دستورالعمل تولید و نگهداری نهال خرما
- شروع کننده موضوع Phyto
- تاریخ شروع
مقدمه :
نخل خرما متعلق به جنس Phoenix (خانواده Palmaceae) و با نام علمي P.dactylifera ، بخاطر استفاده از ميوه آن كشت و كار مي شود.خرما نخلي است با حداكثر ارتفاع 5/30 -5/36 متر، تنه آن از مجاورت زمين پوشيده از برگهاي نشانه رفته به بالا، هم پوشان، فشرده، با قاعده چوبي است. پس از 6 تا 10 سال اوليه، پاجوش هاي متعددي گرد قاعده درخت شروع به سربرآوردن مي نمايند. گل هاي كوچك خوشبوي آن (ماده ها مايل به سفيد، نرها مومي و كرم رنگ)، روي اسپات ظاهر مي شوند كه در ماده ها به 25 تا 150 رشته هر كدام بطول 30 تا75 سانتيمتر و در نرها تنها بطول 15 تا 5/22 سانتيمتر، مي باشد. يك گل آذين بزرگ ممكن است 6000 تا 10000 گل دربرداشته باشد. با تشكيل و توسعه ميوه ها، اسپات ممكن است تا 8/1 متر طول پيدا كند و در اين حالت در اثر وزن خود - بيش از اندازه خم شود.
منشاء نخل و دامنه پراكنش آن :
باوري وجود دارد كه نخل خرما در سرزمين هاي اطراف خليج فارس پا گرفته باشد و در زمان قديم در فاصله رودخانه هاي نيل و فرات، بوفور وجود داشته است. مدر ك باستانشناختي دال بر كشت نخل در عربستان شرقي (مشرق عربي) از 4000 سال قبل از ميلاد وجود دارد.
كشورهاي توليدكننده محصول خرما در جهان:
تعداد كشورهاي توليدكننده خرما در جهان در حدود 33 كشور با سطح زيركشت 1121698 هكتار و توليد بالاي 6832602 تن و با عملكرد 6091 كيلوگرم در هكتار كشورهاي توليدكننده خرما در آسيا شامل: ايران، امارات متحده عربي، عربستان سعودي، پاكستان، عراق، عمان، يمن، چين، تركيه، بحرين، قطر، كويت، سوريه و اردن با توليد 3657000 تن و سطح زيركشت 673000 هكتار و عملكرد5400 كيلوگرم كشورهاي توليدكننده خرما در آفريقا شامل كشورهاي الجزاير، مراكش، سودان، تونس، مصر، ليبي، موريتاني، چاد، نيجريه، كنيا، نامبيا و كامرون با توليد 2278000 تن و سطح زيركشت340000 هكتار و عملكرد 6700 كيلوگرم در هكتار كشورهاي توليدكننده خرما در آمريكا شامل : ايالات متحده آمريكا، مكزيك و پرو با توليد 22000 تن و سطح زيركشت 3000 هكتار و عملكرد 30/7 كيلوگرم در هكتار كشورهاي توليدكننده خرما در اروپا شامل: اسپانيا با توليد 3700 تن و سطح زيركشت 850 هكتار و عملكرد حدود 4300 كيلوگرم در هكتار.
و در قاره اقيانوسيه كشور في جي داراي درخت خرما مي باشد كه از سطح زيركشت و توليد و عملكرد آن اطلاعي در دست نيست.
ايران در سال 1383 با سطح زيركشت 185000 هكتار و توليد880000 تن و عملكرد 4757 كيلوگرم در هكتار از نظر توليد بعد از مصر و عربستان سعودي رتبه سوم از نظر سطح زيركشت نخيلات بارور بعد از امارات متحده عربي رتبه دوم و از نظر عملكرد در رديف چهاردهم قرار دارد (مصر با عملكرد بالاي 30 تن اول و عملكرد متوسط خرما در دنيا 6091 كيلوگرم مي باشد).
وضعيت توليد و سطح زيركشت و عملكرد ارقام مختلف خرما در ايران:
در سال 1383 از طريق دفتر آمار و فن آوري اطلاعات با همكاري استانها سطح زيركشت و توليد و عملكرد 9 رقم خرماي عمده آمارگيري شده است كه وضعيت آن به شرح ذيل مي باشد:
توليد :
توليد 9 رقم به ترتيب مضافتي 242 هزار تن، كبكاب 140 هزار تن، استعمران 96 هزار تن، شاهاني 51 هزار تن، ربي 20 هزار تن، برحي 10 هزار تن، پيارم 6 هزارتن و ديري با 4 هزار تن و ساير ارقام با توليد 383 هزار تن مي باشد كه توليد مضافتي بعد از ساير ارقام بالاي 25 درصد توليد خرما را تشكيل مي دهد و رقم ديري كمتر از 5/0 توليد را به خود اختصاص مي دهد.
سطح زيركشت:
سطح زيركشت بارور نخيلات آبي و ديم در حدود 195 هزار هكتار برآورد شده است كه رقم مضافتي با 35 هزار هكتار و كبكاب با 24 هزار هكتار و استعمران با 18 هزار هكتار و شاهاني با 11 هزار هكتار مقام اول تا چهارم را دارا هستند و ارقام ربي و برحي و پيارم و ديري مقام هاي بعدي را دارا هستند.
عملكرد:
رقم مضافتي با 6880 كيلوگرم در هكتار مقام اول و پيارم با 6400 كيلوگرم و كبكاب با 5794 كيلوگرم مقام دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند.
مناطق كشت نخيلات در ايران:
استانهاي خوزستان، بوشهر، فارس، كرمان، هرمزگان و سيستان وبلوچستان مناطق عمده كاشت و توليد محصول خرما مي باشند. ساير استانها شامل استانهاي يزد، اصفهان، كرمانشاه، خراسان جنوبي، ايلام، سمنان وكهكيلويه و بويراحمد سطح كمتري از نخيلات را تشكيل مي دهند.
استان كرمان با سطح زيركشت نهال و بارور با حدود 54 هزار هكتار و توليد 277 هزار تن مقام اول بين استانهاي خرماخيز كشور را داراست.
و از نظر عملكرد با 6410 كيلوگرم بعد از كرمانشاه (عملكرد 8500 كيلوگرم درهكتار) مقام دوم را دارد.
استان هاي ديگر از نظر سطح زيركشت بعد از استان كرمان، استان هرمزگان با 39 هزار هكتار، سيستان و بلوچستان، 37 هزار هكتار خوزستان با 36 هزار هكتار و بوشهر با 34 هزار هكتار و استان فارس با 29 هزار هكتار مقام هاي بعدي دارا هستند.
از نظر توليد: بعد از استان كرمان، هرمزگان با توليد 152 هزار تن و بوشهر با 146 هزار تن و سيستان وبلوچستان با 143هزارتن و خوزستان با 142 هزار تن مقام هاي بعدي را كسب
كرده اند.
در سال 1383 از طريق دفتر آمار و فن آوري اطلاعات با همكاري استانها سطح زيركشت و توليد و عملكرد 9 رقم خرماي عمده آمارگيري شده است كه وضعيت آن به شرح ذيل مي باشد:
توليد :
توليد 9 رقم به ترتيب مضافتي 242 هزار تن، كبكاب 140 هزار تن، استعمران 96 هزار تن، شاهاني 51 هزار تن، ربي 20 هزار تن، برحي 10 هزار تن، پيارم 6 هزارتن و ديري با 4 هزار تن و ساير ارقام با توليد 383 هزار تن مي باشد كه توليد مضافتي بعد از ساير ارقام بالاي 25 درصد توليد خرما را تشكيل مي دهد و رقم ديري كمتر از 5/0 توليد را به خود اختصاص مي دهد.
سطح زيركشت:
سطح زيركشت بارور نخيلات آبي و ديم در حدود 195 هزار هكتار برآورد شده است كه رقم مضافتي با 35 هزار هكتار و كبكاب با 24 هزار هكتار و استعمران با 18 هزار هكتار و شاهاني با 11 هزار هكتار مقام اول تا چهارم را دارا هستند و ارقام ربي و برحي و پيارم و ديري مقام هاي بعدي را دارا هستند.
عملكرد:
رقم مضافتي با 6880 كيلوگرم در هكتار مقام اول و پيارم با 6400 كيلوگرم و كبكاب با 5794 كيلوگرم مقام دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند.
مناطق كشت نخيلات در ايران:
استانهاي خوزستان، بوشهر، فارس، كرمان، هرمزگان و سيستان وبلوچستان مناطق عمده كاشت و توليد محصول خرما مي باشند. ساير استانها شامل استانهاي يزد، اصفهان، كرمانشاه، خراسان جنوبي، ايلام، سمنان وكهكيلويه و بويراحمد سطح كمتري از نخيلات را تشكيل مي دهند.
استان كرمان با سطح زيركشت نهال و بارور با حدود 54 هزار هكتار و توليد 277 هزار تن مقام اول بين استانهاي خرماخيز كشور را داراست.
و از نظر عملكرد با 6410 كيلوگرم بعد از كرمانشاه (عملكرد 8500 كيلوگرم درهكتار) مقام دوم را دارد.
استان هاي ديگر از نظر سطح زيركشت بعد از استان كرمان، استان هرمزگان با 39 هزار هكتار، سيستان و بلوچستان، 37 هزار هكتار خوزستان با 36 هزار هكتار و بوشهر با 34 هزار هكتار و استان فارس با 29 هزار هكتار مقام هاي بعدي دارا هستند.
از نظر توليد: بعد از استان كرمان، هرمزگان با توليد 152 هزار تن و بوشهر با 146 هزار تن و سيستان وبلوچستان با 143هزارتن و خوزستان با 142 هزار تن مقام هاي بعدي را كسب
كرده اند.
روش هاي تكثير نخل خرما :
1-بذر :
درختان خرما براحتي از طريق بذر تكثير مي يابند، به شرطي كه بذرها و گياهچه‌هاي حاصله از بذر بطور مستمر مرطوب نگهداري شوند. امّا گياهچه‌ها با يكديگر متفاوت بوده (تفرق صفات نسبت به گياه مادر در آنها بوجود خواهد آمد ) و 6 تا 10 سال طول مي‌كشد تا ببار بنشينند. مضافاً ،50% گياهچه‌ها ممكن است نر باشند. اين روش در حال حاضر كاملاَ منسوخ مي باشد.
2-پاجوش :
معمول ترين راه براي ازدياد نخل كاشت پاجوش با سن 3 تا 5 سال و وزن بين 18 تا 34 كيلوگرم مي باشد. پاجوش‌ها معمولاً هنگام نياز از نخل مادر جدا مي‌شوند، اما در جنوب الجزاير اغلب تنه‌جوش‌ها در داخل لوله‌هاي آب روي سكوهاي فروش عرضه مي‌شوند. برخي از پاجوش‌ها تا زمان تشكيل ريشه در خزانه انتظار نگهداري مي‌شوند، گرچه اغلب آنها بطور مستقيم پس از يك دوره 10 تا 15 روزه كاشته مي‌شوند. در اين مدت بطور ساده تنها روي زمين خوابانده مي‌شوند تا اينكه 12 تا 15 درصد از ميزان رطوبت آنها كاسته شود.
3-كشت بافت :
تكثير خرما به روش كشت بافت :
كشت بافت گياهي عبارت است از تكنيكي كه براي توليد و تكثير گياه كامل از بخش هايي مانند سلول يا بافت گياه استفاده مي شود . اين نوع تكثير موسوم به تكثير خرد يا ريزازديادي بوده و با دو روش توليد گياهك از طريق اندام زائي و جنين رويشي يا گياهك زائي امكان پذير مي باشد . در هر دو روش وجود يك محيط آزمايشگاهي استريل و استفاده از هواي تصفيه شده الزامي است . خوشبختانه در سال هاي اخير تكنولوژي توليد نهال كشت بافت خرما به كشور وارد شده و به حالت بومي درآمده است .
1-بذر :
درختان خرما براحتي از طريق بذر تكثير مي يابند، به شرطي كه بذرها و گياهچه‌هاي حاصله از بذر بطور مستمر مرطوب نگهداري شوند. امّا گياهچه‌ها با يكديگر متفاوت بوده (تفرق صفات نسبت به گياه مادر در آنها بوجود خواهد آمد ) و 6 تا 10 سال طول مي‌كشد تا ببار بنشينند. مضافاً ،50% گياهچه‌ها ممكن است نر باشند. اين روش در حال حاضر كاملاَ منسوخ مي باشد.
2-پاجوش :
معمول ترين راه براي ازدياد نخل كاشت پاجوش با سن 3 تا 5 سال و وزن بين 18 تا 34 كيلوگرم مي باشد. پاجوش‌ها معمولاً هنگام نياز از نخل مادر جدا مي‌شوند، اما در جنوب الجزاير اغلب تنه‌جوش‌ها در داخل لوله‌هاي آب روي سكوهاي فروش عرضه مي‌شوند. برخي از پاجوش‌ها تا زمان تشكيل ريشه در خزانه انتظار نگهداري مي‌شوند، گرچه اغلب آنها بطور مستقيم پس از يك دوره 10 تا 15 روزه كاشته مي‌شوند. در اين مدت بطور ساده تنها روي زمين خوابانده مي‌شوند تا اينكه 12 تا 15 درصد از ميزان رطوبت آنها كاسته شود.
3-كشت بافت :
تكثير خرما به روش كشت بافت :
كشت بافت گياهي عبارت است از تكنيكي كه براي توليد و تكثير گياه كامل از بخش هايي مانند سلول يا بافت گياه استفاده مي شود . اين نوع تكثير موسوم به تكثير خرد يا ريزازديادي بوده و با دو روش توليد گياهك از طريق اندام زائي و جنين رويشي يا گياهك زائي امكان پذير مي باشد . در هر دو روش وجود يك محيط آزمايشگاهي استريل و استفاده از هواي تصفيه شده الزامي است . خوشبختانه در سال هاي اخير تكنولوژي توليد نهال كشت بافت خرما به كشور وارد شده و به حالت بومي درآمده است .
فوائد تكثير خرما به روش كشت بافت :
1) درختان خرماي حاصل از كشت بافت كاملاً شبيه به والدين مي باشد (True To Type) بنابراين كليه صفات والد نظير مقدار محصول؛ وضعيت رشد؛ مقاومت به بيماري و آفات به گياهان توليد شده منتقل مي شود .
2) امكان توليد انبوه نهال شبيه به گياه مادري وجود دارد .
3) واريته هاي كمياب خرما را مي توان در مقياس وسيع توليد كرد .
4) تكثير نخل خرما به روش كشت بافت را مي توان در هر زمان و هر فصل انجام داد بنابراين تحت تاثير شرايط فصلي نمي باشد .
5) مدت زمان توليد نهال به حد قابل ملاحظه اي كاهش مي يابد .
6) امكان توليد ارقام ماده برتر و سالم ؛ واريته هاي مقاوم به بيماري ؛شوري و تنش هاي محيطي و همچنين توليد انبوه پايه هاي نر پرگرده با ويژگي هاي متازنيايي مطلوب وجود دارد .
7) نهال كشت بافت داراي سيستم ريشه ي توسعه يافته مي باشد بنابراين درصد بقاء آنها در مزرعه حدود 100% است.
8) نهال كشت بافت در هرزمان از سال قابل كاشت در زمين اصلي مي باشد .
9) هويت نهال حاصل از كشت بافت مشخص و تضمين شده است .
10) انتقال نهال راحت تر و هزينه آن كمتر است .
11) بدليل استفاده از گياهان بدون آلودگي ؛ خطر انتشار آفات و بيماري هاي نخل از يك منطقه به منطقه ديگر وجود ندارد و يا بسيار نادر است .
12) گياهان حاصل از كشت بافت ؛ باغات يك دست از نظر ساختار ژنتيكي و ظاهري؛ رشد سريع و ثمردهي زود هنگام را توليد مي كنند .
1) درختان خرماي حاصل از كشت بافت كاملاً شبيه به والدين مي باشد (True To Type) بنابراين كليه صفات والد نظير مقدار محصول؛ وضعيت رشد؛ مقاومت به بيماري و آفات به گياهان توليد شده منتقل مي شود .
2) امكان توليد انبوه نهال شبيه به گياه مادري وجود دارد .
3) واريته هاي كمياب خرما را مي توان در مقياس وسيع توليد كرد .
4) تكثير نخل خرما به روش كشت بافت را مي توان در هر زمان و هر فصل انجام داد بنابراين تحت تاثير شرايط فصلي نمي باشد .
5) مدت زمان توليد نهال به حد قابل ملاحظه اي كاهش مي يابد .
6) امكان توليد ارقام ماده برتر و سالم ؛ واريته هاي مقاوم به بيماري ؛شوري و تنش هاي محيطي و همچنين توليد انبوه پايه هاي نر پرگرده با ويژگي هاي متازنيايي مطلوب وجود دارد .
7) نهال كشت بافت داراي سيستم ريشه ي توسعه يافته مي باشد بنابراين درصد بقاء آنها در مزرعه حدود 100% است.
8) نهال كشت بافت در هرزمان از سال قابل كاشت در زمين اصلي مي باشد .
9) هويت نهال حاصل از كشت بافت مشخص و تضمين شده است .
10) انتقال نهال راحت تر و هزينه آن كمتر است .
11) بدليل استفاده از گياهان بدون آلودگي ؛ خطر انتشار آفات و بيماري هاي نخل از يك منطقه به منطقه ديگر وجود ندارد و يا بسيار نادر است .
12) گياهان حاصل از كشت بافت ؛ باغات يك دست از نظر ساختار ژنتيكي و ظاهري؛ رشد سريع و ثمردهي زود هنگام را توليد مي كنند .
شایان ذكر است كه عملكرد ؛ كيفيت و وضعيت رشد ارقام مختلف خرما در مناطق خرماخيز كشور متفاوت است . اين تاثير مربوط به ارتفاع منطقه از سطح دريا؛ نوسانات دمايي منطقه؛ رطوبت نسبي محيط و ساير عوامل محيطي مي باشد بطوريكه كشت برخي از ارقام در بعضي از مناطق اصلاً توصيه نمي شود . به عنوان مثال رقم پيارم در مناطقي كه از سطح دريا بالاتر باشند توليد ميوه با كيفيت بهتر مي كند حال آنكه رقم شهابي بدليل سازگاري با شرايط مرطوب مناطق ساحلي و توليد محصول خوب در اين مناطق توصيه مي شود .
در حال حاضر با توجه به مناسب بودن ارقام خشك و نيمه خشك خرما ( ارقامي كه ميوه آن در زمان رسيدن داراي 12% تا 15% رطوبت باشد ) جهت فرآوري ؛ بسته بندي ؛ انبارداري مدت دار و صادرات ؛ توليد ارقام يادشده بيشتر رايج است . با بررسي هاي انجام شده و تحقيق بر ارقام مختلف تجاري خرما در ايران ؛ ارقام سازگار با هر كدام از استان هاي خرماخيز كشور به قرار زير مي باشد :
ارقام سازگار خرما قابل توصيه جهت توسعه نخيلات در استان هاي خرماخيز كشور
بوشهر
زاهدي ؛ شهابي ؛ خاصوئي ؛ برحي ؛ مجول
خوزستان
استعمران ؛ برحي ؛ زاهدي ؛ ديري ؛ خاصوئي ؛ خلاص ؛ حلاوي ؛ بريم ؛ مجول
كرمان
پيارم ؛ زاهدي ؛ مجول
فارس
پيارم ؛ زاهدي
هرمزگان
پيارم ؛ زاهدي ؛ ديري ؛ خاصوئي ؛ برحي ؛ خلاص ؛ توري ؛ مجول
جيرفت و كهنوج
پيارم ؛ زاهدي ؛ استعمران ؛ ديري ؛ توري ؛ مجول
سيستان و بلوچستان
پيارم ؛ زاهدي ؛ ربي ؛ استعمران
يزد
پيارم ؛ زاهدي ؛ كبكاب ؛ بريم ؛ خلاص
اصفهان
خلاص ؛ برحي
سمنان
زاهدي ؛ برحي
خراسان جنوبي
زاهدي ؛ كبكاب
كرمانشاه
زاهدي ؛ اشرسي
ايلام
زاهدي ؛ اشرسي ؛ استعمران
در حال حاضر با توجه به مناسب بودن ارقام خشك و نيمه خشك خرما ( ارقامي كه ميوه آن در زمان رسيدن داراي 12% تا 15% رطوبت باشد ) جهت فرآوري ؛ بسته بندي ؛ انبارداري مدت دار و صادرات ؛ توليد ارقام يادشده بيشتر رايج است . با بررسي هاي انجام شده و تحقيق بر ارقام مختلف تجاري خرما در ايران ؛ ارقام سازگار با هر كدام از استان هاي خرماخيز كشور به قرار زير مي باشد :
ارقام سازگار خرما قابل توصيه جهت توسعه نخيلات در استان هاي خرماخيز كشور
بوشهر
زاهدي ؛ شهابي ؛ خاصوئي ؛ برحي ؛ مجول
خوزستان
استعمران ؛ برحي ؛ زاهدي ؛ ديري ؛ خاصوئي ؛ خلاص ؛ حلاوي ؛ بريم ؛ مجول
كرمان
پيارم ؛ زاهدي ؛ مجول
فارس
پيارم ؛ زاهدي
هرمزگان
پيارم ؛ زاهدي ؛ ديري ؛ خاصوئي ؛ برحي ؛ خلاص ؛ توري ؛ مجول
جيرفت و كهنوج
پيارم ؛ زاهدي ؛ استعمران ؛ ديري ؛ توري ؛ مجول
سيستان و بلوچستان
پيارم ؛ زاهدي ؛ ربي ؛ استعمران
يزد
پيارم ؛ زاهدي ؛ كبكاب ؛ بريم ؛ خلاص
اصفهان
خلاص ؛ برحي
سمنان
زاهدي ؛ برحي
خراسان جنوبي
زاهدي ؛ كبكاب
كرمانشاه
زاهدي ؛ اشرسي
ايلام
زاهدي ؛ اشرسي ؛ استعمران
مراحل مختلف رشدي نهال هاي كشت بافت خرما و گلدان هاي مناسب جهت نگهداري آن:
1) گلدان تورپيدو يا اژدري A2:
گلدان هايي از جنس پلي اتيلن سياه رنگ كه بدليل شكل مخروطي و نداشتن سطح اتكا بصورت باكس هاي 9 و 25 تايي به بازار عرضه مي شود . اين گلدان براي نگهداري
نهال هاي كشت بافت خرما بعد از خروج از محيط رشد درون شيشه در آزمايشگاه تا زمان توليد 6-5 برگ و افزايش ارتفاع مطلوب حدود 50-40 سانتيمتر مورد استفاده قرار
مي گيرد.
اين شرايط بعد از گذشت 6 -4 ماه از زمان نگهداري نهال هاي درون گلدان اژدري در گلخانه سازگاري قابل مشاهده مي باشد .
2) گلدان پلاستيكي 3 ليتري B1:
گلدان ها از جنس پلاستيك با رنگ هاي متنوع و حجم 3 ليتر ( ارتفاع 18 سانتيمتر و قطر 12 سانتيمتر ) مي باشند كه براي نگهداري نهال هاي رشد كرده و داراي 5-4 برگ با ارتفاع 50-40 سانتيمتر مناسب مي باشد . با توجه به رشد نسبي مناسب در اين مرحله ؛ درصورت وجود شرايط مناسب كشت در منطقه نظير عدم تابش شديد آفتاب و وزش بادهاي گرم و خشك و آبياري كافي ؛ قابل انتقال و كشت در زمين اصلي مي باشد . اين نهال بعد از 4-3 سال در صورت اعمال مراقبت هاي لازم به بار خواهد نشست .
3) گلدان پلاستيكي 8 ليتري B2 :
گلدان ها از جنس پلي اتيلن حجم 8 ليتر ( ارتفاع 28 سانتيمتر و قطر 20 سانتيمتر ) مي باشند كه براي نگهداري نهال هاي رشد كرده و داراي 6-5 برگ اصلي با طوقه كاملاً مشخص و ارتفاع 80-60 سانتيمتر مناسب مي باشد . با توجه به رشد مناسب نهال در اين مرحله ؛ درصورت وجود شرايط مناسب كشت در منطقه ؛ قابل انتقال و كشت در زمين اصلي مي باشد . اين نهال بعد از 3-2 سال در صورت اعمال مراقبت هاي لازم به بار خواهد نشست .
4) گلدان پلاستيكي 20 ليتري C1 :
گلدان هايي از جنس پلي اتيلن با حجم 20 ليتر مي باشند كه براي نگهداري نهال هاي رشد كرده و داراي 9-6 برگ اصلي با طوقه كاملاً مشخص و ارتفاع 100-80 سانتيمتر مناسب مي باشد . با توجه به رشد نهايي نهال جهت نگهداري در گلدان نهال در اين مرحله قابل انتقال و كشت در زمين اصلي مي باشد . اين نهال بعد از 2 سال به بار خواهد نشست .
در حال حاضرازگلدان هاي B2 و C2در گلخانه هاي سازگاري كشور استفاده نمي شود و نهال رشد كرده بعد از گذشت 14 ماه نگهداري در گلخانه سازگاري و درون گلدان هاي 3 ليتريB1 جهت كشت در زمين اصلي به باغدار تحويل مي گردد .
1) گلدان تورپيدو يا اژدري A2:
گلدان هايي از جنس پلي اتيلن سياه رنگ كه بدليل شكل مخروطي و نداشتن سطح اتكا بصورت باكس هاي 9 و 25 تايي به بازار عرضه مي شود . اين گلدان براي نگهداري
نهال هاي كشت بافت خرما بعد از خروج از محيط رشد درون شيشه در آزمايشگاه تا زمان توليد 6-5 برگ و افزايش ارتفاع مطلوب حدود 50-40 سانتيمتر مورد استفاده قرار
مي گيرد.
اين شرايط بعد از گذشت 6 -4 ماه از زمان نگهداري نهال هاي درون گلدان اژدري در گلخانه سازگاري قابل مشاهده مي باشد .
2) گلدان پلاستيكي 3 ليتري B1:
گلدان ها از جنس پلاستيك با رنگ هاي متنوع و حجم 3 ليتر ( ارتفاع 18 سانتيمتر و قطر 12 سانتيمتر ) مي باشند كه براي نگهداري نهال هاي رشد كرده و داراي 5-4 برگ با ارتفاع 50-40 سانتيمتر مناسب مي باشد . با توجه به رشد نسبي مناسب در اين مرحله ؛ درصورت وجود شرايط مناسب كشت در منطقه نظير عدم تابش شديد آفتاب و وزش بادهاي گرم و خشك و آبياري كافي ؛ قابل انتقال و كشت در زمين اصلي مي باشد . اين نهال بعد از 4-3 سال در صورت اعمال مراقبت هاي لازم به بار خواهد نشست .
3) گلدان پلاستيكي 8 ليتري B2 :
گلدان ها از جنس پلي اتيلن حجم 8 ليتر ( ارتفاع 28 سانتيمتر و قطر 20 سانتيمتر ) مي باشند كه براي نگهداري نهال هاي رشد كرده و داراي 6-5 برگ اصلي با طوقه كاملاً مشخص و ارتفاع 80-60 سانتيمتر مناسب مي باشد . با توجه به رشد مناسب نهال در اين مرحله ؛ درصورت وجود شرايط مناسب كشت در منطقه ؛ قابل انتقال و كشت در زمين اصلي مي باشد . اين نهال بعد از 3-2 سال در صورت اعمال مراقبت هاي لازم به بار خواهد نشست .
4) گلدان پلاستيكي 20 ليتري C1 :
گلدان هايي از جنس پلي اتيلن با حجم 20 ليتر مي باشند كه براي نگهداري نهال هاي رشد كرده و داراي 9-6 برگ اصلي با طوقه كاملاً مشخص و ارتفاع 100-80 سانتيمتر مناسب مي باشد . با توجه به رشد نهايي نهال جهت نگهداري در گلدان نهال در اين مرحله قابل انتقال و كشت در زمين اصلي مي باشد . اين نهال بعد از 2 سال به بار خواهد نشست .
در حال حاضرازگلدان هاي B2 و C2در گلخانه هاي سازگاري كشور استفاده نمي شود و نهال رشد كرده بعد از گذشت 14 ماه نگهداري در گلخانه سازگاري و درون گلدان هاي 3 ليتريB1 جهت كشت در زمين اصلي به باغدار تحويل مي گردد .
نهال ها در دومرحله قابل انتقال به گلخانه سازگاري مي باشند :
1- گلدان اژدري ( ري پات نشده )
2- گلدان پلاستيكي 3 كيلويي ( ري پات شده )
مشخصات نهال هاي اژدري ( تورپيدو )آماده تحويل به گلخانه هاي سازگاري :
ارتفاع نهال : حدود 30 سانتيمتر تعداد برگ : 5 -3 برگ
نهال در اين مرحله با شرايط زير سازگاري يافته است :
ميزان نور : 20000 – 10000 لوکس نور
( اين مقدار معادل ميزان نوري است كه در سايه حاصل از حصير چوبي يا برگ هاي نخل تامين مي شود )
دما ي محيط: حداكثر 35 و حداقل20 درجه سانتيگراد
رطوبت نسبي محيط: 60 -50 درصد
با توجه به مراقبت هاي اوليه نهال حاصل از كشت بافت خرما در شرايطي حساس تر از شرايط فوق ؛ نگهداري و مراقبت از نهال هاي انتقال يافته به گلدان اژدري بايد با دقت بالا صورت گيرد . به همين منظور تامين شرايط ياد شده اجتناب ناپذير بوده و تنها از طريق نگهداري در گلخانه سازگاري مرتفع مي شود .
گلدان A2 به ارتفاع 10 سانتيمتر مي باشد و نهال 3 يا 5 برگي در آن نگهداري مي شود . تركيب خاكي اين مرحله از رشد نهال شامل 50% پيت ماس + 50% پرلايت مي باشد .نهال ها پس از رشد اوليه درون شيشه اي جهت آماده سازي و تحريك سيستم ريشه به توسعه و سازگاري با محيط خاك به اين گلدان منتقل شده و تا رسيدن به شرايط ياد شده فوق در آن مراقبت مي شود . نهال هاي موجود در اين گلدان بدليل عدم سازگاري با محيط باغ و محدود بودن سيستم ريشه اي براي انتقال به زمين اصلي مناسب نمي باشد . نهال در اين مرحله پس از مدت 5-4 سال به باردهي مي رسد .
1- گلدان اژدري ( ري پات نشده )
2- گلدان پلاستيكي 3 كيلويي ( ري پات شده )
مشخصات نهال هاي اژدري ( تورپيدو )آماده تحويل به گلخانه هاي سازگاري :
ارتفاع نهال : حدود 30 سانتيمتر تعداد برگ : 5 -3 برگ
نهال در اين مرحله با شرايط زير سازگاري يافته است :
ميزان نور : 20000 – 10000 لوکس نور
( اين مقدار معادل ميزان نوري است كه در سايه حاصل از حصير چوبي يا برگ هاي نخل تامين مي شود )
دما ي محيط: حداكثر 35 و حداقل20 درجه سانتيگراد
رطوبت نسبي محيط: 60 -50 درصد
با توجه به مراقبت هاي اوليه نهال حاصل از كشت بافت خرما در شرايطي حساس تر از شرايط فوق ؛ نگهداري و مراقبت از نهال هاي انتقال يافته به گلدان اژدري بايد با دقت بالا صورت گيرد . به همين منظور تامين شرايط ياد شده اجتناب ناپذير بوده و تنها از طريق نگهداري در گلخانه سازگاري مرتفع مي شود .
گلدان A2 به ارتفاع 10 سانتيمتر مي باشد و نهال 3 يا 5 برگي در آن نگهداري مي شود . تركيب خاكي اين مرحله از رشد نهال شامل 50% پيت ماس + 50% پرلايت مي باشد .نهال ها پس از رشد اوليه درون شيشه اي جهت آماده سازي و تحريك سيستم ريشه به توسعه و سازگاري با محيط خاك به اين گلدان منتقل شده و تا رسيدن به شرايط ياد شده فوق در آن مراقبت مي شود . نهال هاي موجود در اين گلدان بدليل عدم سازگاري با محيط باغ و محدود بودن سيستم ريشه اي براي انتقال به زمين اصلي مناسب نمي باشد . نهال در اين مرحله پس از مدت 5-4 سال به باردهي مي رسد .
خصوصيات و نکات قابل توجه در گلخانه سازگاري :
1 ) کنترل دما :
نگه داشتن دما در حدود 30 درجه سانتيگراد (12 درجه سانتيگراد نقطه خطر و ماکزيمم درجه حرارت 35 درجه سانتيگراد).
استفاده از آبياري کف گلخانه در هنگام وقوع افزايش دما . براي اين منظور مي توان از سيستم ميست يا پاشيدن دستي آب توسط شيلنگ روي كف بتوني يا راهروهاي گلخانه استفاده نمود .
2 ) ممانعت از تابش مستقيم نور خورشيد به روش ذيل :
استفاده از تکنيک سايه دهي يا رنگ پاشي بوسيله حصير يا برگ هاي خشک نخل براي جلوگيري از افزايش دما و تابش مستقيم نور آفتاب خصوصاً در فصل بهار و تابستان .
(براي اين منظور سطح رويي گلخانه توسط حصير چوبي يا برگ نخل بطوركامل پوشيده مي شود . اين حالت پاعث ايجاد سايه و عدم تابش مستقيم نور خورشيد به گياهان مي شود و نور عبور كرده از حصير و درزهاي آن كافي خواهد بود )
3 ) کنترل رطوبت :
نصب رطوبت سنج در گلخانه به منظور اطلاع از ميزان رطوبت نسبي محيط گلخانه
حفظ رطوبت در دامنه 60 -50 درصد نسبي
استفاده از دستگاه هاي رطوبت زا يا آبپاشي سطح گلخانه جهت بالابردن رطوبت نسبي فضاي گلخانه ها.
کنترل افزايش بيش از حد رطوبت بوسيله هوادهي گلخانه جهت جلوگيري از شيوع امراض قارچي
( با نصب دستگاه رطوبت سنج مجهز به كليد قطع و وصل كننده سيستم ميست و هواكش مي توان تنظيمات را بصورتي اعمال نمود كه با كاهش ميزان رطوبت محيط از مرز 45% سيستم ميست شروع بكار كرده و در مواقعي كه رطوبت از 70% فراتر رود سيستم تهويه ( هواكش) جهت خارج نمودن رطوبت اضافه محيط روشن گردد )
4 ) مبارزه با بيماريها و آفات :
سمپاشي دوره اي هر 2 هفته يکبار با قارچ کش و حشره کش هاي معمول در بازار نظير بنوميل يا مانكوزب با غلظت 2 در هزار مناسب جهت پيشگيري.
5 ) پوشش کف گلخانه :
استفاده از سطح بتوني با پوشش شن به قطر متوسط 5 سانتيمتر جهت ممانعت از رشد و ورود ريشه به خاک زيرين گلدان ضروري است.
نكته:
1) درصورت عدم انجام بتون ريزي، استفاده از گوني ضخيم پلاستيکي بر روي پوشش شني به جاي سطح بتوني الزامي مي باشد.
2) در صورت عدم رعايت موارد فوق ريشه نهال به خاك كف گلخانه نفوذ كرده و در هنگام جابجايي نهال بدليل قطع شدن قسمت اصلي ريشه ضمن وارد آمدن استرس به گياه احتمال خشك شدن آن پس از كاشت در زمين اصلي بسيار افزايش مي يابد.
1 ) کنترل دما :
نگه داشتن دما در حدود 30 درجه سانتيگراد (12 درجه سانتيگراد نقطه خطر و ماکزيمم درجه حرارت 35 درجه سانتيگراد).
استفاده از آبياري کف گلخانه در هنگام وقوع افزايش دما . براي اين منظور مي توان از سيستم ميست يا پاشيدن دستي آب توسط شيلنگ روي كف بتوني يا راهروهاي گلخانه استفاده نمود .
2 ) ممانعت از تابش مستقيم نور خورشيد به روش ذيل :
استفاده از تکنيک سايه دهي يا رنگ پاشي بوسيله حصير يا برگ هاي خشک نخل براي جلوگيري از افزايش دما و تابش مستقيم نور آفتاب خصوصاً در فصل بهار و تابستان .
(براي اين منظور سطح رويي گلخانه توسط حصير چوبي يا برگ نخل بطوركامل پوشيده مي شود . اين حالت پاعث ايجاد سايه و عدم تابش مستقيم نور خورشيد به گياهان مي شود و نور عبور كرده از حصير و درزهاي آن كافي خواهد بود )
3 ) کنترل رطوبت :
نصب رطوبت سنج در گلخانه به منظور اطلاع از ميزان رطوبت نسبي محيط گلخانه
حفظ رطوبت در دامنه 60 -50 درصد نسبي
استفاده از دستگاه هاي رطوبت زا يا آبپاشي سطح گلخانه جهت بالابردن رطوبت نسبي فضاي گلخانه ها.
کنترل افزايش بيش از حد رطوبت بوسيله هوادهي گلخانه جهت جلوگيري از شيوع امراض قارچي
( با نصب دستگاه رطوبت سنج مجهز به كليد قطع و وصل كننده سيستم ميست و هواكش مي توان تنظيمات را بصورتي اعمال نمود كه با كاهش ميزان رطوبت محيط از مرز 45% سيستم ميست شروع بكار كرده و در مواقعي كه رطوبت از 70% فراتر رود سيستم تهويه ( هواكش) جهت خارج نمودن رطوبت اضافه محيط روشن گردد )
4 ) مبارزه با بيماريها و آفات :
سمپاشي دوره اي هر 2 هفته يکبار با قارچ کش و حشره کش هاي معمول در بازار نظير بنوميل يا مانكوزب با غلظت 2 در هزار مناسب جهت پيشگيري.
5 ) پوشش کف گلخانه :
استفاده از سطح بتوني با پوشش شن به قطر متوسط 5 سانتيمتر جهت ممانعت از رشد و ورود ريشه به خاک زيرين گلدان ضروري است.
نكته:
1) درصورت عدم انجام بتون ريزي، استفاده از گوني ضخيم پلاستيکي بر روي پوشش شني به جاي سطح بتوني الزامي مي باشد.
2) در صورت عدم رعايت موارد فوق ريشه نهال به خاك كف گلخانه نفوذ كرده و در هنگام جابجايي نهال بدليل قطع شدن قسمت اصلي ريشه ضمن وارد آمدن استرس به گياه احتمال خشك شدن آن پس از كاشت در زمين اصلي بسيار افزايش مي يابد.
نگهداري و مراقبت از نهال هاي کشت بافتي درون گلدانهاي اژدري :
پس از بسته بندي و حمل نهال هاي كشت بافت در مرحله ري پات نشده (اژدري) به
گلخانه هاي سازگاري رعايت موارد ذيل الزامي خواهد بود :
جهت حمل نهال بهترين وسيله كاميون كانتينر دار كاملاً پوشيده با سيستم كنترل دما بين 26 تا 28 درجه سانتيگراد مي باشد . در صورت عدم وجود اين وسيله استفاده از كاميون با پوشش برزنت جهت جلوگيري از كوران هوا و تابش مستقيم آفتاب ضروري است .
1) خارج نمودن سريع گلدانها از کارتن حمل به محض رسيدن به مقصد.
2) چيدمان گلدان ها :
وجود سطح زيرين بتوني با ضخامت 5 سانتيمتر و پوشش شن متوسط و يا حداقل گوني ضخيم در زير گلدانها کاملاً الزامي است.
عدم رعايت مورد فوق با توجه به رشد عمودي ريشه نخل باعث ورود آن به خاک زيرين شده و علاوه بر آلودگي گياه، در هنگام جابجايي باعث صدمه به ريشه و واردشدن شوک رشدي به نهال را به همراه خواهد داشت.
3 ) آبياري :
آبياري سريع بعد از خارج نمودن گلدانها از کارتن حمل ضروري است.
باتوجه به شرايط آب و هوايي دور آبياري به گونه اي انتخاب شود که کمپوست گلدان همواره مرطوب باشد در اين خصوص معمولاً آبياري روزانه پيشنهاد مي گردد.
آبياري در حدي باشد که خاک گلدان به صورت آب و گل درنيايد.
حداکثر املاح آب مي تواند ppm 2000 باشد، افزايش املاح بيش از مقدار ياد شده باعث کاهش رشد خواهد شد.
استفاده از مخلوط آب شهري با آب آبياري در مواردي که املاح آب زياد است مي تواند مفيد باشد.
4) کوددهي :
مصرف کود کامل NPK به همراه ريزمغذي ها ضروري مي باشد. در اين خصوص کود کريستالون 20 -10 -20 به همراه ريزمغذي ها شامل آهن ، منيزيوم ، روي و غيره با غلظت 2-1 گرم در ليتر در هر بار آبياري توصيه مي شود.
انتقال نهال از گلدان اژدري به گلدان پلاستيکي 3 ليتري B1( ري پات شده )
1 ) مشخصات نهال هاي قابل انتقال به گلدان پلاستيكي 3 ليتريB1 :
رشد و توسعه سيستم ريشه اي و پرشدن گلدان اژدري از ريشه هاي نخل
شکل گيري و ضخيم شدن طوقه به صورتي که قابل تشخيص باشد.
رشد برگ (6-5 عدد) و افزايش ارتفاع مطلوب حدود 50-40 سانتيمتر
اين شرايط بعد از گذشت 6 -4 ماه از زمان نگهداري نهال هاي درون گلدان اژدري (در گلخانه سازگاري) قابل مشاهده است.
2 ) آماده سازي مرحله به مرحله گلدان پلاستيکي جهت انتقال نهال اژدري به آن
تهيه خاك برگ و خاك غير آلوده منطقه
پرنمودن گلدان از مخلوط خاك برگ و خاك غير آلوده منطقه
سوراخ نمودن ته و دور تا دور گلدان بطور يکنواخت و تا ارتفاع گلدان براي جلوگيري از تجمع آب و تخليه آب اضافه.
آبياري فراوان کيسه محتوي کمپوست براي آماده سازي آن جهت استفاده در روز بعد
ايجاد يک حفره کم عمق درون کمپوست گلدانهاي پلاستيکي.
قراردادن نهال در حفره و پرکردن اطراف آن با کمپوست
کمپوست بايد تا وسط طوقه را بپوشاند و از ساقه بالا نيايد
سطح خاک گلدان بايد حدود 3 سانتيمتر از لبه پلاستيک فاصله داشته باشد.
آبياري فراوان گلدان حاوي نهال و مرطوب نگه داشتن دائمي خاك برگ بعد از آن.
گلدان از سريB1با ارتفاع 18 سانتيمتر مناسب جهت نگهداري نهال 4 تا 5 برگ ميباشد .نهال رشد كرده در گلدان اژدري پس از احراز شرايط بند 4 بايد در گلخانه سازگاري به اين نوع گلدان منتقل گردد . نهال در اين وضعيت قابل انتقال به زمين اصلي نيز مي باشد و حدود 3 تا 4 سال بعد از كاشت به بار مي نشيند .
3 ) مراقبت از نهال درون گلدان پلاستيکي :
قراردادن گلدان ها روي سطح بتوني يا شني داراي پوشش گوني پلاستيکي.
قراردادن نهال زير سايبان (نور غيرمستقيم).
قراردادن نهال در مکاني که هرگز در معرض باد و نور مستقيم آفتاب نباشد (در اين مرحله گياه نور 25000 لوکس را به راحتي تحمل مي کند براي اندازه گيري اين مقدار مي توان از دستگاه هاي نورسنج استفاده نمود ).
افزايش تدريجي ميزان نور جهت سازگاري لازم است، اين افزايش بايد در مدت 5 ماه صورت گيرد.
استفاده از سايبان براي تنظيم ميزان نور شديداً توصيه مي شود. (در اين خصوص استفاده از برگهاي خرما، حصير، رنگ پاشي و غيره بر روي پوشش پلاستيکي مناسب مي باشد).
كاهش تدريجي رطوبت گلخانه به حدود 50% جهت سازگار شدن نهال با شرايط محيطي حداقل به مدت يک هفته (براي اين منظور مي توان دفعات آبپاشي کف گلخانه را به تدريج کاهش داد).
کوددهي در هر بار آبياري با استفاده از كود كامل NPK20 : 10 :20 جهت محلول پاشي وبكارگيري كودهاي ميكرو (ريزمغذي) در ازاي هر چند دفعه استفاده از كود كامل به مقدار 2 گرم در ليتر.
نکته :
الف) استفاده از ترکيب 70% کمپوست + 30% خاک غيرآلوده منطقه کشت يا خاک غيرآلوده منطقه کاشت + پيت ماس + خاک برگ براي خاک گلدان پلاستيکي B1 توصيه ميشود.
ب ) قراردادن گلدانها روي بستري شامل 15 -10 سانتيمتر سنگ، شن و يا ماسه جهت زهکشي و جلوگيري از رشد و واردشدن ريشه به خاک گلخانه الزامي است.
پس از بسته بندي و حمل نهال هاي كشت بافت در مرحله ري پات نشده (اژدري) به
گلخانه هاي سازگاري رعايت موارد ذيل الزامي خواهد بود :
جهت حمل نهال بهترين وسيله كاميون كانتينر دار كاملاً پوشيده با سيستم كنترل دما بين 26 تا 28 درجه سانتيگراد مي باشد . در صورت عدم وجود اين وسيله استفاده از كاميون با پوشش برزنت جهت جلوگيري از كوران هوا و تابش مستقيم آفتاب ضروري است .
1) خارج نمودن سريع گلدانها از کارتن حمل به محض رسيدن به مقصد.
2) چيدمان گلدان ها :
وجود سطح زيرين بتوني با ضخامت 5 سانتيمتر و پوشش شن متوسط و يا حداقل گوني ضخيم در زير گلدانها کاملاً الزامي است.
عدم رعايت مورد فوق با توجه به رشد عمودي ريشه نخل باعث ورود آن به خاک زيرين شده و علاوه بر آلودگي گياه، در هنگام جابجايي باعث صدمه به ريشه و واردشدن شوک رشدي به نهال را به همراه خواهد داشت.
3 ) آبياري :
آبياري سريع بعد از خارج نمودن گلدانها از کارتن حمل ضروري است.
باتوجه به شرايط آب و هوايي دور آبياري به گونه اي انتخاب شود که کمپوست گلدان همواره مرطوب باشد در اين خصوص معمولاً آبياري روزانه پيشنهاد مي گردد.
آبياري در حدي باشد که خاک گلدان به صورت آب و گل درنيايد.
حداکثر املاح آب مي تواند ppm 2000 باشد، افزايش املاح بيش از مقدار ياد شده باعث کاهش رشد خواهد شد.
استفاده از مخلوط آب شهري با آب آبياري در مواردي که املاح آب زياد است مي تواند مفيد باشد.
4) کوددهي :
مصرف کود کامل NPK به همراه ريزمغذي ها ضروري مي باشد. در اين خصوص کود کريستالون 20 -10 -20 به همراه ريزمغذي ها شامل آهن ، منيزيوم ، روي و غيره با غلظت 2-1 گرم در ليتر در هر بار آبياري توصيه مي شود.
انتقال نهال از گلدان اژدري به گلدان پلاستيکي 3 ليتري B1( ري پات شده )
1 ) مشخصات نهال هاي قابل انتقال به گلدان پلاستيكي 3 ليتريB1 :
رشد و توسعه سيستم ريشه اي و پرشدن گلدان اژدري از ريشه هاي نخل
شکل گيري و ضخيم شدن طوقه به صورتي که قابل تشخيص باشد.
رشد برگ (6-5 عدد) و افزايش ارتفاع مطلوب حدود 50-40 سانتيمتر
اين شرايط بعد از گذشت 6 -4 ماه از زمان نگهداري نهال هاي درون گلدان اژدري (در گلخانه سازگاري) قابل مشاهده است.
2 ) آماده سازي مرحله به مرحله گلدان پلاستيکي جهت انتقال نهال اژدري به آن
تهيه خاك برگ و خاك غير آلوده منطقه
پرنمودن گلدان از مخلوط خاك برگ و خاك غير آلوده منطقه
سوراخ نمودن ته و دور تا دور گلدان بطور يکنواخت و تا ارتفاع گلدان براي جلوگيري از تجمع آب و تخليه آب اضافه.
آبياري فراوان کيسه محتوي کمپوست براي آماده سازي آن جهت استفاده در روز بعد
ايجاد يک حفره کم عمق درون کمپوست گلدانهاي پلاستيکي.
قراردادن نهال در حفره و پرکردن اطراف آن با کمپوست
کمپوست بايد تا وسط طوقه را بپوشاند و از ساقه بالا نيايد
سطح خاک گلدان بايد حدود 3 سانتيمتر از لبه پلاستيک فاصله داشته باشد.
آبياري فراوان گلدان حاوي نهال و مرطوب نگه داشتن دائمي خاك برگ بعد از آن.
گلدان از سريB1با ارتفاع 18 سانتيمتر مناسب جهت نگهداري نهال 4 تا 5 برگ ميباشد .نهال رشد كرده در گلدان اژدري پس از احراز شرايط بند 4 بايد در گلخانه سازگاري به اين نوع گلدان منتقل گردد . نهال در اين وضعيت قابل انتقال به زمين اصلي نيز مي باشد و حدود 3 تا 4 سال بعد از كاشت به بار مي نشيند .
3 ) مراقبت از نهال درون گلدان پلاستيکي :
قراردادن گلدان ها روي سطح بتوني يا شني داراي پوشش گوني پلاستيکي.
قراردادن نهال زير سايبان (نور غيرمستقيم).
قراردادن نهال در مکاني که هرگز در معرض باد و نور مستقيم آفتاب نباشد (در اين مرحله گياه نور 25000 لوکس را به راحتي تحمل مي کند براي اندازه گيري اين مقدار مي توان از دستگاه هاي نورسنج استفاده نمود ).
افزايش تدريجي ميزان نور جهت سازگاري لازم است، اين افزايش بايد در مدت 5 ماه صورت گيرد.
استفاده از سايبان براي تنظيم ميزان نور شديداً توصيه مي شود. (در اين خصوص استفاده از برگهاي خرما، حصير، رنگ پاشي و غيره بر روي پوشش پلاستيکي مناسب مي باشد).
كاهش تدريجي رطوبت گلخانه به حدود 50% جهت سازگار شدن نهال با شرايط محيطي حداقل به مدت يک هفته (براي اين منظور مي توان دفعات آبپاشي کف گلخانه را به تدريج کاهش داد).
کوددهي در هر بار آبياري با استفاده از كود كامل NPK20 : 10 :20 جهت محلول پاشي وبكارگيري كودهاي ميكرو (ريزمغذي) در ازاي هر چند دفعه استفاده از كود كامل به مقدار 2 گرم در ليتر.
نکته :
الف) استفاده از ترکيب 70% کمپوست + 30% خاک غيرآلوده منطقه کشت يا خاک غيرآلوده منطقه کاشت + پيت ماس + خاک برگ براي خاک گلدان پلاستيکي B1 توصيه ميشود.
ب ) قراردادن گلدانها روي بستري شامل 15 -10 سانتيمتر سنگ، شن و يا ماسه جهت زهکشي و جلوگيري از رشد و واردشدن ريشه به خاک گلخانه الزامي است.
تعويض گلدان از كيسه 3 ليتريB1 به 8 ليتري B2 :
يك يا 2 ماه پس از رشد نهال در گلدان هاي پلاستيكي معمولي مي توان نسبت به تغيير گلدان اقدام نمود. گلدان هاي فعلي كيسه هاي پلاستيكي با حجم 3 ليتر خاك هستند كه مي توان آن را به كيسه با حجم 8 ليتر تغيير داد. عمق مناسب براي گلدان جديد 40 سانتيمتر است. كيسه ها مي بايست در قسمت كف و تا ارتفاع 10 سانتيمتر از كف داراي تعدادي سوراخ به طور منظم براي تخليه آب باشد.
خاك مناسب براي گلدان خاكي است كه متخلخل بوده و كاملاً زهكش باشد. بهترين تركيب مخلوط پيت ماس خاك محلي و خاك برگ مي باشد . گلدان ها بايد روي بستري قرار گيرد كه زير آن به عمق 10 تا 15 سانتيمتر سنگ يا شن يا ماسه ريخته شده و امكان زهكش بودن را بطور آزاد فراهم نمايد. نهال ها در اين شرايط مي تواند تا مدت 12 ماه نگهداري شود تا رشد و ارتفاع نهال به حدود 80 سانتيمتر برسد. در صورت عدم تعويض بموقع گلدان پيچيدگي ريشه باعث ضعف شديد گياه هنگام انتقال به زمين اصلي خواهد شد .
كود:
در دوران رشد توصيه مي شود تا از كود مايع از قبيل KRISTALON استفاده شود تا NPK در حد 12 :12 :17 و ساير ريزمغذي ها (TRACE ELEMENTS) براي نهال تأمين گردد. ضمن آنكه بايستي دقت شود كه غذا و كود زيادي به نهال داده نشود.
كوددهي با هر بار آبياري به مقدار 2 گرم در ليتر انجام گيرد.
يك يا 2 ماه پس از رشد نهال در گلدان هاي پلاستيكي معمولي مي توان نسبت به تغيير گلدان اقدام نمود. گلدان هاي فعلي كيسه هاي پلاستيكي با حجم 3 ليتر خاك هستند كه مي توان آن را به كيسه با حجم 8 ليتر تغيير داد. عمق مناسب براي گلدان جديد 40 سانتيمتر است. كيسه ها مي بايست در قسمت كف و تا ارتفاع 10 سانتيمتر از كف داراي تعدادي سوراخ به طور منظم براي تخليه آب باشد.
خاك مناسب براي گلدان خاكي است كه متخلخل بوده و كاملاً زهكش باشد. بهترين تركيب مخلوط پيت ماس خاك محلي و خاك برگ مي باشد . گلدان ها بايد روي بستري قرار گيرد كه زير آن به عمق 10 تا 15 سانتيمتر سنگ يا شن يا ماسه ريخته شده و امكان زهكش بودن را بطور آزاد فراهم نمايد. نهال ها در اين شرايط مي تواند تا مدت 12 ماه نگهداري شود تا رشد و ارتفاع نهال به حدود 80 سانتيمتر برسد. در صورت عدم تعويض بموقع گلدان پيچيدگي ريشه باعث ضعف شديد گياه هنگام انتقال به زمين اصلي خواهد شد .
كود:
در دوران رشد توصيه مي شود تا از كود مايع از قبيل KRISTALON استفاده شود تا NPK در حد 12 :12 :17 و ساير ريزمغذي ها (TRACE ELEMENTS) براي نهال تأمين گردد. ضمن آنكه بايستي دقت شود كه غذا و كود زيادي به نهال داده نشود.
كوددهي با هر بار آبياري به مقدار 2 گرم در ليتر انجام گيرد.
مشخصات نهال آماده تحويل به باغدار جهت کشت در زمين اصلي
مشخصات عمومي نهال آماده كاشت در زمين اصلي :
1 – رشد گياه به ارتفاع 80 -70 سانتيمتر
2 – توسعه سيستم ريشه و توليد ريشه فراوان
3 – طوقه کاملاً مشخص
4 – عدم خروج ريشه از گلدان پلاستيکي
5 – عدم وجود رشد نامتناسب (رشد کند يا سريع)
6 – عدم وجود آثار بيماري وآفات و ضعف شديد فيزيولوژيکي
7 – عدم فرسودگي يا پارگي پلاستيک
8 – پر بودن گلدان از خاک در زمان تحويل تا 80% ارتفاع گلدان
*الصاق اتيكت ( شناسه ) بروي نهال قبل از خروج از گلخانه و انتقال به زمين اصلي :
با عنايت به برنامه ريزي هاي انجام شده مبني بر شناسه گذاري نهال هاي توليد شده توسط توليد كنندگان مجوز دار، نصب شناسه نهال قبل از خروج نهال از گلخانه سازگاري الزامي مي باشد.
مشخصات عمومي نهال آماده كاشت در زمين اصلي :
1 – رشد گياه به ارتفاع 80 -70 سانتيمتر
2 – توسعه سيستم ريشه و توليد ريشه فراوان
3 – طوقه کاملاً مشخص
4 – عدم خروج ريشه از گلدان پلاستيکي
5 – عدم وجود رشد نامتناسب (رشد کند يا سريع)
6 – عدم وجود آثار بيماري وآفات و ضعف شديد فيزيولوژيکي
7 – عدم فرسودگي يا پارگي پلاستيک
8 – پر بودن گلدان از خاک در زمان تحويل تا 80% ارتفاع گلدان
*الصاق اتيكت ( شناسه ) بروي نهال قبل از خروج از گلخانه و انتقال به زمين اصلي :
با عنايت به برنامه ريزي هاي انجام شده مبني بر شناسه گذاري نهال هاي توليد شده توسط توليد كنندگان مجوز دار، نصب شناسه نهال قبل از خروج نهال از گلخانه سازگاري الزامي مي باشد.
حمل نهال آماده كشت از گلخانه سازگاري به محل كاشت :
پس از گذشت زمان كافي از نگهداري نهال هاي كشت بافت در گلخانه سازگاري و رشد مناسب نهال با رعايت مواردي كه در ذيل خواهد آمد ؛ نهال ها به محل كاشت حمل خواهد شد :
1- نهال بايد داراي طوقه كاملاً مشخص شده باشد .
2- نهال بايد حداقل داراي 5 برگ اصلي باشد .
3- هيچگونه علائم كمبود ؛ بيماري ؛ جهش ژنتيكي و ضعف در نهال مشاهده نشود .
4- گلدان ها بايد تا 80% ارتفاع پر از خاك باشند .
5- استفاده از كانتينرهاي حمل با شرايط كنترل شده و در صورت عدم وجود آن حتماً بايد از كاميون پوشش دار جهت جلوگيري از وقوع كوران و تابش مستقيم آفتاب بر نهال ها در مدت حمل استفاده نمود .
6- رعايت دقت در حمل و جابجايي نهال ها جهت جلوگيري از جابجايي ريشه در خاك گلدان يا از هم پاشيده شدن خاك گلدان
7- آبياري گلدان ها قبل از جابجايي به منظور جبران اتلاف رطوبت خاك حين حمل ونقل
8- آب پاشي كف كاميون يا كانتينر جهت افزايش رطوبت نسبي محيط اطراف نهال
9- دقت در چيدن گلدان ها . گلدان ها نبايد روي هم و يا با فاصله قرار گيرند . عدم رعايت اين مهم باعث افتادن گلدان ها و واردشدن آسيب به نهال خواهد شد .
10-به منظور برداشتن گلدان حتماً از خود گلدان استفاده شود . جهت جابجايي گلدان نبايد از طوقه و شاخ و برگ نهال استفاده كرد .
11-پيش بيني محل مناسب جهت نگهداري موقت نهال ها تا زمان تحويل تدريجي به باغدار ( اين محل بايد در كليه استان هايي كه نهال به آنجا حمل مي شود وجود داشته باشد و در آن آبياري ؛ سايه دهي و ساير مراقبت ها اعمال شود )
نكته : در ضمن كليه موارد فوق بايد توسط باغدار تحويل گيرنده نهال نيز رعايت شود.
پس از گذشت زمان كافي از نگهداري نهال هاي كشت بافت در گلخانه سازگاري و رشد مناسب نهال با رعايت مواردي كه در ذيل خواهد آمد ؛ نهال ها به محل كاشت حمل خواهد شد :
1- نهال بايد داراي طوقه كاملاً مشخص شده باشد .
2- نهال بايد حداقل داراي 5 برگ اصلي باشد .
3- هيچگونه علائم كمبود ؛ بيماري ؛ جهش ژنتيكي و ضعف در نهال مشاهده نشود .
4- گلدان ها بايد تا 80% ارتفاع پر از خاك باشند .
5- استفاده از كانتينرهاي حمل با شرايط كنترل شده و در صورت عدم وجود آن حتماً بايد از كاميون پوشش دار جهت جلوگيري از وقوع كوران و تابش مستقيم آفتاب بر نهال ها در مدت حمل استفاده نمود .
6- رعايت دقت در حمل و جابجايي نهال ها جهت جلوگيري از جابجايي ريشه در خاك گلدان يا از هم پاشيده شدن خاك گلدان
7- آبياري گلدان ها قبل از جابجايي به منظور جبران اتلاف رطوبت خاك حين حمل ونقل
8- آب پاشي كف كاميون يا كانتينر جهت افزايش رطوبت نسبي محيط اطراف نهال
9- دقت در چيدن گلدان ها . گلدان ها نبايد روي هم و يا با فاصله قرار گيرند . عدم رعايت اين مهم باعث افتادن گلدان ها و واردشدن آسيب به نهال خواهد شد .
10-به منظور برداشتن گلدان حتماً از خود گلدان استفاده شود . جهت جابجايي گلدان نبايد از طوقه و شاخ و برگ نهال استفاده كرد .
11-پيش بيني محل مناسب جهت نگهداري موقت نهال ها تا زمان تحويل تدريجي به باغدار ( اين محل بايد در كليه استان هايي كه نهال به آنجا حمل مي شود وجود داشته باشد و در آن آبياري ؛ سايه دهي و ساير مراقبت ها اعمال شود )
نكته : در ضمن كليه موارد فوق بايد توسط باغدار تحويل گيرنده نهال نيز رعايت شود.
كاشت در نخلستان :
تراكم :
كليه اصولي كه در مورد كاشت نهال به روش هاي سنتي رعايت مي گردد بايد عيناً در مورد كاشت نهال به روش كشت بافت نيز معمول و رعايت گردد.
براي كاشت هر نوع نهال خرما، عامل محدودكننده داشتن آب كافي و مناسب است. براساس وسعت نخلستان، مقدار آب مورد نياز بايد قبلاً پيش بيني و تأمين گردد. به نظرات و تجربيات محلي بايد توجه شود. اگر مقدار آب مورد نياز اشتباه برآورده شده باشد و يا آب كافي و با كيفيت در دسترس نباشد، نهال به خوبي رشد نخواهد كرد و باردهي آن اقتصادي نخواهد بود.
. در حال حاضر و طي بررسي هاو تحقيقات انجام شده بهتريت فاصله كاشت 8x 8 متر مي باشد. بدين ترتيب تراكم بطور متوسط 160 نهال در هر هكتار خواهد بود.
روش كاشت :
پس از آنكه در مورد فاصله مناسب براي كاشت نهال اتخاذ تصميم گرديد براي نهال هايي كه گلدان آنها عوض شده و در گلدان هاي 8 ليتري قرار گرفته اند گودال بايد به قطر يك متر و عمق يك متر حفر گردد. كف گودال به عمق 20 سانتيمتر با كود حيواني پوسيده(خوب عمل آمده) پر مي شود، روي آن 40 سانتيمتر خاك كشاورزي با كيفيت خوب ريخته شود بقيه گودال با مخلوط70 درصد خاك 30 درصد پيت ماسيا كود حيواني كاملاً پوسيده پر مي شود. به اين مخلوط نهايي كود كامل NPK و در صورت وجود ساير ميكروالمان هاي غذايي نيز افزوده مي شود.
اين گودال بايد براي مدتي به همان شكل باقي بماند و به آن آب به اندازه كافي داده شود تا مخلوط داخل آن قبل از كاشتن نهال نشست لازم را بنمايد. سطح گودال پس از اين دوران ( آب دادن و خشك شدن) بايد همسطح محيط اطراف شود.
اگر نهال در زمين مرغوب كشاورزي كاشته مي شود انجام اقدامات فوق الزامي نيست و فقط بايد گودال مناسبي حفر گردد كه نهال در آن جا گيرد.
خاك اطراف نهال بايد خوب كوبيده شود بطوريكه ريشه نهال در همه قسمتها با خاك تماس كامل داشته باشد. در اطراف نهال تشتكي به عمق 15 تا 30 سانتيمتر و قطر 1 تا 5/1 متر بوجود آوريد. قسمت سبزينه اي نهال شامل برگ و تنه در همه شرايط بايد بالاتر از سطح آب قرار گيرد. پس از كاشتن، فوراً نهال را آبياري كنيد و بعد از آن با توجه به شرايط محيطي در مواقع لزوم آن را آبياري نماييد. در اين مرحله آبياري با آبي كه املاح آن كمتر از3000 P.P.m باشد ؛ بلامانع خواهد بود. نهال هاي تازه كاشته شده را بايد با موادي از قبيل شاخ و برگ ذرت، برگ خرما و با پوشش هاي مناسب ديگر در مقابل اشعه خورشيد در تابستان اول و سرما در زمستان اول محافظت نمود. نهال را نبايد با چيزي بست و يا برگهاي آن را تحت فشار قرار داد (نهال بايد آزاد باشد).
گودال بايد به قطر يك متر و عمق يك متر حفر گردد. كف گودال به عمق 20 سانتيمتر با كود حيواني (خوب عمل آمده) پر مي شود، روي آن 40 سانتيمتر خاك كشاورزي با كيفيت خوب ريخته شود بقيه گودال با مخلوط 70 درصد خاك 30 درصد PEAT MASS و يا كود اسبي (خوب عمل آمده) پر مي شود
اين گودال بايد براي مدتي باقي بماند و به آن آب به اندازه كافي داده شود تا مخلوط داخل آن قبل از كاشتن نهال نشست لازم را بنمايد. سطح گودال پس از اين دوران ( آب دادن و خشك شدن) بايد همسطح محيط اطراف شود .
خاك اطراف نهال بايد خوب كوبيده شود بطوريكه ريشه نهال در همه قسمتها با خاك تماس كامل داشته باشد
عمق كاشت :
عمق كاشت اهميت زيادي دارد. بخصوص اين كه يقه نهال كه مريستم انتهايي و مركز رشد نهال در آن قرار دارد نبايد با خاك پوشانده شود . قسمت ريشه نهال و محل رشد ريشه ها بايد در خاك قرار گيرد (محل اتصال ريشه و تنه).
آبياري :
لازم است بلافاصله پس از كاشت، بطور دستي نهال آبياري شود و با آبياري مرتب و به مقدار كم، هميشه خاك نهال تازه كاشته شده مرطوب نگه داشته شود. در طي هفته هاي اول، پس از كاشت، از نهال بايد بطور مداوم و مرتب بازديد بعمل آيد و دقت شود كه خاك اطراف نهال خشك نشده و ترك برنداشته باشد (بطوريكه نهال از خاك جدا شده باشد). در اين خصوص كيفيت آب بسيار مهم است.
زمان كاشت :
در اغلب نواحي كه نخل كاري انجام مي شود، فصل بهار و پاييز بهترين زمان كاشت
نخل هاي جوان است. در كاشت بهار، نهال از سرماي زمستان مصون است و از شرايط هواي گرم براي رشد سريع استفاده مي شود. در صورتيكه در كاشت پاييز به نهال جوان فرصت طولاني تري داده مي شود تا قبل از گرماي تابستان به محيط عادت نمايد.
در هر حال، اگر امكان آبياري فراوان و بطور مرتب وجود داشته باشد، اگر كيفيت آب خوب باشد و اگر حفاظ كافي براي نهال در نظر گرفته شود، معمولاً نهال خرما را مي توان براحتي در هر فصل سال كاشت.
نوع خاك :
در انتخاب محل كاشت، از كاشت نهال هاي كشت بافت خرما در خاك با شوري و قليايي بالا بايد اجتناب شود. خاك سنگين و سفت باعث كندي رشد ريشه مي شود و بطور كلي در رشد نهال تأثير منفي مي گذارد، ضمناً امكان جذب و نگهداري آب درخاك ماسه اي كم است و اين امر سبب هدررفتن مواد غذايي گياه خواهد شد.
خاك رس و ماسه بهترين نوع خاك براي نخلكاري است. عمق خاك بايد به اندازه اي باشد كه ريشه در داخل آن به خوبي توسعه يافته و نهال محكم و پابرجا در جاي خود قرار گيرد و مانع از تكان خوردن نهال در اثر جريان هوا گردد.
تا حدودي، نوع خاك تعيين كننده مقدار و دفعات آبياري است در طول تابستان اول براي خاك خيلي ماسه اي آبياري روزانه ممكن است ضروري باشد درصورتيكه ممكن است در خاكهاي سنگين تر يك بار آّبياري در هفته كافي باشد. خاكي كه فوراً آب را تا عمق 2 تا 3 متر فرو مي كشد به رشد نهال و پرباري آن كمك مي نمايد.
نكته : ظهور علائم خشكيدگي در اوايل كاشت دليل بر خشك شدن كامل نهال نبوده و بايد آبياري و كليه مراقبت ها ادامه داشته باشد . تجربه نشان داده كه نهال خرما توانايي مقابله با تنش و برگشت به حالت مطلوب اوليه را دارد .
پس از آنكه در مورد فاصله مناسب براي كاشت نهال اتخاذ تصميم گرديد براي نهال هايي كه گلدان آنها عوض شده و در گلدان هاي 8 ليتري قرار گرفته اند گودال بايد به قطر يك متر و عمق يك متر حفر گردد. كف گودال به عمق 20 سانتيمتر با كود حيواني پوسيده(خوب عمل آمده) پر مي شود، روي آن 40 سانتيمتر خاك كشاورزي با كيفيت خوب ريخته شود بقيه گودال با مخلوط70 درصد خاك 30 درصد پيت ماسيا كود حيواني كاملاً پوسيده پر مي شود. به اين مخلوط نهايي كود كامل NPK و در صورت وجود ساير ميكروالمان هاي غذايي نيز افزوده مي شود.
اين گودال بايد براي مدتي به همان شكل باقي بماند و به آن آب به اندازه كافي داده شود تا مخلوط داخل آن قبل از كاشتن نهال نشست لازم را بنمايد. سطح گودال پس از اين دوران ( آب دادن و خشك شدن) بايد همسطح محيط اطراف شود.
اگر نهال در زمين مرغوب كشاورزي كاشته مي شود انجام اقدامات فوق الزامي نيست و فقط بايد گودال مناسبي حفر گردد كه نهال در آن جا گيرد.
خاك اطراف نهال بايد خوب كوبيده شود بطوريكه ريشه نهال در همه قسمتها با خاك تماس كامل داشته باشد. در اطراف نهال تشتكي به عمق 15 تا 30 سانتيمتر و قطر 1 تا 5/1 متر بوجود آوريد. قسمت سبزينه اي نهال شامل برگ و تنه در همه شرايط بايد بالاتر از سطح آب قرار گيرد. پس از كاشتن، فوراً نهال را آبياري كنيد و بعد از آن با توجه به شرايط محيطي در مواقع لزوم آن را آبياري نماييد. در اين مرحله آبياري با آبي كه املاح آن كمتر از3000 P.P.m باشد ؛ بلامانع خواهد بود. نهال هاي تازه كاشته شده را بايد با موادي از قبيل شاخ و برگ ذرت، برگ خرما و با پوشش هاي مناسب ديگر در مقابل اشعه خورشيد در تابستان اول و سرما در زمستان اول محافظت نمود. نهال را نبايد با چيزي بست و يا برگهاي آن را تحت فشار قرار داد (نهال بايد آزاد باشد).
گودال بايد به قطر يك متر و عمق يك متر حفر گردد. كف گودال به عمق 20 سانتيمتر با كود حيواني (خوب عمل آمده) پر مي شود، روي آن 40 سانتيمتر خاك كشاورزي با كيفيت خوب ريخته شود بقيه گودال با مخلوط 70 درصد خاك 30 درصد PEAT MASS و يا كود اسبي (خوب عمل آمده) پر مي شود
اين گودال بايد براي مدتي باقي بماند و به آن آب به اندازه كافي داده شود تا مخلوط داخل آن قبل از كاشتن نهال نشست لازم را بنمايد. سطح گودال پس از اين دوران ( آب دادن و خشك شدن) بايد همسطح محيط اطراف شود .
خاك اطراف نهال بايد خوب كوبيده شود بطوريكه ريشه نهال در همه قسمتها با خاك تماس كامل داشته باشد
عمق كاشت :
عمق كاشت اهميت زيادي دارد. بخصوص اين كه يقه نهال كه مريستم انتهايي و مركز رشد نهال در آن قرار دارد نبايد با خاك پوشانده شود . قسمت ريشه نهال و محل رشد ريشه ها بايد در خاك قرار گيرد (محل اتصال ريشه و تنه).
آبياري :
لازم است بلافاصله پس از كاشت، بطور دستي نهال آبياري شود و با آبياري مرتب و به مقدار كم، هميشه خاك نهال تازه كاشته شده مرطوب نگه داشته شود. در طي هفته هاي اول، پس از كاشت، از نهال بايد بطور مداوم و مرتب بازديد بعمل آيد و دقت شود كه خاك اطراف نهال خشك نشده و ترك برنداشته باشد (بطوريكه نهال از خاك جدا شده باشد). در اين خصوص كيفيت آب بسيار مهم است.
زمان كاشت :
در اغلب نواحي كه نخل كاري انجام مي شود، فصل بهار و پاييز بهترين زمان كاشت
نخل هاي جوان است. در كاشت بهار، نهال از سرماي زمستان مصون است و از شرايط هواي گرم براي رشد سريع استفاده مي شود. در صورتيكه در كاشت پاييز به نهال جوان فرصت طولاني تري داده مي شود تا قبل از گرماي تابستان به محيط عادت نمايد.
در هر حال، اگر امكان آبياري فراوان و بطور مرتب وجود داشته باشد، اگر كيفيت آب خوب باشد و اگر حفاظ كافي براي نهال در نظر گرفته شود، معمولاً نهال خرما را مي توان براحتي در هر فصل سال كاشت.
نوع خاك :
در انتخاب محل كاشت، از كاشت نهال هاي كشت بافت خرما در خاك با شوري و قليايي بالا بايد اجتناب شود. خاك سنگين و سفت باعث كندي رشد ريشه مي شود و بطور كلي در رشد نهال تأثير منفي مي گذارد، ضمناً امكان جذب و نگهداري آب درخاك ماسه اي كم است و اين امر سبب هدررفتن مواد غذايي گياه خواهد شد.
خاك رس و ماسه بهترين نوع خاك براي نخلكاري است. عمق خاك بايد به اندازه اي باشد كه ريشه در داخل آن به خوبي توسعه يافته و نهال محكم و پابرجا در جاي خود قرار گيرد و مانع از تكان خوردن نهال در اثر جريان هوا گردد.
تا حدودي، نوع خاك تعيين كننده مقدار و دفعات آبياري است در طول تابستان اول براي خاك خيلي ماسه اي آبياري روزانه ممكن است ضروري باشد درصورتيكه ممكن است در خاكهاي سنگين تر يك بار آّبياري در هفته كافي باشد. خاكي كه فوراً آب را تا عمق 2 تا 3 متر فرو مي كشد به رشد نهال و پرباري آن كمك مي نمايد.
نكته : ظهور علائم خشكيدگي در اوايل كاشت دليل بر خشك شدن كامل نهال نبوده و بايد آبياري و كليه مراقبت ها ادامه داشته باشد . تجربه نشان داده كه نهال خرما توانايي مقابله با تنش و برگشت به حالت مطلوب اوليه را دارد .
Similar threads
| Thread starter | عنوان | تالار | پاسخ ها | تاریخ |
|---|---|---|---|---|
|
دستورالعمل تولید نهال مرکبات | میوه کاری | 9 | |
|
|
دستورالعمل انجام پیوند تعمیری | میوه کاری | 0 | |
|
|
دستورالعمل توليد نهال انجير | میوه کاری | 7 | |
|
|
دستورالعمل توليد نهال خرمالو | میوه کاری | 9 | |
|
|
دستورالعمل توليد نهال زيتون | میوه کاری | 6 |