تاریخچه علم خوردگی
علت حساسیت موضوع خوردگی
درسالهای اخیر از بین رفتن ساختمانها، پلها، سازه های فلزی و غیر فلزی و آثار باستانی و … در اثر خوردگی همراه با افزایش خطرات ناشی از نشت مواد، انفجار مخازن یا راکتورهای مواد شیمیایی و آلودگیهای محیطی و خطرات بهداشتی برای محیط و افراد، مشکلات جدی و متعددی برای نسل بشر بوجود آورده است. تحلیل داده‌های حاصل از ضایعات هیدروکربن‌ها نشان می‌دهد که خوردگی به لحاظ آماری دومین عامل ایجاد این ضایعات می‌باشد.تمام مواد با نسبتهای مختلف خورده می شوند. همچنین کلیه محیطها ممکن است خاصیت خورندگی داشته باشند. علت اینکه امروزه بر روی مسأله خوردگی این چنین تأکید می‌شود به مخاطره افتادن سلامتی انسان و محیط زیست است که تخمین این زیانها در قالب اعداد و ارقام نمی‌گنجد بهمین دلیل نیاز مبرم و فوری به ساخت و حفاظت و ایمنی و نگهداری تاسیسات مدرن نظیر نیروگاههای هسته ای، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و … و حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی وجود داردخوردگی یک پدیده فراگیر و جهانی بوده و موجب تخریب و تغییر ماهیت موادی می‌شود که در طبیعت موجودند و یا به طور مصنوعی ساخته می‌شوند. بر اساس آمار موجود در سطح بین المللی، هر نود ثانیه یک تن فولاد در اثر خوردگی از بین میرود که انرژی مورد استفاده برای تولید این مقدار فولاد، معادل مصرف انرژی یک خانوار متوسط در سه ماه است.
تعریف خوردگی
زنگ زدن (Rusting)، به نوعی از خوردگی آلیاژی آهن و فولاد اطلاق می‌شود در حالیکه خوردگی (Corrosion) شامل اکثریت فلزات می‌باشد. بعلاوه ترجیحاً برای بیان ضایعات در غیر فلزات از الفاظ Deterioration و یا Degradation ـ به معنای زوال پوسیدگی ـ استفاده می‌شود، زیرا مکانیسم خوردگی فلزی با پوسیدگی در غیر فلزات و مثلاً پلیمرها، متفاوت است.
استاندارد ISO 8044 خوردگی را به شکل زیر تعریف می‌کند.
”واکنش فیزیکی ـ شیمیایی متقابل بین فلز و محیط اطراف آن که معمولاً دارای طبیعت الکتروشیمیایی بوده و نتیجه آن تغییر در خواص فلز می‌باشد. این تغییرات خواص ممکن است منجر به از دست رفتن توانایی عملکردی فلز، محیط، یا سیستمی شود که این دو قسمتی از آن را تشکیل می‌دهند.
عوامل موثر در خوردگی فلزات:
محیط های خورنده
عملاً کلیه محیطها خورنده هستند، لکن قدرت خورندگی آنها متفاوت است. مثالهایی در این مورد عبارتند : از هوا و رطوبت، آبهای تازه، مقطر، نمکدار، و معدنی، آتمسفرهای روستائی، شهری، و صنعتی، بخار و گازهای دیگر مثل کلر، آمونیاک، سولفور هیدروژن، دی اکسیدگوگرد، و گازهای سوختنی، اسید های معدنی مثل اسید کلریدریک، سولفوریک، و نیتریک، اسیدهای آلی مثل اسید نفتنیک، استیک، و فرمیک، (بازها)قلیا ها، خاکها، حلالها، روغن نباتی و نفتی، و انواع و اقسام محصولات غذائی،
بطور کلی مواد “معدنی” خورنده تر از مواد ” آلی” می باشند
انواع خوردگی
اهمیت ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی خوردگی:
ضرر سالانه اثرات خوردگی در ایالات متحده و اروپا حدود ۱/۳ درصد تولید ناخالص داخلی برآورد می‌گردد که طبق آمار، خسارات خوردگی که طی ۳۰ سال گذشته در صنایع آمریکا رخ داده، چیزی حدود ۴۰۰ میلیارد دلار می‌باشد. امروزه میانگین سالانه این خسارتها حدود ۱۷ میلیارد دلار برآورد می شود که از کل هزینة سوانح طبیعی از قبیل زلزله، سیل و آتش‌سوزی در این کشور بیشتر می‌باشد.خوردگی در کشور کانادا در فاصله زمانی ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۶، ۱۰ بار باعث نشتی خطوط لوله و ۱۲ بار باعث انفجار گردیده که از جهاتی اهمیت این موضوع را تا حدی آشکار می‌سازد. گزارشات خرابی‌های حاصل از خوردگی نشان می‌دهد که علل وقوع این پدیده عمدتاً بر اثر کوتاهی در لوله‌کشی‌ها و ساخت و نصب تجهیزات می‌باشد که منجر به انفجار، آتش‌گرفتن و منتشرشدن مواد سمی در محیط زیست می‌گردد.اکثر صنایع و کارخانه‌ها قادر به اعلام هیچگونه اطلاعات و آماری در ارتباط با مسائل اقتصادی خوردگی نبوده و در بسیاری از موارد خسارتها و هزینه‌های ناشی از خوردگی در قالب مخارج تعمیراتی نهفته است. به عنوان مثال اقداماتی چون تعویض لوله‌های خورده شده و یا تعویض پلیت‌های بدنه کشتی که باید به عنوان آخرین راهکار کنترل خوردگی انجام شود، به عنوان تنها راه بر طرف کردن مشکل خوردگی انجام می‌شود.متاسفانه در ایران برروی آمار خوردگی فعالیت زیادی انجام نشده و آمار رسمی در این زمینه وجود ندارد. اما بر اساس شواهد می‌توان اذعان نمود که هزینه‌های خوردگی در ایران اعدادی نجومی خواهد بود، چراکه اولا در اکثر صنایع مقوله خوردگی کاملا ناشناخته بوده و از روش‌های پیشگیری استفاده نمی‌شود. ثانیا اگر خوردگی در صنعتی شناخته شده باشد از روش‌های پیشگری قدیمی و هزینه‌بر برای مقابله با آن استفاده می‌شود. بنابراین تخمین‌ها برای هزینه خوردگی می‌تواند بیش از ۵ درصد درآمد ناخالص ملی در کشور باشد.
آسیب شناسی صنعت:
با توجه به شرایط اقلیمی و تنوع آب وهوایی ایران، مناطق خورنده زیادی در کشور وجود دارد. خلیج فارس و دریای عمان یکی از خورنده‌ترین آبهای دنیا می‌باشند. تجهیزاتی که در این آبها کار می‌کنند (اعم از تجهیزات ثابت مانند اسکله‌های نفتی و سکوها و تجهیزات متحرک مثل نفت‌کش‌ها، ناوها و ناوچه‌ها) تحت شدیدترین خوردگی‌ها قرار دارند. در مرکز ایران محیط کویری و صنعتی و در شمال اتمسفر بارانی، شرایط مناسبی برای خوردگی تجهیزات فراهم آورده اند.برای شناخت صحیح‌تر خوردگی و اهمیت آن باید به آسیب‌شناسی صنعت پرداخت، زیرا یکی از مهمترین عواملی که گریبانگیر رشد صنایع و به خصوص صنایع ایران می‌باشد، عدم درک عمیق مساله خوردگی است. شاید بتوان دو دلیل عمده برای این بی‌عنایتی برشمرد:در رابطه با ضرر و زیانهای وارد آمده توسط خوردگی به صنایع، نه تنها آمار مستند نیستند بلکه حتی تخمین‌های رسمی مستند و قابل اتکا وجود ندارد، لذا مشخص نیست که خوردگی چگونه به آرامی اما بطور مداوم ثروتهای ملی را هدر می‌دهد.ابعاد فاجعه آمیز خوردگی از نظر اتلاف ماده و انرژی و ضرر و زیانهای زیست محیطی روشن نیست. لذا اکثرا با تصور اینکه مسائل مالی مربوط به خوردگی در بررسیهای مالی، اقتصادی در سر فصل استهلاک دیده می‌شوند، از ابعاد واقعی قضیه بی‌خبر می‌مانند و در نتیجه اهمیت مساله همواره در هاله ای از ابهام باقی می‌ماند.
استراتژیهای پیشگیری می تواند شامل موارد زیر باشد.
۱- افزایش آگاهی از هزینه‌های بالای خوردگی و پتانسیل‌های کاهش هزینه.
۲- تغییر این نگرش غلط که کاری در مورد کاهش هزینه‌های خوردگی نمی‌توان انجام داد.
