[ضوابط ونمونه های طراحی] مهد کودک

[makan_k]

کودک محور طراحی مهد کودکدر طراحی ساختمان مهد کودک ،کودک محوری اولویت دارد. به این معنی که ساختمان باید برای نگهداری موقت کودکان طراحی شود

​

نادیده گرفتن عادتمان شده است. حتی اگر پای کودکانمان درمیان باشد. شاید در این هنگام بیشتر از مواقع دیگر. چه کودکان زبان اعتراض ندارند.
شهر باید انسان محور باشد. این را بیشتر کارشناسان شهری می گویند. شهر بزرگ شده ، رشد پیدا کرده اما توسعه هنوز غایب است . زنان، راهی محیط های کاری شده اند، اما از ملزومات حضور اجتماعی آنان در شهر خبری نیست.
کودک جزیی از جامعه انسانی شهرنشین است و توجه به او از اصول شهرنشینی. با این حال گویا این بخش از جامعه در شهرهای ما چندان جدی گرفته نمی شوند. مگر به مناسبت روز جهانی کودک آن هم با پخش چند کارتون. از آموزش اصول شهروندی گرفته تا رعایت ضوابط استاندارد محیط های ویژه آنها. چند مدرسه یا مهد کودک را سراغ دارید که با شرایط جسمی کاربر آن یعنی کودک همخوانی داشته باشد؟

یک مهد کودک استاندارد در آلمان​

ضوابط مهد کودک سازی

شورای عالی معماری و شهرسازی سال قبل ضوابطی را برای طراحی مهد کودک به تصویب رساند.
شاید این تنها ضابطه موجود از سوی متولیان امر ساختمان برای ساخت مهد کودک به عنوان فضای مختص کودکان باشد. گو این که بر این ضابطه نیز نقدهای فراوانی وارد است، با این حال همین ضوابط ناقص نیز اغلب نادیده گرفته می شود. چه بیشتر مهدکودک ها، خانه های قدیمی هستند که تنها با رنگ کردن و چسباندن چند نقاشی به در و دیوار تغییر کابری داده اند.
در این ضابطه که با نام ضوابط طراحی معماری مهد کودک نامیده می شود، آمده است،« اجرای مصوبه حاضر و پیوست آن در تمام طرح های آتی و در دست تهیه انواع مهد کودک اعم از دولتی ، خصوصی و خود کفا از این تاریخ ( 14/2/1383) در سرار کشور الزامی بوده و تمام مراجع مسوول تهیه، بررسی و تصویب و اجرای طرح های مهد کودک موظفند در مراحل مختلف تصویب ، صدور پروانه ونظارت بر اجرا ضوابط مذکور را رعایت کنند.»
با این همه از تصویب ضوابط طراحی مهد کودک تاکنون اتفاق خاصی در زمینه ساخت مهد کودک نیافتاده است.
هر چند بندها ی این مصوبه چندان با شرایط کودکان انطباق ندارد.
علاوه بر ضوابط شورای عالی شهرسازی و معماری سازمان بهزیستی نیز ضوابطی را برای ساختمان مهد کودک لحاظ کرده که در اغلب بند های‌ آن با عنوان کلمه " حتی المقدور " بیشتر جنبه توصیه ای پیدا کرده تا مصوبه ای.
برای مثال در این ضوابط آمده است : ساختمان مهد کودک حتی المقدور یک طبقه باشد. در غیر این صورت طبقه دوم به نگهداری شیرخواران و اطفال نوپا اختصاص یابد.

استاندارد دور از دسترس
« هر ساختمان باید سرپناه محکمی، کارآمد و زیبا باشد.» این یک تعریف ساده است که محمود نجاری سی سی ، کارشناس ارشد معماری و مدرس معماری دانشگاه هنر از ساختمان ارایه می دهد.
وی می گوید: « در طراحی ساختمان مهد کودک، کودک محوری اولویت دارد. به این معنی که ساختمان باید برای نگهداری موقت کودکان طراحی شود. بنابراین ایمنی کودکان در مدت زمان حضورشان در مهدکودک اصلی ترین نکته و دستورالعمل در ضوابط طرح و اجرای ساختمان است.»
گو اینکه به زعم سی سی ، منظور از ایمنی تنها استحکام ساختمان نیست ، بلکه رفتار شناسی کودک و توجه ظریف به روحیات و اخلاق کودکانه و تامین امنیت و بهداشت او باید مورد توجه قرار گیرد.
« در کشورهای توسعه یافته و قانونمند مانند آلمان مسوولیت سنگین پذیرش کودک سبب شده تمام نکات و ضوابط ساختمانی، بهداشتی ، آموزشی و مراقبتی مورد مطالعه قرار گرفته و در طراحی ساختمان مهدکودک لحاظ شده است.»
مهندس سی سی درباره ضوابط ساخت مهد کودک در کشورهای توسعه یافته می گوید:« ساختمان های مهدکودک در مناطق شهری باید در نقاطی اجرا شوند که سرعت خودروها در آن نقاط حداکثر 30 کیلومتر باشد. ساختمان از شریان های اصلی تاسیسات شهری ، برق فشار قوی ، ترن و مترو و مراکز آلوده کننده دور باشد. در مسیرهای اطراف ساختمان مهد کودک تفکیک مسیر پیاده رو از سواره رو انجام شده باشد. ورودی مهد کودک نباید مجاور خیابان باشد. همچنین محدوده امنیتی برای کنترل عبور و مرور کودکان وجود داشته باشد.»
گذشته از نکات قابل ملاحظه در مکانیابی ساختمان مهدکودک ، ضوابط دیگری نیز باید در خود ساختمان رعایت شود.
برای مثال مسیر حرکت کودک از خارج ساختمان تا داخل و داخل ساختمان نباید اختلاف سطح داشته باشد.استفاده از اشیا تیز و برنده در محوطه سازی و فضاسازی مهدکودک مجاز نیست.سطل های جمع آوری و تفکیک زباله باید به لحاظ ترشح و نفوذ زباله کنترل شده و از دسترس کودکان دور باشد.طراحی فضای باز باید به شکلی باشد که در والدین احساس نگرانی ایجاد نکند. عناصر محیط باید به شکلی طراحی شود که احتمال بالا رفتن کودک از او سلب شود. طراحی ***** ورودی برای کنترل دمای داخل و خارج و تمیز کردن کفش ها ضروری است. دستگیره در ورودی که در حالت معمول در ارتفاع یک متر طراحی می شود. در مهدکودک از سمت داخل باید ارتفاع بیش از یک متر و 50 سانتیمتر داشته باشد. تا کودک نتواند آن را باز کند.

​

نمونه وطنی​

نجاری سی سی به همراه دانشجویان معماری خود تحقیقی را در ارتباط با طراحی مهدکودک در ایران به انجام رسانده است. این تحقیق نشان می دهد در بیشتر مهد کودک های وطنی ضوابط استاندارد رعایت نمی شود. برای مثال در یکی از مهدکودک های زنجان، حیاط مهدکودک با ساختمان آن به اندازه ای اختلاف سطح دارد که ناچار چندین پله این دو فضارا به هم مرتبط می کند. آن هم پله هایی با بدنه فلزی و پوشش سنگی. فضاهای ناامن داخل ساختمان ، ساختمان های دو طبقه و پله های متعدد، روشویی ها و دستشویی های نامتناسب با قد کودکان و موارد متعدد این چنینی از دیگر مشکلات طراحی ساختمان مهد کودک در ایران است.​

آن سویی رویا
محمود سی سی می گوید:« در طراحی ساختمان مهدکودک باید سه بخش مورد توجه قرار گیرد. 1_ قسمت کودک 2_ قسمت کارکنان 3_ قسمت والدین. در طراحی مهد کودک ، توجه به فضای کارکنان و مدیریت مهدکودک و تفکیک فضاهای استراحت ، کاری ، بهداشتی و کارکنان و جلوگیری از تداخل این فضاها با فضای کودکان حایز اهمیت است. فضاها باید با توجه به وسعت برنامه ها و تعداد کارکنان طراحی شود. فضای انتظار نیز باید در طراحی مهدکودک لحاظ شود.( فضایی که در آن والدین به انتظار کودکان می نشینند.) این فضا باید در مجاورت ***** ورودی و بخش مدیریت ساختمان قرار گیرد. در این فضا باید وسایل اندکی برای سرگرمی کودکان تعبیه شود. »
به گفته سی سی در طراحی ساختمان مهد کودک نکات دیگری از جمله کوتاه بودن ارتفاع تابلوهای مخصوص کودکان و مرتفع بودن تابلوهای مخصوص بزرگسالان در نظرگرفته می شود.
« در این محیط باید از رنگ های ملایم در کف ودیوار و رنگ های اصلی زرد ، آبی و قرمز در وسایل دیگر استفاده کرد. درها باید امکان خروج سریع را برای کودکان فراهم کند. سرویس های بهداشتی کودکان باید به تناسب قد آنها طراحی شود.این نکات راباید در طراحی محل آویزان کردن وسایل شخصی کودکان نصب لگوهای هر کودک ( در مهد کودک های کشور های پیشرفته هر کودک لگویی را برای خود انتخاب می کند که معرف وسایل شخصی اوست. برای مثال یک شخصیت کارتونی .) در این فضا در محل قرار گیری کلید پریزها باید دقت کرد تا از دسترس کودکان دور باشد.» ​

به اعتقاد سی سی پارکت به دلیل حفظ دمای محیط و تمیزی برای پوشش مهد کودک مناسبتر است.
وی ادامه می دهد:« ساخت این اتاق ها برای یک مهد کودک الزامی است. 1_ ***** ورودی 2_ هال مرکزی 3_ اتاق مدیریت همراه با محلی برای گفت و گو با والدین 4_ فضای انتظار والدین 5_ فضای سرگرم شدن موقت کودکان 6_ رخت کن کارمندان 7_ سرویس کارمندان 8_ آشپزخانه و انبار 9_ سالن ورزش و بازی دسته جمعی 10_ انبار وسایل بازی 11_ کارگاه نقاشی و کار با رنگ و کاردستی 12_ فضای مربوط به نظافتچی و انبار مربوط به آن 13_ کلاس های گروهی 15 تا 20 نفره کودکان ( فضاهای گروهی باید برای اوقات قصه گویی ، نقاشی و بقیه فعالیت های مرتبط عملکردی باشد.) 14_ فضای سرویس هر گروه 15_ فضای استراحت کودک ( در مهد کودک های استاندارد فقط یک مکان برای استراحت کودک آن هم برای کودکی که نیاز به استراحت دارد تعبیه می شود. چه خواب دست جمعی کودکان معمول نیست. کودک به ذات اهل تحرک است نه خواب!) محوطه بازی کودکان باید پاکیزه باشد و در طراحی آن ایمنی کودک در نظر گرفته شود.» ​

نگاهی به ضوابط مهد کودک استاندارد فاصله عمیق مهدکودک های وطنی را از شرایط مطلوب بیشتربه نمایش می گذارد. دلسرد نشوید با اجرای مصوبات دست و پاشکسته مهد کودک سازی در کشور شاید کودکان نسل بعد فرصت بهره گیری از یک محیط مناسب را در زمان حضور والدین خود در محل کار داشته باشند. ​

 

[kavoosrahmani]

ریز و درشت طراحی مهد کودک.

ریز و درشت طراحی مهد کودک.

آقا (خانوم) ما هر چی گشتیم هیچی راجع به چگونگی طراحی مهد کودک پیدا نکردیم.
این تاپیکا زدم تا هم یه کمک به خودم بشه و هم به همه اونایی که یروز پی این طرح چموش به تنشون مالیده میشه.

فعلا سرانه ها را دارم، اینا را بگیرید تا ببینیم کی همت میکنه و مطالب بیشتری میده...

 

[ایده]

مهد کودک {طراحی}

مهد کودک {طراحی}

ضوابط و سرانه های مورد استفاده در طراحی مهد کودک​

فضای مهد کودک باید با نوع فعالیت های کودکان در گروههای سنی مختلف سازگار باشد.​

فعالیت های اصلی کودک در مراکز پیش دبستانی «خوابیدن»، «غذا خوردن» ، «بازی کردن» است. ابتدا فعالیت او فقط خوابیدن است و تنها وقفه های کوتاهی برای غذا خوردن وجود دارد. به تدریج همراه با رشد کودک نیاز او به خوابیدن کاهش می یابد، تعداد دفعات غذا خوردن کمتر و وقت بازی اضافه می شود، تا زمانی که آموزش رسمی آغاز می گردد.​

طراحی فضاهای داخلی حاوی ضوابط طراحی قسمت های اصلی شامل بخش اداری، بخش های کودکان، فضاهای مشترک، فضاهای خدماتی و تاسیساتی و تجهیزات مهد کودک است.​

در طراحی مهد کودک باید به مواردی که در ذیل می آید توجه نمود:​

1- اندازه های بدن کودک​

اندازه های بدن کودک در سنین مختلف برای تصمیم گیری در مورد ابعاد و ارتفاع وسایل مورد استفاده آنها ضروری است. مهمترین اندازه ، قد ایستاده کودک است.​

از این اندازه می توان اکثر اندازه های دیگر بدن را که برای طراحی فضا و تجهیزات لازم است، نتیجه گرفت.​

جدول (1) قد کودکان 0-6 سال ایرانی را ، که در این ضوابط ملاک عمل قرار گرفته است، نشان می دهد.​

قد- سانتیمتر​

سن به ماه​

60
5-0
70
11-6
79
23-12
88
35-24
96
47-36
103
59-48 ​

109
71-60
اندازه گیری ابعاد بدن انسان به منظور طراحی فضا و تجهیزات به دو دسته تقسیم می شود:​

الف) بشر سنجی در حالت ساکن​

ب) بشر سنجی در حالت حرکت​

جدول (2) نشان دهنده ضریب ابعاد بدن کودک نسبت به قد ایستاده او ، در حالت ساکن است.​

