تب نزله ای بدخیم : MCF
این بیماری یک بیماری حاد عمومی گاو و گاو میش است که با تب بالا تا 41.5 درجه و ترشحات شدید از بینی ، پر خونی و نکروز گسترده در محوطه دهانی و مخاط بینی همچنین کاهش لکوسیت های خون التهاب چشم همراه با کدورت قرنیه از اطراف به داخل از طرف صلبیه به مرکز و بزرگ شدن عمومی عقده های لنفاوی .
میزان ابتلای بیماری پایین ولی میزان کشندگی بسیار بالا است . اصل این بیماری در حیوانات وحشی افریقا دیده می شود ( گوزن یال دار افریقایی)
مخزن بیماری در کشوری مثل ایران ، گوسفند است . گاو داری ها و گوسفند داری های نزدیک به هم بسیار خطرناک هستند ß با ترشح ها در زایمان گوسفند و پراکنده شدن عامل بیماری در هوا و رسیدن به گاوداری و ...
توزیع بیماری :
این بیماری وابسته به گوسفند است و به صورت انفرادی در تمام دنیا پخش شده و اتفاق افتاده – اکثر موارد گزارش شده در خراسان در کلات بوده است (0 شاید به علت گوسفند های وحشی )
انسان این بیماری را نمی گیرد
علائم :
تب 40 تا 41.6 - 10 روز بعد ترشحات بینی و چشم – دام با شدت تنفس می کند ( فش فش می کند ) دارای ترشحات چرکی است . تنفس از راه دهان می شود
پر خونی مخاطات در اطراف دهان و نکروز سطوح دهانی – دام بسیار تشنه است اما غذا نمی خورد – کدورت قرنیه دو طرفه است – یبوست - مرگ 7 الی 14 روز بعد از علائم
( در بیماری هایی مثل کمبود ویتامین آ کدورت از داخل به خارج است اما در این جا از خارج قرنیه به داخل است )
عنوان جلسه :
زایمان و تولید مثل :
Free martinism
معمولاً در دو قلو زایی بوجود می آید . وقتی دو قلو ها نر و ماده هستند ، هر دو از یک خون استفاده می کنند . هورمون جنسی نر باعث می شود دستگاه تناسلی ماده ایجاد نشود در 95 درصد موارد این اتفاق می افتد . در این صورت گوساله ی ماده نه تخم دان دارد و نه .. در قسمت خارجی دستگاه تناسلی نیز تکامل تشکیلی نداریم
Hydropse allantois
از ماه هفتم به بعد آبستنی به شکل وحشتناکی محوطه ی بطنی گاو ماده بزرگ می شود ß به علت تجمع مایعات در رحم و افزایش حجم رحم – گوساله از بین خواهد رفت – دامپزشک زایمان را القاء می کند تا آبستنی را ختم کند . با تزریق pg و Dexamthasol . بعد از 30 ساعت دام زایمان می کند .
هلشتاین 280تا 285 روز بعد از تلقیح زایمان می کند . گاو اگر8.5 ماهه حامله باشد احتمالاً گوساله در طی زایمان تلقینی زنده می ماند .
سخت زایی : Distocia
در تلیسه زایمان سخت تر است و فاز دوم در ان طولانی تر است ( مثلاً اگر در گاو شکم زاییده کیسه ی آب تا نیم ساعت پاره می شود در تلیسه ها تا 1 ساعت طول می کشد )
گاو های نزدیک زایمان را از یک ماه قبل جدا کرده و دوره ی close up مطرح می شود . به ازاء هر 50 زایمان یک باکس زایش داشته باشیم . بعد از زایمان زایشگاه را شسته و بقایا سوزانده شود .نباید مرتباً از یک جا استفاده کرد . یعنی مکان زایش باید عایش شود تا بار عفونت کاهش یابد . کشیدن های گوساله باید همراه با زور زدن های مادر باشد . گاهی گوساله در لگن مادر قفل میشود که در این صورت اگر گوساله مرد ان را فتو تومی می کنیم . یعنی با جراحی گوساله ی مرده را قطعه قطعه می کنیم . بیش از دو نفر نباید برای در آوردن گوساله اقدام کنند
utrine torsion پیچ خوردگی رحم
در 75% موارد پیچ خوردگی ها خلاف جهت عقربه های ساعت است . دام را خوابانده و یک هو دست ها و پاهایش را برخلاف آن می تابانیم اگر رحم بر نگشت سزارین را انجام می دهیم . کشیدن های بی مورد باعث می شود که سم های جنین به کانال زایش گیر کند و رحم و کانال را مجروح کرده و مادر بمیرد . کشیدن های بی مورد همچنین موجب عوارض زیر می شود : لایه ی بین رکتوم و واژن پاره می شود – ادرار در کانال جمع می شود – واژن هوا می گیرد و حیوان نمی تواند بار دار شود – پنوموواژینال رخ می دهد : باعث عفونت رحم و مثانه و ... می شود .
