مباحث عمومی شهرسازی (خلاصه مباحث و نکات مهم )

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
سلام به همه دوستان عزیز.
از اونجایی که داریم به آزمون ارشد نزدیک میشیم ، تو این تاپیک خلاصه و چکیده مباحث عمومی شهرسازی رو قرار میدم . این نکات همه به صورت خلاصه نویسی شده هستش و میشه گفت تقریبا نکات مهم و کلیدی هستند که برای کنکورخیلی اهمیت دارند. سعی میکنم تو این روزها کم کم این نکات رو کامل کنم و هر بار یکسری از اونها رو آماده کنم و بگذارم.
درضمن اگه موضوع یا مبحث خاصی هستش که فکر میکنید اهمیت بیشتری دارند میتونید پیشنهاد بدید تا بین مباحث اونارو هم بگنجونیم.
امیدوارم که براتون مفید باشه و تاپیک رو همراهی کنید.
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
خلاصه مباحت و نکات مهم طرحهای توسعه شهری در ایران



- اولین طرح شهری : طرح پیشنهادی شهر همدان توسط کارل فریش ؛ 1310 ه.ش.

- اولین قانون شهرسازی : قانون تعریض و توسعه معابر و خیابان ها ؛ 1312
( تخریب دیوارهای شهر و ساخت خیابان های جدی روی خندق های کهن )
- تشکیل شورای اقتصاد ؛ 1316
- تهیه اولین نقشه شهرسازی قرن کنونی و مربوط به شهر تهران توسط مستشاران فرانسوی :1316
- قانون و آیین نامه پیشامدگی در گذرگاه ها و خیابان ها ؛1318
- اصلاح قانون توسعه معابر :1320
- تشکیل بخش شهرسازی و طرح ریزی در سازمان آمریکایی موسوم به اصل چهار ترومن1324 ( اولین بار طرح ریزی شیراز توسط: گیبس ؛ اصفهان توسط :کوکس ،سنندج توسط آلتون )
- تشکیل شورای عالی اقتصاد : 1323
- تاسیس سازمان برنامه : 1327
- تصویب قانون نوسازی و عمران شهری : 1327
- قانون شهرداری ها : 1334
- قانون کمک زمینی برای اجرای برنامه های شهرسازی و اقدامات عمرانی : 1339
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
[FONT=&quot]- از دهه 40 تهیه طرح های شهری در دستور کار کارگزاران قرار گرفت[/FONT]​
[FONT=&quot]- آغاز طرح های شهری با کیفیتی که هم اکنون در کشور متداول است : از برنامه سوم (1341-46 )[/FONT]​
[FONT=&quot]- تاسیس وزارت آبادانی و مسکن و دبیرخانه شورای عالی شهرسازی : 1343[/FONT]​
[FONT=&quot]- تصویب طرح جامع برای بندرلنگه به عنوان اولین شهر : 1344[/FONT]​
[FONT=&quot]- تاسیس مرکز آمار ایران : 1344[/FONT]​
[FONT=&quot]-.شروع واقعی تهیه و اجرای طرح های جامع : برنامه چهارم (1347-51 )[/FONT]​
[FONT=&quot]- قانون اصلاح پاره ای از مواد و الحاق چند ماده به قانون شهرداری : 1345[/FONT]​
[FONT=&quot]- آغاز اقدامات عمده برای تحقق بخشیدن به اهداف برنامه ریزی شهری در ایران : 1345[/FONT]​
[FONT=&quot]- قانون نوسازی و عمران شهری : 1347[/FONT]​
[FONT=&quot]- تصمیم تهیه طرح های جامع برای شهرهایی که در سرشماری سال 45 بالای 25000 جمعیت داشته اند؛ برنامه پنجم[/FONT]​
[FONT=&quot]- تصویب قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری : 1351 ( شروع اقدام اساسی برای تهیه طرح تفصیلی شهرهایی که طرح جامع آنها تصویب شده بود تغییراتی در تیپ 12 )[/FONT]​
[FONT=&quot]- تصویب قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی : 1353[/FONT]
[FONT=&quot]- تغییر در مطالعات طرح های جامع در قرارداد تیپ 12 توسط سازمان برنامه : 1363[/FONT]
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
[FONT=&quot]- از سال 69 : تفویض اختیار تصویب طرح جامع مناطق جنگ زده و شهرهای زیر 20 هزار نفر به شورای شهرسازی استان ، بررسی و تصویب طرحها ی تفصیلی شهر ها به عهده همان استانداری و توسط کمیسیون ماده 5 ، به منظور افزایش سرعت تصویب طرح ها صورت گرفت[/FONT]​
[FONT=&quot]- آخرین نگرش در زمینه تحول طرحهای جامع : تهیه طرح جامع شهرستان که از سال 1370 مطرح شده است[/FONT]​
