روش هاي معمول واكسيناسيون

[Eng.probe]

روش هاي معمول واكسيناسيون​

[SIZE=-1]

1 – روش آشاميدني water Drinking
2 – روش قطره چشمي drop Eye.
3 – روش اسپري يا روش آئروسل Spray or aerosole
4 – روش تزريق زير جلد يا داخل عضلاني Injection intra muscular subcutaneous
5 – تلقيح در نسوج بال web Wing

روش آشاميدني
water Drinking
روش فوق بايد عينا بر طبق دستورالعمل مؤسسه سازنده واكسن صورت پذيرد با توجه به دستورالعمل ها و اعمال كليه شرايطي كه بايد در اين طريقه مايه كوبي در نظر گرفت مي توان با استفاده از جدول شماره يك اقدام به رقيق كردن واكسن كرده از معايب اين روش دريافت واكسن بطور غير يكنواخت توسط طيور گله است ، به طوري كه تعدادي از طيور ممكن است دز بيشتري و تعدادي دز كمتري را دريافت كنند در اين صورت عيار آنتي بادي حاصله در اين روش (آشاميدني) در گله غير يكنواخت و امكان آلوده شدن جوجه هايي كه داراي عيار آنتي بادي پايين مي باشند با ويروس بيماريزا وجود خواهد داشت .
واكسن هاي IBDV - NDV ILTV - IBV - AEV - را مي توان به روش فوق بكار برد .
2 – روش قطره چشمي
Eye drop
روش فوق عينا بايد بر طبق دستورالعمل مؤسسه سازنده واكسن صورت پذيرد با توجه به دستورالعمل ها عموما مقدار 1000 دز واكسن را در 25 سانتي متر مكعب آب مقطر و يا سرم فيزيولوژي و يا آب جوشيده سرد شده حل كرده و براي 1000 قطعه (جوجه – نيمچه – پولت) بكار مي برند . در اين روش يك قطره از محلول محتوي واكسن توسط قطره چكان مخصوص در داخل چشم چكانده مي شود .
واكسن هاي NDV ILTV - IBV - IBDV- را مي توان به روش فوق بكار برد .
3 – روش اسپري و يا روش آئروسل
Spray or Aerosole
با توجه به اهميت و تفاوتهايي كه دو روش اسپري و آئروسل با همديگر دارند يك دستورالعمل كلي در زمينه نحوه كاربرد واكسن نيوكاسل با روش هاي اسپري و آئروسل ضميمه به صورت ارائه مي شود .
با روش فوق مي توان واكسن هاي ILTV - IBDV - IBV - NDV را جهت پيشگيري از بيماريهاي مربوطه بكار گرفت .
4 – روش تزريقي
Injection
اصولا كليه واكسن هاي كشته (Inactive) و تعداد محدودي از واكسن هاي زنده (Live) را مي توان با روش تزريقي مورد استفاده قرار داد . از مزاياي اين روش :
- استفاده از حداكثر عيار ايمني بدست آمده و دوام عيار حاصله به مدت طولاني
- وارد كردن مقدار يك دز آنتي ژن مورد نظر به هر قطعه
- يك دسته بودن عيار آنتي بادي حاصله در اين روش
- كاهش استرس ناشي از مصرف مداوم واكسن هاي زنده را مي توان ذكر كرد .
راه هاي تزريق
معمولا عضله سينه طيور (Pectoral muscle) و زير جلد ناحيه گردن under Subcutaneously توصيه مي شود .
اخيرا تزريق واكسن كشته در سطح بالايي ناحيه دم طيور surface of the tail Ventral بكار گرفته شده و همچنين واكسن مارك (MD) در 18 روزگي دوران جنيني (در زمان انتقال تخم مرغهايي نطفه دار از دستگاه ستر به هچر) مورد استفاده قرار گرفته و با موفقيت همراه بوده است​

[/SIZE]

 

[Eng.probe]

واکسيناسيون از طريق آب آشاميدني​

طرز عمل واکسن هاي زنده


تمامي واکسن هاي زنده جهت اين که بتوانند ايمني موثر و کامل ايجاد نمايند بايد در بدن ميزبان تکثير يافته وفعال گردد ويروس اين نوع واکسن ها ابتدا به سلول هاي هدف ميزان حمله کرده و آن را تبديل به قطعات ويروس مينمايند دراين مرحله واکنش ايمني به دنبال استفاده از واکسن هاي زنده ايجاد مي گردد.سپس در نتيجه تکثير يا نسخه برداري ويروس واکسن زنده ميزبان شروع به توليد آنتي بادي همورال و موضعي در برابر پارتيکل ها مي نمايد . به دنبال ايجاد پاسخ ايمني توسط واکسن سه نکته مهم و کليدي درجريان تحقق اين روند يا واکنش بسيار مهم است که شامل :


1- در زماني که ويروس از طرق واکسن وارد بدن ميزبان مي گردد بايد زنده باشد .


2- ويروس يا پارتيکل ويروسي کافي بايد جهت تحقق پاسخ ايمني کامل وموثر به بدن ميزبان هدف رسيده باشد.


3- به هر يک از طيور يک گله واکسينه شده جهت ايجاد ايمني کامل ويکسان بايد ويروس زنده کافي رسيده باشد واکسن هاي حاوي ويروس زنده در فرم انجماد خشک و نگهداري شده در سردخانه کاملا پايدار مي باشند . زماني که ما شروع به رقيق کردن ويروس هاي زنده مي نماييم ويروس هاي زنده موجود در اين نوع واکسن ها بعد از مدتي شروع به اضمحلال مي نمايند به طور معمول و رايج آب مورد مصرف جهت رقيق کردن واکسن از همان آب مورد مصرف مرغداري مي باشد . چندين فاکتور يا عامل در رقيق نمودن واکسن دخالت دارند . به دنبال تجويز واکسن بايد به هر طريق ممکن تلاش گردد تا ويروس موجود در واکسن زنده بماند و تمام گله شانس دريافت ويروس زنده واکسن را داشته باشند .


واکسن هاي زنده به طور اختصاصي به عوامل ذيل حساس هستند :


1- نوماوراي بنفش : بايد از قرار گرفتن واکسن هاي زنده درمعرض نور خورشيد جلوگيري نمود.


2- گرما : بايد از در معرض طولاني مدت واکسن هاي زنده در برابرگرما و دماي بالا جلوگيري نمود آب خوردگي مورد مصرف جهت رقيق کردن واکسن بايد سرد و يا خشک و داراي دماي 20-15 درجه سانتي گراد باشد .


3- فلزات سنگين : از ظروف و وسايل و آب خوراکي حاوي فلزات سنگين نابيد استفاده گردد و نيز جهت رقيق کردن واکسن ها بايد از ظروف يا سطل هاي پلاستيکي به جاي ظروف فلزي استفاده گردد.


4- يون کلر : عدم رقيق کردن واکسن در اب حاوي يون کلر ( اگر از طريق بوييدن ، چشيدن پي به وجود يون کلر ببريد اين نشان دهنده غلظت بالاي يون کلر درآب مي باشد )


5- ضدعفوني کننده ودتر جنت ها ( پاک کننده ها ) : مطمئن شويد که تمام وسايل از وجود اين نوع مواد پاک و مبرا باشند .


6- مواد آلي : اطمينان حاصل کنيد که تمام وسايل و ظروف آب آشاميدني از اين نوع مواد پاک و عاري باشند .


7- رطوبت : محتويات ويال آسيب ديده را مصرف ننماييد ودرب پمپ شده ويال واکسن ها را تازمان مصرف رقيق کردن باز ننماييد.


در واکسيناسيون از طريق آب خوراکي ارتباط بين دو عامل پيشگيري ازغير فعال شدن ويروس واکسن و پخش مناسب ويروس واکسن در بين تمام گله واکسينه شده بسيار مهم مي باشد . به رعايت نکات زير ميتوان از غير فعال شدن ويروس واکسن جلوگيري نمود.


الف – مصرف سريع ب – محافظت پارتيکل هاي ويروس در برابر عوامل غير فعال کننده موجود در آب خوراکي و خطوط آب خوري طيور .


راههاي جلوگيري از غير فعال شدن واکسن


الف – مصرف سريع


پمپ شناور در آب حاوي واکسن مي توانند با اتصال مستقيم به سيستم آّخوري زنگوله اي يا پستانکي آب حاوي واکسن را بسيار سريع در طول خطوط سيستم آب خوري پخش نمايند . در طي واکسيناسيون بايد مطمئن شويم کمي فضاي آشاميدن کافي جهت تمامي گله طيور واکسينه شوند ه در يک زمان معين وجود داشته باشد . سيستم آب خوري پستانکي داراي کمترين مقدار اتلاف آب حاوي واکسن و کمترين مقدار رقابت جهت آشاميدن اب حاوي واکسن پس از زمان پرهيز آشاميدن مي باشد و به تمام گله طيور واکسينه شدهاين اجازه را مي دهد که به راحتي آب حاوي واکسن را دريافت دارند در سيستم آب خوري زنگوله اي اگر تعداد آبخوري ها و فضاي آبخوري جهت طيور واکسينه شونده کافي نباشد ميزان دريافت واکسن توسط طيور واکسينه شده پايين خواهد آمد که جهت رفع اين نقيصه بايد تعداد ظروف آب خوري را اضافه تر از حالت عادي نمود براي هر 100 قطعه جوجه گوشتي يک آب خوري زنگوله اي در نظر گرفته مي شود . براي پرورش مرغ تخم گذار ممکن است يک فنجان براي 12 قطعه مرغ يا يک پستانک براي 8 قطعه مرغ يا يک آبخوري زنگوله اي براي 50 قطعه مرغ و يا اين که 5/2 سانتي متر فضاي آب خوري جهت هر قطعه مرغ در نظر گرفته مي شود . اگر سيستم آب خوري مرغداري به صورت سيستم آب خوري زنگوله اي باشد و تانک اصلي مورد استفاده نباشد دراين صورت فشار کافي و قوي لازم است که بتواند اب حاوي واکسن را با بالاترين سرعت ممکنه به تمام نقاط آب خوري برساند تا از نزاع طيور براي آشاميدن آب حاوي واکسن وبه هدر رفتن واکسن جلوگيري گردد.


