رله بوخهلتس
وضیحاتی درباره حفاظت ترانسفورماتورهای قدرت
:
n بو خهلتس يك ابزار حفاظتي است كه بر اساس توليد غير عادي گاز در داخل ترانسفورماتور بهنگام وقوع خطاهاي الكتريكي كار ميكند.اين گاز به قسمتهاي بالائي ترانسفور ماتور يا كنسرواتور جريان مي يابند.
اگر در حين عبور گاز به سمت كنسرواتور يك جابجائي شديد وآشفتگي جريان روغن به علت فشار گازها در مسير لوله كشي مخزن به كنسر واتور ايجاد شود مدار قطع(تريپ) رله بوخهلتس فعال مي گردد.
همچنين گازها ميتواند در نتيجه تخليه جزئي ناشي از ضعف عايقي به تدريج توليد گردد در اين حالت نيز گازها در حركت خود به سمت كنسرواتور در محفظه بالائي بوخهلتس جمع مي شوند وسبب ايجاد سيگنال آلارم ميگردند.
خطا هائی که سبب بکار انداختن رله بوخهلتس میشود عبارتند از:
1-جرقه بین قسمتهای زیر فشار وهسته ترانسفور ماتور
2- اتصال زمین
3- اتصال حلقه وکلاف
4- قطع شدن در یک فاز
5- سوختن آهن
6- چکه کردن روغن از ظرف روغن ویا از لوله های ارتباطی
محل نصب رله بوخهلتس در لوله رابط بین ترانسفورماتور وظرف انبساط روغن میباشد .
رله دیفرانسیل
n رله ديفرانسيل حفاظت اصلي ترانسفورماتور را بر اساس مقايسه جريانهاي طرفين آن به عهده داشته وعملكرد آن ناشي از عوامل زير ميباشد.
الف: اتصالي در داخل ترانسفورماتور(نظير اتصال فاز به فاز- اتصال حلقه ويا اتصال بين سيم پيچهاي اوليه وثانويه)
ب: اتصالي درخارج ترانسفور ماتور براثر عوامل خارجي درمحدوده حفاظت رله يعني بين CTهاي طرفين.
پ:حالتهاي كاذب ناشي از اشكال درCTيامدارات مربوطه.
طرز کار این رله به این شرح است که مقایسه جریانهای قبل وبعد از ترانسفورماتورها توسط ترانسفورماتورهای جریان انجام میشود.
این ترانسفورماتورهای جریان باید دارای جریان زکوندر(ثانویه)برابر(معمولا 5آمپر)و منحنی مغناطیسی برابر باشند وطوری مخالف یکدیگر بسته شوند که در حالت عادی ونرمال جریانهای زکوندر همدیگر را خنثی کرده و رله بدون جریان باشد .
اگر این برابری جریان در دو طرف محدوده حفاظت شده در اثر یک اتصالی از بین برود تفاوت جریانهای دو ترانسفورماتور جریان از مدار رله عبور کرده و باعث تحریک آن میشود که مستقیم یا غیر مستقیم سبب قطع کلید شبکه میگردد .
رله دیفرانسیل فقط محدوده داخل خود را حفاظت میکند واز این جهت از آن بیشتربرای حفاظت ترانسفورماتورها- ژنراتورها وموتورهای فشار قوی وشین ها استفاده میشود .
رله دیفرانسیلی که برای حفاظت ترانسفورماتور بکار برده میشود نباید دارای حساسیت زیاد باشد زیرا در ترانسفورماتورهای سالم نیز اغلب تفاوت جرینی در دو طرف سیم پیچی زکوندر ترانسفورماتور جریان ظاهر میشود .این تفاوت جریان اولا توسط جریان مغناطیسی (جریان بدون بار) ودر ثانی توسط برابر نبودن منحنی مغناطیسی ترانسفورماتورهای جریانی که دو طرف ترانسفورماتور نصب شده است مخصوصا در جریان خیلی زیاد ایجاد میشود .
E/F PROT TRIP
n هرگاه ترانس دچار اشکال شود و اتصال زمین گردد وفرمان قطع به بریکر داده شود این آلارم ظاهر میگردد.
n اتصال زمین یا اتصال بدنه در ترانسفورماتورهای روغنی ,ابتدا در اثر تخلیه الکتریکی وسرانجام در اثر جرقه وقوس الکتریکی بوجود می آید . جرقه وتخلیه الکتریکی , اولاباعث تجزیه روغن میشود و در ثانی تولید گاز در داخل روغن میکند .
n از نظر الکتریکی اتصال زمین ترانسفورماتور مثل هر اتصال زمین دیگری سبب تغییر پیدا کردن ولتاز فازها و در نتیجه جابجا شدن نقطه صفر ستاره در سیستم سه فازه میشود و شدت آن اولا بستگی به ولتاز سیم پیچی که اتصال زمین پیدا کرده است و در ثانی بستگی به محل اتصالی شده دارد.
n برای تشخیص اتصال زمین ترانسفورماتور و حفاظت آن در مقابل خطاهائی که اتصال زمین بوجود می آورد سه روش موجود است که عبارتند از :
n الف – مراقبت روغن توسط رله بوخلتس
n ب – رله دیفرانسیل
n ج – سنجش جریان زمین
n عوامل وخطاهائی که از خارج ترانسفورماتور را تهدید میکند عبارتست از:
n 1-اتصالی در شبکه( بخصوص اتصال شین)
n 2-اضافه بار
n 3-ازدیاد ولتاز در اثر موج سیار
OVER FLUX PROT
اين رله OVER FLUX (رله افزايش شار مغناطيسي) بر اثر افزايش بيش از حد شار مغناطيسي ترانسفورماتور ناشي از تغير نسبت ولتاژ به فركانس عمل ميكند
ZERO VOLTAG
n اين رله در مواقعي كه ولتازترانسفورماتور صفر شود بريكرهاي دو طرف ترانسفورماتور راباز ميكند.
OVER FLUX PROT
اين رله OVER FLUX (رله افزايش شار مغناطيسي) بر اثر افزايش بيش از حد شار مغناطيسي ترانسفورماتور ناشي از تغير نسبت ولتاژ به فركانس عمل ميكند .
R.E.F PROT
n رله REF(رله اتصال زمين محدودشده) حفاظت در برابر اتصالي در داخل ترانسفورماتور(نظير اتصال فاز به فاز- اتصال حلقه ويا اتصال بين سيم پيچهاي اوليه وثانويه) ونوع عملكرد رله مثل رله ديفرانسيل بوده وبر مبناي تفاضل جريانهاي طرفين عمل ميكند وبراي اتصالهاي خارج از زون رله عكس العمل نشان نميدهد.
SC PROT
n اين رله حفاظت سيم پيچ تا محدوده CTدر يك طرف ترانسفورماتوررا به عهده دارد وهرگاه جريان از حد تنظيمي در همان طرف بيشتر شود اين رله عمل ميكند.
WINDING TEMP
n در ترانسفورماتور يك نشان دهنده و كنترل كننده دماي سيم پيچ تعبيه شده است كه دو هدف اساسي زيررا برآورده ميكند.
1. خاموش وروشن كردن دو گروه فنها در هنگام پائين آمدن وبالا رفتن دماي ترانسفورماتور.
2.توليد سيگنال آلارم وتريپ در هنگام اضافه بار ترانسفورماتور وياايجاد اشكال درعملكرد تجهيزات خنك كننده كه موجب تحمل حرارت زياد ميگردد.
-GT BUCHHOLZ STAGE 1 ALARM
n آلارم مربوط به رله بوخهلتس ترانس زمین (محله اول) عمل کرده است .
n بر اثر تخليه جزئي ناشي از ضعف عايقي, گاز به تدريج توليد گرديده دراين حالت گازها در حركت خود به سمت كنسرواتور در محفظه بالاي بوخهلتس جمع شده اند وفشار گاز داخل رله از حالت نرمال خارج شده وباعث ايجاد سيگنال آلارم گرديده است.
-GTOIL TEMP STAGE 1 ALARM
n اين آلارم نشانه بالارفتن درجه حرارت روغن ترانس زمین (مرحله اول) است ولي در حد تريپ ترانسفورماتورنيست.
1.بارترانسفورماتوربا هماهنگی دیسپاچینگ كاهش يابد.
2.سيستم خنك كننده ترانسفورماتور(فنها)بررسي شودچنانچه فنها در مدارنمی باشدآنها را درمدارقراردهید در صورت خرابی فنها علت بررسی و گزارش شود.
3. شير هاي متصل به رادياتور بررسي شود بازباشند.
4.درجه حرارت سيم پيچ و رله هاي مرتبط آن بررسي شود.
-GT OIL LEVEL ABNORMAL
n سطح روغن كنسرواتورترانسفورماتورزمي ن افزایش یا کاهش یافته است و یا به هر دلیلی از حالت نرمال خارج شده است سطح روغن را از روی عقربه نشان دهنده سطح روغن داخل کنسرواتور بازدید نمائید و چنانچه کمبود روغن مشاهده شد جهت رفع كمبود روغن اقدام شود.
-GT RELIEF VENT ALARM
n آلارم مربوط به سوپاپ اطمینان روغن ترانس زمین عمل کرده است وبه علت اهمیت عملکرد این رله, ترانسفور ماتوربررسی و چک شود همچنین به دیسپاچینگ گزارش شود در صورت صلاحدید متخصصین مربوطه ترانسفورماتور باید از مدار خارج شود و ودرصورت کاذب نبودن این آلارم مراحل زیر انجام گیرد.
1. تست باز بودن شیر خروجي روغن به طرف كنسرواتور
2. جهت آناليز وانجام آزمايش هاي فيزيكي وشيميايي نمونه گيري ازروغن ترانسفورماتور انجام گيرد.
3. آزمايش مقاومت عايقي ومقاومت سيم پيچ توسط متخصص انجام گیرد.
4.در صورت کاذب بودن آلارم علت ظاهر شدن آن توسط کارشناسان مربوطه بررسی و گزارش شود .
WINDING TEMP STAGE 1 ALARM
n اين آلارم نشانه بالارفتن درجه حرارت سيم پيچ ترانس دراثر ازدیاد حرارت می باشد ولي در حد تريپ ترانس نيست.
1.با هماهنگی دیسپاچینگ بارترانسفورماتوركاهش يابد.
2.سيستم خنك كننده ترانسفورماتور(فنها)بررسي شودچنانچه فنها درمدارنیست آنهارا درمدارقراردهید , در صورت خرابی فنها علت آن بررسی و گزارش شود
OVER FLUX PROT ALARM
n اين آلارم نشانه آنست كه شار مغناطيسي هسته ترانسفورماتور به خاطر تغييرنسبت ولتاژ به فركانسV/F زيادتر از حد مجازشده است ولي در حد تريپ نيست پس ازبهبود وضعيت آلارم ريست ميشود.
n تغییرات ولتاژ را با قرار دادن تپ چنجرروی حالت دستی وبا کم وزیاد نمودن تپ اصلاح نمائید .
n در صورت نوسانات فرکانس آنرا به دیسپاچینگ گزارش نمائید
OIL LEVEL ABNORMAL
n سطح روغن كنسرواتورترانسفورماتورافز ایش یاکاهش یافته است ویا به هردلیلی ازحالت نرمال خارج شده است سطح روغن را ازروی عقربه نشان دهنده سطح روغن داخل کنسرواتوربازدید نمائید وچنانچه کمبود روغن مشاهده شد جهت رفع کمبود روغن اقدام شود .
RELIEF VENT ALARM
n آلارم مربوط به سوپاپ اطمینان روغن ترانس عمل کرده است وبه علت اهمیت عملکرد این رله, ترانسفور ماتوربررسی و چک شود همچنین به دیسپاچینگ گزارش شود در صورت صلاحدید متخصصین مربوطه ترانسفورماتور باید از مدار خارج شود و ودرصورت کاذب نبودن این آلارم مراحل زیر انجام گیرد.
1. تست باز بودن شیر خروجي روغن به طرف كنسرواتور
2. جهت آناليز وانجام آزمايش هاي فيزيكي وشيميايي نمونه گيري ازروغن ترانسفورماتور انجام گيرد.
3. آزمايش مقاومت عايقي ومقاومت سيم پيچ توسط متخصص انجام گیرد.
4.در صورت کاذب بودن آلارم علت ظاهر شدن آن توسط کارشناسان مربوطه بررسی و گزارش شود .
OIL TEMP STAGE 1 ALARM
n اين آلارم نشانه بالارفتن درجه حرارت روغن است ولي در حد تريپ ترانسفورماتورنيست.
1.بارترانسفوربا هماهنگی دیسپاچینگ كاهش يابد.
2.سيستم خنك كننده ترانسفورماتور(فنها)بررسي شودچنانچه فنهادر مدارنمی باشدآنها را درمدارقراردهید در صورت خرابی فنها علت بررسی و گزارش شود.
3. شير هاي متصل به رادياتور بررسي شوند بازباشند.
4.درجه حرارت سيم پيچ و رله هاي مرتبط آن بررسي شود
OLTC SUPPLY FAIL
آلارم مربوط به تغذیه موتور تپ چنجرفعال شده است .
هنگامی که در تغذیه تپ چنجر خطایی به وجود آید یا به طور کلی در مدار تغذیه موتور تپ چنجر(که سه فاز است)ترانس اشکال پیدا شود این آلارم ظاهر میشود .
1.فيوز سه فاز 380V ACمربوط به تغذيه موتور تپ چنجر در تابلوتپ چنجرچك شود وصل باشد.
2. فيوز سه فاز 380V ACمربوط به تغذيه موتور تپ چنجر در مارشلينگ T5چك شود وصل باشد.
3.در صورت عملكرد رله آندر ولتاژتغذيه موتوردر تابلو تپ چنجر
ولتا‍ژاصلاح گردد
OLTC INCOMPLET
n تپ چنجر به طور ناقص عملكرده است واین آلارم بسیار مهم است .
n با مشاهده این آلارم باید سریعا عملکرد تپ چنجر را به وسیله دسته مخصوص خود به صورت دستی کامل نمود