[FONT=&quot]- تهیه طرح مطالعات جامع حمل و نقل شهرهای بزرگ کشور با تاسیس شورای عالی هماهنگی ترافیک شهر های کشور و استقرار دبیرخانه آن در وزارت کشور[/FONT]​
[FONT=&quot]- قانون تاسیس شورای عالی جهت تعیین نحوه بررسی و تصویب طرح جامع و تفصیلی : 1351[/FONT]​
[FONT=&quot]- قانون تغییر نام : 1353 ( علاوه بر طرح جامع و تفصیلی، طرح هادی و جامع سرزمین تعریف و مرجع تصویب تعیین شده )[/FONT]​
[FONT=&quot]- قانون برنامه پنج ساله سوم : تهیه طرح ساماندهی فضا و سکونت گاه های روستایی پیش بینی شد[/FONT]​
[FONT=&quot]- اساسنامه بنیاد مسکن مصوبه مجلس : تهیه طرح هادی روستایی مقرر و مرجع تصویب تعیین شده است[/FONT]​
[FONT=&quot]- در آیین نامه مربوط به استفاده از اراضی و احداث بنا و تاسیسات خارج از محدوده قانونی شهرها :[/FONT]​
[FONT=&quot]به طرح های ناحیه ای اشاره و تصویب نامه وزیران ( سال 73 ) مراجع تعریف ، تهیه و تصویب تعیین شده است.[/FONT]​
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
[FONT=&quot]- مصوبه سال 71 شورای عالی اداری : تهیه طرح آمایش توسط سازمان برنامه و تهیه طرح کالبدی ملی توسط وزارت مسکن به ازای طرح جامع مقرر گردیده است[/FONT]​
[FONT=&quot]- طی دو تصویب نامه هیئت وزیران در 71 و 74 : به ترتیب تهیه طرح های شهر های جدید و مجموعه های شهری مقرر و مرجع تصویب مشخص شده است[/FONT]​
[FONT=&quot]- قانون نوسازی و عمران شهری : 1347[/FONT]​
[FONT=&quot]- آیین نامه استفاده از اراضی و احداث بنا و تاسیسات در خارج از محدوده و حریم شهر ها : 1355[/FONT]​
[FONT=&quot]- قانون نظارت بر گسترش شهر تهران : 1352[/FONT]​
[FONT=&quot]- قانون تملک آپارتمان ها : 1342[/FONT]​
[FONT=&quot]- تفکیک اراضی از 1345 به شهرداری محول گردید[/FONT]​
[FONT=&quot]-.نسبت جمعیت شهری و تعداد شهرهای کشور از 47.3% و 373 شهر به 57% و 64 شهر در سال 1375 افزایش یافته است . پیش بینی برای سال 1400 ؛ 69.1% و 1932 شهر[/FONT]​
[FONT=&quot]-. طی سالهای اخیر نگرش محدود و موضعی به فضاهای فعالیت و سکونت انسانی منتفی گردیده و ملاحظه همزمان شهر و روستا در ارتباطی ناگسستنی جایگزین شده است و دید آمایشی در کنار دید کالبدی رواج یافته است.[/FONT]​
[FONT=&quot] [/FONT]​
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
نوسازی : تجدید بنا در محله های موجود
بهسازی : بیشتر به جنبه های اجتماعی می پردازد . اصلاح وضع محله ها را بهسازی میگویند.
نوسازی و بهسازی شهرها از سال 1310 ه.ش. شروع و تا سال 1320 ادامه داشت . سال 1320 تا 1345 به علت تلاطم های ناشی از جنگ جهانی دوم نوسازی و بهسازی متوقف میشود از سال 1345 با الحاق چند ماده به قانون شهرداری ها، نوسازی و بهسازی مجددا از سر گرفته میشود.
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
-. تصویب قانون بلدیه : 1286
- برای اولین بار در ایران در سال 1312 طرح تعریض معابر انجام شد که این اولین طرح و قانون شهر سازی محسوب میشود این قانون در سال 1320 تحت عنوان قانون توسعه معابر اصلاح گردید. در سال 1321 آیین نامه ساختمانی شهر تهران و گذر ها به تصویب رسید
- واحد شهرسازی در اداره امور شهرداری های وزارت کشور تاسیس گردید : 1341
-.قانون شهرداری ها در سال 1334 به تصویب رسید
- تهیه طرح هادی شهری از سال 1334 به صورت طرح های گذربندی در وزارت کشور و توسط کارشناسان آمریکایی و آلمانی آغاز شد
-.تهیه طرح های هادی از سال 1353 با قانون تغییر نام ، جنبه قانونی یافت . طرح هادی یک طرح ده ساله است و مقیاس آن 20001 میباشد.
- تهیه طرح های هادی توسط دفتر فنی استانداری ، سازمان همیاری شهرداری ها و همکاری مشاور انجام میگیرد.
- سازمان همیاری شهرداری ها در سال 1365 تشکیل شد.
- در سال 1343 وزارت آبادانی و مسکن و شورای عالی شهرسازی تاسیس شد.

