عملیات و روش های پر کردن کارگاه های استخراج

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
روش های متعددی در اختیار فن استخراج پر شونده قرار گرفته که هر یک از استاندارد بخصوصی در استخراج و پر کردن برخوردار می باشد.معمولی ترین شیوه های ترکیبی پر شوندعبارتنداز:
+ انباره ای پر شونده
+ اتاق و پایه ای پر شونده
+ جبهه کار بلند پر شونده
+ چال – عمیق پر شونده
+ برش سقف پر شونده
+ چال – آتش پر شونده
+ طبقه فرعی پر شونده​

بدیهی است،چنانچه با اصول استخراج هر یک از شیوه های فوق آشنایی وجود داشته باشد و مطالب قبلی این کتاب که شرحی از هر یک را در بر دارد مطالعه شود،با ادغام عملیات پر کردن و درک اصول و کاربرد آنها می توان به مفهوم و کاربرد هر یک از شیوه های فوق آگاهی یافت.آنچه که در بسط این بحث مورد نیاز است اطلاعاتی در مورد پر کردن این نوع کارگاه هاست که در مجموع در خصوص هر یک سخن گفته شد.


ضرایب اساسی در اقتصاد و اصول پر کردن عبارتند از:
حجم،طبیعت و هزینه عملیات پروژه.حجم تقریبی باطله که به جایی یک تن سنگ استخراج شده در کارگاه می بایست جایگزین شود ۶/۰تن (بر حسب معیار وزنی)می باشد.یعنی وقتی حجمی از توده سنگ بکر تخلیه شود،مواد خرد شده ای که آن حجم را پر نماید حدود ۴/۰حجمی کمتر خواهد بود. حجم متوسط یک سنگ معدن قبل از استخراج بر حسب وزنی آن (چگالی) حدود۳۰/ تا ۳۵/۰متر مکعب در هر تن کمتر می باشد،درحالی که اغلب مواد باطله پر کننده به طور متوسط دارای چگالی ۵/۰تا۵۶/۰متر مکعب در هر تن می باشند

.تورم حجمی در باطله ها صرفاً به واسطه وجود منافذ و فضاهای خالی بین ذرات مواد می باشد.هیچ گونه قاعده دقیقی برای رساندن چگالی پر کننده به چگالی سنگ معدن توسط عمل فشردن وجود ندارد و عملی نخواهد بود.اما در فنون جدید پر کردن هیدرولیکی بر اثر شدت فشار روی پر شونده ها چگالی آن به چگالی اولیه سنگ معدن نزدیک تر می شود،شکل(۴-۳۶).

عملیات-و-روش-های-پر-کردن-کارگاه-های-استخراج.jpg
شکل (۴- ۳۶)- عملیات پر کردن کارگاه های استخراج بوسیله فن هیدرولیک​
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
روش های معمولی و مواد پر کننده در کارگاه های پر شونده به قرار زیر می باشند:
۱)باطله یا دور ریزهای معدن(سنگ باطله).
۲)مواد پر کننده از سطح زمین(سنگ یا خاک و شن بیابانی).
۳)دور ریزها یا(تیلینگ)از کارخانجات تغلیظ.​

یکی از موارد پر هزینه در امر پر کردن،مخارج حمل باطله ها به کارگاه پر شونده می باشد از این رو،باطله معدن یا سنگ استخراج شده باطله ارزان ترین منبع در تهیه مواد پر شونده به حساب می آید،زیرا باطله حدوداً در محل و نزدیک کارگاهی وجود دارد که بایستی پر شود.این مواد حاصل سنگ های باطله است که در اثر کارهای پیشروی و آماده سازی و اکتشافی به دست می آیند،اما حجم این منبع باطله برای پرکردن یک کارگاه استخراج معمولی کفایت نمی کند و ناچاراً با مواد جنبی دیگر ادغام خواهند شد.وقتی که حجم باطله جنبی برای مکفی نمودن پر شونده ها زیاد نباشد می توان دیوارها و یا کمرهای محکم کارگاه را که در ناحیه باطله واقع اند استخراج نمود و در محل خواسته شده پر کرد.و گاهی نیز سنگ های باطله از حفر تونل یا دویل در کمرها(نواحی باطله)به عنوان منبع مواد کمکی پر کننده به حساب می آیند شکل(۴-۳۷)گاهی اوقات برای تهیه سنگ باطله در حجم زیاد،به استخراج آن در یک کارگاه سنگ باطله با شیوه دیگر اقدام می گردد.استخراج کمر بالای کارگاه(ناحیه باطله)دارای مزیت نزدیکی در محل و استفاده از جاذبه در تخلیه مستقیم به ناحیه پر شونده می باشد. خاک های بیابانی که منبع دیگری برای تهیه مواد باطله می باشد و به دو صورت به داخل کارگاه وارد می گردد ،یکی خشک و دیگری به صورت مخلوط با آب برای پر کردن هیدرولیکی،شکل(۴-۳۷) از سامانه عملیات پر کردن هیدرولیکی را نشان داده است.سنگ یا خاک بیابان که به طور خشک به داخل


