خواص گیاه بادرنجبویه

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
خواص گیاه بادرنجبویه



بادَرَنجبویه یا بادَرَنگْبویه یا وارَنگ‌بو (Melissa officinalis) گیاهی است معطر و علفی. این گیاه از راسته لب‌گلی‌ها (Lamiales) و تیره نعنائیان (Lamiaceae) است.



برداشت این گیاه معمولا در اواخر اردیبهشت، قبل از ظهور گل ها انجام می شود. برگ ها و سرشاخه ها پس از برداشت، در جریان هوا قرار می گیرند تا به سرعت خشک شوند و پس از آن در محل تاریک و خشک نگهداری می گردند.

این گیاه بومی مناطق مدیترانه ای است و در اروپا و آسیا نیز انتشار دارد. در ایران در کنار مجاری آب ها و مناطق اطراف تهران، در شمال ایران در رشت و اطراف آن ، رودبار و در آذربایجان و مناطق شرقی ایران و استان های غربی می روید.

ساقه‌های آن چهارگوش بوده و کمی کرکدار است و به بلندی سی تا هشتاد سانتی‌متر می‌رسند. برگ‌های زرد مایل به سبز آن به شکل بیضی و یا قلب هستند و لبه‌ آنها دندانه دندانه است. وقتی برگها له ‌شوند، بوی لیمو شیرین از آنها متصاعد می شود.

از اواخر تابستان تا اواسط پاییز، سنبله گل های کوچک بادرنجبویه به رنگ زرد که بعدا به صورتی کم رنگ یا سفید تبدیل می‌شوند، ظاهر می‌گردد.

این گیاه به کمبود آهن حساس می‌باشد و در خاک‌هایی که از لحاظ آهن فقیر هستند اضافه نمودن کودهای آهن دار ضروری است.

گیاه بادرنجبویه یا وارنگ بو محبوب زنبور عسل است، همچنین موجب از بین رفتن افسردگی می شود و داروی مورد علاقه ابوعلی سینا بود.

ملیسا (Melissa) نام علمی بادرنجبویه است که از واژه‌ای یونانی، به معنای زنبور گرفته شده است، این گیاه محبوب زنبور عسل است. وقتی زنبور مسافت زیادی از کندو دور می‌شود، با عطر این گیاه راه بازگشت خود را پیدا می‌کند.

گفته می‌شود که زنبورهای عسل هیچگاه باغی را که بادرنجبویه در آن می‌روید ترک نمی‌کنند و کندوی معطر به بوی این گیاه، زنبورهای جدیدی را تشویق می‌کند که در آن کندو اقامت گزینند.



ترکیبات شیمیایی

از نظر ترکیبات شیمیایی در اندام سبز این گیاه موادی مانند اسیداولئیک، سیترال، ژرانیول و رزماری اسید وجود دارد. این گیاه دارای اسانس روغنی فرار است که به عنوان منبع غنی از سیترال است. سیترال بوی تند لیمویی دارد و معمولا از مرکبات و از این گیاه گرفته می شود و در صنعت عطرسازی مصرف دارد.

همچنین در برگ های بادرنجبویه تانن ها وجود دارند. از دیگر ترکیبات آن می توان لیمونن و فلاونوئیدها را نام برد.



خواص درمانی بادرنجبویه

بادرنجبویه داروی مورد علاقه پزشک بزرگ ایرانی، ابوعلی‌سینا بود که جهت تقویت قلب و انبساط روح تجویز می کرده است.

استفاده از این گیاه به عنوان یک داروی ضد افسردگی تا قرن هفدهم ادامه داشت. آزمایش‌های جدید بر روی حیوانات آزمایشگاهی نشان می دهد که این گیاه همانند یک داروی مسکن بر روی دستگاه عصبی مرکزی عمل می کند و به همین دلیل آرام بخش است.

این گیاه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دم‌کرده استفاده می‌شود. بادرنجبویه دارای طبیعت گرم و خشک است. خواص آن عبارتند از :

* آرام بخش اعصاب

* ضد بیماری های قلب، معده و روده

* مفرح و نشاط آور

* خوشبوکننده دهان

* اسانس این گیاه در آرام کردن درد معده با منشاء عصبی، احساس چنگ‌زدگی در معده، تپش قلب، سردردهای یک طرفه، سرگیجه، عصبانیت، بی‌خوابی، استفراغ های دوران بارداری، درد عصبی دندان و رفع تندخویی در دختران جوان و زنان موثر است.

* بالا برنده فشار خون

* ضد اسپاسم، ضد درد، نیرو دهنده، ضد تشنج

* برای رفع احساس صداهای مبهم در گوش، هیستری، مالیخولیا

خواص برگ بادرنجبویه

برگ این گیاه، بهترین دارو برای کسی است که هنگام نگرانی و اضطراب دچار ناراحتی معده می شوند. دم کرده آن نیز جهت بهبود تهوع، مراحل اول سرماخوردگی، خستگی عصبی و افسردگی مفید است.

ضماد برگ این گیاه برای بهبود درد مفاصل مفید است.

در اسپانیا، برگ بادرنجبویه را به سس سالاد اضافه می‌کنند و برگ تازه آن را با چای معمولی مخلوط و یک نوشیدنی مطبوع تهیه می‌کنند.



روغن بادرنجبویه

کمپرس، پماد و روغن حاصل از این گیاه جهت دفع حشرات و درمان زخم نیش آنها و رفع تنش عصبی، از زمان ابن سینا تجویز شده است. گیاه پزشکان و عطاران، روغن بادرنجبویه را برای از بین بردن افسردگی، نگرانی، بی قراری و سردردهای عصبی تجویز می‌کنند.

از آنجا که روغن این گیاه عامل اصلی درمانی گیاه است، توصیه شده است که از مصرف خشک شده‌ گیاه خودداری و تازه آن استفاده شود.

هر چند که این گیاه هم همانند بسیاری از گیاهان دارویی دارای خواص مفید است، ولی از مصرف بیش از اندازه آن باید خودداری کنید و در صورت داشتن یک بیماری خاص و مصرف یک داروی خاص از مصرف خودسرانه آن پرهیز نمایید و قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنید.

جوشانده یا شربت بادرنجبویه

جوشانده یا شربت آن برای تقویت معده ، کبد و ازدیاد هوش و حافظه تجویز می شود. همچنین برای تنگی نفس و برای استحکام لثه و دندان ها مفید است و ***که را آرام می کند.



دم کرده بادرنجبویه

دم کرده آن تعریق بدن را افزایش می‌دهد که راه درمان سنتی سرماخوردگی‌های همراه با تب است. همچنین نوشیدن دم کرده ی بادرنجبویه بعد از غذا به هضم آن کمک می‌ کند.



چند نسخه گیاهی از بادرنجبویه برای تقویت قلب

نسخه شماره 1-

سنبل الطیب یک قسمت

گل گاو زبان یک قسمت

بادرنجبویه یک قسمت

طرز تهیه و مقدار مصرف :

یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش بریزید و مدت 15 دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو بار، هر بار یک فنجان، صبح و شب نیم ساعت بعد از غذا میل کنید .



نسخه شماره 2-

گل زالزالک 30 گرم

بادرنجبویه 10 گرم

سنبل الطیب 5 گرم

طرز تهیه و مقدار مصرف :

یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش بریزید و 20 دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو بار، هر بار یک فنجان، صبح و شب نیم ساعت بعد از غذا میل کنید .



نسخه شماره 3-

گل زالزالک 30 گرم

بادرنجبویه 10 گرم

بابونه 10 گرم

زیره 10 گرم

طرز تهیه و مقدار مصرف :

یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش بریزید و 20 دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو بار، هر بار یک فنجان، صبح و شب نیم ساعت بعد از غذا میل کنید .



عوارض جانبی

- بهتر است اشخاص گرم مزاج این گیاه ذا نخورند و اگر هم مصرف کردند، برای رفع عوارض آن می توانند از گل بنفشه و سکنجبین استفاده کنند.

- تهوع و گیجی

- تحریکات پوستی

- در مواردی ناراحتی گوارشی

- خستگی عمومی، احساس سنگینی در سر، بی حسی و سپس خواب عمیق و کاهش فشار خون (در مصرف بیش از حد)



تداخلات دارویی

مصرف همزمان بادرنجبویه با داروهای زیر می تواند تاثیر این داروها را کم کند و با عملکرد آن ها تداخل نماید. لذا در صورت مصرف یک داروی خاص ، قبل از خوردن بادرنجبویه، حتما با پزشک خود مشورت کنید:

- ضد صرع ها مانند کاربامازپین، فنی توئین، والپروات سدیم

- باربیتورات ها مانند فنوباربیتال

- بنزودیازپین ها مانند آلپرازولام و دیازپام

- خواب آور ها مانند زولپی دم، سوناتا، lunesta، Rozerem

- ضد افسردگی های سه حلقه ای مانند آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین، دوکسپین، آموکسیپین

- داروهای هایپرتیروئیدی و هایپوتیروئیدی مانند متی مازول، پروپیل تیویوراسیل، لوتیروکسین، لووکسیل، synthroid، unithroid

- دیفن هیدرآمین، doxylamine



موارد منع مصرف و احتیاط

- اختلالات هورمون های تیروئیدی

- افرد مبتلا به گلوکوم (آب سیاه چشم)

- بارداری و شیردهی

- افرد حساس به آسپیرین

- کودکان



هشدارهای مهم

1. از مصرف خودسرانه داروهای گیاهی خودداری کنید.

2. داروهای گیاهی نیز بی خطر و بدون عارضه نیستند، لذا بدون نظر پزشک در هر شرایطی قابل استفاده نمی باشند.

3. در صورت داشتن هر گونه بیماری خاص یا مصرف دارویی خاص، قبل از استفاده از گیاه دارویی با پزشک مشورت کنید.

4. در صورت بروز هر نوع واکنش حساسیتی، باید مصرف این گیاه را قطع کنید.

5. با مشاهده هر گونه عارضه جانبی به پزشک اطلاع دهید.

فرآوری : مریم سجادپور

بخش تغذیه و سلامت تبیان



منابع :

ویستا

سلامت نیوز

ویکی پدیا

آی آر طب

سایت معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی قم - دکتر سمیه آقامحمدزاده
 

تیرنگ

عضو جدید
 بادرنجبویه گیاهی مناسب برای معده درد


بادَرَنجبویه یا بادَرَنگْبویه یا وارَنگ‌بو گیاهی است معطر و علفی چندساله، خاستگاه اصلی آن شرق مدیترانه‌استو در بعضی از نقاط آذربایجان نیز یافت می‌شود. این گیاه از راسته لب‌گلی‌ها (Lamiales) و تیره نعنائیان (Lamiaceae) است. خواص درمانی:
آرام بخش اعصاب. ضد بیماریهای قلب. معده و روده و مفرح و نشاط آور می‌باشد.
این گیاه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دم‌کرده استفاده می‌شود.
اسانس این گیاه در آرام کردن درد معده با منشاء عصبی، احساس چنگ‌زدگی در معده، تپش قلب، سردردهای یک طرفه، سرگیجه، عصبانیت، بی‌خوابی، استفراغهای دوران بارداری، کم خونی دختران جوان، درد عصبی دندان و رفع تندخویی در دختران جوان و زنان مؤثرست.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
یک گیاه طبی کم نظیر که قدر و قیمت آن مجهول مانده است؛ مقوی مغز و اعصاب است؛ هوش را زیاد می کند؛ ذهن را تند و تیز و قوی می کند؛ مقوی قلب است؛ معده را قوی می کند و ضعف عضلات آن را به سرعت از بین می برد؛ ضد تشنج است و هرگونه اسپاسم و دردهای قولنجی روده و عسرالطمث را درمان می کند؛ عرق آور است؛ صفرا آور است؛ خواب آور است (مخصوصاً برای کودکان، پیران و ناقهین که خواب مطبوع و ملایم می آورد)؛ مفرح و نشاط آور است و غمگینی، افسردگی، وسواس، اضطراب و وحشت را در نوراستینک ها و مالیخولیایی ها از بین می برد؛ خواص آنتی بیوتیک و ضد عفونی کننده دارد و قرحه های چرکی ریه و روده ها را درمان می کند؛ ضد زهر است و برای درمان گزیدگی حشرات زهردار و سگ هار تجویز می شود؛ در التیام زخم های داخلی بدن که از ضربه پیدا می شود مؤثر است.درود بی پایان بر یزدان پاک که چنین گوهرهای گرانبهایی را با این همه خواص مختلف و متنوع در دامان طبیعت خلق کرده است و برای شفای آلام و اسقام دردمندان در دسترس آدمیان گذاشته است، آدمیانی که دیده خرد آنها کور است و از عقل و منطق سلیم مهجورند و مصداق ((صم بکم عمی فهم لایرجعون)) هستند.بادرنجبویه از زمان های قدیم شناخته شده بود و یونانیان نام ملیس را به آن داده بودند که به معنای زنبور است، زیرا زنبور عسل آن را دوست دارد و با کمال میل و اشتیاق روی آن می نشیند. ابن سینا آن را بادرنگبویه نامید، زیرا برگ آن را اگر بین دو انگشت بفشارند بوی بادرنگ (لیمو) می دهد و معرب آن بادرنجبویه است که بعدها به همین نام معروف شد. اروپاییان در قرون وسطی که کتاب های دانشمندان اسلامی را ترجمه و در دانشگاه ها تدریس و تحصیل می کردند به احترام ابن سینا بادرنجبویه را به نام سیترونل خواندند که از کلمه لیمو گرفته شده است.