۳- تغییر سیاست‌ها، قوانین، استانداردها و بهبود مدیریت تا جائیکه هزینه‌های خوردگی را از طریق مدیریت خوردگی اثربخش کاهش دهیم.
۴- افزایش آموزش و مهارت کارمندان بمنظور شناخت و شناسایی روش‌های کنترل خوردگی.
۵- بازنگری در فرآیند طراحی محصولات در راستای جلوگیری از افزایش هزینه‌های خوردگی.
۶- طراحی و تدوین متدهای پیش‌بینی پیشرفته در عمر محصول و تشخیص در حین فرآیند.
۷- ایجاد فناوری‌های پیشرفته کنترل خوردگی که از تحقیقات به‌وجود می‌آید.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد با رعایت ضوابط و اصول مربوطه می‌توان از ۷۰ درصد این خسارتها جلوگیری کرد. طبق گزارش انستیتو باتل با اعمال ساده دانش و تکنولوژی موجود، از یک سوم هزینه‌های خوردگی صنایع جلوگیری به عمل می‌آید. نکتة دیگری که غالباً مورد غفلت قرار می‌گیرد این است که خسارات غیرمستقیم خوردگی در برخی موارد به مراتب بیشتر از خسارات مستقیم آن می‌باشد. به‌عنوان نمونه، تعویض پروانه پمپ سانتریفیوژ نه تنها هزینه‌ای برای تعمیر خود قطعه ایجاد می‌کند، بلکه قطع جریان در فرآیند، باز و بسته‌شدن پمپ و هزینه دستمزد را نیز به‌دنبال دارد.
نتیجه گیری:
تمامی کارشناسان و انجمن های علمی موظفند، راه کار های مدیریت خوردگی را به گوش مجامع تصمیم گیر حکومت برسانند تا با تهیه قوانین عملیاتی برای اجرای قانونی آن در سطح کشور اقدام گردد. در هر مجموعه در معرض خوردگی، ارزیابی ریسک، طراحی سیستم های کنترل خوردگی و استفاده از بازرسان در تهیه گزارش های فنی می تواند در ارتقاء مدیریت خوردگی موثر باشد. با استفاده از گزارش های جمع آوری شده و تدوین آن ها می توان دستور العمل هایی را بدست آورد که اجرای آن در کل کشور موجب جلو گیری از وارد آمدن خسارات مالی و جانی مکرر ناشی از خوردگی شود.
اصطلاحات رایج در خوردگی
جذب کننده
Absorber
تمییز کردن سطح فلزات با اسید
Acid picking
فعال کردن
Activation
حالتی که فلز در آن تمایل به خوردگی دارد .
Active
فلزی که آماده خورده شدن می باشد .
Active metal
فلزاتی که انتقال از حالت فعال به غیر فعال از خود نشان می دهند .
Active-Passive metals
محدوده پتانسیل فعال فلز
Active potential
اکسیژن دار
Aerated
هوادهی
Aeration
خوردگی در صنایع فضایی
Aero space corrosion
تلاطم ، به هم زدن
Agitation
قلیایی
Alkali
آلیاژ
Alloy
عدم وجود اکسیژن آزاد ، اکسیژن موجود در آب اسید سولفوریک که آزاد نمی باشد
Anaerobic
یون یا رادیکال با بار منفی که به طرف آند جذب می شود.
Anion
الکترودی که در آن واکنش اکسیداسیون با خوردگی اتفاق می افتد .
Anode
حفاظت آندی ، کاهش قابل ملاحضه سرعت خوردگی با آند کردن فلز و نگه داری آن در این حالت پولاریزه شده بوسیله عبور دادن جریان الکتریکی خیلی کم .
Anodic protection
موادی که مانع از چسبیدن یا رشد جانوران آبزی به سطح فلز می شوند.
Anti-fouling
محلول حاوی آب
Aqueous
نوعی پلاستیک از خانواده اپوکسی ها
Araldite
نوعی آهن خالص تجاری
Armco iron
گروهی از فولادهای زنگ نزن
Austenitie
نوعی پلاستیک ترموست از خانواده اوره ها
Avisco
بابیت های قلع که در یاتاقان ها بکار می رود .
Babbitt Alloy
پشت بند های آند فدا شونده
Back Fill
صفحه ای که محفظه انتهایی مبدل حرارتی را به دو قسمت می کند .
Baffle
حرارت دادن
Baking
جوش شیرین
Baking Soda
خوردگی ناشی از تماس دو فلز غیر همجنس با یکدیگر
Bimetallic Corrosion
سازگار از نظر بیولوژیکی
Biocompatible
خوردگی بیولوژیکی
Biological Corrosion
ماده سفید کننده
Bleach
تاول زدن
Blistering
لجنی
Boggy
روشی برای ایجاد پوشش روی سطح فلز ،فسفاته کردن در حمام اسید فسفریک
Bonderizing
آب شور
Braking Water
زرد جوش
Braze
نوعی پلاستیک مصنوعی
Buna Rubber
پوشش دادن بوسیله آلومینیوم
Calorizing
جذب کربن از محیط کربن دار که در مورد فولادهای زنگ نزن کم کربن مثلا” موقع جوشکاری با ریخته گری در ماسه های رزین دار پیش می آید
Carbon pickup
جذب کربن بوسیله فلز در درجه حرارت بالا
Carburization
جداره فلزی لوله ای که در چا ه های نفت و گاز استفاده می شود .
Casing
چدن
Cast Iron
اکسیداسیون ناگهانی
Catastrophic Oxidation
الکترودی که در آن عمل احیاء صورت می گیرد و در نتیجه عملا” در آن خوردگی صورت نمی گیرد .
Cathod
کاهش پتانسیل اولیه در اثر عبور جریان الکتریکی از یک فلز در اثر پولاریزاسیون کاتدی پتانسیل در جهت فعال تر شدن تغییر می کند
Cathodic Polarization
یون با رادیکال مثبت که جذب کاتد می گردد.
Cation
کالک کردن ،پر کردن درزها و شیارها برای آب بندی
Caulking
مواد قلیایی ،ترکیبات غیر آلی که در آب یون OHدارند.
Caustics
تشکیل حباب در اثر اختلاف فشار و انفجار آن ها روی سطح فلز
Cavitation
مداری که شامل آند و کاتد در تماس الکتریکی با یکدیگر که در یک الکترولیت قرار دارند .
Cell
پوشش دادن بوسیله نفوذ در درجه حرارت بالا مانند کربوره شدن
Cementation coating
ساییدگی یا پوسته پوسته شدن
Chafing
سفیدک زدن ،از بین رفتن پوششی در اثر نفوذآب
Chalking
تبدیل شیمیایی ،روشی برای ایجاد پوشش روی فلزات
Chemical conversion
از آلیاژهای نیکل
Chlorimet
کروماته کردن
Chromatizing
تئوری تخلیه کروم
Chromium Depletion Theory
فولاد زنگ نزن کرم دار
ChromiumStainless Steel
قرار دادن دو ورقه فلز روی هم و اتصال آن ها توسط نورد گرم روکش کردن
Cladding
پوشش
Coating
عقل سلیم ،شعور
Common Sense
تغلیظ کننده
Concentrator
نوعی چاه نفت با فشار بالا
Condensate Wells
خوردگی ، از بین رفتن ماده (معمولا”فلز )یا خواص آن در اثر واکنش با محیط اطراف
Corrosion
آزمایش های خوردگی
Corrosion testings
پیل حاصل در اثر تماس الکتریکی دو فلز غیر همجنس در یک الکترولیت
Couple
شکستن به شکل ترد
Cracking
توسعه و گسترش شبکه ای از ترک های ریز در داخل فلز
Crazing
جوشکاری متقاطع
Cross Weld
آلیاژهای مس با نیکل
Cupronickel
جریان در واحد سطح
Current Density
جدایش انتخابی ،جدا شدن یکی از عناصر آلیاژی هنگام خوردگی آلیاژ
Dealloying
فرآیند خارج ساختن اجزاءخورنده از یک محیط
Deactivation
دکربوره شدن یا از دست دادن کربن
Decarbrization
نقص ،عیب
Defect
خارج ساختن مینرال های حل شده معمولا”آب
Demieralization
حذف یا کاهش پولاریزاسیون توسط عوامل فیزیکی یا شیمیایی که باعث افزایش خوردگی می شود .
Depolarization
زدایش روی ،جدا شدن روی از برنج موقع خوردگی که باعث بجا ماندن جرم متخلخلی از مس می شود .
