كاربرد نمره وضعیت بدن در مدیریت گله های گاو شیری

Javan_Soft

عضو جدید
در سال شش زمان كلیدی وجود دارد كه وضعیت بدن دام باید مورد ارزیابی قرار گیرد.این زمان ها عبارتند از:اواسط دوره خشكی،زایمان، و تقریبا 270،180،90،45 روز بعد از شروع شیرواری.آنچه در زیر می آید به شرح اهداف معین در خصوص وضعیت بدن در هركدام از این مراحل می پردازد.
دوره خشكی:
نمره ایده آل وضعیت بدن برای یك گاو خشك 3.5 می باشد.برای حصول عملكرد و سلامتی مطلوب در مراحل اولیه شیرواری كه در پی دوره خشكی می آید،وضعیت بدن باید حداقل 3 و حداكثر 4 باشد.
اثبات شده است كه یك گاو در طی شیرواری چربی بدن را با بازده بیشتری نسبت به دوره خشكی ذخیره می كند.گاها یك گاو قبل از اینكه به نمره وضعیت قابل قبولی برسد،باید خشك گردد.از اینرو یك مدیر باید گاوهای خشك را به منظور اضافه وزن و حصول نمره وضعیت مطلوب تغذیه كند.بدیهی است كه یك برنامه تغذیه ای حساب شده همراه با بازدیدهای مكرر برای بالا رفتن وضعیت بدن گاوهای خشك(البته بدون چاق شدن گاو)ضروری است.
علوفه خشك ساقه بلند و دارای كیفیت متوسط،بهترین خوراك علوفه ای برای گاوهای خشك به شمار می رود.علوفه با كیفیت بالاتر(از نظر انرژی و پروتئین)از قبیل سیلوی ذرت و هیلاژ یونجه باید با احتیاط و محدودیت بیشتری مصرف شوند تا از افزایش بیش از حد نمره وضعیت جلوگیری به عمل آید.
استفاده از علوفه با كمیت و كیفیت مناسب،مكمل های با انرژی پایین و فیبر بالا كه حاوی مقدار كافی پروتئین،مواد معدنی و ویتامین ها باشد می تواند در مقادیر كنترل شده بمنظور دسترسی به افزایش نمره وضعیت بكار رود.
حذف چربی اضافه در گاوهای خشك هم با استفاده از محدود كردن انرژی دریافتی طی دوره خشكی،عملكرد بعد از آن را با مشكل مواجه نخواهد كرد.
اوایل شیرواری:
گاو باید طی اوایل دوره شیرواری مكررا مورد ارزیابی قرار بگیرد.وضعیت بدن گاو -از آنجا كه منعكس كننده ی ذخایر انرژی بدن است-اثر عمده خود را روی سلامتی،تولید و باروری گاو شیری خواهد گذاشت.
اضافه وزن بیش از حد گاو یعنی نمره وضعیت بالاتر از 4 خطر بزرگی محسوب می شود و ممكن است سبب ایجاد سندرم گاو چاق و مشكلاتی از قبیل سخت زایی،جفت ماندگی،عفونت های رحمی،تورم *****،جابجایی شیردان،كتوز و تب شیر گردد.معمولا مقاومت گاو به استرس های زایمانی كافی نیست و اشتهای آن كمتر از آن است كه پاسخگوی نیازهای اوایل شیرواری باشد.
از طرف دیگر،چنانچه نمره وضعیت كمتر از 3 باشد،گاو بدون داشتن ذخایر كافی انرژی،استارت تولید را می زند.این گاو ممكن است با مشكلات كمتری در زمان زایمان مواجه باشد اما عملكرد تولید مثلی و تولید شیر آن پائین تر از حد انتظار ما خواهد بود.
همانطور كه در شكل نشان داده شده،یك گاو متوسط معمولا در 4 تا 6 هفتگی بعد از شروع شیرواری،به پیك تولید می رسد.اگر دریافتی خوراك(ماده خشك)توسط گاو كندتر از نیازهایش پیش برود،در 9 تا 11 هفتگی به پیك خواهد رسید.این وضعیت،گاو را برای چندین ماه پس از شروع شیرواری در بالانس منفی انرژی قرار خواهد داد؛به این معنی كه دریافتی انرژی خوراك كمتر از بازده انرژی شیر تولیدی است.این گاو از چربی بافتی خود برای جبران این نقیصه استفاده خواهد كرد.
گاوی كه شیرواری را در وضعیت لاغر شروع كند،ذخایر انرژی كمی دارد و پیك تولید پائین تری خواهد داشت.پیك تولید مستقیما با كل تولید شیر در گاوهای بالغ مرتبط است.برای هر یك كیلوگرم اضافی در تولید شیر(در حالت پیك) تقریبا 200 كیلوگرم شیر بیشتری در كل دوره شیرواری حاصل می شود.
پائین بودن وضعیت بدن در زمان زایمان همچنین می تواند سبب پائین آمدن چربی شیر شود؛زیرا كه در اوایل شیرواری نسبت بالایی از پیش سازهای چربی شیر،از ذخایر چربی بدن گاو منشا می گیرند.
گاو بالغ متوسطی كه با وضعیت بدن مطلوب(3.5 و حداكثر 4) زایمان می كند،طی 80-60 روز اول با فرض سلامتی كامل،روزانه 1-0.5 كیلوگرم از بافت بدن خود را از دست می دهد.
یك كیلوگرم از بافت بدن(بیشتر به حالت چربی) می تواند 4.92 مگاكالری(NEL)را تامین نماید.شیر با چربی 3.5% نیز شامل حدود 0.69 مگاكالری انرژی(NEL)در كیلوگرم است.بنابراین یك كیلوگرم از بافت بدن می تواند انرژی لازم برای تولید 7.1 كیلوگرم شیر راتامین كند.از دست دادن 70 كیلوگرم چربی در گاو بالغ متوسط،معادل تولید 500 كیلوگرم شیر بیشتر از دریافتی انرژی جیره خواهد بود.
طی دو ماه اول شیرواری،گاو بالغ متوسط بین 1.2-1 از نمره وضعیتش را از دست می دهد،و تا هفته دهم نزدیك به وضعیت 3 ثابت می ماند و تا روز نودم وضعیت از دست داده را بازیابی می كند.در این زمان،بالا بردن دریافتی انرژی جیره می تواند احتیاجات در حال كاهش انرژی شیر را پاسخ بگوید.این امر با دوره بازدید از فعالیت های فحلی،جفت گیری و تلقیح،مقارن است.
تجربه و تحقیق نشان داده است كه گاوهای در حال اضافه وزن(در بالانس مثبت انرژی)در زمان سرویس،نرخ آبستنی بالاتری نسبت به گاوهای در حال كاهش وزن دارند.نمره وضعیت بین 2.5 و 3.5 برای بازده تولید مثلی مطلوب،كافی است.
مصرف پائین انرژی در اوایل شیرواری می تواند روزانه منجر به 2-1.5 كیلوگرم سوزش چربی گردد.این امر خطر تجمع چربی در كبد گاو را بالا می برد و می تواند سبب كتوز شود.همچنین حساسیت گاو به بیماری زیاد شده و بازگشت به استروس به تاخیر افتاده و باروری پائین می آید.
گاوهای اوایل شیرواری حدود 10% كمتر از گاوهای سطح مشابه تولید در اواسط شیرواری ماده خشك مصرف می كنند.بنابراین تامین پروتئین كافی برای پاسخگویی به احتیاجات پیك تولید به این معنی است كه محتوای پروتئینی جیره در محدوده 20-18 درصد ماده خشك آن باشد.در حالت ایده آل 40% پروتئین باید عبوری باشد تا از تجزیه شكمبه ای گذر كرده و آمینواسیدهای دخیل در تولید شیر را فراهم آورد.
درهر صورت باید بین مقادیر زیاد مواد دانه ای(نشاسته)با قابلیت هضم بالا و قابلیت تخمیر سریع برای تامین انرژی با علوفه فیبری به منظور نگهداری عملكرد شكمبه و سنتز چربی شیر تعادل برقرار باشد.
جیره باید به گونه ای باشد كه 75-72 درصد كل مواد مغذی قابل هضم(TDN) و 1.67-1.61 مگاكالری در كیلوگرم انرژی خالص شیرواری(NEL)تامین نماید.كل سطح فیبر جیره باید بین 19 و 21 درصد فیبر شوینده اسیدی(ADF) و بین 25 و 28 درصد فیبر شوینده خنثی(NDF)باشد.حداقل 21% كل ماده خشك جیره باید از NDF علوفه تامین شود.برخی از علوفه ها باید بصورت خشك باشند تا بالاترین عملكرد شكمبه را داشته باشیم.
اواسط شیرواری:
وقتی 180 روز از شیرواری گذشت،ارزیابی وضعیت بدن باید مؤید این نكته باشد كه گاوها در حال بازسازی آن دسته از ذخایر چربی بدنشان هستند كه در اوایل شیرواری از دست رفته بود.در این مرحله از شیرواری،نمره های وضعیت باید برای پرتولید ترین گاوهای گله 3 و برای گاوهای متوسط شیر بین 3.5-3 باشد.ممكن است نمره وضعیت گاوهای كم تولید از 3.5 بالاتر رفته باشد كه در این حالت باید تغذیه آنها با مدیریت دقیقتری انجام شود تا از چاقی جلوگیری به عمل آید.
اواخر شیرواری:
نمره وضعیت بدن در 270 روزگی بعد از شروع شیرواری بایستی 3.5 باشد.در طی این مدت،گاوهای كم تولید تمایل به افزایش بیش از حد نمره وضعیت دارند و ممكن است نمره 4 یا بیشتر را نشان بدهند.این امر بخصوص زمانی رخ خواهد داد كه مقادیر زیادی سیلوی ذرت در جیره استفاده شود؛و همچنین زمانی كه در خصوص مصرف كنسانتره محدودیتی به عمل نیامده باشد.
بیش از حد بودن وضعیت بدن در گله های دارای سیستم فری استال كه با جیره كاملا مخلوط شده(TMR) تغذیه می كنند و گاوها با توجه به میزان تولیدشان گروه بندی نشده اند نیز دیده می شود.
در گله هایی كه فاصله گوساله زایی بیش از حد معمول،دوره تولید كم و/یا دوره خشكی را طولانی می كنند،بسیاری از گاوها بیش از حد چاق می شوند.در این وضعیت،مدیریت پرورشی نیازمند بهبود است.
تلیسه های شكم اول:
وضعیت بدن مطلوب برای تلیسه های شكم اول نزدیك به 3 است.تلیسه های با نمره بیشتر از 3 احتمالا سختزایی داشته اند. مدیریت تلیسه های شكم اول متفاوت از دیگر هم گله ای های مسن ترشان انجام می گیرد.باید توجه داشت كه آنها در زمان زایمان 150-100 كیلوگرم كمتر از گاوهای مسن تر گله وزن دارند.مقدار كنسانتره ی روزانه آنها باید طوری تنظیم شود كه نسبت علوفه به كنسانتره بدرستی رعایت شود تا از مشكلات ناشی از سوء عملكرد سیستم گوارشی جلوگیری به عمل آید.
تلیسه های شكم اول پایداری بیشتری از هم گله ای های مسن تر خود نشان می دهند.تلیسه های شكم اول در اواسط شیرواری به طور متوسط ماهانه افتی معادل 4 درصد نشان می دهند كه این در گاوهای مسن تر،8 درصد می باشد.در اواخر شیرواری،تلیسه های شكم اول ماهانه 8-6 درصد افت نشان می دهند كه این رقم برای گاوهای دیگر 14-10 درصد می باشد.این پایداری بالا حاكی از آنست كه دریافتی انرژی در تلیسه ها در جهت ایجاد ذخایر چربی بدنی،هیچگاه مانند گاوهای مسن تر نیست.
گاوهای شكم اول و دوم در طی اواسط و اواخر شیرواری و دوره خشكی احتیاج زیادی به انرژی برای رشدشان دارند.این گاوها باید طی دو دوره شیرواری اول خود،75-50 كیلوگرم افزایش وزن پیدا كنند تا به وزن بالغ برسند.برای اطمینان از اینكه مواد مغذی اضافی مورد نیاز برای رشد تامین شده اند،توصیه ی استاندارد این است كه كنسانتره بیشتری به این گاوها داده شود.طی اواسط و اواخر شیرواری،گاو شكم اول باید 10 درصد و گاو شكم دوم باید 5 درصد كنسانتره بیشتری از آنچه مورد نیاز است برای تولید شیر و افزایش وضعیت بدن دریافت كند.
مدیریت درست بالانس انرژی طی شیرواری و چرخه ی تولید یك گاو شیری می تواند به طور چشمگیری ظرفیت آنرا برای بهره وری افزایش دهد.


آدرس منبع : http://modirangroup.ir/forum/index.php?topic=365.0
 

رامین قاسم نتاج

اخراجی موقت
[h=2]نمره بدني مناسب درهرمرحله از دوره شيردهي[/h]
پرورش دهندگان گاوهاي شيري در گله‎هاي خود با گاوهايي سر و كار دارند كه در مراحل مختلف شير دهي خيلي چاق يا خيلي لاغر مي‏شوند. ميزان چربي ذخيره‎اي بدن حيوان تا حد بالايي مي‎تواند معرف نوع تغذيه و سلامت دام باشد، استفاده از BCS به عنوان ابزاري جهت انعكاس چربي ذخيره‎اي بدن حيوان كاربرد بالايي دارد.

با توجّه به اينكه گاو در دوره‏اي كه قادر به مصرف كافي خوراك نيست براي رفع نيازهاي حياتي و توليدي خود چرپي ذخيره‏اي را به مصرف مي‏رساند كه اين مورد بيشتر در گاوهاي پر توليد در ابتداي دوره شيرواري اتفاق مي‏افتد، اگر ما بتوانيم از طريق مشاهده و لمس در كمترين زمان ميزان چربي ذخيره‏اي را در بدن حيوان برآورد كنيم مي‏توانيم مديريت مناسبي در اين خصوص داشته باشيم، در اين راستا از BCS بعنوان يك ابزار مديريتي استفاده مي‏شود.

تأثير وضعيت بدني روي بروز بيماريهاي متابوليكي
عموماً گفته مي‏شود گاوهاي چاق ( با BCS بالاتر از 8/3) مشكلات سلامتي زيادي در طول دورةانتقالي خواهند داشت. گاوهاي چاق عموماًداراي مصرف مادة خشك پايين از 14-7 روز قبل از زايمان مي‏باشند. اگراين گاوها از جيرة باانرژي بالا استفاده نكنند، شروع به مصرف ذخائر بدني مي‏نمايند.به عبارت ديگر شروع به كاهش وضعيت بدني مي‏نمايند.در زمان سلامت دام،وقتي چربي‏ها شكسته‏ مي‏شوند، اسيدهاي چرب فرار (NFEAS ) آزاد شده و در كبدبرای تولیدانرژی تغيير مي‏نمايند،حال اگر چربي به مقدارزياد شكسته شود، كبد نمي‏تواند تمامي اسيدهاي چرب را تبديل كند، در نتيجه اين ناتواني وتراكم اسیدهای چرب ، كبد خيلي چرب مي‏شودودام مبتلا به بیماری كبد چرب می شود، علاوه براین تبديل بيش از حد چربي به اسيد چرب مي‏تواند گاو را به سمت بيماريهايي چون: تب شير،‌ كتوز،‌ جابجايي شيردادن، ورم پستان، تأخيردرتخمك‏گذاري، تخمك‏هاي كيستيك، جفت ماندگي و كاهش توليدسوق می دهد. براي دامدار اين فاكتورها به معني كاهش درآمد است.جدول زیر احتمال بروز هریك از بیماریهای فوق رادر صورت بالا بودن نمره وضعیت بدنی در زمان زایمان نشان میدهد.

جدول:‌ ركود تعداد بيماري در طول شيرواري(%)
بيماري .............................. مناسب .................... چاق
ورم پستان ..........................3 ..............................11
جفت ماندگی .......................1 ..............................2
تورم دیواره داخلی رحم ..........2 ..............................2
تخمدانهای کیستی ...........0 ..............................1
کتوز ................................2................. ..............5
تب شیر...............................1............ ....................2
کاهش منیزیم خون................0........................... .....1
لنگش..................................4....... .........................7
کل......................................13 .............................31


تغذيه گاوهاي شيري براي داشتن وضعيت بدني مناسب
نمره وضعيت بدني معيار مهمي براي كنترل تغذية گاو شيري است. ناتواني در رسيدن به شرايط بدني بهتر يا تغييرات سريع وضعيت بدني در طي ابتداي دوره شيرواري مي‏تواند نشان دهنده مشكلاتي در سيستم تغذية گله‏باشد.

تقريباً 80% از گاوها نمره بدني 2/1 تا 4/3 را،از زمان زايمان تا 30 تا 40 روزگي شيرواري از دست مي‏دهند، گاوهاي پيرتر بعد از 50 تا 60 روز شيردهي 8/1 تا 2/7 كيلوگرم وزن در هفته بدست مي‏آورند.

تقريباً 6 ماه لازم است تا گاو وضعيت بدني از دست رفته در طي شيرواري را بدست آورد. تليسه‏ها به دليل اينكه هنوز در حال رشد مي‏باشند براي افزايش يك نمرة بدني 73 كيلوگرم وزن نياز دارند.

براي اينكه گاوها در ابتداي شيرواري فقط 1 تا 5/1 نمره را از دست داده و توليدشان ماكزيمم و سلامت خود را حفظ نمايند نياز به عملكرد مديريتي مؤثر مي‏باشد. كاهش 2/1 وضعيت بدني در طي ابتداي شيرواري تا هفته 4 و 5 نرمال است. بخش‎هاي اصلي جيره كه روي وضعيت بدني مؤثرند شامل:

1- ماكزيمم مصرف خوراك
2- تنظيم غلظت انرژي
3- تنظيم سطح پروتئين خام و عبوري
4- فراهم آوردن فيبر مناسب
5- بررسي سطح مواد معدني(k,Mg,P,Ca) و آب مصرفي

براي جلوگيري از نوسانات مزمن مصرف خوراك و به حداكثر رساندن مصرف خوراك در طول ابتداي شيرواري و خروج سريع از بالانس منفي انرژي و در نتيجه بهبود توليد شير بايد موارد بالا به خوبي كنترل شوند. رژيم غذايي كه شامل فيبر مناسب است از نوسانات مزمن خوراك و همچنين مصرف كم آن جلوگيري مي‏كند و در نتيجه به جلوگيري از وضعيت بدني لاغر و توليد شيركم و نامنظم كمك مي‏نمايد. رژيم غذايي بايد طوري تنظيم شود كه نيازهاي پروتئين و انرژي به منظور رسيدن به توليد بالا را تأمين كند.

بطور كلي،‌ رژيم‏هاي با انرژي بالا در مقايسه با محدوديت انرژي نياز گاورا برطرف و گاوهاي چاق و لاغر شير بيشتري توليد مي‏كنند.انرژي بالا از علوفه‏هاي با كيفيت، غله يا مكمل‎هاي چربي به دست مي‏آيد،در استفاده از غله و چربي بايد دقت كرد تا دام مبتلا به اسيدوز يا ديگر بيماري‎هاي متابوليكي نشود.

رژيم غذايي شامل سطح مناسبي از پروتئين خام و عبوري ميزان توليد شير را افزايش و وضعيت بدني مناسب به همراه دارد، به خصوص گاوهاي چاق در ابتداي شيرواري به سطح پروتئين عبوري واكنش بيشتري نشان مي‏دهند. تغييرات زياد در ميزان وضعيت بدني بسيار مهم است بنابراين جيره قبل از كاهش وضعيت بدني بايد متعادل شود تا تداوم شيرواري خوب و بازسازي سريع دستگاه تناسلي را داشته باشيم.



وضعيت بدني مناسب در طي مراحل شيرواري
گاوهايتازه‏زا (‌از ابتدا تا 4 هفته بعد از زايمان (
به ياد داشتهباشيد گاوها با وضعيت بدني 3 تا 5/3 زايمان نمايند. در هفتةچهارم نمرة وضعيت بدني گاوها نبايد پايين‏تر از 3 تا 5/2 باشد. (درگاوهاي پر توليد نمرة وضعيت بدني ممكن است به زير 2 نيز برسد) اگر سرعت كاهش وضعيت بدني در 4 هفتة اول مناسب باشد گاو از لحاظمصرف خوراك، انرژي، پروتئين و فيبر مناسب است.


ابتدايشيردهي (1تا 4 ماهگي

در اين دورة وضعيت بدني 5/2 تا 3مناسب است. سعي كنيد گاوها در وضعيت بدني 3 باقي بمانند و گاودوباره تعادل مثبت انرژي را بدست آورد. اگر گاوهاي كم توليد بهنمرة وضعيت بدني زير 2 برسند بايد مصرف خوراك آنها بررسي شود. بهياد داشته باشيد سطح بالاي توليد شير به همراه وضعيت بدني مناسبزماني به دست ميآيدكه مصرف خوراك حداكثر باشد.اگر گاوها دارايوضعيت بدني مناسب (3 تا 5/3) ولي پيك توليد پاييني بودند، ميزانپروتئين، مواد معدني يا سطح آب مصرفي را بررسي كنيد.


اواسط دوران شيردهي (4 تا 8 ماهگي):
وضعيت بدني حدود 3 مناسب است. در اين مرحله هدف تأمين نياز انرژي براي ساخته شدنذخائر بدني ميباشد. اگر در اين مرحله گاوها شروع به افزايش بيشاز حد وضعيت بدني (4-5/3) نمايند، ميزان انرژي خوراك را كاسته،سطح پروتئين خام بررسي و گاوهاي غير اقتصادي حذف شوند.اگر گاوهادر اين دوره شروع به كم كردن وضعيت بدني نمودند نشان دهندة سطحپايين انرژي جيره است و در ضمن جيرة زمان شروع شيرواري نيز بررسيميشود زيرا اغلب مشكلات از اين زمان آغاز ميشوند.


اواخر دورة شيردهي (8 ماهة آخر)
وضعيت بدني مناسباين دوره 5/3 است. هدف ذخيرة دوبارة اندوختة بدني ميباشد بدوناينكه وضعيت بدني بيش از حد زياد شود.
بسياري از گاوها دراين دوره به نمرة بدني 4 هم ميرسند كه بايد غلظت انرژي خوراكآنها كاسته شود. در مورد گاوهايي كه نمرة بدني 3 دارند انرژيجيره را تا زماني كه در اواسط شيرواري هستند بالا نگه ميداريم.