ضریب نسبت به قد ایستاده​

حالت حرکت​

1​

قد ایستاده​

15/1​

حداکثر دسترسی به بالا​

96/0​

ارتفاع دید​

63/0​

ارتفاع آرنج​

25/0​

پهنای شانه ها​

02/1​

دست های باز شده به طرفین​

78/0​

ارتفاع نشسته​

70/0​

ارتفاع دید در حالت نشسته​

2- ضریب اندازه های تجهیزات نسبت به قد ایستاده کودک​

جدول(3) نشان دهنده ضرایب اندازه های تجهیزات نسبت به قد ایستاده کودک است.​

ضریب ​

تجهیزات​

15/1​

بالاترین دسترسی به تخته​

44/0​

پایین ترین دسترسی به تخته​

90/0​

بالا ترین ارتفاع مناسب برای قفسه​

23/0​

پایین ترین ارتفاع مناسب برای تخته​

23/0​

عمق قفسه​

20/1​

بالاترین دسترسی به قفسه​

53/0​

پایین ترین دسترسی به قفسه​

63/0​

ارتفاع دستگیره در​

75/0​

ارتفاع لبه پایین آینه​

80/0​

ارتفاع کلید برق​

1​

ارتفاع قلاب رخت آویز​

50/0​

ارتفاع بالای دستشویی​

3- درب ها​

1- 3- محل دربها و فاصله آنها از هم باید به نحوی باشد که خطر آفرین نباشد​

2-3- در فضاهای مربوط به کودکان نباید از درهای شیشه ای استفاده شود.​

3-3- در مواردی که وجود درهای شفاف ضروری است، باید از مصالح شفاف ایمن استفاده شود. محل درها نیز باید کاملا قابل دید باشد.​

4-3- محل در هارا نباید نزدیک بخش های انتهایی یا ابتدایی پلکان در نظر گرفت.​

5-3- در های لولایی نباید به سمت مکانهای پررفت و آمد و یا فضاهایی که اثاث ثابت و مبلمان در آنها قرار گرفته است باز شوند.​

6-3- از درهای بادبزنی نباید استفاده شود.​

7-3- در ورودی اصلی ساختمان نباید مستقیما رو به مسیرهای عبور وسیله نقلیه قرار گیرد. در شرایط غیر قابل اجتناب باید برای جدا کردن فضای ورودی و مسیر حرکت وسایل نقلیه، طرح مناسبی در نظز گرفته شود.(شکل 1)​

8-3- ارتفاع محل نصب دستگیره در باید 60 سانتیمتر در نظر گرفته شود.​

9-3- لبه دستگیره های اهرمی نباید بیش از 3/0 سانتیمتر با سطح در فاصله داشته باشد تا از گیر کردن لبه آستین به دستگیره در جلوگیری گردد.(شکل 2)​

10-3- هیچ یک از اجزای دستگیره ها نباید از لبه در کمتر از 5/7 سانتیمتر فاصله داشته باشد، تا حرکت دست به راحتی مقدور باشد(شکل 3)​

11-3- در صورت استفاده از درهای قفل دار، قفل آنهال باید به گونه ای باشد که در شرایط اضطراری به راحتی باز شوند.​

4- پنجره​

1-4- حداقل ابعاد پنجره در طبقه همکف باید 70*50 و حداکثر ارتفاع کف پنجره از کف تمام شده داخلی باید 60 سانتیمتر در نظر گرفته شود.​

2-4- پنجره های رو به گذر عمومی ، واقع در طبقه همکف باید دارای شیشه های مات باشند.​

3-4- پنجره ها باید از داخل دارای شبکه محافظ بوده و از خارج توری داشته باشد.​

- تجهیزات مهد کودک

1-5- الزامات عمومی​

1- اندازه تجهیزات مورد استفاده کودکان باید متناسب با ابعاد بدن آنها باشد.​

2- پایه های صندلی و میز نباید از محدوده سطح آنها فراتر رود.​

3- از میز و صندلی سه پایه نباید استفاده شود.​

4- طراحی و تجهیز فضا و عناصر آن باید به گونه ای باشد که از ایجاد گوشه ها و زوایای تیز و برنده ، بخصوص در ارتفاع سر اجتناب شود.(شکل4)​

5- فاصله های دو سطح درهای کشویی کمد ها نباید به اندازه ای باشد که انگشت کودک بین آنها گیر کند.​

6- بخاری ها و وسایل حرارتی باید دارای حفاظ باشند.​

2-5- ضوابط تجهیزات​

1- ارتفاع قلاب رخت آویز باید 100 سانتیمتر در نظر گرفته شود.(شکل 5)​

2- ارتفاع میز برای استفاده در حالت ایستاده باید 53 سانتیمتر باشد.(شکل6)​

3- بالاترین ارتفاع مناسب دسترسی برای قفسه ها 90 سانتیمتر و پایین ترین ارتفاع 20 سانتیمتر است(شکل 7)​

4- ارتفاع لبه بالای کاسه دستشویی باید 50 سانتیمتر در نظرگرفته شود.(شکل 8)​

5- ارتفاع لبه پایین آینه دستشویی باید 75 سانتیمتر باشد(شکل 9)​

6- ارتفاع میز برای استفاده در حالت نشسته باید 42 سانتیمتر و اندازه سطح آن حد اقل 55*50 سانتیمتر باشد(شکل 10)​

7- ارتفاع نشیمنگاه صندلی باید 25،عمق آن24، و پهنای آن 25 سانتیمتر در نظر گرفته شود.(شکلهای 11 و 12)​

8- پارک بازی کودک باید به ابعاد 100*65 سانتیمتر و ارتفاع آن با نرده 115 سانتیمتر باشد(شکل 13)​

6- توصیه ها​

1-6 در اتاق آموزش بهتر است کودکان در اطراف یک میزمستقر شوند(شکل14)​

2-6 تقسیمات داخلی فضاها بهتر است با استفاده از قفسه های کوتاه انجام پذیرد تا کودکان امکان دید به فعالیتهای مختلف را داشته باشند.(شکل 15)​

3-6 قفسه نمایش کتاب بهتر است با ارتفاع مناسب برای کودکان(60 سانتیمتر) در نظر گرفته شود.​

4-6 درهای کمد بهتر است به صورت کشویی باز شوند.​

7- ضوابط طراحی فضای باز و محوطه​

1-7 الزامات عمومی​

1- پوشش محوطه باید از موادی مانند شن، براده های چوب، ماسه، چمن و خرده های لاستیک که حالت ارتجاعی دارند باشد.​

2- در محوطه نباید از درختان صمغ دار ، گیاهان تیغ دار، حساسیت زا، سمی و و یا آفت پذیر باشد.​

3- مسیر های حرکت را باید با فاصله مناسب از دیوارهای بنا ایجاد کرد و از قرار دادن آنها در مجاورت در و پنجره پرهیز نمود، تا از برخورد آنها با کودکان اجتناب شود.(شکل16)​

4- برای اختلاف سطح های کم، در حدود یک پله باید از رامپ به طول حداقل یک متر استفاده شود.(شکل 17)​

5- با ایجاد تفاوت در رنگ، مصالح کف، نور پردازی و یا طولانی تر کردن دست انداز باید توجه کودک را به پله جلب کرد.(شکل 18)​

6- در سطح تمام شده وسایل بازی، نباید لبه های تیز فلزی یا تراشه های چوب وجود داشته باشد.​

2-7 طراحی زمین بازی​

تعداد کودکان دارای 30 تا 50 درصد فضای باز باشد. برای تعداد بیشتر کودکان ، فضای باز بیشتری مورد نیاز است.​

4- حد اقل ارتفاع حصار محوطه باید 120 سانتیمتر در نظر گرفته شود و فاصله عناصر افقی نرده حد اقل 75 سانتیمتر در نظر گرفته شود تا امکان بالا رفتن کودکان از آن به وجود نیاید.(شکل19)​

5- در طراحی زمین بازی ، باید مکانهای مناسبی برای نشستن وجود داشته باشد. عناصر محوطه باید متناسب با ابعاد بدن کودک در نظر گرفته شود.(شکل 20)​

3-7- وسایل بازی​

1- چرخ و فلک​

حداقل زمین مورد نیاز برای چرخ و فلک و حریم ایمنی آن دایره ای به شعاع 300 سانتیمتر است(شکل 21)​

2- سرسره​

حداقل زمین مورد نیاز برای سرسره و حریم آن 750*245 سانتیمتر است.​

(شکل 22)​

3- تاب​

الف) حداقل مساحت لازم برای تاب و فاصله ایمنی آن 620*510 سانتیمتر است.​

ب) فاصله ایمنی از محور عمودی تاب در جهت حرکت، باید حداقل به میزان 866/0 ارتفاع آویز تاب به اضافه 175 سانتیمتر در نظر گرفته شود.(شکل 23)​

4- بالارونده​

الف)حداقل مساحت لازم برای بالارونده 670*285 سانتیمتر است.​

ب) فاصله ایمنی از بالارونده ها از هر طرف حداقل 120 سانتیمتر است.​

(شکل 24) ​

5- گیاهان مختلف می توانند به نحوی انتخاب گردند تا شرایط لازم برای آموزش کودکان در مورد فصول ، رنگها، حشرات ، گلها و ... به وجود آید.(جدول 4)​

شکل​

کار برد​

رنگ برگ پاییز​

ارتفاع-متر​

قطر-متر​

گونه​

سایه​

ارغوانی یا زرد​

30​

12تا16​

افرا​

جلب پرندگان
زرد، خرمایی
15
6تا8
بلوط
شکوفه، میوهخرمایی
10
8
سیب
سایه
15
10تا15
بید مجنون
برگ پایدار
سبز
35​

15تا20​

کاج سیاه​

برگ پایدار​

سبز​

8تا12​

8​

بلوط کوچک​

دانه​

خرمایی​

8تا10​

8​

ماگئولیا​

 

[elnazzzzz]

كودك‌ ومعماری‌​

هر كودكی، بر روی كره زمین، زمانی آرزوی دنیایی پاك تر را در دل پرورانده است. دنیایی مبرا از این هزاران ازار های زندگی، و در عوض مزین به باغ جادویی پر از عجایب، مخفیانه – امن – مكانی برای تفرج و تماشای بی پایان انسانها و محیط پیرامون شان در تاثیر پذیری متقابلند. كودكان به سبب محدودیت های جسمی و روانی خود در قیاس با بزرگسالان ، تاثیر پذیری بیشتر و عمیق تری داشته و در عوض، تاثیر گذاری كمتری بر محیط دارند و به این ترتیب بیش از بزرگسالان اجباراً تابع شرایط محیطی اند.
كودكان حساس ترین و تاثیر پذیرترین گروه سنی جامعه را تشكیل می دهند و در حساس ترین و مهمترین سال های زندگی شان یعنی زمانی كه پایه های رشد شخصیتی- ذهنی- جسمی و اجتماعی آنها شكل می گیرد تا زمانی كه وارد شهر می شوند نیازمند این هستند تا زندگی اجتماعی را در مقیاس خود تجربه كنند و این امر مستلزم فراهم بودن فضایی كودكانه و صمیمانه است. فضایی به دور از هیاهوی دنیای بزرگتر، دنیای پر از شادی با رنگ های زیبا كه در آن كودك فرصت بیان افكار تازه و پرورش و رشد استعداد هایش را داشته باشد، فضایی كه زمینه ای مناسب برای خلاقیت كودكان فراهم آورد.

دریافت‌ حسی‌ كودك‌ از فضا
كودك‌ باید در برخورد با احجام‌ و بناها و همین‌ طور در ارتباط و زندگی‌ درون‌ آنها احساس‌ راحتی‌، عدم‌ ترس‌ و آرامش‌ كند. تاریكی‌ بیش‌ از هر چیز دیگری‌ به‌ اضافه‌ فرمهای‌ نامتناسب‌ او را می‌ترساند.
فضاهایی‌ با رنگهای‌ شاد و روشن‌ و گاهی‌ رنگهایی‌ با فرمهای‌ نامشخص‌ (مثل‌ حالتی‌ كه‌ در نقاشی‌ با آبرنگ‌ پدیدمی‌آید) موضوعات‌ رویائی‌ و خیال‌انگیز را القا می‌كند و در كودك‌ احساسی‌ چون‌ عاطفی‌، رفیق‌، مهربان‌، رویائی‌، وپروازدهنده‌ بودن‌ را القا می‌كند. همچنان‌ كه‌ فضاها برای‌ كودكانی‌ با سن‌ بالاتر طراحی‌ گردد از رنگهایی‌ ملایم‌ با مرزهای‌مشخص‌، جزئیات‌ بیشتر در بنا و انحناهای‌ نرم‌ در طراحی‌ فضا می‌توان‌ استفاده‌ كرد. ادراك‌ فضا كار بسیار دشواری‌ است‌. كودك‌ باید در عین‌ حال‌ هم‌ خود را از دنیای‌ اطرافش‌ تمیز دهد و هم‌ این دنیا راتجزیه‌ و تحلیل‌ كند. این‌ عمل‌ را بوسیله‌ شناختن‌ اشیاء اطرافش‌ انجام‌ می‌دهد.

كودكان‌ و معماری‌
لازم‌ است‌ كه‌ دنیای‌ صنعتی‌ و پرسروصدای‌ ما با ایده‌آل‌های‌ انسان‌ متمدن‌ و عناصر تشكیل‌ دهنده‌ فضای‌ زندگی‌ او آشتی‌ كند. تلاش‌ برای‌ انسانی‌ كردن‌ فضا باید برای‌ همه‌ در اولویت‌ قرار گیرد. اما بیش‌ از همه برای‌ معماران‌، یعنی‌ كسانیكه‌ در یك ‌تمدن‌ كم‌ و بیش‌ شهرنشین‌، مسوول‌ نظام‌ بخشیدن‌ به‌ فضا هستند اهمیت‌ دارد. بدین‌ ترتیب‌ شهرسازان‌، برنامه‌ ریزان‌، پیمانكاران‌، متخصصین‌ فضای‌ سبز و هنرمندان‌ همگام‌ با معماران‌، كم‌ و بیش‌ در تجربه‌ هماهنگی‌ بین‌ انسان‌ و محیط اطرافش‌ مسئولند.

