عوامل عفونی ایجاد كننده سقط جنین میشها

[scorpion_tur]

سقط جنین عارضه ای است كه دام ماده قادر به نگهداری جنین نبوده و ان را از بدن دفع می نماید و در این ارتباط عوامل عفونی و غیر عفونی می توانند مننجر به سقط جنین گردند . از جمله عوامل عفونی ایجاد كننده سقط جنین, كامپیلوباكترفتوس (ویبریو فتوس) كلامیدیا پستیس (عامل سقط جنین آنزئوتیك , لپتوسپیروز, بروسلوز ( گونه بروسلا اوویس , عامل ایجاد كننده تورم اپیدیدیم در قوچها ) تب كیو, بوردر دیزیزوبلو تانگ و از عوامل غیر عفونی می توان ضربه و ضغطه كمبودهای تغذیه ای و مسمومیت حاصله از گیاهان سمی را نام برد.
شیوع سقط جنین هایی كه تا 3 هفته اول آبستنی رخ می دهند اغلب به دلیل كمبودهای مواد غذایی و یا ناشی از استرس است كه معمولاً‌تا میزان 25 درصد می رسد سقط جنین هایی كه بیش از میزان 5/1 الی 2 و حتی 5 درصد عادی بوده و چنانچه این میزان به حدود 20 الی 30 درصد برسد و اقدام بهداشتی لازم در مورد آن صورت نگیرد می تواند تا میزان 80درصد پیشرفت نماید كه از این نظر باعث خسارات اقتصادی و بهداشتی در دامداری می گردد.

كمپیلوباكتریوزیس CAMPILOBACTERIOSIS
عامل بیماری باكتری ویرگولی شكلی است به نام كامپیلوباكترفتوس كه قبلا ویبریوفتوس نامیده می شد و علت ویبریونی سقط جنین گوسفند با گاو فرق می كند .
انتقال بیماری از طریق خوردن مواد آلوده به ترشحات جنین سقط شده می باشد.
نشانه های بیماری : عارضه سقط جنین در 6 الی 8 هفتگی دوره ابستنی و نیز تلف شدن بره های تازه متولد شده از نشانه های بارز این بیماری باكتریایی می باشد . بیماری در دامداری شدیدا مسری بوده و دام مبتلا پس از بهبودی ممكن است برای همیشه ناقل بماند .
تشخیص آزمایشگاهی
تهیه لام از محتویات شیردان جنین و كشت از محتویات شیردان جنین
كنترل و درمان:
دامهایی كه سقط نمودند بایستی سریعاً‌از سایر دامها جدا شده و سپس حذف شوند زیرا امكان دارد ناقل باقی بمانند.
بره های زنده متولد شده باید حذف شوند.
درمان سایر دامهای گله توسط تتراسیكلین انجام گیرد.

توكسو پلاسموزیس TOXOPLASMOSIS
عامل بیماری,‌انگلی پروتوزوایی است به نام توكسوپلاسما گنده ای كه در سلولهای اپی تلیال روده دام آلوده زندگی می كند . بیماری توكسو پلاسموز قابل سرایت به انسان می باشد.
راه انتقال
از طریق خوردن مواد غذایی و آب آلوده به اووسیت انگل كه از طریق مدفوع گربه دفع شده است.
تماس مستقیم دام با مواد آلوده به ترشحات جنین سقط شده
نشانه های بیماری
عارضه سقط جنین در هر مرحله ای از دوران آبستنی می تواند رخ دهد و میزان شیوع آن ممكن است تا 80درصد برسد اگر آلودگی در ابتدای دوره آبستنی باشد موجب جذب و مرگ جنین می شود و اگر آلودگی در اواخر آبستنی باشد باعث سقط جنین مرده زایی و یا تولد بره های ضعیف می گردد.
تشخیص :
آزمایش فلورسنت انتی بادی مواد كوتیلدونها
آزمایش مایعات جنینی با استفاده از تست اگلوتیناسیون لاتكس
آزمایش هیستوپاتولوژیكی بافتهای جنین مانند: مغز,‌شش , كبد , قلب , كلیه , طحال
كنترل :
جلوگیری از ورود گربه ها به انبار غلات , آبشخوار و انبار علوفه
انهدام فوری مواد آلوده به ترشحات جنین سقط شده
كنترل جوندگان و پرندگان از نظر كاستن مخازن عفونی
اجتناب از نوشیدن شیر دامهای آلوده به ویژه توسط زنان آبستن و اطفال.

