فرایند های برگشت پذیر و برگشت ناپذیر

chemblog

عضو جدید
اکثر فرایند هایی که در طبیعت و در اطراف ما در حال رخ دادن هستند فرایند هایی برگشت ناپذیرند.هنگامی که یک فرایند رخ داده را بتوان در جهت عکس آن نیز انجام داد فرایند را برگشت پذیر می نامند اما در اکثر فرایند ها این امکان وجود ندارد.به عنوان مثالی ساده کودکی را در نظر بگیرید که با یک چک پول در حال بازی است و ناگهان آن را پاره می کند.آیا پدر آن بچه می تواند چک پول را دوباره مثل اولش بازسازی کند؟ مثلما خیر.پس این پاره کردن کاغذ فرایندی برگشت ناپذیر است.


گاز طبیعی را که در خانه های خود برای طبخ غذا می سوزانیم و در نهایت تبدیل به حرارت و گازهایی مانند کربن دی اکسید می کنیم را نمی توان دوباره به صورت همان گاز جمع آوری کرد.فرایند سوختن یک فرایند برگشت ناپذیر بوده که عکس آن امکان پذیر نیست.اگر به اطراف خود نگاه کنید مثال های زیادی را برای فرایند های برگشت ناپذیر می توانید پیدا کنید.


اما فرایند های برگشت پذیر.فرایند برگشت پذیر فرایندی است که در آن همیشه تعادل ترمودینامیکی برقرار باشد و لازمه ی آن برقرار بودن سه تعادل مکانیکی، حرارتی و شیمیایی است.به این معنی که مجموع نیروهای وارده بر سیستم صفر باشد و نیروی خالصی بر جسم وارد نشود.جسم با محیط خود تبادل حرارتی نداشته باشد و با محیط خود هم دما باشد و همچنین واکنش و تغییر شیمیایی خالصی در سیستم رخ ندهد.فرایند های برگشت پذیر را در فرایند هایی با تغییرات جزیی می توان مشاهده نمود.تعریفی کامل که برای فرایند های برگشت پذیر ارائه می شود این است که فرایند بدون ایجاد تاثیری روی محیط بتواند معکوس شود و در نهایت سیستم و محیط به حالت قبل خود و قبل از انجام فرایند برسند.برای مثال دو جسم با دمای یکسان با هم را فرض کنید که با یکدیگر در تماسند.دمای هر دو را ۱۰ درجه در نظر بگیرید.اگر به یک جسم حرارت دهیم انرژی حرارتی از این جسم به جسم دوم منتقل می شود.اگر مقدار حرارت زیاد باشد فرایند مسلما برگشت ناپذیر می باشد اما اگر مقدار حرارت وارده جزیی باشد فرایند برگشت پذیر محسوب می شود.


در فرایند های برگشت پذیر انتروپی سیستم ثابت می ماند و شاهد تغییری در بی نظمی نخواهیم بود.در این صورت تغییر انرژی آزاد گیبس با تغییر انتالپی برابرخواهد بود.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
بالا