راه حل ايمني ، طراحي آن است :طرح برنامه ايمني در كارخانه هاي صنعتي ، اولويت نخست

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار


هدف از اين مقاله تشريح خط مشي ايمني كارخانه و فلسفه وجودي آن است. ايمني كارخانه بدون وجود تعهد كامل و اصولي مديريت و همچنين اطمينان و اعتماد دو طرفه بين مديريت كارخانه و كادر ايمني، قابل دسترسي نخواهد بود. اگر براي ورود ايمني به كارخانه هزينه اي صرف نشود، موفقيتي حاصل نخواهد شد. همچنين لازم است، كاركنان نيز به خوبي از وظايف كادر ايمني و حمايت هاي مديريت كارخانه از واحد ياد شده در راستاي اجراي وظايف محوله آگاه باشند.


طرح برنامه ايمني نشان مي دهد كه چگونه ايمني سازمان و بقيه واحدهاي شركت با يكديگر متناسب مي شوند و در كجا و كدام نواحي، ايمني در سلسله مراتب شركت قرار مي گيرد. به عبارت ديگر استقلال ايمني و تركيب آن در داخل سازمان را نشان مي دهد، به طوري كه چارت سازماني خطوط مسئوليت را نشان مي دهد و عملكردها و مسئوليت هاي مدير ايمني كارخانه را بيان مي كند. كميته هاي داخلي شركت كه مسئول ايمني، بهداشت و محيط زيست هستند نيز مشخص مي شوند.
بسياري از شركت ها دريافته اند كه داشتن يك مدير ايمني (به غير از كارشناس ايمني كه براي هر ناحيه يا گروه كاري تعيين مي شود) مي تواند كار آمد باشد.
مدير ايمني مسئول حصول اطمينان از اجراي قوانين ايمني در آن حيطه كاري است. مدير ايمني با در اختيار داشتن كارشناسان ايمني در گروه هاي كاري (هر ماه يك بار و يا هر سه ماه يك بار) به بررسي و مطالعه موضوعات ايمني و اثر آنها در شركت مي پردازند و خط مشي هاي رايج و روش هاي كاري را مرور مي كنند. آنها تعيين مي كنند كه آيا روش هاي كاري ايمن هستند يا خير.
كارشناسان ايمني، گروهي از مهندسان ايمني هستند كه براي ايمني كلي سيستم انتخاب شده اند. به عبارت ديگر افرادي هستند كه مسئوليتشان حصول اطمينان از حركت شركت در مسير يك مديريت ايمني مؤثر است. اين گروه كار بسيار مشكلي دارد. آنها بايد اين اختيار را داشته باشند كه خط توليد را در صورت وجود يك مشكل ايمني متوقف كنند و در عين حال آگاه باشند كه در چه مواردي از اين اختيار خود استفاده كنند. مشكل اصلي كارشناسان ايمني آن است كه بايد بدانند چه وقت كوتاه بيايند و چه وقت موضع گيري كنند.
اگر سياست هاي ايمني شركت و اهداف آنها آشكار باشد، كارشناسان ايمني مي توانند به راحتي اين موقعيت ها را بسنجند. نكته مهمي كه بايد به آن توجه كرد آن است كه مسئولان يا مديران شركت ها بايد به كارگران آموزش دهند كه در صورت قرارگرفتن فردي در معرض ريسك، بدون ترس از مجازات، خط توليد را متوقف كنند. كارگران نبايد منتظر بمانند تا كارشناسان ايمني از راه برسند و به آنها بگويند كه چكار كنند. بسياري از حوادث را مي توان از طريق مداخله مستقيم سركارگر در وضعيت هاي خطرناك جلوگيري كرد. شركت هايي كه اين نكات را ناديده بگيرند با هزينه هاي سنگين خسارات مواجه خواهند شد. ايمني سيستم بايد در شركت و فرآيند توليد وارد شود. استفاده از استانداردهاي ايمني و مهندسي بايد صريحاً بيان شود. استانداردهاي محلي، ملي و بين المللي براي مراحل مختلف توسعه توليد و مديريت فرآيند بايد تبين شوند.