كلامیدیوز CHLAMYDIOSE
پسیتاكوزیس لنفوگرائولوم PSITTACOSIS LYM PHOGRANULOMA VENEREUM
میاگاوانلار MIYAGAWANELLA و بدسونی BEDSONIA
باكتریهایی هستند كه فقط در سلولهای زنده می توانند رشد و تكثیر كنند و از این جهت از سایر باكتریها متمایزاند .
تاكنون 2 گ ونه از كلامیدیاها را شناسایی كرده اند كلامیدیاتراكو ماتیس (CH. Trachomatis) كه انسان را نیز آلوده می سازد و دیگری كلامیدیاپسیتاسی (CH.Psittaci) كه فقط دامها را آلوده می سازد . گونه اخیر می تواند با سایر بیماریها از قبیل كراتوكونژنكتیویت (kratoconjunctivitis), ارتریت (arthritis) و پنومونی (pneumonia) همراه بوده ولی به ندرت در یك گله تواما دیده می شود .در سال 1950 برای اولین بار سقط جنین حاصل از كلامید یا به نام سقط انزوئوتیك (abortion enzootic) در اسكاتلند معرفی شد و سپس در سال 1958 در ایالات متحده و آنگاه در سال 1976 در آلبرتا و بالاخره در سال 1977 در اونتاریو گزارش شد. میزان‌ آلودگی كلامیدیایی در بز و گوسفند تقریبا یكسان گزارش می شود .
نشانه های درمانگاهی
از علایم این بیماری سقط جنین بوده است كه معمولاً در اواخر دوران آبستنی رخ می دهد و نیز تولد بره ها و بزغاله های ضعیف از دیگر نشانه های این بیماری می باشد. باكتری اغلب جفت را گرفتار ساخته و پس از اینكه عارضه سقط رخ داد. در رحم باقی می ماند .پرده های جفت شفاف نبوده , كدر و قرمز رنگ می شوند و قوامی سفت و چرمی شكل پیدا می كنند . كوتیلدونها سفت و سخت و ضخیم شده و قابلیت انعطاف پذیری را از دست می دهد و فتوس ها به علت بزرگ شدن كبد و پر شدن محوطه داخل شكم از مایع , بادكرده به نظر می رسند تحقیقات نشان داده است كه میزان شیوع سقط جنین میشها در گله آلوده 30 درصد و در بزها بیشتر است ولی قائدتاً میزان 5 الی 10 درصد را معمولی تلقی می نمایند .
راه انتقال
انتقال اولیه باكتری از قوچ به میش است ولی با اینحال منابع آلودگی جنینهای سقط شده جفت , ترشحات واژن و فضولات آلوده می باشد . باكتری از راه های استنشاق هوای آلوده و یا مصرف مواد الوده نظیر اب ‎غذا, وارد بدن دام شده و دام را الوده می سازد . میش سقط كرده ممكن است مادام العمر حامل باقی بماند و باكتری در روده و در بعضی از بافتهای لنفوئیدی نگهداری و حمل گرددد آلودگی با كلامیدیا به خصوص درهواس سرد می تواند بسیار شدید باشد.
تشخیص
با توجه به اینكه نشانه ها در گله مشخص می باشد ولی اغلب با نشانه های سقط جنین های حاصله از تب كیو (كوكسیلا) و ویبریوز مشابه بوده لذا برای تشخیص افتراقی بایستی به انجام تستهای آزمایشگاهی پرداخت برای این موضوع 3 نوع آزمایش بكار می رود :
1- آزمایش محتویات معده جنین و جفت و مشاهده میكروسكوپی باكتری
2- آزمایش بافتی جفت در محیط تخم مرغ جنین دار
