دستورالعمل توليد نهال زرشك

[Phyto]

.
.
.
.
.

 

[Phyto]

مقدمه :

زرشك بي دانه از جمله درختچه هاي مقاومي است كه قابليت رشد و توليد در زمينهاي كم بهره با آب شور را داراست و در حفاظت از خاك منطقه نيز مي تواند مؤثر باشد . بسياري از زمينهاي كشاورزي در مناطق روستايي بعنوان مثال شهرستانهاي قاين و بيرجند در جنوب خراسان به دليل شوري خاك و آب ، براي كشت بيشتر محصولات كشاورزي مناسب نيستند، لذا در برخي از روستاها ، طي سالهاي اخير ، زرشك بي دانه به عنوان مثال محصول اصلي مطرح شده است. اين گياه علاوه بر حفاظت خاك و پوشش گياهي ، بعنوان گياه دارويي مورد استفاده قرار مي گيرد و نقش آن در صادرات غيرنفتي ،‌حائز اهميت مي باشد . از نظر گياهشناسي ، زرشك داراي گلهاي منظم ، دو جنسي ، اغلب مجتمع از نوع خوشه كاذب يا گرزن و به ندرت منفرد است . گلهاي مجتمع و كم و بيش آويخته و در ارديبهشت يا خرداد شكفته مي شوند. به نظر مي رسد زرشكهاي موجود در ايران اغلب بر اثر تلاقيهاي بين گونه اي ماهيت خود را تاحدي زيادي از دست داده اند . به طوريكه با شناسه هاي موجود مطابقت كامل ندارند. اكثر زرشكها درارتفاعات بالاتر از 1000 متر از سطح دريا بهتر رشد مي كنند . دوره رويشي زرشك بي دانه 235-220 روز در هر سال به طول مي انجامد. از نظر حرارتي ، شروع رشد آن در دماي روزانه 18-15 درجه ، گلدهي در 23-19 درجه و شروع ركود زمستاني آن در11-7 درجه سانتي گراد صورت
مي گيرد. وجود شرايط آفتابي و جريان هواي خوب براي زرشك بي دانه ضروري است. زرشك داراي مقاومت خوبي در مقابل باد مي باشد و حتي بعنوان حصار و بادشكن مورد استفاده قرار مي گيرد.
زرشك به آبياري مرتب نياز دارد و معمولاً‌ درختچه هاي بالغ در جنوب خراسان هر 15-12 روز يكبار آبياري مي شوند ولي در شرايط محدوديت آب ، قدرت زنده ماندن را دارند، هر چند محصول قابل توجهي توليد نمي كنند. زرشك خاكهاي نسبتاً سبك لومي – شني با زهكشي خوب در مناطق كوهپايه اي را ترجيح مي دهد.

 

[Phyto]

ازدياد زرشك
​

براي زياد كردن درخت زرشك سه راه وجود دارد:
1- بهترين راه تكثير درخت زرشك استفاده از پاجوشها است ، به اين ترتيب كه از آذر ماه تا نيمه دوم اسفند، يعني پس از برگريزان تا هنگام بيداري ، درخت قابل استفاده براي جابجايي خواهد بود. پاجوشهاي دوساله را از بيخ درخت با ريشه مي كنند و در زمين مساعد و آماده مي نشانند.
ريشة درخت زرشك در برابر هوا خيلي حساس است . وقتي پاجوشها را از زمين در مي آورند بايد بلافاصله آنها را در گودهاي آماده بنشانند و يا با اندكي گِل در كيسه پلاستيك بپيچند وبه اصطلاح قنداق كنند. تا هوا نكشد درغير اين صورت نهال خطا خواهد كرد.
2- زرشك دانه دار با بذر تكثير مي شود و روش كاشتن بذر به اين صورت است كه بذرهاي رسيده زرشك را براي مدت دو ماه در محلي با گرماي پنج درجه نگهداري مي كنند سپس
مي كارند . اين گونه ارزش اقتصادي ندارد. فقط براي تهية آب زرشك يا تهية نوشابه استفاده مي شود.
3- اگر شاخة جوان زرشك را در پاييز در خاك بخوابانند و يا دراسفند ماه قلمه بزنند شاخه ، ريشه زده موجب زياد شدن اين درخت پرفايده شود.

 

[Phyto]