حفاظت آب

Mabna.

کاربر فعال
تکنیک های زمانبندی کردن آبیاری

زمان بندی آبیاری یک روش سیستماتیک ،اصولی و منظم است که از طریق آن تولید کننده می تواندزمان آبیاری و مقدار آب مورد نیاز را مشخص نمایید.
هدف یک برنامه زمان بندی موثر ،فراهم کردن آب کافی برای گیاهان است ، درحالیکه به توان زیان های ناشی از جریان آب بر روی گیاه رابه حداقل رساند.زمان بندی کردن آبیاری وابسته به عواملی چون خاک ، گیاه ،شرایط جوی ،سیستم آبیاری و فاکتورهای عملی می باشد.

یک برنامه زمان بندی آبیاری مناسب مستلزم نظراتی سازنده و بی عیب برای تصمیم گیری می باشد. سطح این نظرات و تجربیات شامل بازه ای است از تجربیات شخصی تا دنبال کردن تکنیک ها و راهکارهای دیگران ، که بر پایه تجهیزات کامپیوتری گران قیمتی که می توانند آب ،خاک و پارامتر های آب و هوایی را ارزیابی کنند،بنا شده است.
تکنیک های زمان بندی کردن آبیاری می توانند براساس ،میزان آب موجود در خاک،اطلاعات آب و هوایی ویا زیرنظر داشتن کمبود های گیاهان ، باشند.

روش های زمان بندی معمولی شامل سنجش مقدار آب موجود در خاک یا محاسبه میزان تبخیر و تعرق گیاهان است.تحقیق درباره فیزیولوژی گیاه منجر به پیدایش روش های زمانبندی بر اساس محاسبه فشار درون برگها ، قطرو ضخامت تنه درختان و جریان آب (شیره) موجود درون گیاه ،شد.
 

Mabna.

کاربر فعال
سنجش یا اندازه گیری رطوبت خاک

روش های مختلف سنجش رطوبت خاک شامل:

پروب نوترونی neutron probe) ،TDR ،
حجم سنج (gravimetric)،
کشش سنج (tensiometers)،
پروب آبی (aquaterr probe)،
بلوک گچی (electrical resistancer blocks) ،
و روش لامسه (hand feel method) .

بحث موجود در این متن محدود به متد ها و روش های کارامد برای تولید کنندگان محصولات کشاورزی می باشد.
روش های TDR ، نوترون متر وaquqter probe روشهای بسیار گران قیمتی هستند که در حدود (4000 تا 7000 دلار) هزینه می شوند که اغلب توسط محققان و پژوهشگران به کاربرده می شوند اما معمولا توسط تولید کنندگان استفاده نمی شوند.
 

Mabna.

کاربر فعال
روش استفاده از دست (لامسه)

برای سنجیدن رطوبت خاک با استفاده از این روش ، مقداری خاک را برداشته و آن را در دست محکم بفشارید.
زمانی که به شکل یک توپ در آمد آن را به آرامی ،سه بار به بالا پرتاب کنید. با استفاده از جدول می توان رطوبت نسبی خاک های مختلف و در عمق های مختلف را تعیین کرد.

از متدهای مخصوص نیز می توان برای به دست آوردن نمونه های خاک از اعماق مختلف ، استفاده کرد.
 

Mabna.

کاربر فعال
میزان آب = 100%<
شن = هنگام پرتاب آن به بالا ،آب از آن جدا می شود
خاک شنی = با فشار دادن ، آب از آن جدا می شود
خاک رسوبی = با فشار دادن آب آن جدا می شود.
خاک رس = آب آن جدا شده و در کف دست جمع می شود


100%
هنگام فشار دادن ،آب جاری نمی شود، اما خیسی سطح آن احساس می شود
تیره به نظر می رسد. با فشار دادن آب آن جاری نمی شود اما رگه های آب روی سطح آن دیده می شود.
تیره به نظر می رسد. با فشار دادن آب از آن خارج نمی شود اما رگه هایی به طول یک اینچ روی سطح آن دیده می شود
تیره به نظر می رسد. با فشار دادن آب از آن خارج نمی شود اما رگه هایی به طول 2 اینچ روی سطح آن دیده می شود.


75-100 %
تکه های خاک به یکدیگر می چسبند و به شکل یک توپ نرم در می آیند.
خیلی تیره . به شکل توپ نرمی در می آید که به راحتی می شکند. لیز می خورد.
به رنگ تیره .به شکل یک توپ بسیار نرم و شکل پذیر .آگر مقدار رس آن زیاد باشد لیز می خورد.
به رنگ بیره . بر اثر فشار به راحتی از لابه لای انگشتان بیرون می آید.نرم و لیز است.


50- 75 %
خشک به نظر می رسد . بر اثر فشار به شکل توپ در نمی آید.
تقریبا تیره .
تر اثر فشار به شکل توپ در می آید اما به خوبی به یکدیگرنمی چسبند
تقریبا تیره . به شکل توپ در می آید. تا حدودی نرم است. بر اثر فشار شکل پذیر می شود.
تقریبا تیره . به شکل توپ در می آید. بر اثر فشار از لابه لای انگشتان بیرون می آید.


25- 50 %

خشک به نظر می رسد.بر اثر فشار به شکل توپ در نمی آید.
رنگ روشن . خشک به نظر می رس.و بر اثر فشار به شکل توپ در نمی آید.
رنگ روشن . تا حدودی شکننده . اما بر اثر فشار چسبنده است.
کمی تیره . تا حدودی شکل پذیر . بر اثر فشار به شکل توپ در می آید.


0- 25 %
خشک ،شل ، از بین انگشتان جاری می شود.
خیلی کم رنگ ،خشک ،شل ، از بین انگشتان جاری می شود.
کمی پررنگ ،پودری ،خشک ،گاهی داری پوسته ای خشک ،اما به راحتی پودر می شود
کمی پررنگ ،سخت،شکننده . گاهی داری تکه های نرم روی سطح
 

Mabna.

کاربر فعال
پایگاه های قرار دادن دستگاه های رطوبت سنج خاک

یک محل مناسب برای قرار دادن دستگاه باید جایی باشد که وضعیت آن مشابه وضعیت اکثریت جاهای دیگر زمین باشد.
یا به نوعی دیگر اکثریت شرایط محلی را داشته باشد. در زمینهایی که دارای 2 یا چند نوع خاک مختلف می باشند، باید از محل های بیشتری برای قرار دادن دستگاه ها استفاده کرد. بهتر است هر محل جداگانه مورد بررسی قرار گیرد.

با توجه به حداکثر عمق ریشه و نوع خاک موجود ،ممکن است به بیش از یک سنسور نیاز داشته باشیم. تمای گیاهانی که دارای ریشه های عمیق هستند مانند درختان میوه ،باید دارای دودستگاه رطوبت سنج درهر محوطه کاری برای بررسی داشته باشند.

یکی درعمق 30 cm(12in)و دیگری در عمق0 6 cm(24 ni) میزان رطوبت خاک باید در فاصله ای به اندازه 3/2 فاصله بین تنه درخت و خطوط آبرسانی ، از محل درخت باشد. به طور معمول برا توسعه کنترل بهتررطوبت یک بخش ، تانسیومتر ها و واترمارک ها در دو عمق متفاوت نصب می شوند.
برای بیشتر گیاهان ، با ریشه هایی به عمق بیشتر از 2 فوت ، رطوبت باید در عمق 4/1 تا 3/2 عمق ریشه سنجیده شود. در حالیکه دو رطوبت سنج ،یکی در عمق حدود 250 تا 300 میلی متر و دیگری در فاصله 3/2 عمق ریشه نصب شوند. یک سیستم آبیاری باید با استفاده از اطلا عاتی زمانبندی شود که از یک قسمت زمین که بیشترین تشابه را با قسمت های دیگر دارد،به دست می آید،نه از خشک ترین محل زمین .
 

Mabna.

کاربر فعال
جمع آوری اطلاعات هوا سنجی

جیره بندی و تنظیم آب یک روش پیشرفته زمانبندی آبیاری است . این روش شامل بررسی افزایش و کاهش منطقه گیاهی و ثابت نگه داشتن رطوبت خاک به میزان داخواه است. مهمترین مولفه جیره بندی آب ، محاسبه دقیق میزان آب مصرفی توسط گیاه یا تبخیرو تعرق آب (ET) گیاه است . ET میزان تبخیر و تعرق گیاهان را می توان به وسیله سنسورهای حساس به نور و گرما ، باد ، درجه حرارت ، و اطلاعات مربوط به رطوبت هوا ، محاسبه کرد. این اطلاعات برای محاسبه تبخیر (ET) های روزانه می تواند مهم باشد. این اطلاعات را می توان به یک کامپیوتر منتقل کرد تا میزان تبخیر را محاسبه کند.

از آن جا که این روش محاسباتی معمولا در جاهایی استفاده می شود که ایستگاه های هواشناسی وجود دارند، در اکثر مواقع اطلاعات مربوط به تبخیر و تعرق گیاهان با استفاده از بخار سنج جمع آوری می شود.

ظرف مقیاس تبخیر هفتگی مورد کنترل قرار می گیردو اطلاعات به طور دستی ثبت می شوند. هواسنج می تواند به صورت دستی خوانده شود، یا به کامپیوتر متصل شود و اطلاعات را به صورت الکترونیکی ذخیره کند. اطلا عات بخار سنج را نمی توان مستقیما متناسب با مصرف آب گیاه در نظر گرفت .برای تنطیمات مربوط به مراحل رشد و تغییرات فصلی ، از ضرایب مخصوص گیاه استفاده می شود.
مقدار ET(evapotranspiration) برابر ضریب گیاهی علف قرار داده شده است . و برای گیاهان مختلف باید در عددی مناسب ، مخصوص آن گیاه ضرب شود.
 

Mabna.

کاربر فعال
بمب فشار

بمب فشار ،مقدار و وضعیت آب درون گیاه را مشخص و اندازه گیری می کند. اطلاعات زیادی با استفاده از این دستگاه باید جمع آوری شود تا وضعیت یک زمین را مشخص کند. مقادیر در طول روز به صورت ناگهانی تغییر کنند. معمولا کمترین حد را قبل از طلوع خورشید و بیشترین حد را که تا ظهر به سرعت افزایش پیدا می کنند قرائت می کنند.
در این روش ،اطلاع مربوط به گیاهان باید در طول روز جمع آوری شوند تا آبیاری به صورتی موثر زمانبندی شود.


ترمومتر(دماسنج)های مادون قرمز

این روش درجه حرارت سطحی گیاه را با استفاده از تماس فیزیکی مستقیم اندازه گیری می کند. اندازه گیری ها برپایه این اصل هستند که اجسام متناسب با دمای سطحشان ، امواجی از خود ساطع می کنند. دمای گیاه متناسب با دمای هوا تغییر می کند و از این تناسب می توان برای محاسبه وضعیت آب گیاه استفاده کرد.
 

Mabna.

کاربر فعال
ضریب گرمایی جاری در گیاه

جریان آب ، از خاک به داخل درخت را می توان با اندازه گیری سرعت انتقال یک پالس گرمایی ، بوسیله جریان آب درون تنه درخت ،بررسی کرد.یک پالس نیم ثانیه ای بوسیله یک گرم کننده کوچک تعبیه شده درون تنه درخت ،تولید می شود و میزان جریان آن،از طریق زماین که صرف رسیدن گرما به گرماسنج های تعبیه شده با فاصله های کوتاه در بالای گرم کننده می شود،مشخص می شود.
این رویه یک اندازه گیری دقیق از مقدار آب مصرفی توسط درخت را فراهم می کند.


حسگر های فشار درون برگ

یک حسگر متغییر کوچک متصل به برگ برای محاسبه کاهش قطر آن یا فشار درون آن استفاده می شودکه نمایانگر افزایش کمبود آب گیاه است . افزایش در میزان تغییر قطر برک بیانگز احتیاج گیاه به آب و مشخص کننده مدت آبیاری است . برای تاثیر بیشتر، این روش نیازمند انتخاب دقیق برگی است که نمایانگر میانگین تغییرات کل برگهای درخت در طول روز است. گفته می شود که این روش قادر به نشان دادن واکنش سریع به نیاز گیاه به آب است . در وضعیت تبخیر زیاد ،ممکن است فشار درون برگ کاهش بیابد و با وجود رطوبت مناسب خاک ، منجر به آبیاری غیر ضروری شود.


دندرومتر (بلندی یاب درخت)

دندرومتر یک نمایشگر عددی حساس است که به بدنه درخت یا شاخه درخت متصل می شود و تغییرات کوچک در قطر تنه درخت را ،متناسب با وضعیت آب گیاه در طول روز ، اندازه گیری می کند. با روشی مشابه روش حسگر قطر برگها که قبلا توصیف شد ، احتیاج گیاه به مقدار آبیاری را می توان از تغییر قطر آن در یک دوره زمانی (معمولا از صبع تا ظهر می باشد) تشخیص داد . این روش ضخامت برگ را مشابه روش قبل سریعا تشخیص نمی دهد اما اندازه گیری های جامع تری در مورد وضعیت کل درخت انجام می دهد. تلاش های تحقیقات این طور نشان می دهد که احتیاجات آبیاری به قطر گیاه بستگی دارد.
 
بالا