- اولین شهری که توسط شورای عالی شهرسازی طرح جامعش تصویب شد شهر بندر لنگه بود که در سال 1343 تصویب شد.
- در سال 1351 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب رسید.
-.قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی در سال 1353 به تصویب رسید.
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
- طرح جامع : برنامه هایی برای کنترل و هدایت رشد شهرها و الگوهای صحیح استفاده از اراضی شهرها می باشد . طرح جامع رشد جمعیت و گسترش فیزیکی شهر در آینده را پیش بینی می کند.

- طرح تفصیلی : بر اساس ضوابط کلی طرح جامع تکلیف هر ملک یا قطعه زمین از نظر کاربری.، تراکم ، ارتفاع و تفکیک ارضی در شهر ، ناحیه ،و محله روشن میشود. وضعیت دقیق شبکه های عبوری در این طرح مشخص میگردد.

- طرح هادی شهری : جهت گسترشآتی شهر ؛نحوه استفاده از زمین های شهری برای عملکردهای مختلف و ارائه راه حل های کوتاه مدت برای شهرهای بدون طرح جامع را شامل میشود.
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
- ماده 5 تغییر نام : بررسی و تصویب طرح های تفصیلی در استانداری یا فرمانداری کل توسط کمیسیونی به ریاست استاندار یا فرماندار ، رئیس انجمن شهرستان ، شهردار و نمایندگان وزارت مسکن و نماینده مهندسین مشاور تهیه کننده طرح انجام میگیرد . در ارتباط با شهر تهران بررسی و تصویب طرح تفصیلی بر عهده کمیسیونی متشکل از نمایندگان وزارت مسکن،وزارت کشور ، وزارت نیرو ، سرپرست سازمان محیط زیست ، شهردار تهران یا نماینده تام الاختیار او و رئیس شورای شهر تهران میباشد . محل دبیرخانه کمیسیون در شهرداری و دبیر آن شهردار تهران است.

- طرح ساماندهی شهر تهران در رابطه با تجدید نظر در طرح جامع تهران در سال 1371 تهیه و به تصویب شورای عالی شهرسازی رسید. . این طرح ابتدا به عنوان طرح موقت حفظ و ساماندهی شهر تهران توسط وزارت مسکن در سال 1366 تهیه شد . طرح ساماندهی شهر تهران در سال 1370 به تصویب شورای عالی شهرسازی رسیده و در سال 1370 به تصویب شورای عالی شهرسازی رسیده و در سال 1371 به طرح جامع ساماندهی شهر تهران تغییر نام داد .از این سال با همین نام به اجرا درآمد. در این طرح تهران به 5 حوزه و 22 منطقه تقسیم شده است.

- قانون شهرداری ها در تاریخ 1343 به تصویب رسید.

- اجرای طرح تفصیلی از طرف شهرداری به مهندسین مشاور واگذار میشود.
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
- طرح های منطقه ای با مقیاس 500001 و طرح های جامع شهری با مقیاس 100001 و طرح های تفصیلی با مقیاس 20001 و طرح های اجرایی با مقیاس 1001

- شهرداری تهران در سال 1359 مناطق 12 گانه شهر تهران را به 20 منطقه افزایش داد.


محتوای نظری طرح جامع:

- ضرورت ها و برنامه های افزایش جمعیت - اولویت های ملی و اقتصادی و زیست محیطی بهره وری سرزمین و محدودیت های توسعه ناشی از آن ها - نقش اصلی شهر در حال و آینده
- هماهنگی های عمرانی بخش عمومی و خصوصی
-. طرح های جامع در دوره های 10 ساله تهیه میشوند

مراحل تصویب طرح های هادی شهری :
1- کمیته فنی استان : شامل معاون عمرانی استاندار ، رئیس دفتر فنی استانداری ،مدیر کل مسکن و شهرسازی استان ، مدیرکل فرهنگ و هنر استان، مدیر کل راه استان و رئیس حفاظت محیط زیست استان
2- بررسی و تصویب در انجمن شهر
3- تایید و ابلاغ استاندار
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
خلاصه طرح های توسعه شهری

*طرح جامع سرزمین

آمایش سرزمین :

توزیع جغرافیایی بهینه منابع ، فعالیت ها و مشاغل ، و در واقع مدیریت عاقلانه فضاست. به عنوان یک طرح فرادست در سه سطح ملی ، منطقه ای و محلی انجام میگیرد
.