محیطی كه برای كودكان طراحی می کنیم ، میبایست شامل فضاهای زیر باشد:
‌
1. فضاهای طبیعی (Nature space) مانند درخت و آب و موجودات زنده كه اساسی ترین و مهمترین فضا را برای كودكان تشكیل می دهد.
2. فضاهای باز (Open space) فضاهای گسترده ای كه بچه ها بتوانند به اندازه دلخواه در آن بدوند و انرژی های درونیشان را تخلیه كنند.
3. فضاهای راه ها (Rood space) راه ها و جاده ها قبل از حضور ماشین، زمین اصلی بازی بچه ها بوده است . راه هایی هستند كه بچه ها در آن همدیگر را ملاقات می‌كنند و شبكه ای است كه فضاهای متنوع را به هم وصل می كند.
4. فضاهایی برای ماجرا جویی (Advanture space)‌ اینها فضاهایی هستند پر از پیچیدگی، كه قوه تجسم و تخیلی كودكان بواسطه بودن در این فضاها تقویت می شود
5. فضاهای مخفی (Hide out space) استقلال كودكان از طریق این فضاهای مخفی رشد می یابد.
6. ساختار های بازی (‍Play structure space) فضاهایی هستند كه با ساختار بازی در یانشان در مكان هایی كه بازی اهمیت می یابد. این قبیل فضاها به عنوان زمین های بازی شناخته شده است.

معمار یك‌ مربی‌ است‌ و بعد از پدر و مادر، اولین‌ مربی‌ كودك‌ است‌؛ تعلیم‌ و تربیت‌ او از طریق‌ اشكال‌ ساخته‌ شده‌بدست‌ او، كه‌ محیط اطراف‌ كودك‌ را تشكیل‌ می‌دهند، منتقل‌ می‌شوند. به‌ همین‌ دلیل‌ ارتباط میان‌ كودك‌، معماری‌ و فضا در بطن‌ مساله‌ انسانی‌ كردن‌ تمدن‌ قرار دارد.
كودك امروز، به‌ دلیل‌ رهایی‌ از سنت‌های‌ پیشین‌، راحت‌تر از انسان‌ بالغ‌ می‌تواند خود را با تازه‌ها یا حتی‌ جسارت های ‌معماری‌ و شهرسازی‌ معاصر تطبیق‌ دهد. او به‌ راحتی‌ می‌تواند طرفدار و نیز الهام‌ دهنده‌ اشكال‌ تازه‌ باشد. بنابراین‌ باید در درجه‌ اول‌ برای‌ كودك‌ و شاید تا حدودی‌ «بوسیله‌ كودك‌» به‌ تدریج‌ تعادل‌ بین‌ فضاهای‌ زندگی‌ هر فرد و فرم های ‌معمارانه‌ سازنده‌ فضا را برقرار كرد.
برای‌ دستیابی‌ به‌ این‌ هدف‌، معمار باید از سویی‌ كودك‌ و فضا و خواستهای‌ او را درك‌ كند و نیازها و مشكلات‌ او راشناخته‌ و روشهای‌ برطرف‌ كردن‌ آنها را بیابد و از سوی‌ دیگر باید به‌ محیطی‌ كه‌ كودك‌ امروز در آن‌ به‌ سر می‌برد آشنا باشد و آن‌ را به‌ خوبی‌ درك‌ كند. برای‌ تحقق‌ این‌ امر، معماران‌ باید بر سرعت‌ خود بیفزایند تا بتوانند به‌ پای‌ متخصصین ‌تعلیم‌ و تربیت‌، جامعه‌ شناسان‌، پزشكان‌ و روان‌ شناسان‌ كه‌ كم‌ و بیش‌ دنیای‌ كودكی‌ را بطور كامل‌ شناخته‌اند، برسند.
پیشرفت‌ و شناخت‌ از خود،هم‌ ارز و مكمل‌ ادراك‌ فضاست‌. بواسطه یك‌ یادگیری‌ طولانی‌ كه‌ تمام‌ دوران‌ كودكی‌ را در برمی‌گیرد یاد می‌گیریم‌ كه‌ برفضا تسلط پیدا كنیم‌ همانطور كه‌ یاد گرفته‌ بودیم‌ به‌ وجود خود تسلط داشته‌ باشیم‌. نحوه‌ به‌ وقوع‌ پیوستن‌ این‌ یادگیری ‌بر پایه‌ تعادل‌ درونی‌ ما استوار است‌. به‌ همین‌ دلیل‌ اولین‌ تجربیات‌ كودك‌ در این‌ رابطه‌ بسیار مهم‌ هستند. تعلیم‌ و تربیت‌ موفق‌ و صحیح‌ باید بدون‌ ایجاد برخوردهای‌ جدی‌، او را در پیدا كردن‌ موقعیتش‌ در فضا یاری‌ دهد تا بتواند مركزیت‌ خود را در آن‌ بیابد. منظور از این‌ فضا، یك‌ محدوده‌ سرد هندسی‌ نیست‌ بلكه‌ هدف فضایی‌ فعال‌ و تأثیرگذار است‌. این‌ فضا در عین‌ حال ‌هم‌ دارای امنیت‌ است‌ و هم‌ آزادی‌. فضایی‌ كه‌ ما را دربرگرفته‌ است‌ در شكل‌ گیری‌ شخصیت‌ ما شركت‌ می‌كند و خلوت‌ ما را محافظت‌ می‌نماید. این‌ فضا، برحسب‌ هر شخصی‌ یا دوران‌ مختلف‌ زندگی‌، بزرگ‌ و كوچك‌ می‌شود.
فرد می‌تواند به‌ راحتی‌ در این‌ فضا كه‌ به‌ نسبت‌ اعمال‌ او كوچك‌ و بزرگ‌ می‌شود خود را بیابد پس‌ فضا یك‌ محیط عادی‌ نیست‌ بلكه‌ یك‌ واقعیت‌ روانشناختی‌ زنده‌ و پویا است‌، این‌ فضا نباید خود را بر ما تحمیل‌ كند بلكه‌ باید متناسب‌ با شخصیت‌ ما شكل‌ گیرد.
اما در این‌ رابطه‌، دوران‌ صنعتی‌ ما نیز ابعاد مساله‌ را پیچیده‌تر كرده‌ است‌. از ابتدای‌ این‌ قرن‌ عوامل‌ تشكیل‌ دهنده‌ فضا دچار تغییر و تحولات‌ عمیق‌ شده‌اند. پدران‌ ما در فضایی‌ با مقیاس‌ انسانی‌ زندگی‌ می‌كرده‌اند، حال‌ آنكه‌ فضای‌ امروز ابعاد متفاوتی‌ دارد و بطور قابل‌ ملاحظه‌ای‌ تغییر كرده‌ است‌. ظهور شهرهای ‌بزرگ‌ با ساختمانهای‌ عظیم‌، تراكم‌ قابل‌ ملاحظه‌ انسان‌ها، افزایش‌ تعداد اتومبیل‌ها، استفاده‌ همگانی‌ از وسایل‌ارتباط‌ جمعی‌، همه‌ و همه‌ محیط جدیدی‌ را برای‌ انسان‌ معاصر بوجود می‌آورند كه‌ نه‌ تنها هنوز بطور كامل‌ به‌ آن ‌خونگرفته‌ است‌ بلكه‌ به‌ دلیل‌ تحولات‌ مستمر تكنولوژیكی‌ و نتیجتاً تغییر دایمی‌ فضاها، فرصت‌ لازم‌ برای‌ خوگرفتن‌ به‌آن‌ را نیز نمی‌یابد.

كودكان و رنگ ها

رنگ ها در شخصیت انسان ها،بخصوص كودكان تاثیر بسزایی داشته، باعث ایجاد تجربه های هیجانی از قبیل شادی، خنده،غم، اندوه، آرامش، تحریك پذیری، سكون و هیجان می شود. در كودكان این خصیصه شدت مییابد، آنان به سبب روح پاك و بی آلایش و شاد و پر طراوت خویش رنگ های زنده و مركبكه در تركیبی مناسب با هم قرار گرفته باشند را ترجیح می دهند این موضوعی است كه ردطراحی و تزئین و رنگ آمیزی فضاهای داخلی و تركیبات مناسب رنگی فضاهای طبیعی بایدمورد توجه قرار گیرد با رنگ‌های مختلف می توان اندازه و وزن یك شی معین را كوچك یابزرگ ، سبك یا سنگین جلوه داد. اصولاً رنگ های گرم و روشن باعث توسعه اشیاء شده بهآنها وسعت می دهند و بالعكس رنگ‌های سرد و تیره باعث می شوند اشیاء كوچكتر ازاندازه خود به نظر آیند.

كودكان وروانشناسی رنگ هارنگ ها سه دسته اند:

1- اصلی كه شامل سه رنگ قرمز – آبی و زرد می شوند.
2- فرعی كهاز تركیب سه رنگ اصلی به دست می آیند مثل سبز – نارنجی – بنفش
3- رنگ های میانهكه از تركیب رنگ اصلی به علاوه رنگ فرعی بدست می اید كه 6 عدد هستند زرد مایل بهسبز و غیره – آبی مایل به سبز و ...

ازرنگ به 2 طریق استفاده می كنند:
1- نمونه سازی طبیعی و عینی- مثلاً دریابه رنگ آبی و چمن به رنگ سبز رسم می شود.
2- استفاده از رنگ هایی كه به طورناخودآگاه به ذهن می رسند و قانون خاصی ندارند.

در مبحث هنر، رنگ به خودیخود وسیله پر قدرتی برای بیان و نشان دادن حالت های عمیق درونی است نقاشی كودكاننمونه روشنی از ارائه رنگ های متنوع در سطح وسیع می باشد. فقدان رنگ در تمام یاقسمتی از موضوع نقاشی كودكان نشانگر خلاء عاطفی و یا گاهی دلیل بر گرایش های ضداجتماعی اوست كودكان سازگار در نقاشی های خود از 5 رنگ استفاده می كنند در حالی كهكودكان گوشه گیر و یا‌آنها كه ارتباط با دنیای خارج را دوست ندارند بیشتر از یك یادو رنگ بكار نمی برند.
رنگ های گرم تحریك كننده ، سبب فعالیت، جنب و جوش، الهامدهنده روشنی، شادی زندگی و مولد حركتند، در حالی كه رنگ های سرد بر عكس موجد حالتهای انفعالی، سكون، بی حركتی و تلقین كننده غم و اندوه هستند. تماشای رنگ های گرممیزان ضربان قلب را تشدید می كند و برای فضای پر هیجان كاربرد دارند در میان رنگهای گرم، رنگ سرخ بقدری نافذ و سریع الحركت است كه از هر رنگ دیگر زودتر به چشم میخورد.

دریافت‌ رنگ‌ها

كودكان‌توجه‌ بیشتری‌ به‌ رنگ های‌ اشباع‌ شده‌ اولیه‌ دارند. چنین‌ به‌ نظر می‌رسد كه‌عكس‌ العمل‌های‌ اولیه‌ كودكان ‌نسبت‌ به‌ رنگ ها در اثر خصوصیات‌ عاطفی‌ بروزمی‌كند ولی‌ با گذشت‌ زمان،‌ كودك‌ یاد می‌گیرد كه‌ آنها را مشاهده‌ نماید و دقیقاًآنها را درك‌ كند. با این‌ وجود باید اذعان‌ كرد كه‌ در یك‌ آزمایش‌ نوزادان‌ 15روزه‌، آنها توانستند نورهای‌ رنگی‌منعكس‌ شده‌ برروی‌ دیوار را از همدیگر تمیزدهند. رنگ‌ قرمز اولین‌ رنگی‌ است‌ كه‌ كودكان‌ بطور صحیح‌ از آن‌ نام‌ می‌برند وبعضی‌ اوقات‌ رنگ‌ آبی‌ را كودكان‌ بعنوان‌ رنگ ‌ضد قرمز می‌ دانند. در بعضی‌مواقع‌ كودكان‌ رنگها را با اشیایی‌ كه‌ بدان‌ رنگها هستند بخاطر می‌آورند و مثلامی‌گویند زرد مانند زرده‌ تخم‌مرغ‌.
موضوع‌ فوق‌ نشان‌ می‌دهد كه‌ كودك‌ به‌كندی‌ قادر خواهد بود كه‌ رنگها را از اشیاء انتزاع‌ نموده‌ و آنها را بعنوان‌خصوصیات‌ مستقلی‌ بخاطر آورد.

كودك شرایطمحیطی و كالبدی

تاثیر شرایط محیطی :

1- نور و روشنایی: نور یكی از اصول معماری در تامین آسایش بصری فضا میباشد كه تاثیرات روانی آن در انسان ها متفاوت است. تحقیقات ثابت كرده است كه نورطبیعی و شفاف بر روی حواس كودكان تاثیر مبتنی وارد از دید كودكان این فضاها دوستانهو با نشاط هستند . نور كافی و نورپردازی مناسب در فضاها موجب می شود كه میل و رغبتكودكان افزایش یابد.
2- دقت عمل و تمركز حواس افزایش یابد و سلامتی چشم و قدرتبینایی محفوظ مانده و از خستگی اعصاب جلوگیری می كند.
3- باعث ایجاد تنوع وتاكید فضایی می گردد.
از آنجا كه كودكان در پذیرش تنش و خستگی تحمل كمتریدارند، از نور پردازی های ادارای تضاد شدید ، چه بصورت مصنوعی و چه به صورت طبیعیكه باعث ایجاد خستگی و تنش می شود، باید پرهیز كرد.
در نتیجه نور ملایم ویكنواخت در مورد فضاهای كودكان مطلوب به نظر می رسد. البته به جز در مواردی كه باتنوع در نور پردازی سعی در تاكید فضایی داریم.
سر و صدا: كودكان صداها را دوستدارند و به طور كلی صداهای ملایم زمینه ، به تخیل كودكان كمك می كند و آنها را بهزندگی بیرون مرتبط می سازد سر و صدای ناشی از ترافیك كاربری های تجاری و كارگاه هایصنعتی از اصوات نامطلوب فضاهای كودكان هستند. این فضاها نباید از لحاظ آگوستیكیمرده باشند.

تهویه برای كار كردن با حداقل خستگی و تامین سلامت كودكان،تهویه خوب در فضاهای آموزشی، مخصوصاً در كلاس درس ضروری است.
1- تعیین صحیح محلوقوع بازشوها نسبت به جهت وزش باد.
2- استفاده از مصالح مناسب در جداره ها.
3- استفاده از گیاهان و درختان جهت تهویه طبیعی محیط پیرامون.