3- آزمایش خون كه در 2 مرحله انجام می شود ( در اوایل سقط و 2 الی 3 هفته بعد از مرحله اول ) در این آزمایش میزان آنتی بادی اندازه گیری می گیرند كه تیتر آن در مرحله اول كمتر از مرحله دوم است. متذكر می گردد كه اگر سقط جنین در سالهای متوالی رخ دهد. لازم است تشخیص افتراقی بین عوامل ایجاد كننده سقط از قبیل توكسوپلاسما ویبریو , كلامیدیا و كوكسیلا انجام گردد.
كنترل و پیشگیری :
اصولاً برای كنترل و پیشگیری بایستی نكات ذیل را مد نظر قرار داد.
جداسازی میشهای سقط كرده از سایر دامها.
جمع آوری و سوزاندن و یا دفن كردن جنین های سقط شدن و جفت های آلوده
ضد عفونی و یا شعله دادن آغل و جایگاه دامهای مبتلا
میشهای سقط كرده نبایستی تا زمانكیه علل مولد سقط از محیط حذف نشده است به بره های ماده متولد شده را شیر بدهند .
میشهای آبستن در روی زمین تغذیه نشوند
قوچ نباید از گله با سابقه سقط جنین خریداری گردد.
استفاده فوری از آنتی بیوتیكها هنگام رخداد سقط جنین صورت گیرد ( شروع درمان با استفاده آنتی بیوتیك تزریقی ( تتراسیكلین ها) و ادامه آن با آنتی بیوتیك خوراك به همراه مواد غذایی).
مراقبتهای بهداشتی ویژه از نظر انتقال عوامل سقط به انسان مانند استفاده از پوششهای محافظ در موقع ارتباط با دام یا دامداری و مواد آلوده اجتناب ورزیدن از خوردن شیر غیر پاستوریزه و یا پنیر دوری جستن زنان آبستن از گربه ها و یا دام های الوده , جنین های سقط شده و مواد آلوده باید مد نظر قرار گیرد.
درمان
از آنجاییكه كلامیدیا ها به كلرتتراسیكلین بسیار حساس اند لذا از این دارو به عنوان داروی پیشگیری كننده و درمانی استفاده می شود. مقدار مصرف به عنوان مقدار پیشگیری كننده در دوران ابستنی 80 میلی گرم برای هر راس میش در هر روز بمدت 3 هفته و مقدار درمانی در دام سقط كرده 2500 میلی گرم برای هر راس میش در هر روز برای مدت 3 هفته .
دستور العمل اجرایی پیرامون سقط جنین در گوسفندان
چنانچه در گله ای سقط جنین اتفاق افتاد لازم است به نكات ذیل توجه شود:
1- میشهایی كه سقط جنین نموده اند از بقیه دامهای موجود در گله جدا شوند.
2- جنین های سقط شده و بره هایی كه مرده متولد شده اند جمع آوری و برای ارسال به مركز تشخیص آزمایشگاهی دامپزشكی سوزاندن و یا دفن كردن آنان آماده گردند به طوریكه در این مرحله مراقبت های بهداشتی از نظر دست كاری به مواد آلوده انجام گیرد و حتما از دستكش استفاده شده و شستشوی دستها هرگز فراموش نشود و همچنین زنان آبستن نباید در تماس با بره اندازی میشها قرار گیرند.
3- در مورد تشخیص احتمالی و راههای كنترلی لازم است با دامپزشك معالج مشورت كرده و در صورت لزوم نسبت به ارسال جنین و بره مرده زاییده شده و نیز دام سقط كرده به مركز تشخیص آزمایشگاهی,‌اقدام شود.

نكته مورد توجه : هنگامی كه جنین سقط شده به همراه برده مرده زا به آزمایشگاه تشخیص ارسال می گردد. میزان دقت تشخیص 4 برابر زمانی خواهد بود كه فقط , فتوس سقط شده فرستاده می شود.
در اینجا در مورد 3 عامل عفونی ایجاد كننده سقط جنین كه از معمولی ترین عوامل می باشند دستورهای اجرایی ارائه می گردد.

سقط جنین انزئوتیك (كلامیدیایی)
میشهای سقط داده شده را باید از سایر دامها برای مدت یك الی دو ماه جدا نگه داشت و چنانچه رخداد سقط جنین هنوز در گله وجود دارد این جداسازی را باید ادامه داد.
یك برنامه اجرایی واكسیناسیون در گله برای آینده تدوین نمود و در عین حال بایستی توجه داشت كه میشهای سقط داده شده بر علیه این بیماری ایمن خواهند بود ولی اندسته از میشهایی كه توسط میشهای سقط داده شده الوده شده اند, علیرغم واكسیناسیون انجام شده, در سال اینده مبتلا خواهند شد.
دامهای مبتلا را پس از مشورت با دامپزشك معالج, تحت درمان قرار داد.

توكسو پلاسموزیس
میشهای سقط داده شده به فوریت از میشهای آبستن جدا شوند.
مراقبت بهداشتی از نظر كنترل رفت و آمد گربه ها و آلودگیهای مواد غذایی دام با فضولات گربه ها شدیداً انجام پذیرد .
یك برنامه واكسیناسیون برای سال آینده تدوین گردد.

كامپیلو باكترفتوس
میشهای سقط داده شده از سایر دامها جدا شوند و باید توجه داشت كه :
میشهای سقط داده شده برای سال اینده از سطح ایمنی بالایی برخوردارند .
تاكنون هیچ واكسن قابل مصرفی عرضه نشده است.

قابل توجه :هر چه تعداد نمونه های ارسالی به آزمایشگاه تشخیص بیشتر باشد, از نظر نزدیك شدن به نتیجه ارزشمند است ولی قبل از این كار لازم است با دامپزشك معالج راجع به سیستم مدیریت و تغذیه دام مشورت گردد زیرا علل مولد سقط, ممكن است از عوامل عفونی نبوده بلكه در این صورت به ازمایشگاه نیاز ندارد.

 

[scorpion_tur]

**عوامل عفوني ايجاد كننده سقط جنين در گوسفند و بز**

عوامل عفوني ايجاد كننده سقط جنين در گوسفند و بز
سقط جنين عارضه اي است كه در آن دام ماده قادر به نگهداري جنين نبوده و آن را از بدن دفع مي نمايد كه در اين ارتباط عوامل عفوني و غير عفوني مي توانند منجر به سقط جنين گردند . از جمله عوامل يا بيماريهاي ايجاد كننده سقط جنين، كامپيلوباكتر (Cam. Jejuni, Cam . fetus) ، كلاميديا (C.abortus=C.psittaci) يا سقط جنين آنزئوتيك ، لپتوسپيروز ، بروسلوز ، كوكسيلا coxiella burneti (تب كيو)، بوردر ديزيز و بلو تانگ و از عوامل غير عفوني مي توان ضربه و ضغطه، كمبودهاي تغذيه اي و مسموميت حاصله از گياهان سمي را نام برد.
شيوع سقط جنين هايي كه تا 3 هفته اول آبستني رخ مي دهند اغلب به دليل كمبودهاي مواد غذايي و يا ناشي از استرس است كه معمولاً‌ به ميزان 25 درصد مي رسد سقط جنين هايي كه تا ميزان 5/1 الي 2 و حتي 5 درصد عادي بوده ، چنانچه اين ميزان به حدود 20 الي 30 درصد برسد و اقدام بهداشتي لازم در مورد آن صورت نگيرد مي تواند تا ميزان 80 درصد پيشرفت نمايد كه از اين نظر باعث خسارات اقتصادي و بهداشتي در دامداري مي گردد.

كمپيلوباكتريوزيس CAMPILOBACTERIOSIS Vibriosis;
عامل بيماري باكتري ويرگولي شكلي است به نام كامپيلوباكتركه قبلا ويبريو ناميده مي شد. در زير دو گونه مهم اين باكتري مورد بررسي قرار گرفته است:
Cam. fetus اين عامل بيشتر در گوسفند و كمتر در بزها باعث سقط ميگردد. در ميشها سبب سقط در شش هفته آخر آبستني ميگردد. همچنين تولد نوزاد نارس ، مرده زايي (تولد بره مرده Stillbirths ) ، تب، اسهال ، ترشحات شديد واژن قبل از سقط يا زايمان و متريت پس از دفع جنين، تورم جفت بهمرا نكروز خوني hemorrhagic necrotic cotyledons كوتيلدونها را موجب ميشود. جنين ها معمولا اتولايز شده و در كبد نقاط نكروز زرد نارنجي ديده ميشود.در بعضي از تحقيقات بيان شده كه اگر آلودگي يا عفونت در ابتداي آبستني رخ دهد منجر به جذب مجدد جنين ميگردد و اگر عفونت در ميانه آبستني رخ دهد منجر به سقط در طي 10 تا 20 روز بعد ميشود و نهايتا اگر عفونت در آواخر آبستني باشد منجر به تولد بره ضعيف ويا مرده stillbirths ميشود.
علائم در بزها : سيكل فحلي طولاني و نامنظم ويا نازايي، اسهال، سقط در 4 تا 6 هفته قبل از زايش ، مرده زايي ويا تولد بزغاله ضعيف، جفت ماندگي، متريت و پيومتر، ترشحات واژني، تورم واژن و مهبل vulva-vaginitis بهمراه جوش چركي nodules &pustules، در جنين سقط شده در حفره هاي بدن مايع قرمز رنگ تجمع مي يابد.
انتقال بيماري از طريق خوردن مواد آلوده به ترشحات جنين سقط شده مي باشد. پس از بلع مواد آلوده ، باكتري از روده به رحم رفته و منجر به صدمه رساندن به بافتهاي رحم و جنين ميگردد. معمولا 20 درصد از ميشها در گله در اثر آلودگي با كمپيلوباكتر سقط خواهند نمود اما در بعضي از گله هاي حساس شيوع سقط تا 80 در صد نيز ميرسد. ميشهاي مسن ايمن خواهند شد اما 5 تا 10 درصد از گله آلوده هر سال، سقط را ادامه ميدهند.
Cam. Jejuni : يكي ديگر از عوامل سقط كمپيلوباكتريايي در گوسفند ميباشد. در ميشها باعث عفونت جفت و جنين ميگردد اما در ديگر گونه دامها اسهال و تورم روده enteritis ايجاد مينمايد. در بز نيز گاهي باعث سقط جنين ميگردد.
پيشگيري : غير از كنترل تردد دام از تماس با محيط و دام آلوده ، توصيه ميگردد كه ميشها را بخصوص ميشهاي جديد را بطور ساليانه واكسينه نمود. بيماري در دامداري شديدا مسري بوده و دام مبتلا پس از بهبودي معمولا تا سه سال ايمن مي باشد . اما اگر ميشهاي جديد وارد و جايگزين شوند سقط نه تنها در دامهاي جديد بلكه سد ايمني در اثر دفع آلودگي شديد شكسته شده باعث شيوع و طوفان سقط در بقيه دامهاي گله ميگردد. در شيوع يا طوفان سقط ميتوان آنتي بيوتيكها را روزانه به ميشها تزريق نمود.
كنترل و درمان: دامهايي كه سقط نمودند بايستي سريعاً ‌از ساير دامها جدا شده و نسبت به تزريق آنتي بيوتيكها مانند اكسي تتراسيكلين اقدام نمود همچنين ميتوان در غذاي دام نيز كلرتتراسيكلين را اضافه نمود. درمان ساير دامهاي گله نيز توسط تتراسيكلين توصيه شده است.
تشخيص آزمايشگاهي
تهيه لام از محتويات شيردان جنين و يا ترشحات رحمي - كشت از محتويات شيردان جنين
خصوصيات باكتري :
اين باكتري‌ها گرم منفي و فاقد اسپور مي‌باشد. بعضي از انواع كمپيلوباكترها قادر به توليد توكسين مي‌باشند.
مخزن ميكروب : كمپيلوباكتر ژژوني بصورت كومنسال (همزيستي) در محيط رودة انواع حيوانات وحشي و اهلي ممكن است وجود داشته باشد. پرندگان وحشي از جمله مرغان دريايي، كبوتر، غاز، اردك وحشي و كلاغ مي‌توانند با آلودگي آبها توسط خود باعث انتشار آلودگي كمپيلوباكتر شوند. كمپيلوباكتر ژژوني كومنسال طبيعي گاو است. ميزان درصد موارد مثبت مدفوع در ماههاي تابستان به حداكثر رسيده و در زمستان كاهش مي‌يابد. كمپيلوباكتر ژژوني در گوسفندان عامل مهم سقط جنين عفوني اپي‌زئوتيك مي‌باشد. ميكروب بصورت كومنسال روده‌اي براي مدت طولاني و بدون ابتلاء ظاهري در بسياري از گله‌ها وجود دارد. انتقال ميكروب از سگ به انسان به اثبات رسيده است.
كلاميديوز CHLAMYDIOSE (abortion (enzootic
اين باكتري فقط در سلولهاي زنده مي تواند رشد و تكثير نمايد. دو گونه از كلاميدياها از اهميت بيشتري برخوردارند. كلاميديا تراكوماتيس (C. trachomatis) كه معولا انسان را آلوده مي سازد و ديگري كلاميدياپسيتاسي (C.psittaci) كه اغلب دامها را آلوده مي سازد. گونه اخير مي تواند با ساير بيماريها از قبيل كراتوكونژنكتيويت (keratoconjunctivitis), آرتريت (arthritis) و پنوموني (pneumonia) بخصوص در بره هاي جوان ، همراه بوده ولي به ندرت در يك گله تواما ديده مي شود .در سال 1950 براي اولين بار سقط جنين حاصل از كلاميد يا به نام سقط انزوئوتيك (abortion enzootic) در اسكاتلند گزارش شد. در رده بندي اخير اين نوع باكتري متعلق به شاخه Chlamydiae ، خانواده Chlamydiaceae و جنس Chlamydophila مي باشد. جنس Chlamydophila شامل گونه هاي مختلفي از جمله :
C. psittaci (avian), C. felis (cats) ، C. abortus (sheep, goats, cattle) و C. pneumonia (human).
مي باشد. غير از جنس Chlamydophila ، جنس ديگر بنام Chlamydia در اين خانواده وجود دارد كه شامل گونه هايC. trachomatis (human), C. suis (swine), and C. muridarum (mouse, hamster)
مي باشد.
بيماري كلاميديوز بين انسان و دام مشترك ميباشد ولي موارد انساني خيلي بندرت رخ داده است و بيشتر زنان باردار را مبتلا مينمايد. بنابراين توصيه شده كه زنان باردار در تماس با گوسفندان بخصوص در زمان شيوع سقط در گله قرار نگيرند. بيماري كلاميديوز در اثر گونه Chlamydophila psittaci در پرندگان بيماري كشنده اي ايجاد كرده و همچنين در پستانداران بيماري همه گير epizootic ايجاد مينمايد و منجر به سقط نيز در دامها ميشود . در انسان نيز پسيتاكوز تنفسي respiratory psittacosis را سبب ميگردد.
نشانه هاي درمانگاهي :
از علايم اين بيماري سقط جنين بوده است كه معمولاً در اواخر دوران آبستني رخ مي دهد و نيز تولد بره ها و بزغاله هاي ضعيف از ديگر نشانه هاي اين بيماري مي باشد. در صورتيكه عفونت قبل از آبستني conception رخ دهد، دام در ميانه آبستني سقط مينمايد و اگر در اوايل آبستني رخ دهد سقط در 60 تا 90 روز بعد رخ ميدهد و اگر عفونت در ميانه يا اواخر آبستني رخ دهد موجب تولد بره ضعيف و يا مرده زايي stillbirths ميگردد. باكتري اغلب جفت را گرفتار ساخته و پس از اينكه عارضه سقط رخ داد، در رحم باقي مي ماند . تورم پرده هاي جفت بهمراه كوتيلدونهاي نكروزه و برنگ قهوه اي متمايل به قرمز كه گاهي قوامي سفت و چرمي شكل پيدا مي كنند . فتوس موميائي شده ويا پوشيده از پوشش فلسي پوسته پوسته برنگ خاك رس بهمراه تورم عقده هاي لنفاوي ميباشد و به علت بزرگ شدن كبد و پر شدن محوطه داخل شكم از مايع , بادكرده به نظر مي رسد. تقريبا 25 تا 60 درصد ميشها بسته به زمان آلودگي ، سقط خواهند نمود. ميشهاي مسن ايمن خواهند شد بصورتيكه سالانه ميزان سقط يك تا پنج درصد در گله كم ميگردد.
تحقيقات نشان داده است كه ميزان شيوع سقط جنين ميشها در گله آلوده 30 درصد اما در بين بزها بيشتر است. ميشها بندرت بيش از يكبار سقط مينمايند اما با فرم آلودگي مقاوم persistently infected ، باكتري را 2-3 روز قبل و بعد از تخمك گذاري دفع مينمايند. قوچ پس از آلوده شدن بيماري را بصورت مقاربتي venereal به ميش منتقل مينمايد. پس از سقط، بزها ممكن است هيچ علائمي از خود نشان ندهند. سقط در بز در 2 تا 3 هفته آخر آبستني رخ ميدهد كه گاهي نيز موجب مرده زايي و يا تولد بزغاله ضعيف ميگردد.
همانطوريكه در ابتدا بيان شد سقط جنين همه گير enzootic abortion بخصوص در بزها ميتواند ، بهمراه ذات الريه ، التهاب بافت ملتهمه چشم، التهاب مفاصل و تورم اپيديديم epididymitis رخ دهد.
راه انتقال
عامل بيماري ميتواند توسط كنه ها ، جوندگان و پرندگان نسبتا بيشتر از راه تماس جنسي منتقل شود. بصورت مقاربتي قوچ، ميش را آلوده نموده و يا از طريق منابع آلودگي ديگر مانند جنينهاي سقط شده، جفت , ترشحات واژن و فضولات آلوده آلودگي صورت ميگيرد. باكتري از راه هاي استنشاق هواي آلوده و يا مصرف مواد آلوده نظير آب ‎و غذا نيز ميتواند دام را مبتلا سازد . دام سقط كرده در سال آينده بخاطر ايمني ايجاد شده، مشكلي نخواهد داشت.
در دام سقط كرده و حتي در دامهاي غير آبستن ممكن است عفونت مخفي latent infection ايجاد شود و يا دام حامل باقي مانده و باكتري را در روده و در بعضي از بافتهاي لنفوئيدي نگهداري و حمل نمايد.
تشخيص
با توجه به اينكه نشانه ها در گله مشخص مي باشد ولي اغلب با نشانه هاي سقط جنين هاي حاصله از تب كيو (كوكسيلا) و ويبريوز مشابه بوده لذا براي تشخيص افتراقي بايستي به انجام تستهاي آزمايشگاهي پرداخت. جفت بعنوان نمونه منتخب در نظر گرفته اما ميتوان از كبد ، طحال و ريه نيز استفاده نمود. كلاميديا را ميتوان در گسترش رنگ آميزي شده از ترشحات واژن يا جفت مشاهده نمود اما چندان قابل تمايز با Coxiella burnetii عامل تب كيو نميباشد.
تب كيو Q fever : عامل بيماري coxiella burnetii كوكسيلا بورنتي ، انگل اجباري درون ياخته مي باشد كه در انسان باعث تب و علائم سرماخوردگي شده و در دامها در اواخر آبستني باعث سقط جنين و مرده زايي stillbirth ، جفت ماندگي ، اندومتريت، نازايي گرديده و در بعضي موارد علائم تب، پنوموني و عفونت چشم نيز مشاهده ميگردد. انسان بعنوان ناقل ، بيماري را به دام منتقل نموده و اغلب سير بيماري در دام بصورت مخفي و پنهان مي باشد. دام آلوده از شير و مدفوع عامل بيماري را دفع مينمايد.
ميزبان و حيوانات حساس :
اين عامل را در گونه هاي مختلف حيوانات اهلي و وحشي ، تعداد زيادي از جوندگان، لاك پشت، ماهي و پرندگان گزارش شده اند. اغلب اين حيوانات بخصوص جوندگان بعنوان مخزن بيمار ي نيز بحساب مي آيند. انسان ميزبان تصادفي است
مشخصات كلي بيماري :
تب كيو كه نخست آن را تب كشتارگاهي يا ريكتزيوز بورنت نيز ناميدند ، بيماري است عفوني و مشترك كه در حيوانات اهلي ( گاو و گوسفند و بز ) معمولا بدون نشانيهاي مشخص ميباشد ولي در انسان موجب بيماري حاد و گاهي خطرناك گشته كه از مشخصات آن سردرد ناگهاني و تب و ذات الريه غير مشخص است.
گونه هاي مختلف كنه ها نيز در نگهداري اين اجرام مخزن انگل واقع مي شوند. اين انگل بمقدار زياد به وسيله حيوانات آلوده از طريق شير يا ساير مواد دفعي و بخصوص از جفت دفع مي شود. بخاطر دوام و ثبات قابل توجه اين باكتري در محيط خارج سلولي ، آلودگي از طريق استنشاق هواي آلوده نيز امكان پذير است و به همان اندازه كه ناقل مي تواند مؤثر باشد اين راه نيز قابل توجه است
تظاهرات باليني در حيوانات :
به غير از چند گزارش مبني بر اينكه كوكسيلا بورنتي را توام با ذات الريه و تورم ناي در گوسفند و بز و يا همراه بچه اندازي در ميش و بز و گاو يافته اند معمولاً معتقدند كه تب كيو مسئول بيماري بخصوصي در حيوانات اهلي نمي باشد و بعضي محققان معتقدند كه نشانه هاي باليني مشخص ندارد. جرم تمايل زيادي به تمركز در پستان و جفت حيوان دارد كه منجر به تورم جفت بهمراه ترشحات رحمي و پرده هاي جنين ميگردد.
در اثر تورم جفت ، جفت بصورت چرمي و ضخيم در آمده و ممكن است حاوي نقاط زرد متمايل به سفيد و ترشحات كرمي رنگ در مابين كوتيلدونها گردد. در بعضي از موارد ترشحات برنگ قرمز قهوه اي رنگ در مي آيد. پنوموني در جنين بز و گاو ديده ميشود ولي در جنين گوسفند كمتر مشاهده شده است.

جهت تشخيص بيماري ميتوان كوكسيلا بورنتي را در ترشحات واژن ، جفت ، ترشحات جفت ، بافتهاي جنيني (كبد ، ريه و محتويات معده يا شيردان) و همينطور در شير و ادرار و مدفوع مشاهده و جدا نمود. اما اين ميكروارگانيسم بطور مداوم در شير و آغوز دفع نميشود ولذا هميشه در اين دو قابل رديابي نيست. در محلهاي ملتهب جفت ، يا ترشحات آن ميتوان با رنگ آميزي ziehl-neelsen و يا گيمسا انگل را مشاهده نمود. كوكسيلا بورنتي مقاوم به اسيد acid-fast بوده و بصورت چند شكلي، دايره coccoid تا رشته اي filamentous ديده ميشود. معمولا با رنگ آميزي گرم Gram stain قابل روئيت نمي باشد. وجود ميكروارگانيسم بروشهاي فوق بهمراه آزمايشهاي سرولوژي و يا capture ELISA و single tube PCR نتيجه تشخيص را قطعي تر مينمايد.

در انسان : بر عكس حيوانات تب كيو در انسان بيماري عفوني حاد و كم و بيش وخيمي را ايجاد مي كند. دوره كمون 4-2 هفته - نخست عامل بيماري در گردش خون و سپس ساير اندامهاي دروني را مورد حمله قرار داده نشانيهاي باليني شباهت به علايم انفولانزا دارد.
درجه حرارت بدن بالا رفته ، تب و لرز ، سردرد در ناحيه پيشاني ، خستگي ، بي اشتهايي ، درد ماهيچه ها گاهي سينه درد ، گاهي تهوع . نشانه هاي عصبي و سفتي گردن ديده ميشود. دوره تب طولاني از يك هفته تا 3 ماه - سرفه خشك ، تورم بيني و گلودرد و برادي كاردي و بزرگي كبد را سبب مي شود و مواردي نيز ذات الجنب و ذات الريه وجود دارد.
بيماري گاهي مزمن و فقط همراه تب است. كوكسيلوز را همراه بيماريهاي ديگر مثل روماتيسم و امراض قلبي نيز يافته اند. از نظر بيماري شناسي و اپيدميولوژي تشابهي بين تب كيو و بروسلوز يافت مي شود تا جائيكه برآنند كه در منشاء اين اجرام تشابهي وجود دارد.
مبارزه و پيشگيري :
در گله هاي آلوده تمام تدابير لازم به منظور نابود ساختن جفت ، تخته پهن و كاه آلوده و هر چيزي كه با ترشحات و مدفوع دام آلوده شده ، اتخاذ گرديده است و نيز وسايل نقليه بايستي كاملاً تميز و ضدعفوني شود.
واكسن :
مايه كوبي حيوانات حساس در مواردي كه مقدور باشد توصيه مي شود
درمان :
شبيه درمان كلاميديوز: شروع درمان با 500 ميلي گرم كلرتتراسيكلين براي هر راس دام در هر روز بمدت پنج روز كه سپس به 250 ميلي گرم براي هر راس دام در هر روز كاهش داده (تا انتهاي روزهاي باقي مانده آبستني) را توصيه نموده اند. در شيوع شديد سقط جنين ، تزريق همه ميشها با تتراسيكلين ويا اكسي تتراسيكلين LA 200 بميزان 10 ميلي گرم براي هر پوند وزن دام بصورت زير پوستي توصيه شده است.​