مهم ترین اقدام از نظر مطالعاتی و برنامه ریزی فضایی : مطالعه آمایش سرزمین (ستیران ) است
. تاسیس مرکز آمایش سرزمین توسط مهندسین مشاور ستیران در اسفند 53 ،

خطوط کلی برنامه آمایش سرزمین : بهره وری زمین یا تقسیم سرزمین میباشد.


مهندسین مشاور ستیران ایران را به 8 کلان منطقه تقسیم کردند.

محتوای طرح آمایشی سرزمین ستیران : در مرحله اول پاسخگویی به مشکلات ایران در 1356-1360. و در مرحله دوم مطالعاتی با عنوان استراتژی درازمدت آمایش سرزمین.

مسئول تهیه طرح آمایش سرزمین : سازمان برنامه و بودجه.
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
* طرح های کالبدی ملی و منطقه ای

هدف : مکان یابی برای گسترش اینده شهر های موجود و ایجاد شهر وشهرک های جدید . پیشنهاد شبکه شهری آینده شامل اندازه شهری ، چگونگی استقرار ، سلسله مراتب میان شهرها

مطالعات : از سال 70 تا 75 در معاونت شهرسازی و معماری وزارت مسکن

تصویب : سال 1375 ؛ زمان طرح : 25 ساله و متولی تهیه طرح : وزارت مسکن و شهرسازی

مطالعات طرح کالبدی در سطح ملی ، منطقه ای و محلی انجام میشود ، در طرح کالبدی ملی کشور به 10 منطقه تقسیم شد.
 

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
*طرح جامع شهرستان تغییر نام یافته به طرح توسعه و عمران ( جامع ) ناحیه ای

- از دیدگاه فضایی در سطحی بین برنامه ریزی منطقه ای و محلی جای دارد.

- وظیفه ساماندهی نظام فعالیت ها در فضا به منظور استفاده بهینه از زمین برای ساکنان شهر و روستا در یک یا چند شهرستان که از نظر طبیعی، جغرافیایی همگن بوده و از نظر اقتصادی ، اجتماعی و کالبدی دارای روابط فعال متقابل باشند.

- برای شهرهایی که مرکز استان هستند، شهرهایی که مرکزآن ها جمعیت بالای 200000 دارند و شهرهایی با جمعیت بالای 400000 توسط شورای عالی تصویب میشود.

طرح جامع شهرستان میانه : اولین طرح جامع برای شهرهای با جمعیت مرکز کمتر از 200000 نفر یا شهر های زیر 400000 نفر شورای استان با حضور نماینده شورای عالی شهرسازی و معماری و شهرسازی.
 

hadi00000

عضو جدید
سلام از بابت خلاصه ها تشکر
من کارشناسی هنرهای تجسمی بودم میخام ارشد مدیریت و برنامه ریزی شهری شرکت کنم پارسال با منابع اکسین شرکتکردم زیاد نخوندم 300شدم امسال دوباره قصد شرکت دارم میتونی کمکم کنی ببینم چه منابعی رو بخونم من کسی از بچه های شهرسازی رو نمیشناسمخیلی ازت ممنون میشم اگهاطلاعاتتو در اختیارم بذاری
hadi00000
hadigholami34@yahoo.com
ممنون
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

هدیه.

مدیر تالار مهندسی شهرسازی
مدیر تالار
سلام از بابت خلاصه ها تشکر
من کارشناسی هنرهای تجسمی بودم میخام ارشد مدیریت و برنامه ریزی شهری شرکت کنم پارسال با منابع اکسین شرکتکردم زیاد نخوندم 300شدم امسال دوباره قصد شرکت دارم میتونی کمکم کنی ببینم چه منابعی رو بخونم من کسی از بچه های شهرسازی رو نمیشناسم خیلی ازت ممنون میشم اگه اطلاعاتتو در اختیارم بذاری
hadi00000
hadigholami34@yahoo.com
ممنون

میتونید از منابع کنکور ارشد که تو قسمت تحصیلات تکمیلی قرار داره استفاده کنید. هرچند وقت زیادی نمونده و باید یک کم فشرده بخونین. میتونین از جزوه های موسسات امادگی کنکور هم استفاده کنید.
موفق باشید
 

sa_1367

عضو جدید
kholasey dorose tarahi shahrii

kholasey dorose tarahi shahrii

ba tashakor az kholase va noktehaye darj shode.agar emkanesh vojod dare baraye tamam dorose tarahi shahri nokte gharar dahid.
 

memarGH

عضو جدید
دوست عزیز این نکات برای کنکور طراحی شهری به درد می خوره؟:que:
راستش من اصلا از منابع طراحی شهری هیچ اطلاعاتی ندارم اینکه از چه جزوه هایی باید استفاده کنم با توجه به وقت کمی که دارم :cry:
می خوام قبولم بشم!! :)
 
بالا