مدام چیزی جلوی چشمت حركت می‌كند و احساس عجیبی پیدا می‌كنی، كلافه و عصبی می‌شوی. بعضی وقت ها مردم فكر می كنند، توهم داری بخصوص وقتی سعی می كنی پشه ای را كه نیست از جلوی صورتت كنار بزنی! اینها گلایه خیلی از بیماران دچار مگس پران چشمی است كه به امید درمان از این مطب به مطب چشم پزشك دیگر می روند در حالی كه دكتر رضا زارعی ابیانه، فوق تخصص قرنیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران می گوید: بیماران باید با این مشكل كنار بیایند و نگران نباشند چون در دیدشان اختلال ایجاد نمی كند و درمانی هم ندارد.
مگس پران در سنین بالا شایع است
شاید با خواندن چند سطر بالا حالا به این فكر افتاده باشید چرا برخی افراد دچار مگس پران چشمی می شوند.دكتر زارعی در مورد علت ابتلا به مگس پران یا «فلوتر» توضیح می دهد: در چشم انسان مایعی به نام زجاجیه وجود دارد كه شفاف است و قوام و شكل خاصی دارد. با افزایش سن، قوام این مایع تغییر و حالت آبكی پیدا می كند و باعث می شود وقتی بیمار چشمش را حركت می دهد، اجسامی به صورت تار یا دسته مو، دایره ای كه می چرخد یا مگس یا پشه ای را حس كند كه از جلوی چشمش رد می شود. این چشم پزشك ادامه می دهد: این عارضه به غیر از افراد مسن، مبتلایان به بیماری های متابولیك مانند دیابت و فشار خون و افرادی را كه چشمشان دچار آسیب شده است یا نزدیك بین هستند نیز درگیر می كند. معمولا شروع آن از دهه 4 و 5 زندگی به بعد و ممكن است ارث در آن دخیل باشد، ولی مطالعه ای كه نشان دهد در نژاد خاصی بیشتر دیده می شود، وجود ندارد.
مگس پران درمان دارد؟
معمولا مگس پران چشمی تغییری در وضع بینایی فرد ایجاد نمی كند بنابراین برای درمان آن به هیچ اقدام خاصی نیاز نیست، ولی گاهی تغییر قوام مایع زجاجیه روی شبكیه اثر می گذارد و باعث ایجاد كشش در آن می شود. در این حالت بیمار مدام حس می كند نوری در چشمانش خاموش و روشن می شود كه اصطلاحا به آن فلاشینگ می گویند. این حالت نشان می دهد شبكیه تحت فشار است و بیمار حتما باید بررسی شود و بر حسب مشكل شبكیه برای درمان او اقدام هایی مانند لیزر یا جراحی انجام می شود.وی تاكید می كند: مگس پران چشمی هیچ درمانی ندارد و تنها كاری كه بیمار باید انجام دهد مراجعه برای معاینه های دوره ای، پیگیری و سعی برای كنار آمدن با این مشكل است چون به مرور زمان احتمال دارد برطرف شود.
چرا دیابتی ها و فشار خونی ها در معرض خطرند؟
وی در مورد دلیل در معرض خطر بودن مبتلایان به دیابت و افراد دچار فشارخون می گوید: در این بیماران زمینه خونریزی خفیف چشمی زیاد است كه روی زجاجیه تاثیر می گذارد و باعث بروز مگس پران چشمی می شود و حتی ممكن است تغییراتی روی شبكیه آنها ایجاد كند. حتی احتمال بروز مشكل جدا شدن زجاجیه از شبكیه در افراد دیابتی بیشتر است. ضربه هم از طرفی به علت تغییر در بافت و زجاجیه چشم و از سوی دیگر به دلیل احتمال بروز خونریزی در چشم می تواند باعث بروز این مشكل شود. در افراد مسن هم همان طور كه اجزای بدنشان تحت تاثیر افزایش سن قرار می گیرد، چشمانشان با افزایش سن دچار تغییر می شود و ابتلای آنها به مگس پران چشم شایع است.
مشكل نزدیك بین ها هم راه حل ندارد
فضای زجاجیه چشم نزدیك بین ها حجیم تر است و مایع زجاجیه چشمشان زودتر تغییر می كند، به همین دلیل بیشتر افراد نزدیك بین دچار مگس پران هستند و ممكن است مشكل شان با گذشت زمان حادتر هم بشود.این استاد دانشگاه با بیان این جمله ها ادامه می دهد: برای اصلاح نزدیك بینی با لیزر، تغییراتی روی قرنیه انجام می شود، ولی مگس پران به علت بروز اشكال در قسمت زجاجیه بروز می كند، بنابراین حتی درمان نزدیك بینی هم نمی تواند باعث درمان مگس پران چشمشان شود. علاوه بر این افزایش قطر ایجاد شده در كره چشم نزدیك بین ها قابل تغییر نیست. مگس پران آزار دهنده
مگس پران چشمی به هر حال آزاردهنده است و این كه شخص مبتلا مدام حس كند چیزی از جلوی چشمش رد می شود، ممكن است او را كلافه كند.دكتر زارعی ابیانه با اشاره به این مشكل می گوید: متاسفانه خیلی از بیماران نمی توانند مشكل خود را بپذیرند كه باعث می شود دچار مسائل روحی شوند، چون ناگهان می بینند چیزی از جلوی چشمشان رد می شود و بعضی افراد مدام احساس می كنند جلوی چشمانشان پشه رد می شود و با دست مدام سعی می كنند پشه را دور كنند ولی متاسفانه مثل خیلی از چیزهای دیگری كه در زندگی وجود دارد و مجبور هستیم با آن بسازیم، باید با این مشكل كنار آمد تا كم كم به آن عادت كنیم و برایمان عادی شود و كمتر آزارمان دهد.
خانم ها و آقایان به یك نسبت در معرض خطرند
این عارضه هم در آقایان و هم در خانم ها به یك نسبت شایع است و دیده می شود، ولی به گفته این چشم پزشك، از آنجا كه مردان بیشتر در معرض ضربه و آسیب به چشم هستند، شیوع مگس پران به دلیل ضربه در آنها بیشتر است. بیماری های زمینه ای مثل دیابت و فشارخون هم در هر دو جنس می تواند عامل ابتلا باشد چون هر دو جنس را گرفتار می كند.
زجاجيه چيست؟
زجاجيه مايع ژله مانندي شبيه سفيده تخم مرغ خام است كه بخش اعظم داخل كره چشم (از پشت عدسي تا روي شبكيه) را پُر كرده است و به حفظ ساختمان كروي چشم كمك مي كند و شبكيه را در جاي خودش نگه مي دارد. ساختمان زجاجيه از يك شبكه اسفنجي متشكل از رشته هاي خيلي ظريف است كه مقادير فراوان آب و مواد محلول را در خود جاي مي دهد و به آن حالت ژله اي مي بخشد. رشته هاي موجود در زجاجيه در قسمت هاي خارجي تر زجاجيه متراكم تر هستند و اتصالات نسبتا محكمي به لايه هاي داخلي شبكيه دارند
چرا مگس‌پران ايجاد مي شود؟
مگس پران عارضه بسيار شايعي است و با افزايش سن، شيوع آن افزايش مي يابد، طوري كه بيش از 60 تا 70 درصد افراد بالاي 60 سال مگس پران را تجربه كرده اند.
رشته هاي موجود در زجاجيه در بچه ها و افراد جوان معمولا بسيار ظريف است و ديده نمي شود، اما با بالا رفتن سن اين رشته ها ضخيم تر مي شوند و در بعضي جاها به هم مي چسبند و باعث ايجاد كدورت مي شوند كه سايه اين كدورت بر روي شبكيه به صورت مگس‌پران احساس مي شود.
به علاوه در بسياري از افراد مسن، بخشي از رشته هاي محيطي زجاجيه كه به شبكيه متصل هستند، از جاي خود كنده مي شوند و به داخل بخش‌هاي مركزي زجاجيه مي افتند. اين حالت كه آن را "جداشدگي خلفي زجاجيه" مي نامند، شايع ترين علت ايجاد مگس پران است.
گاهي اوقات هم وجود التهاب داخل چشمي (يووئيت) سبب تجمع سلول هاي التهابي در زجاجيه و ايجاد مگس پران مي شود.