منابع:

پيازه، ژان، روان‌شناسيكودكابراهيمي، نادر، مقدمه‌اي بر مصورسازي كتاب كودكمزمن، جرج، كودك، فضا،معماريرؤف، علي _ صابريان، معصومه، یاد گرفتن براي ياد دادنمجلة پياميونسكو، شماره 252مجلة پيام يونسكو، شماره 316
​

 

[ne_sh67]

استانداردهای طراحی مهد کودک (باید ونباید ها)
یک مهد کودک استاندارد در آلمان
مهدکودک جاییست که عشق به دانستن را در کودکان به وجود بیاورد، دانش عمومی آنها را زیاد کند و قابلیت آنها برای کنار آمدن با بقیه را افزایش دهد و علاقه آنها را به جهان و طبیعت برانگیزد. مهم است که در آن کودکان هنوز کودک باشند. آماده شدن برای مدرسه به این معنی نیست که به جای بازی بچه ها را مجبور به یادگیری کنند یا اینکه بچه ها مجبور به یادگیری مهارتهای مربوط به دبستان باشند و یا به تستهای استاندارد برای بررسی موفقیت دانش آموزان تکیه کنند.

برنامه آموزشی مهدکودک در واقع باید اینطور مسائل را به عنوان یک زنگ تفریح در کنار فعالیتهای گروهی و فردی که به آن چه ما آموزش سنتی می گوییم بپردازد. ( متوجه شدید؟ در کنار بازیها و فعالیتهای فردی وقتی که برای یادگیری مهارتهای مدرسه صرف می شود در حد یک زنگ تفریح خواهد بود) کلاسهای یک مهدکودک مناسب ، رشد ارزشمندی در کودکان ، هویت فرهنگی آنها را، استقلال و نیروهای فردی آنها را تشویق می کند.

بچه های مهدکودک نحوه کنترل رفتارهای خودشان را در معیت راهنمایی بزرگسالان گرم و با توجه یاد می گیرند. در این مرحله بچه ها واقعا مایل به یاد گرفتن هستند و کنجکاوی مادرزادشان هم به آنها کمک می کنند. مربی ها - با زمینه تحصیلی مناسب در زمینه آموزش به کودکان پیش دبستانی و رشد کودکان - می توانند آن چه که بچه ها برای رشد فیزیکی ، احساسی و هوشی کودکان نیازمندند ، در اختیارشان بگذارند. اینجا ده نشانه یک کودکستان مناسب را میبینید :

مهدکودک های

مناسب با همدیگر متفاوت هستند. برنامه آموزشی با توجه به زمینه ها و علائق بچه های مهدکودک متفاوت است. ولی تمام مهدکودکهای خوب در یک مساله مشترک هستند : توجه به توسعه کودکان در تمامی ابعاد.
1- بچه ها با متریالهای مختلف کار می کنند یا با بچه های دیگر بازی می کنند. بچه ها بی هدف مجبور به نشستن و ساکت ماندن برای مدت طولانی نیستند.
2- بچه ها در طول روز به فعالیتهای مختلف دسترسی دارند مانند بلوکهای خانه سازی ، بازیهای تخیلی ، کتابهای عکس ، نقاشی ها و ابزار هنری و اسباب بازیهای رو میزی نظیر لگوها و پازلها. همه بچه ها در زمان یکسان ، کار یکسانی را انجام نمی دهند.
3- مربی ها در زمانهای مختلفی از روز ، با بچه ها به صورت گروههای کوچک یا به طور فردی هم کار می کنند. مربی ها تمام وقتشان را با تمام گروه سپری نمی کنند.
4- کلاس با کاردستی های خود بچه ها تزیین شده است. با دست نوشته های خود آنها و قصه هایی که خود بچه ها ساخته اند.
5- بچه ها اعداد و الفبا را در زمینه فعالیتهای روزمره خود می آموزند. در خلال فعالیتهایی مانند کشف طبیعت و دنیای گیاهان و حیوانات ، آشپزی. مراقبت کردن از حیوانات و گیاهان و آماده کردن میان وعده ها همه فعالیتهایی با معنی و مفید برای بچه ها هستند.
6- بچه ها مدت کوتاهی صرف فعالیتهای نشستنی می کنند ( حداکثر یک ساعت ) و بقیه وقتشان به بازی و کشف کردن می گذرد. پر کردن کاغذها نباید فعالیت اصلی آنها باشد.
7- بچه ها هر روز شانس بازی کردن در فضای بیرون را با توجه به شرایط هوای بیرون داشته باشند. بازی در فضای آزاد هیچ وقت نباید قربانی فعالیتهای آموزشی شود.
8- مربی ها برای بچه ها در طول روز کتابهای قصه بخوانند و این فعالیت مختص زمان خواب بچه ها نباشد.
9- برنامه آموزشی ، بین کودکانی که در آموزش جلوترند و آنهایی که نیاز به کمک دارند ،قابل تطبیق باشد. برای اینکه کودکان در زمینه ها و تجربه ها با همدیگر متفاوتند و همه آنها در زمان یکسان ، مسائل یکسان را فرا نمی گیرند.
10 - والدین باید از فرستادن کودکانشان به مهدکودک احساس خوبی داشته باشند. بچه ها باید شاد باشند. آنها نباید گریه کنند یا اینکه معمولا مریض باشند.

طراحی اتاق کودک

می بایست با روحیه کودکان در تطبیق باشد و باید طوری طراحی شود که تا مدرسه رفتن کوک مورد استفاده قرار گیرد از این رو در طراحی فضاهای کودکان , شناخت کودک اهمیتی خاص می یابد.و از آنجائی که کودکان دنیای تخیلی خاص خویش را دارند , بسیاری از آنان در سنین زیر ۷ سال , دنیا را آنطور که باید باشد مجسم می کنند , نه انگونه که هست.و همین امر باعث میشود محیط کودکان آن فضائی نباشد که معمار بدون شناخت , آن را طراحی می کند.آنچنان که وقتی معماری بر نمود های سنتی زندگی از طریق تفاوتهای مفهومی تاثیر می گذارد , بر خوردهایی مطرح می شود که قبل از آن بطور کامل پنهان بودند و این چنین است که آشکار و هویدا می شوند.شکل کلی فضای معماری کودکان از عناصری منحصر بفرد , برجسته و آنچه بر انگیزنده احساسات وی است , سرچشمه می گیرد.اشکال خالص هندسی رفتار ادراکی کودک را مورد توجه قرار می دهند و اجازه نمی دهند تا مفاهیم گوناگون در جزئیات تصوری کودکانه مدفون بماند.نقاشیهای کودکان نشان میدهد که کودکان در تصوراتشان , فضا را چگونه می بینند.آنها بطور دقیق و کامل , ( بعنوان کاربر ) فضا را قبول کرده و آن را با جزئیات در ترسیماتشان بیان می کنند , که خود مایه تعجب است.کودکان معمولآ دوست دارند در مورد اینکه کهاتاقشان چگونه دیده میشود , بحث کنند.آنها اظهارات مهمی می نمایندو نظراتی در باره رنگ اتاق و دیوارها و مبلمان مناسب خود را بیان می کنند و میخواهند در مورد آنها تصمیم پذیری شود.بدینگونه کودکان فرضیه طراحان را قطعی خواهند کرد.این فرضیه اساس طراحی خواهد بود که تصور کودکانه , اشکال معماری و شاخص مخصوص به خود را بر می انگیزد , مثل آنچه که , اینگونه توسط کودک بیان می شود : شبیه به ماهی است , سر و چشم دارد , مثل قایق است اما بدون پارو.اتاق کودک قلمروئی مخصوص به آنان است.آنجا برای آنان همچون جهان بزرگ تصور می شود.آنان در آنجا به موسیقی گوش فرا می دهند , بازی می کنند , در رویاهای خود فرو می روند , کتاب می خوانند و...... از این رو کودک هواره در حال جنبش و جنبیدن است و دوست دارد کنجکاوی و کاوش را همراه با بازی در دنیای خود انجام دهد , بنابراین محیط اطرافش باید مطابق با فعل و انفعال درون کودک باشد و حواس و حس کنجکاوی او را بر انگیزد. از این رو بهترین فضا ها جهت کودکان می بایست , رنگارنگ , جاذب , پر مشغله و منظم , پر نشات ولی با این حال آرامش بخش و در عین حال بی خطر باشد.نائل گشتن بدانها تنها بوسیله برنامه ریزی دقیق میسر خواهد بود. از این رو با مد نظر گرفتن المان های زیر خواهیم توانست در ایجاد محیطی مناسب و متناسب با حال و هوای آنان و هر آنچه در رشد و تعالی آنان تاثیر گذار است , فائق گردیم.

مشورت :
با کودک خود صبحت کنید.و فعالیتهای مورد علاقه او را بیابید و توجه نمائید او از چه چیزهائی لذت می برد.ازصفات منحصر بفرداو به دقت مطلع شوید.و بیابید که دوست دارد محیطش چگونه آراسته شود.کودکان باید کمک کنند تا محیط خود را بیا فرینند , بدین کونه آنها یاد می گیرند , مسئولیت پذیر بوده و برای بثمر رساندن کیفیت استعداد و جودی خود کوشش نمایند.

قیاس و مبلمان :
طراحی فضا ی منطبق با شرایط کودکان به طور قطع بستگی به شناخت کافی از ویژگی های رشد آنان دارد.خصوصیات جسمی و روانی کودکان در مراحل مختلف رشد , اساس برنامه ریزی فضا و طراحی برای آنان است.اندازه میز و صندلی , کمد های اسباب بازی و نیز ارتفاع مناسب دستگیره درها , دستشوئی ها , شیر ها و .. ضروری است.اگر فضا و عناصر آن متناسب با اندازه های کودکان باشد , آن ها به سادگی می توانند از فضا ها و وسایل مربوط به خود استفاده کنند.قطعات متنوع مبلمان , نیمکت , میز و صندلی , تابلوها , قفسه ها و غیرهای که با مقیاس و در حد و اندازه آنان ساخته می شود , اغلب برای هر بازی شکل ویژه ای بخود می گیرند.
تقسیمات فضا:
اتاق کودک باید به طریقی چند منظوره طراحی شود و از آنجائی که کودکان از اتاقشان برای بسیاری از فعالیتها در کنار استراحت و خواب استفاده می کنند , تقسیمات و قلمرو های خاص و مشخص خود را طلب می کند. از قبیل فضائی برای مطالعه و بازیهای مهیج و همچنین فضائی برای سرگرمی.فضای بازی باید در کنار فضای خواب و استراحت کودک و در ارتباط مناسب با آن طراحی شود .تجهیزات مورد نیاز در فضای بازی شامل :قفسه و صندلی , پارک کودک و .... است.

محدودیت ها:
کودک در این مرحله کنجکاو و بی باک است.تا آنجائیکه آنها هیچگونه اطلاعی از خطر ندارند.از این رو با ایجاد قفسه ها نه تنها اشیا ئی مانند بطری و دارودر ارتفاعی مناسب و بدور از دست کودک در امان است بلکه محیط نیز نظمی دوچندان می یابد.

رنگ:
رنگهای روشن به چشم بچه ها با شکوه هستند.برای دیوارها از کاغذ دیواری رنگی و یا رنگ شاد استفاده کنید.و رنگ و بافت را به آنها اضافه نمائید.میتوانیم حریم ها و همچنین لبه های دیوار را مشخص و بر جسته نمائیم.و ابر ها و ستارگان را بر سقف اضافه نمائیم.کودکان رنگهای تابناک و درخشنده را دوست دارند.اما شما میتوانید با به کار بردن رنگهای شاد و تابناک در روی هر دیوارمحدوهای رنگی را نیز معین کنید.رنگهای شاد و شفاف و آزاد , تصور کودکانه را بر می انگیزند و آنان را به آفرینش و خلاقیت را تشویق می کنند.همچنین پیدایش یا ظهور دیوارهای روشن از قبیل استفاده ازکارکترهای کارتونی و مانند آن در دیوارهای اتاق های کوچک می تواند بسیار مفید باشد.

6روشنائی :
فضاهائی با نور طبیعی و شفاف اثر مثبت بر کودکان دارند.بعبارت دیگر اتاق های تاریک با نور مصنوعی و نامناسب اثر منفی در پی خواهند داشت.از این روگزیدن نحوه و میزان روشنائی در اتاق کودک اهمیتی بس مهم را ایفا مینماید و تاثیر مهمی در خواندن و نوشتن و ایجاد آرامش و تمرکز آنان دارد.نور مناسب فضا را جهت محیطی آرام و مناسب جهت مطالعه محصور می نماید.بررسی تاثیر میزان نور در شب نیز در روحیه آنان حائز اهمیت است.

پنجره ها :
پنجره و جهت آن در اتاق کودک اهمیتی ویژه دارد.از طریق آن نور شمالی به داخل می تابد و شادابی و سحرخیزی را به بار می آورد. کودکان پنجره هایی را که در تقابل و مرتبه چشمانش است را بیشتر دوست میدارد , بطوریکه ایشان مجبور نیستند برای نگاه کردن به خارج قد بکشند.از سوی دیگر کودکان از میان پنجره ها حرکت خورشید را دنبال می کنند تا زمانیکه به محل مشخصی برسد و غروب کند , فعالیت های خود را خاتمه می دهند. در گرداگرد این عناصر کودکان بازی می کنند و از این طریق از تصوراتشان بهره می برند تا دنیای خودشان را بیافرینند.از این رو با ایجاد کنش و واکنش و ایجاد کنجکاوی خواهیم توانست کودک خود را به فکر فرو بریم .ایجاد کنش دنیای جدیدی را بر روی کودک خواهد گشود.و او را در شناخت هر چه بیشتر پیرامون و دنیای پر رمز و راز خود تشویق خواهد نمود. آنچنانکه که معماری و عناصرشبرانگیزنده نیروی حرکتی و تشویقی خواهند بود و آن هنگامدیگر پایانی بر این باور نخواهد بود

کودکان و رنگ ها
رنگ ها در شخصیت انسان ها،بخصوص کودکان تاثیر بسزایی داشته، باعث ایجاد تجربه های هیجانی از قبیل شادی، خنده،غم، اندوه، آرامش، تحریک پذیری، سکون و هیجان می شود. در کودکان این خصیصه شدت مییابد، آنان به سبب روح پاک و بی آلایش و شاد و پر طراوت خویش رنگ های زنده و مرکبکه در ترکیبی مناسب با هم قرار گرفته باشند را ترجیح می دهند این موضوعی است که ردطراحی و تزئین و رنگ آمیزی فضاهای داخلی و ترکیبات مناسب رنگی فضاهای طبیعی بایدمورد توجه قرار گیرد با رنگ‌های مختلف می توان اندازه و وزن یک شی معین را کوچک یابزرگ ، سبک یا سنگین جلوه داد. اصولاً رنگ های گرم و روشن باعث توسعه اشیاء شده بهآنها وسعت می دهند و بالعکس رنگ‌های سرد و تیره باعث می شوند اشیاء کوچکتر ازاندازه خود به نظر آیند.
کودکان وروانشناسی رنگ هارنگ ها سه دستهاند:
1- اصلی که شامل سه رنگ قرمز – آبی و زرد می شوند.
2- فرعی کهاز ترکیب سه رنگ اصلی به دست می آیند مثل سبز – نارنجی – بنفش
3- رنگ های میانهکه از ترکیب رنگ اصلی به علاوه رنگ فرعی بدست می اید که 6 عدد هستند زرد مایل بهسبز و غیره – آبی مایل به سبز و ...

