راه های مقابله با پوكي استخوان

Eshragh-Archi

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
راه های مقابله با پوكي استخوان

تاريخ انتشار: ۰۴ مرداد ۱۳۸۸ - ۰۹:۰۷
غانمي‌فرد، لبنيات پرچرب مانند خامه و پنير چرب را حاوي كلسيم كمتري مي‌داند و توصيه مي‌كند: از خوردن غذاهاي پرچرب پرهيز شود؛ چرا كه وجود چربي در غذا باعث تركيب آن با كلسيم در روده‌ها و ايجاد تركيبات نامحلول كلسيم مي‌شود كه اين ماده معدني را غيرقابل جذب مي‌كند.
جام جم آنلاين: با افزايش سن، ضعف ، شكستگي استخوان ، خميدگي پشت و كوتاه شدن قد ايجاد مي‌شود كه اغلب كارشناسان از اين علائم به عنوان نشانه‌هاي پيري ياد مي‌كنند ، اما اين علائم در واقع نشانه‌هاي يك بيمار «پوكي استخوان» (استئوپروز) است.
مهران ستاره، جراح و متخصص ارتوپدي كه پوكي استخوان را به دليل عدم وجود درد و هرگونه علائم هشداردهنده‌، قاتل خاموش مي‌نامد، اين عارضه را كاهش تراكم استخوان تعريف كرده و اظهار مي‌كند: افزايش سن، عدم تحرك، رژيم غذايي فاقد پروتئين و كلسيم، مصرف برخي داروها، عدم تماس با نور خورشيد بويژه در مناطق سردسير و نيز زمينه‌هاي ارثي و عوامل ژنتيكي، از جمله عوامل موثر در پيشرفت و تسريع كاهش تراكم استخوان است.
ژيلا اميني، فيزيوتراپ هم داروهاي ضد انعقاد خون نظير هپارين، ضدتشنج مثل فنتوئين، داروهاي ادرارآور، مصرف طولاني مدت مسكن‌ها، اختلالات هورموني نظير كم‌كاري و پركاري تيروئيد و ابتلا به ديابت را در بروز پوكي استخوان موثر مي‌داند.
ستار غانمي‌فرد كه پژوهش‌هايي در خصوص تغذيه دانش‌آموزان و دانشجويان داشته، كمبود كلسيم را يكي از اصلي‌ترين عوامل ابتلا به پوكي استخوان مي‌داند و مي‌گويد: كاهش استروژن، مصرف سيگار و الكل و برخي بيماري‌ها نيز در كاهش توده استخواني موثر است.
منابع كلسيم
غانمي‌فرد، شير كم‌چرب، ماست بدون چربي، پنير، دانه خردل، كلم پيچ، كنسرو ماهي آزاد با استخوان و نيز ساردين با استخوان، گل‌كلم، برگ كلم و برگ شلغم را از جمله منابع غذايي غني از كلسيم دانسته و اضافه مي‌كند: انواع مواد خوراكي نظير سيب زميني، كدو، نخود، صيفي‌جات و ريشه بعضي از اين مواد نيز منبع مناسبي براي تامين كلسيم هستند.
اين پژوهشگر تغذيه با ذكر اين مطلب كه حبوبات نيز منبع خوبي براي كلسيم هستند، اظهار مي‌كند: مقدار كلسيم جذب شده از حبوبات به خاطر اسيد فيتيك موجود در آنها كم است.

غانمي‌فرد، لبنيات پرچرب مانند خامه و پنير چرب را حاوي كلسيم كمتري مي‌داند و توصيه مي‌كند: از خوردن غذاهاي پرچرب پرهيز شود؛ چرا كه وجود چربي در غذا باعث تركيب آن با كلسيم در روده‌ها و ايجاد تركيبات نامحلول كلسيم مي‌شود كه اين ماده معدني را غيرقابل جذب مي‌كند.
تشخيص بيماري
طبق پيش‌بيني سازمان بهداشت جهاني، اين بيماري در سراسر دنيا در حال افزايش است، اين در حالي است كه تا 20 سال گذشته به دليل نبود راهي براي اندازه‌گيري تراكم استخوان و درمان بيماري، وجود آن ناديده گرفته مي‌شد؛ اما امروزه از طريق دانسيتومتري ميزان تراكم استخوان قابل اندازه‌گيري است. اميني با اشاره به اين‌كه مچ دست، ران و مهره‌هاي پشتي، شايع‌ترين مناطق درگير پوكي استخوان هستند، تصريح مي‌كند: اين بيماري اغلب به طور تصادفي در عكسبرداري با اشعهX ، ايجاد شكستگي در طول يك تصادف يا درد پشت در اثر ايستادن طولاني مدت، خود را نشان مي‌دهد. غلامرضا احمدي، متخصص پزشكي هسته‌اي، دانسيتومتري را اندازه‌گيري تراكم ماده معدني استخوان عنوان كرده و مي‌گويد: به دليل ارتباط مستقيم بين پوكي استخوان و شكستگي، انجام دانسيتومتري جهت تعيين ميزان طبيعي ماده معدني استخوان پيشنهاد مي‌شود.
وي با بيان اين كه دانسيتومتري روشي بي‌ضرر براي تشخيص زودرس پوكي استخوان است، توصيه مي‌كند: قبل از ابتلا به اين بيماري، زنان بالاي 45 سال و مردان بالاي 55 سال، حتي بدون داشتن علائم پوكي استخوان اين تست را انجام دهند تا در آينده دچار شكستگي استخوان نشده و متحمل هزينه‌هاي سرسام‌آور و درد روحي و جسمي ناشي از اين بيماري نشوند.
اين پزشك متخصص، سنجش استخوان را براي يماران ديابتي، پيوند كليوي، تالاسمي ماژور، افرادي كه به مدت طولاني از كورتيكواستروئيدها استفاده كرده‌اند، بيماراني كه به علل مختلف دچارشكستگي شده و افرادي كه در سنين بالاتر به سر مي‌برند، ضروري عنوان كرد.
احمدي با ذكر اين مطلب كه هزينه انجام سنجش تراكم استخوان به مراتب كمتر از هزينه درمان استئوپروز (پوكي استخوان) است، تصريح مي‌كند: اين مبلغ بسته به نوع و مرحله بيماري در افراد مختلف متفاوت بوده و به طور تقريبي هزينه‌اي معادل 26 هزار تومان مورد نياز مي‌باشد.
وي ادامه داد: در صورتي كه ميانگين بين 5/2 تا 1 باشد، فرد دچار استئوپني و كمبود استخوان و در ميانگين‌هاي بالاي 5/2 مبتلا به استئوپروز بوده و در معرض شكستگي قرار دارد.
عوارض
دكتر ستاره، شكستگي را مهم‌ترين عارضه پوكي استخوان مي‌داند و مي‌گويد: در استئوپروزهايي كه در سنين بالا رخ مي‌دهد، اولين شكستگي در ناحيه لگن، در 30 - 25 درصد موارد منجر به مرگ بيمار خواهد شد. وي اظهار مي‌كند: 50 درصد اين گروه نيز با وجود درمان، طي يك سال پس از شكستگي جان خود را از دست مي‌دهند كه اين آمار، رقم بالايي به حساب مي‌آيد. اين ارتوپد متذكر مي‌شود: چنانچه فردي از ارتفاعي كمتر از سطح بدن خود سقوط كند و دچار شكستگي شود، قطعا به پوكي استخوان مبتلا مي‌باشد.
درمان
يك جراح و متخصص ارتوپدي، استخوان را بافت پويا و دائما در حال ساخت‌وساز و تخريب معرفي و تصريح مي‌‌كند: هدف از درمان استئوپروز، كاهش پروسه تخريب نسبت به ساخت‌وساز و منطقي كردن شيب كاهش تراكم استخوان مي‌باشد.
اميني درخصوص درمان علائم استئوپروز از طريق فيزيوتراپي اظهار مي‌كند: چنانچه استخوان‌ها در اثر پوكي دچار شكستگي شده و محدوديت حركتي پيدا كرده باشند، با انجام ورزش‌هاي مناسب همچنين با بهره‌گيري از فيزيكال‌تراپي، الكتروتراپي و مكانوتراپي، دامنه حركتي مفاصل به حالت نرمال بازگردانده شده و از دفرميته آنها جلوگيري مي‌كند.
وي مي‌افزايد: فيزيوتراپي موجب كاهش درد و جلوگيري از پيشرفت بيماري مي‌گردد. در سنين بالاي 40 سال نيز كاهش درد و بازگشت دامنه حركتي مفاصلي كه محدوديت يافته‌اند، از طريق درمان امكان‌پذير مي‌باشد. اميني با ذكر اين مطلب كه استئوپروز در سنين بالاي 65 سال قابل درمان نيست، ابراز مي‌كند: در افرادي كه به ميزان زيادي داروي كورتون مصرف كرده‌اند، پوكي استخوان قابل درمان نمي‌باشد؛ اما دفرميته‌هاي مفاصل قابل رفع است.
وي هر دوره فيزيوتراپي را شامل 10 جلسه عنوان مي‌كند و مي‌گويد: طول دوره درمان با توجه به ميزان پيشرفت بيماري و تشخيص پزشك متفاوت مي‌باشد. سازمان بهداشت جهاني، سال‌هاي 2000 تا 2010 را دهه استخوان و مفاصل ناميده است و مي‌گويد: اين اقدام بيانگر آثار و تبعات ويرانگر و خطرزاي پوكي استخوان مي‌باشد كه عنوان «اپيدمي خاموش قرن» را نيز به خود گرفته است.
براساس تغييرات سال‌هاي اخير در ميزان اين بيماري در نقاط مختلف دنيا، پيش‌بيني مي‌شود اين بيماري در 60 سال آينده، در بعضي مناطق كه شيوع كمتري داشته، روبه افزايش خواهد گذاشت و برعكس مثلا امروزه آمريكاي شمالي و اروپا، نيمي از موارد شكستگي مفصل ران را در افراد مسن شامل مي‌شوند، با اقدامات پيشگيرانه‌اي كه در حال حاضر روي دختران جوان متمركز شده است، تا سال 2050 اين ميزان قابل كاهش به يك‌چهارم مي‌باشد. اين در حالي است كه پيش‌بيني مي‌شود در آسيا و آمريكاي لاتين، شيوع پوكي استخوان همچنان روبه افزايش باشد.

 

Similar threads

بالا