التهاب فضای واژن : با بتادین 2% واژن را شستشو می دهیم تا دچار سپتیک نشود . اگر حیوان تب داشت از ترکیباتی مثل Flumexin meglumin به صورت kg/bw2.95 استفاده می کنیم .
excenell 2kg/bw برای زمانی که بخواهیم از شیر گاو استفاده کنیم
pencillin + STREP 2200 iu /KGBW هر 12 ساعت
جفت ماندگی = retained placenta
تا 12 ساعت بعد از زایمان باید جفت دفع شود – اگر دو قلو زایی یا زایمان طولانی یا سقط داشتیم این عارضه ایجاد می شود همین طور زایمان گوساله ی نارس ، کمبود مواد معدنی و ویتامین هایی مثل E وA .
هر گونه دستکاری و کشیدن جفت ، ناباروری و افزایش فاصله ی بین دو زایش را به دنبال دارد . تنها عملی که انجام می دهیم تمیز کردن آن ناحیه یا کوتاه کردن جفت از فاصله ی زانو ها
یک توصیه ی اثبات نشده :
استفاده از ترکیب اکسی توسین : هر گاه وارد شیر دوشی می شود ٣-5 سی سی اکسی توسن بزنیم – هر چه از زایمان بیشتر بگذرد رسپتور های این ماده کمتر فعالیت می کنند در نتیجه برای فعال سازی رسپتور های آن 1تا 2 میلی گرم steradiol می زنیم و فقط یک بار هم استفاده می کنیم به این علت که اگر بیشتر بزنیم تشکیل کیست های تخمدانی در بعداً را خواهیم داشت . ترجیحاً به تلیسه 1 میلی و به گاو 2 میلی تزریق می کنیم .
در هر روز 4 بار درجه ی حرارت دام را اندازه می گیریم . اگر درجه حرارت بالا در حال افزایش یافتن باشد ، جفت ماندگی دارد به طرف عفونت می رود که در این صورت از اکسنل ، پنی سیلین ، اکسی تترا سایکلین و تترا سایکلین استفاده می کنیم .
مایع لوشیا : ترشحاتی که حدود 2 هفتگی یا 15-10 روزگی بعد از زایمان دفع می شود و حاوی اندومتر دور رحم در دوره ی آبستنی است ( ترشحات قرمز رنگ)
vaginal prolapse
به علت کهولت سن یا جیره های حاوی مواد استروژنی باشد این اتفاق پیش می آید که واژن بیرون می آید که با بخیه ی سر کیسه ای آن را سر جایش بر می گردانیم .
cervical prolapse
همان اتفاق که در مورد سرویکس بیافتد ( سرویکس = دهانه ی رحم )
uterine prolapse
در گاو مسن اتفاق می افتد به این شکل که کل رحم بیرون می ریزد ß با پارچه ای کل رحم را می پوشانیم تا ادم نکند تا موقعی که دام پزشک آن را به سر جایش بر گرداند .
abortion and premature calf
سقط جنین ، بیماری هایی مثل بروسلوز و بیماری های ویروسی می توانند عامل آن باشند .
Mummified FUTURE
مومیایی شدن جنین ، در سن 4 ماهگی مرگ جنین رخ می دهد و چون دهانه ی رحم بسته است ، جنین کاملاً آبگیری می شود و فقط پوست و استخوان باقی می ماند .در چک آبستنی مشاهده می شود که رحم خالی نیست اما آبستنی هم منجر به زایش نمی شود ß بیماری های ویروسی مثل IBR و .. عامل این اتفاق اند . برای کمک به مادر سقط را القا می کنیم .
Mastitis
ورم پستان ، به جای شیر از سر پستان ها ، سرم خارج می شود .
ß ورم پستان واگیر : عامل این بیماری باکتری مثل استرپتوکوکوس آگلاتیه که از گاوی به گاو دیگر منتقل می شود .
ß ورم پستان محیطی : عامل این بیماری از باکتری های خاک است مثل E.coli
به آلودگی بستر بر می گردد.