ازرنگ به 2 طریق استفاده می کنند:
1- نمونه سازی طبیعی و عینی- مثلاً دریابه رنگ آبی و چمن به رنگ سبز رسم می شود.
2- استفاده از رنگ هایی که به طورناخودآگاه به ذهن می رسند و قانون خاصی ندارند.

در مبحث هنر، رنگ به خودیخود وسیله پر قدرتی برای بیان و نشان دادن حالت های عمیق درونی است نقاشی کودکاننمونه روشنی از ارائه رنگ های متنوع در سطح وسیع می باشد. فقدان رنگ در تمام یاقسمتی از موضوع نقاشی کودکان نشانگر خلاء عاطفی و یا گاهی دلیل بر گرایش های ضداجتماعی اوست کودکان سازگار در نقاشی های خود از 5 رنگ استفاده می کنند در حالی کهکودکان گوشه گیر و یا‌آنها که ارتباط با دنیای خارج را دوست ندارند بیشتر از یک یادو رنگ بکار نمی برند.
رنگ های گرم تحریک کننده ، سبب فعالیت، جنب و جوش، الهامدهنده روشنی، شادی زندگی و مولد حرکتند، در حالی که رنگ های سرد بر عکس موجد حالتهای انفعالی، سکون، بی حرکتی و تلقین کننده غم و اندوه هستند. تماشای رنگ های گرممیزان ضربان قلب را تشدید می کند و برای فضای پر هیجان کاربرد دارند در میان رنگهای گرم، رنگ سرخ بقدری نافذ و سریع الحرکت است که از هر رنگ دیگر زودتر به چشم میخورد.

دریافت‌ رنگ‌هاکودکان‌توجه‌ بیشتری‌ به‌ رنگ های‌ اشباع‌ شده‌ اولیه‌ دارند. چنین‌ به‌ نظر می‌رسد که‌عکس‌ العمل‌های‌ اولیه‌ کودکان ‌نسبت‌ به‌ رنگ ها در اثر خصوصیات‌ عاطفی‌ بروزمی‌کند ولی‌ با گذشت‌ زمان،‌ کودک‌ یاد می‌گیرد که‌ آنها را مشاهده‌ نماید و دقیقاًآنها را درک‌ کند. با این‌ وجود باید اذعان‌ کرد که‌ در یک‌ آزمایش‌ نوزادان‌ 15روزه‌، آنها توانستند نورهای‌ رنگی‌منعکس‌ شده‌ برروی‌ دیوار را از همدیگر تمیزدهند. رنگ‌ قرمز اولین‌ رنگی‌ است‌ که‌ کودکان‌ بطور صحیح‌ از آن‌ نام‌ می‌برند وبعضی‌ اوقات‌ رنگ‌ آبی‌ را کودکان‌ بعنوان‌ رنگ ‌ضد قرمز می‌ دانند. در بعضی‌مواقع‌ کودکان‌ رنگها را با اشیایی‌ که‌ بدان‌ رنگها هستند بخاطر می‌آورند و مثلامی‌گویند زرد مانند زرده‌ تخم‌مرغ‌.
موضوع‌ فوق‌ نشان‌ می‌دهد که‌ کودک‌ به‌کندی‌ قادر خواهد بود که‌ رنگها را از اشیاء انتزاع‌ نموده‌ و آنها را بعنوان‌خصوصیات‌ مستقلی‌ بخاطر آورد.تاثیر شرایط محیطی :
1- نور و روشنایی: نور یکی از اصول معماری در تامین آسایش بصری فضا میباشد که تاثیرات روانی آن در انسان ها متفاوت است. تحقیقات ثابت کرده است که نورطبیعی و شفاف بر روی حواس کودکان تاثیر مبتنی وارد از دید کودکان این فضاها دوستانهو با نشاط هستند . نور کافی و نورپردازی مناسب در فضاها موجب می شود که میل و رغبتکودکان افزایش یابد.
2- دقت عمل و تمرکز حواس افزایش یابد و سلامتی چشم و قدرتبینایی محفوظ مانده و از خستگی اعصاب جلوگیری می کند.
3- باعث ایجاد تنوع وتاکید فضایی می گردد.
از آنجا که کودکان در پذیرش تنش و خستگی تحمل کمتریدارند، از نور پردازی های ادارای تضاد شدید ، چه بصورت مصنوعی و چه به صورت طبیعیکه باعث ایجاد خستگی و تنش می شود، باید پرهیز کرد.
در نتیجه نور ملایم ویکنواخت در مورد فضاهای کودکان مطلوب به نظر می رسد. البته به جز در مواردی که باتنوع در نور پردازی سعی در تاکید فضایی داریم.
سر و صدا: کودکان صداها را دوستدارند و به طور کلی صداهای ملایم زمینه ، به تخیل کودکان کمک می کند و آنها را بهزندگی بیرون مرتبط می سازد سر و صدای ناشی از ترافیک کاربری های تجاری و کارگاه هایصنعتی از اصوات نامطلوب فضاهای کودکان هستند. این فضاها نباید از لحاظ آگوستیکیمرده باشند.

تهویه برای کار کردن با حداقل خستگی و تامین سلامت کودکان،تهویه خوب در فضاهای آموزشی، مخصوصاً در کلاس درس ضروری است.
1- تعیین صحیح محلوقوع بازشوها نسبت به جهت وزش باد.
2- استفاده از مصالح مناسب در جداره ها.
3- استفاده از گیاهان و درختان جهت تهویه طبیعی محیط پیرامون. دوستان عزیز میتونن فابل سرانه ها رو دانلود کنند من فایل رو از این سایت گرفتم

http://www.www.www.iran-eng.ir
دوستان عزیز میتونن برای اطلاعات بیشتر کتب زیر رو تهیه کنند.
١- معماری برای کودکان نوشته والتر کرونر انتشارات گنج هنر


٢-ضوابط طراحی معماری مهد کودک مال مسکن و شهرسازی هست ٣-فضاهای آموزشی،قواعد و معیار ها تالیف سید علیرضا شجاعی ۴-دستور زبان طراحی محیطهای یادگیری تالیف حامد کامل نیا​

 

[mohsen-moghadam]