يك علت ديگر مگس پران، وجود خونريزي در داخل زجاجيه است، مثلا در افراد مبتلا به ديابت ممكن است خونريزي هاي خفيف چشمي، ابتدا به صورت يك مگس پران ديده شود
آيا مگس‌پران خطرناك است؟
بسياري از افراد مدت ها مگس پران داشته اند و هيچ مشكل خاصي پيدا نكرده اند. مگس پراني كه سال هاي سال وجود داشته و تغيير خاصي پيدا نكرده است، معمولا خطري ندارد، اما بروز مگس پران جديد مي تواند ناشي از مشكلات جدي چشمي باشد.
البته همان طور كه گفته شد شايع ترين علت بروز مگس پران جديد، جداشدگي زجاجيه خلفي است كه به خودي خود خطري ندارد، اما گاهي اوقات در حين جدا شدن زجاجيه، بخشي از شبكيه نيز همراه با آن كنده مي شود و باعث ايجاد سوراخ يا پارگي در پرده شبكيه مي شود كه مي تواند سبب جدا شدن پرده شبكيه و مشكلات شديد بينايي شود.
تشخيص علت ايجاد مگس‌پران بدون معاينه دقيق چشم پزشكي امكان پذير نيست، بنابراين لازم است تمام افرادي كه مگس پران جديد پيدا كرده‌اند، حتما توسط چشم پزشك معاينه شوند.
ديد در فرد مبتلا به مگس پران
براي انجام معاینه ، ابتدا مردمك با استفاده از قطره هاي مخصوص باز مي شود و سپس با استفاده از لنزها و وسايل مخصوص، زجاجيه و شبكيه معاينه مي شود. در صورتي كه در معاينه هيچ مشكلي به جز "جداشدگي زجاجيه خلفي" وجود نداشته باشد و شبكيه سالم باشد، معمولا خطري وجود ندارد و درمان خاصي لازم نيست، اما در مواردي كه آسيبي به پرده شبكيه وارد شده باشد، يا خونريزي يا التهاب داخل چشمي وجود داشته باشد، بايد درمان انجام شود.
گاهي با يك نوبت معاينه نمي توان علت دقيق ايجاد مگس پران را تشخيص داد. در اين حالت معمولا لازم است معاينه در فواصل 2 تا 3 هفته يك بار تكرار شود تا مطمئن شويم علت خطرناكي وجود ندارد.
يك نكته مهم آن است كه مگس پران حتي در صورت همراهي با پارگي شبكيه، پس از چند هفته كوچك مي شود، بنابراين در افرادي كه مگس پران جديد چشم داشته اند، حتي اگر خود به خود خوب شده باشند، لازم است معاينه كامل چشم انجام شود.
منبع: جام جم - پارسی طب
مگس پران در سنین بالا شایع است
شاید با خواندن چند سطر بالا حالا به این فكر افتاده باشید چرا برخی افراد دچار مگس پران چشمی می شوند.دكتر زارعی در مورد علت ابتلا به مگس پران یا «فلوتر» توضیح می دهد: در چشم انسان مایعی به نام زجاجیه وجود دارد كه شفاف است و قوام و شكل خاصی دارد. با افزایش سن، قوام این مایع تغییر و حالت آبكی پیدا می كند و باعث می شود وقتی بیمار چشمش را حركت می دهد، اجسامی به صورت تار یا دسته مو، دایره ای كه می چرخد یا مگس یا پشه ای را حس كند كه از جلوی چشمش رد می شود. این چشم پزشك ادامه می دهد: این عارضه به غیر از افراد مسن، مبتلایان به بیماری های متابولیك مانند دیابت و فشار خون و افرادی را كه چشمشان دچار آسیب شده است یا نزدیك بین هستند نیز درگیر می كند. معمولا شروع آن از دهه 4 و 5 زندگی به بعد و ممكن است ارث در آن دخیل باشد، ولی مطالعه ای كه نشان دهد در نژاد خاصی بیشتر دیده می شود، وجود ندارد.
مگس پران درمان دارد؟
معمولا مگس پران چشمی تغییری در وضع بینایی فرد ایجاد نمی كند بنابراین برای درمان آن به هیچ اقدام خاصی نیاز نیست، ولی گاهی تغییر قوام مایع زجاجیه روی شبكیه اثر می گذارد و باعث ایجاد كشش در آن می شود. در این حالت بیمار مدام حس می كند نوری در چشمانش خاموش و روشن می شود كه اصطلاحا به آن فلاشینگ می گویند. این حالت نشان می دهد شبكیه تحت فشار است و بیمار حتما باید بررسی شود و بر حسب مشكل شبكیه برای درمان او اقدام هایی مانند لیزر یا جراحی انجام می شود.وی تاكید می كند: مگس پران چشمی هیچ درمانی ندارد و تنها كاری كه بیمار باید انجام دهد مراجعه برای معاینه های دوره ای، پیگیری و سعی برای كنار آمدن با این مشكل است چون به مرور زمان احتمال دارد برطرف شود.