بارندگی که زیاد می شود شیوع ورم پستان محیطی را داریم
شکل درمانگاهی :
1-acute Mastitis
این بیماری یک بیماری حاد عمومی گاو و گاو میش است که با تب بالا تا 41.5 درجه و ترشحات شدید از بینی ، پر خونی و نکروز گسترده در محوطه دهانی و مخاط بینی همچنین کاهش لکوسیت های خون التهاب چشم همراه با کدورت قرنیه از اطراف به داخل از طرف صلبیه به مرکز و بزرگ شدن عمومی عقده های لنفاوی .
میزان ابتلای بیماری پایین ولی میزان کشندگی بسیار بالا است . اصل این بیماری در حیوانات وحشی افریقا دیده می شود ( گوزن یال دار افریقایی)
مخزن بیماری در کشوری مثل ایران ، گوسفند است . گاو داری ها و گوسفند داری های نزدیک به هم بسیار خطرناک هستند ß با ترشح ها در زایمان گوسفند و پراکنده شدن عامل بیماری در هوا و رسیدن به گاوداری و ...
توزیع بیماری :
این بیماری وابسته به گوسفند است و به صورت انفرادی در تمام دنیا پخش شده و اتفاق افتاده – اکثر موارد گزارش شده در خراسان در کلات بوده است (0 شاید به علت گوسفند های وحشی )
انسان این بیماری را نمی گیرد
علائم :
تب 40 تا 41.6 - 10 روز بعد ترشحات بینی و چشم – دام با شدت تنفس می کند ( فش فش می کند ) دارای ترشحات چرکی است . تنفس از راه دهان می شود
پر خونی مخاطات در اطراف دهان و نکروز سطوح دهانی – دام بسیار تشنه است اما غذا نمی خورد – کدورت قرنیه دو طرفه است – یبوست - مرگ 7 الی 14 روز بعد از علائم
( در بیماری هایی مثل کمبود ویتامین آ کدورت از داخل به خارج است اما در این جا از خارج قرنیه به داخل است )
عنوان جلسه :
زایمان و تولید مثل :
Free martinism
معمولاً در دو قلو زایی بوجود می آید . وقتی دو قلو ها نر و ماده هستند ، هر دو از یک خون استفاده می کنند . هورمون جنسی نر باعث می شود دستگاه تناسلی ماده ایجاد نشود در 95 درصد موارد این اتفاق می افتد . در این صورت گوساله ی ماده نه تخم دان دارد و نه .. در قسمت خارجی دستگاه تناسلی نیز تکامل تشکیلی نداریم
Hydropse allantois
از ماه هفتم به بعد آبستنی به شکل وحشتناکی محوطه ی بطنی گاو ماده بزرگ می شود ß به علت تجمع مایعات در رحم و افزایش حجم رحم – گوساله از بین خواهد رفت – دامپزشک زایمان را القاء می کند تا آبستنی را ختم کند . با تزریق pg و Dexamthasol . بعد از 30 ساعت دام زایمان می کند .
هلشتاین 280تا 285 روز بعد از تلقیح زایمان می کند . گاو اگر8.5 ماهه حامله باشد احتمالاً گوساله در طی زایمان تلقینی زنده می ماند .
سخت زایی : Distocia
در تلیسه زایمان سخت تر است و فاز دوم در ان طولانی تر است ( مثلاً اگر در گاو شکم زاییده کیسه ی آب تا نیم ساعت پاره می شود در تلیسه ها تا 1 ساعت طول می کشد )
گاو های نزدیک زایمان را از یک ماه قبل جدا کرده و دوره ی close up مطرح می شود . به ازاء هر 50 زایمان یک باکس زایش داشته باشیم . بعد از زایمان زایشگاه را شسته و بقایا سوزانده شود .نباید مرتباً از یک جا استفاده کرد . یعنی مکان زایش باید عایش شود تا بار عفونت کاهش یابد . کشیدن های گوساله باید همراه با زور زدن های مادر باشد . گاهی گوساله در لگن مادر قفل میشود که در این صورت اگر گوساله مرد ان را فتو تومی می کنیم . یعنی با جراحی گوساله ی مرده را قطعه قطعه می کنیم . بیش از دو نفر نباید برای در آوردن گوساله اقدام کنند
utrine torsion پیچ خوردگی رحم
در 75% موارد پیچ خوردگی ها خلاف جهت عقربه های ساعت است . دام را خوابانده و یک هو دست ها و پاهایش را برخلاف آن می تابانیم اگر رحم بر نگشت سزارین را انجام می دهیم . کشیدن های بی مورد باعث می شود که سم های جنین به کانال زایش گیر کند و رحم و کانال را مجروح کرده و مادر بمیرد . کشیدن های بی مورد همچنین موجب عوارض زیر می شود : لایه ی بین رکتوم و واژن پاره می شود – ادرار در کانال جمع می شود – واژن هوا می گیرد و حیوان نمی تواند بار دار شود – پنوموواژینال رخ می دهد : باعث عفونت رحم و مثانه و ... می شود .