اصول طراحی کودکستان

اصول طراحی کودکستان

اصول طراحی کودکستان



بررسی بخش های مختلف کودکستان:
*کلاس های گروهی *کلاس های عادی*اتاق استراحت مسئولین
*راهرو وفضای ورودی کودکستان ورختکن*آشپزخانه ی کودکستان
*دستشویی وتوالت کودکان*محوطه ی بازی کودکستان
كلاس های گروهی
1-ابعاد مورد نیاز هر کلاس:
هر کودک 1.5 متر مربع سطح و 4 متر مکعب فضا برای مثال برای 25-30 کودک 45-70 متر مربع مساحت لازم است .
2-چیدمان میز وصندلی به تناسب موضوع.
3-ایجاد فضا برای قرار دادن وسائل هر گروه.
کلاس های عادی
1- هر گروه سنی یک کلاس
2- استفاده از درب های کشوئی یا دیوارهای کاذب برای جداسازی کلاس ها
3- قرار گرفتن کلاس ها در جنوب یا جنوب غرب ساختمان
4- حداکثر اکابه ی پنجره ها 60 سانتیمتر
5- استفاده از عایق های صوتی وضربه گیر برای دیوارها
6- استفاده از پوشش نرم و عایق های رطوبتی برای کف اتاق ها
7- استفاده از رنگ های روغنی تا ارتفاع 1.5 متری
8- استاندارد کمدها وکشوها
اتاق استراحت مسئولین: 1- اتاق مدیر 2-اتاق ملاقات با والدین
3-اتاق استراحت مسئولین 4-اتاق سرایداری
راهرو وفضای ورودی کودکستان ورختکن
1- ایجاد مکانی به منظور تحویل دادن وگرفتن کودک
2-جلوگیری از ایجاد راهروهای طولانی 3-ایجاد یک توالت ورودی
4-طراحی فضائی به منظور رختکن
آشپز خانه ی کودکستان
 ابعاد آشپزخانه متناسب باتعداد کودکان
 وجود یک یخچال بزرگ_ وجود انواع وسایل غذاخوری
 وجود امکانات لازم جهت گرم کردن همزمان غذا
 وجود یک فضا جهت غذاخوری
دستشویی وتوالت کودکان:
 ارتفاع دستشویی از کف زمین حداکثر 60 سانتیمتر
 وجود دوش برای مواقع ضروری
 دیوار های توالت تا ارتفاع 1.5 متر با کاشی وموزاییک لعاب دار فرش شود _ تهویه ی مناسب ونور کافی _ عرض توالت ها 80تا85 سانتیمتر  ارتفاع دیوار های جداکننده 130 سانتیمتر
محوطه ی بازی کودکان
 وجود فضای سبز مناسب_دارا بودن سطوح سایه ی کافی
 ایجاد زمین های ماسه ای با ارتفاع 25تا30سانتی متردر قسمت وسایل بازی _ پیش بینی یک سالن سر پوشیده _مساحت سالن 60الی 70 متر وارتفاع 4 الی 4.5 متر
نکات ایمنی مربوط به کودکستان
 نصب کلید وپریزها به دورازدسترس کودک ارتفاع 1.5 متري
 ایجاد حفاظ چوبی دور شوفاژ_ نصب ضربه گیر دورتادور ستون ها
 ساخت پله های نرم _ نصب ضربه گیر در لبه ی تمامی پله ها
 نصب حفاظ (چوبی یا پلاستیکی)از کف پله تا سقف
 نصب نرده های محافظ بیرون تمامی پنجره ها
ویژگی های کلی کلاس ها
 هر اتاق باید دارای یک فایل باشد
 جهت تهویه ی هوا وجود هواکش در هر اتاق الزامی است
 اتاق ها باید از طریق آیفن به مدیریت متصل باشند
 تعویض دکوراسیون داخلی اتاق ها هر 6 ماه یکبار
 هر کلاس دارای دماسنج جهت تنظیم درجه حرارت محیط میباشد
 نصب تزیینات روی دیوار از 1.5 متر به بالا
 لامپ ها از سقف حداکثر 1متر فاصله داشته باشند.
در طراحی ساختمان مهدکودک باید سه بخش مورد توجه قرار گیرد. 1_ قسمت کودک 2_ قسمت کارکنان 3_ قسمت والدین. در طراحی مهد کودک ، توجه به فضای کارکنان و مدیریت مهدکودک و تفکیک فضاهای استراحت ، کاری ، بهداشتی و کارکنان و جلوگیری از تداخل این فضاها با فضای کودکان حایز اهمیت است. فضاها باید با توجه به وسعت برنامه ها و تعداد کارکنان طراحی شود. فضای انتظار نیز باید در طراحی مهدکودک لحاظ شود.( فضایی که در آن والدین به انتظار کودکان می نشینند.) این فضا باید در مجاورت ***** ورودی و بخش مدیریت ساختمان قرار گیرد. در این فضا باید وسایل اندکی برای سرگرمی کودکان تعبیه شود.
در طراحی ساختمان مهد کودک نکات دیگری از جمله کوتاه بودن ارتفاع تابلوهای مخصوص کودکان و مرتفع بودن تابلوهای مخصوص بزرگسالان در نظرگرفته می شود.
در این محیط باید از رنگ های ملایم در کف ودیوار و رنگ های اصلی زرد ، آبی و قرمز در وسایل دیگر استفاده کرد. درها باید امکان خروج سریع را برای کودکان فراهم کند. سرویس های بهداشتی کودکان باید به تناسب قد آنها طراحی شود.این نکات راباید در طراحی محل آویزان کردن وسایل شخصی کودکان نصب لگوهای هر کودک ( در مهد کودک های کشور های پیشرفته هر کودک لگویی را برای خود انتخاب می کند که معرف وسایل شخصی اوست. برای مثال یک شخصیت کارتونی .)
به دلیل حفظ دمای محیط و تمیزی برای پوشش مهد کودک مناسبتر است.
وی ادامه می دهد:« ساخت این اتاق ها برای یک مهد کودک الزامی است. 1_ ***** ورودی 2_ هال مرکزی 3_ اتاق مدیریت همراه با محلی برای گفت و گو با والدین 4_ فضای انتظار والدین 5_ فضای سرگرم شدن موقت کودکان 6_ رخت کن کارمندان 7_ سرویس کارمندان 8_ آشپزخانه و انبار 9_ سالن ورزش و بازی دسته جمعی 10_ انبار وسایل بازی 11_ کارگاه نقاشی و کار با رنگ و کاردستی 12_ فضای مربوط به نظافتچی و انبار مربوط به آن 13_ کلاس های گروهی 15 تا 20 نفره کودکان ( فضاهای گروهی باید برای اوقات قصه گویی ، نقاشی و بقیه فعالیت های مرتبط عملکردی باشد.) 14_ فضای سرویس هر گروه 15_ فضای استراحت کودک ( در مهد کودک های استاندارد فقط یک مکان برای استراحت کودک آن هم برای کودکی که نیاز به استراحت دارد تعبیه می شود. چه خواب دست جمعی کودکان معمول نیست. کودک به ذات اهل تحرک است نه خواب!) محوطه بازی کودکان باید پاکیزه باشد و در طراحی آن ایمنی کودک در نظر گرفته شود
ساختمان های مهدکودک در مناطق شهری باید در نقاطی اجرا شوند که سرعت خودروها در آن نقاط حداکثر 30 کیلومتر باشد. ساختمان از شریان های اصلی تاسیسات شهری ، برق فشار قوی ، ترن و مترو و مراکز آلوده کننده دور باشد. در مسیرهای اطراف ساختمان مهد کودک تفکیک مسیر پیاده رو از سواره رو انجام شده باشد. ورودی مهد کودک نباید مجاور خیابان باشد. همچنین محدوده امنیتی برای کنترل عبور و مرور کودکان وجود داشته باشد.گذشته از نکات قابل ملاحظه در مکانیابی ساختمان مهدکودک ، ضوابط دیگری نیز باید در خود ساختمان رعایت شود.
برای مثال مسیر حرکت کودک از خارج ساختمان تا داخل و داخل ساختمان نباید اختلاف سطح داشته باشد.استفاده از اشیا تیز و برنده در محوطه سازی و فضاسازی مهدکودک مجاز نیست.سطل های جمع آوری و تفکیک زباله باید به لحاظ ترشح و نفوذ زباله کنترل شده و از دسترس کودکان دور باشد.طراحی فضای باز باید به شکلی باشد که در والدین احساس نگرانی ایجاد نکند. عناصر محیط باید به شکلی طراحی شود که احتمال بالا رفتن کودک از او سلب شود. طراحی ***** ورودی برای کنترل دمای داخل و خارج و تمیز کردن کفش ها ضروری است. دستگیره در ورودی که در حالت معمول در ارتفاع یک متر طراحی می شود. در مهدکودک از سمت داخل باید ارتفاع بیش از یک متر و 50 سانتیمتر داشته باشد. تا کودک نتواند آن را باز کند.
رنگ زرد:این رنگ بر خلاف نظر عامه از لحاظ تربیتی و استفاده در مکانهای آموزشی حائز اهمیت است.حالت گرم کننده دارد و روشن ترین رنگ در میان کلیه ته رنگهاست. رنگ زرد، تراکمی از سفیدی و رنگ خوشحالی و شادابی و نشاط و آرامش است،سمبل آخرت،شگفتی و نور خورشید است.و به عروج انبیاء و شادمانی می ماند، نشان روشنی،هوشمندی،روشنفکری است،صاحبنظران روانشناسی رنگها معتقدند،اگر زرد به مقداری آبی تمایل داشته باشد،آن قسمت از مغز را که حالت جهش فکری دارد،تحریک کرده افزایش میزان حضور ذهن در افراد را سبب می شود و عامل تقویت حافظه است.
رنگ قرمز:رنگی مثبت، متجاوز و مهیج است، فشار خون را بالا می برد در نتیجه برای افراد عصبی بسیار مضر است،هنگام تغزیه فوق العاده اشتها آوراست ، سمبلی از خون وعشق،در جائی که عشق،محبت،صفا و گل وگیاه و زیبایی باشد،نشانگر اوج عشق و در جائی که جنگ، پستی وشیطان صفتی حاکمیت داشته باشد،اوج غضب،شهامت و خطر را می رساند.(برای به هیجان درآوردن بچه های منزوی و گوشه گیر بسیار مفید است).
رنگ آبی:رنگی است صاف و روشن، همواره بی تحرک و ناشکیبا و در عین حال فعال ، برد بار وصبور ،رنگی امیدوار کننده و مقدس،کنبدهای مساجد و مناره های آبی که مانند پلی بین آسمان و زمین محسوب می شوند نشانگر همین موضوع می باشند، از فراموشی می کاهد.
رنگ سبز:تر کیبی از دو رنگ آبی و زرد است.این رنگ بیانگر جوانی و ایمان،عشق،عقیده دینی،توکل ،فنانا پذیری ،لطافت ، تقدیس و معنویات می باشد. چون نرمش پذیری را به دنبال دارد برای سنین بین 10 تا 16سالگی که این افراد دوران بحرانی بلوغ را می گذرانند مناسب است .مثلا برای رنگ آمیزی مدارس راهنمایی (سبز روشن).
رنگ نارنجی:از ترکیب دو رنگ قرمز و زرد،از آنجا که هر دو از رنگهای گرمند دارای جذابیت و هیجان زیاد است.در گوارش غذا موثر است،آرامش دهنده و مسکن می باشد،بیانگر آمادگی و فعالیت است،برا بچه در سنین کودکی رنگ بسیار مفیدی است مثلا برای رنگ آمیزی کودکستانها مناسب است.
رنگ بنفش: از ترکیب دو رنگ قرمز و آبی حاصل می شود،ترکیبی از تسکین دهی و هیجان دارد در افراد کم خواب درجات خواب را بالا می برد، چون رنگی هنری است برای رنگ آمیزی کارگاههای هنرستان نوع کمرنگ این رنگ مناسب است
شخصیت شناسی کودکان با رنگها:
رنگ زرد: افرادي که اين رنگ را بيشتر دوست دارند يا باهوش و يا بي استعداد و عقب مانده هستند.
رنگ آبي: افرادي که اين رنگ را بيشتر دوست دارند محافظه کار هستند اين افراد معمولا انسانهاي موفقي بوده و ارتباط درستي برقرار کرده و افرادي دوست داشتني و سرشار از عشق و محبت و صبر هستند.
رنگ سبز: افرادي که اين رنگ را بيشتر دوست دارند رفتاري ساده دارند و شهروندان خوبي هستند.
رنگ قرمز: رنگي گرم و زنده و پرنيرو است. افرادي که اين رنگ را بيشتر دوست دارند خوشحال هستند و زندگي را شيرين مي دانند.
رنگ صورتي: افرادي که معمولا مشکلي را پشت سر گذاشته اند و به دنبال آرامش هستند اين رنگ را دوست دارند.
رنگ نارنجي: رنگ اجتماعي و شاد است. افرادي که اين رنگ را دوست دارند زود جوش هستند و تنهايي را دوست ندارند.
رنگي ضعيف، بي احساس و بي تحرک است و نشانه مشکل رواني.
رنگ قهوه اي: افرادي که اين رنگ را دوست دارند، محکم، قابل اعتماد و زيرک هستند.
:غالبا هر رنگي از نظر رواني، معني خاصي دارد. رنگ هميشه معرف و وسيله اي براي بيان و ارتباط احساسات و عقايد بوده و هست، به طوري که مي توان با زبان رنگها صحبت کرد. يک رنگ در يک نظام اجتماعي مشخص، ممکن است داراي مفهومي باشد که در نظام ديگر معني متضاد آن را بدهد. به طور مثال: در بعضي قبايل موزامبيک رنگ سياه، رنگ خوشي و شادي است. رنگ قرمز تقريبا در همه جا معناي قدرت را القا مي کند زيرا با خون که نماد زندگي است، همرنگ است.
درباره رنگها موضوعي که بيشتر مورد توجه است محتواي رواني آنهاست. همه مردم تمايز بين رنگهاي گرم (قرمز، زرد، نارنجي) و رنگهاي سرد (آبي، سبز، بنفش) را مي شناسند. رنگهاي گرم تحريک کننده و سبب فعاليت و جنب و جوش و مولد حرکت و شادي هستند. در حالي که رنگهاي سرد، برعکس موجب حالتهاي انفعالي، سکون، بي حرکتي و تلقين کننده غم و اندوه هستند.
افرادي که نسبت به رنگهاي گرم واکنش نشان مي دهند، بسيار انعطاف پذير در اجتماع و زود جوش هستند و با جديت هدف خود را دنبال مي کنند و افرادي که رنگهاي سرد را مي طلبند نسبت به دنياي خارج بي اهميت و تغييرات را بسيار سخت مي پذيرند و داراي روحي سرد هستند.
مدیران و کارکنان مهد کودک:
مربي خوب(کودک به محبت نياز دارد، مربي مي تواند اين احساس را به کودک بدهد و بداند که چگونه با کودک ارتباط عاطفي برقرار کند. مربي مي تواند به کودک اعتماد بع نفس و قدر شناسي ياد بدهد
مدیران و کارکنان مهد کودک باید افرادی تحصیل کرده در همین شاخه کاری باشند و از نظر روحی روانی متعادل باشند که با کودکان خوش برخورد باشند و نیازهای روحی کودکان را بدانند و تامین کنند.
کارکنان از نظر نظافت جسمی و پوشش نیز مورد اهمیت هستند.
يکي از عملکردهاي سالنهاي چندمنظوره در مهدکودک، صرف غذاست. لذا کودکان مي توانند لعنوان غذاخوري از اين فضا استفاده کنند. اين محل بايد تا حد امکان نزديک آشپزخانه باشد و از سرويسهاي بهداشتي و محل رفت و آمد کارکنان به دور باشد. همچنين براي تغذيه همزمان کودکان بايد گنجايش استقرار صندلي و ميز نهارخوري به تعداد کودکان را داشته باشد.
کودکان بايد طي روز از فضاي آزاد استفاده کنند و باوسايل بازي همچون تاب و چرخ و فلک بازي کنند.
در يک مهدکودک بايد اسباب بازي مناسب سن کودکان چون: پازل، لگو، مکعب و عروسک به تعداد مورد نياز موجود باشد.
در صورت تعبيه پله تا حد امکان بايد ارتفاع آن کم و عمق کف آن زياد باشد. محل ورود پله هائي که در دسترس کودکان مي باشد بايد با حفاظ و فلزي و چفت مطمئن، مسدود گردد.
کودکان اعضای کوچک ولطیف جامعه می باشند و قابلیت تاثیرگذاری بر شکل گیری محیطشان را با بیان تمایلات و نیازهای خود دارند،اما دراین امر مهم به معماران معمارانی آشنا به علوم رفتاری کودک احتیاج دارند.واقعیت مهمی که در جامعه امروز ایران با آن روبرو هستیم و تهدیدی جدی برای آیندگان بشمار می رود، اهمیت ندادن و یا بعبارتی دیگر ناچیز شمردن کودکان و جهان کوچک آنها، بخصوص رابطه نزدیکشان با طبیعت و فضای سبز می باشد.

 

[lemol]

فضای مهد کودک باید با نوع فعالیت های کودکان در گروههای سنی مختلف سازگار باشد.​

فعالیت های اصلی کودک در مراکز پیش دبستانی «خوابیدن»، «غذا خوردن» ، «بازی کردن» است. ابتدا فعالیت او فقط خوابیدن است و تنها وقفه های کوتاهی برای غذا خوردن وجود دارد. به تدریج همراه با رشد کودک نیاز او به خوابیدن کاهش می یابد، تعداد دفعات غذا خوردن کمتر و وقت بازی اضافه می شود، تا زمانی که آموزش رسمی آغاز می گردد.​

طراحی فضاهای داخلی حاوی ضوابط طراحی قسمت های اصلی شامل بخش اداری، بخش های کودکان، فضاهای مشترک، فضاهای خدماتی و تاسیساتی و تجهیزات مهد کودک است.

 

[arman.joon]

نقشه مهد کودک

نقشه مهد کودک

http://rapidshare.com/files/316770306/mad_kodak.dwg.html

 

[yalda33]

به این میگن مهد کودک

به این میگن مهد کودک

http://en.wikiarquitectura.com/index.php?title=Els_Colors_Kindergarten

 

[yalda33]

Kindergarten Sighartstein Austria

Kindergarten Sighartstein Austria

http://www.e-architect.co.uk/austria/kindergarten_sighartstein.htm

 

[reza902]

طراحي فضاي انتظار كودكان

طراحي فضاي انتظار كودكان

کودکان جزیی از جامعه انسانی به شمار می آیند، بنابراین به عنوان عضوی از جوامع شهری، باید از حقوق شهروندی به نحوه مطلوبی برخوردار باشند، و این در حالی است که با نیم نگاهی به فضاهای عمومی موجود می توان دریافت؛ کودکان و فضاهای مرتبط، به عنوان عناصر فراموش شده اماکن عمومی و اجتماعی لحاظ می شوند. به عبارت دیگر مکان های بازی و تفریح در پارک ها و مهدکودک ها، فضاهای جمعی کودکان را تشکیل می دهند که بی تردید در بسیاری موارد فاقد ضوابط و استاندارد محیطی - فضایی بوده؛ و فاقد مکانی ایده آل با چیدمان فضایی مطلوب هستند. از سوی دیگر رشد و شکوفایی هر جامعه ای در گرو بهره گیری از استعدادها و توانایی های موجود در آن جامعه است، لذا یکی از راه های مطمئن در تحقق این آرمان، فرآهم آوردن بستری مناسب جهت آماده سازی فعالیت های جمعی، فراروی همه استعدادهاست.

اتاق انتظار (waiting room) یکی از مهم ترین فضاهای عمومی در مراکز درمانی است که نقش بسزایی در جذب کاربران محیط دارد؛ اما متاسفانه در بسیاری موارد حضور کودکان مورد بی توجهی قرار می گیرد. این مکان بخشی از فضای مراجعین در کلینیک های پزشکی و دندانپزشکی است در حالی که صرفا به ایستگاهی جهت نشستن و انتظار کشیدن تبدیل و طراحی آن منحصر به جانمایی چند مبلمان و عملکردی تعریف شده گشته است.!!!!

مکان قرارگیری و ارتباط با سایر فضاها
1- قرارگیری در دید مستقیم از پذیرش و انتظار
2- دسترسی به تسهیلات سرویس بهداشتی

عملکرد فضای انتظار کودک
1- فضایی جهت مکث و انتظار
2- آشنایی کاربر با محیط درمانی و آمادگی وی جهت حضور در بخش درمان
3- جهت فرهنگ سازی و هدایت جامعه شهری به سمت جامعه ای پایدار (آشنایی با بیماری های متعدد دهان و دندان، بهداشت و سلامت دندان ها به شیوه های متعدد)
4- تبیین فرهنگ احترام به حقوق کاربران در کنار ارایه خدمات درمانی

شیوه های طراحی فضای انتظار کودک
1- تغییر مبلمان در جهت همگون ساختن فضا با توجه به شرایط جسمانی کاربر (کودک)، بهره گیری از رنگ های شاد و تصاویر کارتونی
2- اعمال تغییرات گزینه اول به همراه بهره گیری از وسایل سرگرمی نظیر ماشین های بازی و رایانه، بازی های فکری و غیره
3- طراحی فضای انتظار کودک به صورت مهدکودک و یا ایستگاه آموزشی
طراحی فضای آموزشی، تفریحی با توجه به نیازهای کاربر محیط و آموزش وی از طریق بازی و سرگرمی در محیطی جذاب و دلپذیر از پیامدهای چنین طراحی مدبرانه ای به حساب می آید.

