کعبه
خانه کعبه به دستور خداوند متعال و با دستان حضرت ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام ساخته شده است. بنابر برخی اخبار و احادیث، زمانی که حضرت آدم علیه السلام بر کوه «ابو قبیس» هبوط کرد از وحشت و اضطراب و از اینکه آنچه را قبلًا در باغ بهشت می شنید نمی شنود، به خداوند شکوه کرد. خدا یاقوتی سرخ فرستاد و در محل بیت قرار داد و آدم ابوالبشر به دور آن طواف می نمود. نور این یاقوت اطراف را روشن می نمود و خدای متعال آنجا را که نور به آن می رسید حرم قرار داد.
اکنون این خانه قبله گاه مسلمانان جهان است و هر مسلمانی در هر کجای کره خاکی فریضه خود ر ابه سوی آن انجام می دهد و آرزوی خود را نیل به زیارتش می داند.
قال الباقر علیه السلام:
«مَنْ نَظَرَ الَی الْکعْبَةِ عارِفاً بِحَقِّها غُفِرَ لَهُ دَنْبُهُ وَ کفِی ما اهَمَّهُ»[9]
[کسی که با شناخت حقّ کعبه، به آن بنگرد گناهش بخشوده شده و حوائجش برآورده می شود.]
حرمت خانه کعبه بدان حدّ است که جز با احرام نمی توان در حریم آن وارد شد و احرام آن مستلزم رعایت شرایط و ضوابطی و از جمله اجتناب از بیش از 20 عمل می باشد.
قتل و خونریزی در حرم خدا ممنوع بوده و هر قاتلی به آنجا پناه برد حقّ تعقیب وی سلب می شود تا خود خارج گردد. اظهار و آشکار نمودن سلاح و ادعای طلب از بدهکار در آن محل مقدّس از جمله محرمات دیگر است.
بیت المقدس
فلسطین سرزمین انبیاء الهی است، محل معراج پیامبر خدا، اولین قبله مسلمانان، وسط دنیا و محل حشر و نشر انسانها در قیامت کبراست.
قال علی علیه السلام:
«ارْبَعَةٌ مِنْ قُصُورِ الْجَنَّةِ فِی الدُّنْیا، الْمَسْجِدُ الْحَرامُ وَ مَسْجِدُ الْرَّسُول صلی الله علیه و آله وَ مَسْجِدُ بَیتِ الْمَقْدِسِ وَ مَسْجِدُ الْکوفَةِ»[10]
[چهار مکان در دنیا از قصور بهشتی می باشند: مسجد الحرام، مسجد النّبی، بیت المقدس، مسجد کوفه.]
«عبد اللَّه بن سلام» از پیامبر از وسط دنیا پرسید و حضرت در پاسخ فرمود:
«بَیتُ الْمَقْدِسِ، لِانَّ فیهِ الْمَحْشَرُ وَ الْمِنْشَرُ وَ الصِّراطُ وَ الْمیزانُ»[11]
[آن بیت المقدس است زیرا حشر و نشر انسان و صراط و میزان رسیدگی به اعمال آنجاست( از آنجا آغاز می شود).]
در این روایت علت وسط بودن بیت المقدس ارتباط آن با قیامت دانسته شده و به همین سبب چه بسا مراد وسط به معنای مساوی الطرفین نباشد.
مسجد
هر آئینی برای انجام مراسم خاص خود مکانی را معین نموده است. محل عمومی انجام عبادات و واجبات نزد مسلمانان بدان جهت که محل سجده به درگاه خداوند متعال می باشد، مسجد نام دارد و آن را بیت خدا و خانه حقّ می نامند.
قال الصادق علیه السلام:
«عَلَیکمْ بِاتیانِ الْمَساجِدِ فَانَّها بُیوتُ اللَّهِ فِی الْارْضِ»[12]
[بر شما باد آمدن به سوی مساجد که آنهاخانه های خدابر زمینند.]
و لذا بنای مسجد و تعمیر آن، تطهیر مساجد، حفظ و نگهداری اموال آن و ورود در حال طهارت و... از ارزش های دینی شمرده می شود و در مقابل هتک حرمت آن به ورود اشخاص غیر طاهر، مجنون و سفیه و نیز کثیف و آلوده نمودن آن و... از موارد بی احترامی به مسجد شمرده شده است.