[صنایع دستی چوبی] - منبت کاری

n*@*f*@*s

عضو جدید
کاربر ممتاز
بسیار شگفت آور است که گاه با اندکی خلاقیت و مهارت می توان یک اثر معمولی را به یک قطعه هنری بزرگ و ناب تبدیل کرد. انسان، می تواند با دستان خود، از اشیا معمولی، قطعات هنری بزرگ بیافریند. همه این ها برخاسته از موهبت های خلاقیت و ابتکار، در انسان هستند. این واقعیت در بسیاری از ساخته های انسان که به زیبایی و کمال رسیده اند، آشکار است. این اشتیاق و علاقه شدید و تلاش برای نشان دادن عواطف، امروزه در تمام قالب های هنری قابل مشاهده است. انسان، از زمان پیدایش خود به این کار مشغول است و برای آن به آموزش و مدرنیزه شدن نیازی ندارد. این واقعیت عمیقا در قلب و روح نژاد انسانی قرار دارد و همواره به گونه ای خود را نشان می دهد.



تاریخچه



منبت کاری یکی از قالب های هنری قدیمی است. در این قالب هنری، برای ساختن اشیا و مجسمه های زیبا، چوب را به طرزی هنرمندانه به شکل های مختلف در می آورند. چوب ماده ای طبیعی است که کاربردهای زیادی دارد. انسان از همان ابتدا، چوب را می برید و آن را به شکل گرز و کمان درمی آورد. به این طریق ، در همان زمان منبت کاری آغاز شد. آنها با استفاده از منبت کاری مجسمه می ساختند و واقعیت های مستدلی بر تائید این شیوه سنتی وجود دارد. علیرغم تخریب پذیری چوب، مجسمه های چوبی در مصر کشف شده اند که به 2500 سال قبل از میلاد بر می گردند. به دلیل همین خاصیت تخریب پذیری چوب و عوامل دیگری چون فعالیت های شدید تخریبی، جنگ ها و عدم مقبولیت این هنر ، آثار محفوظ شده قدیمی زیادی از آن، وجود ندارد.



انواع و سبک ها



منبت کاری، اشکال مختلفی دارد. این قالب ها از نظر ماهیت برش چوب و تکنیک هایی که به این منظور، مورد استفاده قرار می گیرند، با یکدیگر تفاوت دارند.



تراشه برداری: یکی از قالب های قدیمی منبت کاری است که در آن، تکه های کوچک چوب از روی یک ورقه چوبی که سطح آن هموار شده است، برداشته می شوند. برای این کار از ابزارهای کوچکی چون چاقو و قلم تراش استفاده می شود.


برجسته کاری: این روش نیز یکی از قالب های قدیمی است که در آن تصاویر زیبایی بر روی یک سطح چوبی ایجاد می شود و این طور به نظر می رسد که این تصاویر در خود سطح وجود داشته اند. این کار با برداشتن چوب اضافی به کمک گوژ، قلم تراش و پتک چوبی انجام می شود.



ترین (treen): برای ساختن اشیا چوبی مفید، قطعات چوبی را به شیوه های هنرمندانه ای، به اشکال مختلف در می آورند و به این کار treen می گویند. از جمله کاربرد های دیگر منبت کاری، ساختن اشیا تزئینی زیبا با استفاده از چوب است.



ابزار و تکنیک ها



در منبت کاری، برای برش و شکل دهی چوب، به مجموعه ای از ابزارها نیاز است. برای این کار ابزارهای مختلفی به کار گرفته می شوند. استفاده درست از این ابزار، به مهارت زیادی نیازمند است. از انواع مختلف چاقو های منبت کاری در اندازه های متفاوت و نیز از وسایلی چون :



قلم های تراش

گوژ

اره مویی

پتک چوبی

میز کار

و ابزار تفکیک وی- v شکل ، استفاده می شود.



منبت کاری، کار آسانی نیست بلکه به مهارت و تجربه زیادی نیاز دارد. چالش برانگیزترین و زیباترین بخش این هنر که امروزه، به طرز گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد، مجسمه سازی با چوب است. در منبت کاری، انتخاب چوب مناسب، اهمیت زیادی دارد. انتخاب درست نوع چوب و بخش مناسب آن، که به آن هسته می گویند، اولین قدم است. برای بریدن چوب، از روش های مختلفی استفاده می شود. اما پیش از آن، طرح مورد نظر را با مداد بر روی آن، رسم می کنند.



مجسمه های چوبی و سایر منبت کاری ها، بخش عمده ای از دوره های آموزشی هنر را تشکیل می دهند و نوعی هنر کلاسیک به شمار می آیند. این هنر در طبع انسان وجود دارد و مادامی که چوب وجود دارد هرگز از بین نخواهد رفت. منبت کاری، یک قالب هنری محض است که در آن شخص می تواند آزادانه درون خود را به نمایش بگذارد.






منبت کاری از مدلسازی، خشن تر و از ریخته گری مستقیم تر است. در این فرآیند، مجسمه ساز، کار خود را با قطعه ای از ماده اولیه شروع می کند و سپس به برش، جداسازی و درآوردن بخش هایی از آن می پردازد تا شکل اصلی مجسمه ظاهر شود. چوب و سنگ، مواد اولیه اصلی در منبت کاری هستند. این دو ماده، هر دو در برابر ابزار مجسمه سازی مقاومت می کنند. پیش از شروع منبت کاری، مجسمه ساز باید بافت ماده اولیه – ساختار فیبروزی یا بلوری آن- را از جنبه های کار بر روی آن بررسی کند. تمام زحمت هایی که بدون توجه به بافت ماده اولیه انجام می شوند، ممکن است باعث ساخته شدن نادرست و ناقص مجسمه شوند.



در شعری که در غرب آفریقا در مورد مجسمه ساز اولوو سروده شد، او به خاطر منبت کاری بر روی سخت ترین چوب ، گویی که به نرمی یک میوه است، ستایش می شود و به جام جهان نمایی که در این جا، به شرح آن می پردازیم، نظری می افکند. واقعا که این اثر، شایسته این تحسین است. روی سرپوش جام، چهار زن که با موهای بلند و کاکل دار در حال رقصیدن هستند، بر روی یک قطعه چوبی مجزا، کنده کاری شده اند. کف جام که کل جام را در بر می گیرد، شگفت انگیز تر است. در کف، تصویر زنی که در حال زانو زدن است و چند هیکل کوتاه و پشتیبان بر روی یک قطعه مجزا، کنده کاری شده اند، به چشم می خورد. گویی این طرح ها از نظر اولوو تاثیر گذار نبوده اند و او با منبت کاری یک سر آزاد غلتان در قفسی که توسط اشکال پشتیبان در کف جام تشکیل می شود، به خود آفرین گفته است.



انواع مختلف چوب و سنگ از لحاظ مناسب بودن برای عمل منبت کاری، تفاوت زیادی با هم دارند. به عنوان مثال، یشم سبز، آن قدر سخت است که نمی توان به هیچ وجه بر روی آن کار کنده کاری انجام داد و تنها از طریق فرآیند لایه برداری، یعنی مالش صبورانه با یک سنگ سخت تر مثل کوارتز یا الماس، می توان آن را شکل داد. هنرمندان در سراسر تاریخ، یاد گرفته اند که با توجه به خواص طبیعی و ذاتی مواد با آن ها کار کنند و از قابلیت های ابزاری که در دسترس دارند حداکثر استفاده را کنند. مجسمه ساز المیک باستان، اهل مزوآمریکا، خواص بازالت محلی را که در خلق آثار تاریخی و ماندگار، مناسب بود را به خوبی می شناخت. بازالت، سنگی آتش فشانی با بافت ظریف اما شدیدا سخت، برای کارهایی با جزئیات فراوان و دقیق مناسب نیست. به این ترتیب، مجسمه سازان المیک، به سبک گسترده متشکل از سطوح بی نقش و مدلسازی ظریف روی آوردند. آن ها با استفاده از ابزار سنگی احتمالا تیغه های کوارتز سرهای عظیم الجثه ای را کنده کاری کردند. طرح چهره رهبران بزرگ از جمله مشهورترین آثار هنری مزو آمریکا به شمار می رود.



منبع : boomeabi
 

Similar threads

بالا