لجستیک و رنجیره تامین

hamid051

کاربر فعال تالار مهندسی صنایع
کاربر ممتاز
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت تمامی مهندسان و دوستان عزیز . امروز انشالله استارت تایپیک اموزشی اشنایی با لجستیک و زنجیره تامین زده میشه امیدوارم با کمک هم بتونیم هرچه بیشتر به علم خودمون اضافه کنیم و باعث پیشرفت و تکامل هم دیگه باشیم (انشالله )
اول از همه بزارید با یک سیستم و متد پیش بریم در هفته اول و دوم طرح سوالات و نظرات دوستان عزیز درباره لجستیک و زنجیره تامین و مقدار اشنایی انها با این علم می باشد شما میتوانید سوالاتی را درباره علم لجستیک و زنجیره تامین و انچه درباره این علم فکر میکنید را بیان کنید تا انجایی که علم من جواب بده پاسخگو هستم
اما از هفته های بعد
طبق یک روال کاری - از اول و مقدمه علم لجستیک و زنجیره تامین شروع و تک تک اون ها رو پیش میبرم .
در روز شنبه یا یک شنبه هر هفته بخشی از مطالب رو میزارم و در روز دو شنبه یا سه شنبه دوستان لطف میکنن نظر هاشون و یا سوال ها شون رو طرح میکنن در روز چهارشنبه یا پنج شنبه هم سوال های احتمالی رو جواب میدم . در لابه لای این هفته نظرات و سوالات بطور مستمر یا همونجا پاسخ داده میشه یا اینکه برای روز چهار شنبه یا پنجشنبه میزارم.
با تشکر فروان :gol:
 

hamid051

کاربر فعال تالار مهندسی صنایع
کاربر ممتاز
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت دوستان و مهندسان عزیز
با توجه به اینکه شاید برای استارت کار نیاز به یکسری مطالب اولیه داره من خودم یک بخش کوچکی از تاریخچه این علم عنوان میکنم
علم لجستیک و زنجیره تامین از سال 82 با سیر عظیمی از علم های جدیدی که وارد این مرز و بوم شد به سر زبان ها افتاد البته قبل از ان علم لجستیک در ارتش ایران اسلامی بود .
اما این علم از دو رشته متفاوت با هم ادغام شده است در اصل علم لجستیک یک علم تدارکات و تهیه مواد است و علم زنجیره تامین مربوط به مدیریت زنجیره ای بنگاه های اقتصادی است
لجستیک: اگر اشتباه نکنم بعد از جنگ جهانی دوم نیرویی دریایی ارتش امریکا علم و متد جدیدی را طراحی و بکار گیری کردنند برای رفع یکسری از اشتباهات و بارگیری ها و .... که به این علم لجستیک که به معنی تدارکات هست گفته اند . اما بعد ها واژه لجستیک در پدافند هوایی و سامانه های موشکی استفاده شد . این علم ریشه نظامی دارد و هماهنگی های لازم را برای انجام امور مدیریت میکند که کم کم به تمامی بنگاه های اقتصادی راه پیدا کرد .
اما علم زنجیره تامین : دکتر پورتر متخصص مدیریت و یکی از معدود انسان های که واقعا خیلی مبتکر و خلاق بود و نظریه های جالبی هم عنوان کردنند که یکی از همین نظریه ها نظریه زنجیره تامین است
در اصل زنجیره تامین یک رشته کارهایی هستند که کمک به پیشبرد عملیات های اقتصادی می شوند و نه تنها بخش در بخش تولید بلکه در بخش فروش بسته بندی حمل ونقل و ... هم کمک بیشبرد بهتر محصول میکند . اگر فرض بگیریم یک واحد صنعتی یک محصولی مثل خودکار می خواهد تولید کند از بخش اول که بحث تصمیم گیری برای تولید ، تهیه مواد خام ، تولید ، بهروری ، کنترل کیفیت ،بسته بندی ، حمل و نقل ، فروش ، خدمات پس از فروش ، رضایت مشتری و تحقیق و توسعه و ....
حالا این دو علم با هم ترکیب می شوند مباحث خیلی خیلی زیاد و پیچیده .
من همین الان موقعی که یک محصول رو میبینم یا یک خدماتی رو میبینم از همون اول تا اخر و تمامی پروسه تولید و ... توی ذهنم تجسم میکنم :biggrin: اینم از معایب این رشته است
 

hamid051

کاربر فعال تالار مهندسی صنایع
کاربر ممتاز
کپی از ارسال نامه
(با سلام و خسته نباشید
دانشجوی کارشناسی ارشد صنایع صنایع هستم که میخوام موضوع پایان نامه انتخاب کنم.
پیشنهاداتی شده که در حوزه ی زنجیره تامین کار کنم
به نطرتون این حوزه اشباع نشده؟
و چه حوزه ای از زنجیره تامین واسه پایان نامه مفید تره؟
میخوام پایان نامم طوری باشه که واسه اداممه تحصحیلم توو کشورای خارجی کمکم کنه، خواهش میکنم راهنماییم کنید.
با سپاس فراوان)

