دستورالعمل کار در ارتفاع

فاطمه یاس

عضو جدید
کاربر ممتاز
- هدف :

هدف از این دستورالعمل اجرایی تشریح چگونگی مراحل و رعایت مقررات و الزامات ایمنی کار در ارتفاع می باشد.

۲- دامنه کاربرد :

این دستورالعمل اجرایی برای کلیه ساختمان های متعلق به شهرداری منطقه ۲۱ و فعالیت هایی که در ارتفاع انجام می شود، کاربرد دارد .

۳- تعاریف :

کاردر ارتفاع: انجام کار انجام کار در مکان هایی که بلندی آن از سطح زمین ۲۰/۱ متر باشد، عملیات کار در ارتفاع محسوب می شود ضروری است که در این قبیل فعالیت ها اقدامات لازم جهت پیشگیری از سقوط در نظر گرفته شود.

داربست: داربست ساختاری است موقتی شامل یک یا چند جایگاه ، اجزای نگهدارنده ، اتصالات و تکیه گاه ها که به وسیله آن می توان کارهائی از جمله ، جوشکاری ، تمیزکاری سطوح، نقاشی ، سنگ زنی ، کار در ارتفاع ، و …. را انجام داد.

۴- مسوولیت ها

مسوولیت اجرای این دستورالعمل با پیمانکار مربوطه می باشد و مسوولیت نظارت برحسن اجرای این دستورالعمل را بر عهده مدیر HSE است.

۵- مراجع و اسناد مرتبط :

راهنمای توسعه سامانه مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای در شهرداری تهرانHSE-GU-001-00
روش اجرایی مجوز کار خطرناک (پرمیت) HSE-PR-019 دستورالعمل تجهیزات حفاظت فردی HSE-WI-56

۶- روش اجرا

دستورالعمل های ایمنی کار در ارتفاع که توسط واحد HSE تدوین گردیده به ناظرین پیمانکارانی که فعالیت های آنان شامل کاردر ارتفاع و داربست بندی می باشد ارسال گردیده و نظارت و بازرسی ادواری بر موارد ایمنی کار در ارتفاع بر عهده ناظرین پیمانکار است و می بایست فرایند اخذ مجوزکاردر ارتفاع طبق روش اجرایی مجوز کار خطرناک (پرمیت) HSE-PR-019 صورت پذیرد.


  • کاردرارتفاع


  • جهت انجام کار در ارتفاع بیش از ۲/۱ متر در صورتی که سکو یا پلت فرم مناسب در نظر گرفته نشده باشد باید طبق این دستورالعمل عمل نمود.
  • رعایت ضبط و ربط در محل کار الزامی است و محوطه انجام کار باید با نوار خطر مشخص گردد.
  • افرادی که در ارتفاع کار می کنند باید آموزش های ایمنی لازم را طی نموده باشند.
  • حداقل آموزش ها شامل (آشنایی با مقررات/ مجوز کار/ وسایل استحفاظی/ خطرات سقوط/ تجهیزات جلوگیری از سقوط) می باشد.
  • افرادی که در ارتفاع کار می کنند می بایست از نظر روحی، روانی، جسمی و اعتماد به نفس شرایط مناسب داشته را باشند هنگام کار در ارتفاع باید موضوع امداد و نجات افراد در نظر گرفته شده و پیش بینی تجهیزات امداد نجات و افراد امدادگر، نیز به عمل آید.
  • وسایل استحفاظی لازم باید در اختیار کارگران قرار گیرد کلاه ایمنی حتماً چانه بند داشته باشد.
  • شرایط خطرناک اطراف محل کار ( سطوح داغ – خطوط برق – تجهیزات مجاور – ریزش ساختمان و ….) باید در نظر گرفته شود.
  • حداقل فاصله تا خطوط برق ۳۰۰ ولت ( پوشش دار ) یک متر می باشد.
  • حداقل فاصله تا خطوط برق ۳۰۰ ولت تا ۵۰ کیلوولت ( پوشش دار) ۳ متر و بیش از ۵۰ کیلوولت به ازای هر کیلو ولت یک سانتی متر به این فاصله اضافه می شود.
  • در شرایط جوی خطرناک ( وزش باد شدید – طوفان – برف و باران – رعد و برق) از کارکردن در ارتفاع در محیط باز جلوگیری شود.
  • در صورت تردد خودرو در اطراف محل کار، باید از علائم ترافیکی هشداردهنده استفاده شود اخذ گردد.
  • جهت کار در ارتفاع هنگام شب باید روشنایی مناسب تدارک دیده شود.
  • در صورت حمل مواد و تجهیزات به ارتفاع (خصوصاً حمل مواد خورنده و شیمیایی) باید از تردد افراد در زیر بار معلق جلوگیری نمود.
  • کارکنان نباید روی سقف ساختمانی که استحکام کافی ندارد کار کنند (سقف های ایرانیتی – سقفهای فلزی پوشیده) در صورت نیاز باید تخته یا پلت فرم روی سقف قرار گیرد و سپس نسبت به انجام کار اقدام نمود.
  • در زمان نصب سقف و بدنه مخازن استفاده از تجهیزات جلوگیری از سقوط الزامی است و حتی المقدور کار روی زمین انجام شود و سپس به محل کار در ارتفاع انتقال یابد.
  • تمامی سکوهای کاری، نردبانها، داربست ها، راهروها، بالابرهای مواد می بایستی دارای شرایط ایمن و مناسبی برای کار بوده و به طور منظم مورد بازرسی قرار گیرند.
  • سکوهای کاری می بایستی کاملا تمیز نگه داشته شوند تا از هر گونه لیز خوردن و همچنین پرتاب شدن اشیاء به پائین جلوگیری شود.
  • گره قدرت طناب را به اندازه قابل ملاحظه ای کم می کند. بنابراین طنابهای نجات را هرگز گره نزنید.
  • طناب نجات را با طول مناسبی که محل بازی زیادی نداشته باشد ببیندید تا در صورت افتادن شما را با کمترین سقوط متوقف کند.
  • کارکنانی که در داربستهای معلق که ارتفاع آن بیش از ۲/۱ متر است کار می کنند هر کدام جداگانه باید مجهز به کمربند ایمنی باشند.
  • کمربند ایمنی چرمی را باید با صابونهای مخصوص شستشوی زمین و یا صابون زیتون و آب شست و در حرارت معمولی اطاق خشک نمود.
  • وسائل چرمی باید قبل از خشک شدن کامل با روغن نباتی ( استفاده از روغن های دیگر مجاز نیست) چرب شده و هرگز در معرض گرمای بیش از حرارت قابل تحمل بدن انسان که باعث خراب شدن آنها گردد قرار نگیرد.
  • کمربندهای پنبه ای یا کتانی را باید پس از شستن با آب و صابون و فشردن آن در حرارت متعادل با توجه به این که تا حرارت ۱۰۰ درجه سانتی گراد ( ۲۱۲ درجه فارنهایت ) به آنها زیانی وارد نمی شود خشک کرد.
  • کمربند ایمنی و طناب نجات باید قبل از هر بار استفاده توسط سرپرست کار به دقت بازدید و حداقل هر سه ماه یک بار و پس از هر تعمیر توسط شخص فنی صلاحیت دار بازرسی و ایمن بودن آن مورد تائید قرار گرفته و در صورت مشاهده عیب و نقص تعمیر و در غیر این صورت از سرویس خارج نمائید.


  • نردبانها
  • مدت زمان استفاده از نردبان کوتاه باشد.
  • خصوصیت و ماهیت کار طوری باشد که استفاده از روشهای دیگر به جز نردبان امکان پذیر نباشد.
  • موقعیت و جایگاه استفاده از نردبان می بایستی به دقت بررسی شود.
  • دیوار تکیه گاه و همچنین سطح زمین که نردبان در آنها قرار داده شد می بایستی خشک و غیر لغزنده باشد.
  • در شرایطی که در محل استفاده از نردبان عابرین و یا وسایل نقلیه عبور می کنند بایستی توجه خاص صورت گیرد.
  • پایه های نردبان می بایستی در هنگام استفاده از ثبات کافی برخوردار باشد.
  • شیب نردبان بایستی در حد اپتیمم باشد و نسبت فاصله پایه نردبان به ارتفاع دیوار بایستی ۱ به ۴ باشد.
  • در هنگام کار بر روی نردبان شرایط آب و هوایی بایستی مناسب باشد (در هنگام بارندگی و باد شدید بایستی از کار کردن بر روی نردبان اجتناب شود ).
  • مجاورت نردبان با خطوط انتقال برق بایستی به دقت بررسی شود.
  • حداقل یک متر از نردبان بایستی بالاتر از سطح ارتفاع دیوار یا جسمی باشد که به آن تکیه داده شده است.
  • تمامی افراد بایستی نحوه استفاده از نردبان را بیاموزند.
  • کف کفش افراد هنگام بالا رفتن از نردبان تمیز باشد تا از لیز خوردن آنها جلوگیری شود.
  • نگهداری و حمل و نقل صحیح نردبان بسیار مهم است.
  • نبایستی مواقعی که مدت زمان انجام کار طولانی بوده یا محدوده انجام کار گسترده باشد از نردبان استفاده نمود.
  • در شرایطی که فضای کافی برای باز کردن نردبانهای دو طرفه به طور کامل وجود نداشته باشد نبایستی از آنها استفاده شود.


  • سکوهای بالابرنده متحرک
این گونه بالابرها برای انواع فعالیتها در ارتفاع های زیاد مناسب می باشند.
  • افرادی که با این گونه بالابرها کار می کنند بایستی آموزشهای لازم در خصوص نحوه کار با آنها را بیاموزند.
  • قبل از شروع به کار بایستی مورد تست قرار گیرند تا از عملکرد صحیح آنها مطمئن شد.
  • سکوهای بالابرنده نبایستی بیش از حد بارگذاری شوند.
  • هرگز در شرایطی که سکو بالا برده شده است نبایستی آن را حرکت داد.
  • این سکوها بایستی بر روی سطح هموار و با ثبات کافی استفاده شوند.
  • حرکت چرخها بایستی روان باشد. ترمز و ثابت کننده نیز بایستی سالم باشد.
  • در هنگام کار با این سکوها بایستی علائم هشدارها و موانع مناسب در محل نصب گردد تا از تصادف با سایر وسایل نقلیه پیشگیری شود.
  • در هنگام کار بایستی به خطوط انتقال برق توجه نمود.
  • در شرایطی جوی نامناسب از کار بر روی سکوهای متحرک خودداری شود.
  • دستگاه بایستی به طور مرتب مورد بازرسی قرار گرفته و عملکرد موتور و تجهیزات آن بررسی شود.
 

فاطمه یاس

عضو جدید
کاربر ممتاز
  • انواع داربستها

داربست جوشی
  • داربست های معلق
  • داربست های لوله ای
  • برج های دسترسی(پله هائی برای رفتن به ارتفاع )
  • بالابر هوائی
  • خرک ها (برای کار در ارتفاع کمتر از ۲ متر)

مکان های مورد استفاده


  • برای مکان های عمومی
  • برای زیر سقفی
  • برای جاهای مورب

شرایط اصلی


  • داربست بایستی بالاترین حد ایمنی را دارا باشد.
  • اجزاء داربست بایستی دارای گواهی فنی باشد و از جنس مناسب ساخته شده باشد.
  • اجزاء داربست بایستی به طور دوره ای بوسیله فرد صلاحیت دار بازرسی شوند و اگر اجزاء ناقص و معیوب پیدا شد آنها را جایگزین نماید.
  • هر داربستی بایستی توسط افراد با صلاحیت ساخته شود .
  • داربست نبایستی استفاده گردد قبل از کامل شدن آن و تصدیق کردن بوسیله فرد صلاحیت دار.
  • داربست ها بایستی بیشترین امنیت را برا ی کسانی که پائین آن کار می کنند را تامین نماید.

نیاز های عمومی

۱ ظرفیت


  • داربست ساخته شده بایستی بتواند ۴ برابر فشار کاری خود را تحمل کند.
  • وایرهائیکه برای حمل و نقل هوائی بکار می رود بایستی ۶ برابر فشار کاری خود را تحمل نماید.
  • اجزاء بستها بایستی بتواند ۳ برابر میزان فشار کاری را تحمل نمایند.
  • داربست برای کارها و قسمتهای خاص بایستی توسط فرد با صلاحیتی طراحی گردد.
۲- سکوی کار (در داربست )


  • تخته ها بین ۱۵۰mmو ۳۰۰mm می توانند از ساپورت بیرون بیایند مگر مواقعی که حفاظ مناسب طراحی و نصب گردد.
  • سکوها بایستی افراد را در مقابل سرخوردن محافظت کنند
  • ارتفاع بین دو سکو کار (طبقه ) بین ۱۸۰۰ – ۲۰۰۰mm می باشد.
  • داخل هر طبقه بین حفاظها و لوله های عمودی بایستی توسط تخته پر شوند.
  • اجزائی که دارای فلزات غیر همسان هستند استفاده نکنید مگر اینکه توسط فرد با صلاحیتی تائید شده باشد.
  • تخته ها را رنگ نکنید ، باستثنای لبه های آنها که می تواند برای شناسائی باشد.
  • عرض تخته ها بایستی حداقل ۲۵۰mm باشد.
  • لبهای بیرونی تخته ها نبایستی بیش از ۲۰۰mm از محل کار به بیرون بیایند.
  • حداقل ضخامت برای تخته ها ۵۰mm می باشد، اگر تخته جزء جایگاه کار باشد نبایستی بیشتر از ۴ برابر ضخامت آن از انتهای تکیه گاه کار تجاوز نماید.

۳- ساپورت داربست

ساپورت های داربست ۳ نوع هستند: افقی عمودی مورب


  • نسبت بین ارتفاع و عرض (پایه ) داربست بایستی ۴ به ۱ باشد: (برای نمونه ارتفاع ۸ متر باشد، عرضش بایستی ۲ متر باشد)
  • ساپورتهای داربست بایستی افراد را در مقابل لغزیدن و واژگون شدن محافظت کنند.
  • ساپورتهای داربست بطور مثال اگر لوله باشد بایستی مقدار تحمل و زنی آن محاسبه شود.
  • دیرک های ساپورت داربست ، پایه ها ، تیرهای عمودی و چهارچوب ها بایستی بر روی زمینی که به اندازه کافی مقاوم باشد بنا شود (برای نمونه : بر روی بتون و … )
  • سطحی که بعنوان پی برای داربست در نظر گرفته شده بایستی انعطاف ناپذیر ، بی عیب و توانائی تحمل وزن داربست را بدون نشت یا تغییر مکان را داشته باشد.
  • اشیاء لرزان و نا مطمئن نبایستی برای ساپورت داربست یا زیر سازی بکار برده شوند.
  • دیرک هائی که بعنوان ساپورت داربست بکار برده شده اند. پایه ها ، تیرهای عمودی ، چهار چوب ها بایستی شاقول شده و محکم بسته شده باشند تا بطور پیوسته محافظت بکنند و تغییر مکان ندهند.

حفاظ

حفاظ ها پرسنل را در مقابل سقوط محافظت می کند .


  • حفاظ ها دارای دو قسمت هستند : کمری ، زانوئی
  • ارتفاع حفاظ کمری بایستی ماکزیمم ۱/۱ متر و مینیمم ۸/.متر بالاتر از سطح کاری که کار در آن انجام می گیرد باشد.
  • حفاظ زانوئی بایستی بین ارتفاع حفاظ کمری و سطح پائین نصب گردد. (وسط حفاظ کمری و سطح کار)
  • حفاظ برای پرتگاه ها (سوراخها ) بایستی طوری نصب گردد که هیچ قسمت نا ایمنی وجود نداشته باشد، زمانی که از منهول ها (سوراخها ) برای عبور دادن مواد استفاده می شود نبایستی برای بیش از د و طرف ، حفاظ قابل برداشتن نصب گردد. زمانی که این سوراخ ها استفاده نمی شوند بایستی پوشانیده شود یا محافظت گردد (با نصب حفاظ در طول قسمت ها یا لبه های محافظت نشده )
  • اگر حفاظ اطراف منهول ها برای نقاطی که رفت و آمد در آنها صورت می گیرد استفاده شود از قبیل راه های ورودی برای نردبان ها ، ورودی های قابل استفاده بایستی طوری باشند که افراد در حال راه رفتن در داخل آنها سقوط نکنند.
  • اگر حفاظ استفاده شده دور و اطراف یا لبه های نردبان ها و راهروها نا ایمن باشد، بایستی برای هر قسمت از آنها حفاظ ایمن نصب گردد.