ابن سینا گفته بود که بادرنجبویه مقوی مغز و اعصاب است، نشاط می آورد و هوش را برمی انگیزاند و ذهن را تقویت می کند و برای درمان انواع مالیخولیا، وسواس و جنون مؤثر است.در قرون وسطی پزشکان اروپا بدون اینکه در این باره شخصاً به مطالعه و تحقیق بپردازند، عیناً این خواص را پذیرفتند و به آن عمل می کردند، تا اینکه در دوره رنسانس؛ یعنی تجدید حیات علم و ادب در اروپا که دانشمندان بزرگی در فرانسه، ایتالیا، آلمان و سایر کشورهای اروپا از قرن شانزدهم میلادی به بعد ظاهر شدند، در هر مورد به بحث و انتقاد و بررسی و تحقیقات علمی پرداختند و پزشکانی به نام رندوله، فورستوس، گراتارولوس، فرنل، ریویر، هوفمان و ... پس از مطالعات زیاد همان خواص را بی کم و کاست پذیرفتند و بادرنجبویه را در موارد ملانکولی، هیپوکندری و مانیا (انواع مالیخولیا و جنون) تجویز کردند و بسیاری از آنان معتقد شدند: ((بادرنجبویه هوش را تند و تیز می کند و حافظه را تقویت می نماید)).در قرن نوزدهم، ستاره درخشانی در افق پزشکی فرانسه به نام تروسو طلوع کرد که از اطراف و اکناف اروپا برای استماع سخنرانی های پزشکی و استفاده از معلومات و تجربیات این نابغه بزرگ به فرانسه می آمدند. هم اکنون نیز پس از صد سال مطالعه سه جلد کتاب او که با عنوان کلینیک مدیکال هتل دیو نوشته برای اهل علم بسیار قابل استفاده است.تروسو اکتشافاتی دارد که در کتاب های پزشکی امروز نیز به نامش معروف است. این دانشمند پس از یک عمر مطالعه و تجربه هر چه ابن سینا درباره خواص بادرنجبویه گفته بود تأیید کرد و به اتفاق پیدو کتاب درمان شناسی را تألیف کرد و در آن درباره بادرنجبویه می نویسد: ((گردش خون را در مغز منظم کرده و مراکز عصبی را تقویت نموده و نشاط آور است.)) آن را مخصوصاً در پیرهای چاق که قوای دماغی آن ها به تحلیل رفته و ضعیف شده است تجویز می کرد. هم چنین در سردردهای احتقانی و سردردهای عصبی دم کرده بادرنجبویه را به کار می برد و سردرد تسکین می یافته است.تروسو و پیدو نظریه ابن سینا را در مورد اثرات درمان بخش بادرنجبویه، چنین تفسیر می کردند که چون بروز افسردگی، غمگینی و وسواس مالیخولیایی غالباً به علت اختلالات دستگاه هاضمه، ضعف معده، اختلالات کبدی، اسپاسم نفخی معده و روده ها است، بادرنجبویه این اختلالات و عوارض را برطرف می سازد لذا در درمان مالیخولیایی های مؤثر است.از زمان تروسو تا امروز عده زیادی از پزشکان نامی اروپا (من جمله هانری لکرک، پروفسور پارتوریه، پروفسور شابرول و ...) خواص دارویی گیاهان طبی را به کمک علوم شیمی، فیزیولوژی، بیولوژی و آزمایش های متعدد در حیوانات سپس در افراد بیمار مورد مطالعه و تحقیق قرار دادند و روز به روز بر معلومات آن ها نسبت به خواص درمان بخش گیاهان طبی افزوده می شود.به طوری که امروزه در کتاب مفردات پزشکی تألیف سه تن از استادان دانشکده های پزشکی و داروسازی فرانسه که یک کتاب رسمی و کلاسیک است می نویسند:بادرنجبویه دارای یک اسانس فرار، یک صمغ تلخ، اسید سوکسینیک، کومارین و بعضی مواد دیگر است.



عرق بادرنجبویه ( طبیعت گرم )
بالا برنده فشار خون ، خون ساز ، آرام بخش ، مقوی مغز ، درمان تپش قلب ، خواب آور ، ضد تشنج
نحوه استفاده : یک فنجان در یک لیوان آب سرد
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

Similar threads

بالا