نمره وضعیت بدنی در گاو خشك:
وضعيت بدني بالا معمولاً در طي 3 تا 4 ماه آخر دوران شيردهي زماني كه توليد كاهش يافته اما مصرف غله همچنان زياد است اتفاق مي‎افتد. دوره‎هاي طولاني خشكي و تغذية زياد با غله يا سيلو در طي دوران خشكي باعث افزايش بيش از حد وضعيت بدني (5-4) شود كه اين گاوها در دورة بعدي دچار بيمار‎یهاي متابوليكي مي‎شوند و بالعكس كاهش بيش از 20% وضعيت بدني درطول دورة خشكي مي‎تواند سبب كاهش چربي شير دورة شيرواري بعدي شود.

نمودار تغیرات BCS:گاوها در طول دوره شیرواری و خشكی باید بین خطوط قرار داشته باشند

به یادداشته باشیداگر گاودر زمان زایمان دارای نمره وضعیت بدنی مناسب باشدو هفته های اول بعد از زایمان به طور مناسب خوراك دهی شود، می توان از كاهش مصرف ماده خشك، كاهش تولید شیر،اختلالات تولیدمثلی وبسیاری از بیماریهاپیشگیری كرد


 

رامین قاسم نتاج

اخراجی موقت
[h=2]تعیین امتیاز بدنی برای گاو[/h]
امتیاز وضعیت بدنی در گاو
مقدمه:
در هر گاوداری گاوهایی وجود دارد که برای دوره ی شیردهی خود خیلی چاق یا خیلی لاغر هستند که بایستی این گاوها شناسایی شوند که عدم شناسایی آنها باعث از دست دادن تولید و کاهش راندمان تولید مثل هزینه زیادی در بر دارد. با توجه به اینکه گاو دوره ای که قادر به مصرف کافی خوراک نیست برای رفع نیازهای حیاتی و تولیدی خود چربی ذخیره ای را به مصرف می کند، اگر ما بتوانیم از طریق مشاهده و لمس در کمترین زمان میزان چربی ذخیره را در بدن حیوان برآورد کنیم می توانیم مدیریت مناسبی در این خصوص داشته باشیم، در این راستا از امتیاز شرایط بدنی بعنوان ابزار مدیریتی استفاده می شود.
BCS:
Body Condition Score یا امتیاز شرایط بدنی یک شاخص مهم در ارتباط با میزان ذخایرچربی زیر پوست است و میزان چربی زیر پوست گاو بیانگر ذخیره انرژی حیوان می باشد. که ا ستفاده از آن برای افزایش سطح تولید شیر در هر دوره شیردهی بسیار اهمیت دارد.
هدف از تعیین وضعیت بدنی بهبود سلامت گله ، تولید شیر ، بهبود فرایند تولید مثل و سوددهی است.
تأثير وضعيت بدني بر بروز بیماری ها:
گاوهای لاغرمستعد ابتلا به مشکلات بهداشتی هستند و گاوها با امتیاز بدنی بیش از حد مطلوب مستعد ابتلا به سندرم کبد چرب و سخت زایی هستند که تلفات بیشتری دارد. تلیسه های که در آنها امتیاز شرایط بدنی بیش از حد مطلوب باشد (تلیسه های چاق ) در زمان جفتگیری و تلقیح دچار مشکل شده و نیز در حین زایمان با عارضه سخت زایی مواجه شده و توسعه در رشد پستان در آنها به تاخیر افتاده و طول عمر اقتصادی کمتری دارند.
امتیاز شرایط بدنی با مرحله شیردهی تغییر می کند:
گاوهای تازه زا در اوج تولید شیر در توازن منفی انرژی قرار داشته و بنابراین امتیاز بدنی آنها کاهش می یابد از این رو از ذخایر بدنی برای تولید شیر استفاده می کنند، به طوری که به ازای کاهش یک کیلو گرم از وزن بدن انرژی لازم برای تولید هفت کیلو گرم شیر را تامین می کنند.
گاوهایی که در اواخر شیردهی هستند در بالانس مثبت انرژی اند و ذخیره تازه ای نسبت به ذخایر از دست رفته در اوایل شیردهی بدست می آورند یعنی کاهش وزن اولیه را جبران می کند، پس شرایط بدنی برای تمام مراحل شیردهی متغییر است . بعبارت دیگر BCS ایده آل بستگی به مرحله شیردهی دارد.
تغذیه برای نمره بدنی مناسب:
نمره بدنی معیار مهمی برای کنترل تغذیه گاو شیری است . ناتوانی در رسیدن به شرایط بدنی بهتر یا تغییرات سریع وضعیت بدنی در طی ابتدای دوره ی شیرواری می تواند نشان دهنده ی مشکلات در سیستم تغذیه گله باشد. تغذیه مناسب وبه موقع مانع از بالا و پایین آمدن بیش از حد نمره وضعیت بدنی شود.

قسمت های مشاهده شده در نمره دهی:
برای نمره دهی باید به استخوان های پشت (Backbone ) ،کمر،راسته (Loin) و کفل (Rump) نگاه و لمس کرد. آنجائی که استخوان سوزنی (Pin) سر استخوان ران(مفصل خرگوشی ) (Hooks) ،نوک تیغه استخوانی مهره های پشت(Spine) و کمر وانتهای دنده های کوتاه(کاذب) (Short ribs) دارای بافت های ماهیچه ای پوشاننده نمی باشند،هر گونه پوششی که مشاهده و یا لمس شود چیزی جز پوست وچربی ذخیره شده نیست.
قسمت های مشاهده شده در BCS


زمان تعیین شرایط بدنی:
عمل نمره دهی باید به طور مرتب و منظم انجام می گیرد تا میزان تغییرات در چربی ذخیره شده در هر مرحله مشخص شود.
امتیاز دهی در گاو شیرده حداقل در سه نوبت در دوره ی شیردهی باید صورت گیرد که عبارتند از1- در طول ماه اول بعد از زایمان 2- در اواسط دوره شیردهی 3- انتهای دوره شیردهی
گاوها ممکن است در زمان زایمان نیز ارزیابی شوند . تلیسه هم باید حداقل در سه نوبت قبل از اولین زایمان امتیاز دهی شوند اولی در سن شش ماهگی ، دومی نزدیک سن جفتگیری ، سومی در سه ماه قبل از زایمان.
جدول امتیاز شرایط بدنی مطلوب و قابل قبول در گاو شیری در مراحل مختلف
زمان امتیاز دهی امتیاز مطلوبامتیاز قابل قبول
زمان زایمان 5/ 34-3
در مرحله اوج تولید22-5/ 1
اواسط دوره شیردهی 5/ 25/ 2-2
زمان اقدام به خشکی 5/ 35/ 3-3
تلیسه در سن 6 ماهگی 5/ 23-2
تلیسه در زمان جفت گیری 5/ 23-2
تلیسه در زمان زایمان 5/ 3
3-4


سیستم تعیین نمره بدنی:
محققان ویرجینیا نوعی روش امتیازدهی از 1 تا 5 را ارائه داده‌اند که در آن ضخامت چربی روی دنده‌ها، استخوان خاصره، استخوان نشیمنگاهی و دنبالچه ارزیابی می‌گردد. این محققان گزارش کرده‌اند که بین وضعیت بدنی گاوهای شیری و تولید شیر برای هر واحد وزن متابولیک بدن، همبستگی منفی وجود دارد. گاوهای شیری با بازدهی بالا مواد مغذی را در شیر ذخیره می‌کنند، نه در وزن بدن.
در ارزیابی به گاوهای خیلی لاغر score1 وبه گاوهای خیلی چاق score5 تعلق می‌گیرد.
روش کار:
ارزیابی شرایط بدنی از طریق لمس بسیار آسان است. ابتدا نوک انگشتها را روی استخوان پشت ،استخوان سوزنی و استخوان های مفصل رانی-لگنی (Hipbone ) فشار دهید. در جلوی سر استخوان ران ،محلی که دنده ها ی کوتاه از ستون فقرات جدا شده در حالیکه چهار انگشت خود را روی راسته قرار داده اید انگشت شست را زیر سردنده های کوتاه قرار دهید.
با فشار دادن این نقطه می توان به میزان چربی ذخیره شده پی برد.و به خطوط منتهی به مفصل خرگوشی و مفصل خاصره و دو استخوان سوزنی را به دقت نگاه کرد.