در حقیقت با استقرار ایستگاه های نقاشی، نمایش فیلم، بازی های رایانه ای و آموزش مسواک زدن و ... علاوه بر گذران اوقات فراغت، کودک با بسیاری از نکات و موارد بهداشتی از همان سنین کودکی آشنا شده و مبحث فرهنگ سازی به خوبی در مسیر خود قرار خواهد گرفت. به دیگر سخن محیطی پاسخده، ماحصل تعاملی چند سویه بین کاربر، اشیا، فضای میانی و عملکرد از پیش تعیین شده فضا می باشد.

 

[matin.poorali]

سرانه برای طراحی مهدکودک

سرانه برای طراحی مهدکودک

اینم فایل سرانه برای مهد کودک

 

[0959]

سلام مرسی از توضیحتون واقعا استفاده کردم.............
نمونه هم دارید؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
من خیلی نیاز دارم

این مطلب که من میذارم در مورد یک پارک کودکانه.امیدوارم که به در دردتون بخوره.-
پارک فرهنگی کودکان قاهره:
پارک فرهنگی کودکان قاهره در محله سیده زینب قراردارد ، محله ای فقی و مهجور، اما به لحاظ تاریخی پرمعنا و مضمون،در دل مرکز قرون میانی قاهره،یعنی محله ابوالذهاب.این محوطه در سطح یک هکتار از باغی قدیمی طراحی و اجرا شده است.درختان و درخچه ها و راهی که با دو ردیف نخ در میان باغ به وجود آمده ، جملگی محترم شمرده شده و دست نخورده باقی مانده است .

این راه بر اساس خطوط هندسی با پیچیدگی دلپذیر،که از مسجد ابن تولون در نزدیکی باغ و بناهای مملوکی و عثمانی مجاور آن به عاریت گرفته شده اند،طراحی و ترسیم گردیده است.همجواری پارک با مسجد ابن تولون و سایر بناهای یاد مانی،معمار پارک را برآن داشت تا اصول آن بناها را در طراحی خود لحاظ کند.این پارک در واقع،نوعی مداخله در بافت است،مداخله ای به گونه ای رویایی،متروک بودن این بخش از قاهره را از بین برده است.این پارک شامل کتابخانه ها،کارگاه ها،سالن های رایانه،حیاط های تفریح و سرگرمی،شیرهای تزیین شده ی آب و صحنه های متعدد برای انجام نمایش می باشد.
لبه های این پارک دارای خطوط طراحی شده ی آراسته و زیبایی است،دیواره ی کوتاهی که با قوس هایی قطعه،قطعه شده است،همراه با در ورودی پارک،در امتداد یک خیابان اصلی واقع گردیده اند.این راه یک راه فرعی را،که در آن تجهیزات و امکاناتی چسبیده به پارک تعبیه شده،قطع می کند.این امکانات از قهوه خانه ای در فضای آزاد،یک شیر مزین آب،مغازه های کوچک،نیمکت ها،یک سالن گردهمایی و یک کتابخانه،فضایی که با سنگ ساخته شده میدانی بزرگ برای جشن ها،یک درمانگاه و خدمات اجتماعی تشکیل شده است.

معماری عربی همیشه دارای پیچیدگی هایی بوده است.در طراحی این پارک از شکل های پیچیده همراه با رنگ های روشن و گاهی رنگ قرمز مایل به زرد(رنگ متدوال در شهر قاهره)استفاده شده،تا توجه کودکان محلی را جلب نماید.
یکی از دست آوردهای این پارک،که سرگرم کننده و مهیج می باشد،برگشت صدا توسط کوه هایی است که این منطقه را احاطه کرده اند.تعامل مابین طرح های گوشه دار و منحنی و معماری قدیمی پارک،یکی از عوامل جذابیت طرح های داده شده در این پارک می باشد،اهمیت این طرح ها در این است که درسهایی تجربی در مورد معماری،قدیمی ارائه می دهد.مهمترین وجه تمایز این طرح ها در شکل های آموزشی،تجربی و اکتشافی آن ها می باشد.اتاق های پارک غالبا بدون سقف و سرباز هستند تا کودکان از بودن در آن محیط بیشتر احساس لذت کرده و ارزش بیشتری برای معماری آن قائل شوند.یکی از مهمترین اصول ناگفته ی معماری این پارک،که اصولا به عنوان مهمترین اصل مطرح می شود،هماهنگی بخش اصلی است که قسمت های مجزای ساختمان را به هم پیوند می دهد و به آن ها استحکام می بخشد.

این پارک توسط معمار عبدالحلیم ابراهیم برای وزارت فرهنگ قاهره در سال 1990 میلادی تکمیل شد و در سال 1992 میلادی برنده جایزه معتبر آقاخان شد.این مکان فضایی جالب و دوست داشتنی برای بچه هاست و هم چنین مکان مناسبی است تا کودکان با فرهنگ محلی و قومی خود آشنا شده و با یکدیگر ارتباط بر قرار کنند.جای گیری مناسب پارک در بافت پر ازدحام وشلوغ،از اهداف وانتظارات اولیه ی این طرح فراتر رفته است.پارک فرهنگی با گسترش حوزه ی اثر خود به مناطق اطراف، بالندگی حس جمعی و همبستگی اجتماعی را در نزد اهالی به ارمغان آورده است.ساکنان محل به محله ی خود همانقدر مفتخر هستند که به پارک فرهنگی خودشان.

 

[sahar-architect]

سلام.مضوع طرح من این ترم مهدکودک...........
اطلاعاتتون خوب بود مرسی,اما من تو حجمم موندم.........
چطورباشه که خشک ورسمی نباشه مثل موزه است حجمام.........

امیدوارم موفق باشید
این لینک مربوط به وزه هنر کودکان هست اما خیلی میتونه بهتون ایده بده
در ضمن یکی از شماره های اخیر معماری و فرهنگ اختصاص به مهد کودک و ... داره میتونید از اون هم استفاده کنید

 

[mpb]

تحلیل نمونه داخلی: مهد کودک متین

تحلیل نمونه داخلی: مهد کودک متین

دریافت فایل:مشاهده پیوست Matin-kindergarten.pdf

 

[mpb]

تحلیل مهدکودک بارباپاپا

تحلیل مهدکودک بارباپاپا

دریافت فایل:مشاهده پیوست barbapapa kindergarten,new_1.pdf

 

[mpb]

تحلیل نمونه های داخلی و خارجی

تحلیل نمونه های داخلی و خارجی

تحلیل نمونه داخلی مهدکودک : مهدکودک دانشگاه اصفهان
تحلیل نمونه های خارجی :مهدکودک آدیا - ککیک-ال کاراکل

​

​

​

دریافت فایل: http://www.uplooder.net/cgi-bin/dl.cgi?key=120fda92e206f2e39721259802cbba36

 

[mpb]

تحلیل نمونه خارجی

تحلیل نمونه خارجی

دریافت فایل:مشاهده پیوست case study3.pdf

 

[mpb]

تحلیل نمونه خارجی

تحلیل نمونه خارجی

دریافت فایل:مشاهده پیوست casestudy.pdf

 

[negin jo0on]

این همون خصوصیات پوشش گیاهی هست که توی صفحه اول متنش داغون شده..
بصورت جدول درش آوردم که راحت تر خونده شه...

 

[milad 1987]

استانداردهای طراحی مهد کودک (باید ونباید ها)نویسنده: ولدی - سه‌شنبه ۱۳۸٩/۱/۱٠

یک مهد کودک استاندارد در آلمان​

مهدکودک جاییست که عشق به دانستن را در کودکان به وجود بیاورد، دانش عمومی آنها را زیاد کند و قابلیت آنها برای کنار آمدن با بقیه را افزایش دهد و علاقه آنها را به جهان و طبیعت برانگیزد. مهم است که در آن کودکان هنوز کودک باشند. آماده شدن برای مدرسه به این معنی نیست که به جای بازی بچه ها را مجبور به یادگیری کنند یا اینکه بچه ها مجبور به یادگیری مهارتهای مربوط به دبستان باشند و یا به تستهای استاندارد برای بررسی موفقیت دانش آموزان تکیه کنند.



برنامه آموزشی مهدکودک در واقع باید اینطور مسائل را به عنوان یک زنگ تفریح در کنار فعالیتهای گروهی و فردی که به آن چه ما آموزش سنتی می گوییم بپردازد. ( متوجه شدید؟ در کنار بازیها و فعالیتهای فردی وقتی که برای یادگیری مهارتهای مدرسه صرف می شود در حد یک زنگ تفریح خواهد بود) کلاسهای یک مهدکودک مناسب ، رشد ارزشمندی در کودکان ، هویت فرهنگی آنها را، استقلال و نیروهای فردی آنها را تشویق می کند.

بچه های مهدکودک نحوه کنترل رفتارهای خودشان را در معیت راهنمایی بزرگسالان گرم و با توجه یاد می گیرند. در این مرحله بچه ها واقعا مایل به یاد گرفتن هستند و کنجکاوی مادرزادشان هم به آنها کمک می کنند. مربی ها - با زمینه تحصیلی مناسب در زمینه آموزش به کودکان پیش دبستانی و رشد کودکان - می توانند آن چه که بچه ها برای رشد فیزیکی ، احساسی و هوشی کودکان نیازمندند ، در اختیارشان بگذارند. اینجا ده نشانه یک کودکستان مناسب را می بینید :