ب – محافظت از غير فعال شدن واکسن


هميشه بر روي مراحل حمل و نقل ذخيره و مخلوط کردن واکسن هاي زنده تاکيد و دقت فراوان مي وشد ولي تمام اين فرايندها مي توانند بر اثر نگهداري و استفاده نادرست از سيستم آب خوري متاثر گردند . مواد متشکله اب مورد مصرف جهت واکسيناسيون از قبيل يون کلر، ترکيبات آمونيوم يا اسيد فايرها مانند سيتريک اسيدها و باقيمانده هاي رسوبي در سيستم آب خوري به صورت اتصال به ويروس واکسن و يا تخريب آن مي توانند باعث غير فعال شدن ويروس زنده واکسن ها گردند وجود نارسايي در سيستم کنترل واکسيناسيون ممکن است فقط ايجاد يک محافظت مختصر در برابر بيماري مورد نظر در طيور واکسينه شده نمايد توصيه مي گردد که کيفيت آب مورد مصرف جهت واکسيناسيون به صورت مداوم و منظم از لحاظ بالا و پايين بودن pH کنترل گردد زيرا که نوسان زياد آب بر روي اثر بخشي ويروس واکسيناسيون تاثير منفي بر جاي مي گذارد علاوه برآن يون کلر به مقدار حدود 1ppm يا وجود فلزات سنگين در آب حاوي واکسن باعث غير فعال شدن ويروس واکسن مي گردند .


جهت محافظت از غير فعال شدن واکسن روش هاي ذيل توصيه مي شود


1- استفاده از شير بدون چربي در آب حاوي واکسن جهت خنثي کردن اثرات يون کلر يا ديگر مواد ضد عفوني کننده موجود در اب مورد مصرف براي واکسيناسيون اضافه نمودن حدود 2 گرم در ليتر پودر شير بدون چربي يا 2 ليتر شير پس چرخ در 100 ليتر آب آشاميدني توصيه گرديده است . محلول يا پودر شير پس از چرخ راحدود 20-15 دقيقه قبل از رقيق کردن و مصرف واکسن به آب آشاميدني مورد مصرف جهت واکسيناسيون اضافه مي نمايند . پودر شير پس چرخ هنگامي که با آب آشاميدني مورد مصرف واکسيناسيون مخلوط مي گردد ممکن است بهشکل توده در ايد که دراين صورت حل شدن ان در آب مشکل مي باشد جهت رفع اين نقيصه مي توان آب گرم 60 درجه سانتي گراد را داخل پودر شير پس چرخ ريخته وکاملا آن را بايک همزن به هم زد . علاوه به شير پس چرخ از شير تغليظ شده نيز مي توان جهت اضافه نمو دن به آب اشاميدني براي واکسيناسيون استفاده نمود پروتئين هاي شير به يون کلر و يون هاي فلزي موجود در آب خوراکي اتصال يافته که در نتيجه اين عمل بقاي ويروس واکسن زنده را در آب آشاميدني خواهيم داشت .


2- *****ها يا صافيها : بايد قبل از شروع به واکسيناسيون *****هاي قديمي را تعويض و معدوم نمود .


مواد معدني و ضدعفوني کننده هاي نامطلوب آب آشاميدني باعث افزايش غلظت لجن و آلودگي در *****ها مي گردد سطح *****ي که مي تواند باعث غير فعال شدن ويروس واکسن شود رويت مي گردد .


آلودگي موجود در سيستم آب خوري زنگوله اي


اگر از ***** درداخل آبخوري ها استفاده گردد معمولا مخلوطي از مواد الي و فضولات بر روي آنها ديده مي شود اين مخلوط تشکيل شده pH آب سيستم آب خوري تغيير داده و نيز بر روي فعاليت ويروس واکسن اثر معکوس مي گذارد باقي مانده هاي دارويي يا ديگر متابوليت هاي موجود در مدفوع يا فضولات نيز مي توانند آب اشاميدني راتغيير دهند . تراشه ها يا ديگر مواد زائد مانند يک سنگريزه دريچه هاي سيستم آب خوري زنگوله اي را بسته و جريان آب حاوي واکسن را در طول سيستم آب خوري دچار مشکل مينمايند. مواد زائد و آلودگي هاي موجود در سيستم آب خوري ميتوانند باعث جذب و رسوب واکسن در طول سطوح يا پايه و يا ديواره هاي آب خوري ها گردند به عبارت ديگر مقدار قابل توجهي از واکسن به جاي مصرف توسط طيور داخل ظروف آب خوري و سيستم آب خوري باقي خواهد ماند که اين مساله باعث ايجاد يک ايمني ناکامل و غير يکسان و درنهايت محافظت ضعيف درگله طيور واکسينه شده مي گردد الزاما توصيه ميگردد که ظروف اب خوري قبل از واکسيناسيون تميز و پاکيزه گردند امابايد توجه داشت که اب مصرفي جهت شستشوي ظورف اب خوري نبايد داراي مواد بهداشتي و ضدعفوني کننده باشد .


پخش واکسن در طول سيستم آب خوري


علاوه بر مشکلات مربوط به کيفيت آب مصرفي جهت واکسيناسيون مشکلات بسيار گسترده اي در خصوص نصب و بهره برداري از سيستم آبخوري وجود دارد برخي سيستم هاي آب خوري داراي تفاوت درميزان آب ورودي و خروجي مي باشند که اين مشکل بر اثر فضاي مرده موجود در اين سيستم ها ايجاد مي گردد .اگر سيستم آب خوري قبل از شروع واکسيناسيون به طور کامل تخليه نگرددآب باقي مانده در سيستم آب خوري نه فقط باعث غير فعال شدن ويروس واکسن شده بلکه سرعت پخش واکسن را نيز در طول سيستم آب خوري کاهش مي دهد به دنبال ايجاد اين نقص طيور قرار گرفته در قسمت ابتدايي سالن به اندازه کفايت آب حاوي واکسن دريافت مي دارند درحالي که طيور قرار گرفته در انتهاي سالن ممکن است به هيچ وجه آب حاوي واکسن را دريافت ننمايند پس براي رفع اين مشکل وجهت اين که کليه طيور گله واکسينه شده بتوانند آب حاوي واکسن دراختيار داشته باشند لازم است که ابتدا سيستم آب خوري قبل از واکسيناسيون به طور کامل تخليه گردد و سپس مجددا جهت واکسيناسيون با اب پر حاوي واکسن گردد.


مشکلات واکسيناسيون سيستم نگهداري طيور در قفس .


يکي از مشکلاتي که جهت واکسيناسيون گله هاي پولت تخم گذار در سيستم قفس وجود دارد مصرف بيش از حد معمول واکسن توسط طيور نزديک به محل ابتدايي يا ورودي آب حاوي واکسن در سيستم آب خوري مي باشد با توجه به اين مشکل به طيور قرار گرفته در محل هاي دورتر از محل ابتدايي سيستم آب خوري محلول واکسني نخواهد رسيد که در نتيجه واکسيناسيون گله طيور به طور کامل صورت نخواهد گرفت . اين مشکل در زماني که گله طيور به هنگام واکسنياسيون بسيار تشنه بوده يا حجم واکسن کافي نباشد تبديل به يک مساله بسيار حاد ميگردد با اضافه نمودن قرص هاي درخشان رنگي به اب حاوي واکسن در سيستم اب خوري قفس هاي نگهداري طيور مي توان مشاهده کرد که محلول واکسني به انتهاي قفس ها رسيده است يا خير و اين درحالي است که در تانک اصلي هيچ مقدار واکسني ديده نمي شود. يک راه چاره براي رفع اين مشکل اين است که سيستم آب خوري را در شب قطع نمايند که با کاين عمل به طوري اجازه داده مي شود که تمام آب موجود درسيستم آب خوري را بنوشند و سپس به هنگام طلوع آفتاب و افزايش نور سيستم آب خوري را با اب حاوي واکسن پر نماييد با اجراي اين روش کليه طيور شانس آشاميدن آب حاوي واکسن را تا قبل از خاي شدن تانک اصلي خواهند داشت بر اساس طراحي سيستم آب خوري قفس ها ممکن است همگي در يک زمان مشخص با هم پر نگردند که در نتيجه اين پر نشدن همزمان چرخش آب حاوي واکسن در تمام طبقات يا تمام قفس ها يکسان نبوده که اين مسئله باعث واکسيناسيون ناموفق ميگردد . .