Dezineifieation
نفوذ یک جسم در جسم دیگر
Diffusion
سخت کردن بوسیله پخش کردن ذرات یا رسوبات در داخل فلز
Dispersion Hardening
خوردگی در اثر تماس دو فلز غیر همجنس با یکدیگر
Dissimilar Metal Corrosion
اضافه کرتدن مقادیر کمی از یک عنصر به یک فلز
Doping
چدن نشکن ، چدن با گرافیت کروی
Dutile Iron
یکی از آلیاژهای نیکل
Duranickel
یک نوع چدن مقاوم در برابرخوردگی
Durichlor
رنگ
Dye
نوعی پلاستیک ترموست از خانواده پلی استرها
Dypole
جنبه های اقتصادی
Economics
محل وارد شدن یا خارج شدن جریان الکتریکی به الکترولیت با انجام واکنش های آندی و کاتدی
Electrode
عناصر یا ترکیباتی که تمایل به گرفتن الکترون دارند . غیر فلزات
Electronegitive
عناصر یا ترکیباتی که تمایل به از دست دادن الکترون دارند . فلزات
Electropositive
کاهش شدید انعطاف پذیری فلز یا آلیاژ
Embrittlement
ماکزیمم تنش متناوب
Endurance Limit
خانواده ای از پلاستیک های ترموست
Epoxy
ارزیابی
Evaluation
یکی از آلیاژهای مس
Everdur
قابلیت یا سهولت ساخت و تولید
Fabricability
انهدام ، از کار افتادن
Failure
خوردگی مالشی
False brinelling
شکست فلز در اثر تنش های متناوب زیر نقطه تسلیم
Fatigne limit
اسیدهای چرب
Fatty acids
مربوط به ساختمان مکعبی مرکز دار فولاد
Ferritic
اتصال قابل تنظیم
Flcxible connection
کمک ذوب کننده
Fluxing
فلزی که برق و جلای آن در اثر تشکیل یک لایه خوردگی از بین رفته است
Fogged Metal
کثیف شدن در اثر چسبیدن موجودات آبزی به سطح فلز و رشد آن ها
Fouling
شکننده
Frangible
اکسیداسیون اصطکاکی
Friction Oxidation
نمک های مذاب
Fused Salts
اکسید سیلیسیم شیشه ای
Fused Silica
ساییدگی
Galling
روی اندود
Galvanized
گرافیته شدن یک نوع خوردگی در چدن های خاکستری
Graphitization
نوعی خوردگی آلیاژهای کرم دار در درجه حرارت های بالا که در آن اکسید کرم سبز رنگ تشکیل می شود . ولی بعضی از عناصر آلیاژی دیگر به حالت فلزی باقی می مانند .
Green rot
شیارها
Gullies
موادی که برای سخت کردن به پلیمرها اضافه می شوند .
Hardeners
ناحیه نزدیک خط جوش که در اثر تغییرات حرارتی ساختمان میکروسکپی فلز تغییر نموده است .
Head Affected Zone (HAZ)
آلیاژهای هتروژن یا دو فازه
Heterogenous Alloys
آلیاژهایی که در دمای بالا کاربرد دارند .
High-Temperature Alloys
غیر یکنواختی در پوشش های محافظ
Holiday
آلیاژهای همگن یا تک فاز
Homogenous Alloys
روش پاشیدن یا اسیری کردن رنگ بصورت داغ
Hot Spray
آزمایش هیویی ، یکی از آزمایش های تعیین وضعیت فولادهای زنگ نزن از نظر حساسیت به خوردگی
Haey test
خوردگی در بدن انسان
Human Body Corrosion
فرآیندی برای تهیه بنزین با اکتان بالا در پالایشگاه
Hydro Forming
ترد شدن فلز در اثر هیدروژن که از عوارض حفاضت کاتدی ،آبکاری الکتریکی یا اسید شویی مشاهده می شود .
Hydrogen Embrittlement
آزاد شدن هیدروژن
Hydrogen Evolution
تشکیل ترک های داخلی در اثر نفوذ هیدروژن به داخل فلز
Hydrogen Disintegration
پلی اتیلن کلروسولفاناته ، یکی از مواد لاستیکی جدید
Hypalon
برخورد
Impingement
فاز ها ،ناخالصی در فلزات
Inclussion
اینکو، شرکت بین المللی نیکل
Inco,International Nickel Company
یکی از آلیاژهای نیکل
Inconel
عدم وجود میل ترکیبی
Inert
مواد شیمیایی که برای حذف یا کم کردن خوردگی فلزات به مقدار کم به محیط های خورنده اضافه می شوند .
Inbibitors
خوردگی مدخل ورودی لوله های مبدل حرارتی
Inlet End Corrosion
بازرسی
Inspection
بین کریستالی یا بین دانه ای
Inter crystalline
فضای خالی بین اتم ها در یک کریستال
Interstial
خوردگی یکسان
Isocorrosion
منحنی های خوردگی یکسان ،منحنی نشاندهنده سرعت خوردگی معین و ثابت با تغییر پارامترهای مختلف برای یک فلز یا آلیاژ
Isocorrosion Chart
اسم تجارتی یک نوع گرافیت
Karbate
فولاد کشته یا آرام
Killed Steel
نوعی پوسیدگی به موازات خط جوش که در فولادها ی زنگ نزن پایدار شده مشاهده می شود .
Knife-Line Attack
آزمایش برای ارزیابی
KTA Test
پوشش ها که بوسیله طراحی انجام شده است
Kenneth Tator Associates
لایه ،ورقه
Laminate
پلاستیک های چند لایه
Laminated Plastic
محل اتصال دو فلز که با روی هم قرار دادن لبه های آن ها برای متصل کردن به یکدیگر تشکیل می شود
Lap Joint
یکی از روش های تهیه اسید سولفوریک
Lead Chamber Process
پولاریزاسیون خطی
Linear Polarization
خوردگی در اثر فعالیت پیل های موضعی
Local Action
خوردگی موضعی
Localized Attack
فولاد کم آلیاژ
Low Alloy Steel
نوعی ترموپلاستیک از خانواده آکریلیک ها
Lucite
نوعی ترموپلاستیک از خانواده پلی استرین
Lustrex
چدن چکش خوار
Malleable Iron
دریچه های روی تانک ها یا روی زمین
Manhole Door
تولید انبوه
Mass Production
خوردگی در محیط های ساحلی و دریایی
Marine Corrosion
باتلاق
Marsh
ترکیباتی با فرمول کلی RSHکه شبیه به الکل ها و فنل ها هستند ولی بجای اکسیژن گوگرد دارتد.دارای بوی نامطبوع هستند .
Mercaptan
نوع منحصر بفردی از خوردگی در درجه حرارت های بالا که محصولات خوردگی به صورت پودر هستند .
Metal dusting
کامپوزیت های فلزی
Metallic Composits
فلزات شیشه ای یا غیر کریستالی
Metallic Glasses
پوشش دادن سطح بوسیله فلز به روش های مختلف اسپری
Metalizing
شبه پایدار ،حالت پایداری که انرژی آن از حالت پایدار واقعی بیشتر است
Metastable
جاندار میکروسکوپی
Microorganisms
پوسته های اکسیدی حاصل از نورد گرم
Mil Scale
هزارم اینچ نفوذ در سال
Mill Penetration Per Year ,MPY
شکل
Morphology
ملات
Mortar
یکی از مواد نسوز معروف
Mullite
از آلیاژهای مس
Muntz metal
صدف باریک
Mussel
انجمن ملی مهندسین خوردگی
National Association of Corrosion Engineers ,NACE
از آلیاژهای نیکل
Nimonic Alloys
یک نوع چدن آستینی مقاوم در برابر خوردگی
Ni-Resist
جذب اتم نیتروژن بوسیله فلز
Nitriding
پتانسیل در محدوده فلزات نجیب
Noble Potential
چیزی که رطوبت را جذب نمی کند .
Nonabsorbent
تردی در اثر وجود شیارها
Nothch Brittleness
حفاری در دریا
Offshore Drilling
اسیدهای آلی
Organic Acids
افت سختی در رسوب سخت
Overageing
عامل گیرنده الکترون
Oxidizer
واکنش های جزئی
Partial Reactions
روشی برای ایجاد پوشش روی سطح فلز با فرو کردن در حمام اسید فسفریک
Parkerizing
حالتی از فلز که رفتار آن چنان است که گوئی فلز نجیبی مثل طلا و پلاتین است
Passive
جدا شدن یکی از عناصر آلیاژی هنگام خوردگی
Parting
منطقه غیر فعال
Passive Tegion
پدیده غیر فعال شدن
Passivity
پوشش سبز رنگی که روی مس و آلیاژهای آن در تماس با اتمسفر به مدت طولانی بوجود می آید .
Patina
یکی از آلیاژهای قلع
Pewter
شاخص تشخیص محیط اسیدی و قلیایی
Ph
فسفاته کردن
Phosphatizing
مواد رنگی
Pig Ments
نسبت حجمی اکسید به فلز
Pilling-Bedworth Ratio
خوردگی حفره ای
Pitting Corrosion
از کار افتادن واحد عملیاتی
Plant Shutdown
موادی که برای نرم کردن پلیمرها اضافه می شود .