راه دسترسی



  • داربست بایستی راه ایمن برای تمام طبقات داشته باشد موقعی که سطح داربست از زمین بیشتر از ۶/. متر بالاتر یا پائین تر از نقطه ای از مسیر باشد ، نردبان های سیار ، نردبان های قلاب دار ، نردبان های قابل بهم پیوستن ، برج های پله دار (داربستی که دارای پله و برج مانند)، راه پله نوع نردبانی ( از قبیل نردبان های ایستاده ) ، پلکان ها ، راه های عبور مرور ، تمام راه های پیش ساخته داربست یا راه مستقیم از داربست دیگری ، سازه ، یا وسایل مشابه بایستی برای بالا رفتن پرسنل استفاده گردد.
  • حداقل پهنای نصب بایستی ۳۰۰ میلی متر باشد.
  • زاویه پلکان نصب شده از افق بایستی بین ۶۰-۴۰ درجه باشد.
  • برای جلوگیری از لیز خوردن ، نردبان ها بایستی بسته شوند .
  • برای نصب نردبان ها بین سکوهای داربست بایستی از بستهای مخصوص استفاده شود.

بازرسی و کنترل داربست

داربست بایستی در موارد ذیل توسط شخص ذی صلاح مورد بازرسی و کنترل قرار گیرد:


  • قبل از شروع به استفاده از آن
  • پس از هر گونه تغییرات ، تعویض اجزاء و یا ایجاد وقفه طولانی در استفاده از آن
  • پس از قرار گرفتن در معرض باد ، طوفان ، زلزله و … که استحکام و پایداری داربست مورد تردید باشد.
 

فاطمه یاس

عضو جدید
کاربر ممتاز
نکات مهم

نکات مهم

نکات مهم



  • بعد از اتمام کار روزانه باید کلیه ابزار و مصالح از روی داربست بر داشته شود.
  • اگر قسمتی از داربست احتیاج به تعمیر داشته باشد، نباید قبل از رفع نقص و تعمیر داربست به کارگران اجازه کار بر روی آن داده شود.
  • هیچ قسمتی از داربست را نباید پیاده کرد و داربست را در حالتی بجا گذاشت که بتوان از بخش های باقیمانده استفاده نمود.
  • هیچ تخته ای در داربست نبایستی به صورت آزاد باشد بایستی آنرا توسط سیم مهار نمود و در موقع بسته شدن نبایستی به صورت شل باشد.
  • انتهای تمامی داربست ها بایستی توسط دستک مسدود شده باشد.
  • داربست نبایستی از دیواره روبروی خود بیشتر از ۳۰۰mm فاصله داشته باشد.
  • داربست باید بر اساس نیاز کاری (برای دسترسی ایمن به ارتفاع های بیشتر از ۲/۱ متر)، میزان بار وارده، سکوی کاری، راه های ورود وخروج طراحی وساخته شود .
  • مسوولیت نگهداری وحفظ ایمنی داربست به عهده همه پرسنل می باشد نه شخص خاصی !
  • راههای دسترسی وعبور مرور داربست باید خلوت و تمیز نگه داشته شوند .
  • جاهایی که بار روی داربست نگهداری میشود مطمئن شوید که بار وارده از میزان مجاز تجاوز ننماید .
  • از انباشتگی بیش از حد بار وتجهیزات روی داربست خودداری شود) .داربست را خیلی سنگین نکنید)
  • از داربست به عنوان ساپورت لوله ،اسپول و…استفاده نکنید .
  • داربست باید محکم وبطور ایمن به سازه (ساختمان و… بسته شود .
  • هرگز از داربست نیمه کاره استفاده نکنید وتگ قرمز را به محل ورود داربست آویزان نمایید .
  • برای جلوگیری از سقوط ابزار واشیاء حتما از قرنیز استفاده نمایید.
  • فاصله بین دو طبقه کمر کش حداکثر ۲ متر به اندازه قد یک انسان می باشد
  • برای افزایش استحکام داربست باید ازمهار های چپ وراست ومایل استفاده نمود
  • از بست، تخته، لوله و متریال مرغوب در ساختمان داربست استفاده کنید .
  • تمام تخته های داربست باید توسط سیم به لوله ساپورت زیرین بسته شوند .
  • داربست بند باید فرد ماهری بوده وتمام موارد ایمنی در حین کار از جمله را کاملا رعایت نماید .
  • نردبان وراه پله جهت دسترسی وتردد ایمن افراد ساخته شود .
  • برای مهار بیشتر داربست از لوله های مهاری مایل که روی زمین ثابت میشود استفاده کنید


لوازم مورد نیاز داربست بند


کلاه ایمنی ، چانه بند، کفش ایمنی ، لباس کار ، دستکش ، کمر بند ایمنی ، آچار داربست بندی ، چکش داربست بندی
 
بالا