با سلام و خسته نباشید . هیچ وقت هیچ علمی اشباه نمیشه و در اصل یک علم در یک دوره کم و در یک دوره درخشان ظاهر میشه بر فرض مثال در جنگ جهانی دوم المان یکی از قطب های مهندسی و صنعت شد و بعد از جنگ مهندسی در این کشور کم رنگ تر شد.
من فکر میکنم اگر تمامی دانشجویان ارشد در این رشته کار کنند باز هم جایی بحث و فضا برای خلاقیت وجود داره چون این رشته مربوط به کل خدمات و اقدامات مربوط به یک محصول است .
خط مقدم تمامی فعالیت های اقتصادی بخش فروش و ارتباط با مشتری است بر خلاف دیدگاه اکثر افراد خلاقیت در این بخش بسیار بسیار زیادتر از بخش های تولید و طراحی و ... می باشد حتی فید بکی که ما از نظر سنجی و دیدگاه مشتریان داریم مستقیم توی طراحی و تولید محصول اثر میگذارد بنظر من اگر در این بخش و ارتباط با مشتریان تحقیق کنید به نتیجه های خیلی خوبی دست پیدا میکنید اما این بخش مستلزم اینکه شما بازار را درک کنید و بشناسید که کاری پردردسر و مشکلی است
اما پایان نامه ای که بیشتر بدرد تون بخوره برای خارج از کشور رو من حقیقتا وارد این موضوع نمیشم اما میتونم راهنماییتون کنم فرض کنید شما یک پایان نامه ای دارید که یک متد جدید توی مباحث فروش رو مشخص و ابداع میکنه همینطور یکی دیگه از همکاران شما یک تز دیگه ای دارده توی بحث تولید محصول که با این روش راندمان تولید اون محصول خیلی پایین تر میاد این که شما بتون کشوری رو انتخاب کنید که به تز شما بیشتر اهمیت بده و اهمیت تز شما رو بیشتر بدون خوب مسلما تز شما برنده میشه مثلا کشوری مثل امریکا فروش برایش اهمیت بیشتری داره ولی کشوری مثل ترکیه که تازه در جمع کشور های پیشرفته داره قرار میگیره بنظرم اهمیت بیشتری به تز همکاراتان میدهد .
امیدوارم توانسته باشم کمکتون کرده باشم
 

hamid051

کاربر فعال تالار مهندسی صنایع
کاربر ممتاز
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت دوستان
تاریخچه لجستیک و زنجیره تامین گفته شد . میرسیم به بحث علت اینکه اصلا چرا باید از لجستیک و زنجیره تامین استفاده کنیم خواهش میکنم روی این مسئله تامل کنید چون هدف لجستیک و زنجیره مشخص میشه .
همانطوری که در تاریخچه ذکر شد بعلت ورودی بیش از حد کار ها و عملیات ها ارتش امریکا را با چالشی بزرگ رو به رو کرده بود خوب مشخصا مشاوران کارشناسان و متخصصان شروع به تمرکز روی متد و روشی جدید برای راحت تر کردن عملیات ها و پرسه ها و سهولت بخشیدن به این نوع پرسه ها کردند این علم تا جایی پیشرفت کرد که لجستیک خلق شد .در اصل علم لجستیک به روز شد چون پرسه ها انجام میشد ولی بدون قید و بند .
در مباحث تولید تا فروش و خدمات پس از فروش نیز به همین گونه عمل میشه اگر ما از علم لجستیک و علم زنجیره تامین استفاده نکنیم دچار مشکلی میشیم که ارتش امریکا به ان مشکل برخورد کرد
اگر شما لی اوت یک واحد تولیدی رو در نظر بگیرد اگر لی اوت دقیق و با بهروری بالا طراحی شد خوب مسلما واحد تولید از یک خط تولید خوب با مشارکت تمامی عناصر خط تولید و تولید بالا برخوردار است . حالا همین لی اوت رو گسترش می دهیم و بجایی یک خط تولید یک بنگاه اقتصادی رو در نظر میگیرم تدارکات این واحد لجستیک و ارتباط بین تمامی واحد های تولیدی و خدماتی یک محصول می شود زنجیره تامین
در زنجیره تامین باید حواسمان باشد که ارتباط بین زنجیره ها که همان واحد های متعدد یک بنگاه اقتصادی است به یک روش تبدیل شود و در طراحی اولیه و چارت سازمانی ما طوری چارت را برنامه ریزی کنیم که زنجیره تامین در ان محفوظ و معلوم باشد .
برای درک بیشتر به این مثال توجه کنید
فرض کنید شما یک محصولی مانند یخچال فریز میخواهید تولید کنید . روند و مراحل زنجیره ان به این ترتیب است
1- پیشبینی بازار و تجزیه و تحلیل ها - اولین قدم از تولید هر محصول پیش بینی بازار و فروش و تجزیه و تحلیل ان است :
ما با به چالش کشیدن نیاز مشتری - نحوه رضایت مشتری - نحوه تولید - نوع جنس - به روز بودن مباحث تولیدی و طراحی - افت بازار و .... که می شود از مدیریت تحلیل داده ها نقاط ضعف و قدرت فرصت ها و تهدیدات استفاده کرد و روش های پیش بینی دلفی و ...
2- انتخاب مواد خام : چه جنسی و چه نوعی
3- مراحل طراحی : طراحی - ارگونومی - رضایت مشتری و ....
4- مراحل تولید : بهروری - خط تولید سریع و مباحثی که مهندسان عزیز از من بهتر میدونن
5- بسته بندی :
6- حمل و نقل :
7- فروش محصولات :
8- ارتباط با مشتری و خدمات پس از فروش
9- واحد تحقیق و توسعه:
10- فید بک و انتقال نظرات مشتری روی تمامی مراحل :
حالا فرض کنید که هر کدام از این بخش ها خودش شاید 100 ها روش و 100 ها کتاب و 100 ها مبحث متفاوت دارند و ارتبا این ها فقط از طریق لجستیک و زنجیره تامین می باشد
البته این سر فصل ها همه ذهنی بود و احتمال کم و یا زیاد بودن ان هست انشالله فردا تک تک این سر فصل ها رو توی مثال خلاصه میکنم
 

hamid051

کاربر فعال تالار مهندسی صنایع
کاربر ممتاز
با سلام خوب میریم سر اولین بحث که بحث پیش بینی بازار و ایجاد یک بازار برای محصولات ما در بازار های منطقه ای ملی و فرا ملی .
یکی از روش های بسیار جالب و بسیار ساده تحلیلی در این باره تحلیل نقاط قوت و نقاط ضعف است و فرصت ها و تهدیدات است . حالا برای اینکه همه کار ها رو من تنهایی انجام ندم من یک مثال میزنم شما این محصول رو برام تحلیل کنید و بگید که چقدر ما جواب مثبت میگیرم توجه داشته باشید که کالا مد نظر من یکی از دشوار ترین کالا هاست و باید شما این کالا رو در بازار حال حاضر ایران ترسیم و نتیجه گیری کنید . و اما مثال
فرض کنید یک محصول جدید تبلیغاتی شما میخواهین ثبت و بازاریابی کنید این محصول بر فرض مثال نقش باره بزرگ ال ای دی ها است که بر روی یک ساختمان بلند تبلیغاتی را عنوان میکنه البته این نوع تبلیغات قبلا هم در خارج از کشور و داخل کشور به صورت تلویزیون های بزرگ شهری نمایش داده میشد ولی فرق این تبلیغات جدید سه بعدی بودن ان و حتی شاید 5 بعدی بودن ان باشه
هدف های من و جواب های من از این مبحث 2 سوال است
1- ایا این محصول جدید در بازار رکودی ایران سهم قابل توجه ای را کسب مبکند ؟پیش بینی شما چی می باشد ؟
2- پیش بینی شما از لحاظ آینده 1 الی 2 ساله ان چقدر است ؟
لطفا نظرات خودتون رو در همین تاپیک بیان کنید