چرا دیابتی ها و فشار خونی ها در معرض خطرند؟
وی در مورد دلیل در معرض خطر بودن مبتلایان به دیابت و افراد دچار فشارخون می گوید: در این بیماران زمینه خونریزی خفیف چشمی زیاد است كه روی زجاجیه تاثیر می گذارد و باعث بروز مگس پران چشمی می شود و حتی ممكن است تغییراتی روی شبكیه آنها ایجاد كند. حتی احتمال بروز مشكل جدا شدن زجاجیه از شبكیه در افراد دیابتی بیشتر است. ضربه هم از طرفی به علت تغییر در بافت و زجاجیه چشم و از سوی دیگر به دلیل احتمال بروز خونریزی در چشم می تواند باعث بروز این مشكل شود. در افراد مسن هم همان طور كه اجزای بدنشان تحت تاثیر افزایش سن قرار می گیرد، چشمانشان با افزایش سن دچار تغییر می شود و ابتلای آنها به مگس پران چشم شایع است.
مشكل نزدیك بین ها هم راه حل ندارد
فضای زجاجیه چشم نزدیك بین ها حجیم تر است و مایع زجاجیه چشمشان زودتر تغییر می كند، به همین دلیل بیشتر افراد نزدیك بین دچار مگس پران هستند و ممكن است مشكل شان با گذشت زمان حادتر هم بشود.این استاد دانشگاه با بیان این جمله ها ادامه می دهد: برای اصلاح نزدیك بینی با لیزر، تغییراتی روی قرنیه انجام می شود، ولی مگس پران به علت بروز اشكال در قسمت زجاجیه بروز می كند، بنابراین حتی درمان نزدیك بینی هم نمی تواند باعث درمان مگس پران چشمشان شود. علاوه بر این افزایش قطر ایجاد شده در كره چشم نزدیك بین ها قابل تغییر نیست. مگس پران آزار دهنده
مگس پران چشمی به هر حال آزاردهنده است و این كه شخص مبتلا مدام حس كند چیزی از جلوی چشمش رد می شود، ممكن است او را كلافه كند.دكتر زارعی ابیانه با اشاره به این مشكل می گوید: متاسفانه خیلی از بیماران نمی توانند مشكل خود را بپذیرند كه باعث می شود دچار مسائل روحی شوند، چون ناگهان می بینند چیزی از جلوی چشمشان رد می شود و بعضی افراد مدام احساس می كنند جلوی چشمانشان پشه رد می شود و با دست مدام سعی می كنند پشه را دور كنند ولی متاسفانه مثل خیلی از چیزهای دیگری كه در زندگی وجود دارد و مجبور هستیم با آن بسازیم، باید با این مشكل كنار آمد تا كم كم به آن عادت كنیم و برایمان عادی شود و كمتر آزارمان دهد.
خانم ها و آقایان به یك نسبت در معرض خطرند
این عارضه هم در آقایان و هم در خانم ها به یك نسبت شایع است و دیده می شود، ولی به گفته این چشم پزشك، از آنجا كه مردان بیشتر در معرض ضربه و آسیب به چشم هستند، شیوع مگس پران به دلیل ضربه در آنها بیشتر است. بیماری های زمینه ای مثل دیابت و فشارخون هم در هر دو جنس می تواند عامل ابتلا باشد چون هر دو جنس را گرفتار می كند.
زجاجيه چيست؟
زجاجيه مايع ژله مانندي شبيه سفيده تخم مرغ خام است كه بخش اعظم داخل كره چشم (از پشت عدسي تا روي شبكيه) را پُر كرده است و به حفظ ساختمان كروي چشم كمك مي كند و شبكيه را در جاي خودش نگه مي دارد. ساختمان زجاجيه از يك شبكه اسفنجي متشكل از رشته هاي خيلي ظريف است كه مقادير فراوان آب و مواد محلول را در خود جاي مي دهد و به آن حالت ژله اي مي بخشد. رشته هاي موجود در زجاجيه در قسمت هاي خارجي تر زجاجيه متراكم تر هستند و اتصالات نسبتا محكمي به لايه هاي داخلي شبكيه دارند
چرا مگس‌پران ايجاد مي شود؟
مگس پران عارضه بسيار شايعي است و با افزايش سن، شيوع آن افزايش مي يابد، طوري كه بيش از 60 تا 70 درصد افراد بالاي 60 سال مگس پران را تجربه كرده اند.
رشته هاي موجود در زجاجيه در بچه ها و افراد جوان معمولا بسيار ظريف است و ديده نمي شود، اما با بالا رفتن سن اين رشته ها ضخيم تر مي شوند و در بعضي جاها به هم مي چسبند و باعث ايجاد كدورت مي شوند كه سايه اين كدورت بر روي شبكيه به صورت مگس‌پران احساس مي شود.
به علاوه در بسياري از افراد مسن، بخشي از رشته هاي محيطي زجاجيه كه به شبكيه متصل هستند، از جاي خود كنده مي شوند و به داخل بخش‌هاي مركزي زجاجيه مي افتند. اين حالت كه آن را "جداشدگي خلفي زجاجيه" مي نامند، شايع ترين علت ايجاد مگس پران است.
گاهي اوقات هم وجود التهاب داخل چشمي (يووئيت) سبب تجمع سلول هاي التهابي در زجاجيه و ايجاد مگس پران مي شود.
يك علت ديگر مگس پران، وجود خونريزي در داخل زجاجيه است، مثلا در افراد مبتلا به ديابت ممكن است خونريزي هاي خفيف چشمي، ابتدا به صورت يك مگس پران ديده شود
آيا مگس‌پران خطرناك است؟
بسياري از افراد مدت ها مگس پران داشته اند و هيچ مشكل خاصي پيدا نكرده اند. مگس پراني كه سال هاي سال وجود داشته و تغيير خاصي پيدا نكرده است، معمولا خطري ندارد، اما بروز مگس پران جديد مي تواند ناشي از مشكلات جدي چشمي باشد.
البته همان طور كه گفته شد شايع ترين علت بروز مگس پران جديد، جداشدگي زجاجيه خلفي است كه به خودي خود خطري ندارد، اما گاهي اوقات در حين جدا شدن زجاجيه، بخشي از شبكيه نيز همراه با آن كنده مي شود و باعث ايجاد سوراخ يا پارگي در پرده شبكيه مي شود كه مي تواند سبب جدا شدن پرده شبكيه و مشكلات شديد بينايي شود.
تشخيص علت ايجاد مگس‌پران بدون معاينه دقيق چشم پزشكي امكان پذير نيست، بنابراين لازم است تمام افرادي كه مگس پران جديد پيدا كرده‌اند، حتما توسط چشم پزشك معاينه شوند.
ديد در فرد مبتلا به مگس پران
براي انجام معاینه ، ابتدا مردمك با استفاده از قطره هاي مخصوص باز مي شود و سپس با استفاده از لنزها و وسايل مخصوص، زجاجيه و شبكيه معاينه مي شود. در صورتي كه در معاينه هيچ مشكلي به جز "جداشدگي زجاجيه خلفي" وجود نداشته باشد و شبكيه سالم باشد، معمولا خطري وجود ندارد و درمان خاصي لازم نيست، اما در مواردي كه آسيبي به پرده شبكيه وارد شده باشد، يا خونريزي يا التهاب داخل چشمي وجود داشته باشد، بايد درمان انجام شود.
گاهي با يك نوبت معاينه نمي توان علت دقيق ايجاد مگس پران را تشخيص داد. در اين حالت معمولا لازم است معاينه در فواصل 2 تا 3 هفته يك بار تكرار شود تا مطمئن شويم علت خطرناكي وجود ندارد.
يك نكته مهم آن است كه مگس پران حتي در صورت همراهي با پارگي شبكيه، پس از چند هفته كوچك مي شود، بنابراين در افرادي كه مگس پران جديد چشم داشته اند، حتي اگر خود به خود خوب شده باشند، لازم است معاينه كامل چشم انجام شود.
منبع: جام جم - پارسی طب