Plasticizer
پاشیدن فلز مذاب با فشار زیاد به سطح فلز
Plasm Jet Spraying
حفاظت محیط زیست
Pollution Control
یک وسیله الکترونیکی که الکترود را در یک پتانسیل ثابت نگه می دارد و در حفاظت آندی بکار می رود .
Potentiostat
خمیر عایق کاری
Potting Compound
سختی رسوبی
Precipitation Hardening
پیشروی ،انتشار
Propagation
حفاظت کننده
Protective
سنگ پا ،پودر آن برای صاف کردن و پرداخت کردن بکار می رود .
Pumice
خلوص
Purity
گرافیت حرارتی
Pyrolytic Graphite
مشتعل شونده
Pyrophoric
اکسید سیلیسیم
Quarz
سریع سرد کردن با فرو بردن در آب یا روغن
Quench
گرفتن الکترون ،مخالف اکسیداسیون
Reduction
پتانسیل تعادلی اکسیداسیون و احیاء
Redox Potential
شیر تقلیل فشار
Reducing Or Throtting Valve
پالایشگاه
Refinery
فلزات با نقطه ذوب بالا
Refractory Metal
رطوبت نسبی
Relative Humidity
هنگامی که فلز به میزان معینی کشیده می شود و در این حالت به مدت کافی نگاه داشته می شود.
Relaxation
قابل اعتماد
Reliability
محفظه تقطیر
Retort
خوردگی زرد زخمی
Ring Worm Corrosion
رینگ یا حلقه چرخان برای آب بندی پمپ ها
Rotating Ring
لاستیک
Rubber
محصول خوردگی آهن و آلیاژهای آن به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای که عموما”اکسید فریک هیدراته می باشد .
Rust
آندهای قربانی شونده یا فدا شونده
Sacrificial Anodes
ایمنی
Safety
ماسه پاشی ،روشی برای تمییز کردن سطح فلز
Sandblasting
پوسته دار شدن
Scaling
برای مشاهده سطوح معمولی فلزات در بزرگ نمایی های بالاتر از میکروسکوپ نوری
Scanning Electron Microscope
حذف کننده ،مواد شیمیایی که برای حذف عامل خورنده سیستم بکار می روند .
Scavengers
دستگاه تصفیه فیزیکی گاز
Scrubber
تمییز کردن با ساییدن یا مالیدن کاردک
Scraping
تمییز کردن با مواد ساینده
Scrubbing
ترک خوردن فصلی
Season Cracking
جدایش تجمع
Segregation
چسبیدن و متصل شدن دو فلز در اثر فشار و حرارت و….
Seizizing
جدایش انتخابی ،خورده شدن یکی از اجزاء آلیاژ
Selective leaching
حساس شدن
Sensitization
خوردگی در فضای بسته
Sheltered corrosion
نواحی مرده
Shielded area
پوشش دادن بوسیله روی با روش نفوذی
Sherarchizing
ساچمه پاشی
Shotpeening
روکش نقره ای
Silver Plate
گل و لای
Slurries
روغن یا گریسی خاص که برای حفاظت موقتی از خوردگی به فلزات زده می شود .
Slushing Compound
لحیم
Solder
نوعی عملیات حرارتی برای حل کردن فاز دوم و ایجاد ساختمان تک فاز و پس از آن سریع سرد کردن برای بدست آوردن آن ساختمان در درجه حرارت محیط
Solution-Quenching
جدا شدن لایه های سطحی در اثر تنش های حرارتی یا مکانیکی
Spalling
چاه نفتی ترش
Sour Oil Well
نقطه جوش
Spot Weld
خود بخود غیر فعال شدن
Spontaneous Passivation
عناصر پایدار کننده که برای جلوگیری از حساس شدن فولادهای زنگ نزن اضافه می شوند .
Stabilizing Element
از آلیاژهای کبالت
Stellite
دستگاه تقطیر
Still
مقاومت های بسیار ظریفی که برای اندازه گیری تغییر طول و تنش بکار می روند.
Strain Gauge
جریان های سرگردان ناشی از حفاظت کاتدی
Stray currents
آزمایش برای تعیین وضعیت فولاد زنگ نزن از نظر مقاومت در برابر خوردگی
Streicher Test
فاکتور تمرکز تنش که با Kنشان داده می شود .
Stress Intensity Factor
تجمع یا تمرکز تنش
Stress Riser
استحکام در درجه حرارت بالا
Stress- Rupture Strength
اکسیداسیون بوسیله گوگرد
Sulfidation
بخار گوگرد
Sulfur Vapor
تشکیل لایه سطحی آلیاژها
Surface Alloying
لاستیک مصنوعی
Synthetic Rubber
چاه نفتی شیرین
Sweet Oil Well
حالتی که تاثیر چند عامل بیش از مجموع تاثیر آن ها به تنهایی است .
Synergistic Effect
معادله تافل ،معادله ای که سرعت جریان آندی یا کاتدی را برحسب پتانسیل الکترود بدست می دهد .
Tafel Equation
کدر شدن
Tarnishing
از خانواده ترموپلاستیک ها
Teflon
سفال
Terra – Coat
خوردگی گالوانیکی در اثر اختلاف درجه حرارت در دو نقطه
Thermogavanic Corrosion
گروهی از پلاستیک ها که با افزایش درجه حرارت نرم می شوند و موقعی که سرد می شوند بشکل اولیه خود بر می گردند .
Thermo Plastics
تنش حدی
Threshold Stress
قدرت پرتاب
Throwing Power
کاشی
Tile
لایه رویی در رنگ کاری
Top – Coat
چقرمگی
Toughness
مقاطع برج های تفکیک
Tower Sections
در پتانسیل های بالا پوسته غیر فعال شروع به از بین رفتن می کند ، این منطقه را منطقه گذرا گویند .
Trans Passive Region
پایه های نگه دارنده لوله
Tube Hanger
تلاطم
Turbulence
خوردگی موضعی که منجر به برآمدگی های روی سطح فلز می گردد.
Tubercles
نوعی ترموپلاستیک از خانواده وینیل ها
Tygon
آلیاژهای چاپ ، آلیاژهای سرب
Type Metal
خوردگی زیر پوششی (فیلامنتی )
Underfilm (Filiform) Corrosion
زیر چیزی را خالی کردن
Undermine
خوردگی یکنواخت
Uniform Corrosion
اوره ها ،از خانواده های پلاستیک های ترموست
Ureas
یکی از نواقص کریستالی
Vacancy
راسب کردن سطح فلز از فاز بخار
Vapor Deposition
تیغه های شیر کشویی
Valve Stems
جلا ها
Varnishes
گلوئی ونتوری
VentureThroat
محفظه نگه داری مواد
Vessel
نوعی پلاستیک ترموست از خانواده پلی استرها
Vibrin
از آلیاژهای کبالت
Vitallium
کوارتز شیشه ای
Vitreous Silicat
تبخیر شونده
Volatile
عمل حرارت دتادن و سخت کردن لاستیک
Vulcanization
قوانین اکسیداسیون واگنر در رابطه با تاثیر عناصر آلیاژی بر مقاومت اکسیداسیون
Wagner
Oxidation Law
آزمایش واون ،برای تعیین وضعیت فولادها
Warren Test
سایش
Wear
زره های ضد سایش و قابل تعویض
Wear plate
عمل باز کردن بوسیله گوه
Wedging Action
فاسد شدن خط جوش
Weld Decay
مواد جاذب رطوبت
Wet Packing Materials
قابلیت تر کردن
Wettability
چدن سفید
White cast Iron
رشته بسیار ظریف و نازک
Whisker
همه فن حریف
Work Horse
الکترود کار ،نمونه مورد آزمایش
Working electrode
کار مکانیکی شده ،نورد
Wroght
از آلیاژهای زیرکونیم
Zircolloys
اکسید زیرکونیم
zirconia
- پلینی فیلسوف بزرگ یونانی (۷۹ ـ ۲۳ میلادی)
- همفری دیوی (H.Davy) دانشمند انگلیسی در سال ۱۸۲۴
- مایکل فارادی دیگر دانشمند انگلیسی در سالهای ۴۰ـ۱۸۳۰
- ریچارد آدی در سال ۱۸۴۷ میلادی
- در سال ۱۹۰۳ میلادی برای اولین بار در ایالات متحده آمریکا، مبحث خوردگی به عنوان یک علم در دانشگاه تدریس شد
- در دهه ۱۹۳۰ گام مهمی در مورد خوردگی برداشته شد و حفاظت کاتدی (CP) کاربرد گسترده‌ای پیدا کرد
- در نهم اکتبر ۱۹۴۳، یازده مهندس خوردگی جدیت به خرج دادند و انجمن ملی مهندسان خوردگی متولد شد.