عملیات-و-روش-های-پر-کردن-کارگاه-های-استخراج-3.jpg
شکل (۴- ۳۷)- روش پر کردن “بک فیل”برای حفاظت از فرونشینی سقف کارگاه​

کارگاه های پر شونده وارد می شوند،توسط کامیون،نوار نقاله،قطار و غیره به دویل خاکریز که اغلب به سطح زمین راه دارند حمل و مستقیم به کف کارگاه سقوط می کنند.این عمل در یک معدن با کارگاه های پر شونده تا عمق۱۶۰۰متر عملی شده است.در روش های سقوط جاذبه ای در پر کننده ها به کارهای نسبتاً کمتری نیاز می باشد،ولی از طرفی عمل پر شدن صحیح صورت نمی گیرد،و دیوارها و کمر و سقف این نوع کارگاه ها گاهی فرو می ریزد و عمل فروریزی این مناطق در اثر محکم و جزم نشدن باطله با سطوح تماس می باشد.در بعضی کارگاه ها با روش های بخصوص شان،مواد پر کننده معمولاً در گوشه ای از کارگاه واریز می شوند و توسط ابزار مکانیکی به تمام قسمت های کارگاه پخش می شوند.در بعضی از قسمت های حساس در حال پر شدن،احتمالاً به فشردن و جابجا کردن مواد باطله برای دستیابی به عمل مفید تر نیاز خواهد بود.از قطعات درشت باطله برای مسدود نمودن دهانه های نفوذی به کارگاه استفاده می شود و این تکه های درشت توسط زنجیر،توری و سیم در قسمت های باز جاسازی می شود.دهانه ها از قسمت های بیرون گاهی توسط آجر و گچ یا بتون تیغه می شود تا هیچ گونه نشت هوا یا آب ایجاد نشود.یک انتخاب عمومی و رایج در تهیه مواد پر کننده استفاده از باطله کارخانجات تغلیظ می باشد که اغلب در نزدیکی معدن قرار دارند.شکل(۴-۳۸)نمایی از سامانه پر کننده نشان داده شده است،در بیشتر معادن در حدود ۵ درصد از باطله کارخانه به عنوان پر کننده مناسب قابل بازیابی خواهد بود.باطله رده بندی شده(از نظر محتویات)به وسیله خط لوله و پمپ های مخصوص به صورت دو نمایی به داخل معدن منتقل می شود که این باطله ها گاهی توسط اضافات دیگری برای بهبود درتقویت و تحکیم محل پر شده استفاده می شوند.



عملیات-و-روش-های-پر-کردن-کارگاه-های-استخراج-4.jpg
شکل (۴-۳۸)- فرآیند طرح پرکردن معدن توسط ماسه وریگ درروش کندوآکند

کارگاه هایی که توسط روش هیدرولیکی پر می شوند،لازم است که تمام محور ها،دهانه هاومنافذ موجود پیرامون محل های پر شونده مسدود گردد.این دهانه ها که مسدود می شوند در پشت آنها باطله با فشار قرار می گیرد که ضرورتاً بایستی بطور محکم مقاومت بیشتر یا دست کم مساوی با آن فشار در محل های انسداد را تأمین کنند.به این منظور کانکریت ضخیم و یا چوب بندی قوی با پشت بندی آب بندی شده در حفره ها و دهانه های تأسیس می شود.برای تخلیه مایعات در قعر کارگاه های پر شده،در محل های تیغه شده در قسمت پایین لوله و شیر تخلیه نصب می شود که بتوان مایعات(آب و اسیدهای مخلوط در باطله کارخانه)را بتدریج تخلیه نمود.نمونه ای از طرح های انسداد منافذ کارگاه و تخلیه مایعات از کارگاه پر شونده به طور شماتیک در شک(۴-۳۹)نشان داده شده است.دویل های قفس چوبی(کریب)که قرار باشد از میان کارگاه های پر شونده هیدرولیکی بگذرند بایستی توسط مواد آب بندی کننده مثل کنف، ایزوگام و شبیه به آن،دورپیچی شود و روی آن را معمولاً با برزنت می پوشانند. برای محکم کاری روی برزنت هم وایر پیچیده می شود تا از در رفتگی و ایجاد لبه و منفذ جلوگیری شود.نوارهای تفلن و قیرگونی هم می توانند در آب بندی کردن دویل های قفس چوبی مفید واقع شوند.چنان چه عملیات آب بندی و پوشش در سطوح خارجی این دویل ها صحیح صورت نگیرد،آب مخلوط از باطله پر کننده باعث نفوذ در دویل ها شده و فعالیت و رفت و آمد از آن معبر را خطرناک و مشکل می سازد.سایر قسمت های دیگر که جریان مایعات باطله بتوانند از آنها عبور و نفوذ نماید توسط درزگیرها(مثل تکه های چوب،سمنت،کنف و شبیه آنها)مسدود خواهند شد.خاک اره نجاری،پوشال و نی برای مسدود کردن محل های درز دار قابل استفاده می باشند و هنگامی که مواد پر کننده هیدرولیکی به داخل کارگاه وارد می شود.می توان توأماً مقدار مناسبی از مواد فوق را اضافه نمود.سنگربندی وتل توسط شن و ماسه در برخی از کارگاه های بزرگ عمومیت دارد.مخلوط پر شونده هیدرولیک در پشت این تل ها بصورت سدوارد می شود و ارتفاع خواسته شده در محل پر شده تأمین می شود.
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
کارگاه ها توسط عمل تراوشی و یا تخلیه تدریجی آب کشی می شوند.گاهی هر دو عمل با هم انجام می شود.با اجزای عمل تراوش یک لوله قطور(به ضخامت حدود ۱۵ سانتی متر)عایق بندی شده به وسیله کنف و یا گالوانیزه در کف کارگاه و در محل باطله ریزی درشت،جایی که مایعات در آنجا نفوذ پذیرند، نصب می شوند.این لوله به طور دائم در زیر قسمت پر شده می ماند و تا زمانی که آب و مایعات دیگر بتوانند به آنجا نفوذ کنند.عمل تخلیه آب از طریق آن لوله میسر خواهد بود.لوله های تراوشی می توانند در محل های دلخواه و در ارتفاعات خواسته شده کارگاه نصب شوند.در انتخاب محل نصب