  • اگر زاویه بین مفصل خرگوشی واستخوان سوزنی زاویه دار با زاویه باز باشد BCS کوچکتر یا مساوی 3 می باشد
  • اما اگر خط به صورت منحنی یا U باز باشد BCS بزرگتر 3می باشد
  • اگر مفصل خرگوشی گرد باشد امتیاز بدنی مساوی 3 خواهد بود
  • اگر مفصل خرگوشی زاویه دار باشدامتیاز کمتر از 75/ 2 می باشد
  • اگر روی استخوان سوزنی را چربی گرفته باشد امتیاز مساوی75/ 2 خواهد بود
  • اما اگر روی استخوان سوزنی را چربی نگیرد امتیاز کمتر از 5/ 2خواهد بود
  • به دندانه های نوک دنده های کوتاه در جایی که پوشش چربی تمام می شود نگاه می کنیم اگر دندانه ها در نیمه راه بین سر آزاد آنها و نوک تیغه مهره های کمر دیده می شوند امتیاز برابر 25/ 2 است.
  • اگر لیگامنت ساکرال و لیگامنت انتهای دم هر دو قابل رویت باشند امتیاز برابر 25/ 3است.
  • اما اگر لیگامنت ساکرال قابل مشاهده و لیگامنت انتهای دم مشخص نباشد امتیاز برابر 5/ 3 خواهد بود.
  • اگر لیگامنت ساکرال به سختی قابل مشاهده ولی لیگامنت انتهای دم قابل مشاهده نباشد امتیاز مساوی 75/ 3 می باشد.
  • اگرهردو لیگامنت قابل مشاهده نباشد امتیاز بدنی مساوی یا بزرگتر از 4 می باشد.
  • اگر بالای لگن پر باشد و نوک دنده های کوتاه قابل مشاهده نباشد امتیاز بدنی مساوی 25/ 4 می باشد .
  • اگر بالای لگن کاملا پر بوده واستخوان سوزنی را چربی گرفته باشد امتیاز بدنی برابر 5/ 4 می باشد
  • اگر بالای لگن پر از چربی و استخوان سوزنی و مفصل خرگوشی قابل مشاهده نباشد امتیاز بدنی مساوی 75/ 4 می باشد.
امتیاز بدنی 1: در این شرایط گاوها خیلی لاغراند. تک تک مهره‌ها در طول خط پشتی بدن جدا هستند. استخوانهای لگن Hip و Pin حالت تیز دارند و فرورفتگی شدیدی بین Pin و Hook مشاهده می‌شود. درناحیه کمر جمع شدگی و فشردگی دیده می شود .
امتیاز بدنی 2: گاو لاغر است. دنده‌ها کوتاه دیده می‌شوند. گودی کمر کمتر بوده استخوانهای لگن Hip و Pin برجسته بوده منطقه اطراف مقعد کمی فرورفته و فرج کمی برجسته است. فرورفتگی اطراف دم و استخوان Pin بیشتر U شکل است
امتیاز بدنی 3: گاو وضعیت بدنی متوسطی داشته و دنده‌ها کوتاه به نظر می‌آید.با افزایش فشار اندک می توان دنده های کوتاه را لمس کرد. بدون هیچ گودی، تک تک مهره‌ها قابل رویت نبوده ،استخوان پشت و استخوانهای Hip و Pin صاف و گرد شده است ناحیه مقعد پر به نظر می رسد.
امتیاز بدنی 4: گاو شرایط چاقی داشته و دنده‌ها کوتاه گرد شده‌اند و هیچ اثر گودشدگی در لگن دیده نمی‌شود، ناحیه مهره‌ها صاف و گرد شده‌اند و برآمدگی در ناحیه کمر و کپل دیده می‌شود استخوانهای Hip و Pin سطحی صاف دارند که دلیل بر وجود چربی ذخیره‌ای است
امتیاز بدنی 5: گاو خیلی چاق است. استخوان پشتی با یک لایه ضخیمی از چربی پوشیده شده است، دنده‌های کوتاه پیدا نبوده و استخوانهای Hip و Pin دیده نمی‌شوند.
نتیجه:
امتیاز شرایط بدنی خوب و تغذیه مناسب باعث بالا رفتن ضریب کارایی گله شده و می‌تواند سوددهی را بهبود بخشد. ارزش غذا تقریبا 60% هزینه یک فارم را در بر می‌گیرد. تولید کننده می‌تواند با استفاده از BCS گاوهای با ضریب تولید بالاتر و هزینه کمتر نگهداری نماید و با تقسیم‌بندی گاوها به گروه‌های لاغر، متوسط و چاق بهتر بر آنها مدیریت کرده و گاوهای لاغر با تغذیه مناسب و گاوهای چاق با محدودیت مصرف خوراک به شرایط مناسب بازگرددند و گله یک دست با ضریب تبدیل مناسب در اختیار داشته باشند. منابع سایت نخبگان جوان...​
 
Similar threads
Thread starter عنوان تالار پاسخ ها تاریخ
ميترامزيناني تعیین نمره بدنی گاو دامپروری 2
M امتیاز وضعیت بدنی در گاو دامپروری 0

Similar threads

بالا