التهاب فضای واژن : با بتادین 2% واژن را شستشو می دهیم تا دچار سپتیک نشود . اگر حیوان تب داشت از ترکیباتی مثل Flumexin meglumin به صورت kg/bw2.95 استفاده می کنیم .
excenell 2kg/bw برای زمانی که بخواهیم از شیر گاو استفاده کنیم
pencillin + STREP 2200 iu /KGBW هر 12 ساعت
جفت ماندگی = retained placenta
تا 12 ساعت بعد از زایمان باید جفت دفع شود – اگر دو قلو زایی یا زایمان طولانی یا سقط داشتیم این عارضه ایجاد می شود همین طور زایمان گوساله ی نارس ، کمبود مواد معدنی و ویتامین هایی مثل E وA .
هر گونه دستکاری و کشیدن جفت ، ناباروری و افزایش فاصله ی بین دو زایش را به دنبال دارد . تنها عملی که انجام می دهیم تمیز کردن آن ناحیه یا کوتاه کردن جفت از فاصله ی زانو ها
یک توصیه ی اثبات نشده :
استفاده از ترکیب اکسی توسین : هر گاه وارد شیر دوشی می شود ٣-5 سی سی اکسی توسن بزنیم – هر چه از زایمان بیشتر بگذرد رسپتور های این ماده کمتر فعالیت می کنند در نتیجه برای فعال سازی رسپتور های آن 1تا 2 میلی گرم steradiol می زنیم و فقط یک بار هم استفاده می کنیم به این علت که اگر بیشتر بزنیم تشکیل کیست های تخمدانی در بعداً را خواهیم داشت . ترجیحاً به تلیسه 1 میلی و به گاو 2 میلی تزریق می کنیم .
در هر روز 4 بار درجه ی حرارت دام را اندازه می گیریم . اگر درجه حرارت بالا در حال افزایش یافتن باشد ، جفت ماندگی دارد به طرف عفونت می رود که در این صورت از اکسنل ، پنی سیلین ، اکسی تترا سایکلین و تترا سایکلین استفاده می کنیم .
مایع لوشیا : ترشحاتی که حدود 2 هفتگی یا 15-10 روزگی بعد از زایمان دفع می شود و حاوی اندومتر دور رحم در دوره ی آبستنی است ( ترشحات قرمز رنگ)
vaginal prolapse
به علت کهولت سن یا جیره های حاوی مواد استروژنی باشد این اتفاق پیش می آید که واژن بیرون می آید که با بخیه ی سر کیسه ای آن را سر جایش بر می گردانیم .
cervical prolapse
همان اتفاق که در مورد سرویکس بیافتد ( سرویکس = دهانه ی رحم )
uterine prolapse
در گاو مسن اتفاق می افتد به این شکل که کل رحم بیرون می ریزد ß با پارچه ای کل رحم را می پوشانیم تا ادم نکند تا موقعی که دام پزشک آن را به سر جایش بر گرداند .
abortion and premature calf
سقط جنین ، بیماری هایی مثل بروسلوز و بیماری های ویروسی می توانند عامل آن باشند .
Mummified FUTURE
مومیایی شدن جنین ، در سن 4 ماهگی مرگ جنین رخ می دهد و چون دهانه ی رحم بسته است ، جنین کاملاً آبگیری می شود و فقط پوست و استخوان باقی می ماند .در چک آبستنی مشاهده می شود که رحم خالی نیست اما آبستنی هم منجر به زایش نمی شود ß بیماری های ویروسی مثل IBR و .. عامل این اتفاق اند . برای کمک به مادر سقط را القا می کنیم .
Mastitis
ورم پستان ، به جای شیر از سر پستان ها ، سرم خارج می شود .
ß ورم پستان واگیر : عامل این بیماری باکتری مثل استرپتوکوکوس آگلاتیه که از گاوی به گاو دیگر منتقل می شود .
ß ورم پستان محیطی : عامل این بیماری از باکتری های خاک است مثل E.coli
به آلودگی بستر بر می گردد.
بارندگی که زیاد می شود شیوع ورم پستان محیطی را داریم
شکل درمانگاهی :
1-acute Mastitis