عملیات-و-روش-های-پر-کردن-کارگاه-های-استخراج-5.jpg
شکل (۴- ۳۹)- سامانه پر کردن هیدرولیکی با مواد ماسه ای​


لوله های تخلیه آب معمولاً به مرکزیت تجمع آب دقت می شود.لوله ها می توانند از هر نوع فلزی،سیمانی و یا به وسیله کانال های چوبی بدون درز انتخاب شوند.ادامه لوله ها به خارج از قسمت تمرکز آب مهم نیست که چه نوعی باشد.در انتخاب جنس و نوع لوله ها بایستی مقاومت آن را با طبیعت و جنس مایع تخلیه شونده تطبیق نمود(شکل۴-۴۰).

عمل تخلیه تدریجی آب توسط نصب دکل های تخلیه کن در کارگاه ها انجام می گیرد.جعبه های تخلیه مایعات کارگاه نیز در دیوار کارگاه نصب می شود.شکل(۴-۴۰)به این روش نیز اشاره داشته است. با رسوب جامدات در مخلوط باطله و ظهور مایع روی سطح قسمت های پر شده،تخته های توقف به طور

ترتیبی خاصی از روی جعبه ها بر کنار می شوند و آب را به داخل سامانه آبکشی معدن پخش می نمایند.در کارگاه های پر شونده بزرگ روش مزبور مطلوب جلوه می کند.


عملیات-و-روش-های-پر-کردن-کارگاه-های-استخراج-6.jpg
شکل (۴-۴۰)- مسیرهای تخلیه مایعات در سامانه پرکردن “بک فیل”​


در چنین سامانه ای افراد پس از ۲تا۲۴ ساعت(بسته به طبیعت عمل و محل)می توانند از روس سطح قسمت های پر شده رفت و آمد نمایند.همچنین تجهیزات سنگین و ماشین های بزرگ می توانند روی سطح پر شده بعد از ۲تا۴روز حرکت نمایند.سرعت سفت شدن کف کارگاه(روی سطح پر شده)به ماهیت مواد پر شونده،سرعت در آب کشی و تخلیه مایعات و نوع مخلوط های سفت کننده بستگی دارد.


۶– خلاصه ای از روش های پر شونده:
تمام شیوه های متنوع و مرسوم پر شونده به دو صورت ظاهر می شوند،یکی کندوآکند مسطح(یا پر شونده افقی)و دوم پر شونده مورب(شیبدار).در هر دو گروه شیوه های مختلفی عمل شده که متناسب با ویژگی های لایه می باشد.روش های استخراج به سبک پر شونده با توجه به کنترل حرکت نواحی خالی شده و تخلیه کامل سنگ معدن در ضخامت ها و درجات عیار گوناگون بسیار مفید واقع می شود.به دلیل تغییر پذیری روش های پر شونده این شیوه ها انعطاف پذیر می باشند.بخصوص روش های کرسی بندی ،برش سقف و طبقه فرعی تخریبی از ویژگی های خاص تغییر پذیری و انعطاف پذیری برخورد دارند. البته روش های برش سقف و طبقه فرعی تخریبی جایی مورد استفاده قرار می گیرند که فرونشینی سقف کمر بالا و سطح زمین زیاد مهم نباشد.

نسبت به سایر شیوه های استخراج،روش های استخراج پر شونده از نظر تولید و آمار هزینه ها در حد متوسط قرار دارند ولی اخیراً در حال توسعه هستند.اشل تولید به راحتی تغییر نمی یابند.بازیابی و استخراج کامل سنگ عالی بوده و درجه اختلاط(ترقیق)سنگ معدن با باطله نسبتاً کم می باشد.روش های کندوآکند عرضی برای روش طبقه فرعی با چال های انفجاری است که روشی پر تولید و کم خرج می باشد و حال آنکه کارگاه های پر شونده مستلزم پر شدن و نیازمند مکانیزه شدن می باشند.
 

Similar threads

بالا