دستورالعمل توليد نهال انار

[Phyto]

 

[Phyto]

مقدمه

انار با نام علمي .Punica granatum L متعلق به كوچكترين خانواده گياهي يعني Punicaceae مي‌باشد كه در اقليمهاي خشك و نيمه گرمسيري و مديترانه اي داراي رشد و باردهي خوبي است. قسمتهاي وسيعي از سرزمين ما كه در محدوده كوير مركزي ( دشت كوير و كوير لوت ) واقع شده داراي شرايط آب وهوايي خشك ونيمه گرمسيري است كه درختان انار و پسته مي‌توانند در چنين شرايطي اهميت خاصي داشته باشند. درخت انار به طور طبيعي در دامنه وسيعي از شرايط آب و هوايي رشد مي نمايد و به انواع خاكها سازگاري نشان ميدهد ولي به خاكهايي كه داراي زهكشي كمي باشند حساس مي باشد و درصورت بالابودن آب تحت الارضي نمي تواند توليد مناسب داشته باشد . بهترين خاك جهت كشت انار خاكهاي رسي شني يا شني رسي با PH بين 5/7 تا 5/8 است. انار بيشترين رشد و توليد محصول را در مناطقي با تابستانهاي گرم و طولاني دارد. محدوده كشت آن تا 41 درجه عرض شمالي و جنوبي همراه با انجير و زيتون است. بهترين ارتفاع 1000 تا 1700 متر از سطح دريا مي باشد . البته بايد توجه داشت كه انار ميوه اختصاصي مناطق نيمه گرمسيري است( درجه حرارت 5- تا 40+ درجه سانتيگراد) زيرا گرماي زياد باعث سوختگي و سرماي زياد سبب تركيدگي آن گشته و از لطافت پوست و مرغوبيت ميوه مي كاهد. براي شكستن دوره خواب به 200 تا 400 ساعت درجه حرارت زير 7 درجه سانتيگراد نياز دارد. مقاومت انار به سرماي زمستانه از حدود 11- درجه سانتي گراد الي 15- درجه سانتي گراد مشاهده مي گردد كه مسلماً اين اختلاف در رابطه با ارقام و شرايط آب وهوايي متفاوت مي باشد.

 

[Phyto]

سطح زيركشت و ميزان توليد انار در جهان :

در حال حاضر ايران بيشترين ميزان سطح زيركشت و توليد انار در جهان را به خود اختصاص داده است و در كليه استانها بجز استان همدان كشت و كار مي شود. استانهاي فارس ، اصفهان ، مركزي ، خراسان رضوي ، يزد ، قم ، كرمان و سمنان به ترتيب بيشترين سطح زيركشت باغات انار را دارا مي باشند.
همچنين استانهاي فارس ، مركزي ، اصفهان ، خراسان رضوي ، يزد ، قم ، كرمان و سمنان به ترتيب بيشترين ميزان توليد را دارا مي باشند.

 

[Phyto]

ارقام مهم :

ملس ساوه، شيشه كپ فردوس، خزربردسكن، رباب ني ريز، نادري بادرود، ملس يزدي، قجاق‌قم، اردستاني مه ولات و بجستاني كه مهمترين خصوصيات اين ارقام عبارت است از پوست قرمز و نسبتاً كلفت ، دانه قرمز و مزه ملس تا شيرين .

 

[Phyto]

ازدياد انار:

انار را ميتوان بوسيله بذر،پيوند، پاجوش، خوابانيدن شاخه و قلمه تكثير نمود. در حال حاضر روش معمول تكثير انار ازدياد بوسيله قلمه مي باشد.

ازدياد بوسيله قلمه :
قلمه‌ها از اسفند ماه تا اوايل فروردين از قسمت هاي بالاي درخت و از سرشاخه هاي بارده 3-2 ساله، به طول 35-25 سانتي متر وقطر 5/2-5/0 سانتي متر تهيه مي‌شوند. در نيمه دوم اسفند ماه كرتهاي كوچكي به ابعاد20-10 متر مربع آماده كرده و به عمق 50-30 سانتي‌متر شخم زده و سپس به صورت جوي و پشته به فاصله 50 سانتي متر در مي آيد و قلمه ها را به فاصله 10 سانتي متر طوري در خاك كاشته مي‌شود كه 4-2 سانتي متر آن از خاك بيرون باشد. بلافاصله پس از كاشت ، خزانه را آبياري و از آن پس به فاصله هر 8 تا 10 روز يكبار آبياري تكرار مي‌شود. در طول فصل رشد مرتباً‌ مبازه با علفهاي هرز صورت مي‌گيرد. در اسفند ماه سال بعد پس از سپري شدن سرما و يخبندان نهالها آماده براي كاشت خواهند بود .


ازدياد بوسيله پيوند :
پس از انتخاب رقم بايستي نسبت به پيوند پايه هاي موجود اقدام كرد كه رايج ترين نوع پيوندها در انار عبارتند از:

الف : پيوند شكمي :
اين روش اغلب براي تبديل ارقام انار ترش به شيرين و همچنين جهت تبديل پايه هاي نامرغوب به پايه‌هاي مرغوب، انجام مي‌گيرد. پيوند شكمي در دو نوبت از سال امكان پذير است. يكي در اوايل بهار و ديگري اواخر تابستان، كه پوست درخت به راحتي جدا مي‌شود و امكان انجام عمل پيوند وجود دارد.
بعد از حدود دو هفته، در صورت موفق بودن عمل پيوند، چنانچه درخت پيوند شده 4-3 ساله باشد، از قسمت بالاي محل پيوندك سربرداري مي‌شود، ولي در مورد درختان مسن كه عمل پيوند بر روي شاخه‌هاي جانبي درخت صورت مي‌گيرد، پس از گرفتن پيوند، كارخاصي نياز ندارد، زيرا پايه باعث رشد شاخه هاي پيوند خورده مي شود. شاخه اي كه در اثر اين نوع پيوند به وجود مي‌آيد، بعد از 2 تا 3 سال به بادهي خواهدرسيد. البته اغلب بهتر است به جاي پيوند برروي سرشاخه‌هاي مسن، از شاخه‌هاي نازك (به قطر يك مداد) و پاجوشهاي جوان براي اين منظور استفاده شده و سپس قسمت مسن را كاملاً‌ حذف نمود (جوان سازي ).

ب: پيوند لوله اي :
نوع ديگر پيوند جوانه كه مورد استفاده قرار مي‌گيرد، پيوند لوله اي است. البته اين نوع پيوند كمتر از پيوند شكمي به كار ميرود. اين نوع پيوند نيز مانند نوع قبل در دو موقع از سال يعني اوايل بهار و ديگري اواخر تابستان قابل اجرا است. اين نوع پيوند معمولاً‌ روي شاخه‌هاي دو ساله صورت مي‌گيرد و بايد قطر پايه و پيوندك يكسان باشد. در صورتي كه پيوندك قطورتر از پايه باشد پس از تهيه پيوندك، آن را از پشت جوانه برش طولي داده و در روي پايه قرار داده و قسمت اضافي آن با دقت در روي پايه به گونه اي جدا مي‌شود كه دو لبه آن كاملاً‌ روي يكديگر جفت گردد و اگر پايه قطورتر از پيوندك باشد، پيوندك را مانند روش بالا برش داده و دور پايه قرار مستقر كرده و قسمتي از پايه كه با پيوندك پوشيده نشده، با كمي از پوست خود پايه يا چسب باغباني پوشش داده مي‌شود.

ج : پيوند اسكنه (شكافي) :
از اين نوع پيوند براي تبديل رقم درختان بذري به رقم مرغوب، اقتصادي و پربار استفاده مي‌شود . براي انجام پيوند در اواخر زمستان تنه درخت را از ارتفاع 20 سانتي متري سطح خاك سربرداري ‌شده وبوسيله اسكنه برشي عمودي روي آن زده مي‌شود. سپس قلمه‌اي يك تا دو ساله به طول حدود 15-10 سانتي متر با 4-2 جوانه روي آن از درخت مرغوب ديگري تهيه شده در شكاف ايجاد شده قرار مي‌گيرد. لايه‌ زاينده پايه و پيوندك بايد بطور كامل با هم تماس داشته باشند معمولاً دو قلمه در دو طرف اين شكاف مي‌توان قرارداد. سپس براي جلوگيري از آسيب خشكيدگي و عوامل بيماريزا محل پيوند با چسب باغباني پوشانده مي‌شود. استفاده از علف‌هاي هرز يا گل براي پوشاندن محل پيوند احتمال آلودگي به عوامل بيماريزا را مي‌افزايد. اين پيوندك 4 تا 7 سال بعد ميوه خواهد داد.

 

[Phyto]

شاخصه هاي استاندارد نهال ريشه لخت گواهي شده انار در زمان فروش ( اندازه ها به سانتيمتر )​

- ارتفاع نهال پس از سربرداري : 50 – 30
- ارتفاع محل پيوند تا سطح خاك : 15
- ميانگين قطر نهال : 1 – 5/0
- ويژگي هاي خاص تنه نهال ( نهال يك تنه ) : سالم
- فاصله اولين شاخه تا سطح خاك : 30
- طول ريشه اصلي : 40 – 30
- تعداد ريشه فرعي : 5 – 3
- طول ريشه فرعي : 15 - 10
- سن نهال : 2 سال
- بسته بندي : بسته 50 تايي

 

[Phyto]