 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
ايمني سيستم
اين بخش از طرح برنامه بسيار مهم است. معمولاً تركيب يك كارخانه عناصر تشكيل دهنده خطر را مشخص مي كند. اينكه چگونه خطر شناسايي و كنترل شود و چگونه ريسك هاي باقي مانده كاهش يابند در اينجا مدنظر قرار مي گيرد. اولويت كاهش خطر به تفصيل تشريح مي شود. روش كاربرد آن نيز توضيح داده مي شود و علاوه بر آن بازرسي و كنترل هاي خطر نيز بيان مي شوند.


فرآيند رفع خطر
كاركنان و كارشناسان ايمني شركت بايد از ارايه يك برنامه ايمني موفق اطمينان حاصل كنند. در اين رابطه نحوه كنترل خطرات بسيار مهم است. براي مثال چه كسي اختيار تاييد اين نكته را دارد كه خطرات به حد كافي كنترل شده اند؟ بسياري از شركت ها از گروه كاري ايمني سيستم به عنوان يك اهرم كنترلي استفاده مي كنند، بنابراين لازم است يك سيستم رديابي خطر در شركت نهادينه شود. اين كار نه تنها امكان تحليل روندهاي كار را در جهت مطالعه الگوهاي حادثه فراهم مي سازد، بلكه مستندسازي داده هاي خطر را جهت رعايت قوانين ايمني و بهداشت كار آسان مي سازد.


ارزيابي ايمني
در اين بخش، شركت فعاليت هاي ايمني انجام شده و زمان انجام آنها را خلاصه مي كند. همچنين انواع تكنيك هاي آناليز ايمني استفاده شده نيز فهرست مي شود. راه حل ايمني، طراحي آن است. براي ايجاد يك نماي مديريت ايمني متناسب، كارشناسان به بازنگري كار نياز دارند. اين بخش به تشريح چگونگي انجام روند كار خواهد پرداخت.


آگاهي و آموزش ايمني
بخشي از طراحي ايمني در يك شركت كسب اطمينان از اين موضوع است كه كاركنان بدانند چه عملياتي ذاتاً ايمن و چه عملياتي ناايمن هستند. نه تنها بايد چنين اطلاعاتي در اختيار افراد قرار گيرد، بلكه بايد برنامه آموزش و آگاهي ايمني كارخانه نيز تشريح شود. يك جزء بسيار مهم از آگاهي ايمني، ايجاد يك فرآيند مجوز كار براي عمليات خطرناك است. بعضي از فعاليت ها شامل حمل دستي مواد خطرناك ورود به فضاهاي محدود و كار با جرثقيل نياز به مجوز دارد.


مديريت ريسك
فرآيند مديريت ريسك نه تنها از نقطه نظر قانوني بلكه براي خود شركت نيز مهم است. اداره مؤثر ريسك ها، برنامه ايمني را مقرون به صرفه و با ارزش مي سازد. به عبارت ديگر سود اضافي را از طريق صرفه جويي در هزينه ها براي شركت به دنبال دارد. چگونگي ارزيابي ريسك ها و معيارهاي پذيرفته شده، بايد تشريح شود.



بررسي و گزارش حوادث
اين مطلب كه چگونه گزارش، بررسي، مستند و برطرف مي شوند از پايه هاي يك برنامه مديريت ايمني محسوب مي شود. طرح برنامه ايمني بايد چگونگي بررسي حوادث كارخانه را شرح دهد. بسياري از كارخانه ها اصول متفاوتي از حوادث و اختيارات هيات بررسي آنها را تعريف مي كنند. وجود يك فرآيند اقدامات اصلاحي براي حصول اطمينان از عدم تكرار حوادث، ضروري است.


طرح آمادگي اضطراري
قوانين ايمني شركت را مجبور به داشتن يك طرح آمادگي اضطراري
مي كند. در واقع هر شركت بايد نشان دهد كه در مقابل بلاياي طبيعي و صنعتي تا چه حد از آمادگي لازم برخوردار است. بايد تشريح شود كه چه چيزي را اضطراري مي نامند؟ چگونه فرآيندهاي كارخانه جهت شناسايي موارد اضطراري بالقوه آناليز مي شوند؟ طرح هاي واكنش كدامند؟ و چگونه كارخانه عكس العمل هاي اضطراري را تمرين مي كند؟ در بسياري از اوقات اين يك طرح نسبتاً بزرگ است و كارخانه ها پوسترها و پلاكاردهايي را منتشر مي كنند كه به كاركنان بگويند در مواقع اضطراري مشخص چه كارهايي بايد انجام دهند. روش هاي واكنش اضطراري نيز به صورت دستورالعمل ارايه مي شود.


حفاظت محيط زيست و بهداشت حرفه اي
طرح برنامه بايد به طور آشكار فرآيندها و برنامه هاي كنترل مواد شيميايي و مواد خطرناك استفاده شده در كارخانه را خلاصه و طبقه بندي كند. همچنين برنامه هاي بهداشت حرفه اي نظير كنترل صوت، روشنايي و همچنين تهويه مطبوع نيز معرفي شوند.


ارزيابي پيمانكاران
بسياري از شركت ها از پيمانكار براي انجام امور خود استفاده مي كنند. برنامه ايمني پيمانكاران اثر مستقيمي بر برنامه ايمني شركت دارد. شركت ها بايد برنامه هاي ايمني پيمانكاران را ارزيابي كنند. بعضي از جنبه هايي كه بايد در ارزيابي برنامه ايمني پيمانكاران بررسي شوند عبارتند از:
- سوابق ايمني، بررسي كارگران پيمانكار و تجربه واحد ايمني
- ساختار مديريت ايمني، چه كسي مسئول ايمني و بهداشت است، سياست ها چگونه ابلاغ و پياده مي شود.
- روش هاي كاري ايمن
- سيستم گزارش حوادث
- فرآيند استفاده شده براي شناسايي و كنترل خطرات محيط كار
- نيازهاي ايمني پيمانكاران فرعي
- اجراي ايمني در محل كار، فردي كه روش هاي ايمني را اجراخواهد كرد.
- چگونه جلسات ايمني كاركنان برگزار مي شود.
شركت بايد مطمئن شود كه پيمانكار يك برنامه ايمني جامع را اجرا
مي كند. اگر پيمانكار موقتي و قرارداد كمتر از يك سال باشد، مي توان برنامه مختصرتري را اجرا كرد.


نتيجه گيري
بررسي و تجزيه و تحليل مديريت هاي موفق نشان مي دهد كه هر چقدر عمليات- ايمن تر صورت گيرد، زمان كاركرد نيز بيشتر خواهد شد و كارها مؤثرتر انجام مي گيرد. در مجموع مي توان گفت كه با رعايت موارد زير، ايمني به ميزان قابل توجهي در محيط كاري تضمين شد:
- تعيين اهداف عملي و قابل فهم
- ايجاد انگيزه در نيروي كار به منظور متعهد كردن افراد به انجام امور
- ارايه آموزش هاي عمومي و تخصصي ايمني و بهداشت شغلي مرتبط با فعاليت هاي هر واحد براي كليه پرسنل و پيمانكاران
- تعمير و نگهداري تجهيزات/ دستگاه ها به منظور كاهش
خطرات كاري.


منابع:
-مهندسي ايمني و ارزيابي ريسك/ترجمه حجت اله رضازاده
-سيستم هاي ايمني/ترجممه همايون لاهيجانيان -طرح ريزي سيستم ايمني و بهداشت حرفه اي/شبنم آذركيش، عليرضا نادري، مجيد پور حسين
 

Similar threads

بالا