مهدکودک های مناسب با همدیگر متفاوت هستند. برنامه آموزشی با توجه به زمینه ها و علائق بچه های مهدکودک متفاوت است. ولی تمام مهدکودکهای خوب در یک مساله مشترک هستند : توجه به توسعه کودکان در تمامی ابعاد. 1- بچه ها با متریالهای مختلف کار می کنند یا با بچه های دیگر بازی می کنند. بچه ها بی هدف مجبور به نشستن و ساکت ماندن برای مدت طولانی نیستند. 2- بچه ها در طول روز به فعالیتهای مختلف دسترسی دارند مانند بلوکهای خانه سازی ، بازیهای تخیلی ، کتابهای عکس ، نقاشی ها و ابزار هنری و اسباب بازیهای رو میزی نظیر لگوها و پازلها. همه بچه ها در زمان یکسان ، کار یکسانی را انجام نمی دهند. 3- مربی ها در زمانهای مختلفی از روز ، با بچه ها به صورت گروههای کوچک یا به طور فردی هم کار می کنند. مربی ها تمام وقتشان را با تمام گروه سپری نمی کنند. 4- کلاس با کاردستی های خود بچه ها تزیین شده است. با دست نوشته های خود آنها و قصه هایی که خود بچه ها ساخته اند. 5- بچه ها اعداد و الفبا را در زمینه فعالیتهای روزمره خود می آموزند. در خلال فعالیتهایی مانند کشف طبیعت و دنیای گیاهان و حیوانات ، آشپزی. مراقبت کردن از حیوانات و گیاهان و آماده کردن میان وعده ها همه فعالیتهایی با معنی و مفید برای بچه ها هستند. 6- بچه ها مدت کوتاهی صرف فعالیتهای نشستنی می کنند ( حداکثر یک ساعت ) و بقیه وقتشان به بازی و کشف کردن می گذرد. پر کردن کاغذها نباید فعالیت اصلی آنها باشد. 7- بچه ها هر روز شانس بازی کردن در فضای بیرون را با توجه به شرایط هوای بیرون داشته باشند. بازی در فضای آزاد هیچ وقت نباید قربانی فعالیتهای آموزشی شود. 8- مربی ها برای بچه ها در طول روز کتابهای قصه بخوانند و این فعالیت مختص زمان خواب بچه ها نباشد. 9- برنامه آموزشی ، بین کودکانی که در آموزش جلوترند و آنهایی که نیاز به کمک دارند ،قابل تطبیق باشد. برای اینکه کودکان در زمینه ها و تجربه ها با همدیگر متفاوتند و همه آنها در زمان یکسان ، مسائل یکسان را فرا نمی گیرند. 10 - والدین باید از فرستادن کودکانشان به مهدکودک احساس خوبی داشته باشند. بچه ها باید شاد باشند. آنها نباید گریه کنند یا اینکه معمولا مریض باشند. طراحی اتاق کودکمی بایست با روحیه کودکان در تطبیق باشد و باید طوری طراحی شود که تا مدرسه رفتن کوک مورد استفاده قرار گیرد از این رو در طراحی فضاهای کودکان , شناخت کودک اهمیتی خاص می یابد.و از آنجائی که کودکان دنیای تخیلی خاص خویش را دارند , بسیاری از آنان در سنین زیر ۷ سال , دنیا را آنطور که باید باشد مجسم می کنند , نه انگونه که هست.و همین امر باعث میشود محیط کودکان آن فضائی نباشد که معمار بدون شناخت , آن را طراحی می کند.آنچنان که وقتی معماری بر نمود های سنتی زندگی از طریق تفاوتهای مفهومی تاثیر می گذارد , بر خوردهایی مطرح می شود که قبل از آن بطور کامل پنهان بودند و این چنین است که آشکار و هویدا می شوند.شکل کلی فضای معماری کودکان از عناصری منحصر بفرد , برجسته و آنچه بر انگیزنده احساسات وی است , سرچشمه می گیرد.اشکال خالص هندسی رفتار ادراکی کودک را مورد توجه قرار می دهند و اجازه نمی دهند تا مفاهیم گوناگون در جزئیات تصوری کودکانه مدفون بماند.نقاشیهای کودکان نشان میدهد که کودکان در تصوراتشان , فضا را چگونه می بینند.آنها بطور دقیق و کامل , ( بعنوان کاربر ) فضا را قبول کرده و آن را با جزئیات در ترسیماتشان بیان می کنند , که خود مایه تعجب است.کودکان معمولآ دوست دارند در مورد اینکه کهاتاقشان چگونه دیده میشود , بحث کنند.آنها اظهارات مهمی می نمایندو نظراتی در باره رنگ اتاق و دیوارها و مبلمان مناسب خود را بیان می کنند و میخواهند در مورد آنها تصمیم پذیری شود.بدینگونه کودکان فرضیه طراحان را قطعی خواهند کرد.این فرضیه اساس طراحی خواهد بود که تصور کودکانه , اشکال معماری و شاخص مخصوص به خود را بر می انگیزد , مثل آنچه که , اینگونه توسط کودک بیان می شود : شبیه به ماهی است , سر و چشم دارد , مثل قایق است اما بدون پارو.اتاق کودک قلمروئی مخصوص به آنان است.آنجا برای آنان همچون جهان بزرگ تصور می شود.آنان در آنجا به موسیقی گوش فرا می دهند , بازی می کنند , در رویاهای خود فرو می روند , کتاب می خوانند و...... از این رو کودک هواره در حال جنبش و جنبیدن است و دوست دارد کنجکاوی و کاوش را همراه با بازی در دنیای خود انجام دهد , بنابراین محیط اطرافش باید مطابق با فعل و انفعال درون کودک باشد و حواس و حس کنجکاوی او را بر انگیزد. از این رو بهترین فضا ها جهت کودکان می بایست , رنگارنگ , جاذب , پر مشغله و منظم , پر نشات ولی با این حال آرامش بخش و در عین حال بی خطر باشد.نائل گشتن بدانها تنها بوسیله برنامه ریزی دقیق میسر خواهد بود. از این رو با مد نظر گرفتن المان های زیر خواهیم توانست در ایجاد محیطی مناسب و متناسب با حال و هوای آنان و هر آنچه در رشد و تعالی آنان تاثیر گذار است , فائق گردیم. مشورت : با کودک خود صبحت کنید.و فعالیتهای مورد علاقه او را بیابید و توجه نمائید او از چه چیزهائی لذت می برد.ازصفات منحصر بفرداو به دقت مطلع شوید.و بیابید که دوست دارد محیطش چگونه آراسته شود.کودکان باید کمک کنند تا محیط خود را بیا فرینند , بدین کونه آنها یاد می گیرند , مسئولیت پذیر بوده و برای بثمر رساندن کیفیت استعداد و جودی خود کوشش نمایند. قیاس و مبلمان : طراحی فضا ی منطبق با شرایط کودکان به طور قطع بستگی به شناخت کافی از ویژگی های رشد آنان دارد.خصوصیات جسمی و روانی کودکان در مراحل مختلف رشد , اساس برنامه ریزی فضا و طراحی برای آنان است.اندازه میز و صندلی , کمد های اسباب بازی و نیز ارتفاع مناسب دستگیره درها , دستشوئی ها , شیر ها و .. ضروری است.اگر فضا و عناصر آن متناسب با اندازه های کودکان باشد , آن ها به سادگی می توانند از فضا ها و وسایل مربوط به خود استفاده کنند.قطعات متنوع مبلمان , نیمکت , میز و صندلی , تابلوها , قفسه ها و غیرهای که با مقیاس و در حد و اندازه آنان ساخته می شود , اغلب برای هر بازی شکل ویژه ای بخود می گیرند. تقسیمات فضا :اتاق کودک باید به طریقی چند منظوره طراحی شود و از آنجائی که کودکان از اتاقشان برای بسیاری از فعالیتها در کنار استراحت و خواب استفاده می کنند , تقسیمات و قلمرو های خاص و مشخص خود را طلب می کند. از قبیل فضائی برای مطالعه و بازیهای مهیج و همچنین فضائی برای سرگرمی.فضای بازی باید در کنار فضای خواب و استراحت کودک و در ارتباط مناسب با آن طراحی شود .تجهیزات مورد نیاز در فضای بازی شامل :قفسه و صندلی , پارک کودک و .... است. محدودیت ها :کودک در این مرحله کنجکاو و بی باک است.تا آنجائیکه آنها هیچگونه اطلاعی از خطر ندارند.از این رو با ایجاد قفسه ها نه تنها اشیا ئی مانند بطری و دارودر ارتفاعی مناسب و بدور از دست کودک در امان است بلکه محیط نیز نظمی دوچندان می یابد. رنگ: رنگهای روشن به چشم بچه ها با شکوه هستند.برای دیوارها از کاغذ دیواری رنگی و یا رنگ شاد استفاده کنید.و رنگ و بافت را به آنها اضافه نمائید.میتوانیم حریم ها و همچنین لبه های دیوار را مشخص و بر جسته نمائیم.و ابر ها و ستارگان را بر سقف اضافه نمائیم.کودکان رنگهای تابناک و درخشنده را دوست دارند.اما شما میتوانید با به کار بردن رنگهای شاد و تابناک در روی هر دیوارمحدوهای رنگی را نیز معین کنید.رنگهای شاد و شفاف و آزاد , تصور کودکانه را بر می انگیزند و آنان را به آفرینش و خلاقیت را تشویق می کنند.همچنین پیدایش یا ظهور دیوارهای روشن از قبیل استفاده ازکارکترهای کارتونی و مانند آن در دیوارهای اتاق های کوچک می تواند بسیار مفید باشد. 6روشنائی :فضاهائی با نور طبیعی و شفاف اثر مثبت بر کودکان دارند.بعبارت دیگر اتاق های تاریک با نور مصنوعی و نامناسب اثر منفی در پی خواهند داشت.از این روگزیدن نحوه و میزان روشنائی در اتاق کودک اهمیتی بس مهم را ایفا مینماید و تاثیر مهمی در خواندن و نوشتن و ایجاد آرامش و تمرکز آنان دارد.نور مناسب فضا را جهت محیطی آرام و مناسب جهت مطالعه محصور می نماید.بررسی تاثیر میزان نور در شب نیز در روحیه آنان حائز اهمیت است. پنجره ها : پنجره و جهت آن در اتاق کودک اهمیتی ویژه دارد.از طریق آن نور شمالی به داخل می تابد و شادابی و سحرخیزی را به بار می آورد. کودکان پنجره هایی را که در تقابل و مرتبه چشمانش است را بیشتر دوست میدارد , بطوریکه ایشان مجبور نیستند برای نگاه کردن به خارج قد بکشند.از سوی دیگر کودکان از میان پنجره ها حرکت خورشید را دنبال می کنند تا زمانیکه به محل مشخصی برسد و غروب کند , فعالیت های خود را خاتمه می دهند. در گرداگرد این عناصر کودکان بازی می کنند و از این طریق از تصوراتشان بهره می برند تا دنیای خودشان را بیافرینند.از این رو با ایجاد کنش و واکنش و ایجاد کنجکاوی خواهیم توانست کودک خود را به فکر فرو بریم .ایجاد کنش دنیای جدیدی را بر روی کودک خواهد گشود.و او را در شناخت هر چه بیشتر پیرامون و دنیای پر رمز و راز خود تشویق خواهد نمود. آنچنانکه که معماری و عناصرشبرانگیزنده نیروی حرکتی و تشویقی خواهند بود و آن هنگامدیگر پایانی بر این باور نخواهد بود کودکان و رنگ هارنگ ها در شخصیت انسان ها،بخصوص کودکان تاثیر بسزایی داشته، باعث ایجاد تجربه های هیجانی از قبیل شادی، خنده،غم، اندوه، آرامش، تحریک پذیری، سکون و هیجان می شود. در کودکان این خصیصه شدت مییابد، آنان به سبب روح پاک و بی آلایش و شاد و پر طراوت خویش رنگ های زنده و مرکبکه در ترکیبی مناسب با هم قرار گرفته باشند را ترجیح می دهند این موضوعی است که ردطراحی و تزئین و رنگ آمیزی فضاهای داخلی و ترکیبات مناسب رنگی فضاهای طبیعی بایدمورد توجه قرار گیرد با رنگ‌های مختلف می توان اندازه و وزن یک شی معین را کوچک یابزرگ ، سبک یا سنگین جلوه داد. اصولاً رنگ های گرم و روشن باعث توسعه اشیاء شده بهآنها وسعت می دهند و بالعکس رنگ‌های سرد و تیره باعث می شوند اشیاء کوچکتر ازاندازه خود به نظر آیند.
کودکان وروانشناسی رنگ هارنگ ها سه دستهاند:
1- اصلی که شامل سه رنگ قرمز – آبی و زرد می شوند.
2- فرعی کهاز ترکیب سه رنگ اصلی به دست می آیند مثل سبز – نارنجی – بنفش
3- رنگ های میانهکه از ترکیب رنگ اصلی به علاوه رنگ فرعی بدست می اید که 6 عدد هستند زرد مایل بهسبز و غیره – آبی مایل به سبز و ...

ازرنگ به 2 طریق استفاده می کنند:
1- نمونه سازی طبیعی و عینی- مثلاً دریابه رنگ آبی و چمن به رنگ سبز رسم می شود.
2- استفاده از رنگ هایی که به طورناخودآگاه به ذهن می رسند و قانون خاصی ندارند.

در مبحث هنر، رنگ به خودیخود وسیله پر قدرتی برای بیان و نشان دادن حالت های عمیق درونی است نقاشی کودکاننمونه روشنی از ارائه رنگ های متنوع در سطح وسیع می باشد. فقدان رنگ در تمام یاقسمتی از موضوع نقاشی کودکان نشانگر خلاء عاطفی و یا گاهی دلیل بر گرایش های ضداجتماعی اوست کودکان سازگار در نقاشی های خود از 5 رنگ استفاده می کنند در حالی کهکودکان گوشه گیر و یا‌آنها که ارتباط با دنیای خارج را دوست ندارند بیشتر از یک یادو رنگ بکار نمی برند.
رنگ های گرم تحریک کننده ، سبب فعالیت، جنب و جوش، الهامدهنده روشنی، شادی زندگی و مولد حرکتند، در حالی که رنگ های سرد بر عکس موجد حالتهای انفعالی، سکون، بی حرکتی و تلقین کننده غم و اندوه هستند. تماشای رنگ های گرممیزان ضربان قلب را تشدید می کند و برای فضای پر هیجان کاربرد دارند در میان رنگهای گرم، رنگ سرخ بقدری نافذ و سریع الحرکت است که از هر رنگ دیگر زودتر به چشم میخورد.

دریافت‌ رنگ‌هاکودکان‌توجه‌ بیشتری‌ به‌ رنگ های‌ اشباع‌ شده‌ اولیه‌ دارند. چنین‌ به‌ نظر می‌رسد که‌عکس‌ العمل‌های‌ اولیه‌ کودکان ‌نسبت‌ به‌ رنگ ها در اثر خصوصیات‌ عاطفی‌ بروزمی‌کند ولی‌ با گذشت‌ زمان،‌ کودک‌ یاد می‌گیرد که‌ آنها را مشاهده‌ نماید و دقیقاًآنها را درک‌ کند. با این‌ وجود باید اذعان‌ کرد که‌ در یک‌ آزمایش‌ نوزادان‌ 15روزه‌، آنها توانستند نورهای‌ رنگی‌منعکس‌ شده‌ برروی‌ دیوار را از همدیگر تمیزدهند. رنگ‌ قرمز اولین‌ رنگی‌ است‌ که‌ کودکان‌ بطور صحیح‌ از آن‌ نام‌ می‌برند وبعضی‌ اوقات‌ رنگ‌ آبی‌ را کودکان‌ بعنوان‌ رنگ ‌ضد قرمز می‌ دانند. در بعضی‌مواقع‌ کودکان‌ رنگها را با اشیایی‌ که‌ بدان‌ رنگها هستند بخاطر می‌آورند و مثلامی‌گویند زرد مانند زرده‌ تخم‌مرغ‌.
موضوع‌ فوق‌ نشان‌ می‌دهد که‌ کودک‌ به‌کندی‌ قادر خواهد بود که‌ رنگها را از اشیاء انتزاع‌ نموده‌ و آنها را بعنوان‌خصوصیات‌ مستقلی‌ بخاطر آورد.

تاثیر شرایط محیطی:
1- نور و روشنایی: نور یکی از اصول معماری در تامین آسایش بصری فضا میباشد که تاثیرات روانی آن در انسان ها متفاوت است. تحقیقات ثابت کرده است که نورطبیعی و شفاف بر روی حواس کودکان تاثیر مبتنی وارد از دید کودکان این فضاها دوستانهو با نشاط هستند . نور کافی و نورپردازی مناسب در فضاها موجب می شود که میل و رغبتکودکان افزایش یابد.
2- دقت عمل و تمرکز حواس افزایش یابد و سلامتی چشم و قدرتبینایی محفوظ مانده و از خستگی اعصاب جلوگیری می کند.
3- باعث ایجاد تنوع وتاکید فضایی می گردد.
از آنجا که کودکان در پذیرش تنش و خستگی تحمل کمتریدارند، از نور پردازی های ادارای تضاد شدید ، چه بصورت مصنوعی و چه به صورت طبیعیکه باعث ایجاد خستگی و تنش می شود، باید پرهیز کرد.
در نتیجه نور ملایم ویکنواخت در مورد فضاهای کودکان مطلوب به نظر می رسد. البته به جز در مواردی که باتنوع در نور پردازی سعی در تاکید فضایی داریم.
سر و صدا: کودکان صداها را دوستدارند و به طور کلی صداهای ملایم زمینه ، به تخیل کودکان کمک می کند و آنها را بهزندگی بیرون مرتبط می سازد سر و صدای ناشی از ترافیک کاربری های تجاری و کارگاه هایصنعتی از اصوات نامطلوب فضاهای کودکان هستند. این فضاها نباید از لحاظ آگوستیکیمرده باشند.

تهویه برای کار کردن با حداقل خستگی و تامین سلامت کودکان،تهویه خوب در فضاهای آموزشی، مخصوصاً در کلاس درس ضروری است.
1- تعیین صحیح محلوقوع بازشوها نسبت به جهت وزش باد.
2- استفاده از مصالح مناسب در جداره ها.
3- استفاده از گیاهان و درختان جهت تهویه طبیعی محیط پیرامون.

منبع: http://abbas-valadi.persianblog.ir/post/384/
​