درسالهای اخیر از بین رفتن ساختمانها، پلها، سازه های فلزی و غیر فلزی و آثار باستانی و … در اثر خوردگی همراه با افزایش خطرات ناشی از نشت مواد، انفجار مخازن یا راکتورهای مواد شیمیایی و آلودگیهای محیطی و خطرات بهداشتی برای محیط و افراد، مشکلات جدی و متعددی برای نسل بشر بوجود آورده است. تحلیل داده‌های حاصل از ضایعات هیدروکربن‌ها نشان می‌دهد که خوردگی به لحاظ آماری دومین عامل ایجاد این ضایعات می‌باشد.تمام مواد با نسبتهای مختلف خورده می شوند. همچنین کلیه محیطها ممکن است خاصیت خورندگی داشته باشند. علت اینکه امروزه بر روی مسأله خوردگی این چنین تأکید می‌شود به مخاطره افتادن سلامتی انسان و محیط زیست است که تخمین این زیانها در قالب اعداد و ارقام نمی‌گنجد بهمین دلیل نیاز مبرم و فوری به ساخت و حفاظت و ایمنی و نگهداری تاسیسات مدرن نظیر نیروگاههای هسته ای، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و … و حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی وجود داردخوردگی یک پدیده فراگیر و جهانی بوده و موجب تخریب و تغییر ماهیت موادی می‌شود که در طبیعت موجودند و یا به طور مصنوعی ساخته می‌شوند. بر اساس آمار موجود در سطح بین المللی، هر نود ثانیه یک تن فولاد در اثر خوردگی از بین میرود که انرژی مورد استفاده برای تولید این مقدار فولاد، معادل مصرف انرژی یک خانوار متوسط در سه ماه است.
تعریف خوردگی
زنگ زدن (Rusting)، به نوعی از خوردگی آلیاژی آهن و فولاد اطلاق می‌شود در حالیکه خوردگی (Corrosion) شامل اکثریت فلزات می‌باشد. بعلاوه ترجیحاً برای بیان ضایعات در غیر فلزات از الفاظ Deterioration و یا Degradation ـ به معنای زوال پوسیدگی ـ استفاده می‌شود، زیرا مکانیسم خوردگی فلزی با پوسیدگی در غیر فلزات و مثلاً پلیمرها، متفاوت است.
استاندارد ISO 8044 خوردگی را به شکل زیر تعریف می‌کند.
”واکنش فیزیکی ـ شیمیایی متقابل بین فلز و محیط اطراف آن که معمولاً دارای طبیعت الکتروشیمیایی بوده و نتیجه آن تغییر در خواص فلز می‌باشد. این تغییرات خواص ممکن است منجر به از دست رفتن توانایی عملکردی فلز، محیط، یا سیستمی شود که این دو قسمتی از آن را تشکیل می‌دهند.
- خوردگی را می‌توان میل ترمودینامیکی برای بازگشت به اصل خود فلز دانست و آن را چنین توضیح داد: فلز هنگامی که به شکل ترکیبات کانی در سنگ معدن موجود است از نظر ترکیبی در وضعیت پایدار قرار دارد و در واقع خوردگی عکس متالوژی استخراجی است .
عوامل موثر در خوردگی فلزات:
- درجه ی خلوص فلز
- تغییرات فیزیکی و مکانیکی فلز
- غلظت ماده ی موثر و جنس آن(عامل خورنده)
- مقدار اکسیژن
- PH محیط
- درجه حرارت
عملاً کلیه محیطها خورنده هستند، لکن قدرت خورندگی آنها متفاوت است. مثالهایی در این مورد عبارتند : از هوا و رطوبت، آبهای تازه، مقطر، نمکدار، و معدنی، آتمسفرهای روستائی، شهری، و صنعتی، بخار و گازهای دیگر مثل کلر، آمونیاک، سولفور هیدروژن، دی اکسیدگوگرد، و گازهای سوختنی، اسید های معدنی مثل اسید کلریدریک، سولفوریک، و نیتریک، اسیدهای آلی مثل اسید نفتنیک، استیک، و فرمیک، (بازها)قلیا ها، خاکها، حلالها، روغن نباتی و نفتی، و انواع و اقسام محصولات غذائی،
بطور کلی مواد “معدنی” خورنده تر از مواد ” آلی” می باشند
انواع خوردگی
- خوردگی گالوانیک
- خوردگی یکنواخت
- خوردگی شیاری
- خوردگی حفره‌ای
- خوردگی مرزدانه‌ای
- خوردگی جدایشی
- خوردگی سایشی
- خوردگی تنشی
- خوردگی خستگی
- صدمات هیدروژنی
- اکسیداسیون در درجه حرارتهای بالا
- خوردگی اتمسفری
- خوردگی بیولوژیک
اهمیت ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی خوردگی:
ضرر سالانه اثرات خوردگی در ایالات متحده و اروپا حدود ۱/۳ درصد تولید ناخالص داخلی برآورد می‌گردد که طبق آمار، خسارات خوردگی که طی ۳۰ سال گذشته در صنایع آمریکا رخ داده، چیزی حدود ۴۰۰ میلیارد دلار می‌باشد. امروزه میانگین سالانه این خسارتها حدود ۱۷ میلیارد دلار برآورد می شود که از کل هزینة سوانح طبیعی از قبیل زلزله، سیل و آتش‌سوزی در این کشور بیشتر می‌باشد.خوردگی در کشور کانادا در فاصله زمانی ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۶، ۱۰ بار باعث نشتی خطوط لوله و ۱۲ بار باعث انفجار گردیده که از جهاتی اهمیت این موضوع را تا حدی آشکار می‌سازد. گزارشات خرابی‌های حاصل از خوردگی نشان می‌دهد که علل وقوع این پدیده عمدتاً بر اثر کوتاهی در لوله‌کشی‌ها و ساخت و نصب تجهیزات می‌باشد که منجر به انفجار، آتش‌گرفتن و منتشرشدن مواد سمی در محیط زیست می‌گردد.اکثر صنایع و کارخانه‌ها قادر به اعلام هیچگونه اطلاعات و آماری در ارتباط با مسائل اقتصادی خوردگی نبوده و در بسیاری از موارد خسارتها و هزینه‌های ناشی از خوردگی در قالب مخارج تعمیراتی نهفته است. به عنوان مثال اقداماتی چون تعویض لوله‌های خورده شده و یا تعویض پلیت‌های بدنه کشتی که باید به عنوان آخرین راهکار کنترل خوردگی انجام شود، به عنوان تنها راه بر طرف کردن مشکل خوردگی انجام می‌شود.متاسفانه در ایران برروی آمار خوردگی فعالیت زیادی انجام نشده و آمار رسمی در این زمینه وجود ندارد. اما بر اساس شواهد می‌توان اذعان نمود که هزینه‌های خوردگی در ایران اعدادی نجومی خواهد بود، چراکه اولا در اکثر صنایع مقوله خوردگی کاملا ناشناخته بوده و از روش‌های پیشگیری استفاده نمی‌شود. ثانیا اگر خوردگی در صنعتی شناخته شده باشد از روش‌های پیشگری قدیمی و هزینه‌بر برای مقابله با آن استفاده می‌شود. بنابراین تخمین‌ها برای هزینه خوردگی می‌تواند بیش از ۵ درصد درآمد ناخالص ملی در کشور باشد.
آسیب شناسی صنعت:
با توجه به شرایط اقلیمی و تنوع آب وهوایی ایران، مناطق خورنده زیادی در کشور وجود دارد. خلیج فارس و دریای عمان یکی از خورنده‌ترین آبهای دنیا می‌باشند. تجهیزاتی که در این آبها کار می‌کنند (اعم از تجهیزات ثابت مانند اسکله‌های نفتی و سکوها و تجهیزات متحرک مثل نفت‌کش‌ها، ناوها و ناوچه‌ها) تحت شدیدترین خوردگی‌ها قرار دارند. در مرکز ایران محیط کویری و صنعتی و در شمال اتمسفر بارانی، شرایط مناسبی برای خوردگی تجهیزات فراهم آورده اند.برای شناخت صحیح‌تر خوردگی و اهمیت آن باید به آسیب‌شناسی صنعت پرداخت، زیرا یکی از مهمترین عواملی که گریبانگیر رشد صنایع و به خصوص صنایع ایران می‌باشد، عدم درک عمیق مساله خوردگی است. شاید بتوان دو دلیل عمده برای این بی‌عنایتی برشمرد:در رابطه با ضرر و زیانهای وارد آمده توسط خوردگی به صنایع، نه تنها آمار مستند نیستند بلکه حتی تخمین‌های رسمی مستند و قابل اتکا وجود ندارد، لذا مشخص نیست که خوردگی چگونه به آرامی اما بطور مداوم ثروتهای ملی را هدر می‌دهد.ابعاد فاجعه آمیز خوردگی از نظر اتلاف ماده و انرژی و ضرر و زیانهای زیست محیطی روشن نیست. لذا اکثرا با تصور اینکه مسائل مالی مربوط به خوردگی در بررسیهای مالی، اقتصادی در سر فصل استهلاک دیده می‌شوند، از ابعاد واقعی قضیه بی‌خبر می‌مانند و در نتیجه اهمیت مساله همواره در هاله ای از ابهام باقی می‌ماند.
