید الكتریسیته برای تبدیل زباله به انرژی نظیر دستگاه نیروی زغال آتشگیر استفاده می‌شود.
1- سوخت سوزانده می‌شود و گرما آزاد می‌كند.
2- گرما آب را به بخار تبدیل می‌كند.
3- رودخانه‌های فشار بالا تیغه‌های مولد توربین را برای تولید الكتریسیته می‌چرخاند.
4- شركتهای مولد الكتریسیته را در امتداد خطوط نیرو به خانه‌ها ـ‌ مدارس و محیط‌های اداری می‌فرستند.
كشورهای زیادی دستگاه‌هایی كه مواد زائد را به انرژی تبدیل می‌كنند، ساخته‌اند تا انرژی موجود در زباله‌ها را بگیرند. این نمودار پنج‌كشوری كه از لحاظ این موضوع در صدر قرار دارند و با سوزاندن زباله‌هایشان انرژی تولید می‌كنند را نشان می‌دهد. ژاپن ۶۲ درصد از زباله‌هایشان را می‌سوزاند، البته به صورت بخشی، زیرا ژاپن از لحاظ فضا و منابع انرژی محدود می‌باشد. آمریكا در ردهٔ چهارم در جهان قرار دارد كه ۱۴ درصد زباله‌هایش را در دستگاه‌های زباله به انرژی می‌سوزاند
شما می‌توانید به زباله‌ به عنوان تركیبی از سوختهای پرانرژی نگاه كنید.
از ۱۰۰ پوند زباله‌های شاخص بیشتر از ۸۰ پوند می‌تواند به عنوان سوخت برای تولید الكتریسیته در یك دستگاه نیرو سوزانده شود. این سوختها شامل كاغذ، پلاستیك، و زباله‌های طویله می‌باشد. یك تن زباله حدود ۲۵۲ كیلووات ساعت (kwh) الكتریسیته تولید می‌كند كه برای گرم كردن یك ساختمان اداری شاخص در یك روز كافیست. كوره‌های حرارت بالا در دستگاه زباله به انرژی بیشترین مواد زائد را می‌سوزاند.
همه آنچه كه باقی می‌ماند، خاكستر نامیده می‌شود. خاكستر باقیمانده جامد از چیزی كه می‌سوزد، می‌باشد كه شبیه به خاكستر ناشی از سوختن چوب درته نجاری می‌باشد. در یك دستگاه تن زباله به انرژی، ۲۰۰۰ پوند (یك تن) زباله، (۶۰۰ ـ ۳۰۰ پوند) خاكستر كاهش می‌یابد.
● سوزاندن یا نسوزاندن
تعدادی از منتقدان دستگاه‌های زباله به انرژی كه زباله را می‌سوزاند جلوی برنامه‌ها بازیافت را می‌گیرد. اگر كسی این زباله‌ها را وارد دستگاه زباله به انرژی كند، آنها می‌گویند، عامل محرك كمتری برای بازیافت وجود خواهد داشت. چندین ایالت در حال تروقیف دستگاه‌های زباله به انرژی می‌باشند مگر اینكه برنامه‌های بازیافت سرجای خود باشد. ماساچوست، نیوجرسی و نیویورك‌سیتی دستگاه‌های زباله به انرژی جدید را انكار كرده‌اند، و امیدوارند كه سطح بازیافت در ابتدا زیاد شود.
بنابراین، موضوع واقعی چیست؟ آیا بازیافت و سوختن زباله می‌توانند با هم وجود داشته باشند. در نگاه اول، بازیافت دستگاه زباله به انرژی با هم سازگاری ندارند، اما آنها می‌توانند همدیگر را كامل كنند. به این علت است كه بازیافت بعضی مواد بهتر است و سوزاندن بعضی مواد دیگر بهتر است.
برای مثال، به آلومینیوم نگاه می‌كنیم، استخراج آلومینیوم خیلی گران قیمت است كه بازیافت آن نیز هزینه‌های زیادی برای خود دارد. سوزاندن آن هیچ انرژی آزاد نمی‌كند. همچنین آلومینیوم در دردرجه حرارت، پایین ذوب می‌شود، می‌تواند كارها را در دستگاه‌های زباله به انرژی كند كند. بنابراین آلومینیوم به طور واضح بازیافت آلومینیوم از سوزاندن آن با ارزش می‌باشد. كاغذ، از طرف دیگر هم می‌تواند سوزانده و هم بازیافت شود و دستگی به قیمت كاغذهای مصرفی دارد. چندین سال قبل، ساحل شرقی، با عرضه بیش از تقاضا مواجه شد.
تعدادی از اجتماعات ساحل شرقی تقریباً هیچ چیزی برای كاغذی كه جمع می‌كردند، پرداخت نمی‌كردند، و تعدادی اجتماعات هیچ كسی را برای خرید روزنامه‌های قدیمی پیدا نكردند، بنابراین با دادن پول به یك كامیون این موضوع را با ریختن روزنامه‌ها از محل دفن زباله‌ها خاتمه دادند. در این موارد، سوزاندن روزنامه‌ها برای انرژی می‌تواند جایگزین خوبی باشد. از دیگر انواع كاغذ، نظر آنهایی كه از جوهرهای رنگی استفاده می‌كنند، به آسانی قابل بازیافت نیستند و معمولاً باید به خاطر محتوی انرژی سوخته شوند.
پلاستیك ها ماده دیگری هستند. زیرا پلاستیك از نفت و گاز طبیعی ساخته شده است. و منابع با ارزشی از لحاظ انرژی برای دستگاه‌های زباله به انرژی می‌باشند. این موضوع درست است كه پلاستیك‌‌ها از لحاظ بازیافت آسانتر از فولاد، آلومینیوم یا كاغذ نیستند. پلاستیك‌ها تقریباً همیشه به اجبار ذخیره میشوند و ساختن یك میلیون محصول از پلاستیك بازیافت شده ممكن است هزینه بیشتری از ساختن آن از مواد باز داشته باشد.
سوزاندن یا نسوزاندن واقعاً یك سؤال نیست. ما می‌توانیم هر دو نوع بازیافت و زباله به انرژی را به عنوان جایگزینی برای دفع زباله‌ها استفاده كنیم.

 

[mahdi.adelinasab]

تصفیۀ روغن ترانسفورماتور

تصفیۀ روغن ترانسفورماتور

پس از آنکه روغن مورد بهره برداری قرار می گیرد، بر حسب نوع روغن و شرایط سرویس، تغییراتی در آن مشاهده می شود که موجب تقلیل کیفیت و کاهش عمر مفید آن می شود. این تغییرات به سبب ورود ناخالصی ها و آلودگی به روغن و یا تغییرات شیمیایی ناشی از اکسیداسیون می باشد. در اثر اکسیداسیون روغن، ویسکوزیتۀ آن افزایش یافته، اسیدیتۀ آن بالا رفته، رنگ روغن کدر و تیره می شود. اگر نتایج آزمایش های روغن نیاز به تصفیۀ روغن را اثبات نماید، باید به منظور جداسازی ناخالصی ها و احیای خواصّ اصلی مورد نیاز روغن، در مورد تصفیۀ آن اقدام نمود. روش های مختلفی برای تصفیۀ روغن وجود دارد. این روش ها به دو دستۀ عمدۀ تصفیۀ فیزیکی و تصفیۀ شیمیایی تقسیم بندی می شوند. در روش های تصفیۀ فیزیکی با روش های فیزیکی نظیر عبور روغن از صافی ها یا گرم کردن روغن و غیره، ناخالصی های روغن را از آن جدا می کنند. در روش های تصفیۀ شیمیایی با افزودن مواد شیمیایی و ترکیب شیمیایی آن ها با روغن، خواص از دست رفته روغن مجدداً احیا می شود.

● روش های تصفیۀ فیزیکی
در این قسمت به چهار روش تصفیۀ فیزیکی روغن اشاره می شود:

▪ تصفیه از آب:
ساده ترین روش جداسازی آب از روغن این است که روغن را در ظرف بزرگی می ریزند و در ته ظرف، دریچه ای تعبیه می کنند. پس از مدتی که روغن در ظرف بماند، چون آب سنگین تر از روغن است، در ته ظرف جمع می شود و می توان با باز کردن دریچه، آب را تخلیه نمود. این روش نیاز به وقت زیادی دارد و دقت آن نیز کم است؛ زیرا اگر دریچه زود بسته شود آب همچنان در روغن باقی خواهد ماند و اگر دریچه کمی دیر بسته شود، مقداری از روغن به هدر می رود. روش دیگر برای این کار، حرارت دادن روغن است؛ زیرا درجه حرارت تبخیر آب پایین تر از روغن است و در صورت حرارت دادن روغن، آب به صورت بخار از روغن خارج می شود. حرارت دادن معمولاً در یک ظرف بسته و در خلاء انجام می گیرد تا سرعت عمل آن بیشتر شود. از پمپ های خلاء نیز برای گرفتن رطوبت روغن استفاده می شود.

▪ روش گریز از مرکز برای جداسازی ناخالصی های جامد:
در این روش، روغن را در ظرف دوّار بزرگی می ریزند و پس از حرارت دادن تا حدّ دمای ۱۵ الی ۴۵ درجۀ سانتیگراد، آن را به گردش در می آورند. جرم ناخالصی های جامد داخل روغن معمولاً از جرم روغن بیشتر است؛ از این رو، در عمل گردش روغن، ناخالصی های جامد در اطراف جدارۀ خارجی ظرف قرار گرفته و ته نشین می شوند و روغن خالص در وسط ظرف می ماند. این روش از نظر سرعت عمل و نحوۀ تصفیه مناسب است.

▪ استفاده از فیلترهای کاغذی:
با عبور روغن از فیلترهای کاغذی، ذرّات جامد غوطه ور در روغن نمی توانند از این فیلترها عبور کنند. همچنین مقداری از آب موجود در روغن نیز، توسط این فیلترها جذب می شود. هرچه منافذ این فیلترها ریزتر باشد، کیفیت تصفیه بهتر است. برای سرعت عمل در این روش، معمولاً روغن را با فشار وارد فیلترها می کنند.

▪ گاز زدایی برای جدا کردن گازهای محلول در روغن:
با استفاده از تکنیک خلاء، عمل گاز زدایی روغن و جدا کردن گازهای حل شده در روغن انجام می گیرد. با پودر کردن روغن و پاشیدن آن به داخل محفظۀ خلاء، علاوه بر گرفتن تمام آب غیر محلول در روغن، مقدار آب محلول در آن نیز به حدّ ppm ۱۰ کاهش می یابد. همچنین با این عمل، گازهای حل شده در روغن نیز به ۲۵/۰ درصد حجم، تقلیل می یابد.

● روش های تصفیۀ شیمیایی
زمانی که با افزایش میزان اکسیداسیون در روغن، شرایط تشکیل لجن در آن فراهم گردد، عمل تصفیۀ فیزیکی به تنهایی قادر به جبران و احیای فساد روغن نبوده و از این رو، تصفیۀ شیمیایی روغن انجام می گیرد. در تصفیۀ شیمیایی، از فیلترهای فعّال (اکتیو) استفاده شده و با استفاده از عملیات مختلف، نظیر تصفیه با حلّال ها و تصفیه با اسید سولفوریک، پالایش انجام می گیرد. تصفیۀ شیمیایی معمولاً با هزینۀ زیادی انجام می شود؛ از این رو، فقط برای مصرف کننده های بزرگ، کارخانه های ترانسفورماتور سازی و مراکز بزرگ تعمیر ترانسفورماتورها مقرون به صرفه می باشد.عبور روغن از خاک رنگبر (Fullers Earth)، یکی از مرسوم ترین روش ها در تصفیۀ شیمیایی است. در این روش، خاک رنگبر در یک منبع قرار می گیرد و روغن گرم توسط پمپ، با فشار زیاد از این خاک عبور داده می شود. با انجام این عمل، عدد اسیدی روغن کاهش یافته و به حد مجاز خود می رسد. به علاوه دیگر خواص روغن، از قبیل ضریب تلفات عایقی و مقاومت مخصوص آن نیز بهبود می یابد. مقدار خاک رنگبر مورد نیاز، به میزان کهنگی روغن بستگی دارد و معمولاً بین یک تا هفت درصد وزن روغن می باشد. اضافه کردن مواد ضد اکسیداسیون در هنگام تصفیه فیزیکی در موقع گردش روغن نیز، یکی دیگر از روش های تصفیۀ شیمیایی است.

 

[پیرجو]

نانو کاتالیست در تصویه نفت

نانو کاتالیست در تصویه نفت

نقش نانو کاتالیست ها در تصویه نفت. این مقاله فارسی می باشد.
موفق و سربلند باشید.

 

[پیرجو]

زباله سوزها

زباله سوزها

دستگاه های زباله سوز.

 

[اشکان فروتن]

عالی بود!
توی ایران هم داریم؟

 

[Niima]

آماک؛ بزرگ ترین طرح زیست محیطی صنعت نفت ایران

آماک؛ بزرگ ترین طرح زیست محیطی صنعت نفت ایران

نفت خام، منبع عظیمی از انواع هیدروکربورها است که از اعماق زمین به دست می آید. یکی از این هیدروکربورها که با تولید نفت خام همراه است، گازهای همراه آن است که جمع آوری و تبدیل آنها می تواند از نظر اقتصادی و زیست محیطی فواید فراوانی داشته باشد؛ از این رو شرکت ملی نفت ایران، برای جلوگیری از سوزاندن گازهای ترش همراه نفت و آلودگی محیط زیست، تأمین کمبود خوراک کارخانه های پتروشیمی، تولید عمده گاز سبک برای مصارف صنعتی و خانگی و سرانجام استفاده بهینه از این گازها، طرح جمع آوری گازهای همراه نفت لایه بنگستان (آماک) را در اولویت طرح های خود قرار داد که با وجود اهمیت بالای آن، اجرای این طرح به دلایل مختلف از جمله بروز جنگ تحمیلی و بروز مشکلات ارزی، به تعویق افتاد. این طرح که قرار بود در مدت سه سال راه اندازی شود، از سال 1379 آغاز شد و در شهریور ماه امسال به بهره برداری می رسد. درباره چگونگی اجرای طرح آماک، با مهندس سید محمد بیژن فر، مدیر پروژه " آماک" گفت و گو کرده ایم که در پی می آید.
- طرح "آماک" چیست و چه اهدافی را دنبال می کند؟ واژه "آماک" مجموعه ای از حروف اول میدان های نفتی است که گازهای همراه نفت تولیدی آنها در قالب یک طرح به مرحله اجرا در می آید. حرف «آ» نشانه آب تیمور، حرف «م» نشانه منصوری و مارون، حرف «ا» نشانه اهواز و حرف «ک» نشانه کوپال است. هدف های طرح آماک را در سه مورد می توان خلاصه کرد: 1-جلوگیری از سوزاندن حدود 241 میلیون فوت مکعب (82/6 میلیون متر مکعب) گازهای ترش همراه نفت لایه بنگستان مخازن نفت اهواز، آب تیمور، منصوری، کوپال و مارون و پیشگیری از انتشار روزانه 18هزار تن مواد آلاینده محیط زیست و جلوگیری از آلودگی هوا از طریق جمع آوری، آبزدایی و شیرین سازی گازهای ترش و تبدیل این گازها به گاز شیرین غنی؛ 2-فرآورش گاز غنی تولیدی طرح در کارخانه های گاز و گاز مایع 800/700 و تولید مایعات گازی (ROW NGL) شیرین به منظور تامین کمبود خوراک مجتمع پتروشیمی بندر امام و گاز سبک به منظور تحویل به شرکت ملی گاز برای مصارف صنعتی و خانگی؛ 3- افزایش تولید نفت خام از طریق برگشت مایعات گاز ترش تفکیکی به واحدهای بهره برداری نفت است. - با احداث چه تاسیساتی، گازهای همراه نفت مهار، از سوزاندن آنها جلوگیری و قابل استفاده می شوند؟ نفت خام پس از خارج شدن از چاه از طریق خط لوله به واحدهای بهره برداری نفت انتقال و در این واحدها در چهار مرحله فشار آن کاهش می یابد؛ به گونه ای که در مرحله پایانی که فشار آن کمی بیشتر از اتمسفر است، نفت خام قابل ارسال به پالایشگاه ها و یا انتقال به جزیره خارگ برای صادرات به دست می آید؛ بنابراین گازهای همراه نفت نیز در چهار مرحله از نفت خام جدا می شوند. در طرح آماک برای استفاده از گازهای همراه نفت که در واحدهای بهره برداری (آب تیمور، منصوری، اهواز 1، اهواز 2، اهواز3 و کوپال) تولیدمی شوند، 7 ایستگاه تقویت فشار و آبزدایی گاز ترش، یک پالایشگاه شیرین سازی گاز و مایعات گازی، یک ایستگاه تقویت فشار و نم زدایی گاز اسیدی، همچنین احداث 180 کیلومتر خط لوله اتصال گاز ترش به قطر 4 و 18، احداث 100 کیلومتر خط لوله انتقال گاز اسیدی به قطر 12، احداث 95 کیلومتر خط هوایی انتقال نیروی فشار قوی 33 و 11 کیلووات، احداث یک پست برق جدید و توسعه سه پست فرعی برق موجود شرکت ملی نفت تاسیس شده است. تاسیسات طرح آماک در محدوده شهرهای اهواز، رامهرمز، شادگان و بندر امام خمینی در محدوده ای به وسعت 6000 کیلومتر مربع واقع شده است. - روزانه چه مقدار گازهای همراه نفت در تاسیسات نفتی سوزانده می شود؟ در هر نقطه ای که نفت خام تولید می شود، گاز همراه هم وجود دارد؛ بنابراین استفاده از گازهای همراه تولیدی به اجرای پروژه ها و احداث تاسیسات مورد نیاز بستگی دارد. برنامه کلی و میزان گازهای مهار شده و پروژه های در دست اجرا در اختیار مدیریت برنامه ریزی شرکت ملی نفت ایران و پاسخ آن نیز به عهده آنان است. - تولیدات طرح "آماک" چیست و چه مصارفی دارد؟ با تکمیل تمام تاسیسات طرح و راه اندازی آنها و اجرای عملیات فرآورش، تولیدات این طرح، گاز مایع خام(NGL) با ظرفیت27 هزار و 800 بشکه در روز، گاز سبک با ظرفیت 182 میلیون فوت مکعب در روز، افزایش تولید نفت خام 300 بشکه در روز و گاز اسیدی 18 میلیون فوت مکعب در روز خواهد بود. - طرح "آماک" از نظر اجرایی چه ویژگی هایی دارد؟ این طرح با توجه به گستردگی تاسیسات در مرحله مهندسی و طراحی، یک میلیون نفر ساعت کار را به خود اختصاص داده است و حدود 50 هزار تن کالا برای آن خریداری و نصب شده و حدود 20 میلیون نفر ساعت کار اجرایی در منطقه داشته است. از تجهیزات اصلی این طرح می توان به 91 دستگاه کمپرسور گازی، 240 دستگاه پمپ، 190 عدد مخزن تحت فشار، 8 عدد برج، 53 تانک ذخیره آب و مواد شیمیایی، 95 دستگاه کولر هوایی، 20 دستگاه مبدل حرارتی، 21 دستگاه کمپرسور هوا، 8 واحد نمگیر گاز و 8 دستگاه ژنراتور برق اضطراری، 37 دستگاه ترانسفورماتور، 220 عدد تابلوهای برق، 170 عدد تابلوهای کنترل و 1400 عدد شیر کنترل اشاره کرد. در بخش عملیات اجرایی نیز می توان از 500 هزار متر مکعب عملیات خاکی، 20هزار متر مکعب بتن ریزی، نصب 4 هزار تن اسکلت فلزی و 6 هزار تن تجهیزات مکانیکی، 400 هزار اینچ قطر لوله کشی صنعتی، 800 کیلومتر کابل کشی برق، 550 کیلومتر کابل کشی از ابزار دقیق و جوشکاری و دفن 280 کیلومتر خط لوله و 834 کیلومتر سیم کشی خطوط انتقال نیرو نام برد. - ویژگی خاص طرح "آماک" چیست؟ از ویژگی های این طرح با توجه به ماهیت آن می توان به خوراک بدون هزینه، تاثیر مستقیم زیست محیطی و کاهش آلودگی هوا و جایگاه بین المللی در این زمینه، پراکندگی و گستردگی منطقه اجرا در گستره ای به وسعت 6 هزار کیلومتر مربع، فرآورش و شیرین سازی گازهای ترش و اسیدی و به کارگیری فناوری پیشرفته در ساخت تجهیزات و سیستم ها، مجهز بودن واحدهای طرح به سیستم کنترل رایانه ای (D.C.S) و اقتصادی بودن اجرای طرح نام برد. - اجرای طرح "آماک" چه فایده هایی برای کشور داشته و شاخص های اقتصادی آن چگونه است؟ محصولات نهایی این طرح، گاز مایع خام (NGL) گاز سبک و مایعات گازی ترش است که با در نظر گرفتن طراحی تاسیسات، ظرفیت جمع آوری و شیرین سازی 241 میلیون فوت مکعب گاز ترش فراهم شده و توانایی تولیداتی به ارزش حدود 300 میلیون دلار در سال ایجاد شده است. نرخ بازده سرمایه گذاری در طرح آماک 30 درصد است و دوره بازگشت سرمایه گذاری حدود 2 سال خواهد بود. - دستاوردهای دیگر این طرح چیست؟ از آثار دیگر طرح "آماک" می توان به اثرهای سیاسی، توانمندی نیروهای داخلی کشور در اجرای طرح های جمع آوری و شیرین سازی گازهای ترش همراه نفت در سطح بین المللی، همچنین اجرای تعهدهای بین المللی به منظور کاهش آلودگی کره زمین و تاثیرهای مثبت آن در بعد بین المللی، فرهنگی و زیست محیطی اشاره کرد.