دنياي کشت وصنعت


دکتر بابک عسگري

 

[Eng.probe]

برنامه پيشنهادي سازمان دامپزشكي كشوردرمورد مصرف واكسنهاي ضروري طيوردر ايران​

1. واكسيناسيون بر عليه بيماري نيوكاسل ( براي گله هاي پولت تخمگذار تجارتي)
برنامه اول
يك روزه اسپري با واكسن B1
هشت روزه اسپري يا قطره چشمي B1
هجده روزه اسپري يا قطره چشمي لاسوتا
35-30 روزه قطره چشمي لاسوتا+ يك دز واكسن نيوكاسل كشته
15-13 هفتگي تزريق واكسن نيوكاسل كشته + يك قطره چشمي لاسوتا و يا سه روز پس از تزريق ، اسپري لاسوتا
برنامه دوم
ده روزه سويه B1 به صورت قطره چشمي + تزريق واكسن كاشته
هجده روزه سويه لاسوتا به صورت قطره چشمي يا اسپري
15-13 هفتگي تزريق يك دز واكسن كشته + قطره چشمي لاسوتا و يا سه روز پس
تزريق ، اسپري با لاسوتا
برنامه سوم
هفت روزه سويه B1 به صورت قطره چشمي يا اسپري
17-15 روزه سويه لاسوتا به صورت قطره چشمي يا اسپري
27-25 روزه سويه لاسوتا به صورت قطره چشمي
40-35 روزه تزريق يك دز واكسن كشته در عضله سينه
15-13 هفتگي تزريق يك دز واكسن كشته+ قطره چشمي سويه لاسوتا و يا سه روز پس از تزريق ، اسپري
1. واكسيناسيون بر عليه بيماري انسفالوميليت (AE)
براي گله هاي مادر گوشتي و تخمگذار 16-14 هفتگي به صورت آشاميدني( اجباري)
براي گله هاي پولت تخمگذار 14-12 هفتگي به صورت آشاميدني
1. واكسيناسيون بر عليه بيماري (E.D.S)
براي گله هاي مادر گوشتي و تخمگذار 20-18 هفتگي يك دز در عضله سينه
براي گله هاي پولت تخمگذار 15-13 هفتگي تزريق يك دز در عضله سينه
1. واكسيناسيون بر عليه بيماري گامبورو
براي گله هاي مادر گوشتي و تخمگذار 20-18 هفتگي تزريق يك دز در عضله سينه (اجباري)
1. واكسيناسيون بر عليه بيماري لارنگوتراكئيت
براي گله هاي مادر وتخمگذار تجارتي 10-8 هفتگي به صورت قطره چشمي
توضيح :
1- مصرف واكسن فقط در مناطقي مجاز مي باشدكه قبلا" بيماري به تأييد رسيده باشد.
2- در مناطقي كه خطر ابتلا بيشتر مي باشد مي توان واكسن را در سنين 50-40 روزه و حتي پايينتر به مصرف رسانيده . در اين صورت لازم است 40-30 روز بعد واكسيناسيون تكرار شود.

1. واكسيناسيون بر عليه بيماري آبله
براي گله هاي مادر و تخمگذار 10-8 هفتگي به صورت تلقيح در مثلث بال
توضيح :
مصرف واكسن در مناطقي كه خطر ابتلا بيشتر مي باشد در سنين 50-40 روزه حتي پايينتر نيز امكان پذير مي باشد كه در اين صورت لازم است واكسيناسيون 40-30 روز بعد تكرار گردد.
1. واكسيناسيون بر عليه بيماري كوريزا
براي گله هاي مادر ، پولت وتخمگذاري تجارتي : 8-6 هفتگي تزريق يك دز در عضله سينه از واكسن كشته و تكرار در 12-10 هفتگي و يا بيشتر( قبل از تخمگذاري )
1. واكسيناسيون بر عليه بيماري برونشيت عفوني
براي گله هاي نيمچه گوشتي
برنامه اول
يك روزه سويه H120 به صورت اسپري
21 روزه سويه H120 به صورت قطره چشمي يا آشاميدني(ترجيحا" قطره چشمي)
برنامه دوم
هفته اول سويه H120به صورت قطره چشمي يا آشاميدني(ترجيحا" قطره چشمي)
سه هفته بعد از نوبت اول به صورت آشاميدني
براي گله هاي پولت تخمگذار
برنامه اول
يك روزه سويه H120 به صورت اسپري
براي مناطق متراكم
21 روزه سويه H120 به صورت اسپري ،قطره چشمي، آشاميدني
60-50 روزه سويه H52 به صورت آشاميدني
120-100 روزه تزريق يك دز واكسن كشته در عضله سينه M41
برنامه دوم
هفته اول سويه H120 به صورت اسپري، قطره چشمي، آشاميدني
تكرار سه هفته پس از نوبت اول به صورت اسپري، قطره چشمي، آشاميدني
60-50 روزه سويه H52 به صورت آشاميدني
120-100 روزه تزريق يك دز واكسن كشته در عضله سينه M41
براي گله هاي مادر گوشتي وتخمگذار
برنامه اول
يك روزه سويه H120 به صورت اسپري
21 روزه سويه H120 به صورت اسپري، قطره چشمي، آشاميدني
60-50 روزه سويه H52 به صورت آشاميدني
20-18 هفتگي تزريق يك دز واكسن كشته سويه N41

1. واكسيناسيون بر عليه بيماري مارك
تزريق 2/0 سي سي واكسن زنده در داخل هچري (اجباري)

1. ضوابط نگهداري و مصرف واكسن مارك سويه HVT(ليوفيليزه )
1- از هر batch واكسن يك شيشه به عنوان نمونه برداشته و در يخچال نگهداري مي نماييم تا در صورت هر گونه اشكال نسبت به آزمايش واكسن اقدام شود.
2- شرايط نگهداري واكسن و حلال مربوطه دقيقا" با توجه به توصيه سازنده واكسن بايد در نظر گرفته شود.( وجود دماسنج كه نشان دهنده حداقل و حداكثر دما مي باشد در محل دپوي واكسنها اجباري است .
3- وجود اتاق واكسن جهت آماده سازي واكسن در كليه كارخانجات جوجه كشي كه نسبت به تزريق واكسن مارك در جوجه ها اقدام مي نمايند اجباري است .
4- وجود يخچال جهت ذخيره سازي واكسن و حلال در خلال واكسيناسيون و اتوكلاو جهت استريل نمودن سرنگها در كارخانجات جوجه كشي الزامي است . ضمنا" وجود دستكش، ماسك ، عينك محافظ و انبرك خارج نمودن واكسن از تانك ازت و بن ماري در كارخانجاتي كه اقدام به تزريق واكسن مارك غير ليوفيليزه(frozen) مي نمايند ضروري است
5- وجود يك نفر مسئول آماده سازي واكسن در اتاق واكسن در زمان واكسيناسيون الزامي است .
6- با توجه به اينكه حلال خارج از يخچال نگهداري مي گردد (c"25-16) الزامي است كه يك روز قبل حلال و واكسن مارك را به يخچال واقع در كارخانه جوجه كشي ، منتقل نمود تا حلال نيز به درجه حرارتي برابر با واكسن مارك برسد.
7- ضروري است انتقال واكسن حل شده از داخل سرنگ به حلال به آرامي صورت پذيرد تا صدمه اي به ويروس زنده واكسن وارد نگردد.
8- براي حل كردن واكسن در حلال استفاده از سرنگ
9- بعد از انتقال واكسن حل شده از شيشه واكسن به داخل حلال بايد حداقل يك بار ديگر داخل شيشه واكسن توسط حلال شستشو داده شود و در اين مرحله از كار اطمينان حاصل گردد كه محتويات شيشه واكسن به طور كامل توسط سرنگ كشيده شده و به داخل حلال منتقل گرديده است .
10- مشخصات واكسن مصرف شده در جدول با عناوين زير ثبت گردد.(تاريخ مصرف واكسن- نام شركت سازنده واكسن – نوع واكسن- شمارهbatch- تاريخ انقضا- شماره پارتي جوجه- نام خريداران)
11- الزامي است قبل از اتمام واكسن در حال مصرف نسبت به آماده ساختن شيشه بعدي واكسن (حلال + واكسن ) اقدام نگردد. ( به دليل به حداقل رساندن زمان مصرف واكسن آماده شده )
12- سرنگهاي خودكار(2 سي سي ) مي بايست روز قبل و در پايان هر روز كاري تميز و استريل گردد.
13- سر سوزن مصرفي (شماره 21 كوتاه 2/1 اينچ ) در زمان واكسيناسيون به ازاي هر 1000 قطعه جوجه واكسينه شده مي بايست تعويض گردد.
14- شيشه حلال محتوي واكسن درزمان واكسيناسيون مي بايست بر روي پايه اي آويزان گردد. از قرار دادن شيشه محتوي واكسن در جيب و يا آويزان كردن آن بر روي گردن به لحاظ گرم شدن آن جدا" خودداري نمائيد.
15- واكسن آماده شده مي باسيت ظرف مدت نيم ساعت تا يك ساعت مصرف گردد.
16- در طول عمل واكسيناسيون صحت عمل سرنگهاي خودكار لازم است در چندين مرحله كنترل گردد تا دقيقا" مقدار2/0 سي سي به ازاي هر قطعه تزريق شود.
17- جعبه هاي حمل جوجه يكروزه بايد نو بوده و پس از آماده شدن و قبل از مصرف مي بايست با استفاده از گاز فرمالدئيد ضد عفوني گردد( به جهت جلوگيري از آلوده شدن جوجه هاي يكروزه) توصيه مي گردد در هر كارخانه جوجه كشي يك اتاق با ظرفيت مناسب جهت ذخيره جعبه هاي حمل جوجه وجود داشته باشد.
18- ماشينهاي حمل جوجه مي بايست قبل از بارگيري به طور كامل شستشو و ضد عفوني گردند.
19- ماشينهاي حمل ويژه جوجه يكروزه بايد داراي سيستم (Air conditioner) باشند.
20- در مواردي كه فارم پرورش دهنده جوجه يكروزه تخمگذار نزديك كارخانه جوجه كشي قراردارد.( با فاصله زماني 2-1 ساعت) توصيه مي گردد كه جوجه هاي توليد شده پس از واكسيناسيون در طول شب در كارخانه جوجه كشي نگهداري شوند و صبح روز بعد به مرغداري ارسال گردند(به جهت اينكه ويروس واكسن فرصت كافي جهت تكثير را داشته باشد.)
21- جعبه هاي مخصوص حمل جوجه يك روزه پس از تخليه جوجه ها در مرغداري مي بايست حتما" سوزانيده شود.
22- نكته مهم : واكسيناتورهايي كه به امر تزريق واكسن مارك مشغولند ، بايد ورزيده و داراي حوصله و دقت و علاقمندي به كار و احساس مسئوليت فردي باشند.
1. واكسيناسيون بر عليه بيماري پاستورلوز طيور
5-4 هفتگي تزريق يك دز واكسن در عضله سينه
تكرار 3-2 هفته بعد
1. شرايط واكسيناسيون گله هاي مرغ مادر در سن 45-40 هفتگي
1- واكسيناسيون گله مرغ مادر مي بايستي از ساعت 5 بعد ازظهر (زمان قطع و يا حداقل توليد تخم مرغ نطفه دار در روز) و يا در شب صورت پذيرد.
2- در سيستم هوادهي به سالن هيچگونه تغييري حاصل نگردد.
3- نور سالن بايد به اندازه اي باشدكه كارگران و گروه واكسيناتور بتوانند بدون كمترين استرس وارد آمده به گله نسبت به انجام امور مربوطه اقدام نمايند و همچنين گله مرغ مادر دچار اضطراب نگردد.
4- كارگراني كه اقدام به گرفتن مرغ يا خروس مي نمايند بايد مراقب باشند كه هيچگونه ضربه اي به آنها وارد نشود تا منجر به عارضه egg peritonit نگردد.
5- پس از گرفتن مرغان مادر به هيچ عنوان آنها را به طور آويزان از پا(سر و ته) نبايد نگه داشت زيرا در رفتگي وتر آشيل و مشكلات Leg problem حتما" اتفاق خواهد افتاد.
6- با استفاده از كف دست چپ كه در زير عضله سينه قرار خواهد گرفت و گرفتن دو پا به طور محكم توسط دست راست مي توان نسبت به حمل مرغان اقدام نمود.
7- با توجه به بند 6 در زمان تزريق واكسن مي توان با دست چپ دو بال را محكم گرفته و با كمي چرخش قسمت سينه مرغ توسط واكسيناتور رويت خواهد شد.
8- 5/0 سي سي از محلول روغني واكسن گامبور كه حاوي يك دز از آنتي ژن مورد نظر مي باشد به صورت زير جلدي و يا در عضله سينه و يا ران ( محل تزريق بسته به توصيه كارخانه سازنده واكسن مي باشد) تزريق مي گردد.
9- كليه لوازم تزريق مي بايستي استريل گردد. هر سر سوزن در مورد 50 قطعه مرغ به كار خواهد رفت و سپس بايد تعويض گردد.
10- پس از تزريق ، مرغ مادر را به آرامي روي بستر قرار دهيد.
1. واكسيناسيون بر عليه بيماري نيوكاسل (براي گله هاي گوشتي)
برنامه اول
9-7 روزه قطره چشمي يا اسپري با قطرات درشت با سويه B1
18-15 روزه قطره چشمي يا اسپري با قطرات درشت با سويه لاسوتا
30-28روزه به صورت اسپري
برنامه دوم : براي مناطق بسيار آلوده
1 روزگي اسپري با قطرات درشت سويه B1
9-7 روزگي قطره چشمي يا اسپري با قطرات درشت با سويه لاسوتا
19-17 روزگي قطره چشمي يا اسپري با قطرات درشت با سويه لاسوتا
توضيح : در صورت وجود عوارض تنفسي مي توان واكسن نوبت سوم را به صورت آشاميدني مصرف نمود.
برنامه سوم:
10-9 روزگي واكسن نيوكاسل سويه B1 به صورت قطره چشمي همراه با تزريق 3/0 ميلي ليتر واكسن كشته نيوكاسل در عضله سينه
18-17 روزگي واكسن نيوكاسل لاسوتا به صورت قطره چشمي

1. برنامه واكسيناسيون پيشنهادي سازمان دامپزشكي كشوربا واكسنهاي موجود (سويه Intermediate) در مناطق high risk با آلودگي بالا و مناطق low risk با آلودگي پايين.
تقسيم بندي مناطق :
1- وفور عوامل مساعد كننده براي بروز و شيوع بيماريها در منطقه (hihg risk)
2- محيط و عوامل غير محيطي نا مساعد و يا ضعيف براي بروز بيماريها در منطقه (low risk)

منطقه high risk منطقه low risk
1- تراكم جمعيت طيور پرورشي بسيار بالا كم يا غير متراكم
2- تعداد مرغداريها در منطقه فراوان پراكنده يا اندك
3- وجود گله هاي پرورشي چند سني در منطقه فراوان وجود ندارد
4- وجود گله هاي تخمگذار (مادر و تجارتي ) فراوان وجود ندارد يا بسيار اندك
همجوار گله هاي نيمچه گوشتي
5- سطح مديريت مرغان غالبا" ضعيف در حد انتظار وخوب
6-تعداد كانون بيماري در ماه وشدت آلودگي چشمگير كم وغير قابل ملاحظه
7- نقل و انتقالات در منطقه فراوان غير قابل ملاحظه
8- موقعيت جغرافيايي منطقه مساعد ومحسوس غير مساعد و يا نا محسوس
جهت شيوع و انتشار بيماريها

جدول برنامه واكسيناسيون عليه بيماري گامبورو و با استفاده از واكسن BUR-706
در مناطق low risk
رديف روش واكسيناسيون سن واكسيناسيون
1 قطره چشمي يك روزه
2 قطره چشمي يازده روزه
3 قطره چشمي بيست ويك روزه
4 قطره چشمي يا آشاميدني سي ويك روزه
رديف 1 تا 3 براي نيمچه گوشتي و رديف 1 تا 4 براي پولت (تخمگذار) در نظر گرفته شده است.

جدول برنامه واكسيناسيون بر عليه بيماري گامبور و با واكسن Bur-2,d78
در مناطق High risk
رديف روش واكسيناسيون سن واكسيناسيون
1 قطره چشمي 14-12 روزه
2 قطره چشمي 21-19 روزه
3 قطره چشمي 28-26 روزه
4 آشاميدني 35-33 روزه
برنامه 3-1 براي نيمچه هاي گوشتي و برنامه 401 براي پولت (تخمگذار) در نظر گرفته شده است .

جدول برنامه واكسيناسيون بر عليه يبماري گامبورو با واكسن d-75 و يا BUR-2 در مناطق
LOW Risk
رديف روش واكسيناسيون سن واكسيناسيون
1 قطره چشمي 24-12 روزه
2 قطره چشمي 24-22 روزه
3 قطره چشمي + آشاميدني 34-32 روزه
برنامه 2-1 براي نيمچه هاي گوشتي و برنامه 3-1 براي پوات ( تخمگذار) در نظر گرفته شده است .

برنامه پيشنهادي واكسيناسيون گامبورو در گله هاي مادر در كليه مناطق
رديف روش واكسيناسيون سن واكسيناسيون
1 قطره چشمي 12 روزه
2 قطره چشمي 22 روزه
3 قطره چشمي يا آشاميدني 32 روزه
4 تزريق واكسن گامبور زير جلد 19-18 هفته
5 تزريق واكسن كشته گامبورو زير جلد 45-40 هفته

جدول برنامه واكسيناسيون بر عليه بيماري گامبورو با استفاده از واكسن BUR-706 و واكسن كشته گامبورو در مناطق high risk
رديف روش واكسيناسيون سن واكسيناسيون
1 قطره چشمي يك روزه
2 قطره چشمي + تزريق يازده روزه
0.2 ml واكسن كشته
3 قطره چشمي بيست ويك روزه
4 قطره چشمي يا آشاميدني سي ويك روزه
برنامه 2-1 براي نيمچه هاي گوشتي و 4-1 براي گله هاي پولت در نظر گرفته شده است.
جدول برنامه واكسيناسيون بر عليه بيماري گامبورو با واكسن d-78 و يا BUR و واكسن كشته
در مناطق High risk
رديف روش واكسيناسيون سن واكسيناسيون
1 قطره چشمي 14-12 روزگي
2 تزريق ml2/0 واكسن كشته 14-12 روزگي
3 قطره چشمي 24-22 روزگي
4 قطره چشمي يا آشاميدني 34-32 روزگي
برنامه 2-1 براي نيمچه هاي گوشتي برنامه 3-1 براي پولت (تخمگذار) در نظر گرفته شده است.

 

[Eng.probe]

ضوابط وروشهاي مصرف واكسن هاي ضروري طيور ايران
[SIZE=-1]مقدمه :
استفاده از واكسن هاي زنده و كشته به منظور پيشگيري از تعداد قابل ملاحظه اي از بيماري هاي ويروسي و ميكروبي كه از ساليان گذشته با همت دانشمندان اهل فن در زمينه پيشگيري از بيماري هاي طيور به مرحله اجرا گذاشته شده است به شدت در حال توسعه و تكوين مي باشد . كاربرد بيوتكنولوژي در ساخت واكسن هاي مختلف طيور ديدگاه جديدي است كه دانشمندان مطالعات و بررسي هاي تئوري و عملي آن را مدتي است آغاز كرده است و اميدوارند با استفاده از اين سيستم تحولي در ساخت واكسن ها ايجاد كنند . به هر تقدير تشخيص و جدا كردن عامل بيماري و تعيين سروتيپ عامل بيماريزا در هر منطقه در استفاده از نوع واكسن مصرفي در غالب موارد تاثير بسزايي دارد. در اين مجموعه سعي گرديده است واكسن هاي زنده و كشته مصرفي در كشور كه با مطالعه و بررسي بيماريهاي موجود در حد امكان انتخاب آزمايش ثبت و سپس به مرحله مصرف رسيده معرفي گردند تا همكاران دامپزشك با شناخت از نوع واكسن هاي موجودو ارزيابي كيفيت آنها با در نظر گرفتن سروتيپ بكار رفته در واكسن و چگونگي كنترل و سير بيماريها پس از مصرف و نهايتا جمع بندي اطلاعات مربوط به هر واكسن مصرف شده و ارسال گزارش اين سازمان را در انتخاب نوع واكسن ياري كنند .

واكسيناسيون ضروري در ايران :
واكسن هايي كه در پيشگيري بيماريهاي طيور مورد استفاده قرار مي گيرند عبارتند از :
1 – واكسن بيماري مارك
MD.Vac) . Marec's disease vaccine
2 – واكسن بيماري نيوكاسل
(ND.Vac) . Newcastle disease vaccine
3 – واكسن بيماري گامبورو
Vac). Bursal disease vaccine (IBD.
4 – واكسن بيماري برونشيت عفوني
(IB.Vac). Infections bronchitis vaccine
5 – واكسن بيماري لارنگوتراكئيت عفوني طيور
(ILT.Vac). Infections laryngot racheitis
6 – واكسن بيماري آبله طيور
Fowl pox Vaccine (FP. Vac).
7 – واكسن بيماري آنسفالوميليت طيور
-yeletis vaccine (AE . infections avian.
Vac) . encephalom
8 – واكسن بيماري كوريزاي عفوني طيور
Vac) . Infections coryza vaccine(IC.
9 – واكسن بيماري سندرم كاهش توليد يا
(egg drop syndrom)
10 – واكسن بيماري پاستورلوز يا وباي مرغان
Vac) . Fowl cholera vaccine(FC.
11 – واكسن بيماري كوكسيديوز طيور
Coccidiosis. Vac.
12 – واكسن بيماري آنفلوآنزا طيور تحت تيپ H9N2
Vac.) Avian influenza. Vaccine (Ai,
13 – واكسن كشته عليه بيماري رئوويروسي در گله هاي اجداد اخطار Waming
1 – كليه واكسن هايي كه از ويروس يا باكتري تهيه شده اند نبايد در معرض حرارت و دقيقا برابر دستورالعمل مؤسسه سازنده از نظر نگهداري Storage بكارگيري Indication for use و روش واكسيناسيون vaccination method of بكار گرفته شوند .
2 – از مصرف كليه واكسن ها و مواد بيولوژيك و داروهايي كه فاقد برچسب و دستورالعمل مؤسسه سازنده و شماره توليد Lot/Bath و تاريخ مصرف date Expair‌باشند بايد اكيدا خودداري شود .
خصوصيات و تركيب واكسن هاي مصرفي
Composition and characteristics
1 – واكسن بيماري مارك
Marek disease vaccine
در حال حاضر دو نوع واكسن مارك در ايران به مصرف مي رسد :
الف - :HVT. Vaccine اين نوع واكسن از هر پس ويروس بوقلمون
Live viruse (FC-126 starin Turkey freeze dried herpes virus)/ و به صورت ليوفيلينره ساخته شده و مصرف آن در جوجه هاي تخمگذار در يكروزگي برابر دستورالعمل مؤسسه سازنده ضروري و اجباري است .
ب – “Rispens vaccine : اين نوع واكسن از سويه Rispens و به صورت همراه با سلول (Cell - associated) كه در ازت مايع C deep) ه(frozen 196 نگهداري مي شود و در جوجه هاي يكروزه ما در برابر دستورالعمل مؤسسه سازنده به مصرف مي رسد.
توجه : بنا به پيشنهاد سازمان دامپزشكي كشور واكسن دو گانه Rispens + HVT و به شكل همراه با سلول در جوجه هاي يكروزه مادر گوشتي و تخمگذار و جوجه يكروزه تخمگذار تجارتي در كارخانه جوجه كشي مي بايد مصرف شود .
توجه : 1 – آمپول محتوي واكسن (در واكسن هاي همراه با سلول (Cell - associated) بايد در محلول ازت غوطه ور باشد و هيچگاه نبايد گذاشت سطح ازت مايه بر اثر تجخير كاهش پيدا نمايد به نحوي كه آمپول واكسن خارج از محلول قرار گيرد .
علائم اختصاري :

Infection av ian
Encephalomyelitis = IAE
Infection Bursal disease virus = IBDV
Infection bronchitis virus = IBV
Infection Coryza = IC
Newcastle disease virus = NDV
Fowl pox = FP
Infections Iaryngotracheitis = ILT
Fowl cholera = FC
Egg drop syndrom = EDS
Drinking water = DW
Eye drop = ED
Aerosol = AS
Intra muscular = IM
Subcutanous = Sub
Spray = SP
Speciefic pathogen free = SPF
[/SIZE]​

 

[Eng.probe]

نكات ضروري در انجام واكسيناسيون Precautions​

[SIZE=-1]

1 – قبل از مصرف واكسن حتما بايد از سلامت گله اطمينان حاصل كرد .
2 – در روش آشاميدني لازمست آبخوري ها را با آب فاقد مواد ضد عفوني كاملا شسته و تميز كرد و تعداد آنها نيز كافي باشد و حتي المقدور تعدادي آبخوري اضافي در نظر گرفته شود .
3 – جهت رقيق نمودن واكسن لازمست از آب مقطر ، آب آشاميدني فاقد املاح ، كلر و مواد ضد عفوني كننده ديگر ، آب جوشيده سرد شده و يا سرم فيزيولوژي 5/8 درصد استفاده كرد و درجه حرارت آب مصرفي مي بايستي حدود 23 درجه سانتي گراد در نظر گرفته شود و PH آن برابر 7 باشد .
4 – قبل از محلول كردن واكسن طيور را به مدت 4 – 2 ساعت (بسته به سن و به فصل سال) تشنه نگهداريد .
5 – آب محتوي واكسن مي بايد خنك و در عرض دو ساعت توسط طيور آشاميده شود .
6 – اضافه كردن شير خشك (بدون چربي) به نسبت 5/2-2 گرم در ليتر در آب مصرفي همچنين از شير معمولي بدون چربي يا كم چربي به نسبت 10-15 درصد مي توان استفاده كرد . اضافه كردن شير سبب حفظ و ماندگاري ويروس واكسن مي شود .
7 – جهت واكسيناسيون به طريقه قطره چشمي و يا تزريقي نياز به افراد آموزش ديده و به تعداد كافي مي باشد .
8 – جهت واكسيناسيون به طريقه آشنايي تجويز واكسن در طول ساعات سردتر روز بايد مورد نظر قرار گيرد .
9 – واكسن هاي كشته (vac Inactivated (را قبل از مصرف و در خلال واكسيناسيون بخوبي تكان دهيد .
10 – سر سوزن مورد استفاده بايد تميز و عاري از آلودگي باشد .
11- فلاكن محتوي واكسن را قبل از مصرف مدتي در درجه حرارت اطاق 20C) و(+18C نگهداشته سپس اقدام به واكسيناسيون نماييد .
12 – در روش اسپري مطمئن باشيد كه گله مورد نظر عاري از آلودگي مايكوپلاسمايي و ساير بيماري هاي تنفسي باشد .(PPLO)​

[/SIZE]

 

[Eng.probe]

نام مقاله :
روشهای بکارگیری واکسن در گله های طیور ( بخش نخست ) .

تهیه ، تنظیم و ترجمه :
علیرضا گائینی ، دانشجوی رشته دکترای دامپزشکی .


معرفی :
بکارگیری روشهای نامناسب واکسیناسیون ، معمول ترین دلیل شکست این عملیات در مزارع پرورش طیور صنعتی میباشد . توجه داشته باشید که نتیجه ی برنامه ریزی مناسب و توجه به جزئیات ، مدیریت بهتر ، کنترل موثر بیماریها و در نتیجه راندمان اقتصادی بهتر خواهد بود . متن حاضر ، نگاهی کلی به اصول واکسیناسیون طیور صنعتی میباشد .

تکنیکهای واکسیناسیون گروهی :
تعداد جمعیت گله های طیور صنعتی ، میتواند به بزرگی 45000 قطعه پرنده در هر سالن باشد . به همین دلیل در مزارع پرورش طیور صنعتی بایستی واکسیناسیون ، بصورت گروهی صورت پذیرد . هدف از انجام چنین عملیاتی ( واکسیناسیون ) ، واکسینه نمودن تعداد بالایی از پرندگان موجود در گله به منظور جلوگیری و یا به حداقل رساندن تاثیرات یک بیماری خاص می باشد .
میزان پرندگانی که بصورت موثر واکسینه میشوند ، با توجه به عوامل عفونی موجود در مزرعه و همچنین موقعیت همه گیر شناسی مرتبط با عامل واکسیناسیون ، متفاوت می باشند .
در بسیاری از مواقع ، واکسیناسیون ممکن است تنها به منظور به حداقل رسانی تاثیرات اقتصادی یک بیماری و در جهت پیگشیری کلی تمامی جمعیت گله صورت پذیرد . واکسنهای تجاری زیادی اکنون در دسترس میباشند که برای گله هایی با جمعیت زیاد تهیه شده اند .

انواع واکسنهای مورد استفاده :
در حال حاضر و بطور کلی ، دو نوع واکسن مختلف برای استفاده در طیور صنعتی وجود دارد :

1 . واکسن های زنده تخفیف حدت داده شده :
با توجه به جمعیت و بزرگی گله ، واکسنهایی حاوی ویروسهای تخفیف حدت داده شده ، ( با وجود محدودیتهای محیطی موجود ) بصورت گسترده مورد استفاده قرار میگیرند . استفاده از این واکسنها با استفاده از تکنیکهای عملی موجود صورت می پذیرد . بطور معمول ، روشهای آب آشامیدنی و یا اسپری ، برای واکسیناسیون این واکسنها استفاده میشوند . اما برخی از واکسنهای زنده را بایستی با روشهای اختصاصی چون قطره چشمی و یا تزریق ، استفاده نمود .

2 . واکسنهای غیرفعال :
این دسته از واکسنها ، بطور معمول در واحدهای پرورش مرغهای مادر یا تخمگذار استفاده میشوند و نیازمند مدیریت اختصاصی میباشند . تمامی اینگونه واکسنها ، واجد انواع تقویت کننده ها در جهت متعادل سازی پاسخ ایمنی بدن پرنده به آنتی ژنها میباشند . در ساخت این واکسنها ، عموما از تقویت کننده هایی چون روغن های معدنی و هیدروکسید آلومینیوم استفاده میشود .

تکنیکهای استفاده از واکسنها :
o آب آشامیدنی .
o اسپری ( در یکروزگی و یا بر روی پرندگان حاضر در سالن ) .
o قطره چشمی .
o سوراخ کردن ( بصورت جلدی WingWeb و یا از طریق پا ) .
o تزریقی ( داخل ماهیچه ایی یا زیرجلدی ) .
o داخل جنینی ( In-Ovo ) .

روش آب آشامیدنی :
روش آب آشامیدنی ، راهی مناسب برای عرضه اغلب واکسنهای زنده و بخصوص واکسنهای بیماریهایی چون گامبورو و همچنین Encephalomyelitis ، میباشد . ارگان هدف در واکسیناسیون علیه این بیماریها ، روده میباشد . وجود شکاف Choana در طیور ، این امکان را فراهم میکند که اکثر واکسنهای ویروسی تنفسی را از طریق شکاف یاد شده و از طریق دهان به سیستم تنفسی ( بینی ) ارائه نمائیم .
واکسنهای زنده با توجه به رفتارهایشان ، قلمرو زندگی محدودی دارند که در حین انجام عملیات واکسیناسیون بایستی مدنظر قرار گیرند . یکی از مهمترین نکات استفاده از این واکسنها ، دوره زمانی یک ساعت و نیم تا دو ساعته ارائه واکسن میباشد . فرضیه ایی وجود دارد مبنی بر این که واکسن موجود در آب ، در خلال این دوره زمانی ، برای تمامی پرندگان حاضر در سالن ، قابل استفاده میباشد .
این نکته را بخاطر داشته باشید که بایستی از نوشیدن آب توسط تمامی پرندگان موجود در سالن ، طی دوره زمانی یاد شده اطمینان یابیم . این در حالیست که یکی از محدودیتهای روش فوق دقت در انجام مناسب نکته یاد شده میباشد . روشهای مختلفی برای اطمینان از موضوع فوق ( مصرف آب توسط تمامی پرندگان طی دوره زمانی 2 ساعته ) وجود دارد . از میان این روشها میتوان به :
o کنترل نور .
o کنترل غذا .
o ایجاد محدودیت در آب مصرفی پرندگان .
اشاره نمود .
غذا و آب دریافتی توسط پرندگان ، قویا با یکدیگر در ارتباط میباشند ، بطوریکه وجود غذا ، پرنده را به مصرف آب نیز تشویق میکند . اگرچه ایجاد محدودیت در ارائه آب به پرنده میتواند مفید واقع گردد ، توجه داشته باشید که تشنگی بیش از حد نیز درجاتی از استرس را به پرنده وارد میکند که میتواند زمینه ساز بروز بیماری ها باشد . این در حالیست که مورد فوق ، مغایر با انجام مناسب عملیات واکسیناسیون میباشد .
کنترل نور نیز بر مصرف آب تاثیرگذار خواهد بود . در واقع ، کنترل نور از طریق تاثیر بر انجام فعالیتها و همچنین تغییر الگوی مصرف غذا توسط پرنده ، بر مصرف آب ، تاثیرگذار خواهد بود .
واکسنهای زنده به عوامل ضدویروسی که در اغلب مزارع پرورش طیور استفاده میشوند ، حساس میباشند . بنابراین پیش از استفاده این دسته از واکسنها بایستی اطمینان یابیم که واکسن در مجاورت مواد ضدعفونی کننده ، آب کلره و یا مواد شوینده و پاک کننده مورد استفاده در مزارع ، قرار نمی گیرد .
در جهت کاهش خطر احتمال مجاورسازی واکسنهای فوق با این دسته از مواد شیمیایی ، مقدماتی را بایستی فراهم نمود و برخی نکات را نیز بایستی به خاطر داشت . از این مقدمات میتوان به شستشوی صحیح دستها ( بدون استفاده از صابون ) و قراردهی واکسن در ظروفی که هیچ استفاده قبلی از مواد شوینده و یا ضدعفونی کننده در آنها نشده است ، اشاره نمود .
میزان آب مورد نیاز برای انجام عملیات واکسیناسیون بایستی محاسبه گردد و از نفوذ آب موجود در منبع اصلی به درون مخزن واکسن ، تا تکمیل عملیات واکسیناسیون جلوگیری به عمل آید .
آب کلره برای ویروس واکسن ، شدیدا نابودکننده بوده و میزان واکسن ارائه شده به پرنده را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد . اضافه نمودن پودر شیر بدون چربی به آب ، راهی موثر برای غلبه بر تاثیرات نابودکننده کلر میباشد . توجه داشته باشید که پودر شیر ، با ذرات واکسن ارتباط برقرار کرده و از این طریق اثرات محافظتی خود را ایجاد می نماید .
برای انجام اینکار بایستی 2 تا 2.5 گرم پودر شیر را به ازای هر لیتر آب و یا 10 گرم از پودر شیر را به ازای هر گالن ، به آب مورد استفاده برای واکسیناسیون اضافه نمود . توجه داشته باشید که این کار را بایستی حداقل بیست دقیقه قبل از اضافه نمودن واکسن به آب انجام داد .
برداشت شیر و آب مخلوط شده با واکسن را بایستی توسط یک سطل پلاستیکی تمیز انجام داد . کلاهک فلزی ویال واکسن را برداشته و هر شیشه را مقداری قبل از برداشت درپوش لاستیکی آن ، در آب فرو برید . سپس محتوای هر شیشه را بخوبی در زیر آب مخلوط نمائید و در واقع ، شیشه را بخوبی بشوئید .
زمانیکه واکسن را به آب مخزن اضافه کردید ، بایستی از توزیع یکنواخت واکسن در آب مخزن اطمینان یابید . آماده نمودن سیستم آبخوری ، قبل از شروع عملیات واکسیناسیون ، از اهمیت ویژه ایی برخوردار میباشد . اهمیت این نکته از آن جهت است که لوله ها ممکن است حاوی آب بدون واکسن باشند .
خطوط آبخوری نیپل با توجه به نوع طراحی اشان ، باقی مانده آب بالایی را در خود ذخیره میکنند . این حالت را میتوان حتی زمانی مشاهده نمود که تمامی آب موجود در آبخوری توسط پرندگان مصرف شده باشد . یکی از مزایای استفاده از پودر شیر آن است که بعنوان نوعی نگهدارنده اختصاصی برای ذرات واکسن عمل میکند .
توجه داشته باشید که خطوط آبخوری ، تا زمانیکه ذرات شیر در آن قابل مشاهده میباشند بایستی واجد آب باشد . استفاده از رنگهای مخصوص مشخص کننده نیز در جهت بهبود عملیات ، پیشنهاد میگردد .
افزایش شدت نور ، شروع عملیات غذادهی و همچنین راه رفتن در میان پرندگان همگی از روشهایی میباشند که در نوشیدن آب توسط پرندگان ، پس از انجام واکسیناسیون ، موثر میباشند .
یکی از راههای مناسب برای ارائه دوز مشخص از واکسن به پرندگان ، پر کردن آبخوریها بصورت دستی میباشد . این در حالی است که آب تامین شده بایستی کاملا با پودر شیر مخلوط شود . از سوی دیگر ، اطمینان از مخلوط شدن مناسب واکسن در هر آبخوری ، از اهمیت ویژه ایی برخوردار میباشد .
بدلیل وجود تنوع و گستردگی در طراحی سیستمهای آبخوری و مجاری انتقال آب در سالنهای پرورش طیور ، انتخاب روش مناسب واکسیناسیون با توجه به تجهیزات ، اهمیت ویژه ایی دارد .

روش اسپری :
استفاده از اسپری به منظور عرضه واکسنهای ویروسی تنفسی از روشهای بسیار موثر میباشد . این روش به دو صورت استفاده میشود :
o استفاده از روش اسپری در جعبه های تحویل جوجه در سن یکروزگی .
o استفاده از روش اسپری برای پرندگان حاضر در سالنهای پرورش .

استفاده از اسپری در یکروزگی :
قرارگیری جوجه های یکروزه در جعبه ها ، شرایطی مناسبی را به جهت کنترل مناسب پرندگان برای انجام عملیات واکسیناسیون ایجاد میکند . پرندگان در گروههای 80 تا 150 قطعه ایی در داخل جعبه ها قرار داده شده اند و ارتباط نزدیک آنها با یکدیگر ، انتقال جانبی و فیزیکی واکسن را مقدور می سازد .
اندازه فیزیکی پرندگان ، تحویل مستقیم واکسن به سیستم تنفسی را غیرممکن میکند و از سوی دیگر ، تجهیزاتی که امروزه در دسترس میباشند ، توانایی ایجاد اندازه مناسب ذرات واکسن را برای تحویل استنشاقی واکسن به پرنده ، ندارند . فرض بر آن است که واکسنهای فوق ، در گروهی از پرندگان از طریق چشم و در گروهی دیگر از طریق دهان وارد بدن پرنده میشوند . ولی اغلب پرندگان ، واکسن را از طریق دهان دریافت میکنند . در چنین حالتی ، جوجه های یکروزه ، واکسن دریافتی را به یکدیگر و همچنین دیواره های صاف جعبه انتقال می دهند .
واکسن استفاده شده را بایستی بخوبی بر روی پرندگان اسپری نمود . همچنین ، حجم واکسن مورد استفاده را نیز بایستی به دقت محاسبه نمود . حجم فوق ، با توجه به نوع واکسن و همچنین تجهیزات مورد استفاده از 7 تا 40 میلی لیتر برای هر 100 قطعه جوجه متفاوت میباشد .
بدلایل کاربردی ، قطراتی با اندازه 100 تا 300 نانومتر برای پوشش پرندگان با اسپری ، ایده آل میباشد . قطراتی با اندازه های کوچکتر ، بدلیل سبکی ، با حرکت هوا براحتی همراه شده و به جعبه ها نخواهند رسید . توجه داشته باشید که کیفیت آب مورد استفاده در این نوع واکسیناسیون نیز از اهمیت ویژه ایی برخوردار میباشد . آب مورد استفاده ، بایستی تازه و خنک باشد زیرا ، حرارت بالا بر روی عملکرد واکسن تاثیر منفی خواهد گذاشت .
درصورتیکه آب مورد استفاده در واکسیناسیون ، گرم باشد ، تیتر واکسن کاهش می یابد . اگر قصد دارید با استفاده از روش اسپری ، گله خود را واکسینه نمائید به خنکی و تازگی آب مورد استفاده نیز توجه داشته باشید .
اگر اسپری مورد استفاده شما ، تمامی پرندگان موجود در جوجه را پوشش دهد ، به یک واکسیناسیون ایده آل دست خواهید یافت . توجه داشته باشید که تجهیزات طراحی شده برای چنین واکسیناسیونی به بهبود عملکرد شما کمک شایانی خواهد نمود . بنابراین از این تجهیزات نیز میتوان در مواقع مورد نیاز بهره برد .
تجهیزات مورد استفاده در واکسیناسیون بایستی از نظر عملکرد صحیح مورد بازبینی قرار بگیرند . چنین تجهیزاتی را اصولا بایستی قبل از استفاده کالیبره نمود . کالیبره کردن نیز بر اساس نوع واکسن و دوز مورد استفاده ، در واحد زمان صورت می پذیرد .
درصورتکیه یک واکسیناسیون ایده آل مدنظر شماست ، نبایستی حدود و اندازه ها را حدس بزنید و بایستی تمامی این فاکتورها را به دقت اندازه گیری نمائید . توجه داشته باشید که تجهیزات اسپری کننده تحت فشار ، بایستی واجد عامل اندازه گیر فشار و همچنین زمان باشند . از سوی دیگر ، به کیفیت هوای مورد استفاده نیز بایستی توجه نمود و مراقبتهای لازم را مبذول داشت . این هوا بایتسی عاری از آلودگیهای روغنی و باکتریایی تولیدی در کمپرسور باشد .

استفاده از اسپری در سالنهای پرورش طیور :
امروزه طیور صنعتی واجد سرعت رشد بسیار بالایی میباشند . این نکته بدین معناست که سرعت رشد فوق سبب رشد فیزیکی پرنده ها و بزرگی آنها نسبت به یکروزگی می شود . این رشد فیزیکی سبب میشود در سنی که نیازمند استفاده از واکسنهای استنشاقی ویروسی هستیم ، پرندگان رشد قابل ملاحظه ایی کرده باشند . به همین دلیل ، اکنون این امکان وجود دارد که در صورت نیاز ، از واکسنهای استنشاقی ، بصورت مستقیم استفاده شود .
در مقاله بعدی به بررسی سایر روشهای واکسیناسیون در گله های طیور صنعتی خواهیم پرداخت .........

منبع :
Vaccine Administration to poultry flocks . Merial Avian Business Unit , USA .

توجه :
منتشر شده در شماره 51 هفته نامه خوشه .

 

[Eng.probe]

[SIZE=-1]روشهای بکارگیری واکسن در گله های طیور ( بخش دوم ) .

تهیه ، تنظیم و ترجمه :
علیرضا گائینی ، دانشجوی رشته دکترای دامپزشکی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار .



توضیح :
در مقاله قبلی ، به بررسی برخی از روشهای واکسیناسیون گروهی در گله های پرورشی طیور پرداخیتم . آنچه که در این مقاله پیش روی شماست ، معرفی سایر روشهای واکسیناسیون میباشد .

معرفی :
بکارگیری روشهای نامناسب واکسیناسیون ، معمول ترین دلیل شکست این عملیات در مزارع پرورش طیور صنعتی میباشد . توجه داشته باشید که نتیجه ی برنامه ریزی مناسب و توجه به جزئیات ، مدیریت بهتر ، کنترل موثر بیماریها و در نتیجه راندمان اقتصادی بهتر خواهد بود . متن حاضر ، نگاهی کلی به اصول واکسیناسیون طیور صنعتی میباشد .

استفاده از دستگاههای اسپری فشار بالا :
این دستگاهها متشکل از بخشهایی چون اطاق فشار ، نیزه و در نهایت ، دهانه میباشند . فشار دستگاه از یک سو و دهانه آن از سوی دیگر ، اندازه ذرات تولیدی را مشخص می سازند . بطور کلی ، این دسته از تجهیزات ، ذراتی با اندازه ایی بین 50 تا 1000 نانومتر را تولید می کنند . ذرات تولیدی توسط این دستگاهها ، نهایتا تا پنجاه سانتی متری دهانه دستگاه منتشر میشوند . نکته اخیر ، از مشکلاتی است که در حین کار با این قبیل دستگاهها ، بصورت عملی با آن روبرو خواهیم بود .
بنابراین ، به منظور انجام واکسیناسیون مناسب تمامی پرندگان ، بایستی دهانه دستگاه را تا پنجاه سانتی متری گروههای مختلف پرندگان آورده و واکسیناسیون را انجام دهیم . ذرات تولید شده به طرق مختلفی توسط پرنده دریافت میشوند . در واقع ، ذرات تولیدی کوچک ، مناسب با سیستم تنفسی پرنده میباشند و سایر ذرات از طریق حفره دهانی و یا چشم پرنده دریافت می شوند .
در این دستگاهها از مقادیر بسیار زیادی ، آب استفاده میگردد . دلیل آن نیز تلاش در جهت پوشش تمامی پرندگان میباشد . بعنوان مثال ، برای هر دسته از پرندگان ، بین 15 تا 30 لیتر آب مصرف میشود .

استفاده از دستگاههای قابل کنترل قطره ساز :
بطور کلی ، تکنولوژی اسپری ، جهت استفاده در مصارف باغبانی و همچنین کنترل حشرات ، توسعه یافته است ولیکن از این تکنولوژی میتوان بصورت مستقیم نیز ، به منظور واکسیناسیون طیور استفاده نمود . این قبیل تجهیزات ، برای تولید گروهی از ذرات کوچک با اندازه از پیش تعیین شده مناسب میباشند .
اسپری تولیدی از طریق سانتریفیوژ آب و سپس برخورد آب به یک صفحه در حال چرخش بوجود می آید . واکسنی که بصورت اسپری درآمده است ، از طریق هواکش به پرندگان تحویل میگردد . از مزایای این نوع تجهیزات ، تولید ذراتی با اندازه 80 تا 100 میکرومتر میباشد که سبب استنشاق ذرات توسط پرنده و تاثیر آن در بخشهای فوقانی مجاری تنفسی میشود .
این دسته از تجهیزات ، واکسن را در فضایی به عرض یک و طول سه متر ، منتشر میسازد و بنابراین ، کاربر را قادر میسازد که واکسن را به تمامی پرندگان موجود در سالن برساند . از سوی دیگر ، استفاده از این روش نیازمند حجم آب اندکی بوده و این نکته بدان معناست که بیش از سی هزار پرنده را میتوان تنها با 900 میلی لیتر آب واکسینه نمود . این نکته را بار دیگر متذکر می شویم که آب مورد استفاده بایستی خنک ، تازه و تمییز بوده و فاقد هرگونه آلودگی باشد .
بهرحال ، پیشنهاد میشود که با شرکت تولیدی دستگاه خریداری شده تماس گرفته و اطلاعاتی را در مورد بکارگیری اسپری برای واکسن های مختلف ، اخذ نمائید . اطمینان از دریافت واکسن توسط تمامی پرندگان ، از نکات مهم در واکسیناسیون توسط این دسته از تجهیزات است . خاموش نمودن سیستمهای تهویه در حین انجام عملیات واکسیناسیون ، حرکت هوا در گله را به حداقل رسانیده و از اتلاف بیهوده واکسن ، جلوگیری می کند .
کاهش شدت نور ، در جهت کاهش حرکات پرندگان ، ضروری به نظر میرسد . با استفاده از دو روش یادشده میتوان امیدوار بود که واکسن مورد استفاده ، بصورت مناسب به تمامی پرندگان می رسد . از سوی دیگر ، ارزیابی مناسب و صحیح میزان دریافت واکسن توسط پرندگان ، بطور حتم مفید واقع خواهد شد .

استفاده از قطره چشمی :
روش فوق به احتمال بسیار بالا ، از بهترین و موثرترین روشهای ارائه واکسنهای ویروسی زنده تنفسی به پرندگان میباشد . در این روش ، هر پرنده بطور اختصاصی یک دوز کامل از واکسن را دریافت میکند . پروسه واکسیناسیون ، ایمنی همورال و محلی را بدلیل حضور Harderier Gland در پشت پلک سوم چشم پرنده ، فعال میسازد .
مواد رقیق کننده قطره های چشمی ، در دسترس استفاده کنندگان این دسته از واکسنها میباشد . استفاده از این رقیق کننده ها در مواردی در جهت تسهیل انجام عملیات و در مواردی نیز بدلیل رنگ موجود در آنها ( جهت بررسی کیفیت عملیات صورت گرفته ) استفاده میشوند . رنگ موجود در این واکسنها ، اندکی پس از واکسیناسیون ، در Nores پرندگانی که واکسن را بخوبی دریافت کرده اند ، قابل مشاهده میباشد .
توجه داشته باشید که در حین انجام عملیات و پس از چکاندن قطره در داخل چشم پرنده ، حرکات شدید صورت ، سبب خارج شدن واکسن از چشم پرنده نگردد . هر پرنده نیز بایستی تا زمان پلک زدن ، نگه داشته شود . در انجام این عملیات ، نبایستی عجله نمود زیرا با اینکار از تاثیرات یک واکسیناسیون مناسب بی بهره خواهید ماند .

استفاده از روش سوراخ کردن ( زیرجلدی ) :
در این روش ، واکسن در پوست نازک پرنده تزریق میشود . روش فوق ، بصورت اختصاصی برای واکسیناسیون آبله پرندگان بکار برده میشود . اگرچه واکسن Encephalomyelitis پرندگان نیز بطور معمول ، با واکسن آبله ترکیب میشود .
برای انجام این نوع واکسیناسیون ، عموما از پوست بال ( Wng Web ) استفاده میشود . از طریق سوراخ کردن پوست ران و همچنین پاها نیز میتوان این نوع واکسیناسیون را انجام داد . توجه داشته باشید که از تماس واکسن با دهان و چشم پرنده ، جلوگیری نمائید . این نکته از اهمیت ویژه ایی برخوردار است زیرا در صورت عدم توجه به آن ، ضایعاتی در چشمها و دهان ایجاد خواهند شد .
در هنگام انجام این نوع واکسیناسیون ، با مشکلات مختلفی مواجه خواهید شد . اگر واکسن در پوست بال ، درست در مکانی که پرنده در هنگام خواب سر خود را آنجا قرار میدهد ، تزریق گردد ، متعاقبا ضایعاتی در سر پرنده ایجاد خواهد شد . ضایعات در این ارگانها ، در مواردی آنچنان شدید است که بر روی تغذیه پرنده ، تاثیرگذار میباشند .
از سوی دیگر ، تمامی ویال ها و همچنین وسایل استفاده شده در حین واکسیناسیون ، بایستی به دقت از محیط فارم جمع آوری گردند . احتمال میرود که پرندگان به این وسایل نوک زده و ضایعات دهانی یاد شده ، در آنها بروز نماید .

استفاده از روش تزریقی :
تزریق زیرجلدی یا داخل عضلانی ، معمول ترین روش جهت واکسیناسیون با واکسنهای حاوی روغن یا هیدروکسید آلومینیوم و همچنین برخی واکسنهای زنده ، میباشد . بطور معمول واکسنها را میتوان در ویالهای 500 تا 1000 دوزی تهیه نمود . این درحالیست که با استفاده از انواع واکسنهای اتوماتیک ، توانایی واکسینه نمودن تعداد بالایی از پرندگان را خواهیم داشت .
بطور معمول ، سینه ، پاها یا پائین گردن جهت تزریق استفاده میشوند . دقت در نحوه صحیح ورود سوزن به بدن از اهمیت ویژه ایی برخوردار بوده و در واقع ، حیاتی میباشد . در صورت عدم ورود مناسب سوزن به بدن ، ممکن است شاهد ایجاد حالت گرانولوما بوده و متعاقب آن ، با توجه به محل تزریق ، فلجی یا تورم سر را مشاهده نمائید .
از سوی دیگر ، دقت در گرفتن پرنده برای انجام عملیات واکسیناسیون نیز نقش مهمی را ایفا میکند . در واقع ، در صورت اهمال در انجام صحیح عملیات فوق ، ممکن است شاهد فلجی طیور پرورشی باشید . به منظور پیشگیری از پخش آلودگیهای ویروسی و باکتریایی ، پس از واکسیناسیون 200 پرنده ، سوزن دستگاه تزریق را بایستی تعویض نمائید.
در حال حاضر ، ضمیمه هایی برای سرنگهای اتوماتیک ساخته شده اند که سوزن را بین هر واکسیناسیون بصورت اتوماتیک ضدعفونی نموده و کمک شایانی را در جهت کاهش خطر آلودگی پرندگان خواهد کرد .
از سوی دیگر ، از سیستم تزریق فاقد سرنگ نیز میتوان استفاده نمود . این سیستم در حال حاضر تنها برای برخی از واکسنها قابل استفاه بوده و به طرز چشمگیری ، احتمال بروز عوارض مرتبط با سوزن را در پرنده کاهش میدهد .

استفاده از روش داخل جنینی :
در این پروسه ، واکسن با استفاده از دستگاهی خاص و از طریق اتاقک هوایی در سن 17.5 تا 19 روزگی دروه انکوباسیون تخم مرغهای واجد نطفه ، وارد تخم مرغ میشود . موثر بودن این نوع سیستم واکسیناسیون در بیماریهایی چون مارک به اثبات رسیده است . از سوی دیگر ، واکسنهایی نیز جهت استفاده با این سیستم بر علیه بیماری بورس عفونی پرندگان ، ساخته شده است .
تلاش در جهت تهیه واکسنهایی از این دست ، به سرعت در حال پیشرفت است و پیش بینی میشود که در آینده ، واکسنهای بیشتری برای استفاده در این سیستم ساخته شوند .

منبع :
Vaccine Administration to poultry flocks . Merial Avian Business Unit , USA .

توجه :
منتشر شده در شماره 51 هفته نامه خوشه .[/SIZE]