استراتژیهای پیشگیری می تواند شامل موارد زیر باشد.
۱- افزایش آگاهی از هزینه‌های بالای خوردگی و پتانسیل‌های کاهش هزینه.
۲- تغییر این نگرش غلط که کاری در مورد کاهش هزینه‌های خوردگی نمی‌توان انجام داد.
۳- تغییر سیاست‌ها، قوانین، استانداردها و بهبود مدیریت تا جائیکه هزینه‌های خوردگی را از طریق مدیریت خوردگی اثربخش کاهش دهیم.
۴- افزایش آموزش و مهارت کارمندان بمنظور شناخت و شناسایی روش‌های کنترل خوردگی.
۵- بازنگری در فرآیند طراحی محصولات در راستای جلوگیری از افزایش هزینه‌های خوردگی.
۶- طراحی و تدوین متدهای پیش‌بینی پیشرفته در عمر محصول و تشخیص در حین فرآیند.
۷- ایجاد فناوری‌های پیشرفته کنترل خوردگی که از تحقیقات به‌وجود می‌آید.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد با رعایت ضوابط و اصول مربوطه می‌توان از ۷۰ درصد این خسارتها جلوگیری کرد. طبق گزارش انستیتو باتل با اعمال ساده دانش و تکنولوژی موجود، از یک سوم هزینه‌های خوردگی صنایع جلوگیری به عمل می‌آید. نکتة دیگری که غالباً مورد غفلت قرار می‌گیرد این است که خسارات غیرمستقیم خوردگی در برخی موارد به مراتب بیشتر از خسارات مستقیم آن می‌باشد. به‌عنوان نمونه، تعویض پروانه پمپ سانتریفیوژ نه تنها هزینه‌ای برای تعمیر خود قطعه ایجاد می‌کند، بلکه قطع جریان در فرآیند، باز و بسته‌شدن پمپ و هزینه دستمزد را نیز به‌دنبال دارد.
تمامی کارشناسان و انجمن های علمی موظفند، راه کار های مدیریت خوردگی را به گوش مجامع تصمیم گیر حکومت برسانند تا با تهیه قوانین عملیاتی برای اجرای قانونی آن در سطح کشور اقدام گردد. در هر مجموعه در معرض خوردگی، ارزیابی ریسک، طراحی سیستم های کنترل خوردگی و استفاده از بازرسان در تهیه گزارش های فنی می تواند در ارتقاء مدیریت خوردگی موثر باشد. با استفاده از گزارش های جمع آوری شده و تدوین آن ها می توان دستور العمل هایی را بدست آورد که اجرای آن در کل کشور موجب جلو گیری از وارد آمدن خسارات مالی و جانی مکرر ناشی از خوردگی شود.
اصطلاحات رایج در خوردگی
جذب کننده
Absorber
تمییز کردن سطح فلزات با اسید
Acid picking
فعال کردن
Activation
حالتی که فلز در آن تمایل به خوردگی دارد .
Active
فلزی که آماده خورده شدن می باشد .
Active metal
فلزاتی که انتقال از حالت فعال به غیر فعال از خود نشان می دهند .
Active-Passive metals
محدوده پتانسیل فعال فلز
Active potential
اکسیژن دار
Aerated
هوادهی
Aeration
خوردگی در صنایع فضایی
Aero space corrosion
تلاطم ، به هم زدن
Agitation
قلیایی
Alkali
آلیاژ
Alloy
عدم وجود اکسیژن آزاد ، اکسیژن موجود در آب اسید سولفوریک که آزاد نمی باشد
Anaerobic
یون یا رادیکال با بار منفی که به طرف آند جذب می شود.
Anion
الکترودی که در آن واکنش اکسیداسیون با خوردگی اتفاق می افتد .
Anode
حفاظت آندی ، کاهش قابل ملاحضه سرعت خوردگی با آند کردن فلز و نگه داری آن در این حالت پولاریزه شده بوسیله عبور دادن جریان الکتریکی خیلی کم .
Anodic protection
موادی که مانع از چسبیدن یا رشد جانوران آبزی به سطح فلز می شوند.
Anti-fouling
محلول حاوی آب
Aqueous
نوعی پلاستیک از خانواده اپوکسی ها
Araldite
نوعی آهن خالص تجاری
Armco iron
گروهی از فولادهای زنگ نزن
Austenitie
نوعی پلاستیک ترموست از خانواده اوره ها
Avisco
بابیت های قلع که در یاتاقان ها بکار می رود .
Babbitt Alloy
پشت بند های آند فدا شونده
Back Fill
صفحه ای که محفظه انتهایی مبدل حرارتی را به دو قسمت می کند .
Baffle
حرارت دادن
Baking
جوش شیرین
Baking Soda
خوردگی ناشی از تماس دو فلز غیر همجنس با یکدیگر
Bimetallic Corrosion
سازگار از نظر بیولوژیکی
Biocompatible
خوردگی بیولوژیکی
Biological Corrosion
ماده سفید کننده
Bleach
تاول زدن
Blistering
لجنی
Boggy
روشی برای ایجاد پوشش روی سطح فلز ،فسفاته کردن در حمام اسید فسفریک
Bonderizing
آب شور
Braking Water
زرد جوش
Braze
نوعی پلاستیک مصنوعی
Buna Rubber
پوشش دادن بوسیله آلومینیوم
Calorizing
جذب کربن از محیط کربن دار که در مورد فولادهای زنگ نزن کم کربن مثلا” موقع جوشکاری با ریخته گری در ماسه های رزین دار پیش می آید
Carbon pickup
جذب کربن بوسیله فلز در درجه حرارت بالا
Carburization
جداره فلزی لوله ای که در چا ه های نفت و گاز استفاده می شود .
Casing
چدن
Cast Iron
اکسیداسیون ناگهانی
Catastrophic Oxidation
الکترودی که در آن عمل احیاء صورت می گیرد و در نتیجه عملا” در آن خوردگی صورت نمی گیرد .
Cathod
کاهش پتانسیل اولیه در اثر عبور جریان الکتریکی از یک فلز در اثر پولاریزاسیون کاتدی پتانسیل در جهت فعال تر شدن تغییر می کند
Cathodic Polarization
یون با رادیکال مثبت که جذب کاتد می گردد.
Cation
کالک کردن ،پر کردن درزها و شیارها برای آب بندی
Caulking
مواد قلیایی ،ترکیبات غیر آلی که در آب یون OHدارند.
Caustics
تشکیل حباب در اثر اختلاف فشار و انفجار آن ها روی سطح فلز
Cavitation
مداری که شامل آند و کاتد در تماس الکتریکی با یکدیگر که در یک الکترولیت قرار دارند .
Cell
پوشش دادن بوسیله نفوذ در درجه حرارت بالا مانند کربوره شدن
Cementation coating
ساییدگی یا پوسته پوسته شدن
Chafing
سفیدک زدن ،از بین رفتن پوششی در اثر نفوذآب
Chalking
تبدیل شیمیایی ،روشی برای ایجاد پوشش روی فلزات
Chemical conversion
از آلیاژهای نیکل
Chlorimet
کروماته کردن
Chromatizing
تئوری تخلیه کروم
Chromium Depletion Theory
فولاد زنگ نزن کرم دار
ChromiumStainless Steel
قرار دادن دو ورقه فلز روی هم و اتصال آن ها توسط نورد گرم روکش کردن
Cladding
پوشش
Coating
عقل سلیم ،شعور
Common Sense
تغلیظ کننده
Concentrator
نوعی چاه نفت با فشار بالا
Condensate Wells
خوردگی ، از بین رفتن ماده (معمولا”فلز )یا خواص آن در اثر واکنش با محیط اطراف
Corrosion
آزمایش های خوردگی
Corrosion testings
پیل حاصل در اثر تماس الکتریکی دو فلز غیر همجنس در یک الکترولیت
Couple
شکستن به شکل ترد
Cracking
توسعه و گسترش شبکه ای از ترک های ریز در داخل فلز
Crazing
جوشکاری متقاطع
Cross Weld
آلیاژهای مس با نیکل
Cupronickel
جریان در واحد سطح
Current Density
جدایش انتخابی ،جدا شدن یکی از عناصر آلیاژی هنگام خوردگی آلیاژ
Dealloying
فرآیند خارج ساختن اجزاءخورنده از یک محیط
Deactivation
دکربوره شدن یا از دست دادن کربن
Decarbrization
نقص ،عیب
Defect
خارج ساختن مینرال های حل شده معمولا”آب
Demieralization
حذف یا کاهش پولاریزاسیون توسط عوامل فیزیکی یا شیمیایی که باعث افزایش خوردگی می شود .