ممنون
 

hamid051

کاربر فعال تالار مهندسی صنایع
کاربر ممتاز
تحلیل سوات یا ماتریس SWOT
تهیه کننده: آرش حبیبی براساس کتاب مدیریت استراتژیک فرد دیوید
تحلیل SWOT ابزاری کارآمد برای شناسایی شرایط محیطی و توانایی های درونی سازمان است. پایه و اساس این ابزار کارآمد در مدیریت استراتژیک و همین طور بازاریابی، شناخت محیط پیرامونی سازمان است. حروف SWOT که آن را به شکل های دیگر مثل TOWS هم می نویسند، ابتدای کلمات Strength به معنای قوت ، Weakness به معنای ضعف، Opportunity به معنای فرصت و Threat به معنای تهدید است. ماهیت قوت و ضعف به درون سازمان مربوط می شود و فرصت و تهدید معمولاً محیطی است.در اینجا به معرفی آنالیز SWOT پرداخته شده است و نحوه ی اجرای آن شرح داده نشده است.
[h=2]گام نخست: شناسائی عوامل داخلی و خارجی[/h] ابتدا عوامل داخلی و عوامل خارجی شناسائی می‌شود. پس از مشخص شدن تمامی نقاط ضعف و قوت و تهدیدها و فرصتها، ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE ) تشکیل می‌شود. نقاط ضعف و قوت داخلی در ماتریس IFE و فرصتها و تهدیدات خارجی در ماتریس EFE تجزیه و تحلیل می‌شوند. پس از مشخص شدن و نمره دهی عوامل درونی و بیرونی، این عوامل در جدول ماتریس استراتژی‌ها قرار می‌گیرند. سپس استراتژی‌های اتخاذ شده با استفاده از ماتریس QSPM نمره دهی شده و اولویت اجرای هر کدام مشخص می‌شود. با استفاده از ادبیات پژوهش و مصاحبه‌های تخصصی مهمترین شاخص‌های هریک از معیارهای فوق شناسائی می‌شوند و سپس در قالب نقاط ضعف و قوت دسته‌بندی خواهند شد. به روش مشابه با استفاده از ادبیات پژوهش و مصاحبه‌های تخصصی مهمترین شاخص‌های هریک از عوامل خارجی شناسائی شده و سپس در قالب فرصت‌ها و تهدیدها دسته‌بندی خواهند شد.
[h=2]گام دو: تعیین اوزان عوامل داخلی و خارجی[/h] پس ازشناسائی عوامل داخلی و خارجی و دسته‌بندی آنها در قالب نقاط قوت وضعف و فرصت‌ها و تهدیدها، باید میزان اهمیت هریک از آنها مشخص شود.با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی وزن هریک از شاخص‌های عوامل داخلی و خارجی مشخص می‌شود. بنابراین خروجی تکنیک AHP میتواند میزان اهمیت هر شاخص تصمیم‌گیری استراتژیک را نشان دهد. به مقاله رویکرد ترکیبی AHP-SWOT رجوع کنید.
[h=2]گام سه: ایجاد ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی[/h] برای تهیه ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) ابتدا نقاط قوت و سپس نقاط ضعف را لیست کرده و به هرعامل یک ضریب وزنی بین صفر (بی‌اهمیت) تا یک (بسیار مهم) اختصاص می‌دهیم. در اینصورت جمع ضرایب وزنی اختصاص داده شده باید مساوی یک باشد. این وزن می تواند با استفاده از تکنیک AHP محاسبه شود.
- به هریک از این عامل‌ها نمره 1 تا 4 می دهیم. نمره 1 بیانگر ضعف اساسی، نمره 2 ضعف کم،نمره 3 بیانگرنقطه قوت و نمره 4 نشان دهنده قوت بسیار بالای عامل میباشد.
جدول 1- امتیاز دهی به معیارهای داخلی​
گزینه انتخابیضعف اساسی ضعفقوتقوت اساسی
امتیاز1234
جدول 2- امتیاز دهی به معیارهای خارجی​
گزینه انتخابیتهدید جدی تهدیدفرصتفرصت عالی
امتیاز1234
- برای تعیین نمره نهایی هرعامل، ضریب هرعامل را درنمره آن ضریب کنیم.
- مجموع نمره های نهایی هرعامل را محاسبه کنیم تا نمره نهایی سازمان مشخص شود.
اگرمیانگین آنها کمتر از 2.5 باشد یعنی سازمان ازنظر عوامل داخلی دچارضعف بوده و اگر نمره میانگین بیشتراز 2.5 باشد سازمان دارای قوت می‌باشد.
جدول 3- ماتریس ارزیابی عوامل داخلی IFE​
عوامل استراتژیک داخلی وزن امتیازامتیاز موزون توضیحات
لیست نقاط قوت
لیست نقاط ضعف
جمع کل 1

برای تهیه ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE ) نیز مانند مانند قبل عمل می‌شود.
[h=2]گام چهارم: طراحی مدل تحلیلیSWOT[/h] برای تجزیه و تحلیل هم زمان عوامل داخلی و خارجی از ماتریس داخلی و خارجی استفاده می‌گردد. این ماتریس برای تعیین موقعیت صنعت یا سازمان به کار می‌رود و برای تشکیل آن باید نمرات حاصل از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی را در ابعاد عمودی و افقی آن قرار داد تا جایگاه صنعت یا سازمان در بازار مشخص گردد و بتوان استراتژی های مناسبی را برای آن مشخص کرد. این ماتریس منطبق بر ماتریس SWOT است و استراتژی های مناسب برای سازمان را مشخص می‌کند.
شکل 1- الگوی ارزیابی و انتخاب استراتژی​
روش تجزیه و تحلیل SWOT به شکل نظام‌یافته هر یک از عوامل قوت، ضعف، فرصت و تهدید‌ها را که در مرحله قبل شناسایی شده اند مورد تحلیل قرار داده و استراتژی‌های متناسب با موقعیت را منعکس می‌سازد. در مدل SWOT پس از فهرست نمودن هر یک از عوامل قوت، ضعف، فرصت و تهدید که در مرحله قبل شناسایی شده و نوشتن آنها در سلول‌های مربوطه به خود بر حسب ترتیب امتیاز وزن دار از محل تلاقی هر یک از آنها استراتژی‌های مورد نظر حاصل می‌گردد. بنابراین همواره این ماتریس منجر به چهار دسته استراتژی ST، WT، WO و SO می‌شود. در جدول 1 ماتریس تجزیه و تحلیل SWOT نشان داده شده است.
جدول 4- ماتریس تجزیه و تحلیل SWOT​
عوامل استراتژیک
فهرست قوت‌ها ( S )
فهرست ضعف‌ها ( W )
فهرست فرصت‌ها (O)
استراتژی‌های SO
استراتژی‌های WO
فهرست تهدید‌ها ( T )
استراتژی‌های ST
استراتژی‌های TW
استراتژی‌های SO : در اجرای استراتژی‌های SO می‌توان با استفاده از نقاط قوت داخلی از فرصت‌های خارجی حداکثر بهره برداری را نمود. هر سازمانی علاقه مند است که همیشه در این موقعیت قرار داشته باشد تا بتواند با بهره گیری از نقاط قوت داخلی از فرصت‌ها و رویدادهای خارجی حداکثر استفاده را بنماید.
استراتژی‌هایWO : هدف از استراتژی‌های WO این است که از مزیتهایی که در فرصت‌ها نهفته است در جهت جبران نقاط ضعف استفاده شود.
استراتژی‌هایWT : هدف در اجرای استراتژی‌های WT کم کردن نقاط قوت و ضعف داخلی و پرهیز از تهدیدات ناشی از محیط خارجی است. در چنین موقعیتی وضعیت نامناسب بوده و در وضع مخاطره آمیز قرار خواهیم‌گرفت و باید سعی کنیم باانحلال، واگذاری، کاهش عملیات، ادغام و سایر روشها از چنین وضعیتی پرهیز نماییم.
استراتژی‌های‌‌ST : در این نوع استراتژی تلاش می‌گردد تا با استفاده از نقاط قوت داخلی برای جلوگیری از تاثیر منفی تهدیدات خارجی، ساز و کارهایی در پیش گرفته شود و یا تهدیدات را از بین برد.
به این ترتیب با استفاده از ماتریس SWOT فهرستی از استراتژی‌های مختلف در چهار گروه متفاوت بدست می‌آید. با استفاده از ماتریس QSPM می توان این تحلیل را پایان داد. علائه ور ماتریس سوات و تحلیل QSPM می توان از رویکردهایی مانند AHP-TOPSIS نیز استفاده کرد که در پارس مدیر تشریح شده است.

منبع : وب سایت اموزشی پارس مدیر سال 94
 

2@li

عضو جدید
سلام استاد حمید;)
یه سوال
این موارد که فرمودید جز برنامه ریزی استراتژیک هست درسته؟؟ من از لجستیک اطلاعاتی ندارم اما این موارد گفته شده را در این درس خوندم:cry:
 

hamid051

کاربر فعال تالار مهندسی صنایع
کاربر ممتاز
سلام استاد حمید;)
یه سوال
این موارد که فرمودید جز برنامه ریزی استراتژیک هست درسته؟؟ من از لجستیک اطلاعاتی ندارم اما این موارد گفته شده را در این درس خوندم:cry:


سلام
بله تقریبا یکی از تحلیل های کلیدی که هر مدیر و هر مهندسی باید بلد باشه همین تحلیل سوات است که در اکثر دروس به دلیل اهمیت زیاد اورده شده تحلیل سوات یک معجزه کوچک است که تحلیل ساده اما سازنده داره شما کافی اطلاعات همون موضوع رو با سوات در بیاورین حتی اگر شما استراتژی خاصی هم پیش بینی نکنید باز هم میدونید که باید در آینده چه سیستمی پیاده سازی کنید
خلاصه سوات آچار فرانسه مدیریت هست
 

hamid051

کاربر فعال تالار مهندسی صنایع
کاربر ممتاز
سلام بر دوستان عزیز فکر نمیکردم اینقدر سرم شلوغ شه که نتونم هفته ای دو ساعت بیام تالار
شهادت حضرت ابا عبدالله الحسین رو تسلیت عرض میکنم انشالله شور و شعور حسینی هرروز بیشتر و بیشتر بشه .
بعد از بحث انالیز کردن یک پروژه و فیلتر کردن و فاکتور گرفتن از چند روش دیگه ای که برای شروع پروژه و عملیات و انالیز ان موثر است میگذریم البته در تالار نظریه کیفیت اسلامی قبل از انالیز کردن به بحث نیت بود که دقیقا یک همچین بحثی رو توی مدیریت استراتژیک به عنوان بیانیه یا سیاست پنهانی شرکت داریم و چون ما بحث مون روی یک پروژه یا یک عملیات است سیاست و بیانیه رو قبل از انالیز در بر نمیگیره و فقط میتونیم توی اقتصاد اسلامی نیت رو عنوان کنیم . به بحث نیت وارد نمیشم چون خیلی پیچیده است و خیلی رمان بر است.

میرسیم به پیش بینی ها پیش بینی ها مدل های هستند که بعد از و قبل از انالیز به نسبت کار و عملیاتی که میخوایم انجام بدیم تعیین و تدوین میشن پیش بینی ها هم توی اجرایی سیستم هم روی نقشه و چارت سازمانی و هم روی فروش و تولید و ... تاثیر گذار است که مشخص ترین این پیش بینی ها پیش بینی های فروش است . بر فرض مثال ما هر ساله یکسری محصول داریم که با تغییر کردن اب و هوا و فصل قیمت انها زیاد و یا کم می شود تعیین قیمت گذاری و تشخیص زمان دقیقا و پیاده سازی ان را پیش بینی میگویند .
ما چند نوع پیش بینی داریم دلفی،فصلی ، اماری و تحلیلی و چند مدل دیگه ای که متاسفانه من دسترسی به منابع قبلی رو ندارم ...
 

hamid051

کاربر فعال تالار مهندسی صنایع
کاربر ممتاز
انواع شيوه هاي پيش بيني

به طور كلي مي توان روش هاي پيش بيني را به سه گروه مختلف تقسيم كرد :

پيش بيني هاي قضاوتي ، پيش بيني بر مبناي گذشته و پيش بيني علت ومعلولي

پيش بيني قضاوتي

درمواقعي كه اطلاعات دقيق وكاملي درمورد مسئله وجود نداشته باشد از اين نوع پيش بيني استفاده مي شود . در اين روش كوشش مي شود نظرات ذهني به صورت پيش بيني هاي كمي در آيد و قابل استفاده شود . استفاده از نظرات كارشناسان فن ، سازمان هايي كه درآينده نگري صاحب تجربه اند ، و ساير متخصصان مي توانند در انجام اين نوع پيش بيني ها مفيد باشد . به هر حال در اين اتكاي ما بر قضاوت ذهني افراد و تعبير وتفسير هاي آنا از اطلاعات براي پيش بيني آينده خواهد بود .



انواع پیش بینی قضاوتی

پيش بيني قضاوتي – روش دلفي

در اين روش از نظر متخصصان امر نهايت استفاده به عمل مي آيد . ابتدا گروهي از كارشناسان و متخصصان صاحب نظر انتخاب مي شوند و به وسيله پرسشنامه اي نظرات آنها در مورد موضوع مربوط گرد آوري مي شود . سپس نظرات مختلف را به ساير اعضا گروه اطلاع داده و نظرات جديد جمع آوري مي شود . به اين ترتيب همه اعضا از اطلاعات و نظريات يكديگر مرتباً مطلع مي شوند و به اظهار نظر جديدي مي پر دازند . از آنجا كه در روش دلفي نظرات كتبي وانفرادي اعلام مي شود ، افراد گروه تحت نظر اكثريت قرار نمي گيرند و آزادانه نظر واقعي خود را ابراز مي نمايند .

با ادامه جريان ارسال اطلاعات و نظر جوييهاي جديد مدير مي تواند بر اساس نظريات گرد آوري شده همگن مبنايي را براي پيش بيني به دست آورد . لازم به ياد آوري است كه روش دلفي بيشتر براي پيش بيني هاي بلند مدت ( بيشتر از دو سال ) به كار مي رود .




پيش بيني قضاوتي – روش توافق جمعي

در اين روش اعتقاد بر اين است كه نظر جمع متخصصان برتر از نظر يك نفر است . از اين رو طي جلساتي نظر افراد حضوراً گرد آوري مي شود و پس از بحث و گفتگو آنچه كه مورد توافق جمع است اساس پيش بيني قرار مي گيرد . به علت اينكه افراد بايد در جلسه نظرات خود را علني ابراز كنند ، جو جلسه و نظر سايرين مي تواند نظرات ابراز شده را تحت تاثير قرار دهد .

پيش بيني بر مبناي گذشته

در اين نوع پيش بيني آمار و ارقام و اطلاعات گذشته را اساس پيش بيني آينده قرار مي دهيم . به عبارت ديگر فرض ما بر اين است كه در كوتاه مدت مي توان روند گذشته را به آينده تسري داد . از اين رو اين روش براي پيش بيني هاي بلند مدت قابليت استفاده چنداني ندارد زيرا اگر چه اطلاعات گذشته راهنماي خوبي براي آينده است اما به علت تغييراتي كه در طول زمان رخ مي دهد اين روش به طور دقيق نمي تواند آينده را آنچنان كه اتفاق خواهد افتاد پيش بيني كند . بنابراين در مواردي كه كه دوره پيش بيني بلند مدت باشد نمي توان از اين روش به طور موثر سود جست .

انواع پیش بینی به روش گذشته

پيش بيني بر مبناي گذشته – روش ميانگين متحرك

ميانگيني كه با استفاده از اطلاعات جديد مرتباً به روز در آورده شود ميانگين متحرك نام دارند . ساده ترين روش محاسبه ميانگين متحرك آن است كه آمار واقعي در آخرين دوره را براي دوره بعد در نظر بگيريم .

به عنوان مثال اگر در موسسه اي ميزان فروش در فروردين 10 ميليون ريال باشد پيش بيني فروش واقعي براي ارديبهشت با استفاده از آمار واقعي فروردين 10 ميليون ريال بر آورد مي شود . حال اگر در ارديبهشت ماه فروش 12 ميليون ريال باشد پيش بيني فروش براي خرداد 12 ميليون ريال تخمين زده مي شود . و بدين ترتيب مي توان براي بقيه ماه هاي سال با استفاده از ماه گذشته فروش ماه آينده را محاسبه كرد .


يكي از اشكالات انتخاب يك دوره ، در محاسبه ميانگين متحرك آن است كه تمامي عوامل موثر در تعيين آمار واقعي دوره قبل در دوره بعد منعكس مي شود و اين امر ممكن است همواره صحيح نباشد . براي جلوگيري از اين مشكل در محاسبه ميانگين متحرك اغلب به جاي يك دوره از آمار و اطلاعات واقعي چند دوره براي پيش بيني آينده استفاده مي شود .

محاسبه خطاي پيش بيني در روش ميانگين متحرك

خطاي پيش بيني عبارتست از فاصله آنچه واقعيت دارد با آنچه پيش بيني شده . براي انتخاب دوره مناسب در ميانگين متحرك معمولاً ميانگين خطاي پيش بيني دوره هاي مختلف را محاسبه ، ودوره اي را كه داراي ميانگين خطاي كمتري مي باشد را انتخاب می کنند .


پيش بيني بر مبناي گذشته – روش ميانگين متحرك وزني

در روش ميانگين متحرك ساده به آمار و ارقام گذشته ارزش مساوي داده مي شود در صورتي كه اغلب ، آمار جديد ترين دوره ارزش بيشتري نسبت به آمار دوره هاي قبلي دارد .در برخی موارد بهتر است به امار جدیدتر وزن بیشتری نسبت به آمار قدیمی تر داده شود که در روش میانگین وزنی چنین است.
به عنوان مثال در پیش بینی با دوره های سه ماهه می توان برای آمار ماه جدید ارزش 3برابر ، برای ماه قبل از آن ارزش 2 برابر و برای 3 ماهه قبل ارزش 1 برابر قائل شد.


پيش بيني بر مبناي گذشته – روش نمو هموار

در روش ميانگين متحرك وزني بر اساس نظر سازمان به آمار گذشته ارزش هاي متفاوتي داده مي شود اما در روش نمو هموار نظم اين ارزش گذاري تابع تصاعد هندسي نزولي است . بدين معني كه اطلاعات جديدتر به طريق تصاعد هندسي داراي وزن بيشتري نسبت به آمار دوره هاي قبل خود مي باشند .




پيش بيني بر مبناي گذشته - روش باكس - جنكينز

يكي از روشهايي كه اخيراً براي پيش بيني مورد استفاده قرارگرفته است روش باكس – جنكينز مي باشد . در اين روش ابتدا تحليل گر مدلي آزمايشي براساس اطلاعات گذشته طراحي مي كند . سپس ضرائب متغيير هاي مدل مذكور را برآورد كرده ‌، به كمك اطلاعات موجود مدل را موردكنترل قرار مي دهد تا قدرت پيش بيني آن سنجيده شود . در صورتي كه مدل گوياي اطلاعات گذشته بود مي توان از آن براي پيش بيني آينده استفاده كرد . درغير اين صورت بايد مدل را بايد مورد تجديد نظر قرار داد ومراحل فوق را آنقدر تكرار كرد تا مدلي رضايت بخش بدست آورد . در روش باكس – جنكينز بايد اطلاعات زيادي در دسترس باشد و بدين جهت اغلب به كمك برنامه هاي كامپيوتري از اين روش استفاده كرد.

پيش بيني بر مبناي گذشته – روش هاي تعيين روند

در مواقعي كه روند خاصي افزايشي يا كاهشي در آمار و ارقام گذشته وجود داشته باشد روش هاي ميانگين متحرك و نمو هموار ساده نمي توانند براي پيش بيني آينده مفيد واقع شوند . در اين گونه موارد روش هاي ديگري وجود دارند كه در زير به دو نوع آنها يعني روش نمو هموار دوبل و روش كمترين مجذورات مورد بررسي قرار مي گيرند .

پيش بيني بر مبناي گذشته – روش نمو هموار دوبل

اگر يك روند افزايشي يا كاهشي در آمار و ارقام گذشته وجود داشته باشد ، نمو هموار ساده ميزان پيش بيني را به ترتيب كمتر و بيشتر از ميزان واقعي نشان خواهد داد . در روش نمو هموار دوبل براي ارقام حاصل از نمو ساده ضرايبي محاسبه شده و سعي مي گردد تاثير روند موجود در آمار و ارقام گذشته در برآورد دوره آينده در نظر گرفته شود .

پيش بيني برمبناي گذشته – روش كمترين مجذورات

در روش كمترين مجذورات رابطه اي رياضي بين اطلاعات گذشته ايجاد كرده و سپس بر اساس آن به پيش بيني آينده مي پردازيم .


پيش بيني علت و معلولي



اگر اطلاعات كافي در مورد موضوع پيش بيني موجود و روابط بين متغير ها نيز مشخص باشد ، ما مي توانيم از اين روش استفاده كنيم . به عنوان مثال اگر بين فروش و متغير هاي ديگري مانند درآمد ملي ، قيمت كالا و درآمد خالص ، رابطه اي وجود داشته باشد مي توان با استفاده از روش كمترين مجذورات كه نوعي روش علت ومعلولي است ، مدلي براي روابط مذكور تنظيم كرد و به پيش بيني پرداخت .




انواع پیش بینی به روش علت و معلولی

پيش بيني علت معلولي – روش رگرسيون

مدل رگرسيون ، مدلي است كه رابطه يك متغير Y ( متغير وابسته به فروش ) را با يك يا چند متغير . . . و X2 و X1 ( متغير هاي مستقل مثل تعداد خانه ها ، مصالح ساختماني ، . . . ) بيان مي كند. براي محاسبه شاخص فصلي با استفاده از روش رگرسيون امار و اطلاعات حداقل 3 سال لازم است


ساير پيش بيني هاي علت و معلولي

به غير از مدل رگرسيوني مدلهاي ديگري نيز براي تعيين رابطه همبستگي بين متغير ها وجود دارد كه در اينجا به برخي از آنها اشاره كوتاهي مي شود :

مدل اقتصاد سنجي

اين مدل يك مدل رياضي است كه يك رشته روابط علت ومعلولي بين متغير هاي اقتصادي برقرار مي سازد . به عبارت ديگر مدل اقتصاد سنجي مركب از يك سري معادلات رگرسيون مستقل از هم مي باشد . اين مدل داراي دقت فراواني مي باشد و براي دوره هاي كوتاه مدت و ميان مدت و بلند مدت قابل استفاده است . اما مدل مذكور داراي هزينه بسياري مي باشد


مدل داده- ستاده

اين مدل تحليلي است بر جريان داده و ستاده هاي بين سازمان ها . مدل مذكور نشان گر آن است كه كه به ازاي چه ميزان از داده ، چقدر ستاده حاصل مي شود . اطلاعات زيادي براي استفاده از اين مدل مورد نياز است . اين مدل براي پيش بيني هاي ميان مدت و بلند مدت مفيد است ولي براي دوره هاي كوتاه مدت چندان مناسب نيست . هزينه اين مدل همانند هزينه مدل اقتصاد سنجي زياد مي باشد .






مدل شاخص راهنما

در اين مدل يك شاخص اصلي به عنوان راهنما تعيين مي شود و پيش بيني ها بر اساس آن انجام مي شود . مثلاً بر اساس شاخص فروش اتوموبيل به طور كلي مي توان ميزان مصرف لاستيك اتومبيل را پيش بيني كرد .

مدت طول عمر

اين مدل غالباً براي پيش بيني تقاضا يا فروش محصولات جديد كاربرد دارد .
مدل طول عمر روشي براي تجزيه تحليل و پيش بيني نرخ رشد محصولات جديد مي باشد . مرحل پذيرش محصولات جديد به وسيله گروه هاي مختلف در تحليل هاي اين مدل حائز اهميت فراوان مي باشد . مدل طول عمر بيشتر براي دوره هاي بلند مدت مفيد است و هزينه آن نسبتاً مناسب مي باشد .

منبع : سایت www.linkedin.com پیچ اقای علیرضا آسیابانی
 
بالا