 

[Niima]

ادامه ---->

ادامه ---->

عملکرد طرح "آماک" از بعد اشتغال زایی چگونه است؟ با توجه به اشتغال تعداد فراوانی از نیروهای متخصص، ماهر و نیمه ماهر در دوره ساخت و بهره برداری از طرح، ضمن انتقال دانش فنی و فرهنگ شغلی ویژه، سبب جلوگیری از اتلاف وقت نیروی کار و اشتغال آنها به کارهای غیر مولد شده است. - تاکنون چه میزان از تاسیسات این طرح به مرحله بهره برداری رسیده و چه میزان تولید داشته است؟ از ابتدای سال 1384 بهره برداری از بخشی از تاسیسات آغاز شده است و تاکنون حدود 60 درصد از تاسیسات به مرحله تولید رسیده و به سازمان بهره بردار و نگهداری کننده تاسیسات تحویل شده است. دیگر تاسیسات طرح نیز در مرحله آزمایش و پیش راه اندازی و گاه تکمیل ساختمان و نصب بوده و بخشی نیز آماده بهره برداری است. تاسیسات راه اندازی شده عبارتند از: ایستگاه های تقویت فشار اهواز-1، اهواز-2، اهواز-3، منصوری، پالایشگاه شیرین سازی گاز و مایعات گازی، 94 کیلومتر خط لوله، 60 کیلومتر خط انتقال نیروی فشار قوی و 2 پست برق. از هنگام آغاز فعالیت طرح آماک تا کنون، حدود 27 میلیارد فوت مکعب گازهای ترش جمع آوری شده که در نتیجه 165/580 تن گاز مایع خام (NGL) و 24 میلیارد فوت مکعب گاز سبک و 38 هزار بشکه مایعات گازی ترش به ارزش حدود 84 میلیون دلار تولید شده است. - این طرح چگونه اجرا می شود؟ آیا پیمانکار خارجی طرف قرارداد است؟ طرح "آماک" براساس قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی به صورت بیع متقابل و در قالب قرارداد کلید در دست به صورت "EPC" مشتمل بر مهندسی و طراحی، تأمین کالا، ساختمان و نصب، آموزش و راه اندازی به کنسرسیوم ایرتیک - ایراسکو به مرحله اجرا درآمده است. خوشبختانه پیمانکار اصلی این طرح ایرانی و شریک خارجی آن هم شرکت متعلق به شرکت های داخلی کشور است. هزینه اجرای این طرح براساس قانون از طریق درآمدهای حاصل از تولیدات طرح، تأمین و بازپرداخت می شود. - هزینه اجرای طرح چه میزان بوده و بخش داخلی چه نقشی در آن داشته است؟ هزینه های اجرای این طرح شامل اجرا و هزینه های نظارت و تحصیل اراضی حدود 482 میلیون دلار است که از این مجموع 260 میلیون دلار آن یعنی 54 درصد کل بودجه در داخل کشور هزینه می شود. مبلغ یاد شده در زمینه های مدیریت و مهندسی، ساخت کالا، عملیات ساختمان و نصب راه اندازی، خدمات، تحصیل اراضی و نظارت عالی بر طرح به کار گرفته می شود. - برنامه زمان بندی تکمیل و راه اندازی باقی مانده تأسیسات طرح چگونه است؟ پیشرفت فیزیکی کل قرارداد چه میزانی است؟ حدود 60 درصد تأسیسات طرح از یک سال پیش در مرحله تولید قرار گرفته است و تنها سه ایستگاه تقویت فشار گاز ترش و یک ایستگاه تقویت فشار گاز اسیدی به همراه خطوط لوله و انتقال نیروی مربوط در دست تکمیل، آزمایش و راه اندازی است. براین اساس، پیشرفت فیزیکی کل اجرای تا پایان تیر ماه سال جاری حدود 76/98 درصد تخمین زده می شود. البته تمام فعالیت های مهندسی و تأمین کالا پایان یافته و در بخش ساختمان و نصب پیشرفت 85/98 و در راه اندازی تأسیسات 13/75 درصد پیشرفت حاصل شده است. بر اساس برنامه تنظیمی از آبان تا بهمن 85 تأسیسات باقی مانده طرح به ترتیب ایستگاه های تقویت فشار مارون 3، کوپال، آب تیمور و گاز اسیدی به همراه خطوط لوله و انتقال نیروی آنها به تولید خواهند رسید. - کارکرد طرح از نظر زیست محیطی چگونه است؟ بعد زیست محیطی طرح "آماک" جایگاه ویژه ای دارد؛ به گونه ای که از ارتقای کیفیت زیست محیطی به عنوان یکی از هدف های اصلی طرح یاد می شود. جلوگیری از ایجاد آلودگی صنعتی از دیرباز جزء هدف های ملی بوده است و طرح آماک با جلوگیری از تولید 18 هزار تن مواد آلاینده در روز، تا حد زیادی به تحقق این هدف جامه عمل می پوشاند که در این زمینه گواهینامه «طرح برگزیده صنعت سبز» در سال 1382 از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به مجری طرح اعطا شده است. از اثرهای زیست محیطی اجرای طرح می توان به بهبود کیفیت هوا، آبهای سطحی، آب های زیرزمینی و خاک، حفاظت پوششی گیاهی، حیات جانوری، رویشگاه ها، مناطق تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست و گونه های در خطر انقراض و با ارزش جانوری و حفاظت لایه ازون و کاهش باران های اسیدی و بروز پدیده وارونگی هوا نام برد. - مشکلات اساسی در اجرای طرح و بروز تأخیر در تکمیل و راه اندازی تأسیسات، همچنین روش های بهینه سازی اجرای پروژه های بزرگ از سوی پیمانکاران داخلی چیست؟ مشکلات اساسی در اجرای طرح ها چندگانه است. از جمله مشکلات مربوط به پیمانکاران می توان به نبود تجربه کافی در مورد اجرای طرح های نفت و گاز؛ نبود توانایی کافی مدیریتی در زمینه های مهندسی، تدارکات کالا و عملیات اجرایی؛ کمبود نقدینگی در مراحل مختلف اجرای کار و کاهش سرعت انجام کار؛ توجه نکردن به عامل زمان و طولانی شدن تصمیم گیری ها در مراحل مختلف انجام کار؛ کمبود نیروی کارآمد به علت وجود زمینه های اشتغال در کشور برای جذب از سوی پیمانکار اشاره کرد. از آنجا که شرکت ملی نفت در اجرای قراردادها، تعهدهایی دارد، در مدت اجرای طرح، مشکلاتی از قبیل طولانی شدن زمان و پروسه گرفتن مجوزها و مصوبات لازم برای عقد قرارداد و یا تغییرات در آن؛ طولانی بودن پروسه گرفتن مجوز برای اعزام نیروها به خارج از کشور به منظور شرکت در جلسات فنی و یا نظارت بر ساخت کالا؛ برخی تصمیم گیری ها در سطح شرکت ملی نفت؛ وجود معارضان ارضی در مرحله عملیات ساختمان و نصب و توقف کار از سوی آنها؛ زمان و مراحل گرفتن مجوز از سازمان های دولتی مستقر در منطقه برای احداث تأسیسات و یا عبور خطوط لوله و اتقال نیرو از تأسیسات احداث شده پیشین و وجود برخی ناهماهنگی ها درزمینه انجام کار در واحدهای در حال بهره برداری با سازمان بهره بردار از طرف کارفرما به وجود می آید. - به نظر شما اقدام های لازم برای بهبود روش های اجرای طرح های بزرگ چیست؟ در زمینه روش های بهبود اجرای طرح های بزرگ و توانمندی ملی، لازم است اقدام هایی همچون ساماندهی مناسب به وسیله شرکت های ایرانی به عنوان "General Contractor"؛ استفاده از نیروهای با تجربه از سوی پیمانکاران برای تصدی پست های مهم؛ توجه کردن به طبیعت اجرای "EPC" و شناخت پروسه کار، همچنین انتخاب راه های مناسب در مرحله اجرای قرارداد و جلوگیری از درگیر شدن مستقیم با کارهای اجرایی؛ تسلط در برنامه ریزی انجام کار و تهیه برنامه زمانبندی و آشنایی با چگونگی کنترل کار و تصحیح نحوه انجام فعالیت ها درطول اجرای برنامه؛ ایجاد تسهیلات مالی برای پیمانکاران و تقویت بنیه مالی آنها در خلال اجرای قرارداد؛ فراهم کردن تسهیلات لازم به منظور سرعت بخشی به صدور مجوزهای لازم از سوی سازمان های دولتی؛ تشویق پیمانکاران در صورت اجرای به موقع قرارداد و ایجاد تسهیلات انگیزشی برای علاقه مندی به فعالیت بیشتر و افزایش کیفیت کارهای اجرایی انجام شود تا پیمانکاران ایرانی با شرایط بهتری طرح ها را اجرا کنند.

 

[پیرجو]

عالی بود!
توی ایران هم داریم؟

بله. داریم. من خودم این جور دستگاه رو از نزدیک دیده ام. که بیشتر می توان گفت برای بیمارستان ها کاریرد دارد. و خیلی جاهای دیگر.

 

[mahdi.adelinasab]

حلال های سبز محیط زیست را آلوده نمی کند

حلال های سبز محیط زیست را آلوده نمی کند

استفاده از حلالهای سمی و آتشگیر از مهمترین مسائل مخاطره آمیز در صنایع شیمیایی است. در ضمن، ورود این حلالها به محیط زیست باعث ایجاد آلاینده های مضر می شود و طبیعتا هزینه های هنگفتی صرف کنترل آنها خواهد شد. به طور کلی مشکلات ناشی از جداسازی حلالها از محصولات، بازیافت کامل این حلالها و مخاطرات زیست محیطی از جمله عواملی بودند که توجه محققان را به سمت استفاده از حلالهای سبز معطوف کردند. با توجه به اهمیت موضوع و همگام با فناوری های روز دنیا، محققان پژوهشگاه صنعت نفت موفق به ساخت حلالهای سبز (مایعات یونی) در راستای استفاده از آنها برای جذب گازCO2 از گاز طبیعی شدند. امروز وقتی از شیمی صحبت می کنیم، معمولا همیشه منظورمان علم شیمی در شکل محض آن نیست. واژه شیمی، بیشتر با کلماتی نظیر محصولات، صنعت، شغل، تجارت، پیشرفت و خطرات همراه است. صنایع شیمیایی برای افراد زیادی اشتغال ایجاد کرده اند بنابراین در حیات اجتماعی و اقتصادی جوامع نقش کلیدی دارند. از سوی دیگر بسیاری از فرایندهایی که از مواد شیمیایی استفاده می کنند، می توانند اثرهای زیان آوری روی محیط زیست یا سلامتی انسان داشته باشند بنابراین حذف یا کاهش این خطرات تا یک سطح قابل قبول، مساله ای بسیار مهم است. مطمئنا با کاهش انتشار مواد خطرناک می توان از خطرهای احتمالی مواد شیمیایی کاست. این کار معمولا با اعمال محدودیت های قانونی در مراحل استفاده، جابه جایی، تصفیه و یا دفع مواد شیمیایی انجام می شود اما شیمی سبز به پارامتر اول یعنی زیان آوری مواد شیمیایی می پردازد و به دنبال این است که خطر ذاتی مواد را کاهش دهد. شیمی سبز بنابر پذیرفته ترین تعریف آن عبارت است از: طراحی، توسعه و به کارگیری فرایندها و محصولات برای کاهش یا حذف موادی که برای انسان یا محیط زیست خطرناک هستند.

● نسلی جدید از ترکیبات شیمیایی
استفاده از حلالهای سمی و آتشگیر از مهمترین مسائل مخاطره آمیز در صنایع شیمیایی است. ورود این حلالها به محیط زیست باعث ایجاد آلاینده های مضر می شود و طبیعتا هزینه های هنگفتی صرف کنترل آنها خواهد شد. مشکلات ناشی از جداسازی حلالها از محصولات، بازیافت کامل این حلالها و مخاطرات زیست محیطی از جمله عواملی هستند که توجه محققان را به سمت استفاده از حلالهای سبز معطوف داشته است. به گفته دکتر امیر ناصر احمدی، عضو هیات علمی پژوهشگاه صنعت نفت و مسوول طرح ساخت حلالهای سبز، افزودن بر آب و دی اکسیدکربن به عنوان حلالهای سبز، دسته جدیدی از ترکیبات شیمیایی با عنوان مایعات یونی با خواص و ویژگی های فوق العاده قادر به ایجاد محیطهای شیمیایی سبز به منظور اجرای فرآیندهای شیمیایی هستند. این ترکیبات عموما شامل یک کاتیون حجیم و یک آنیون آلی یا معدنی هستند که گرچه ماهیت یونی دارند ولی به علت عدم تقارن در ساختار ملکولی شان دارای نقطه ذوب پایین و معمولا در شرایط محیطی به فرم مایع هستند. این کیفیت ایجاد یک محیط قطبی بسیار قوی را می کند که نتیجه آن معرفی مجموعه جدیدی از حلالهای سبز برای اجرای گروه بزرگی از فرآیندهای شیمیایی است.

● جایگزینی مناسب
مهمترین ویژگی های مایعات یونی شامل تغییر در خواص فیزیکی آنها با تغییر آنیون ها و کاتیون ها و متنوع کردن دامنه کاربردی آنها می شود که این ویژگی این ترکیبات را به عنوان حلالهای قابل طراحی معرفی می کند. در ضمن ناچیز بودن فشار بخار مایعات یونی و ایجاد نشدن آلاینده های زیست محیطی، به حداقل رسیدن ریسک انجام فرآیندهای شیمیایی براساس طبیعت ضد آتشگیر بودن مایعات یونی، ایجاد نشدن خوردگی و قابل حل بودن محدوده وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی در مایعات یونی از دیگر ویژگی های این مایعات هستند. از بهترین جنبه های کاربردی این گونه ها علاوه بر استفاده از آنها به عنوان حلالهای سبز در فرآیندهای شیمیایی می توان به توانایی آنها در فرآیند جذب بویژه جذب گازهای اسیدی و استفاده از آنها به عنوان کاتالیست های سبز با طراحی مدلهای خاص و همین طور عوامل موثر در فرآیندهای جداسازی در سیستم های دوفازی و سه فازی اشاره کرد. در اجرای این طرح با توجه به ویژگی های مطلوب مایعات یونی، دستیابی به دانش ساخت آنها به عنوان ترکیبات Fine Chemicals با ارزش افزوده بسیار بالا از یک سو و استفاده از آنها در فرآیند تصفیه گازهای طبیعی به صورت یک محیط بدون آلاینده و حذف مسائل خوردگی از سوی دیگر، مورد توجه است. توجه به انتخاب جایگزین های مناسب برای آمین ها در فرآیندهای تصفیه گاز به صورت جدی از یک دهه پیش از سوی کشورهای انگلستان و هلند آغاز و تلاش برای کاربردی کردن فرآیند همچنان ادامه دارد. همگام با این حرکت، محققان پژوهشگاه صنعت نفت نیز دستیابی به این فناوری نوین را به منظور جایگزین مواد شیمیایی پرمصرف در صنعت به منظور کاهش آلاینده ها، حذف مسائل خوردگی ناشی از آمین ها و همین طور کاهش مصرف انرژی مورد توجه خاص قرار داده اند. با امکان جایگزینی آمین ها با مایعات یونی ویژه و جذب گاز CO2، از یک سو افزایش ظرفیت پالایشگاه های گاز کشور و کاهش مصرف انرژی مورد نظر و از سوی دیگر با بازیافت کامل CO2 از این ترکیبات امکان استفاده مجدد از آنها مطرح است.

● همگام با فناوری روز دنیا
در این طرح، ساخت مایعات یونی با کاربردهای خاص، امکان کاربرد مایعات یونی به عنوان حلال سبز در فرایند تصفیه گاز طبیعی و ایجاد محیطهای شیمیایی سبز و همین طور افزایش مقیاس تولید این ترکیبات مورد توجه است. این طرح پس از مطالعات اولیه از اواسط سال ۸۴ در پژوهشگاه صنعت نفت آغاز و همگام با موضوعات و فناوری های روز دنیا مراحل تحقیقاتی آن دنبال می شود. نتایج به دست آمده حاکی از دستیابی به دانش ساخت این ترکیبات با فناوری و تجهیزات داخلی هستند و رفتار بسیار مناسبی از آنها در فرآیند جذب گاز CO2 از گازهای طبیعی داخل کشور ملاحظه شده است. این طرح با حمایت مرکز تحقیق و توسعه شرکت ملی نفت ایران آغاز و در حال تکوین است. نتایج به دست آمده از طرح تاکنون به صورت ثبت اختراع بین المللی در حال تدوین نهایی است.
در فازهای بعدی، طرح ساخت مایعات یونی جدید با خواص ویژه و همین طور افزایش مقیاس آنها و عملیاتی کردن جداسازی گازهای اسیدی از گاز طبیعی کشور مورد توجه است.

● بحران آلودگی محیط زیست جدی است
محیط زیست، تمام چیزهایی است که در اطراف ما وجود دارند و روی آنها تاثیر می گذاریم و آنها نیز ما را متاثر می سازند. اکوسیستم های خشکی و دریایی، گونه های مختلف حیات، دریاها و رودخانه ها، تالاب ها، جنگلها و مراتع از عناصر تشکیل دهنده محیط زیست طبیعی به شمار می روند و هر یک به گونه ای در ایجاد شرایط پایداری حیات موثر واقع می شوند. در واقع طبیعت زنده محیط زیست ما، قسمتی از کشور ماست. این در حالی است که ما بر اثر بهره برداری غیراصولی از منابع طبیعی، در نابودی فرهنگ و تمدن خود نقش مهمی داریم. در این میان اصل حفظ و حمایت از منابع طبیعی کشور و اشاعه فرهنگ زیست محیطی، یک وظیفه ملی است و امروزه ملاحظات زیست محیطی جایگاه ویژه ای در رابطه با فعالیت های مرتبط با انرژی در دنیا کسب کرده است. واقعیت این است که خسارت و تخریب محیط زیست بیش از این به وسیله جوامع و دولتها جدی تلقی نمی شد اما بحران آلودگی محیط زیست جهانی بویژه از نیمه دوم قرن بیستم موجب شد دانشمندان اعتقاد پیدا کنند که اگر توسعه و حفاظت محیط زیست با یکدیگر همسو و سازگار نشوند، تداوم حیات و زندگی روی کره زمین برای نسل آینده امکان پذیر نخواهد بود. در این میان، صنایع شیمیایی برای افراد زیادی اشتغال ایجاد کرده اند و بنابراین در حیات اجتماعی و اقتصادی جوامع نقش کلیدی دارند اما بسیاری از فرایندهایی که از مواد شیمیایی استفاده می کنند، می توانند اثرهای زیان آوری روی محیط زیست یا سلامتی انسان داشته باشند بنابراین حذف یا کاهش این خطرات تا یک سطح قابل قبول، مساله ای بسیار مهم است.

 

[پیرجو]

نقش فورفورال و فلزات سنگين در آلودگي پسابهاي صنعتي

نقش فورفورال و فلزات سنگين در آلودگي پسابهاي صنعتي

يكي از پروژه هاي مهم و مورد نظر مديريت كلان شركت نفت پارس ايجاد شبكه جمع آوري و تصفيه بهداشتي فاضلاب پالايشگاه است كه با عنوان سيستم تصفيه پساب و فرآوري لجن، به منظور كاهش اثرات زيست محيطي، مراحل اجرايي و تكميلي خود را با موفقيت طي مي كند. در اين پروژه ضمن بهينه سازي حذف روغن از فاضلاب، از سيستم MBR براي تصفيه تكميلي، بهره گيري شده كه در نوع خود پيشرفته است و آلودگي را به كمترين ميزان ممكن مي رساند. در گزارش زير ضمن مطالعه فرآيندهاي فيزيكي و شيميايي موجود در پالايشگاه به طور خلاصه به وضعيت پساب هاي صنعتي پالايشگاه و روند فعاليت هاي اجرايي اشاره مي شود.

رشد روز افزون فعاليتهاي صنعتي از يك سو و عدم رعايت الزامات زيست محيطي از سوي ديگر سبب شده است تا طي چند دهه اخير مقادير هنگفتي از آلاينده ها بواسطه عواملي مانند دفع و دور ريز نامناسب فاضلابها و ضايعات مراكز صنعتي، پخش آلاينده توسط پالايشگاهها و نيروگاهها، نشت آلاينده از مخازن نفتي زير زميني و ايستگاههاي سوختگيري، تصادفات تانكرها و نفتكش ها و غيره وارد محيط زيست شوند. بخشي از آلاينده ها به ويژه قسمتي كه از نظر ساختاري شبيه تركيبات طبيعي هستند به سرعت توسط ميكروارگانيزم هاي موجود در آب و خاك و يا تحت تأثير عوامل فيزيكي و بيولوژيكي تجزيه مي شود و بقيه در محيط زيست باقي خواهد ماند. تجمع اين تركيبات شيميايي در داخل محيط زيست، تهديدي جدي براي سلامت انسان، موجودات و اكو سيستمهاي زنده است. از طرف ديگر با توجه به محدود بودن منابع، آلودگي خاك يكي از مهمترين معضلات زيست محيطي است و در صورتيكه خاك آلوده پاكسازي و تصفيه نشود و
آلاينده هاي موجود حذف و يا تجزيه نشوند، آلاينده ها بتدريج در عمق خاك نفوذ كرده و علاوه بر آلودگي خاك باعث آلودگي سفره هاي آب زير زميني كه يكي از مهمترين منابع تامين آب در بسياري از كشورهاي جهان از جمله ايران است، خواهد شد. بدين ترتيب يكي از مهمترين چالشهاي فراسوي سازمانهاي محيط زيست در اقصي نقاط دنيا، مبارزه با آلودگي منابع خاكي و پاكسازي مكانهاي آلوده شده است.


آلوده سازي آبهاي زيرزميني و از بين بردن ساختمان خاك
پس از رها شدن پساب آلاينده در محيط، پساب در لايه هاي خاك منطقه نفوذ كرده و در دراز مدت خاك را نابود و غيرقابل بهره برداري خواهد ساخت. مشابه چنين وقايعي در زمينهاي اطراف پالايشگاه تهران تجربه شده است.
همچنين با توجه به اينكه پسابهاي روغني پايه آلي دارند. محيط مناسبي براي رشد و تكثير ميكروارگانيزمها فراهم مي آورند. بسياري از اين ميكروارگانيزم ها بيماري زا و مخل سلامتي انسان هستند.


ناكار آمدي سيستم در زمينه حذف مواد روغني
سيستم قبلي پالايشگاه از نظر فرآيند تنها مي توانست مواد روغني غير محلول در پساب را حذف كند و مواد روغني محلول توسط اين سيستم حذف نمي شد. به علاوه ظرفيت اين سيستم نيز با حجم پساب ورودي متناسب نبود.
برآيند دو عامل ياد شده باعث مي شد شاخصهاي عمومي كيفيت پساب پالايشگاه، در بعضي مواقع مطابق با ضوابط ارايه شده توسط سازمان محيط زيست نباشد و در شرايط سيلابي، فراتر از حد مجاز قرار گيرد.
عدم وجود مكانيزم حذف حلالها و فلزات سنگين از موارد مشكل ساز بود.
در پساب پالايشگاه نفت پارس، پتانسيل آلايندگي محيط توسط دو عامل اصلي به نامهاي فورفورال و فلزات سنگين وجود داشت كه در ادامه به بررسي خواص و نيز اثرات منفي اين مواد بر محيط زيست مي پردازيم.

فورفورال (C4H3OCHO)
فورفورال يك آلدهيد آروماتيك بدون رنگ است. هنگامي كه تازه تقطير شده باشد بوي تند و تيزي شبيه آلدهيد بنزن دارد. در معرض نور و هوا به رنگ قرمز- قهوه اي در مي آيد. اين ماده، حلال بيشترين ميزان مواد آلي است و مواد غير آلي در آن نامحلول هستند. از لحاظ حرارتي پايدار است و خواص فيزيكي آن تقريباً تا230 درجه سانتيگراد ثابت مي ماند. حلال روغنها و برشهاي مختلف نفتي همچنين نيتروسلولز و استات سلولز است و براي همين از آن در صنايع پايه نفتي استفاده مي شود و اين امر باعث آلوده شدن پسابهاي كارخانه ها مي شود كه اثرات زيست محيط غربي به جا خواهد گذاشت.
فورفورال به عنوان يك ماده سمي شناخته شده و توسط انستيتو سرطان بين المللي نيز معرفي شده است. در تماس با پوست، در آن نفوذ مي كند، ولي تا500mg از اين ماده اثر كشنده و مهلكي ندارد ولي تحريك كننده است و باعث سوزش چشم مي شود و به داخل غشاهاي گياهي نيز نفوذ مي كند. در جدول1 خواص فيزيكي فورفورال آمده است.




فورفورال، حلالي است كه براي جدا كردن تركيبات آروماتيك از لوبكات در پالايشگاه نفت پارس از آن استفاده مي شود. مواد آروماتيك در اين حلال حل مي شود و از لوبكات جدا مي شود، سپس در واحد بازيافت حلال، فورفورال از تركيبات آروماتيك جدا شده و تركيبات آروماتيك در مخزن جداگانه ذخيره مي شود. سپس فورفورال وارد واحد آبگيري شده، آب آن جدا مي شود و آب خارج شده كه حاوي مقاديري از فورفورال است وارد كانال فورفورال مي شود. مقادير حلاليت آب در فورفورال در جدول2 آمده است.




در بررسي هاي انجام شده، وجود ميكروارگانيسمي كه فورفورال را تجزيه كند، يافت نشد و احتمال واكنش با مونو اتلين گلايكول (MEG) با توجه به واحد توليد ضد يخ در پالايشگاه تشخيص داده شد.
واكنش فورفورال با آمونياك يا تركيبات آمينه و نيز تركيبات گوگرد دار بخشي ديگر از مطالعات انجام شده بود.
آزمايش هاي ديگر در رابطه با فورفورال در پساب پالايشگاه به سر فصل هاي زير اختصاص داشت.
- وجود تركيب يا تركيباتي كه فورفورال را اكسيد كند.
- احياي فورفورال به فورفوريل الكل
- وجود تركيبات اكسيد كننده بسيار قوي كه فورفورال را تجزيه مي كند و سرانجام واكنش فورفورال با هيدرازين كه تمامي اين موارد با دقت و فورمولاسيون هاي دقيق مورد مطالعه قرار گرفت.


وجود فلزات سنگين
منبع ورود فلزات سنگين به پساب بخش Blending و رنگ زني بشكه ها تشخيص داده شد كه اين فلزات طي مراحل مختلف تصفيه فيزيكي و بيولوژيكي از سيستم حذف مي شوند. فلزات سنگين همواره اثرات مخرب و جبران ناپذيري را بر محيط زيست وارد مي كنند. ضايعات حاصل از صنايع به عنوان يكي از منابع اين فلزات نقش بسزايي در آلوده محيط زيست ايفاي مي كند.
هر يك از فلزات، سنگين اگر از مقدار خاصي بيشتر وارد بدن شود،
مي تواند سبب بروز بيماريهاي متفاوتي شود. در جدول3 شماري از اين بيماريها آمده است.




سمّيت بالاي اين مواد همچنين مانع رشد موجودات ذره بيني براي تصفيه پساب مي شود. مواد شيميايي و مواد زايد خطرناك و همچنين فاضلابها بر ساختمان و بافت خاك اثر مي گذارند. به طوري كه در عمل، باعث از بين رفتن فعاليت ميكروارگانيزمها در خاك مي شوند. در نتيجه هيچگونه تجزيه اي در خاك صورت نمي گيرد كه در نهايت خاك، حاصلخيزي خود را از دست مي دهد. تجمع فلزات روي، مس، آهن، آلومينيم، كادميم و سرب در خاك باعث مسموميت مي شود كه در اثر اين مسموميت زندگي موجودات زنده در معرض خطر قرار مي گيرد.


عدم وجود سيستم جمع آوري و تصفيه پسابهاي بهداشتي
در جريان مطالعات علمي پسابهاي پالايشگاه نفت پارس، مشخص شد پالايشگاه فاقد سيستم جمع آوري و تصفيه پسابهاي بهداشتي است و اين پسابها از طريق چاه جذبي دفع مي شوند. بنابراين در طرح پيشنهادي، سيستم جمع آوري و تصفيه پسابهاي بهداشتي مدنظر قرار گرفت. پساب رستوران نيز كه از طريق شبكه پسابهاي روغني دفع مي شد در طرح جديد توسط شبكه جمع آوري پسابهاي بهداشتي، به تصفيه خانه انتقال يافته و در آنجا در قسمت بيولوژيكي، تصفيه خواهد شد.

 

[پیرجو]

آثار كاهش آلايندگي گوگرد در سوخت هاي گازوئيلي

آثار كاهش آلايندگي گوگرد در سوخت هاي گازوئيلي

نويسنده: مهندس ناصر اسلامي

مقاله حاضر، نتايج تحقيقات و مطالعات متخصصان شركت Infineum بر روي سوخت هاي ديزلي و مشخصات آنها است. اين تحقيق براساس نمونه گيري هاي انجام شده از سوخت هاي ديزلي، (گازوئيل) از سي و سه كشور مختلف جهان در نواحي اروپا، آمريكاي شمالي و آسيا انجام شده و به مشخصات اصلي سوخت ها، نقش قابل توجه و مهم كنترل آلاينده و تاثير آن بر گازوئيل مي پردازد.

بررسي ها نشان مي دهد، مقدار گوگردِ سوخت، در تمام نمونه هاي اخذ شده نسبت به ساليان قبل كاهش قابل ملاحظه اي داشته است. در سال 1995 مقدار گوگرد در سوخت هاي ديزل در اكثر كشورهاي مورد مطالعه بين1000 mg/kg تا 2000 mg/kg متغير بوده است، در حالي كه در سال 1998 اين مقدار به حداكثر 50 mg/kg تا 500 mg/kg كاهش پيدا كرده است. با اين وجود، كاهش ياد شده در سال هاي آينده بايد تداوم يابد.
بر اساس مقررات كنترل آلاينده ها مقدار گوگرد در سوخت هاي گازوئيلي براي كشورهاي اتحاديه اروپا تا سال 2005 حداكثر 50 mg/kg و براي ايالات متحده و كانادا تا سال 2006 مقدار 15 mg/kg پيش بيني مي شود.
در كشور ژاپن برنامه كاهش مقدار از 500 mg/kg به 50 mg/kg تا سال 2003 در بعضي از مناطق اجرا شده است.
در حال حاضردر برخي از كشورهاي اروپايي مانند بلژيك، دانمارك، فنلاند، هلند، نروژ، لهستان و انگليس، گازوئيل هايي با مقدار 500 mg/kg نيز توليد مي شود. نكته حائز اهميت اينكه هم اكنون در كشورهاي آلمان، سوئد و ايتاليا، تهيه گازوئيل با ميزان گوگرد 10 mg/kg نيز امكان پذير است.
بر اساس آمار حداكثر مقادير مجاز گوگرد براي سوخت هاي ديزلي در تعدادي از كشورهاي جهان عبارتست از : اروپاي متحد، ايالات متحده و كانادا، مكزيك، ژاپن، تايلند و سنگاپور 500PPM ، هنگ كنگ 350PPM و استراليا 500PPM>

خاصيت روانكاري
با مطرح شدن بحث كاهش مقدار گوگرد در سوخت هاي ديزلي، در دهه 90 ميلادي، خاصيت روانكاري سوخت ها از نظر توليد كننده هاي موتور و سيستم هاي تزريق سوخت مدنظر قرار گرفت.
اين مسئله به طور عمده ناشي از كاهش خاصيت روانكاري سوخت هاي ديزل به دليل محدوديت ميزان گوگرد در سوخت ها با توجه به مقررات كنترل آلاينده ها است. چنانچه به تبع كاهش مقدار گوگرد خاصيت روانكاري سوخت ها، مقدار سايش در قطعات سيستم تزريق سوخت و انژكتورها به طرز قابل توجهي افزايش يافته است.
با توجه به اين مسئله بسياري از سازمان ها و توليد كنندگان خودرو اقدام به تعيين مشخصات لازم براي خاصيت روانكاري سوخت هاي ديزل نموده اند. اميد مي رود در آينده نزديك، اين مشخصات به صورت مدون در يك مقياس جهاني قابل دسترس باشد.
اثرات ناشي از كاهش گوگرد در سوخت هاي ديزلي، از اوايل دهه 90 ميلادي و با ورود گازوئيل هاي با گوگرد پايين در كشور سوئد و تبعات آن يعني افزايش سايش در پمپ و متعلقات سيستم سوخت رسان مشخص گرديد، لذا از آن زمان اين مسئله و تاثيرات ادتيوها بر كاهش سايش و افزايش خاصيت روانكاري مدنظر قرار گرفت.
براي تعيين ميزان سايش ناشي از سوخت هاي كم گوگرد، تست هاي ميداني بهترين نتيجه را عايد مي كند، ليكن بدليل طولاني بودن مدت آن، اجراي آن عملاٌ غير ممكن است، هم چنان كه استفاده از پمپ هاي آزمايشگاهي نيز عليرغم هزينه و زمان كمتر اقتصادي نيست.
در نهايت عمده ترين روشي كه هم اكنون در دسترس مي باشد استفاده از روش High Frequency Reciprocating rig (HFRR) مي باشد كه نتايج آن در مدت چند ساعت قابل حصول مي باشد.
با استفاده از روش HFRR، اكنون تعداد زيادي از شركت هاي خودروساز و شركت هاي توليد كننده سوخت هاي ديزل، حداقل مشخصات سوخت هاي ديزل را از نظر خاصيت روانكاري تدوين و تصديق كرده اند. به طور مثال اتحاديه اروپا توسط استاندارد En950 حداقل خصوصيات يك سوخت ديزل از نظم روانكاري مشخص گرديده است.
در عين حال در بسياري از كشور هاي ديگر مانند ايالات متحده و ژاپن استانداردهاي مربوطه در دست تدوين مي باشد.

عدِدِ ستان
بر اساس مقررات زيست محيطي و كنترل كننده آلاينده ها، افزايش عددستان Cetan Number توام با كاهش ميزان گازهاي آلاينده از موتور هاي ديزل خواهد بود.
در كشور هايي كه اين مسئله يعني كاهش آلاينده ها الزامي است، حداقل عدِدِستان برابر 55 مي باشد، در حالي كه اين عدد در مورد مناطقي كه ميزان كنترل آلاينده ها در آن كمتر باشد به حدود 50-48 مي رسد.
در عين حال مطالعات نشان مي دهد كه در طي 10 سال گذشته عددستان در اغلب كشورها رو به افزايش است.

1- Infineum publication insight No14x17

 

[پیرجو]

آب، آلودگي فراموش شده در روانكارها و تجهيزات

آب، آلودگي فراموش شده در روانكارها و تجهيزات

نويسنده: مهندس مجيد همداني

در مورد ذرات آلوده كننده (آلاينده ها) و اثر مخرب دراز مدت آن بر روي اجزاي موتور خودروها و غيره مباحث گوناگوني مطرح شده است. به درستي مشخص شده است، كنترل آلودگي ذرات با روش هاي خاص ايزو مي تواند، در افزايش 10 تا 30 درصدي عمر اجزاي حساس به آلودگي مانند شيرهاي هيدروليك، انواع پمپ ها و ياتاقان ها، اثر داشته باشد. صنايع هر ساله ميليون ها دلار به منظور توسعه تكنولوژي فیلـتراسيون و سعي در كاهش آلاينده ها، هزينه مي كنند. در بعضي از صنايع و تجهيزات نيز آب نسبت به ذرات جامد، آلودگي آشكاري به نظر نمي رسد، اما اغلب در موردعلل اصلي نقص و تخريب از آن چشم پوشي مي شود. در اين مقاله اثرات آلودگي آب در روغن و سيستم هاي روانكار بررسي مي شود.

آب مي تواند در روغن به سه حالت يا فاز وجود داشته باشد. اولين حالت به عنوان آب محلول شناخته مي شود كه به صورت مولكول هاي مجزا و منفرد پخش شده در ميان روغن ظاهر مي گردد. در اين مورد آب محلول در روغن با رطوبت هوا در يك روز مرطوب، قابل مقايسه است.
مي دانيم كه آب وجود دارد ولي به دليل اينكه به صورت مولكول به مولكول پخش شده ديده نمي شود. به همين دليل روغن مي تواند شامل غلظت كافي از آب محلول باشد بدون اينكه حضور آن محسوس باشد. بيشتر روغن هاي صنعتي مانند سيالات هيدروليك يا روغن هاي توربين مي توانند در حدود 200 PPM تا 600PPM آب را به صورت محلول در خود نگه دارند كه بستگي به دما و كاركرد روغن دارد.
روغن كاركرده قادر است 3 تا 4 برابر آب بيشتري (به صورت محلول) نسبت به روغن كارنكرده در خود نگه دارد. زماني كه ميزان آب از مقدار حداكثر براي محلول ماندن بيشتر شود، روغن اشباع شده است. در اين حالت ذرات آب در روغن به صورت قطرات ميكروسكوپي وجود دارند كه به عنوان امولسيون شناخته شده اند. اين حالت مشابه تشكيل مه در هواي بهاري است كه در آن مقدار رطوبت در هوا فراتر از نقطه اشباع است.
افزايش بيشتر آب به محلول امولسيون آب و روغن منجر به جداسازي دو فاز، يعني لايه آزاد آب و ديگري روغن امولسيون شده، مي شود. براي روغن هاي معدني و سنتزي كه وزن مخصوص آنها از يك كمتر است، لايه آب آزاد در ته ظرف يا تانك نگهداري جمع مي شود.

تاثيرات آلودگي آب در ياتاقان
در سيستم روانكاري اغلب دو فاز، يكي فاز آزاد و ديگري امولسيون با آب وجود دارد. به عنوان مثال در ياتاقان ها، تراكم ناپذيري آب نسبت به روغن مي تواند باعث عدم تشكيل فيلم هيدروديناميك روغن و به تبع آن تشديد سايش شود. ميزان ناچيز آب (يك درصد) در روغن مي تواند طول عمر ياتاقان را به اندازه زيادي (90 درصد) كاهش دهد. اين وضعيت براي ياتاقان هاي چرخشي بدتر است.
وجود آب نه تنها باعث كاهش استحكام فيلم روغن مي شود، بلكه تحت دما و فشار بالاي توليد شده در مناطق تحتِ بار ياتاقان گردشي مي تواند باعث تبخير آني شده و فرسايش را افزايش دهد.
تحت شرايط ويژه، مولكول هاي آب مي تواند به اجزاي سازنده آنها شكسته شود. اتم هاي اكسيژن و هيدروژن درنتيجه فشار زياد اعمال شده در مناطق تحت بار ياتاقان گردشي، توليد مي شوند. يون هاي هيدروژن توليد شده به وسيله اين فرآيند مي توانند بر روي سطح درگير ياتاقان جذب شده و در نتيجه باعث شكننده شدن سطح شوند. اين پديده در اثر هيدروژناسيون (HYD) و تغيير در متالورژي سطح ياتاقان، ايجاد مي شود كه باعث شكننده شدن و ضعيف شدن ياتاقان مي شود.
وقتي زير سطوح ياتاقان ترك بردارد، به سمت سطح پخش شده و در نتيجه منجر به ترك برداشتن كل سطح مي شود. به دليل اين كه تاثير آب آزاد و امولسيون در مقايسه با آب محلول، مضرتر است، به عنوان يك اصل، مقدار رطوبت در روغن ها بايد هميشه كمتر از نقطه اشباع باشد. اين مقدار براي بيشتر روغن هاي در حال استفاده، مقدار 100PPM تا 300PPM يا كمتر بوده كه بستگي به نوع روغن و درجه حرارت آن دارد. حتي در اين سطح نيز ميزان قابل ملاحظه اي از خطر مي تواند هنوز اتفاق بيافتد. بنابراين بايد هر عمل معقولي براي حداقل نگه داشتن آلودگي توسط آب، انجام شود.

تاثير آب بر روي روانكارها
علاوه بر آثار مخرب تاثير مستقيم آب بر روي اجزا ماشين آلات، نقش آن در شدت تخريب روغن ها نيز مورد توجه مي باشد. حضور آب در روغن مي تواند باعث افزايش اكسيداسيون به ده برابر، زود هنگام شدن فرسودگي روغن بالاخص در حضور فلزاتي نظير مس، قلع و سرب گردد.
بايد توجه داشت كه فقط روغن پايه تحت تاثير آلودگي آب قرار نمي گيرد، بلكه انواع ادتيوها مانند سولفورها EP،(Anti-Wear) و آنتي اكسيدان هاي فنوليك وجود دارند كه به آساني به وسيله آب هيدروليز شده و سبب از بين رفتن ادتيو و تشكيل محصولات جانبي اسيدي مي شوند.
ادتيوهاي ديگر مانند متفرق كننده ها و بازدارنده هاي خوردگي مي توانند در اثر رطوبت بيش از حد شسته شده كه نتيجه آن تشيكل رسوب و مسدود شدن فیلـتر خواهد بود.

روش هاي اندازه گيري ميزان آب
به منظور كنترل ميزان آب، اولين چيزي كه بايد به آن پرداخت، پنج روش اساسي است كه براي تعيين ميزان آبِ روغن هاي روانكار مورد استفاده قرار مي گيرد. محدوده كاري اين روش ها، از موارد ساده تا آزمايش هاي پيچيده ، متغير است. اين روش ها شامل تكنولوژي پيشرفته اي است كه به طور خاصي در آزمايشگاهها براي تعيين مقدار آب در حد PPM انجام مي گيرد.
اساسي ترين روش، تست Crackle است. در اين تست، صفحه اي به دماي 130 درجه سانتي گراد رسانده مي شود و قطره كوچكي از روغن در مركز آن قرار داده مي شود. بسته به نوع روانكار براي تعداد كمي از قطره هاي كوچك تقريباٌ 500PPM تا 1000PPM آب نشان داده شده است.
براي قطره هايي با اندازه بزرگتر، در حدود يك هزار PPM تا دو هزار PPM آب مشاهده مي شود و صدايي كه از تبخير شنيده مي شود، حاكي از ميزان آب بيشتر از دو هزار PPM است.
تست Crackle تنها براي آب آزاد و امولسيون شده، روش حساس و مناسبي است.
در روش ديگر، از يك سلول فشاري استفاده مي شود، به اين صورت كه نمونه را به همراه معرف شيميايي در درون ظرف قرار داده، به شدت تكان مي دهند. تغيير فشار در داخل سلول براي تعيين حضور آب آزاد، كنترل مي شود.
سومين آزمايش استفاده از سنسور رطوبت نسبي است. سنسور از يك فيلم نازك استفاده مي كند. نتايج به دست آمده معمولاٌ بر حسب درصد رطوبت نسبي (RH) بيان مي شود كه اين درصد نشانگر اين است كه آيا ميزان آب در روغن به نقطه اشباع رسيده است يا نه.
مي توان به صورت رياضي، نمودار درصد RH را بر حسب PPM نسبت به منحني اشباع روغن در دماي معين رسم كرد. از مزاياي اين روش هزينه به نسبت پايين آن است.
روش معمول ديگري كه مورد استفاده قرار مي گيرد، اسپكتروسكوپي به وسيله اشعه مادون قرمز (FTIR) است. در اين آزمايش ميزان آب به صورت هاي محلول، امولسيون و آزاد اندازه گيري مي شود كه دقت در اندازه گيري حد پايين آن يك هزار PPM است. اين روش در بعضي موارد كاربرد دارد ولي براي كاربردهاي صنعتي خاص مناسب نيست. آزمايشگاه هاي تجاري كه از اين روش استفاده مي كنند اغلب حضور كمتر از يك دهم درصد آب را در نمونه گزارش مي كنند.
دقيق ترين روش براي تعيين مقدار آب به صورت هاي آزاد، امولسيون و محلول در روغن روانكاري، تست Karl Fischer است. در اين روش سنجش ميزان آب به اندازه ده PPM امكان پذير خواهد بود. در مواقعي كه دقت بيشتري براي تعيين غلظت آب مورد نياز است، اين روش بايد انتخاب شود.
در حالت كلي براي هر كدام از روش ها كه براي تعيين ميزان آب مورد استفاده قرار گيرد يك نكته مهم وجود دارد كه بايد به آن دقت شود. آب يكي از عوامل اصلي در خرابي روانكار و كاهش دهنده قابليت تجهيزات است. مانند تمام انواع آلودگي ها اين كافي نيست كه فقط تشخيص دهيم آلودگي وجود دارد، بلكه بايد به كنترل آن از طريق محل ورود آلودگي اقدام شود.
در صورت امكان، ميزان آب در تمام تجهيزات بايد زير حد اشباع نگه داشته شود. در حالت كلي كاهش ميزان آب (به عنوان آلودگي) در تمام انواع تجهيزات باعث طولاني شدن عمر روانكارها و دستگاه ها خواهد شد.

Refrenceracticing Oil Analysis

 

[پیرجو]

راهكاري نوين براي حفظ محيط زيست از سموم صنعتي

راهكاري نوين براي حفظ محيط زيست از سموم صنعتي

نويسنده: مهندس سعيد صالحي

حفاظت از آب، خاك و هوا در مقابل عوامل آلوده كننده يكي از مهمترين موارد مورد توجه در كشورهاي جهان در قرن بيست و يكم است. انواع مواد شيميايي، كودها و ضد آفات گياهي و نباتي، ذرات مايع و يا جامد زيان آور متصاعد از صنايع و معادن، گازهاي مخرب حاصل از سوخت وسايط نقليه از جمله منابع مختلف آلودگي هاست. امروزه رديابي و خنثي سازي اين
آلوده كننده ها و جلوگيري از به وجود آمدن موارد جديد آلودگي، مبحث جديدي است كه به طور جدي پيگيري مي شود. مشكلات و محدوديت هاي مالي از جمله موارد بازدارنده حفاظت از محيط زيست و بهبود كيفيت آب، خاك و هوا به حساب مي آيد. در مقابل اين مشكلات و موانع بزرگ گوناگون، كاربرد ذراتي كوچك مي تواند راهكار بسيار موثري باشد.



علم جديدي بنام نانو تكنولوژي با دستكاري و تغييرات در اندازه ابعاد اتمها و ملكولهاي عناصر، از11 الي100 ميلياردم متر، انقلاب نويني را در شيمي، فيزيك، بيولوژي و مهندسي بوجود آورده است. اين تغييرات نه تنها در اندازه و ابعاد عناصر، بلكه در بوجود آوردن ويژگي هاي جديد و پراهميتي در آنها تاثير داشته است. نانو تكنولوژي با ايجاد مواد جديد، اميد جديدي براي مهندسين محيط زيست در بهبود آلودگي محيط زيست محسوب مي شود. ولي نبايد از نظر دور داشت كه اين تكنولوژي نيز مي تواند مواد جديد زيان آور ناشناخته اي را در محيط زيست وارد كند كه پيش از اين وجود نداشته است. محققان توانسته اند با آزمايش هاي گوناگون، ساختار تركيبي متفاوت بعضي از ذرات را شناسايي كنند.
برخي از اين مواد داراي قدرت خودسازي و يا تكثير مجدد هستند و اين ويژگي يكي از مهمترين خواص مواد نانو به شمار مي رود. در سال1991، كشف ويژگي هاي بسيار منحصر بفرد مكانيكي، الكترونيكي و شيميايي
لوله هاي كربني نانو كه توسط »سوميو ايجيما« صورت گرفت، توجه بسياري از دانشمندان را به خود جلب كرد. لوله هاي كربني نانو شامل شبكه هاي مارپيچ شش وجهي اتمهاي كربن است كه به صورت كريستالهاي بسيارمنظم قرار گرفته اند. قطر لوله هاي تك جداره، SWNTs ، در حدود1/4 نانومتر، چند جداره MWNTs ،شامل2-30 نانومتر و لوله متخلل در حدود50-30 نانومتر است. اين لوله ها از فولاد سخت تر و علي رغم سختي بسيار، انعطاف پذير و بسيار سبك هستند. لوله هاي نانو مي توانند از مواد ديگري به غير از كربن (مانند برون و نيتروژن) ساخته شوند و لوله هايي كه از اين مواد ساخته مي شوند، عايقهاي بسيار خوبي هستند. تاكنون بسياري از كشورهاي پيشرفته جهان موفق به ساخت اين لوله ها شده اند ولي قيمت بالاي آنها، كاربردشان را محدود كرده است.
مصرف و دورريزي مواد نانو كمترين زيان را به محيط زيست وارد
مي سازد و به همين دليل استفاده از آنها يكي از روشهاي موثر در جلوگيري از آلودگي است. براي مثال استفاده از سيستم هاي روشنايي كه از مواد نانو ساخته شده اند مي تواند باعث10 درصد صرفه جويي در مصرف برق به ارزش100 ميليارد دلار در سال و كاهش گازهاي زيان آور تركيبات كربن به ميزان200 ميليون تن در سال در آمريكا شود. استفاده از كاتاليزورهاي نانو كه در ساخت مواد شيميايي به كار مي روند موجب بهبود و تسريع در واكنشها شده و كمترين مواد زايد را توليد مي كند. با به كارگيري از علم نانو تكنولوژي ميتوان براي انواع مواد سمي يك جايگزين بي خطر توليد كرد. براي مثال مانيتورهاي جديد مي توانند جايگزين سيستم هاي نمايشگر CRT كه داراي مواد سمي بسياري هستند شوند. استفاده از لوله هاي كربن نانو در نمايشگرهاي كامپيوتر مي تواند از انتشار تركيبات فلزات سنگين سمي در محيط زيست جلوگيري كرده و كيفيت بسيار ممتاز تصويري را براي نمايشگر به ارمغان آورد. ساخت سيستم هاي جديد نمايشگرهاي FEDs با استفاده از لوله هاي كربني نانو، آخرين تكنولوژي ساخت نمايشگرهاست كه تا سال آينده توسط بسياري از شركتهاي سازنده به بازار عرضه خواهد شد. هر چند ميزان سمي بودن لوله هاي كربني نانو تاكنون مشخص نشده ولي ميزان مصرف آن در ساخت نمايشگرهاي FEDs در مقايسه با مدلهاي امروزي، نيم گرم به يك كيلوگرم سرب است.
يكي ديگر از كاربردهاي نانو تكنولوژي، ترميم آلودگي هاي مختلف است. براي مثال از مواد اكسيدانت، احيا كننده و يانيوترنت در اندازه نانو به دليل كوچك بودن و سطح تماس بيشتر و در نتيجه واكنش بيشتر آنها براي جلوگيري از انتقال و يا تحريك رشد ميكروبها استفاده مي كنند. اين مواد نسبت به نوع اندازه بزرگتر خود داراي خواص متفاوتي هستند و مي توانند واكنشهاي شيميايي كنترل شده مورد نياز را انجام دهند. براي مثال، روش عمومي اصلاح حلالهاي كلرينيتد اورگانيكي مانند تري كلراتيلن منجر به توليد مواد مضر جانبي مانند دي كلراتيلن و يا ونيل كلرايد مي شود. در مقابل، استفاده از ذرات بي متال نانو منجر به حذف تمامي مواد زايد جانبي آن
مي شود. مواد نانويي كه با نورهاي نيمه هادي مانند دي اكسيد تيتانيم TiO2 ، و اكسيد روي ZnO فعال مي شوند در بسياري از موارد براي برداشتن مواد سمي مورد استفاده قرار گرفته اند. اين مواد در حال حاضر با قيمت مناسب به صورت تجاري توليد مي شوند و داراي كمترين ميزان مسموميت هستند. تحقيقات نشان داده است تركيب ذرات بي متال با چند فلز در اندازه نانو مانند آهن- پالاديوم، آهن- نقره، روي- پالاديوم مي تواند به عنوان مواد بسيار خوب براي حذف آلودگي هايي مانند PBCs ، ضد آفات آور گانوكلرين و حلالهاي اورگانيكي هالوژنيت شده مورد استفاده قرار گيرند. استفاده از اين تركيبات منجر به كاهش ميزان قابل توجهي از هيدروكربورهاي كلرينيتد و تبديل آنها به هيدروكربورهاي بي خطر مي شود. لوله هاي نانو به عنوان يكي از جذب كنندگان بسيار قوي براي ديواكسين ها معرفي شده اند. قدرت جذب لوله هاي كربني نانو سه برابر قدرت جذب كربن فعال شده است. لوله هاي كربني نانو مي توانند براي كنترل آلودگي هاي آب و هوا به صورت بسيار موثر مورد استفاده قرار گيرند. اما قيمت بالاي اين لوله ها مي تواند يكي از عوامل عدم استفاده اين مواد در آينده باشد.
رديابي مواد زايد در اكوسيستم، با استفاده از روش هاي نوين رديابي امكان دستيابي به يك محيط سالم را آسان و كم هزينه مي سازد. كنترل مواد زايد و جمع آوري اطلاعات در مورد آنها و رديابي مداوم مقدار آلودگي يكي از روش هاي موثر در اين زمينه است. به تازگي با استفاده از لوله هاي تك لايه نانوسنسورهايي ساخته شده است كه در مقايسه با حسگرهاي جامد متداول توانسته اند عكس العمل سريعي در مقابل گازها (در دماي اتاق) از خود نشان دهند.
امروزه با استفاده از نانو سيمهاي سيليكوني بورون (SiNWs) امكان ساخت سنسورهاي بسيار حساس الكتريكي براي رديابي انواع گونه هاي بيولوژيك و شيميايي بوجود آمده است. اين مواد براي كاربردهاي بسيار متفاوتي ساخته شده اند. براي مثال نانو سيمهاي آمونياك و اكسايد براي رديابي تغييرات در PH ، مورد استفاده قرار گرفته اند. از اين روش ها مي توان براي رديابي حلالهاي پاتولوژي، شيميايي و بيولوژيك در آب، هوا و غذا استفاده كرد. نانو باركدها به عنوان حس گرهاي بسيار قوي براي رديابي منابع، ميزان قدرت، ريشه، مكانيزم و در دسترس بودن مواد بيولوژيك
آلوده كننده مورد استفاده قرار گرفته و امكان تشخيص و حذف آنها را بوجود آورده اند.
بديهي است هر پديده جديد مي تواند مانند شمشيري دولبه عمل كند. هم اكنون تحقيقاتي در مورد مشكلات زيست محيطي و آثار اين مواد شروع شده است. ويژگي هايي مانند اندازه كوچك، سطح تماس بسيار، ساختار كريستالي و در نتيجه واكنشهاي سريع مي توانند موجب حمل مواد سمي به محيط زيست شده و سبب ايجاد واكنش ضايعات بيولوژيكي و شيميايي با ساير عناصر در محيط زيست شود. در اينجا مسئله مهمي كه مطرح مي شود اين است كه مواد در آزمايشگاهها داراي قدرت خودتكثيري هستند. اما آيا در محيط زيست نيز قادر به اين كار خواهند بود؟ آيا بازيافت مجدد اين مواد براي كاربردهاي مجدد امكان پذير است؟
تاكنون تعداد اندكي از دانشمندان و ‌آزمايشگاههاي تحقيقاتي در مورد آثار منفي اين مواد به محيط زيست تحقيق و بررسي كرده اند و مي توان گفت عليرغم كاربردهاي بسيار موثر اين مواد، تاثير آنها بر محيط زيست، هنوز نامشخص است.

 

[Niima]

مقدمه


پرسش : كلر زني چيست و چرا اسفاده ميشود ؟
پاسخ : كلر زني مهم ترين پيشرفت در عمل تصفيه آب مي باشد . كلر باعث از بين رفتن هاگ ميكروبها و بعضي از ويرسها ميشود . در تصفيه آب هم مهم مي باشد .

پرسش : براي كلر زني آب چه نكاتي را بايد رعايت نمود ؟
پاسخ : قبل از كلر زني مي بايست آب صاف و بدون كدورت باشد . مقدار مورد نياز كلر براي يك حجم مشخص از آب مي بايت تعيين شود . كلر حداقل يك ساعت با اب در تماس باشد .
كلر ار مي توان به سه شيوه به كار برد . 1- گاز كلر ( مراقب باشيد اين گاز سمي مي باشد و تحريك كننده چشم است . 2- ماده أي به نام كلرامين 3- مادهاي ديگر به نام پر كلرين
در كلر زني به اب آشاميدني شهرها ا زگاز كلر استفاده ميشود .

آب تركيبي حياتي است كه حدود 60 تا 70 درصدوزن انسان بالغ را تشكيل مي دهد و بعد از اكسيژن مهم‌ترين تركيب براي زيستن مي باشدو بهداشت همگاني اجتماعات انساني در درجه‌ی اول به وجود و فراواني و در دسترس بودن آبسالم بستگي دارد.
آلاينده‌هايي كه ممكن است در منابع آب موجود باشند شامل موادمعدني و آلي، گازهاي محلول و باكتري‌هاي بيماري‌زا مي‌باشند كه بايستي با توجه بهنتايج آزمايش آب خام منبع مورد استفاده ، عمل تصفيه‌ی فيزيكي و شيميايي مناسب براي آنپيش‌بيني شود. اگر چه در تصفيه‌ی فيزيكي ( ته نشيني و صاف كردن) ذرات معلق و تعدادياز باكتري‌ها و موجودات زنده از آب جدا مي شوند و ليكن براي اطمينان از سالم بودن آببراي آشاميدن و مصارف بهداشتي و تفريحي و ورزشي، گندزدايي آن يك ضرورت است. مقصوداز گندزدايي آب آشاميدني، از بين بردن عوامل بيماري زا (پاتوژن) و جلوگيري از شيوعبيماري‌هاي قابل انتقال بوسيله آب است.
در حال حاضر استفاده از كلر برايگندزدايي به دليل ارزان بودن و قدرت ميكروب كشي و اثر ابقايي نسبتاً خوب آن ،متداول‌ترين روش در دنيا و از جمله كشور ما مي باشد. كلر را مي توان به صورت گازكلر (Cl2) و يا به صورت تركيب هيپوكلريت كلسيم Ca(Ocl)2 و يا هيپوكلريت سديم NaOCl درگندزدايي آب بكار برد و در تصفيه‌ی آب آشاميدني شهرها و مصارف صنايع بزرگ ، كلرزنيغالباً به صورت گازكلر انجام مي شود.
كلر، گازي است خطرناك و كار با آن نياز بهاحتياط‌هاي لازم دارد. از آنجايي كه كلر، گازي جذب شونده، محرك و خفه كننده برايانسان است، حد مجاز آستانه (TLV) آن در هواي استنشاقي، معادل 3 ميلي‌گرم در مترمكعبتعيين شده است. تنفس گازكلر به مقدار زياد باعث مسموميت بسيار شديد شده و گاهي مرگآور است.
به‌طور كلي ايمني و بهداشت عمومي و محيط كار در تصفيه‌خانه‌ها ارتباطمستقيمي به چگونگي طراحي ساختمان و رعايت ضوابط ايمني كار با گازكلر دارد. لذا بهمنظور پيشگيري از بروز احتمالي حوادث و خطرات جاني و مالي ناشي از نشت گاز در محيطكار و محيط زيست، آتش سوزي و انفجار و تامين سلامت كاركنان و ساكنان اطراف ، تدويناصول طراحي ايمني و بهداشت ساختمان واحد كلرزن در تصفيه آب آشاميدني يك ضرورت است.

فرآیند تصفیه آب
عملکرد تصفیه از ابتدای ورود به تصفیه خانه که از نوع پلساتور است تا انتهای خروجی یک ساعت بطول می انجامد و شامل مراحل زیر است:
● کلر زنی مقدماتی در بندهای انحرافی سدها
● کلرزنی ابتدائی در ورودی تصفیه خانه
● افزودن مواد شیمیائی و اختلاط سریع
● اختلاط آرام، انعقاد و ته نشینی در پلساتورها
● *****اسیون
● کلرزنی انتهائی

مراحل شش گانه فرآیند تصفیه آب که در صفحه قبل آمد، بصورت نیمه اتوماتیک کنترل می شود و گزارش آنها بوسیله دستگاههای کنترل و اندازه گیری به اتاق کنترل ارسال و به صور مختلف زیر به نمایش در می آیند.
● دبی آبهای خام ورودی و تصفیه شده در دستگاههای ثبات به صورت لحظه ای ثبت می شوند.
● سیگنالهای علائم در تابلوی میمیک دیافراگم روشن و خاموش بودن دستگاهها را نمایش می دهند.
● علائم خطر ، اختلال و هشدار به همراه آژیر خطر در تابلوی سیگنالهای خطر به نمایش در می آیند.
کلرزنی مقدماتی
به منظور ضد عفونی کردن خطوط انتقال آب که محل مناسبی برای رشد میکروارگانیسم ها است، در بندهای انحرافی سدهای طرق و کارده کلر به میزان لازم به آب اضافه می شود.

کلرزنی ابتدایی
پس از مخلوط شدن آب دو سد در ابتدای ورود به تصفیه خانه، کلر که به فرآیند تصفیه نیز کمک می نماید به میزان لازم با توجه به حجم و کیفیت آب ورودی توسط کلریناتورهای گازی با نظر آزمایشگاه به آب اضافه می شود.
افزودن مواد شیمیایی
برای ته نشینی ذرات معلق موجود در آبهای سطحی و زلال سازی از مواد شیمیائی بنام منعقد کننده استفاده می شود. این مواد عبارتند از : کلرورفریک(منعقد کننده اصلی) ، پلی الکترولیک(کمک منعقد کننده) ، و آب آهک (تنظیم کننده PH )که پس از رقیق سازی در مخازن شیمیائی بوسیله پمپهای تزریق در حوضچه فلاش میکسر به آب اضافه می گردد. در این حوضچه یک دستگاه همزن برقی برای اختلاط سریع مواد شیمیائی با آب نصب شده است.

ته نشینی
آب پس از اختلاط با مواد منعقد کننده وارد پلساتورها می شود و مراحل کواگولاسیون(انعقاد ذرات معلق) و فلوکولاسیون(تشکیل لجن) را طی می کند در انجام این مراحل دستگاه واکیوم چمبر که با وارد کردن ضربات پی در پی به آب باعث اختلاط آرام در حوضها می شود بسیار موثر است. ابرهای لجن تشکیل شده در اثر اختلاط آرام پس از ته نشینی در حوضچه هائی بنام هپر، بطور اتوماتیک با فاصله های زمانی معین در کانالهای منتهی به حوضچه تغلیظ لجن تخلیه و پس از جدا شدن آب صاف آن به بسترهای لجن خشک کن هدایت می شود.

فیل تراسیون
آب خام پس از زلال شدن از طریق کانالهای جمع آوری واقع در سطح پلساتورها وارد ف یلترهای تند شنی شده و با عبور از نازلهای تعبیه شده در کف ف ی ل ت ر ها بطرف کانالهای خروجی و از آنجا به طرف منابع برای مصرف شهروندان هدایت می شود. ضخامت این فیلت رها حدود 90 سانتی متر است که از دو لایه شن به قطر 5 م م و ماسه به قطر 1 م م تشکیل شده است . این فیل ترها پس از عبور آب نسبتا زلال و باقی ماندن ذرات معلق در بین ماسه ها در فواصل زمانی یک تا دو روز توسط پمپهای هوا و آب به صورت بک واش شستشو می شوند.
کلرزنی انتهایی در خروجی تصفیه خانه
مطابق استاندارد آب خروجی تصفیه خانه (که کدورتی کمتر از یک واحد NTU دارد) باید دارای مقداری کلر باقیمانده آزاد (بین PPM 0.8_0.2) برای ضد عفونی کردن منابع و خط لوله های انتقال آب تا منازل شهروندان باشد. برای این منظور در خروجی تصفیه خانه نیز کلر توسط دستگاه کلریناتور به آب اضافه می شود. میزان کلر باقیمانده آزاد در خروجی توسط دستگاه کلرسنج به صورت لحظه ای به اتاق کنترل گزارش می شود.
آزمایشگاه تصفیه خانه
این تصفیه خانه مجهز به آزمایشگاه کنترل کیفی آب است که کلیه آزمایشات مربوط را در حد استاندارد انجام می دهد. از جمله وظایف آزمایشگاه می توان :
● کنترل عملکرد بهینه فرآیند تصفیه آب در کلیه مراحل.
● تعیین میزان تزریق گاز کلر و مواد شیمیائی برای تصفیه اب با توجه به میزان آب خام ورودی از سدها و انجام آزمایشات مربوطه.
● کنترل کیفیت آب تصفیه شده خروجی برابر استانداردهای جهانی.
را نام برد.

 

[نجوای شب]

Hybrid Membrane Systems for Water Purification

Hybrid Membrane Systems for Water Purification

Hybrid Membrane Systems for Water Purification

http://depositfiles.com/en/files/2125386

​

Singh, "Hybrid Membrane Systems for Water Purification"

Elsevier; 1 edition (February 8, 2006) | ISBN:1856174425 | 384 pages | PDF | 25,1 Mb​

Membrane systems are finding increasing application worldwide in the purification of potable and industrial water, and their design and use is set to grow considerably in years to come.
​

This comprehensive book is written in a practical style with emphasis on process description, key unit operations, plant equipment description, equipment installation, safety and maintenance, process control, plant start-up, operation and troubleshooting. It is supplemented by case studies and useful engineering rules-of-thumb.
The author is a chemical engineer with many years experience in the field and his technical knowledge and practical know-how in the water purification industry are summarised succinctly in this volume.

This book...

* Will ensure your system design is fit for its purpose
* Informs readers of which membranes to use; why, where and when
* Will help readers to trouble-shoot and improve performance
* Provides case studies help understanding through real-life situations
​

 

[Niima]

فقط در مورد تصفیه آب میخوای یا ضدعفونی و انگل زدایی آب هم مشکلی نیست ؟

تصویه توسط ازون هم یکی دیگه از روشهای تصویه آب هست :

يكي از اساسي ترين اهداف تصفيه آب گند زدائي يا ضد عفوني نمودن آب جهت مناسب نمودن براي شرب مي باشد. تاكنون براي گند زد ائي آب روشهاي مختلفي ارائه گرديده است كه مهمترين آنها كلرزني ، ازن زني واستفاده از دي اكسيد كلر ، برم ، يد ونيز اشعهUV مي باشد.
عمومي ترين روش گند زدائي در جهان كلر زني مي باشد كه از دلايل عمده استفاده از آن مي توان موثر بودن در غلظت پائين ، ارزان ودر دسترس بودن ونيز داشتن باقيمانده در آب پس از عمل گند زدائي را نام برد. با توجه به تشكيل تركيبات آلي كلرينه وساير تركيبات تري هالومتان[1] در اثر گند زدايي با كلر كه عوارض نامطلوبي را براي مصرف كنندگان به همراه دارد استفاده از گند زدا هاي جديد روز به روز ابعاد وسيع تري مي يابد.
ازن از جمله تركيباتي است كه با توجه به خواص ويژه خود ، نزديك به يك قرن است كه بعنوان گند زدا در آب آشاميدني توسط كشورهاي اروپايي مورد استفاده قرار گرفته است . اولين كار برد ازن در سال 1893 در كشور هلند وبراي تصفيه خانه اي كه از آب رودخانه راين تغذيه مي نمود صورت پذيرفت . امروزه بيش از يك هزار تصفيه خانه آب از ازن بعنوان بخشي از تصفيه شيميائي استفاده مي كنند كه اغلب آنها در كشورهاي غربي بويژه فرانسه ، سوئيس وكانادا قرا دارند . بزرگترين تاسيسات گند زدائي با ازن در مناطق پاريس ومونترال بكار گرفته شده است .

خواص فيزيكي وشيميائي ازن
ازن يكي از اشكال آلوتروپي[2] اكسيژن بوده وگازي آبي رنگ با بوي تند وناپايدار مي باشد . اين تركيب يك اكسيد كننده قوي بوده وبسيار قوي تر از اسيد هيپوكلرو( ماده موثر گند زدايي كلر در آب ) مي باشد. حلاليت ازن در آب 12 مرتبه كمتر از حلاليت كلر بوده ومحلول آبي آن نيز ناپايدار مي باشد.
با توجه به ناپايداري گاز ازن ، بايد درمحل مصرف ونيز زمان مصرف توليد شود ونمي توان آنرا مثل كلر ذخيره نمود. با توجه به حوادث زيادي كه در خصوص تركيدن سيستم هاي ذخيره ونگهداري كلر بوقوع پيوسته است اين محدوديت لزوماً جزء معايب استفاده از گاز ازن محسوب نمي شود. لكن عدم امكان ذخيره آن در مواردي موجب توقف يا اشكال در امر استفاده از سيستم گند زدا مي گردد.


خصوصيات بيوشيميائي ازن
نقش ازن در تصفيه آب وپساب بعنوان يك عامل اكسيد كننده ويك تركيب ميكروب كش حائز اهميت بوده و د رمحيط آبي خصوصيات مشابهي با كلر دارد . از اينرو اين دو ماده بعنوان رقيب يكديگر ودر مواردي مكمل يكديگر مطرح مي باشند. ازن داراي دو خاصيت بسيار مهم در ارتباط با محيط اطراف خود مي باشد:
1- قدرت گند زدائي بالا
خصوصيات ميكروب كشي ازن بيانگر پتانسيل بالاي اكسيد اسيون آن مي باشد. تحقيقات نشان مي دهد كه گند زدائي توسط ازن حاصل اثر مستقيم آن برباكتريها وتجزيه ديواره سلولي باكتريها مي باشد . كه از اين نظر با مكانيسم عمل كلر در فرايند گند زدائي متفاوت است. با توجه به قدرت بالاي گند زدائي ازن در مقايسه با كلر وساير گندزداها ، زمان كمتري جهت تكميل فرايند گند زدائي نياز مي باشد. بررسي ها همچنين بيانگر توانائي بيشتر ازن در از بين بردن ويروسها در مقايسه با كلر مي باشد.
2- ازن به عنوان يك اكسيد كننده قوي
ازن مصارف زيادي در تصفيه آب آشاميدني از قبيل كنترل طعم وبو كنترل رنگ وحذف آهن ومنگنز علاوه بر گند زدائي دارد . قدرت اين اكسيد كننده در شفاف سازي منابع آب با كيفيت پائين مانند آبهاي بازيافتي مهم مي باشد. ازن مواد معدني را بطور كامل اكسيد نموده وموجب ته نشيني وحذف آنها مي گردد. اهميت عمده ازن در قابليت شكستن تركيبات آلي همراه با آهن ومنگنز مي باشد.
ازن در برطرف نمودن تركيبات آلي مولد رنگ ، قوي وموثر نشان مي دهد بطوريكه بعنوان يك عامل جلا دهنده خوب براي فاضلاب وحذف كننده رنگ در آب شرب كا ربردهاي فراواني يا فته است . ازن همچنين قادر است تركيبات فنوليك وديگر تركيبات مولد طعم را در آب شرب از بين ببرد. تحقيقات نشان داده است كه ازن مي تواند آفت كشهاي مالاتيون وپاراتيون را كه تركيباتي سرطان زا وخطرناك هستند به اسيد فسفريك ( بي خطر) تبديل نمايد.
اخيراً در خصوص استفاده از ازن به منظور كنترل وحذف كدورت ومواد آلي در مقررات E PA [3]رهنمود هايي ارائه گرديده است .

كنترل كدورت
در يك تصفيه خانه متعارف كه از آب سطحي بعنوان ورودي استفاده مي نمايد اولين مرحله تصفيه حذف كدورت مي باشد كه براساس كيفيت آب خام ورودي بايد تعيين نمود كه مقدار پيش ازن زني با مقادير كم مناسب است يا خير؟ براي آبهاي با كدورت زياد مصرف مقدار كمي ازن باعث كاهش كدورت مي شود در حاليكه مصرف مقدارزياد ازن باعث افزايش كدورت مي گردد.


اگر پيش ازن زني در مقادير كم صورت پذيرد نياز به دو مرحله ازن زني در سيستم متداول تصفيه آب مي باشد درازن زني با مقادير كم همواره اولين مرحله مربوط به كنترل كدورت وحذف آهن ومنگنز مي باشد. در مرحله دوم ازن زني ، مواد آلي مولد طعم وبو ورنگ وDOC [4] با استفاده از مقادير بيشترازن وتماس زياد اكسيد مي شوند.
اگر پيش ازن زني براي آبهاي با كدورت كم در نظر گرفته شود اغلب مقادير كم ازن كفايت مي نمايد ودر نتيجه تمام مراحل اكسيد اسيون به منظور انجام گند زدائي اوليه در يك نقطه صورت مي پذيرد. در اين گونه موارد معمولاً از *****اسيون مستقيم جهت عمليات صاف سازي استفاده مي شود وازن از طريق ناپايداركردن ذرات معلق وخنثي سازي بار ذرات كلوئيدي موجبات حذف كدورت را فراهم مي نمايد. اين امر موجب انجام مناسب تر فرايند انعقاد وصرفه جوئي در مصرف مواد شيميائي مورد نياز مي گردد به گونه اي كه صرفه جويي حاصل از مصرف مواد با افزايش هزينه هاي مربوط به نصب سيستم ازن زني مطابقت مي نمايد.


محصولات جانبي حاصل از گند زدائي با ازن

در غياب يون برميد در آب ، محصولات جانبي حاصل از ازن زني شامل اسيد هايي با وزن ملكولي كم وغيرها لوژن دار ، آلدهيد ها، كتون ها [5]و الكل ها مي باشند كه اين تركيبات اغلب توسط ميكرو ارگانيسم هاي موجود در آب قابل تجزيه بيولوژيكي مي باشند ومعمولاً براي مصرف كنندگان بي خطر هستند . بطور معمول در آبهاي سطحي مقدار كمي يون برميد يافت مي شود كه در اثر ازن زني به يون برمات )-3BrO ) ومحصولات جانبي ديگر تبديل مي شود . اين محصول همانند محصولات حاصل از كلر زني خطراتي جدي براي سلامتي ايجاد مي نمايد.
پيش ازن زني باعث تغيير شكل مواد آلي موجود در آب خام مي گردد ازن ، مواد آلي داراي زنجيره طولاني و با تعداد ملكول زياد را به مواد غير قابل تجزيه بيولوژيكي ونيز برخي تركيبات كوچكتر قابل تجزيه تبديل مي نمايد. اين امر بطور همزمان موجب افزايش اكسيژن محلول آب مي گردد وشرايط براي رشد باكتريها ي هوازي مهيا مي شود. در صورت استفاده از *****هاي كربن فعال گرانولي (GAC ) در بخش ***** اسيون ، مواد آلي بر روي منافذ وسطح كربن فعال گرانولي جذب مي شوند ولذا ***** بعنوان منبع تغذيه ورشد باكتريها ايفاي نقش مي نمايد . در اين صورت آبي كه از چنين ***** هايي عبور مي نمايد مواد آلي را در سطح ***** باقي گذاشته واز رشد باكتريها درآب پس از ***** جلوگيري بعمل مي آورد.


تجربيات تعدادي از كشورها در استفاده از ازن

1- كشورآمريكا
در سال 1940 نخستين واحد ازن زني به منظور از بين بردن طعم وبوي حاصل از مواد فنلي در آمريكا تاسيس گرديد . البته همواره از كلر زني نيز بصورت توامان استفاده مي گرديد تا در سيستم توزيع مقدار باقيمانده پايدار از گندزداها وجود داشته باشد.
تحقيقات نشان داده كه استفاده ازازن قبل ازكلر زني باعث كاهش توليد تري هالومتانها در حد كمتر از 1 ميكروگرم در ليتر مي باشد. با توجه به بالاتر بودن كيفيت آب منابع در دسترس در آمريكا نسبت به منابع آبي اغلب كشورهاي غربي ، استفاده از ازن در ايالات متحده كمتر مورد توجه قرار گرفته است لكن با افزايش آلودگي آبهاي سطحي وزير زميني در دهه 90 قوانين جديدي در راستاي بهبود كيفيت آب وضع شده كه از جمله آنها رويكرد بيشتر به استفاده از ازن در جهت افزايش كيفيت وقابليت اعتماد به آب شرب مصرفي مي باشد . از اين رو تعداد تصفيه خانه هاي داراي تاسيسات ازن زني دراين كشور بين سالهاي 90تا 94 از 20 به 60 عدد افزايش يافته است.
2- كشوركانادا
اولين تاسيسات ازن زني در كانادا در سال 1956 نصب و راه اندازي شد. در اين كشور از ازن بعنوان گندازدا ونيز حذف كننده طعم وبو وكنترل كدورت استفاده گرديده است هرچند جهت حفظ مقادير باقيمانده گندزدا در شبكه سيستم كلر زني نيز بصورت همزمان بكار گرفته شده است . عمده كاربرد ازن در كانادا در حذف مشكلات طعم وبوهاي فصلي جهت كمك به امر گند زدايي بوده است.
3- كشورفرانسه
در سال 1992 حدود700 تصفيه خانه در فرانسه با استفاده از سيستم ازن زني مشغول بكار بوده اند كه آب تمامي اين تصفيه خانه ها از آبهاي سطحي تامين مي شده است . هدف اصلي براي استفاده از ازن كنترل طعم بو ، تخريب فنل ، حذف مواد آلي وغير فعال سازي ويروسها واز بين بردن باكتريها مي باشد . در تعدادي از تصفيه خانه ها از ازن براي حذف رنگ وآهن ومنگنز استفاده مي شود ودر اكثر تصفيه خانه ها گزارش شده كه ازن باعث افزايش راندمان حذف كدورت گرديده است.
4- كشورسوئيس
در سوئيس 150تصفيه خانه بزرگ وكوچك از ازن زني براي از بين بردن باكتريها وويروسها ، حذف طعم وبو ومواد آلي استفاده مي نمايند.
5-كشوراستراليا
در استراليا نيز تعداد 42 تصفيه خانه با سيستم ازن زني فعاليت دارند كه تعدادي بعنوان گند زداي مكمل كلر وتعدادي نيز بعنوان حذف كننده رنگ ومواد آلي بكار گرفته شده اند.

هزينه ها
هزينه هاي مربوط به خريد ونصب تاسيسات ازن زني با توجه به ميزان ازن مورد نياز ودبي تصفيه خانه متفاوت است ولي بطور متوسط هزينه اي بالغ بر 500 تا 600 هزار دلار براي آن پيش بيني مي گردد.
انرژي متوسط مورد نياز جهت توليد هر كيلو گرم ازن ، 15تا20 كيلو وات ساعت خواهد بود . اين در حاليست كه براي انجام مناسب گند زدائي با ازن ، دوز تعيين شده mg/lit 5/1-1 مي باشد. تاسيسات توليد ازن حدود 68 در صد از الكتريسته مورد نياز ***** اسيون تصفيه خانه را مصرف مي نمايد. تخمين زده مي شود كه در صورت تزريق mg/lit 1 ازن ، به ازاي هر يك هزار متر مكعب آب تصفيه شده يك دلار صرف گردد.

مزايا ومعايب استفاده از پيش ازن زني در مقايسه با كلر :
1- مزايا
1-1- كاهش مقادير رنگ ،طعم وبو به ميزان قابل توجه
1-2- افزايش راندامان ***** اسيون ( حدود 50 در صد )
1-3-افزايش راندمان گند زدائي
1-4-كاهش زمان مورد نياز براي تشكيل فلوك ولخته سازي
1-5-كاهش مواد شيميائي مورد نياز براي فرايند انعقاد
1-6-كاهش تركيبات تري هالومتان به ميزان قابل توجه ونيز ديگر تركيبات آلي كلر دار
1-7-كاهش لجن حاصل از بك واش[6] *****
2- معايب
2-1- هزينه نصب وراه اندازي بالا
2-2- ناپايداري وعدم ايجاد باقيمانده در آب
2-3- ايجاد تركيبات جانبي مضر (اين تركيبات نسبت به تركيبات جانبي كلر از حجم وعوارض كمتري برخوردار است)
2-4- عدم امكان ذخيره سازي جهت موارد اضطراري


نتيجه گيري
به سختي مي توان تمام كاربردهاي ازن درآب آشاميدني را در اين مبحث كوتاه ارائه نمود . مهمترين موضوعي كه لازم است بخاطر داشته باشيم اينست كه با بكار گيري ازن در تصفيه آب آشاميدني مي توان بسياري از مشكلاتي كه توسط ديگر گند زداها واكسيد كننده ها قابل رفع نيستند را برطرف نمود كه از جمله مي توان از اكسيد اسيون آلاينده هاي ميكرو ، تثبيت بيولوژيكي آب وضد عفوني نام برد.
درست مثل هر اكسيد كننده ديگر ، با بكار گيري ازن در تصفيه آب نيز فراورده هاي جانبي حاصل مي شود كه برخي از آنها از نقطه نظر بهداشتي قابل توجه هستند. افزايش دانش وتجربيات محققين در 25 سال گذشته در خصوص كاربرد ازن منجر به كاهش مخاطرات ونگرانيها مربوط به استفاده از آن به كمترين حد ممكن گرديده است.

http://ssf.blogfa.com/cat-6.aspx​

 

[Niima]

كلر زني آب

كلر زني آب

[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]روش كلر زني مخازن آب [/FONT]

[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]كلرينه كردن آب مخازن: ابتدا حجم مخزن را معين نموده، سپس به ازاي هر متر مكعب ( 1000ليتر ) آب از 3 تا 5 گرم پـــــــودرپركلرين استفاده مي شود. كلرينه كردن مخازن به روشهــاي دستي و مكانيكي انجام مي شود كه در روش دستي لازم است حتماً پس از اضافه كردن محلول كلر آب مخزن به هم زده شود. بعد از گذشت نيم ساعت در صورت مناسب بودن نتيجه كلرسنجي آب قابل مصرف است قابل ذكر است كه نتيجه كلرسنجي در كليه ساعات شبانه روز و در نقاط مختلف شبكه لوله كشي بايد در حد مطلوب باشد . حد مطلوب آخرين شير مصرفي شبكه ./ 8 تا 1 PPM (قسمت در ميليون ) [/FONT]
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]

[/FONT]


[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]طرز تهيه و استفاده از محلول کلر مادر [/FONT]

[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]از ترکيب سه قاشق مرباخوري- ( ۱۵ گرم )از پودر پرکلرين۷۰درصد در يک ليتر آب ، کلر مادر بدست مي آيد که بايد در يک بطري تيره رنگ يا پوشيده با کاغذ آلومينيوم نگهداري شود . ۳ تا ۷ قطره از اين محلول کلرمادر در يک ليتر آب بمدت ۳۰ دقيقه آنرا بهداشتي و قابل شرب مي نمايد .[/FONT]

[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]

[/FONT]







[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]نحوه گندزدايي مخازن تعمير شده و يا جديدالاحداث[/FONT]

[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]طبق جدول زير مقدار كلر مورد لزوم محاسبه گردد. [/FONT]

[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]حجم مخزن به متر مكعب 100 200 [/FONT]
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]درصد خلوص كلر 70 70 [/FONT]
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]كلر مورد مصرف به كيلو گرم 3/4 6/8 [/FONT]
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]ساعت ماند كار 12 12 [/FONT]​

[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]قبل از گند زدائي، جدار داخلي مخازن با برس سيمي تميز و شست وشو گردد و با توجه به حجم مخزن به ازاي هر متر مكعب 43 گرم پركلرين 70 درصد به صورت محلول آماده نمود. بعد از اين مرحله چندين بار با آب مخزن را شستشو مي دهيم [/FONT]
[FONT=Georgia, Times New Roman, Times, Serif]http://ssf.blogfa.com/cat-6.aspx[/FONT]

 

[نازي_مو]

درود

آقا فرامرز در مورد تصفيه آب كارخانجات صنايع غذائي هم اطلا عات بده

 

[Niima]

درود

آقا فرامرز در مورد تصفيه آب كارخانجات صنايع غذائي هم اطلا عات بده

تصفيه فا ضلا ب

پيش بيني تصفيه فا ضلا ب اب کارخانه ها قبلا مورد تاکيد واقع شد . حجم فا ضلاب هر کارخانه با توجه به گسترش ان در اينده بايد تا حد امکان به طور دقيق محاسبه شده و براي تصفيه ان پيش بيني لازم به عمل ايد. در صورت نزديکي به دريا يا رود خانه بزرگ و اجازه قا نوني , ممکن است فا ضلا ب را را رقيق کردن به ميزان معين وارد انها ساخت . در اين صورت تعداد B.O.P فاضلا ب بايد از حد خاصي که شهر داري ها تعين مي کنند , تجا وز نکند. در صورتي که چنين امکا ني وجود نداشته باشد , کارخانه ها بايد پيش بيني هاي لازم را براي تصفيه فاضلا ب کار خانه بنمايد . براي اين کار ممکن است از تانک هاي تخمير براي کارخانه هاي کوچک و يا از *****هاي تصفيه و يا مرداب ها براي حجم زياد
فاضلا ب کارخانه هاي بزرگ استفاده کرد عبارتست از مقدار O2 لازم بر
حسب قسمت در ميليون براي تخمير هوازي , و اکسيداسيون کامل مواد الي يک
فاضلا ب که معمولا ان را در 20 درجه سانتي گراد و به مدت 5 روز محاسبه مي کنند. هر چه.BOP کمتر باشد اضافه کردن فا ضلا ب به اب هاي راکد ومتحرک , خطر کمتري براي موجو دات زنده , مانند ماهي و غيره خواهد داشت.


بقيشو بعد واست ميذارم

 

[Niima]

البته در صنعت از روش اسمز معکوس هم برای تصویه آب استفاده میشود . اساس کار این دستگاه بصورت زیر است :


اسمز معکوس [reverse Osmosis (RO)]
صنایع امروز برای تصفیه آب مورد استفاده در بخشهای تولید بخار و فرآیند خود از سیستم اسمز معکوس استفاده فراوانی می برند. اساس کار این دستگاهها بر عبور ملکولهای غیریونی مثل آب از یک غشاء با روزنه های بسیار ریز بنا شده است. این غشاءها به صورتی ساخته شده اند که ملکولهای خنثی را براحتی از خود عبور می دهند. به همین دلیل آب ورودی به سیستم، که دارای املاح مختلف است به آب تقریبا خالص تبدیل می گردد. در سیستم اسمز معکوس، جریان ورودی یا خوراک (Feed) به دو جریان آب تصفیه شده (Permeate) و پساب غلیظ (Reject) یا (Brine) تبدیل می شود.

اساس کار اسمز معکوس
فرض کنید دو ظرف مطابق شکل 1 ،یکی حاوی آب نمک (1) ودیگری حاوی آب خالص (2) توسط یک لوله به یکدیگر متصل بوده وهر دو دارای ارتفاع مساوی از آب و در یک سطح قرار داشته باشند. جهت برقراری تعادل در غلظت یونهای سدیم و کلراید از ظرف آب نمک، یونهای نمک به صورت نفوذ مولکولی به ظرف آب خالص انتقال یافته تا تعادل غلظت بین هر دو ظرف برقرار گردد. اما اگر بین این دو ظرف و در مسیر جریان آب یک غشاء قرار گیرد که فقط اجازه دهد مولکولهای آب از آن عبور کنند، یونهای نمک اجازه عبور نخواهند داشت. لذا برای برقراری تعادل در غلظت، آب خالص از ظرف شماره (2) به ظرف شماره (1) انتقال می یابد و این عمل تا آنجا ادامه می یابد که افزایش ارتفاع حاصله در ظرف آب نمک، فشار مضاعف ایجاد کرده و اجازه انتقال آب از ظرف شماره (2) به ظرف شماره (1) را ندهد. این فشر را فشار اسمزی می گویند و طبق قانون Vant Hoff تابعی است از غلظت نمک در هر دو ظرف غشاء.

​

F : فشار اسمزی F = (Cs1 – Cs2) RT
در معادله فوق Cs1 غلظت نمک در ظرف شماره (1) (محلول خوراک)، Cs2 غلظت نمک در ظرف شماره (2) (آب تصفيه شده) و R ثابت گازهاست و T درجه حرارت بر اساس درجه کلوین میباشد.

​

بر طبق شکل بالا در صورتی که بخواهیم جریان را بر عکس کرده یعنی از ظرف شماره (1) به ظرف شماره (2) انتقال دهیم لازم است فشاری بیش از فشار اسمزی به محلول آب نمک وارد آوریم. این فشار را فشار عملیاتی گفته و با P نمایش می دهند. لذا مقدار فشار خالص که باعث می گردد آب از ظرف آب نمک به ظرف آب خالص انتقال یابد برابر است با P – F و فشار محرکه یا Driving Pressure نامیده می شود. (شکل زیر)

​

مثال مذکور فرآیند اسمز معکوس به صورت Batch را ارائه میکرد. اما در صنعت لازم است تصفیه آب به صورت پیوسته صورت پذیرد و اگر بخواهیم مطابق با این مثال عمل تصفیه را انجام دهیم، افزایش غلظت نمک در ظرف خوراک (1) باعث ازدیاد فشار اسمزی گشته لذا بایستی دائما فشار عملیاتی را زیاد کرده و برای جلوگیری از این مشکل همواره جریانی از قسمت محلول غلیظ از دستگاه خارج کنیم تا غلظت ثابت بماند. بنابراین همواره جریان Permeate کمتر از مقدار جریان خوراک میباشد.

انتخاب غشاء (Membrane Selection)
در سیستم اسمز معکوس غشاء مهمترین و حساسترین قسمت دستگاه می باشد. زیرا فشار عملیاتی مورد نیاز ارتباط مستقیم با ضخامت غشاء و قطر سوراخهای آن دارد. همچنین غشاء به علت تماس مداوم با مواد شیمیایی افزوده شده به آب، بایستی مقاوم بوده و با مواد بازدارنده و ضد زسوب گذار و زیست کشها (Biocides) واکنش ندهد.

عوامل مؤثر در مقایسه غشاءها عبارتند از:
1. قطر سوراخها
2. ضخامت
3. مقاومت در مقابل مواد شیمیایی
4. قیمت
5. افت فشار
6. شرکت سازنده

سعی می شود آب قبل از ورود به دستگاه اسمز معکوس، حتما تصفیه مقدماتی گردد. ولی با این حال لازم است پیش از انتخاب غشاء عملیت پایلوتی صورت پذیرد. به علت کیفیت بسیار عالی آب خروجی از سیستم اسمز معکوس امروزه بیشتر صنایع از این روش، بجای بکارگیری سیتمهای تعویض یونی استفاده می کنند. زیرا مبادله کننده های یونی به علت مصرف زیاد مواد شیمیایی و رزین، دارای هزینه راهبری و نگهداری زیادی می باشند.

 

[Niima]

درود

آقا فرامرز در مورد تصفيه آب كارخانجات صنايع غذائي هم اطلا عات بده

سيستم هاي مهندسي تصفيه فاضلاب

انواع فاضلاب:

صنعتی: خواص آن بستگی به نوع صنعت دارد. فرايند تصفيه بسيار متغير می باشد. بسياری از فرايندهای مورد استفاده جهت تصفيه فاضلاب شهری در مورد فاضلاب صنعتی نيز استفاده می شود.

شهری: حاوی آلاينده های بسياری است. ترکيب فاضلاب با فصل ممکن است تغيير کند که ناشی از استفاده مختلف آب می باشد.

مهم ترين اجزای تشکيل دهنده فاضلاب

جامدات معلق: عمدتاً شامل پسماندهای غذايي، فضولات بدن انسان، کاغذ، پارچه و ذرات خاک می باشد.

مواد آلی فاضلاب : عمدتاً شامل پروتئينها (40 تا 60 درصد)، کربوهيدراتها (25 تا 50 درصد) و ليپيدها (تقريباً 10درصد)

عوامل بيماريزا: انواع عوامل بيماريزا با منشأ آبی يافت می شوند که شامل باکتريها، ويروسها، پرتوزوآ و انگلها می باشند.

سيستم های تصفيه فاضلاب شهری

تصفيه اوليه - تصفيه ثانويه - تصفيه ثالث



تصفيه اوليه:

هدف جداسازی مواد جامد از فاضلاب ورودی و جدا کردن نخاله های بزرگ توسط غربالها و يا خرد کردن آنها با تجهيزات خرد کننده ، جداسازی جامدهای معدنی در کانالهای دانه گير و بيشتر جامدات معلق آلی با ته نشينی ، جداسازی تقريباً نيمی از جامدات معلق که تقريباً 30% BOD کل فاضلاب ورودی را تشکيل می دهند.

طراحی تصفيه اوليه:

1) غربال کردن يا آشغال گيری:

حذف جامدات درشت از فاضلاب ، غربالهای درشت از ميله های عمودی به فاصله 1 سانتیمتر از يکديگر و غربالهای ريز از سيمهای بافته شده و يا صفحات سوراخدار تشکيل شده اند. مقدار جامدات حذف شده در غربال کردن به اندازه روزنه های غربال بستگی دارد. دفع در محل دفن بهداشتی زباله، خرد کردن و باز گردانيدن به جريان فاضلاب ، خاکسترسازی متداولترين عمليات دفع جهت جامدات غربال شده به شمار می رود.



2) خرد کردن:مواد غربال شده گاهی پس از خرد کردن به جريان فاضلاب باز می گردانند. خرد کننده معمولاً جامدات درشت را تا اندازه تقريبی 8 ميليمتر خرد می کند و به فاضلاب بر می گرداند. دستگاه های خرد کننده بايد جلوتر از دستگاههای پمپاژ قرار بگيرند.



3) شن گيری يا حذف دانه :دانه يا grit شامل گونه ها و انواع مختلفی مانند جامدات معدنی شامل نخاله ها، شن، گل و لای، پوسته تخم مرغ، شيشه و خرده فلز و يا ترکيبات آلی سنگينتر و بزرگتر مانند تکه های استخوان، دانه ها و تفاله های چای و قهوه می باشد. از يک ميليون متر مکعب فاضلاب 15 متر مکعب دانه جدا می شود. دانه های دارای مواد آلی يا در محل دفن بهداشتی دفع می شوند و يا همراه با مواد غربال شده سوزانده و سپس دفع می شوند.



4) اندازه گيری جريان : دانستن شدتهای هيدروليکی جريان برای عملکرد بسياری از راکتورها در واحد تصفيه فاضلاب ضروری می باشد. اندازه گيری شدت جريان جهت تخمين ظرفيت مورد نياز در آينده لازم می باشد.



5) ته نشين سازی مقدماتی : عمليات واحدی است که برای تغليظ و جداسازی جامدات آلی معلق از فاضلاب طراحی می شود. زمانی که تصفيه اوليه کافی تلقی می شود ته نشين سازی مقدماتي مهم ترين قسمت واحد تصفيه می باشد. عملکرد اين بخش جهت کاهش بار آلودگی وارد شونده به جريانهای طبيعی آب بسيار حساس می باشد. اين عمل بدون افزايش منعقد کننده های شيميايي و اختلاط مکانيکی و يا عمليات لخته سازی می باشد. مواد آلی اندکی از آب سنگينترند و ته نشين می شوند و مواد سبکتر مانند روغنها در سطح فاضلاب شناور می شوند. جداسازی کف توسط لجن روب و جداسازی مواد شناور توسط يک سر ريز کف انجام می گيرد. ته نشين سازهای اوليه يا به شکل مخازن مستطيل بلند و يا مخازن استوانه ای می باشند.



تصفيه ثانويه سيستم های تصفيه فاضلاب شهری:

تبديل بيولوژيکی مواد آلي کلوئيدی و محلول به جرم زنده که بعداً به وسيله ته نشين سازی جدا می شود. تماس بين ميکروارگانيسم ها و مواد آلی در اثر معلق بودن جرم زنده در فاضلاب و يا عبور فاضلاب از سطح جرم زنده چسبيده به سطوح جامد معروفترين سيستم جرم زنده معلق لجن فعال می باشد.جرم زنده توليد شده توسط کاتابوليسم خود خوری و يا ساير ميکروارگانيسم ها قابل تجزيه می باشد.

معمولاً تصفيه بيشتر لجن ثانوی توسط فرايندها بيولوژيکی بی هوازی صورت می گيرد. محصولات نهايي گازی شکل، متان، دی اکسيد کربن و مايعات و جامدات بی اثر توليد می شوند. متان دارای ارزش حرارتی است.مايعات با غلظت های بالای ترکيبات آلی به واحد تصفيه بازگردانده می شوند. جامدات با مقدار زيادی از ترکيبات معدنی به عنوان تنظيم کننده مواد خاک و يا کود در زمينهای کشاورزی مصرف می شوند. بقيه جامدات را با سوزاندن و دفن بهداشتی دفع می کنند.

گاهی تصفيه اوليه و ثانويه همراه با هم انجام می شود. فاضلاب در حوضچه های اکسيداسيون ريخته می شود و فاضلاب در سطح به طور هوازی و در عمق به صورت غيرهوازی تجزيه می شود در سيستم لاگون هوادهی شده، اکسيژن در اثر هوادهی مکانيکی تأمين می شود و تجزيه در کل عمق برکه به صورت هوازی می باشد. در اغلب موارد تصفيه ثانويه جهت دستيابی به استانداردهای جريان خروجی کافی می باشد.

طراحی تصفيه ثانويه:

جريان خروجی از تصفيه اوليه هنوز دارای 40 تا 50 درصد از مواد جامدمعلق و تقريباً تمام مواد آلی و معدنی محلول اوليه می باشد. جهت حذف مواد آلی در تصفيه ثانويه از فرايندهای فيزيکی، شيميايي و يا بيولوژيکی استفاده می شود. در تصفيه بيولوژيکی مواد آلی فاضلاب به عنوان غذا توسط ميکرو ارگانيسم ها مصرف شده و به سلولهای بيولوژيکی يا جرم زنده تبديل می شود. ارگانيسم هايي که در سيستم های آبهای شيرين طبيعی به تجزيه مواد آلی می پردازند. ارگانيسم های دخالت کننده در تصفيه فاضلاب می باشند. جداسازی جرم زنده تازه توليد شده از فاضلاب جهت تکميل فرايند تصفيه ضروری می باشد.



لجن فعال

يک سيستم کشت ميکروبی معلق است که از اوايل قرن بيستم توجه و استفاده می شود. لجن ته نشين شده حاوی ميکروارگانيسم های زنده و فعال می باشد و به همين سبب لجن فعال ناميده مي شود. لجن فعال از نوع كشت ميكروبي معلق با لجن بازگشتي مي باشد وبه صورت اختلاط کامل يا جريان لوله ای می باشد. فرآيند هوازی است و اکسيژن به وسيله تزريق هوا تأمين می شود.



هوادهی لجن فعال

در فرايند لجن فعال سرعت مصرف اکسيژن هميشه از سرعت جايگزينی طبيعی آن بيشتر است. اکسيژن به طور مصنوعی در اثر هوادهی مايع مخلوط در راکتور بيولوژيکی تأمين می شود. سرعت مصرف اکسيژن تابعی از خواص فاضلاب و راکتور می باشد. تکنيک های هوادهی عبارتنداز: پخش کننده های هوا (ديفيوزر) برای تزريق هوای فشرده و همزنهای مکانيکی برای اختلاط شديد جهت توزيع هوا در مايع و استفاده از هوای پخش شده در سيستم های جريان لوله ای و هواده های مکانيکی در سيستم های کاملاً مخلوط شده اند



برکه ها و لاگونها

در برکه ها که معمولاً کم عمق هستند، فاضلاب برای مدت نسبتاً طولانی جهت فرايند پالايش طبيعی و رسيدن به تصفيه مطلوب نگه داشته می شود. در برکه ها حداقل قسمتی از سيستم بايد هوازی باشد. لاگونها حوضچه هايي هستند که اکسيژن آنها از طريق هوادهی مصنوعی تأمين می شود. لاگونها معمولاً اختياری هستند و جامدات در قسمت کف ته نشين می شود و به شکل بی هوازی تجزيه می شوند. برکه ها و لاگونهای اختياری راکتورهای کاملاً بهم خورده، بدون جريان بازگشتی جرم زنده هستند و جامدات فاضلاب در نزديکی محل ورود جريان ته نشين می شوند.

گندزدايي جريانهای خروجی

ضرورتاً در مواردی که در بخش هايي از جريان خروجی ممکن است با انسان تماس يابد، انجام داده می شود. فرايندهای گندزدا مشابه با فرايندهای گندزدايي در مورد آب آشاميدنی می باشد. اکسيد کننده های شيميايي مؤثرترين مواد گندزدا جهت فاضلاب می باشند. پر مصرف ترين گندزدا کلر می باشد. با وجود اينكه کلر با اجزای مشخصی در فاضلاب ترکيب شده و ايجاد ترکيب هالوفرم می نمايد بيش از ساير مواد گندزدا به مصرف مي رسد.



تصفيه و دفع لجن:

جامدات غليظ جدا شده از فاضلاب دارای مواد زيان آور بسياری می باشند و بايد به نحو مناسبی دفع شوند. تجهيزات دفن لجن 40 تا 60 درصد هزينه ساخت واحدهای تصفيه فاضلاب را به خود اختصاص می دهد. در مرحله اول بايد کميت و ماهيت لجن با توجه به خواص فاضلاب، ماهيت و بازدهی فرايندهای تصفيه مشخص شود. معمولاً 70 درصد لجن را مواد آلی تشکيل می دهد.اين عمل جهت كاهش حجم لجن مي باشد و در نهايت لجن به شكل مايع و يا نيمه جامد باقي مي ماند.



تغليظ لجن :

با استفاده از روش های زیر صورت می گیرد :
روش های مکانيکی

*****اسيون خلاء

استفاده از سانتريفوژ

کاهش حجم به کمک تغليظ ثقلی که معمولاً غلظت را دو برابر کرده و حجم را نصف می کند.

شناور سازی



هضم لجن

مهم ترين روش تثبيت لجن غليظ شده تجزيه بيولوژيکی می باشد. درفرايند هضم ، جامدات تبديل به محصولات نهايي غير سلولی می شوند. هضم لجن باعث کاهش حجم لجن تغليظ شده و خنثی سازی جامدات باقی مانده می شود. هضم می تواند به دو صورت هوازی و غيرهوازی صورت پذيرد.



دفع لجن

با استفاده از روش های زیر صورت می گیرد :
خشک کردن

خاکسترسازی

تخليه لجن در زمين با رعايت معيارهای بهداشتی

تخليه لجن در خاکها به عنوان کود



تصفيه ثالت

شامل جداسازی بهتر مواد جامد معلق و حذف مواد مغذی می باشد.از *****اسيون جهت جداسازی جامدات معلق استفاده می شود. حذف ترکيبات فسفر و نيتروژن به وسيله مجموعه ای از فرايندهای فيزيکی، شيميايي و بيولوژيکی انجام می شود.



تصفيه ثالث يا تصفيه پيشرفته فاضلاب:

هر گاه کيفيت جريان خروجی از تصفيه ثانويه منطبق با استانداردهای جريان خروجی نباشد. تصفيه ثالث شامل حذف ترکيبات نيتروژن و فسفر، مواد مغذی رشد گياهی، جامدات معلق اضافی، نمکهای معدنی محلول و مواد آلی مقاوم ممکن است باشد. مهم ترين مواد مغذی معمولاً در برگيرنده ترکيبات نيتروژن و فسفر می باشند.



حذف نيتروژن

نيتروژن آمونياكي، احياء شده ترين تركيب نيتروژن يافت شونده در فاضلاب ها است.


متداول ترين فرايند ها جهت جداسازي آمونياك:


1) حذف آمونياك به روش هوادهي

2) نيتريفيكاسيون- دي نيتريفيكاسيون بيولوژيكي



حذف فسفر

فسفر جز يي جدايي ناپذير از فاضلاب شهري است.به طور متوسط در حدود 10 ميلي گرم بر ليتر مي باشد.بيشتر به شكل پلي فسفات ها و ارتوفسفات ها هستند.روش اصلي جداسازي فسفر ترسيب شيميايي مي باشد.در اين روش در pH هاي اندكي اسيدي ارتوفسفات ها با كاتيو ن هاي آهن يا آلومينيوم سه ظرفيتي واكنش داده و ايجاد رسوب مي نمايند.



دفع فاضلاب و استفاده مجدد از آن:

قسمت عمده فاضلابهای تصفيه شده بايد دفع شوند. دريافت کننده های نهايي فاضلابهای تصفيه شده: آبهای سطحی و بسترهای آب زيرزمينی، سطح زمين و در برخی موارد اتمسفر محل های دفع يا تجهيزات مورد استفاده مجدد بايد در فاصلة مناسبی نسبت به واحد تصفيه فاضلاب قرار داشته باشند. معمولترين روش برای دفع فاضلاب رقيق نمودن آن در آبهای سطحی است. از جريانهای خروجی فاضلاب در کشاورزی و ايجاد فضاهای سبز شهری در پارکها، زمينهای گلف، کناره بزرگراهها و جاده های منتهی به فرودگاهها به نحو موفقيت آميزی استفاده شده است. ممکن است از جريانهای خروجی تصفيه فاضلاب جهت مقاصد صنعتی استفاده شود. با توجه به کمبود آب آشاميدنی، استفاده از فاضلاب تصفيه شده به عنوان بخشی از منبع آب آشاميدنی اخيراً در بعضی کشورها بيشتر متداول شده است.


مراجع

”مهندسي محيط زيست“ نوشته پوي، روو، و چپانوگلاس، ترجمه دكتر محمد علي كي نژاد و مهندس سيروس ابراهيمي، انتشارات دانشگاه صنعتي سهند

 

[Niima]

خدمت شما



بررسي روش هاي تصفيه آب خانگي و كاربرد آنها


دستگاههاي تصفيه آب خانگي براي حذف يا كاهـش مواد زائد آب آشاميدني بكار ميروند. اين مواد عمدتا عبارتند از :
الف ) سختي آب
ب ) كلر و تركيبات بيماريزاي كلر
ج ) فلزات سنگين
د ) آلودگي هاي ميكربي
در زير به بررسي اين پارامترها و روشهاي تصفيه آن ها مي پردازيم :


1-مواد زائد آب

الف) سختي آب [1]​

​

املاح موجود در آب موجب بالا رفتن سختي آب مي شوند ​

​

تماس آب با تركيبات آهكي موجود در زمين باعث ورود عوامل سختي در آب ها شده و معمولا آب هاي زيرزميني از سختي زيادتري نسبت به آب هاي سطحي برخوردارند.
سختي آب، عملا شاخص ميزان فعل و انفعال آب با صابون است و براي شستشو با آب هاي سخت تر به صابون زيادتري نياز است. سختي آب به مجموعه املاح كلسيم و منيزيم موجود در آب بر حسب ميلي گرم در ليتر كربنات كلسيم اطلاق ميشود.
طبقه بندي آب ها از نظر سختي بشرح زير ميباشد :

آب هاي سبك
60-0 ميلي گرم در ليتر
آب هاي با سختي متوسط
120-60 ميلي گرم در ليتر
آب هاي سخت
180-120 ميلي گرم در ليتر
آب هاي خيلي سخت
بيشتر از 180 ميلي گرم در ليتر
​

آب هاي سخت در درجه حرارت بالا در جداره كتري و ديگ هاي بخار رسوبات كربنات كلسيم ايجاد ميكند. مطالعات اخير نشان داده كه مصرف آب هاي سخت تر بعلت وجود منيزيم و كلسيم مرگ هاي ناگهاني ناشي از امراض قلبي و عروقي را به شدت كاهش ميدهد.
در حال حاضر هيچگونه رابطه اي ميان پيدايش سنگ كليه و سختي آب گزارش نشده است. علاوه بر اين وجود كلسيم و منيزيم در آبهاي آشاميدني سخت مانع جذب فلزات سنگين نظير سرب، كادميوم، روي و مس و رسوب آنها در استخوانها مي شود.
در عين حال در نقاطي از روسيه كه از آب هاي نسبتا سخت استفاده مي كنند به مواردي از پيدايش سنگ در مجاري ادرار برخورده اند. اين موضوع تقريبا در آب هاي با سختي 500 ميلي گرم در ليتر كربنات كلسيم به اثبات رسيده است.
از سوي ديگر در نقاطي كه از آب هاي نرم تر استفاده مي شود، به فشار خون، وجود چربي و كلسترول در خون برخورده اند كه هر دوي اين عوامل ميتواند در مرگ هاي ناگهاني بسيار مؤثر باشد. به طور كلي ميتوان گفت كه در نقاطي كه آب سخت مصرف مي شود امراض قلبي كمتر از نقاطي است كه ساكنين آنها آب هاي سبك تر مصرف مي كنند. به علاوه بروز سكته هاي قلبي در نقاط با آب هاي سخت تر به مراتب كم تر از نقاط با آب هاي سبك تر است .

​

​

ب) كلـر [2]​

​

براي ميكرب زدايي، در تصفيه خانه هاي شهري كلر به آب افزوده ميشود​

​

كلر و تركيبات آن براي ضدعفوني آب آشاميدني در تصفيه خانه ها به آب اضافه ميگردد. در سالهاي اخير تحقيقات بعمل آمده نشان داده اند كه مواد آلي موجود در آب با كلر تركيب شده و ايجاد تري هالومتان ها، كلرات و ساير تركيبات جانبي مضر و سمي مي نمايند كه باعث بروز انواع بيماريهاي صعب العلاج در انسان ميگردند.

​

​

ج) فلزات سنگين [3]​

​

فلزات سنگين از طريق نفوذ پساب صنعتي در آب آشاميدني به انسان منتقل ميشود​

​

فلزات سنگين با توجه به توسعه شهرنشيني و صنايع كه منجر به افزايش ميزان فاضلاب و پساب توليد گرديده است، عمدتا از طريق دفع نادرست و غيربهداشتي فاضلاب شهري و پساب صنعتي وارد محيط زيست مي گردد. مرگ و ميرهاي آبزيان در اثر تخليه پساب هاي محتوي فلزات سنگين در دنيا و ايران بي سابقه نيست. سبزيجات اطراف تهران نيز كه با فاضلاب آبياري ميشود از اين آلودگي ها بي بهره نميباشد. فلزات سنگين شامل سرب، جيوه، روي، نيكل، كرم، كادميوم و غيره ميباشد. وجود فلزات سنگين در غلظت بيش از استاندارد در آب شرب باعث عوارض مختلف نظير مسموميت، حساسيت شديد، ضايعات كروموزومي، عقب افتادگي ذهني، فراموشي، پاركينسن، سنگ كليه، نرمي استخوان و انواع سرطان منجمله سرطان پروستات ميگردد. يكي از كارشناسان محيط زيست، آلودگي محيط مخصوصا آب با فلزات سنگين را بعنوان بزرگترين گناهي كه بشر در طبيعت انجام ميدهد ارزيابي نموده است..

​

د) ميكرواورگانيزم هاي بيماري زا ​

​

ميكربها از طريق نفوذ فاضلاب انساني در آب آشاميدني به انسان منتقل مي شوند​

​

امراض مختلفي بوسيله آب به انسان منتقل مي شوند. از جمله اين امراض مي توان وبا، حصبه، اسهال ميكربي و خوني، هپاتيت، سل، ديفتري، انگلهاي خوني و كبدي را نام برد. عوامل بروز اين بيماريها كه شامل تك ياخته ها، ويروس ها، باكتري ها، كرم ها و انگلها مي باشند، از طريق نفوذ فاضلاب در آب آشاميدني به انسان منتقل مي شود. بيماري هاي ناشي از آب آلوده سالانه نزديك به يك ميليارد انسان را در روي كره زمين مبتلا مي كند و باعث مرگ حدود 10 ميليون نفر مي شود.

2- منشاء آب

​

آب لـوله كشي​

​

آب تهران كه از سدهاي كرج، لار و لتيان تامين مي گردد داراي كيفيت بالائي بوده و از اين نظر معروفيت جهاني دارد. در سالهاي اخير بعلت كافي نبودن آب اين سدها، براي تامين آب مورد نياز تهران چاههاي عميق در سطح و حومه شهر حفر گرديده و آب آن به شبكه شهري اضافه گرديده است. آب اين چاهها سختي آب تهران را بالا برده است و در صورتيكه قبل از ورود به شبكه تصفيه و گندزدايي نگردد مي تواند از طريق نشت پساب منشاء آلودگي هاي انگلي و ميكروبي و فلزات سنگين شود. از طرف ديگر بالا بودن مقدار كلر تزريقي در تصفيه خانه ها براي مقابله با اين آلودگي ها موجب ايجاد آلودگي شيميايي آب مي گردد كه علاوه بر طعم و بوي نامطبوع، كلر موجب ايجاد تركيبات بيماري زاي تري هالومتانها مي شود. آب هاي شهري را بايستي قبل از استفاده از وجود ميكرب ها و انگل ها و همچنين كلر و تركيبات آن و در صورت موجود بودن، از فلزات سنگين پاك نمود.

آبمعـدني​

​

در اكثر كشورهاي غربي براي شرب از آب لوله كشي استفاده نشده و بجاي آن از آب آشاميدني بسته بندي شده در بطري استفاده ميشود. دليل اين امر بدي كيفيت آب لوله كشي اين ممالك كه از رودخانه هاي حاوي فاضلاب تصفيه شده تامين ميگردد ميباشد.
آبمعدني در كشورهائي كه آب لوله كشي از تصفيه پساب تهيه ميشود و فاقد املاح مفيد ميباشد و يا دسترسي به آب پاك ميسر نمي باشد، تنها شيوه مطمئن تامين آب شرب است.
در مورد استفاده از آبمعدني در كشور ما بايستي به موارد زير توجه نمود[4]:
همه آبهاي بطري شده آبمعدني نميباشند. عبارت” آب آشاميدني “قيد شده بر روي بطري ها نشان دهنده آن است كه اين آبها فاقد املاح معدني كافي بود و اكثرا از چاههاي داخل يا اطراف شهر بدست مي آيند.
-منشاء آب ( چشمه يا چاه) ميتواند بعلت مجاورت با عوامل آلوده كننده آب مانند چاههاي فاضلاب محدوده شهري و ييلاقي، كارخانجات و محل چراي دام و غيره در معرض آلودگي قرار گيرد.
-عدم رعايت مسائل بهداشتي و آلوده بودن احتمالي بطري و درب بطري در خط پركن آبمعدني مي تواند موجب آلودگي آبمعدني گردد.
ميكرواورگانيزم ها در شرايط مساعد در داخل بطري بسرعت رشد و تكثير مي يابند. از اين نظر آبمعدني را بايستي پيش از گذشت تاريخ مصرف استفاده نموده و قبل از مصرف چند روز در داخل يخچال نگهداري كرد.

3- روش هاي تصفيه آب خانگي
متداول ترين روش هاي تصفيه آب خانگي بشرح زير ميباشد :

​

رزين هاي تبادل يون​

​

براي كاهش سختي آب ​

​

رزين هاي تبادل يوني با تبديل يون هاي كلسيم و منيزيم محلول در آب به يون هاي نامحلول ، آنها را جذب و در نتيجه سختي آب را كاهش مي دهد. متاسفانه، اين رزين ها محيط بسيار مساعدي براي رشد و تكثير باكتريها ميباشند بطوريكه تعداد باكتريها در داخل اين *****ها در كمترين مدتي به ميزان قابل توجهي افزايش مي يابد.
جديدا براي مقابله با تكثير ميكرواورگانيزم ها در محيط رزيني، *****هاي رزيني نوع Bacteriostatic توليد گرديده است كه تا حدودي مانع تكثير سريع ميكروبها در داخل ***** مي گردد. با اين وجود، قبل وبعد از اين نوع ***** آب بايستي كاملا ضدعفوني گردد و چون راكد ماندن‌ آب در داخل بستر رزين موجب گنديدگي سريع آب مي گردد، بايد دقت نمود كه آب در داخل اين *****ها هميشه جريان داشته باشد. رزينهاي داخل ***** پس از مدتي اشباع شده و بايستي تعويض شوند. استفاده از اين *****ها براي آبهاي مشكوك و يا آلوده به ميكروب و انگل مجاز نمي باشد.[5]

​

كربن اكتيو (زغال فعال)​

​

براي حذف كلر، رنگ، بو و تري هالومتانها​

​

*****هاي كربن فعال خاصيت جذب مواد آلي و بعضي فلزات سنگين محلول در آب را دارد و رنگ، بو، كلر و تركيبات كلر آب را حذف مي نمايد. مشابه *****هاي رزين، بستر كربن فعال محيط مساعدي براي تغذيه و تكثير باكتري ها بشمارمي آيند و پس از آن گندزدايي و تصفيه ميكربي ضروري ميباشد.

زئوليت [6]​

​

براي حذف فلزات سنگين​

​

زئوليت ها رزين هاي طبيعي هستند كه داراي خاصيت مبادله كاتيوني و حذف فلزات سنگين ميباشند. از جمله موارد مهم كاربري زئوليت ها حذف كاتيونهاي ارسنيك، تيتان، آلومينيوم كوبالت، كرم، آلومينيوم، سرب، روي و غيره ميباشد.

​

*****هاي سراميكي​

​

براي حذف مواد معلق، باكتري ها و انگلها​

​

*****هاي سراميكي با منفذهاي عبور آب حدود 5/0 ميكرون، مانع عبور مواد معلق و كليه انگلها و ميكربها گرديده و با اطمينان كامل آلاينده هاي بيماري زاي آب را حذف مي نمايند. حتي آبهاي آلوده و مشكوك پس از عبور از اين صافي ها كاملا شفاف، بهداشتي و قابل شرب مي گردند.
تصفيه با *****هاي سراميكي تنها روش غيرشيميايي ميباشد كه بدون نياز به برق، آلودگي هاي ميكربي آب را حذف مي نمايد. *****هاي سراميك مرغوب، در مواقع شيوع بيماريهاي اپيدمي نيز بهترين شيوه تامين آب شرب سالم در محل مصرف ميباشند.


4- دستگاه هاي تصفيه آب خانگي

بطوريكه مشاهده مي شود، هيچ يك از روشهاي فوق به تنهايي قادر به تامين آب شرب سالم و گوارا نمي باشد. با در نظر گرفتن مواد زائد موجود در آب و با استفاده از روشهاي مختلف تصفيه بايستي مواد زائد را از آب خارج نمود.

روش تامين آب شرب سالم خانگي​

​

​