Depolarization
زدایش روی ،جدا شدن روی از برنج موقع خوردگی که باعث بجا ماندن جرم متخلخلی از مس می شود .
Dezineifieation
نفوذ یک جسم در جسم دیگر
Diffusion
سخت کردن بوسیله پخش کردن ذرات یا رسوبات در داخل فلز
Dispersion Hardening
خوردگی در اثر تماس دو فلز غیر همجنس با یکدیگر
Dissimilar Metal Corrosion
اضافه کرتدن مقادیر کمی از یک عنصر به یک فلز
Doping
چدن نشکن ، چدن با گرافیت کروی
Dutile Iron
یکی از آلیاژهای نیکل
Duranickel
یک نوع چدن مقاوم در برابرخوردگی
Durichlor
رنگ
Dye
نوعی پلاستیک ترموست از خانواده پلی استرها
Dypole
جنبه های اقتصادی
Economics
محل وارد شدن یا خارج شدن جریان الکتریکی به الکترولیت با انجام واکنش های آندی و کاتدی
Electrode
عناصر یا ترکیباتی که تمایل به گرفتن الکترون دارند . غیر فلزات
Electronegitive
عناصر یا ترکیباتی که تمایل به از دست دادن الکترون دارند . فلزات
Electropositive
کاهش شدید انعطاف پذیری فلز یا آلیاژ
Embrittlement
ماکزیمم تنش متناوب
Endurance Limit
خانواده ای از پلاستیک های ترموست
Epoxy
ارزیابی
Evaluation
یکی از آلیاژهای مس
Everdur
قابلیت یا سهولت ساخت و تولید
Fabricability
انهدام ، از کار افتادن
Failure
خوردگی مالشی
False brinelling
شکست فلز در اثر تنش های متناوب زیر نقطه تسلیم
Fatigne limit
اسیدهای چرب
Fatty acids
مربوط به ساختمان مکعبی مرکز دار فولاد
Ferritic
اتصال قابل تنظیم
Flcxible connection
کمک ذوب کننده
Fluxing
فلزی که برق و جلای آن در اثر تشکیل یک لایه خوردگی از بین رفته است
Fogged Metal
کثیف شدن در اثر چسبیدن موجودات آبزی به سطح فلز و رشد آن ها
Fouling
شکننده
Frangible
اکسیداسیون اصطکاکی
Friction Oxidation
نمک های مذاب
Fused Salts
اکسید سیلیسیم شیشه ای
Fused Silica
ساییدگی
Galling
روی اندود
Galvanized
گرافیته شدن یک نوع خوردگی در چدن های خاکستری
Graphitization
نوعی خوردگی آلیاژهای کرم دار در درجه حرارت های بالا که در آن اکسید کرم سبز رنگ تشکیل می شود . ولی بعضی از عناصر آلیاژی دیگر به حالت فلزی باقی می مانند .
Green rot
شیارها
Gullies
موادی که برای سخت کردن به پلیمرها اضافه می شوند .
Hardeners
ناحیه نزدیک خط جوش که در اثر تغییرات حرارتی ساختمان میکروسکپی فلز تغییر نموده است .
Head Affected Zone (HAZ)
آلیاژهای هتروژن یا دو فازه
Heterogenous Alloys
آلیاژهایی که در دمای بالا کاربرد دارند .
High-Temperature Alloys
غیر یکنواختی در پوشش های محافظ
Holiday
آلیاژهای همگن یا تک فاز
Homogenous Alloys
روش پاشیدن یا اسیری کردن رنگ بصورت داغ
Hot Spray
آزمایش هیویی ، یکی از آزمایش های تعیین وضعیت فولادهای زنگ نزن از نظر حساسیت به خوردگی
Haey test
خوردگی در بدن انسان
Human Body Corrosion
فرآیندی برای تهیه بنزین با اکتان بالا در پالایشگاه
Hydro Forming
ترد شدن فلز در اثر هیدروژن که از عوارض حفاضت کاتدی ،آبکاری الکتریکی یا اسید شویی مشاهده می شود .
Hydrogen Embrittlement
آزاد شدن هیدروژن
Hydrogen Evolution
تشکیل ترک های داخلی در اثر نفوذ هیدروژن به داخل فلز
Hydrogen Disintegration
پلی اتیلن کلروسولفاناته ، یکی از مواد لاستیکی جدید
Hypalon
برخورد
Impingement
فاز ها ،ناخالصی در فلزات
Inclussion
اینکو، شرکت بین المللی نیکل
Inco,International Nickel Company
یکی از آلیاژهای نیکل
Inconel
عدم وجود میل ترکیبی
Inert
مواد شیمیایی که برای حذف یا کم کردن خوردگی فلزات به مقدار کم به محیط های خورنده اضافه می شوند .
Inbibitors
خوردگی مدخل ورودی لوله های مبدل حرارتی
Inlet End Corrosion
بازرسی
Inspection
بین کریستالی یا بین دانه ای
Inter crystalline
فضای خالی بین اتم ها در یک کریستال
Interstial
خوردگی یکسان
Isocorrosion
منحنی های خوردگی یکسان ،منحنی نشاندهنده سرعت خوردگی معین و ثابت با تغییر پارامترهای مختلف برای یک فلز یا آلیاژ
Isocorrosion Chart
اسم تجارتی یک نوع گرافیت
Karbate
فولاد کشته یا آرام
Killed Steel
نوعی پوسیدگی به موازات خط جوش که در فولادها ی زنگ نزن پایدار شده مشاهده می شود .
Knife-Line Attack
آزمایش برای ارزیابی
KTA Test
پوشش ها که بوسیله طراحی انجام شده است
Kenneth Tator Associates
لایه ،ورقه
Laminate
پلاستیک های چند لایه
Laminated Plastic
محل اتصال دو فلز که با روی هم قرار دادن لبه های آن ها برای متصل کردن به یکدیگر تشکیل می شود
Lap Joint
یکی از روش های تهیه اسید سولفوریک
Lead Chamber Process
پولاریزاسیون خطی
Linear Polarization
خوردگی در اثر فعالیت پیل های موضعی
Local Action
خوردگی موضعی
Localized Attack
فولاد کم آلیاژ
Low Alloy Steel
نوعی ترموپلاستیک از خانواده آکریلیک ها
Lucite
نوعی ترموپلاستیک از خانواده پلی استرین
Lustrex
چدن چکش خوار
Malleable Iron
دریچه های روی تانک ها یا روی زمین
Manhole Door
تولید انبوه
Mass Production
خوردگی در محیط های ساحلی و دریایی
Marine Corrosion
باتلاق
Marsh
ترکیباتی با فرمول کلی RSHکه شبیه به الکل ها و فنل ها هستند ولی بجای اکسیژن گوگرد دارتد.دارای بوی نامطبوع هستند .
Mercaptan
نوع منحصر بفردی از خوردگی در درجه حرارت های بالا که محصولات خوردگی به صورت پودر هستند .
Metal dusting
کامپوزیت های فلزی
Metallic Composits
فلزات شیشه ای یا غیر کریستالی
Metallic Glasses
پوشش دادن سطح بوسیله فلز به روش های مختلف اسپری
Metalizing
شبه پایدار ،حالت پایداری که انرژی آن از حالت پایدار واقعی بیشتر است
Metastable
جاندار میکروسکوپی
Microorganisms
پوسته های اکسیدی حاصل از نورد گرم
Mil Scale
هزارم اینچ نفوذ در سال
Mill Penetration Per Year ,MPY
شکل
Morphology
ملات
Mortar
یکی از مواد نسوز معروف
Mullite
از آلیاژهای مس
Muntz metal
صدف باریک
Mussel
انجمن ملی مهندسین خوردگی
National Association of Corrosion Engineers ,NACE
از آلیاژهای نیکل
Nimonic Alloys
یک نوع چدن آستینی مقاوم در برابر خوردگی
Ni-Resist
جذب اتم نیتروژن بوسیله فلز
Nitriding
پتانسیل در محدوده فلزات نجیب
Noble Potential
چیزی که رطوبت را جذب نمی کند .
Nonabsorbent
تردی در اثر وجود شیارها
Nothch Brittleness
حفاری در دریا
Offshore Drilling
اسیدهای آلی
Organic Acids
افت سختی در رسوب سخت
Overageing
عامل گیرنده الکترون
Oxidizer
واکنش های جزئی
Partial Reactions
روشی برای ایجاد پوشش روی سطح فلز با فرو کردن در حمام اسید فسفریک
Parkerizing
حالتی از فلز که رفتار آن چنان است که گوئی فلز نجیبی مثل طلا و پلاتین است
Passive
جدا شدن یکی از عناصر آلیاژی هنگام خوردگی
Parting
منطقه غیر فعال
Passive Tegion
پدیده غیر فعال شدن
Passivity
پوشش سبز رنگی که روی مس و آلیاژهای آن در تماس با اتمسفر به مدت طولانی بوجود می آید .
Patina
یکی از آلیاژهای قلع
Pewter
شاخص تشخیص محیط اسیدی و قلیایی
Ph
فسفاته کردن
Phosphatizing
مواد رنگی
Pig Ments
نسبت حجمی اکسید به فلز
Pilling-Bedworth Ratio
خوردگی حفره ای
Pitting Corrosion
از کار افتادن واحد عملیاتی
Plant Shutdown
موادی که برای نرم کردن پلیمرها اضافه می شود .
Plasticizer
پاشیدن فلز مذاب با فشار زیاد به سطح فلز
Plasm Jet Spraying
حفاظت محیط زیست
Pollution Control
یک وسیله الکترونیکی که الکترود را در یک پتانسیل ثابت نگه می دارد و در حفاظت آندی بکار می رود .
Potentiostat
خمیر عایق کاری
Potting Compound
سختی رسوبی
Precipitation Hardening
پیشروی ،انتشار
Propagation
حفاظت کننده
Protective
سنگ پا ،پودر آن برای صاف کردن و پرداخت کردن بکار می رود .
Pumice
خلوص
Purity
گرافیت حرارتی
Pyrolytic Graphite
مشتعل شونده
Pyrophoric
اکسید سیلیسیم
Quarz
سریع سرد کردن با فرو بردن در آب یا روغن
Quench
گرفتن الکترون ،مخالف اکسیداسیون
Reduction
پتانسیل تعادلی اکسیداسیون و احیاء
Redox Potential
شیر تقلیل فشار
Reducing Or Throtting Valve
پالایشگاه
Refinery
فلزات با نقطه ذوب بالا
Refractory Metal
رطوبت نسبی
Relative Humidity
هنگامی که فلز به میزان معینی کشیده می شود و در این حالت به مدت کافی نگاه داشته می شود.
Relaxation
قابل اعتماد
Reliability
محفظه تقطیر
Retort
خوردگی زرد زخمی
Ring Worm Corrosion
رینگ یا حلقه چرخان برای آب بندی پمپ ها
Rotating Ring
لاستیک
Rubber
محصول خوردگی آهن و آلیاژهای آن به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای که عموما”اکسید فریک هیدراته می باشد .
Rust
آندهای قربانی شونده یا فدا شونده
Sacrificial Anodes
ایمنی
Safety
ماسه پاشی ،روشی برای تمییز کردن سطح فلز
Sandblasting
پوسته دار شدن
Scaling
برای مشاهده سطوح معمولی فلزات در بزرگ نمایی های بالاتر از میکروسکوپ نوری
Scanning Electron Microscope
حذف کننده ،مواد شیمیایی که برای حذف عامل خورنده سیستم بکار می روند .
Scavengers
دستگاه تصفیه فیزیکی گاز
Scrubber
تمییز کردن با ساییدن یا مالیدن کاردک
Scraping
تمییز کردن با مواد ساینده
Scrubbing
ترک خوردن فصلی
Season Cracking
جدایش تجمع
Segregation
چسبیدن و متصل شدن دو فلز در اثر فشار و حرارت و….
Seizizing
جدایش انتخابی ،خورده شدن یکی از اجزاء آلیاژ
Selective leaching
حساس شدن
Sensitization
خوردگی در فضای بسته
Sheltered corrosion
نواحی مرده
Shielded area
پوشش دادن بوسیله روی با روش نفوذی
Sherarchizing
ساچمه پاشی
Shotpeening
روکش نقره ای
Silver Plate
گل و لای
Slurries
روغن یا گریسی خاص که برای حفاظت موقتی از خوردگی به فلزات زده می شود .
Slushing Compound
لحیم
Solder
نوعی عملیات حرارتی برای حل کردن فاز دوم و ایجاد ساختمان تک فاز و پس از آن سریع سرد کردن برای بدست آوردن آن ساختمان در درجه حرارت محیط
Solution-Quenching
جدا شدن لایه های سطحی در اثر تنش های حرارتی یا مکانیکی
Spalling
چاه نفتی ترش
Sour Oil Well
نقطه جوش
Spot Weld
خود بخود غیر فعال شدن
Spontaneous Passivation
عناصر پایدار کننده که برای جلوگیری از حساس شدن فولادهای زنگ نزن اضافه می شوند .
Stabilizing Element
از آلیاژهای کبالت
Stellite
دستگاه تقطیر
Still
مقاومت های بسیار ظریفی که برای اندازه گیری تغییر طول و تنش بکار می روند.
Strain Gauge
جریان های سرگردان ناشی از حفاظت کاتدی
Stray currents
آزمایش برای تعیین وضعیت فولاد زنگ نزن از نظر مقاومت در برابر خوردگی
Streicher Test
فاکتور تمرکز تنش که با Kنشان داده می شود .
Stress Intensity Factor
تجمع یا تمرکز تنش
Stress Riser
استحکام در درجه حرارت بالا
Stress- Rupture Strength
اکسیداسیون بوسیله گوگرد
Sulfidation
بخار گوگرد
Sulfur Vapor
تشکیل لایه سطحی آلیاژها
Surface Alloying
لاستیک مصنوعی
Synthetic Rubber
چاه نفتی شیرین
Sweet Oil Well
حالتی که تاثیر چند عامل بیش از مجموع تاثیر آن ها به تنهایی است .
Synergistic Effect
معادله تافل ،معادله ای که سرعت جریان آندی یا کاتدی را برحسب پتانسیل الکترود بدست می دهد .
Tafel Equation
کدر شدن
Tarnishing
از خانواده ترموپلاستیک ها
Teflon
سفال
Terra – Coat
خوردگی گالوانیکی در اثر اختلاف درجه حرارت در دو نقطه
Thermogavanic Corrosion
گروهی از پلاستیک ها که با افزایش درجه حرارت نرم می شوند و موقعی که سرد می شوند بشکل اولیه خود بر می گردند .
Thermo Plastics
تنش حدی
Threshold Stress
قدرت پرتاب
Throwing Power
کاشی
Tile
لایه رویی در رنگ کاری
Top – Coat
چقرمگی
Toughness
مقاطع برج های تفکیک
Tower Sections
در پتانسیل های بالا پوسته غیر فعال شروع به از بین رفتن می کند ، این منطقه را منطقه گذرا گویند .
Trans Passive Region
پایه های نگه دارنده لوله
Tube Hanger
تلاطم
Turbulence
خوردگی موضعی که منجر به برآمدگی های روی سطح فلز می گردد.
Tubercles
نوعی ترموپلاستیک از خانواده وینیل ها
Tygon
آلیاژهای چاپ ، آلیاژهای سرب
Type Metal
خوردگی زیر پوششی (فیلامنتی )
Underfilm (Filiform) Corrosion
زیر چیزی را خالی کردن
Undermine
خوردگی یکنواخت
Uniform Corrosion
اوره ها ،از خانواده های پلاستیک های ترموست
Ureas
یکی از نواقص کریستالی
Vacancy
راسب کردن سطح فلز از فاز بخار
Vapor Deposition
تیغه های شیر کشویی
Valve Stems
جلا ها
Varnishes
گلوئی ونتوری
VentureThroat
محفظه نگه داری مواد
Vessel
نوعی پلاستیک ترموست از خانواده پلی استرها
Vibrin
از آلیاژهای کبالت
Vitallium
کوارتز شیشه ای
Vitreous Silicat
تبخیر شونده
Volatile
عمل حرارت دتادن و سخت کردن لاستیک
Vulcanization
قوانین اکسیداسیون واگنر در رابطه با تاثیر عناصر آلیاژی بر مقاومت اکسیداسیون
Wagner
Oxidation Law
آزمایش واون ،برای تعیین وضعیت فولادها
Warren Test
سایش
Wear
زره های ضد سایش و قابل تعویض
Wear plate
عمل باز کردن بوسیله گوه
Wedging Action
فاسد شدن خط جوش
Weld Decay
مواد جاذب رطوبت
Wet Packing Materials
قابلیت تر کردن
Wettability
چدن سفید
White cast Iron
رشته بسیار ظریف و نازک
Whisker
همه فن حریف
Work Horse
الکترود کار ،نمونه مورد آزمایش
Working electrode
کار مکانیکی شده ،نورد
Wroght
از آلیاژهای زیرکونیم
Zircolloys
اکسید زیرکونیم
zirconia
آخرین ویرایش:
