سـعید
مدیر بازنشسته
ريخت شناسي معماري سنتي ايران
سيد مهدي مجابي-
چكيده:
سخن از شكل شناسي معماري سنتي ايران بدون تحليل عناصر سازنده و شناخت اجزاء تشكيل دهنده آن مقوله اي ناتمام خواهد بود.
هندسه اين معماري نتيجه تركيب اجزاء وعناصر بنياني آنست كه در يك فرآيند سازنده دررابطه با هم به تعادل ميرسند وشكل كلي را بوجود ميآورند. شكل منحصرا"حاصل تصميم زيبائي شناسانه اي كه بطوردفعي وناگهاني د ر ذهن طراح حاصل شده باشد نيست، بلكه محصول تدريجي يك روش ساختي– عملي است.
عنصر سازنده و مشخصات فيزيكي وهندسي آن تأثير قاطعي درنتيجه نهائي حجم كلي باقي ميگذارد. فرآيند شكل گيري درطبيعت غالباً بكمك ساختار يا ساختارهائي بانجام م يرسد. شكل گيري احجا م درمعماري سنتي ايران نيز مشابه طبيعت از اين قواعد پيروي مينمايد.
از اين نقطه نظرآغاز مورفولژي معماري سنتي ومعماري مدرن بايكديگر تفاوت اساسي دارد. به اين معني كه اولي ازطريق حركت عنصرپايه وسازنده و استاندارد شده درفضا وديگري دريك فرآيند ذهني و انتزاعي صورت مي پذير د. بهر حال شناخت بافت فيزيكي معماري سنتي براي شكل شناسي آن اهميت تعيين كننده اي دارد.
درطبيعت قيد بندهاي فيزيكي وشيميائي و هندسي و…. اشكال طبيعي را استوارميكنند وبه آنها انتظام مي بخشند ، ولي معماري سنت ي تنها از آندسته از قواعد طبيعي پيروي ميكند كه بيشتر درقلمرو قيد بندهاي فيزيكي وهندسي است. زيرا مصالح ساختماني آن عمدتا طبيعي وكمترسنتتيك است.
اجزاء استاندارد شده ساختماني است ( (PAKING) « جفت وجوري » معمار سنتي بدنبال قوانين مصالح بنائي ) بگونه اي كه به تعادل نسبتاً پايداري درمقابل نيروهاي وارده دست يابد. اين قواعد از طريق تجربه ومشاهده درطبيعت ونهايتا تحليلهاي هندسي مقدماتي دردسترس معمارقرارگرفته است و نهايتا تلاش او براي مقابله بانيروي جاذبه زمين، درشكل كلي محصول كار منعكس گرديده است. براي بيننده اثر معماري اين تلاش درقالب اشكال بكار رفته قابل دريافت واحساس است ورابطه زيبائي شناسانهاي برمبناي اين احساس بين ناظر و اثر ايجاد ميشود.
واژههاي كليدي: ريخت شناسي، معماري سنتي، هندسه فيزيك، تنوع وكارآئي، ساختار
دریافت متن کامل مقاله
سيد مهدي مجابي-
چكيده:
سخن از شكل شناسي معماري سنتي ايران بدون تحليل عناصر سازنده و شناخت اجزاء تشكيل دهنده آن مقوله اي ناتمام خواهد بود.
هندسه اين معماري نتيجه تركيب اجزاء وعناصر بنياني آنست كه در يك فرآيند سازنده دررابطه با هم به تعادل ميرسند وشكل كلي را بوجود ميآورند. شكل منحصرا"حاصل تصميم زيبائي شناسانه اي كه بطوردفعي وناگهاني د ر ذهن طراح حاصل شده باشد نيست، بلكه محصول تدريجي يك روش ساختي– عملي است.
عنصر سازنده و مشخصات فيزيكي وهندسي آن تأثير قاطعي درنتيجه نهائي حجم كلي باقي ميگذارد. فرآيند شكل گيري درطبيعت غالباً بكمك ساختار يا ساختارهائي بانجام م يرسد. شكل گيري احجا م درمعماري سنتي ايران نيز مشابه طبيعت از اين قواعد پيروي مينمايد.
از اين نقطه نظرآغاز مورفولژي معماري سنتي ومعماري مدرن بايكديگر تفاوت اساسي دارد. به اين معني كه اولي ازطريق حركت عنصرپايه وسازنده و استاندارد شده درفضا وديگري دريك فرآيند ذهني و انتزاعي صورت مي پذير د. بهر حال شناخت بافت فيزيكي معماري سنتي براي شكل شناسي آن اهميت تعيين كننده اي دارد.
درطبيعت قيد بندهاي فيزيكي وشيميائي و هندسي و…. اشكال طبيعي را استوارميكنند وبه آنها انتظام مي بخشند ، ولي معماري سنت ي تنها از آندسته از قواعد طبيعي پيروي ميكند كه بيشتر درقلمرو قيد بندهاي فيزيكي وهندسي است. زيرا مصالح ساختماني آن عمدتا طبيعي وكمترسنتتيك است.
اجزاء استاندارد شده ساختماني است ( (PAKING) « جفت وجوري » معمار سنتي بدنبال قوانين مصالح بنائي ) بگونه اي كه به تعادل نسبتاً پايداري درمقابل نيروهاي وارده دست يابد. اين قواعد از طريق تجربه ومشاهده درطبيعت ونهايتا تحليلهاي هندسي مقدماتي دردسترس معمارقرارگرفته است و نهايتا تلاش او براي مقابله بانيروي جاذبه زمين، درشكل كلي محصول كار منعكس گرديده است. براي بيننده اثر معماري اين تلاش درقالب اشكال بكار رفته قابل دريافت واحساس است ورابطه زيبائي شناسانهاي برمبناي اين احساس بين ناظر و اثر ايجاد ميشود.
واژههاي كليدي: ريخت شناسي، معماري سنتي، هندسه فيزيك، تنوع وكارآئي، ساختار
دریافت متن کامل مقاله
[ دریافت فایل ]
منبع : armanshahr
