انسانها از دیر باز به دنبال خلق زیبایی و هنر بوده اند. هنر وزیبایی با جان انسانها، تمایلات و احساسات آنها پیوندی عمیق دارند و همواره نقش موثر در زندگی انسان داشته و از دیر زمان مورد استقبال انسان ها قرار گرفته است انسان به حکم فطرت خود قادر به درک زیبایی های هستی، چه در طبیعت و چه در آفریده های خویش است.
هنر و زیبایی رابطه تنگاتنگی با هم دارندو به زحمت بتوان یکی را بدون دیگری شناخت. اگر بخواهیم بین این دو پلی بزنیم باید گفت آن بخش از فعالیت هایی که احساسات درونی انسان را به آفرینش و ستایش زیبایی ها پیوند می دهد، هنر است؛ و نقد و روان شناسی هنر نیز در ارتباط با زیبایی شناسی هستند .{1}
با توجه به تعاریف بالا، به این سوال می پردازیم که هنر و زیبایی شناسی در معماری از چه جایگاهی بر خوردار است؟معماری نیز به عنوان یک هنر، همواره با مقوله های زیبا شناختی سر و کار داشته ودارد.اهمیت این موضوعات به قدری است که پژوهشگران زیادی بین عناصر هنری و غیر هنری بین معماری و ساختمان ،تمایز قائل شده اند.بر اساس همین نگرش، بسیاری از منتقدان بر این باورند که معیار انتقاد از معماری حتما می بایست معیاری مربوط به زیبایی باشد.اما زیبایی شناسی در معماری پیچیده تر از سایر هنرها می باشد زیرا تجربه فضا در معماری توسط انسان،یک تجربه شخصی، مبتنی بر روان شناسی ادراک محیط می باشد، زیرا مشاهده کننده در فضا قرار می گیرد و بر اساس ساختارهای فکری خود و میزان وابستگی آنها با ساختارهای موجود در فضاهای معماری از قبیل مصالح به کار رفته یا شرایط نور پردازی تحت تاثیر فضا قرار می گیرد.{2}
حال با توجه به مقدمه ذکر شده به بررسی: شناخت فضا ،فرم در معماری داخلی، طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی و تفاوتهای آنها می پردازیم.
فضا و فرم:
ابتدا لازم میدانم بحث را از توصیف واژه ((فضا )) آغاز کنم،آن هم به این سبب که اصولا هر حرکت و هنری برای شکل گیری و حتی پیش از آن ،نیاز به درکی از مفهوم فضا دارد چه این فضا انتزاعی باشد و چه عینی و ملموس. فضاهای داخلی، در بدو امر به واسطه سیستم های سازه ای یک ساختمان شکل می گیرد و سپس با دیوار،سقف و سطوح دیگر و ارتباط با دیگر فضاها به واسطه پنجرها و درها توصیف می شوند.هر کدام از این الگوها دارای یک هندسه خاص هستند و فضا از دل حجم آنها زاده و خارج می شوند .{3}
و همینطور ((فرم)) عبارت است از هر عنصر یا شیء در طراحی داخلی که با کیفیت های منفردی سنجیده می شود.فرم برای طراحان کلمه پر استفاده ای است و عبارت است از آن چه که شیء یا پدیده ای را در چشم آشنا می کند و معمولا در یک مشاهده سطحی از شیء یا پدیده به دست می آید.{4}
به طور مثال وقتی یک صندلی در یک اتاق قرار می گیرد ،نه تنها فضا را اشغال می کند بلکه یک رابطه فضایی بین خود و قالب محصور کننده اش حاصل می آورد و همچنین ما باید فرم ان صندلی را هم مورد بررسی قرار دهیم و فرم فضای احاطه کننده صندلی را بعد از اینکه قسمتی از تهی فضا را پر کرد را تشخیص دهیم و فرم های دیگری را به فضای باقیمانده اضافه کنیم. {5}
که ما در ادامه به تعریف جداگانه زیر مجموعه های داخلی، معماری می پردازیم:
معماری داخلی:
حلقه اتصال میان معماری و طراحی داخلی است.این رشته از طرفی همانند معماری با ساختمان و اجزاء و عناصر سازنده آن سروکار دارد و از طرفی مانند طراحی داخلی بر فضاهای داخلی تاکید می کند.بسته به کاربری تعریف شده و یا خواسته شده بنا، تفکیک فضاهای مختلف از قبیل اتاق کار، اتاق خواب، هال، پذیرایی، آشپزخانه و مانند اینها در کاربری مسکونی؛یا اتاق مدیر، اتاق انتظار، سالن کنفرانس و... در کاربری اداری؛ و دیگر کاربریها و موارد مشابهی که غالبا تفکیک ریز فضاهایشان با استفاده از مولفه کف و سقف و دیوارها صورت می پذیرد، در حوزه رشته معماری داخلی است.حتی نوسازی ساختمان های نسبتا قدیمی هم بر عهده این رشته قرار می گیرد.به طور کلی معماری داخلی بیشتر مرهون دانش معماری است و پر معلوم است که این مرحله از سازماندهی فضا گام اول به شمار می آید و گامهای بعدی آن همانطور که خواهیم گفت به ترتیب با طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی برداشته خواهد شد.
طراحی داخلی:
طراحی داخلی فرآیندی جهت شکل بخشیدن به فضای داخلی از طریق دستکاری حجم های موجود-کف، سقف و دیوارها- و یا حتی بدون دستکاری در حجم ها و صرفا جهت بهبود عملکرد فضا است.در یک جمله، طراحی داخلی هنر و دانش درک رفتار انسانهاست جهت ایجاد فضاهای کاربردی با حداکثر بازدهی در داخل ساختمان هایی که معماران طراحی کرده اند.در طراحی داخلی با استفاده از از عناصر و مولفه های مختلف معماری، کارآمدترین فضای ممکن را به زیباترین و دلپذیرترین شکل ممکن، می آفریند؛فرآیندی که از معماری آغاز و به دکوراسیون دخلی ختم می شود.طراح داخلی علاوه بر آشنایی کامل با رشته مادر-یعنی معماری-جهت خلق طرحی منطبق با نیاز رفتاری و عملکردی محیط و کاربران آن، نیازمند احاطه کامل بر روانشناسی محیط است.
دکوراسیون داخلی:
دکوراسیون داخلی، با عناصری سرو کار دارد که بیشتر جنبه تزیئنی دارند به نحوی که نقش تزیئنی آنها از نقش عملکردیشان بیشتر است. به طور کلی، هر گونه حرکتی در جهت زیباتر جلوه دادن فضای داخلی از طریق چیدمان وسایل ، مبلمان و عناصر تزیئنی با در نظر گرفتن نقش و کارکردشان، مرتبط با رشته دکوراسیون داخلی است.به این ترتیب می توان گفت عناصری چون فرش، مبل های راحتی، پرده ها ، میز و صندلی، آباژور، تخت خواب، قاب عکسها، تابلوهای نقاشی و ترکیب بندی اینا با هم، چه از لحاظ رنگ و بافت و چه از لحاظ فرم و عملکرد بر عهده ی دکوراتور داخلی است.ناگفته نماند، هر کدام از اینها نیازمند احاطه ی کامل بر مقولات رنگ شناسی، بافت شناسی، فرم شناسی و مانند اینهاست.دکوراتور باید تا حدودی آشنا به طراحی داخلی و نیز معماری داخلی باشد زیرا همانطور که می دانیم این سه رشته تا حدودی وجوه اشتراک خود را با هم دارند ؛ زیرا هر سه در برگیرنده ی بحث فضای داخلی هستند.{6}
نتیجه گیری:
به نظر نویسنده وبلاگ و با توجه به مطالبی که در بالا ذکر شد متوجه میشویم :معماری دارای ویژگیهای هنری و زیبایی شناسانه است.که ما برای بهتر شدن این مقوله باید در وهله اول به شناختی کلی از فرم و فضا در معماری بپردازیم و همینطور با توجه به تعاریف ارائه شده به تعاریفی کلی و موثر در رشته های معماری داخلی، طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی پرداختیم و آنها را از هم تمیز دادیم و متوجه شدیم وجه اشتراک مابین این سه رشته فضای داخلی میباشد و با توجه به این تعاریف در مطالب بعدی به توضیح مرحله اول شروع دکوراسیون داخلی میپردازیم.
منابع:
{1}-محمد مهدی فخیمی، طراحی داخلی: از معماری تا دکوراسیون داخلی، انتشارات پرهام نقش، 1392، صفحه 11-8
{2}- محمد مهدی فخیمی، طراحی داخلی:از معماری تا دکوراسیون داخلی، انتشارات پرهام نقش، 1392، صفحه 11
{3}- FRANK CHING،طراحی داخلی، مترجمان: مجتبی دولتخواه و سحر شایگان فر، انتشارات مهراد، تهران 1389، صفحه18
{4}-پیمان ابراهیمی و فرشید حسینی، راهنمای معماری داخلی، انتشارات مجمع، 1391، صفحه21
{5}- FRANK CHING،مترجمان: مجتبی دولتخواه و سحر شایگان فر، انتشارات مهراد، تهران 1389، صفحه 19
{6}- محمد مهدی فخیمی، طراحی داخلی:از معماری تا دکوراسیون داخلی، انتشارات پرهام نقش، 1392، صفحه 14تا16
هنر و زیبایی رابطه تنگاتنگی با هم دارندو به زحمت بتوان یکی را بدون دیگری شناخت. اگر بخواهیم بین این دو پلی بزنیم باید گفت آن بخش از فعالیت هایی که احساسات درونی انسان را به آفرینش و ستایش زیبایی ها پیوند می دهد، هنر است؛ و نقد و روان شناسی هنر نیز در ارتباط با زیبایی شناسی هستند .{1}
با توجه به تعاریف بالا، به این سوال می پردازیم که هنر و زیبایی شناسی در معماری از چه جایگاهی بر خوردار است؟معماری نیز به عنوان یک هنر، همواره با مقوله های زیبا شناختی سر و کار داشته ودارد.اهمیت این موضوعات به قدری است که پژوهشگران زیادی بین عناصر هنری و غیر هنری بین معماری و ساختمان ،تمایز قائل شده اند.بر اساس همین نگرش، بسیاری از منتقدان بر این باورند که معیار انتقاد از معماری حتما می بایست معیاری مربوط به زیبایی باشد.اما زیبایی شناسی در معماری پیچیده تر از سایر هنرها می باشد زیرا تجربه فضا در معماری توسط انسان،یک تجربه شخصی، مبتنی بر روان شناسی ادراک محیط می باشد، زیرا مشاهده کننده در فضا قرار می گیرد و بر اساس ساختارهای فکری خود و میزان وابستگی آنها با ساختارهای موجود در فضاهای معماری از قبیل مصالح به کار رفته یا شرایط نور پردازی تحت تاثیر فضا قرار می گیرد.{2}
حال با توجه به مقدمه ذکر شده به بررسی: شناخت فضا ،فرم در معماری داخلی، طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی و تفاوتهای آنها می پردازیم.
فضا و فرم:
ابتدا لازم میدانم بحث را از توصیف واژه ((فضا )) آغاز کنم،آن هم به این سبب که اصولا هر حرکت و هنری برای شکل گیری و حتی پیش از آن ،نیاز به درکی از مفهوم فضا دارد چه این فضا انتزاعی باشد و چه عینی و ملموس. فضاهای داخلی، در بدو امر به واسطه سیستم های سازه ای یک ساختمان شکل می گیرد و سپس با دیوار،سقف و سطوح دیگر و ارتباط با دیگر فضاها به واسطه پنجرها و درها توصیف می شوند.هر کدام از این الگوها دارای یک هندسه خاص هستند و فضا از دل حجم آنها زاده و خارج می شوند .{3}
و همینطور ((فرم)) عبارت است از هر عنصر یا شیء در طراحی داخلی که با کیفیت های منفردی سنجیده می شود.فرم برای طراحان کلمه پر استفاده ای است و عبارت است از آن چه که شیء یا پدیده ای را در چشم آشنا می کند و معمولا در یک مشاهده سطحی از شیء یا پدیده به دست می آید.{4}
به طور مثال وقتی یک صندلی در یک اتاق قرار می گیرد ،نه تنها فضا را اشغال می کند بلکه یک رابطه فضایی بین خود و قالب محصور کننده اش حاصل می آورد و همچنین ما باید فرم ان صندلی را هم مورد بررسی قرار دهیم و فرم فضای احاطه کننده صندلی را بعد از اینکه قسمتی از تهی فضا را پر کرد را تشخیص دهیم و فرم های دیگری را به فضای باقیمانده اضافه کنیم. {5}
که ما در ادامه به تعریف جداگانه زیر مجموعه های داخلی، معماری می پردازیم:
معماری داخلی:
حلقه اتصال میان معماری و طراحی داخلی است.این رشته از طرفی همانند معماری با ساختمان و اجزاء و عناصر سازنده آن سروکار دارد و از طرفی مانند طراحی داخلی بر فضاهای داخلی تاکید می کند.بسته به کاربری تعریف شده و یا خواسته شده بنا، تفکیک فضاهای مختلف از قبیل اتاق کار، اتاق خواب، هال، پذیرایی، آشپزخانه و مانند اینها در کاربری مسکونی؛یا اتاق مدیر، اتاق انتظار، سالن کنفرانس و... در کاربری اداری؛ و دیگر کاربریها و موارد مشابهی که غالبا تفکیک ریز فضاهایشان با استفاده از مولفه کف و سقف و دیوارها صورت می پذیرد، در حوزه رشته معماری داخلی است.حتی نوسازی ساختمان های نسبتا قدیمی هم بر عهده این رشته قرار می گیرد.به طور کلی معماری داخلی بیشتر مرهون دانش معماری است و پر معلوم است که این مرحله از سازماندهی فضا گام اول به شمار می آید و گامهای بعدی آن همانطور که خواهیم گفت به ترتیب با طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی برداشته خواهد شد.
طراحی داخلی:
طراحی داخلی فرآیندی جهت شکل بخشیدن به فضای داخلی از طریق دستکاری حجم های موجود-کف، سقف و دیوارها- و یا حتی بدون دستکاری در حجم ها و صرفا جهت بهبود عملکرد فضا است.در یک جمله، طراحی داخلی هنر و دانش درک رفتار انسانهاست جهت ایجاد فضاهای کاربردی با حداکثر بازدهی در داخل ساختمان هایی که معماران طراحی کرده اند.در طراحی داخلی با استفاده از از عناصر و مولفه های مختلف معماری، کارآمدترین فضای ممکن را به زیباترین و دلپذیرترین شکل ممکن، می آفریند؛فرآیندی که از معماری آغاز و به دکوراسیون دخلی ختم می شود.طراح داخلی علاوه بر آشنایی کامل با رشته مادر-یعنی معماری-جهت خلق طرحی منطبق با نیاز رفتاری و عملکردی محیط و کاربران آن، نیازمند احاطه کامل بر روانشناسی محیط است.
دکوراسیون داخلی:
دکوراسیون داخلی، با عناصری سرو کار دارد که بیشتر جنبه تزیئنی دارند به نحوی که نقش تزیئنی آنها از نقش عملکردیشان بیشتر است. به طور کلی، هر گونه حرکتی در جهت زیباتر جلوه دادن فضای داخلی از طریق چیدمان وسایل ، مبلمان و عناصر تزیئنی با در نظر گرفتن نقش و کارکردشان، مرتبط با رشته دکوراسیون داخلی است.به این ترتیب می توان گفت عناصری چون فرش، مبل های راحتی، پرده ها ، میز و صندلی، آباژور، تخت خواب، قاب عکسها، تابلوهای نقاشی و ترکیب بندی اینا با هم، چه از لحاظ رنگ و بافت و چه از لحاظ فرم و عملکرد بر عهده ی دکوراتور داخلی است.ناگفته نماند، هر کدام از اینها نیازمند احاطه ی کامل بر مقولات رنگ شناسی، بافت شناسی، فرم شناسی و مانند اینهاست.دکوراتور باید تا حدودی آشنا به طراحی داخلی و نیز معماری داخلی باشد زیرا همانطور که می دانیم این سه رشته تا حدودی وجوه اشتراک خود را با هم دارند ؛ زیرا هر سه در برگیرنده ی بحث فضای داخلی هستند.{6}
نتیجه گیری:
به نظر نویسنده وبلاگ و با توجه به مطالبی که در بالا ذکر شد متوجه میشویم :معماری دارای ویژگیهای هنری و زیبایی شناسانه است.که ما برای بهتر شدن این مقوله باید در وهله اول به شناختی کلی از فرم و فضا در معماری بپردازیم و همینطور با توجه به تعاریف ارائه شده به تعاریفی کلی و موثر در رشته های معماری داخلی، طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی پرداختیم و آنها را از هم تمیز دادیم و متوجه شدیم وجه اشتراک مابین این سه رشته فضای داخلی میباشد و با توجه به این تعاریف در مطالب بعدی به توضیح مرحله اول شروع دکوراسیون داخلی میپردازیم.
منابع:
{1}-محمد مهدی فخیمی، طراحی داخلی: از معماری تا دکوراسیون داخلی، انتشارات پرهام نقش، 1392، صفحه 11-8
{2}- محمد مهدی فخیمی، طراحی داخلی:از معماری تا دکوراسیون داخلی، انتشارات پرهام نقش، 1392، صفحه 11
{3}- FRANK CHING،طراحی داخلی، مترجمان: مجتبی دولتخواه و سحر شایگان فر، انتشارات مهراد، تهران 1389، صفحه18
{4}-پیمان ابراهیمی و فرشید حسینی، راهنمای معماری داخلی، انتشارات مجمع، 1391، صفحه21
{5}- FRANK CHING،مترجمان: مجتبی دولتخواه و سحر شایگان فر، انتشارات مهراد، تهران 1389، صفحه 19
{6}- محمد مهدی فخیمی، طراحی داخلی:از معماری تا دکوراسیون داخلی، انتشارات پرهام نقش، 1392، صفحه 14تا16
آخرین ویرایش:
