Ashkan-kamrani
عضو جدید
با سلام به دوستان
در این تاپیک به موضوع توسعه پایدار در ابعاد مختلف می پردازیم.
در این تاپیک به موضوع توسعه پایدار در ابعاد مختلف می پردازیم.
توسعه پایدار
- شروع کننده موضوع Ashkan-kamrani
- تاریخ شروع
Ashkan-kamrani
عضو جدید
اصول توسعه پایدار
اصول توسعه پایدار
با توجه به تعاریف و بحث های ارائه شده ، بنیادهای اصلی توسعه پایدار را می توان به شرح زیر عنوان کرد که دستیابی به توسعه پایدار مستلزم توجه و رعایت آنها است.
۱٫ کنار گذاشتن تصور قدر قدرتی انسان
تصور قدر قدرتی انسان از اینجا ناشی شد که انسان در مسیر عروج تمدن و تکنولوژی به چنان توانمندی تکنولوژیک دست یافت که نه تنها خروج از آشیان اکولوژیک برای او میسر شد بلکه تصور کرد که مالک و قادر محیط خود است و هر کاری را میتواند انجام دهد. حاصل چنین تصوری غفلت از ظرفیت نگهداشت و تحمل نظامهای اکولوژیک از یکسو و نادیده گرفتن این واقعیت از سوی دیگر میباشد که انسان یک ارگانیزم از مجموعه ارگانیزهای محیط طبیعی است و نه بیشتر و باید روابط معقول و متعادلی با دیگر موجودات نظام هستی کره زمین داشته باشد.
۲٫ اکوسیستم بسیار مهمتر از درک و تصور فعلی است
کیفیت و کارکردهای اکوسیستمها و خدماتی که اکوسیستمها و محیط طبیعی ارائه میدهند، به مراتب مهمتر از آن چیزی است که در برنامه ریزی توسعه و در تصور عمومی وجود دارد و بیان آنها در قالب اصطلاحات و واژههای اقتصادی ممکن نیست.
۳٫ عدالت و برابری
شامل برابری درون نسلی ، برابری درو ن کشوری، برابری جنسیتی، برابر ی بین کشورها و برابری بین نسلها است.
۴٫ آشتی توسعه و پایداری
فلسفه اصلی توسعه پایدار آشتی بین توسعه و پایداری از طریق دقت و توجه کافی به همه اهداف از دیدی سیستمی و کل گرایانه است. به عبارت دیگر در حالی که بسیاری از سیاستهای توسعه در گذشته براساس نظریه رشد بود ، توسعه پایدار رشد را یک عامل اقتصادی میداند و بر پایداری اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و طبیعی یا زیست محیطی تأکید میکند.
۵٫ مشارکت و وفاق
مشارکت وسیع در تصمیمگیری یکی از پیش نیازهای توسعه پایدار است و موجب مشروع بودن تصمیمها، برنامه و پشتیبانی در اجرای آنها می شود. مشارکت به نوبه خود یک هدف است و اصل اساسی برابری را برآورده میسازد و می تواند سبب وفاق در مورد آرمان بلند مدت و حرکت به سوی پایداری شود ( http://www.nssd.net)
۶٫ مردم محوری
محور بودن انسانها یک اصل اساسی است که با پارادایم پایداری و فلسفه آن و نیز با اصل مشارکت و وفاق همخوان است. (http://www.nssd.net)
برنامه جامع ، چرخهای و تلفیقی
فعالیتها و برنامههای توسعه پایدار باید با گسترش مداوم همه موارد را در برگرفته و یک نظام تلفیقی مناسب از همه فعالیتهای مرتبط ، ضرو ی و نیز فعالیتهای کوتاه مدت تا بلند مدت را به وجود آورد. یک مبحث مهم دیگر در برنامه ریزی توسعه پایدار قبول مفهوم چرخهای در برنامه ریزی است. این به آن معنا است که کار برنامهریزی یکباره به اتمام نمیرسد و لذا هیچ ضرورتی برای لحاظ همه موارد ضروری از همان اول نیست و می توان از ساده و کم شروع کرد تا در چرخههای بعدی تکمیل شود.
۷٫ دیدی سیستمی و کل گرایانه
توسعه پایدار با نگرشهای تک بعدی یا تک عاملی همخوان نیست و به لحاظ تلفیق اهداف مختلف اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، و سیاسی توجه ای کل گرایانه دارد و در بررسی پایداری درونی و بیرونی سیستم از دید سیستمی استفاده میکند.
۸٫ ساخت بر روی آنچه که وجود دارد
دلیلی وجود ندارد که همه چیز از ابتدا شروع شود. خاصیت چرخه ای برنامه ریزی توسعه پایدار این است که می توان از یک پایه موجود (مثل یک برنامه در حال اجرا ) شروع کرد و در طی چرخهها آنها را کامل کرد.
۹٫ انعطاف پذیری
انعطاف پذیری، قدرت و ظرفیت یک نظام در حفظ موجودیت خود در مقابل اختلالات و تغییرات بیرونی است. این تغییرات که ممکن است اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی یا سیاسی باشد، دو نوع اثر متفاوت دارند : فشار و ضربه یا شوک. سیستم در صورتی پایدار است که علی رغم وارد آمدن فشار و ضربه یا شوک، توانا یی حفظ وضعیت خود را داشته باشد. فشار به آثار کم، جزئی اما مستمر اشاره دارد که آثار تراکمی آن میتواند زیاد باشد، مثل کاهش تقاضای بازار برای محصول؛ د ر حالی که ضربه یک عامل قابل توجه اما گذرا است مثل خشکسالی یا افزایش ناگهانی قیمت نهادهها. (یانگ، ۱۳۷۷: ۱۱)
۱۰٫ استفاده عاقلانه از منابع
به معنای استفاده از منابع تجدید پذیر در حد تجدیدپذیری و رعایت کارایی در مصرف منابع تجدیدناپذیر می باشد. کارایی مصرف منابع نیز به معنای افزایش میزان تولید به ازای واحد مصرف منابع ، کاهش هزینه، کاهش مصرف و باقی گذاشتن مقدار بیشتری از منابع برای نسلهای آتی و آلودگی و ضایعات کمتر است.
۱۱٫ تفکر جهانی و عمل محلی ۳
جهانی اندیشه کن و محلی عمل کن، شعار اصلی توسعه پایدار است و توسعه پایدار جز با توجه واقعی و کافی به مشکلات محلی و حل آن از طریق مشارکت ذینفعها از یکطرف و همکاریهای بین المللی از طرف دیگر حاصل نمی شود.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4209/اصول-توسعه-پايدار/
اصول توسعه پایدار
با توجه به تعاریف و بحث های ارائه شده ، بنیادهای اصلی توسعه پایدار را می توان به شرح زیر عنوان کرد که دستیابی به توسعه پایدار مستلزم توجه و رعایت آنها است.
۱٫ کنار گذاشتن تصور قدر قدرتی انسان
تصور قدر قدرتی انسان از اینجا ناشی شد که انسان در مسیر عروج تمدن و تکنولوژی به چنان توانمندی تکنولوژیک دست یافت که نه تنها خروج از آشیان اکولوژیک برای او میسر شد بلکه تصور کرد که مالک و قادر محیط خود است و هر کاری را میتواند انجام دهد. حاصل چنین تصوری غفلت از ظرفیت نگهداشت و تحمل نظامهای اکولوژیک از یکسو و نادیده گرفتن این واقعیت از سوی دیگر میباشد که انسان یک ارگانیزم از مجموعه ارگانیزهای محیط طبیعی است و نه بیشتر و باید روابط معقول و متعادلی با دیگر موجودات نظام هستی کره زمین داشته باشد.
۲٫ اکوسیستم بسیار مهمتر از درک و تصور فعلی است
کیفیت و کارکردهای اکوسیستمها و خدماتی که اکوسیستمها و محیط طبیعی ارائه میدهند، به مراتب مهمتر از آن چیزی است که در برنامه ریزی توسعه و در تصور عمومی وجود دارد و بیان آنها در قالب اصطلاحات و واژههای اقتصادی ممکن نیست.
۳٫ عدالت و برابری
شامل برابری درون نسلی ، برابری درو ن کشوری، برابری جنسیتی، برابر ی بین کشورها و برابری بین نسلها است.
۴٫ آشتی توسعه و پایداری
فلسفه اصلی توسعه پایدار آشتی بین توسعه و پایداری از طریق دقت و توجه کافی به همه اهداف از دیدی سیستمی و کل گرایانه است. به عبارت دیگر در حالی که بسیاری از سیاستهای توسعه در گذشته براساس نظریه رشد بود ، توسعه پایدار رشد را یک عامل اقتصادی میداند و بر پایداری اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و طبیعی یا زیست محیطی تأکید میکند.
۵٫ مشارکت و وفاق
مشارکت وسیع در تصمیمگیری یکی از پیش نیازهای توسعه پایدار است و موجب مشروع بودن تصمیمها، برنامه و پشتیبانی در اجرای آنها می شود. مشارکت به نوبه خود یک هدف است و اصل اساسی برابری را برآورده میسازد و می تواند سبب وفاق در مورد آرمان بلند مدت و حرکت به سوی پایداری شود ( http://www.nssd.net)
۶٫ مردم محوری
محور بودن انسانها یک اصل اساسی است که با پارادایم پایداری و فلسفه آن و نیز با اصل مشارکت و وفاق همخوان است. (http://www.nssd.net)
برنامه جامع ، چرخهای و تلفیقی
فعالیتها و برنامههای توسعه پایدار باید با گسترش مداوم همه موارد را در برگرفته و یک نظام تلفیقی مناسب از همه فعالیتهای مرتبط ، ضرو ی و نیز فعالیتهای کوتاه مدت تا بلند مدت را به وجود آورد. یک مبحث مهم دیگر در برنامه ریزی توسعه پایدار قبول مفهوم چرخهای در برنامه ریزی است. این به آن معنا است که کار برنامهریزی یکباره به اتمام نمیرسد و لذا هیچ ضرورتی برای لحاظ همه موارد ضروری از همان اول نیست و می توان از ساده و کم شروع کرد تا در چرخههای بعدی تکمیل شود.
۷٫ دیدی سیستمی و کل گرایانه
توسعه پایدار با نگرشهای تک بعدی یا تک عاملی همخوان نیست و به لحاظ تلفیق اهداف مختلف اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، و سیاسی توجه ای کل گرایانه دارد و در بررسی پایداری درونی و بیرونی سیستم از دید سیستمی استفاده میکند.
۸٫ ساخت بر روی آنچه که وجود دارد
دلیلی وجود ندارد که همه چیز از ابتدا شروع شود. خاصیت چرخه ای برنامه ریزی توسعه پایدار این است که می توان از یک پایه موجود (مثل یک برنامه در حال اجرا ) شروع کرد و در طی چرخهها آنها را کامل کرد.
۹٫ انعطاف پذیری
انعطاف پذیری، قدرت و ظرفیت یک نظام در حفظ موجودیت خود در مقابل اختلالات و تغییرات بیرونی است. این تغییرات که ممکن است اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی یا سیاسی باشد، دو نوع اثر متفاوت دارند : فشار و ضربه یا شوک. سیستم در صورتی پایدار است که علی رغم وارد آمدن فشار و ضربه یا شوک، توانا یی حفظ وضعیت خود را داشته باشد. فشار به آثار کم، جزئی اما مستمر اشاره دارد که آثار تراکمی آن میتواند زیاد باشد، مثل کاهش تقاضای بازار برای محصول؛ د ر حالی که ضربه یک عامل قابل توجه اما گذرا است مثل خشکسالی یا افزایش ناگهانی قیمت نهادهها. (یانگ، ۱۳۷۷: ۱۱)
۱۰٫ استفاده عاقلانه از منابع
به معنای استفاده از منابع تجدید پذیر در حد تجدیدپذیری و رعایت کارایی در مصرف منابع تجدیدناپذیر می باشد. کارایی مصرف منابع نیز به معنای افزایش میزان تولید به ازای واحد مصرف منابع ، کاهش هزینه، کاهش مصرف و باقی گذاشتن مقدار بیشتری از منابع برای نسلهای آتی و آلودگی و ضایعات کمتر است.
۱۱٫ تفکر جهانی و عمل محلی ۳
جهانی اندیشه کن و محلی عمل کن، شعار اصلی توسعه پایدار است و توسعه پایدار جز با توجه واقعی و کافی به مشکلات محلی و حل آن از طریق مشارکت ذینفعها از یکطرف و همکاریهای بین المللی از طرف دیگر حاصل نمی شود.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4209/اصول-توسعه-پايدار/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
مفهوم توسعه پایدار
مفهوم توسعه پایدار
امروزه مفهوم توسعه پایدار تقریباً یک معنای ضمنی و صرفاً زیست محیطی سازمان یافته نیست. بلکه سازمان ملل در یک رشته کنفرانسها و اجلاسهایی که ترتیب داده بود، در آن عبارتی نظیر ” توسعه پایدار زیست محیطی”، ” توسعه پایدار اجتماعی”، ” توسعه پایدار فرهنگی”، ” توسعه پایدار کشاورزی”، ” توسعه پایدار اقتصادی” و ” توسعه پایدار سیاسی” را به کار برده شده است. این عبارت منعکس کننده یک نوع تقسیمبندی ساماندهی شده به وسیله سازمان ملل و ساختارهای دولتی و دانشگاهی ان است ولی در دنیای واقعی و در عمل هیچ بارمعنایی ندارد. تنها یک توسعه سالم وجود دارد و آن هم توسعهای است که بیش از هر چیزی بر رشد اقتصادی و رقابت بین المللی مبتنی باشد و این توسعه هرگز پایدار نخواهد ماند، مگر آنکه تمام مولفههای ان، عادلانه محاسبه شوند. توسعه پایدار از منطقی کارآمد برخوردار خواهد بود که پنج بعد آن (اقتصاد، محیط زیست، اجتماع، فرهنگ و سیاست) در ارتباط متقابل با هم مورد بحث و توجه قرار گیرند. با توجه به ضرورت و اهمیت توسعه پایدار که امروزه به عنوان یک الگوی مناسب برای دهه های اخیر و اتی ظاهر گشته است. برخی از صاحبنظران از آن تعریف های متعددی ارائه دادهاند که به برخی از آنها به شرح زیر است:
۱- برخی معتقدند توسعه پایدار توسعهای است که نیازهای زمان حال را بدون اینکه توانایی نسلهای آینده را در تامین نیازهایشان به مخاطره اندازد، فراهم کند. (کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه ۱۹۸۷). این تعریف شامل دو مفهوم اصلی است:
۲- عدهای دیگر با لحاظ کردم مفهوم عدالت، توسعه پایدار را مفهوم جدیدی از رشد اقتصادی قلمداد کردهاند که عدالت و امکانات زندگی را برای تمامی جهانیان و نه برای تعداد اندکی از افراد برگزیده به ارمغان میآورد و همچنین این رشد بدون پیامدهای مخرب و نه بیش از ظرفیت منابع محدود جهان میباشد. (رحمانی، ۱۳۷۲: ۸۲)
۳- در تعریف عامتر توسعه پایدار به عنوان یک فرآیند، لازمه بهبود و پیشرفت است، فرآیندی که اساس بهبود وضعیت و از بین برنده کاستیهای اجتماعی-فرهنگی جوامع است. همچنین از توسعه پایدار به منزله نیروی محرکه پیشرفت متعادلی متناسب و هماهنگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی کشورها به ویژه کشورهای در حال رشد نیز یاد شده است. (سلامی، ۱۳۷۶: ۴۴)
۴- برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد توسعه پایدار را ” پیشرفت کیفیت زندگی انسانها با توجه به حفظ ظرفیتهای سیستم تامین کننده حیات کره زمین” یعنی برآوردن نیازهای نسل کنونی بدون صدمه زدن به منافع کره زمین و بدون اینکه جلوی تامین نیازهای نسل آینده گرفته شود، تعریف میکند.
۵- تعریفی با نگرش وسیعتر توسعه پایدار را بدین گونه تعریف میکند ” نوعی فعالیت انسانی که آشکارا بقای تمامی گونههای حیات بر روی کره زمین را در طول تاریخ، تقویت و تدوام میبخشد” (هارتموت، ۱۳۸۱: ۳۶)
۶- بانک جهانی توسعه پایدار را چنین تعریف مینماید: ” توسعهای که دوام یابد”. لمن و ککس (Leman and cox) نیز توسعه پایدار را چنین تعریف میکنند: : توسعه پایدار روندی است که بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فن آوری به سوی عدالت اجتماعی باشد و در جهت آلودگی اکوسیستم و تخریب منابع طبیعی نباشد. (عزیزی، ۱۳۸۰: ۲۲)
۷- ولفگانگ زاکس معتقد است: ” توسعه بدون پایداری و پایداری بدون توسعه مفهومی نخواهد داشت” (گلدین ۱۳۷۹: ۶۹)
۸- مطابق با وب سایت مستقیم دولت بریتانیا توسعه پایدار به معنای کیفیت بهتر زندگی حال حاضر و نسلهای آینده است. انچه از این تعریف برمیآیداین است که منابع با سرعتی بیشتر از قابلیت محیط در بازافرینی دوباره آنها مورد بهرهبرداری قرار نگیرند. چنین مفهومی از توسعه پایدار فرآیند تصمیمسازی سازمانها را تحت تاثیر قرار میدهد و بنابراین میتواند به سوی تدوین و دستیابی اصول و ارزشهای کسب و کار پیش رود. مواردی از این قبیل را میتوان در فراهم آوری اطلاعات، به شیوهای قابل دسترس برای عموم و مشارکت و دخیل نمودن جوامع و مردم که متاثر از فرآیند تصمیمسازی هستند. یا تدوین اصول چگونگی اجرا شدن اصول کسب و کار و میزان توجه و مراقبتی که در حفاظت از محیط زیست باید اعمال نمود. این اصول همچنین میتوانند در سطوح سیاستهای دولتی اعمال شوند؛ به عنوان مثال در قوانین برنامهریزی برای ساختمانها و تکنولوژیهای سبز.
۹- مطابق با the Teachers in Development Education (TIDE) Annual report 2008:
توسعه پایدار طیفی از مسائل مرتبط با هم را که ممکن است از طریق ۷ اصل یا بعد زیر به یکدیگر نزدیک شوند را مورد توجه قرار میگیرد. دغدغه اول مربوط به ماهیت وابسته جهان است. که این خود منجر به ایجاد سطحی از روشهای مشارکتی از طریق تجربه شهروندمداری و نظارت شهروندی میشود، که خود موضوع مفهوم دوم است. مفهوم سوم تا ششم در بردارنده ابعاد کلیدی دیگر توسعه پایدار میباشند، منجر شده به بعد هفتم توسعه پایدار میشود. نمودار زیر نشان دهنده ۷ بعد اصلی توسعه پایدار است.
۱۰- کاریو راید شش اصل را در باره توسعه پایدار عنوان میکند:
۱- توسعه پایدار یک فرآیند محسوب میشود.
۲- توسعه پایدار مبنا و لازمه پیشرفت است. (نیروی محرکه توسعه محسوب میشود.)
۳- توسعهای متوازن است. (متعدل کننده و هماهنگ کننده جنبههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگ جامعه است.)
۴- توسعهای همه جانبه است (تامین کننده نیازهای حال و آینده بشر است)
۵- توسعهای بدون تخریب و مخاطره است.
صاحب نظران امر توسعه، سیاستهای توسعه پایدار را بر چهار رکن اصلی زیر بر میشمارند:
۱- به حداقل رساندن مصرف منابع طبیعی تجدیدناپذیر ( مانند سوختهای فسیلی و منابع کافی)
۲- پایدار ساختن مصرف منابع طبیعی تجدید ناپذیر (مانند آبهای زیرزمینی، خاک و گیاهان)
۳- نگهداشتن حد تولید ضایعات و الودگیها در میزان ظرفیت و جذب محلی و جهانی (مانند گازهای گلخانهای، مواد شیمیایی نابودکننده اوزون و زبالههای سمی)
۴- تامین نیازهای پایه انسانی و اجتماعی (مانند دسترسی به ابزرا معیشت، حق انتخاب، مشارکت در تعیین سونوشت اجتماعی و دسترسی به محیط سالم و خدمات پایه). (زیاری، ۱۳۸۰: ۳۷۴)
بر پایه این ویژگیها میتوان گفت: توسعه پایدار مفهومی شکل یافته نیست، بلکه بیشتر، فرآیند دگرکونی رابطه سیستم های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را بیان میکند. پایداری در عمل معادلهای است بین ضرورت های زیست محیطی و نیازهای توسعه. مفهوم جدید توسعه پایدار، کلی نگری است که در آن ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و دیگر نیازهای بشری را در بر میگیرد. به اعتباری مهمترین جاذبه توسعه پایداری در جامع نگری آن است. توسعه پایدار براورنده نیازها و آرمانهای انسانی نه فقط در کشور و یک منطقه، بلکه تمامی مردم را در سراسر جهان در حال و آینده را در بر میگیرد. در این مفهوم، انسان در مرکز توجه قرار گرفته است و همه پدیدههای جهانی در چارچوب قوام و دوام حیات بشر، در حال و آینده به همراهی و هماهنگی دعوت میشوند. بر این مبنا، توسعه پایدار مفهوم گستردهای مییابد که همه جوانب زندگی انسانها را در بر می گیرد و در فرآیند آن سیاستها در زمینه اقتصاد، بازرگانی، تکنولوژی، منابع طبیعی، آموزش، بهداشت، صنعت، سیاست، امنیت، فرهنگ، اخلاق و نظایر انها به گونهای طراحی می شوند که توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را تداوم بخشد.
به عبارتی جامع میتوان گفت فرآیند توسعه پایدار دو اصل ناسازگار، یعنی پایداری زیست محیطی و توسعه اقتصادی را به یکدیگر پیوند میدهد. در واقع کنش میان این دو اصل به دو نوع برداشت از توسعه پایدار منتهی می شود: بوم محوری: که به اکولوژی جهانی اولویت میدهد و انسان محوری: که رفاه و به زیستی انسانها را مقدم می شمرد. (بدری، افتخاری، ۱۳۷۵: ۱۳)
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4204/مفهوم-توسعه-پایدار/
مفهوم توسعه پایدار
امروزه مفهوم توسعه پایدار تقریباً یک معنای ضمنی و صرفاً زیست محیطی سازمان یافته نیست. بلکه سازمان ملل در یک رشته کنفرانسها و اجلاسهایی که ترتیب داده بود، در آن عبارتی نظیر ” توسعه پایدار زیست محیطی”، ” توسعه پایدار اجتماعی”، ” توسعه پایدار فرهنگی”، ” توسعه پایدار کشاورزی”، ” توسعه پایدار اقتصادی” و ” توسعه پایدار سیاسی” را به کار برده شده است. این عبارت منعکس کننده یک نوع تقسیمبندی ساماندهی شده به وسیله سازمان ملل و ساختارهای دولتی و دانشگاهی ان است ولی در دنیای واقعی و در عمل هیچ بارمعنایی ندارد. تنها یک توسعه سالم وجود دارد و آن هم توسعهای است که بیش از هر چیزی بر رشد اقتصادی و رقابت بین المللی مبتنی باشد و این توسعه هرگز پایدار نخواهد ماند، مگر آنکه تمام مولفههای ان، عادلانه محاسبه شوند. توسعه پایدار از منطقی کارآمد برخوردار خواهد بود که پنج بعد آن (اقتصاد، محیط زیست، اجتماع، فرهنگ و سیاست) در ارتباط متقابل با هم مورد بحث و توجه قرار گیرند. با توجه به ضرورت و اهمیت توسعه پایدار که امروزه به عنوان یک الگوی مناسب برای دهه های اخیر و اتی ظاهر گشته است. برخی از صاحبنظران از آن تعریف های متعددی ارائه دادهاند که به برخی از آنها به شرح زیر است:
۱- برخی معتقدند توسعه پایدار توسعهای است که نیازهای زمان حال را بدون اینکه توانایی نسلهای آینده را در تامین نیازهایشان به مخاطره اندازد، فراهم کند. (کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه ۱۹۸۷). این تعریف شامل دو مفهوم اصلی است:
- · مفهوم نیاز ، بویژه نیازهای اساسی فقرا اولویت درجه یک را دارد؛
- · توسعه پایدار در برگیرنده ایده محدودیت هایی است که به وسیله وضعیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تحمیل می شود. این امر به نوبه خود حاکی از آن است که اهداف توسعه پایدار باید در هر کشوری به طور عملیاتی و خاص آن کشور تعریف شود.
۳- در تعریف عامتر توسعه پایدار به عنوان یک فرآیند، لازمه بهبود و پیشرفت است، فرآیندی که اساس بهبود وضعیت و از بین برنده کاستیهای اجتماعی-فرهنگی جوامع است. همچنین از توسعه پایدار به منزله نیروی محرکه پیشرفت متعادلی متناسب و هماهنگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی کشورها به ویژه کشورهای در حال رشد نیز یاد شده است. (سلامی، ۱۳۷۶: ۴۴)
۴- برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد توسعه پایدار را ” پیشرفت کیفیت زندگی انسانها با توجه به حفظ ظرفیتهای سیستم تامین کننده حیات کره زمین” یعنی برآوردن نیازهای نسل کنونی بدون صدمه زدن به منافع کره زمین و بدون اینکه جلوی تامین نیازهای نسل آینده گرفته شود، تعریف میکند.
۵- تعریفی با نگرش وسیعتر توسعه پایدار را بدین گونه تعریف میکند ” نوعی فعالیت انسانی که آشکارا بقای تمامی گونههای حیات بر روی کره زمین را در طول تاریخ، تقویت و تدوام میبخشد” (هارتموت، ۱۳۸۱: ۳۶)
۶- بانک جهانی توسعه پایدار را چنین تعریف مینماید: ” توسعهای که دوام یابد”. لمن و ککس (Leman and cox) نیز توسعه پایدار را چنین تعریف میکنند: : توسعه پایدار روندی است که بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فن آوری به سوی عدالت اجتماعی باشد و در جهت آلودگی اکوسیستم و تخریب منابع طبیعی نباشد. (عزیزی، ۱۳۸۰: ۲۲)
۷- ولفگانگ زاکس معتقد است: ” توسعه بدون پایداری و پایداری بدون توسعه مفهومی نخواهد داشت” (گلدین ۱۳۷۹: ۶۹)
۸- مطابق با وب سایت مستقیم دولت بریتانیا توسعه پایدار به معنای کیفیت بهتر زندگی حال حاضر و نسلهای آینده است. انچه از این تعریف برمیآیداین است که منابع با سرعتی بیشتر از قابلیت محیط در بازافرینی دوباره آنها مورد بهرهبرداری قرار نگیرند. چنین مفهومی از توسعه پایدار فرآیند تصمیمسازی سازمانها را تحت تاثیر قرار میدهد و بنابراین میتواند به سوی تدوین و دستیابی اصول و ارزشهای کسب و کار پیش رود. مواردی از این قبیل را میتوان در فراهم آوری اطلاعات، به شیوهای قابل دسترس برای عموم و مشارکت و دخیل نمودن جوامع و مردم که متاثر از فرآیند تصمیمسازی هستند. یا تدوین اصول چگونگی اجرا شدن اصول کسب و کار و میزان توجه و مراقبتی که در حفاظت از محیط زیست باید اعمال نمود. این اصول همچنین میتوانند در سطوح سیاستهای دولتی اعمال شوند؛ به عنوان مثال در قوانین برنامهریزی برای ساختمانها و تکنولوژیهای سبز.
۹- مطابق با the Teachers in Development Education (TIDE) Annual report 2008:
توسعه پایدار طیفی از مسائل مرتبط با هم را که ممکن است از طریق ۷ اصل یا بعد زیر به یکدیگر نزدیک شوند را مورد توجه قرار میگیرد. دغدغه اول مربوط به ماهیت وابسته جهان است. که این خود منجر به ایجاد سطحی از روشهای مشارکتی از طریق تجربه شهروندمداری و نظارت شهروندی میشود، که خود موضوع مفهوم دوم است. مفهوم سوم تا ششم در بردارنده ابعاد کلیدی دیگر توسعه پایدار میباشند، منجر شده به بعد هفتم توسعه پایدار میشود. نمودار زیر نشان دهنده ۷ بعد اصلی توسعه پایدار است.
- · اعتماد عمومی که وظیفهای را بر عهده دولت قرار میدهد تا منابع محیطی را در راستای منافع عامه مردم حفظ و نگهداری کند.
- · احتیاط معتقد است که تهدیدات ناشی از صدمه جدی یا برگشتپذیر و غیرقابل جبران وجود دارد، فقدان اطمینان و قطعیت کامل علمی را نمیتوان به عنوان دلیل اقامه نمود تا محاسبات سودمندی هزینه نسبت به جلوگیری از تخریب محیط زیست در درجه دوم اهمیت قرار گیرد.
- · عدالت بین نسلی مستلزم این است که، نیازهای نسل حاضر بدون به مخاطره افتادن توانایی نسلهای آینده برای تامین نسلهای آینده برای تامین نیازهای خودشان، برآورده شود.
- · عدالت درون نسلی بیانگر این است که تمامی مردم که اکنون در قید حیات هستند، در زمینه منتفع شدن از منابع، هم در داخل و هم بین کشورها، از حق مساوی برخوردارند.
- · مکمل بودن بر اساس آن تصمیمها باید در پایینترین سطح مناسب اتخاذ شوند، چه آن دسته از کسانی که مستقیماً از این تصمیمات متاثر میشوند و یا به طور غیرمستقیم توسط نزدیکترین مجریان امر (هرچند برای برخی موضوعات فراملی، این مساله مستلزم قوانین و توافقات بین المللی کارآمدتری است.)
- · پرداخت آلایندهها که تاکید بر هزینههای ناشی از صدمات و لطمات وارده به محیط زیست بر عهده آن دسته از کسانی است که مسبب و عامل آن بودهاند. این امر در برگیرنده هر گونه صدمات ایجاد شده در هر مرحله از چرخه حیات یک پروژه یا تولید میباشد. (بدری، افتخاری، ۱۳۷۵: ۱۲)
۱- توسعه پایدار یک فرآیند محسوب میشود.
۲- توسعه پایدار مبنا و لازمه پیشرفت است. (نیروی محرکه توسعه محسوب میشود.)
۳- توسعهای متوازن است. (متعدل کننده و هماهنگ کننده جنبههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگ جامعه است.)
۴- توسعهای همه جانبه است (تامین کننده نیازهای حال و آینده بشر است)
۵- توسعهای بدون تخریب و مخاطره است.
صاحب نظران امر توسعه، سیاستهای توسعه پایدار را بر چهار رکن اصلی زیر بر میشمارند:
۱- به حداقل رساندن مصرف منابع طبیعی تجدیدناپذیر ( مانند سوختهای فسیلی و منابع کافی)
۲- پایدار ساختن مصرف منابع طبیعی تجدید ناپذیر (مانند آبهای زیرزمینی، خاک و گیاهان)
۳- نگهداشتن حد تولید ضایعات و الودگیها در میزان ظرفیت و جذب محلی و جهانی (مانند گازهای گلخانهای، مواد شیمیایی نابودکننده اوزون و زبالههای سمی)
۴- تامین نیازهای پایه انسانی و اجتماعی (مانند دسترسی به ابزرا معیشت، حق انتخاب، مشارکت در تعیین سونوشت اجتماعی و دسترسی به محیط سالم و خدمات پایه). (زیاری، ۱۳۸۰: ۳۷۴)
بر پایه این ویژگیها میتوان گفت: توسعه پایدار مفهومی شکل یافته نیست، بلکه بیشتر، فرآیند دگرکونی رابطه سیستم های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را بیان میکند. پایداری در عمل معادلهای است بین ضرورت های زیست محیطی و نیازهای توسعه. مفهوم جدید توسعه پایدار، کلی نگری است که در آن ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و دیگر نیازهای بشری را در بر میگیرد. به اعتباری مهمترین جاذبه توسعه پایداری در جامع نگری آن است. توسعه پایدار براورنده نیازها و آرمانهای انسانی نه فقط در کشور و یک منطقه، بلکه تمامی مردم را در سراسر جهان در حال و آینده را در بر میگیرد. در این مفهوم، انسان در مرکز توجه قرار گرفته است و همه پدیدههای جهانی در چارچوب قوام و دوام حیات بشر، در حال و آینده به همراهی و هماهنگی دعوت میشوند. بر این مبنا، توسعه پایدار مفهوم گستردهای مییابد که همه جوانب زندگی انسانها را در بر می گیرد و در فرآیند آن سیاستها در زمینه اقتصاد، بازرگانی، تکنولوژی، منابع طبیعی، آموزش، بهداشت، صنعت، سیاست، امنیت، فرهنگ، اخلاق و نظایر انها به گونهای طراحی می شوند که توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را تداوم بخشد.
به عبارتی جامع میتوان گفت فرآیند توسعه پایدار دو اصل ناسازگار، یعنی پایداری زیست محیطی و توسعه اقتصادی را به یکدیگر پیوند میدهد. در واقع کنش میان این دو اصل به دو نوع برداشت از توسعه پایدار منتهی می شود: بوم محوری: که به اکولوژی جهانی اولویت میدهد و انسان محوری: که رفاه و به زیستی انسانها را مقدم می شمرد. (بدری، افتخاری، ۱۳۷۵: ۱۳)
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4204/مفهوم-توسعه-پایدار/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
سیرتکوینی مفاهیم توسعه پایدار
سیرتکوینی مفاهیم توسعه پایدار
چنانچه نگاهی گذرا به پیشینه تاریخی توسعه بیندازیم، ضرورت توجه به آن آشکار میشود. به طور کلی، پس از توسعه صنعتی در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ در اروپا، ناهنجاریهای زیست محیطی زیادی به وجود آمد. عوارض ناشی از این توسعه علاقه مندان به محیط زیست را در وهله اول به واکنش واداشت. در همین راستا نخستین اجلاس بین المللی را در زمینه محیط زیست در سال ۱۹۵۱ در استکهلم تشکیل دادند و بیانیه ای در حمایت از محیط زیست منتشر کردند (مکنون،۱۳۶۷: ۳) .
از این زمان به بعد تفکر در زمینه حفظ محیط زیست در کنفرانس های بیوسفر یونسکو (پاریس: ۱۹۶۸) شکل گرفت. (بدری، ۱۳۷۶: ۴۴) قابل ذکر است پیدایش مفهوم پایداری در دهه ۱۹۷۰ را می توان نتیجه رشد منطقی و آگاهی تازهای نسبت به مسائل جهانی محیط زیست و توسعه دانست که به نوبه خود تحت تاثیر عواملی همچون نهضت های زیست محیطی دهه ۶۰ و انتشار کتاب هایی نظیر محدودیت های رشد (۱۹۷۲) از دانلامیدوز، بهار خاموش (۱۹۶۲) از راشل کارسون و دایره بسته (۱۹۷۱) از باری کامونر، بود.
به دنبال اجلاس استکهلم، در سال ۱۹۷۴ کنفرانس شورای جهانی کلیساها خواستار تحقق جامعه پایدار شد و در همان سال اعلامیه کوکویوک که در آن توسعه بوم شناسانه مطرح شده بود که سرانجام عنوان توسعه پایدار به خود گرفت.
مهمترین نسبت در این نامگذاری طرح الگویی بود که برای محیط زیست زیان آور نباشد. (حسین نصیری) با این حال اصطلاح توسعه پایدار برای اولین بار در اواسط دهه ۱۹۷۰ به خانم باربارا نسبت داده میشود (بدری، ۱۳۷۶: ۴۵-۴۴) و از اجلاس مهم فونیکس نیز به عنوان بخشی از فرآیند شکلگیری تفکر توسعه پایدار یاد میشود.
گزارش فونیکس به همراه اعلامیه ۱۹۷۲ استکهلم و اعلامیه کوکویوک ضمن تصدیق پیچیدگی و جدی بودن بحرانهای اجتماعی و زیست محیطی که جامعه انسانی با آنها روبرو است، موجب بروز پیامدهای نوید بخشی شد که همگی نیاز به تدوین و اجرای استراتژیهای سالم زیستمحیطی به منظور ترویج توسعه اجتماعی-اقتصادی یا توسعه زیستمحیطی متفق القول داشتند. (جمالی، ویکتوریا، ۱۳۷۵: ۲).
در سال ۱۹۸۳ مجمع عمومی سازمان ملل متحد کمیسیونی را با عنوان کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه متشکل از ۲۲ کشور به ریاست برانت لند نخست وزیر تشکیل داد تا خطمشی زیستمحیطی دراز مدت جامعه بینالمللی را روشن سازد و مهمترین مسائلی که مورد شناسایی کمیسیون برانت لند قرار گرفت، به عنوان شرایط توسعه پایدار مطرح گردید که عبارتند از: جمعیت و توسعه، امنیت غذایی، انرژی و صنعت، چالشهای شهری.
این گزارش مبنای مذاکرات کشورها برای تهیه دستور کار ۲۱ جهت برگزاری کنفرانس ریو در سال ۱۹۹۲ گردید. این کنفرانس با حضور سران و نمایندگان ۱۷۲ کشور و تعداد زیادی از سازمانهای غیردولتی در شهر ریودوژانیرو و برزیل تشکیل گردید و هر چند که نتایج آن خواستههای طرفداران محیط زیست را برآورده نکرد لکن صدور بیانیه ریو حداقل توانست طرح توسعه پایدار (دستور کار ۲۱) را برای سالهای پایانی قرن بیستم مشخص سازد (و.م. آدامز، ۱۳۷۵: ۴۵). در این کنفرانس همه اختلاف نظرها حل شد و تا حدودی یک برنامه پویا به دست آمد تا در طی زمان به وسیله کشورها و مناطق، به اجرا گذاشته شود.
یکی از فرازهای مهم دستور کار ۲۱ تشکیل کمیسیون توسعه پایدار زیر نظر سازمان ملل بود که در دستور کار فوق هدف از تشکیل آن چنین ذکر شده است:
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4200/سیرتکوینی-مفاهیم-توسعه-پایدار/
سیرتکوینی مفاهیم توسعه پایدار
چنانچه نگاهی گذرا به پیشینه تاریخی توسعه بیندازیم، ضرورت توجه به آن آشکار میشود. به طور کلی، پس از توسعه صنعتی در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ در اروپا، ناهنجاریهای زیست محیطی زیادی به وجود آمد. عوارض ناشی از این توسعه علاقه مندان به محیط زیست را در وهله اول به واکنش واداشت. در همین راستا نخستین اجلاس بین المللی را در زمینه محیط زیست در سال ۱۹۵۱ در استکهلم تشکیل دادند و بیانیه ای در حمایت از محیط زیست منتشر کردند (مکنون،۱۳۶۷: ۳) .
از این زمان به بعد تفکر در زمینه حفظ محیط زیست در کنفرانس های بیوسفر یونسکو (پاریس: ۱۹۶۸) شکل گرفت. (بدری، ۱۳۷۶: ۴۴) قابل ذکر است پیدایش مفهوم پایداری در دهه ۱۹۷۰ را می توان نتیجه رشد منطقی و آگاهی تازهای نسبت به مسائل جهانی محیط زیست و توسعه دانست که به نوبه خود تحت تاثیر عواملی همچون نهضت های زیست محیطی دهه ۶۰ و انتشار کتاب هایی نظیر محدودیت های رشد (۱۹۷۲) از دانلامیدوز، بهار خاموش (۱۹۶۲) از راشل کارسون و دایره بسته (۱۹۷۱) از باری کامونر، بود.
به دنبال اجلاس استکهلم، در سال ۱۹۷۴ کنفرانس شورای جهانی کلیساها خواستار تحقق جامعه پایدار شد و در همان سال اعلامیه کوکویوک که در آن توسعه بوم شناسانه مطرح شده بود که سرانجام عنوان توسعه پایدار به خود گرفت.
مهمترین نسبت در این نامگذاری طرح الگویی بود که برای محیط زیست زیان آور نباشد. (حسین نصیری) با این حال اصطلاح توسعه پایدار برای اولین بار در اواسط دهه ۱۹۷۰ به خانم باربارا نسبت داده میشود (بدری، ۱۳۷۶: ۴۵-۴۴) و از اجلاس مهم فونیکس نیز به عنوان بخشی از فرآیند شکلگیری تفکر توسعه پایدار یاد میشود.
گزارش فونیکس به همراه اعلامیه ۱۹۷۲ استکهلم و اعلامیه کوکویوک ضمن تصدیق پیچیدگی و جدی بودن بحرانهای اجتماعی و زیست محیطی که جامعه انسانی با آنها روبرو است، موجب بروز پیامدهای نوید بخشی شد که همگی نیاز به تدوین و اجرای استراتژیهای سالم زیستمحیطی به منظور ترویج توسعه اجتماعی-اقتصادی یا توسعه زیستمحیطی متفق القول داشتند. (جمالی، ویکتوریا، ۱۳۷۵: ۲).
در سال ۱۹۸۳ مجمع عمومی سازمان ملل متحد کمیسیونی را با عنوان کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه متشکل از ۲۲ کشور به ریاست برانت لند نخست وزیر تشکیل داد تا خطمشی زیستمحیطی دراز مدت جامعه بینالمللی را روشن سازد و مهمترین مسائلی که مورد شناسایی کمیسیون برانت لند قرار گرفت، به عنوان شرایط توسعه پایدار مطرح گردید که عبارتند از: جمعیت و توسعه، امنیت غذایی، انرژی و صنعت، چالشهای شهری.
این گزارش مبنای مذاکرات کشورها برای تهیه دستور کار ۲۱ جهت برگزاری کنفرانس ریو در سال ۱۹۹۲ گردید. این کنفرانس با حضور سران و نمایندگان ۱۷۲ کشور و تعداد زیادی از سازمانهای غیردولتی در شهر ریودوژانیرو و برزیل تشکیل گردید و هر چند که نتایج آن خواستههای طرفداران محیط زیست را برآورده نکرد لکن صدور بیانیه ریو حداقل توانست طرح توسعه پایدار (دستور کار ۲۱) را برای سالهای پایانی قرن بیستم مشخص سازد (و.م. آدامز، ۱۳۷۵: ۴۵). در این کنفرانس همه اختلاف نظرها حل شد و تا حدودی یک برنامه پویا به دست آمد تا در طی زمان به وسیله کشورها و مناطق، به اجرا گذاشته شود.
یکی از فرازهای مهم دستور کار ۲۱ تشکیل کمیسیون توسعه پایدار زیر نظر سازمان ملل بود که در دستور کار فوق هدف از تشکیل آن چنین ذکر شده است:
اطمینان موثر از پیگیری اهداف کنفرانس ریو، ارتقای همکاریهای بینالمللی و منطقی کردن ظرفیت تصمیمگیری بین دولتها و مرور اقدامات اجرایی دستور کار ۲۱ در سطوح محلی، ملی، منطقهای و بینالمللی.
درپی تشکیل کمیسیون فوق به منظور پیگیری اهداف آن اولین نشست این کمیسیون در سال ۱۹۹۳ برگزار شد و بعد از آن نیز تا کنون اجلاس کمیسیون هر ساله برگزار میشود. در کشور ما نیز توجه خاصی به دستور کار ۲۱ شده و کمیتهای تحت عنوان کمیته توسعه پایدار جهت برنامهریزی و تعیین سیاستها و ارائه پیشنهادهای لازم در خصوص دستور کار فوق به وجود آمده که در ساختار آن کمیتههای فرعی مختلفی در نظر گرفته شده است. (صلانی، ۱۳۸۰: ۴۵)لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4200/سیرتکوینی-مفاهیم-توسعه-پایدار/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
مفهوم پایداری
مفهوم پایداری
پایداری، به معنای تداوم در امری همچون فعالیت و ایجاد موازنهی پویا میان عوامل موثر فراوان نظیر عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی مورد نیاز نوع بشر میباشد.
پایداری به عنوان وجه وصفی توسعه ، وضعیتی است که در آن ؛ مطلوب بودن و امکانات موجود در طول زمان کاهش پیدا نمی کند و از کلمه Sus ) Sustenere، یعنی از پایین و Tenere یعنی نگهداشتن ) به معنای زنده نگهداشتن یا نگهداشتن گرفته شده است که بر ،حمایت یا دوام بلند مدت دلالت می کند.
پایداری در معنای وسیع خود به توانا یی جامعه، اکوسیستم یا هرسیستم جاری برای تداوم کارکرد در آینده نامحدود اطلاق می شود، بدون اینکه به طور اجبار در نتیجه تحلیل رفتن منابعی که سیستم به آن وابسته است یا به دلیل تحمیل بار بیش از حد روی آنها، به ضعف کشیده شودGold, 1996: 1) (.
از طرف دیگر توانایی سیستم برای استقامت و پایایی به گونه ای اجتناب ناپذیر وابسته به موفقیتی است که سیستم در ایجاد ارتباط با محیط بیرو نی کسب میکند؛ به عبارت دیگر پایداری سیستم به طور کامل وابسته به قابلیت سیستم برای سازگاری و انطباق ، تغییر و تحول و پاسخگو یی به محیط است و از آنجا که محیط به نوبه خود همواره در حال تغییر است ، این فر ایند سازگاری و انطباق سیستم باید یک فر ایند پویا و حساس باشد ( کهن گ، ۱۳۷۶: ۱۹۸) . بنابراین :
بنابراین شرایط اصلی پایداری عبارتند از :
۱٫ سیستمها باید با شرایط محلی و زیست محیطی سازگار باشند؛
۲٫ سیستمها باید با نیازهای آتی و اهداف مورد نظر قابلیت سازگاری داشته باشند؛
۳٫ سیستمها باید نسبت به تغییرات، انطباق پذیری کافی داشته باشند و در صورت تخریب سیستم در اثر وقوع حوادث ناخواسته با صرف کمترین هزینه ترمیم شوند؛
۴٫ گسترش سیستمها نباید باعث وارد آوردن آسیب به سیستمهای حافظ زندگی انسان مانند آب و هوا ، خاک و سیستمهای بیولوژیکی شود.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4196/مفهوم-پایداری/
مفهوم پایداری
پایداری، به معنای تداوم در امری همچون فعالیت و ایجاد موازنهی پویا میان عوامل موثر فراوان نظیر عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی مورد نیاز نوع بشر میباشد.
پایداری به عنوان وجه وصفی توسعه ، وضعیتی است که در آن ؛ مطلوب بودن و امکانات موجود در طول زمان کاهش پیدا نمی کند و از کلمه Sus ) Sustenere، یعنی از پایین و Tenere یعنی نگهداشتن ) به معنای زنده نگهداشتن یا نگهداشتن گرفته شده است که بر ،حمایت یا دوام بلند مدت دلالت می کند.
پایداری در معنای وسیع خود به توانا یی جامعه، اکوسیستم یا هرسیستم جاری برای تداوم کارکرد در آینده نامحدود اطلاق می شود، بدون اینکه به طور اجبار در نتیجه تحلیل رفتن منابعی که سیستم به آن وابسته است یا به دلیل تحمیل بار بیش از حد روی آنها، به ضعف کشیده شودGold, 1996: 1) (.
از طرف دیگر توانایی سیستم برای استقامت و پایایی به گونه ای اجتناب ناپذیر وابسته به موفقیتی است که سیستم در ایجاد ارتباط با محیط بیرو نی کسب میکند؛ به عبارت دیگر پایداری سیستم به طور کامل وابسته به قابلیت سیستم برای سازگاری و انطباق ، تغییر و تحول و پاسخگو یی به محیط است و از آنجا که محیط به نوبه خود همواره در حال تغییر است ، این فر ایند سازگاری و انطباق سیستم باید یک فر ایند پویا و حساس باشد ( کهن گ، ۱۳۷۶: ۱۹۸) . بنابراین :
سیستم پایدار به کارکرد مناسب درونی و به رابطه سازگار با محیط و به عبارت بهتر به پایداری در درون و به پایداری در بیرون ( در تعامل با محیط ) نیازمند است تا در مجموع به عنوان سیستم پایدار عمل کند.
در واقع پایداری در عمل موازنه ای بین ضرورتهای زیست محیطی و نیازهای توسعه است و از دو طریق محقق می شود: کاهش فشارها و افزایش ظرفیتهای موجود ( نصیری، ۱۳۷۹: ۱۱۴)بنابراین شرایط اصلی پایداری عبارتند از :
۱٫ سیستمها باید با شرایط محلی و زیست محیطی سازگار باشند؛
۲٫ سیستمها باید با نیازهای آتی و اهداف مورد نظر قابلیت سازگاری داشته باشند؛
۳٫ سیستمها باید نسبت به تغییرات، انطباق پذیری کافی داشته باشند و در صورت تخریب سیستم در اثر وقوع حوادث ناخواسته با صرف کمترین هزینه ترمیم شوند؛
۴٫ گسترش سیستمها نباید باعث وارد آوردن آسیب به سیستمهای حافظ زندگی انسان مانند آب و هوا ، خاک و سیستمهای بیولوژیکی شود.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4196/مفهوم-پایداری/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
تاریخچه توسعه پایدار
تاریخچه توسعه پایدار
ایده پایداری ریشه در گذشته‌های دور، و تفکرات مرتبط با جنبشهای زیست محیطی دارد.
ردپای مفهوم پایداری را در ادبیات جغرافیایی نیز میتوان یافت. شاید بتوان گفت پایداری و مبحث آن برآیند تفکرات جبر جغرافیایی و امکان گرایی است. و اینکه لحاظ نمودن قوانین و محدودیتهای محیطی همراه با تفکرات بشر و دوراندیشی او میتواند به پایداری حیات انسان و اشکال فضایی ساخته شده و طبیعی کمک کند.
اما دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی را باید آغاز نگرانیها و توجه مردم به حفظ محیط زیست و نیز توجه به آثار زیست محیطی در فعالیتهای اقتصادی دانست. در این سالها اندیشمندان تخریب و نابودی منابع طبیعی را هشدار دادند و توسعه لجام گسیخته و ناعادلانه کشورهای عقب مانده را گوشزد کردند. طی دهه ۹۰ میلادی سمینارهای متعددی توسط یونسکو برای دستیابی به توسعه پایدار تشکیل شد و در سال ۱۹۹۷ به منظور ارزیابی میزان پیشرفت اجرایی دستور کار ۲۱ اجلاسی به نام زمین+۵ از سوی سازمان ملل تشکیل شد تا به موضوعات و بحثهای گوناگونی در توسعه پایدار توجه داشته باشد.
گرچه اصطلاح توسعه پایدار در هنگام اعلامیه کوکویوک در خصوص محیط زیست و توسعه در اوایل دهه ۱۹۷۰ به کار برده شده و نیز ریشه این اصطلاح به رویکرد توسعه اکولوژیک بر میگردد که در راهبرد حفاظت جهان آورده شده است، لیکن شکلگیری آن به تشکیل کمیسیون مستقل جهانی در زمینه محیط زیست و توسعه و ارائه گزارش اصول توسعه پایدار قرار دارد. این گزارش موسوم به گزراش برانتلند که از اسم رئیس نروژی آن گرفته شده است، شامل مجموعهای از پیشنهادها و اصول قانونی جهت دستیابی به توسعه پایدار برای کشورهای در حال توسعه است و توسعه پایدار را این چنین تعریف می کند:
با این وصف باید اشاره داشت که « توسعه پایدار » به عنوان مفهومی با سابقه بیش از سه دهه در ادبیات توسعه، امروزه به یک قالب فکری عمده در بسیاری از کشورها، بالأخص کشورهای در حال توسعه ، بدل شده است. با وجود آن که این مفهوم، مانند مفهوم توسعه، تعاریف و تفاسیر متعددی را در بر گرفته، اما در سطح بین المللی دارای اجماعی علمی و عملی است که از طریق سازمان ملل و نهادهای مرتبط، به مثابه برنامه عمل توسعه کشورها پیشنهاد شده است.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4192/تاريخچه-توسعه-پایدار/
تاریخچه توسعه پایدار
ایده پایداری ریشه در گذشته‌های دور، و تفکرات مرتبط با جنبشهای زیست محیطی دارد.
ردپای مفهوم پایداری را در ادبیات جغرافیایی نیز میتوان یافت. شاید بتوان گفت پایداری و مبحث آن برآیند تفکرات جبر جغرافیایی و امکان گرایی است. و اینکه لحاظ نمودن قوانین و محدودیتهای محیطی همراه با تفکرات بشر و دوراندیشی او میتواند به پایداری حیات انسان و اشکال فضایی ساخته شده و طبیعی کمک کند.
اما دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی را باید آغاز نگرانیها و توجه مردم به حفظ محیط زیست و نیز توجه به آثار زیست محیطی در فعالیتهای اقتصادی دانست. در این سالها اندیشمندان تخریب و نابودی منابع طبیعی را هشدار دادند و توسعه لجام گسیخته و ناعادلانه کشورهای عقب مانده را گوشزد کردند. طی دهه ۹۰ میلادی سمینارهای متعددی توسط یونسکو برای دستیابی به توسعه پایدار تشکیل شد و در سال ۱۹۹۷ به منظور ارزیابی میزان پیشرفت اجرایی دستور کار ۲۱ اجلاسی به نام زمین+۵ از سوی سازمان ملل تشکیل شد تا به موضوعات و بحثهای گوناگونی در توسعه پایدار توجه داشته باشد.
گرچه اصطلاح توسعه پایدار در هنگام اعلامیه کوکویوک در خصوص محیط زیست و توسعه در اوایل دهه ۱۹۷۰ به کار برده شده و نیز ریشه این اصطلاح به رویکرد توسعه اکولوژیک بر میگردد که در راهبرد حفاظت جهان آورده شده است، لیکن شکلگیری آن به تشکیل کمیسیون مستقل جهانی در زمینه محیط زیست و توسعه و ارائه گزارش اصول توسعه پایدار قرار دارد. این گزارش موسوم به گزراش برانتلند که از اسم رئیس نروژی آن گرفته شده است، شامل مجموعهای از پیشنهادها و اصول قانونی جهت دستیابی به توسعه پایدار برای کشورهای در حال توسعه است و توسعه پایدار را این چنین تعریف می کند:
” رفع نیازهای نسل حاضر بدون تضییع تواناییهای نسلهای آینده برای رفع نیازهایشان”.
این تعریف ساده همچنین مبنای دستور کار ۲۱، به عنوان یک طرح کار توسعه پایدار برای قرن ۲۱ است. در واقع توسعه پایدار را میتوان راه تازهای برای رسیدن به آرمانهای بشر همراه با حفظ منابع و امکانات برای آیندگان دانست که قوانین و راهکارهایی را میطلبد تا مسیر هموارتر شود. از آنجا که واژه توسعه پایداردر برگیرنده کلیه مفاهیم اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، کالبدی و زیست محیطی میباشد و حصول به آن نیازمند عزم ملی و همیاری تمام بخشهای و نهادهای دولتی و غیردولتی و ارائه برنامه جامع در این زمینه است. (زرآبادی، توکلی، ۱۳: ۱۱۰)با این وصف باید اشاره داشت که « توسعه پایدار » به عنوان مفهومی با سابقه بیش از سه دهه در ادبیات توسعه، امروزه به یک قالب فکری عمده در بسیاری از کشورها، بالأخص کشورهای در حال توسعه ، بدل شده است. با وجود آن که این مفهوم، مانند مفهوم توسعه، تعاریف و تفاسیر متعددی را در بر گرفته، اما در سطح بین المللی دارای اجماعی علمی و عملی است که از طریق سازمان ملل و نهادهای مرتبط، به مثابه برنامه عمل توسعه کشورها پیشنهاد شده است.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4192/تاريخچه-توسعه-پایدار/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
وظایف و ارکان کمیته ملی توسعه پایدار
وظایف و ارکان کمیته ملی توسعه پایدار
وظایف کمیته ملی توسعه پایدار
۱٫ بررسی پیش نویس چارچوب استراتژی توسعه پایدار و محیط زیست و ارائه پیشنهاد به شورایعالی حفاظت محیط زیست
۲٫ ایجاد و گسترش بانک اطلاعات و مرکز اسناد در خصوص برنامه های دستور کار ۲۱ و کنوانسیونهای تغییر آب و هوا و حفظ گونه های زیستی
۳٫ ارائه پیشنهاد به منظور تعیین سیاست واحد و هماهنگ در خصوص مسائل مربوط به دو کنوانسیونهای آب و هوا و حفظ گونه های زیستی و اصول جنگل و نیز دستور کار ۲۱ در مجامع بین المللی و وزارتخانه ها و سازمانهای کشوری
۴٫ برنامه ریزی پروژه های مشترک اجرائی – تحقیقاتی در زمینه مسائل مربوطه به کنوانسیونهای تغییر آب و هوا و حفظ گونه های زیستی و اصول جنگل و نیز دستورکار ۲۱ با کشورهای منطقه که دارای موقعیت های مشابه هستند
۵٫ بررسی اقدامات انجام یافته جهت اجرای استراتژی توسعه پایدار و محیط زیست و پیگیری اقدامات
ارکان این کمیته شامل کمیته ملی ، دبیرخانه ، و کمیته های فرعی است
الف) تعداد اعضاء کمیته ملی توسعه پایدار ۱۸ نفر شامل رییس ، نایب رییس و۱۶ نفر نمایندگان وزارتخانه ها ، سازمانها و نهادهای زیر می باشد
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4252/وظايف-و-ارکان-كميته-ملي-توسعه-پايدار/
وظایف و ارکان کمیته ملی توسعه پایدار
وظایف کمیته ملی توسعه پایدار
۱٫ بررسی پیش نویس چارچوب استراتژی توسعه پایدار و محیط زیست و ارائه پیشنهاد به شورایعالی حفاظت محیط زیست
۲٫ ایجاد و گسترش بانک اطلاعات و مرکز اسناد در خصوص برنامه های دستور کار ۲۱ و کنوانسیونهای تغییر آب و هوا و حفظ گونه های زیستی
۳٫ ارائه پیشنهاد به منظور تعیین سیاست واحد و هماهنگ در خصوص مسائل مربوط به دو کنوانسیونهای آب و هوا و حفظ گونه های زیستی و اصول جنگل و نیز دستور کار ۲۱ در مجامع بین المللی و وزارتخانه ها و سازمانهای کشوری
۴٫ برنامه ریزی پروژه های مشترک اجرائی – تحقیقاتی در زمینه مسائل مربوطه به کنوانسیونهای تغییر آب و هوا و حفظ گونه های زیستی و اصول جنگل و نیز دستورکار ۲۱ با کشورهای منطقه که دارای موقعیت های مشابه هستند
۵٫ بررسی اقدامات انجام یافته جهت اجرای استراتژی توسعه پایدار و محیط زیست و پیگیری اقدامات
ارکان این کمیته شامل کمیته ملی ، دبیرخانه ، و کمیته های فرعی است
الف) تعداد اعضاء کمیته ملی توسعه پایدار ۱۸ نفر شامل رییس ، نایب رییس و۱۶ نفر نمایندگان وزارتخانه ها ، سازمانها و نهادهای زیر می باشد
- · رییس کمیته ملی توسعه پایدار ، معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست می باشد
- · سازمان مدیریت و برنامه ریزی
- · سازمان هواشناسی
- · سازمان حفاظت محیط زیست
- · تشکل های مردمی
- · فرهنگستان علوم
- · وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی
- · یکی از مقامات عضو شورایعالی حفاظت محیط زیست
- · وزارت پست و تلگراف و تلفن (مرکز سنجش از دور)
- · وزارت نیرو
- · وزارت صنایع و معادن
- · وزارت امور خارجه
- · وزارت جهاد کشاورزی
- · وزارت مسکن و شهرسازی
- · وزارت علوم ، تحقیقات و فن‌آوری
- · وزارت نفت
- · وزارت کشور
- · سازمان انرژی اتمی ایران
- · سازمان تربیت بدنی
- · دفتر امور زنان ریاست جمهوری
- · سازمان صدا و سیما
- · فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی
- · وزارت بازرگانی
- · وزارت آموزش و پرورش
- · وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- · وزارت کار و امور اجتماعی
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4252/وظايف-و-ارکان-كميته-ملي-توسعه-پايدار/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
اهداف چند گانه توسعه پایدار شهری
اهداف چند گانه توسعه پایدار شهری
الف) برآورده کردن نیازهای فعلی
اقتصاددانان عملکرد نظام اقتصادی را با توجه به کارایی و برابری آن در برآوردن نیازهای اقتصادی مانند دسترسی به سطح زندگی مناسب یا ثروت مولد یا کارا و همچنین امنیت اقتصادی مردم می سنجند. (ساسان، ۱۳۶۴: ۲۰۱) یکی از مشکلات شهری وجود فقر ناشی از کمی درآمد است که نمونه آن در زاغه نشینیها و حلبی آبادها می بینیم. حذف فقر در یک کشور یا شهر با رشد کلی اقتصاد آن کشور و توزیع مجدد درامد و ثروت با حربه سیاستهای پولی و مالی امکانپذیر است که اشتغال کامل و رشد اقتصادی را تشویق مینماید. بنابراین توسعه پایدار شهری برای از بین بردن فقر شهری همگام با اقتصاد کشور عمل می کند و اجرای برخی طرحهای شهری فقط میتواند به صورت مسکن عمل نماید. توزیع عادلانه درآمدها و ثروت و افزایش سطح اشتغال، استفاده از تحصیل، بهداشت و درمان، مسکن و رفاه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست را به همراه دارد. به نظر عده ای از محققان مهمترین نیازهای جامعه انسانی بدین شرح است:
۱- بهداشت و درمان
۲- آموزش
۳- ایجاد شرایط مناسب کار
۴- ایجاد اشتغال
۵- الگوی مصرف و پس انداز
۶- حمل و نقل
۷- مسکن
۸- پوشاک
۹- گذران اوقات فراغت
۱۰- تامین اجتماعی
۱۱- آزادی و تحرک اجتماعی (شکوئی، ۱۳۷۳: ۳۶۲)
ب) نیازهای اجتماعی-فرهنگی و بهداشتی
تصور ذهنی و درک محیطی هر پروژه اجتماعی در مطلوبیت بخشیدن به محیط زیست شهری با سایر گروههای اجتماعی تفاوت دارد. بدین سان که گروهها از شهر انتظارات مختلفی دارند و به تقاضای گوناگون میاندیشند. رفتار و نگرش و عقاید اجتماعی-سیاسی و فرهنگی مردم تحت تاثیر محله مسکونی، سن، نوع اشتغال و نگرش اعتقادی و اقتصاد خانوادهها است. یعنی قطاعهای شهری بر مبنای میزان درآمد، تحصیلات، شغل و … شکل مییابد.
نیازهای اجتماعی و فرهنگی را به طور خلاصه به شرح ذیل است:
۱- آزادی بیان و اندیشه
۲- مشارکت در تصمیمگیریها
۳- امکانات آموزشی و تحصیلی
۴- گذران اوقات فراغت
۵- فعالیتهای سیاسی و صنفی
۶- محیط شهری بدون آلودگی و فشار روانی
ج) نیازهای سیاسی
در تحلیل فضای جغرافیای شهری، تصمیمات سیاسی-محلی و نتایج حاصل از آن در کیفیت زندگی مردم شهر تاثیر قابل توجهی دارد. این به خصوص در اقتصاد برنامهریزی شده و متمرکز شده دولت به عنوان بازیگر اصلی در امور اقتصادی و اجتماعی و سیاسی مشخص است. در جوامع سرمایهداری امور رفاهی بیشتر به مردم واگذار میگردد و نقش مردم در سیاست کلی دولت کم است. مشارکت در سیاستهای ملی و تصمیمات مربوط به مدیریت و توسعه، مهم و اجرای آن در چارچوب وسیعتری که ضامن احترام به حقوق مدنی و سیاسی و اجرای قوانین محیطی الزامی است.
از نظر گلداسمیت، رسانهها، احزاب و گروهها، ارتباط دهنده نظرات مردم به تصمیمگیرنگان و بالعکس میباشد.
با توجه به مشکلات ساختاری کشورها و هزینههای اجتماعی و فرهنگی، نقش مردم به عنوان یک اصل محسوب میشود و مشارکت در امور سیاسی جز برنامههای سیاسی دولتهایی است که سعی در کوچک کردن حجم دولت را دارند. شهر به عنوان یک واحد رسمی و یا غیر رسمی سیاسی، دارای ابعاد مختلفی است که بدان اشاره میگردد:
۱- استقلال سیاسی و اقتصادی
۲- حوزه فضایی و قلمرو قدرت
۳- سازمانهای دولتی و گروههای فشار
۴- سرمایه
۵- نیروی کار
۶- خانوادههای شهری
۷- پایان راه به خصوص در کشور جهان سوم کیفیت زندگی شهری بسته به کیفیت عرضه خدمات دولتی است (همان منبع)
د) به مخاطره نیانداختن توانایی نسل آینده در براوردن نیازهایشان
۱- حداقل اسراف و تبذیر از منابع غیرقابل تجدید. (سوخت فسیلی، مسکن، صنعت و حمل و نقل و …)
۲- به حداقل رساندن استفاده از منابع معدنی کمیاب و نگهداری داراییهای فرهنگی و تاریخی و طبیعی، پارکها و مناظر طبیعی که فضا را برای تفریح و اوقات فراغت مناسب میسازد.
۳- استفاده پایدار از منابع بازیافت: منابع قابل شرب و تمیز در سطوحی که بتوان تامین کرد، حفظ و خودداری کردن از آلودگی
۴- ضایعات فسادپذیر محیطی بیش از ظرفیت قابل احیا نباشد.
۵- ضایعات فساد پذیر غیرحیاتی نباید بیش از ظرفیت های محلی و جهانی باشد.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4248/اهداف-چند-گانه-توسعه-پایدار-شهری/
اهداف چند گانه توسعه پایدار شهری
الف) برآورده کردن نیازهای فعلی
اقتصاددانان عملکرد نظام اقتصادی را با توجه به کارایی و برابری آن در برآوردن نیازهای اقتصادی مانند دسترسی به سطح زندگی مناسب یا ثروت مولد یا کارا و همچنین امنیت اقتصادی مردم می سنجند. (ساسان، ۱۳۶۴: ۲۰۱) یکی از مشکلات شهری وجود فقر ناشی از کمی درآمد است که نمونه آن در زاغه نشینیها و حلبی آبادها می بینیم. حذف فقر در یک کشور یا شهر با رشد کلی اقتصاد آن کشور و توزیع مجدد درامد و ثروت با حربه سیاستهای پولی و مالی امکانپذیر است که اشتغال کامل و رشد اقتصادی را تشویق مینماید. بنابراین توسعه پایدار شهری برای از بین بردن فقر شهری همگام با اقتصاد کشور عمل می کند و اجرای برخی طرحهای شهری فقط میتواند به صورت مسکن عمل نماید. توزیع عادلانه درآمدها و ثروت و افزایش سطح اشتغال، استفاده از تحصیل، بهداشت و درمان، مسکن و رفاه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست را به همراه دارد. به نظر عده ای از محققان مهمترین نیازهای جامعه انسانی بدین شرح است:
۱- بهداشت و درمان
۲- آموزش
۳- ایجاد شرایط مناسب کار
۴- ایجاد اشتغال
۵- الگوی مصرف و پس انداز
۶- حمل و نقل
۷- مسکن
۸- پوشاک
۹- گذران اوقات فراغت
۱۰- تامین اجتماعی
۱۱- آزادی و تحرک اجتماعی (شکوئی، ۱۳۷۳: ۳۶۲)
ب) نیازهای اجتماعی-فرهنگی و بهداشتی
تصور ذهنی و درک محیطی هر پروژه اجتماعی در مطلوبیت بخشیدن به محیط زیست شهری با سایر گروههای اجتماعی تفاوت دارد. بدین سان که گروهها از شهر انتظارات مختلفی دارند و به تقاضای گوناگون میاندیشند. رفتار و نگرش و عقاید اجتماعی-سیاسی و فرهنگی مردم تحت تاثیر محله مسکونی، سن، نوع اشتغال و نگرش اعتقادی و اقتصاد خانوادهها است. یعنی قطاعهای شهری بر مبنای میزان درآمد، تحصیلات، شغل و … شکل مییابد.
نیازهای اجتماعی و فرهنگی را به طور خلاصه به شرح ذیل است:
۱- آزادی بیان و اندیشه
۲- مشارکت در تصمیمگیریها
۳- امکانات آموزشی و تحصیلی
۴- گذران اوقات فراغت
۵- فعالیتهای سیاسی و صنفی
۶- محیط شهری بدون آلودگی و فشار روانی
ج) نیازهای سیاسی
در تحلیل فضای جغرافیای شهری، تصمیمات سیاسی-محلی و نتایج حاصل از آن در کیفیت زندگی مردم شهر تاثیر قابل توجهی دارد. این به خصوص در اقتصاد برنامهریزی شده و متمرکز شده دولت به عنوان بازیگر اصلی در امور اقتصادی و اجتماعی و سیاسی مشخص است. در جوامع سرمایهداری امور رفاهی بیشتر به مردم واگذار میگردد و نقش مردم در سیاست کلی دولت کم است. مشارکت در سیاستهای ملی و تصمیمات مربوط به مدیریت و توسعه، مهم و اجرای آن در چارچوب وسیعتری که ضامن احترام به حقوق مدنی و سیاسی و اجرای قوانین محیطی الزامی است.
از نظر گلداسمیت، رسانهها، احزاب و گروهها، ارتباط دهنده نظرات مردم به تصمیمگیرنگان و بالعکس میباشد.
با توجه به مشکلات ساختاری کشورها و هزینههای اجتماعی و فرهنگی، نقش مردم به عنوان یک اصل محسوب میشود و مشارکت در امور سیاسی جز برنامههای سیاسی دولتهایی است که سعی در کوچک کردن حجم دولت را دارند. شهر به عنوان یک واحد رسمی و یا غیر رسمی سیاسی، دارای ابعاد مختلفی است که بدان اشاره میگردد:
۱- استقلال سیاسی و اقتصادی
۲- حوزه فضایی و قلمرو قدرت
۳- سازمانهای دولتی و گروههای فشار
۴- سرمایه
۵- نیروی کار
۶- خانوادههای شهری
۷- پایان راه به خصوص در کشور جهان سوم کیفیت زندگی شهری بسته به کیفیت عرضه خدمات دولتی است (همان منبع)
د) به مخاطره نیانداختن توانایی نسل آینده در براوردن نیازهایشان
۱- حداقل اسراف و تبذیر از منابع غیرقابل تجدید. (سوخت فسیلی، مسکن، صنعت و حمل و نقل و …)
۲- به حداقل رساندن استفاده از منابع معدنی کمیاب و نگهداری داراییهای فرهنگی و تاریخی و طبیعی، پارکها و مناظر طبیعی که فضا را برای تفریح و اوقات فراغت مناسب میسازد.
۳- استفاده پایدار از منابع بازیافت: منابع قابل شرب و تمیز در سطوحی که بتوان تامین کرد، حفظ و خودداری کردن از آلودگی
۴- ضایعات فسادپذیر محیطی بیش از ظرفیت قابل احیا نباشد.
۵- ضایعات فساد پذیر غیرحیاتی نباید بیش از ظرفیت های محلی و جهانی باشد.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4248/اهداف-چند-گانه-توسعه-پایدار-شهری/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
ملاحظات کلی در برنامه ریزی برای توسعه شهری پایدار
ملاحظات کلی در برنامه ریزی برای توسعه شهری پایدار
۱- ملاحظات اقتصادی
۲- ملاحظات اجتماعی و فرهنگی
به نظر بحرینی شهر پایدار شهری است که دارای آنچنان پایه اقتصادی باشد که نه تنها کمترین اثر مطلوبی را بر محیط زیست نداشته باشد، بلکه در احیا و ارتقای کیفیت آن نیز موثر باشد. به عبارت دیگر شهر پایدار شهری است که ورای راهحلهای محدود و متعارف، مسائل اجتماعی و زیست محیطی را مورد توجه قرار داده آنها را با یک دید وسیع و جامع بنگرد. (بحرینی، ۱۳۸۰: ۶۲)
میتوان گفت شهر پایدار شهری است که از نظر رشد و توسعه اقتصادی درآمدزا، اشتغال زا است و میتواند نیازهای اساسی مادی و معنوی شهروندان را برآورده سازد و از نظر فرهنگی امکانات لازم برای برخورداری از سطح سواد را برای همگان فراهم آورد، از نظر عدالت اجتماعی نیز زمینه مشارکت مردم، دموکراسی، آزادی بیان، مدیریت منابع انسانی سالم توام با امکانات تفریحی و فراغتی برای همه شهروندان ایجاد نماید. از نظر زیست محیطی به وضعیت بهداشتی و سلامت جامعه از تمامی ابعاد بالاخص آب آشامیدنی سالم و تصفیه شده، خدمات بهداشتی و درمانی متوازن در سطح شهر و همچنین الودگی هوا، منابع آب و خاک را به حداقل ممکن برساند. به عبارت کلیتر میتوان گفت در شهر پایدار هم کرامت انسانی متعالی میگردد هم اینکه محیط زیست و بهرهبرداری صحیح از آن مورد توجه قرار میگیرد.
از دیدگاه برنامهریزان شهری، شهر پایدار، شهری است که از نظر رشد و توسعه اقتصادی، ردآمدزایی، اشتغال بتواند نیازهای شهروندان را تامین نماید و از نظر زیست محیطی به وضعیت بهداشتی و سلامت شهرنشینان توجه نموده و مسائل و مشکلاتی از نظر آلودگی هوا، آب و فاضلاب و فضاهای سبز و گذران اوقات فراغت و … نداشته باشد. از سوی دیگر شهر پایدار؛ شهری است که به جنبههای کالبدی و فیزیکی شهر و نیز توسعه بهینه آینده شهر به ویژه در بخش مسکن توجه داشته باشد و از نظر کاربریهای شهری هماهنگ و منسجم عمل نماید و مشارکت شهروندان را در حل تمامی مشکلات شهری دارا باشد. به عبارت دیگر توسعه پایدار جهتی از پایین به بالا در امر برنامهریزی و مدیریت شهری در سطح محلات و مناطق شهری داشته و فرهنگ شهرنشینی و شهرگرایی (تولید، توزیع و مصرف) در سطح شهر به وضوح دیده شود و در نهایت شهری باشد برای همه شهروندان. (فرهمند، ۱۳۸۶: ۳۴)
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4244/ملاحظات-کلی-در-برنامه-ریزی-برای-توسعه-ش/
ملاحظات کلی در برنامه ریزی برای توسعه شهری پایدار
۱- ملاحظات اقتصادی
- · شناسایی و تعریف تکنولوژیها، موارد و محصولات غیرپایدار و جلوگیری از تولید و استعمال آنها در آینده.
- · تشویق عدم تمرکز صنایع.
- · تشویق صنایع کوچک شهری و خود اشتغال.
- · پیشگیری از مهاجرتهای بی رویه
- · تغییر الگوهای تولید، توزیع و مصرف مصالح.
- · تامین رشد و توسعه اقتصادی شهر.
- · تامین کالاهای مورد نیاز در شهر (حتی الامکان) برای کاهش فاصله مکانی و کاهش مصرف انرژی.
- · کاهش هزینههای سرانه خدمات شهری برای بالا بردن کارآیی اقتصادی اداره شهر.
۲- ملاحظات اجتماعی و فرهنگی
- · محور بودن انسان و نیازهای او.
- · مقابله با انفجار جمعیت شهری و کاهش نرخ رشد جمعیت تا نزدیک به صفر.
- · اهمیت دادن به هویت و ویژگیهای خاص هر شهر و حفظ و تقویت ارزشهای مثبت فرهنگ محلی.
- · کاهش فقر و کاهش اختلافات طبقاتی.
- · تغییر در رفتارها برای ایجاد تغییر در الگویهای مصرف بی رویه منابع.
- · بسیج زنان و جوانان و کودکان برای مشارکت در آموزش و ارتقا سطح فرهنگ زیست محیطی.
- · توزیع عادلانه و متعادل امکانات بین مناطق شهری.
- · مکانیابی دقیق و طراحی و برنامهریزی بهینه برای شهرهای جدید.
- · احاطه کردن شهر با اکوسیستمهایی که تولیدکننده هستند یا میتوانند زباله ها و فاضلابهای انسانی را جذب و تجزیه کنند.
- · تشویق دانش تجربی محلی و ابتکار و خلاقیت در زمینه ساخت و ساز.
- · توزیع نظام یافته شهرها در فضا، بر اساس سلسله مراتب و متناسب با ظرفیت حمل بستر اکولوژیک هر شهر.
- · در نظر گرفتن موقعیت خاص زیست محیطی شهر به عنوان یک عامل کلیدی در برنامهریزی توسعه.
- · طراحی ساختمانها بر اساس استفاده از انرژیهای پاک و رواج استفاده از آنها در شهر.
- · طراحی ساختمانها بر اساس صرفهجویی در مصرف انرژی.
- · استفاده از سیستم یکپارچه حمل و نقل عمومی.
- · تولید مواد و مصالح ساختمانی با حداقل تخریب و آسیب رسانی به محیط.
- · تعیین ضوابط برنامهریزی و طراحی شهری برای کاهش آلودگی هوا و صدا و آلودگیهای بصری.
- · برنمهریزی و طراحی برای افزایش و کارآیی هرچه بیشتر فضاهای سودمند از نظر بیولوژیکی.
- · تامین روشنایی، آب رسانی و تاسیسات عمومی مشابه با حداقل هزینه (از نظر مصرف منابع طبیعی و مالی)
- · طراحی ساختمانها و مجتمعهای مسکونی به گونهای که در آن زباله و ضایعات به حداقل برسد. (مثلاً استفاده از سیستم بیوگاز)
- · توزیع فضایی متعادل امکانات و تسهیلات عمومی بین مناطق مختلف شهری.
- · بازیافت فضا و استفاده مجدد از فضاهای بلا استفاده و یا در حال تخریب.
- · تجدید نظر در ضوابط و آئیننامههای ساختمانی به لحاظ میزان مصرف مواد و مصالح ساختمانی.
- · توجه دقیقی به مسئله تداوم حیات ساختمانها برای چند نسل متوالی (دوامپذیری)
- · توجه به مسئله ترکیبی کاربریها و استفاده چند منظوره از فضاها.
- · فشرده کردن بافت شهرها برای کاهش فاصلهها و صرفهجویی در مصرف انرژی.
- · افزایش تراکم، بر اساس مطالعات دقیق از نظر میزان و تشخیص و تعریف نحوه توزیع تراکم در فضای شهر.
- · توجه به اهمیت قابل ملاحظه معابر و فضاهای پیاده.
- · ایجاد راههای مناسب برای تردد دوچرخه و تشویق استفاده از آن.
- · انجام مطالعات تفصیلی برای تعریف و معرفی شاخصهای پایداری شهری به عنوان ابزاری برای سنجش میزان حرکت به سوی پایداری در فرآیند توسعه شهری.
- · جریان خطی مواد و مصالح (دادهها) ورودی به سیستم شهری باید حتیالامکان به یک جریان چرخهای نزدیک شود. (بازیافت مصالح-استفاده مجدد)
- · مطالعات جدی دقیق و ارزیابی آثار زیست محیطی طرحهای توسعه شهری.
- · تعریف آستانههای زیست محیطی و ظرفیت تحمل محیط.
- · اطلاعات سیستمهای محیط زیست باید جمع آوری و تدوین گردد و شاخصهای کنترل کننده تعریف شوند.
- · کاهش آلودگیهای مختلف هوا، صدا، زباله، فاضلاب.
- · سالمسازی و بهداشت محیط زیست شهری.
- · ایمن سازی شهر برای پیشگیری از آثار سوانح و به حداقل رساندن خسارت.
- · انجام اصلاحات در شیوههای برنامهریزی شهری و مطالعات متداول.
- · مشارکت نهادهای شهری، متخصصان علوم شهری، طراحان و برنامهریزی با گروههای مختلف مردم در بحثهای آزاد.
- · متخصصان و تصمیمگیران با آموزش مبحث پایداری، مردم را در تمام گروههای سنی آماده پذیرش طرحهای توسعه پایداری شهری نمایند.
- · استفاده وسیع از اطلاع رسانی عمومی برای ترویج و تشویق مشارکت عمومی و ارتقا هوشیاری و آگاهی جامعه.
- · استفاده از تکنولوژی پیشرفته رایانهای برای تحلیل دادهها، ارزیابی و ارائه راهحلها.
- · استراتژیهای توسعه شهری نباید از بالا انتخاب و اعمال شود بلکه باید توسط مردم و متخصصان طراحی و تکمیل شود.
- · مبادله اطلاعات توسعه پایدار بین جوامع و همکاری در مطالعات مقایسهای.
به نظر بحرینی شهر پایدار شهری است که دارای آنچنان پایه اقتصادی باشد که نه تنها کمترین اثر مطلوبی را بر محیط زیست نداشته باشد، بلکه در احیا و ارتقای کیفیت آن نیز موثر باشد. به عبارت دیگر شهر پایدار شهری است که ورای راهحلهای محدود و متعارف، مسائل اجتماعی و زیست محیطی را مورد توجه قرار داده آنها را با یک دید وسیع و جامع بنگرد. (بحرینی، ۱۳۸۰: ۶۲)
میتوان گفت شهر پایدار شهری است که از نظر رشد و توسعه اقتصادی درآمدزا، اشتغال زا است و میتواند نیازهای اساسی مادی و معنوی شهروندان را برآورده سازد و از نظر فرهنگی امکانات لازم برای برخورداری از سطح سواد را برای همگان فراهم آورد، از نظر عدالت اجتماعی نیز زمینه مشارکت مردم، دموکراسی، آزادی بیان، مدیریت منابع انسانی سالم توام با امکانات تفریحی و فراغتی برای همه شهروندان ایجاد نماید. از نظر زیست محیطی به وضعیت بهداشتی و سلامت جامعه از تمامی ابعاد بالاخص آب آشامیدنی سالم و تصفیه شده، خدمات بهداشتی و درمانی متوازن در سطح شهر و همچنین الودگی هوا، منابع آب و خاک را به حداقل ممکن برساند. به عبارت کلیتر میتوان گفت در شهر پایدار هم کرامت انسانی متعالی میگردد هم اینکه محیط زیست و بهرهبرداری صحیح از آن مورد توجه قرار میگیرد.
از دیدگاه برنامهریزان شهری، شهر پایدار، شهری است که از نظر رشد و توسعه اقتصادی، ردآمدزایی، اشتغال بتواند نیازهای شهروندان را تامین نماید و از نظر زیست محیطی به وضعیت بهداشتی و سلامت شهرنشینان توجه نموده و مسائل و مشکلاتی از نظر آلودگی هوا، آب و فاضلاب و فضاهای سبز و گذران اوقات فراغت و … نداشته باشد. از سوی دیگر شهر پایدار؛ شهری است که به جنبههای کالبدی و فیزیکی شهر و نیز توسعه بهینه آینده شهر به ویژه در بخش مسکن توجه داشته باشد و از نظر کاربریهای شهری هماهنگ و منسجم عمل نماید و مشارکت شهروندان را در حل تمامی مشکلات شهری دارا باشد. به عبارت دیگر توسعه پایدار جهتی از پایین به بالا در امر برنامهریزی و مدیریت شهری در سطح محلات و مناطق شهری داشته و فرهنگ شهرنشینی و شهرگرایی (تولید، توزیع و مصرف) در سطح شهر به وضوح دیده شود و در نهایت شهری باشد برای همه شهروندان. (فرهمند، ۱۳۸۶: ۳۴)
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4244/ملاحظات-کلی-در-برنامه-ریزی-برای-توسعه-ش/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
مفهوم توسعه پایدار شهری
مفهوم توسعه پایدار شهری
دو مفهوم “پایداری شهری” و ” توسعه پایدار شهری” غالباً به دلیلی نزدیکی معنی آنها به جای یکدیگر به کار میروند. برای تمایز این دو باید توجه داشته باشیم که توسعه در توسعه پایدار شهری[۱] در واقع نشانگر “فرآیندی” است که در طی آن “پایداری” میتواند اتفاق بیفتد. اما “پایداری” مجموعهای از وضعیتها است که در طول زمان دوام دارد.
عدهای نیز توسعه پایدار شهری را در بهره وری در استفاده از زمین و تشویق به استفاده مجدد از ساختمانها میدانند و نیز معتقدند که اندازه، تراکم و مکان زیستگاههای انسانی با معیارهای متناسب با پایداری ساختمان و ساختار حمل و نقل شهری متفاوتی از ساختارهای موجود خواهد بود. (لقایی، ۱۳۸۶)
یکی از محدودیتهای مفهوم توسعه پایدار شهری ابهام در معنی پایداری است که موجب شده در مفهوم توسعه پایدار شهری نیز نوعی عدم قطعیت مشاهده گردد. تحقیقات زیادی برای رفع این شبهات صورت گرفته است ولی هنوز کافی نیست. شهر سیستم پیچیدهای است و هرچه بزرگتر باشد نتیجه اقدامات توسعه غیرقابل پیشبینیتر خواهد بود.یک شهر یا محدودهی شهری آستانه ظرفیت معینی دارد که بعد از آن آستانه، تنزل کیفیت محیط اتفاق میافتد. محدوده یا قلمرویی که یک ناحیه باید توسعه را با آن مطابقت دهد با معیارهای زیست محیطی قابل اندازه گیری است.
بنابراین یکی از مفاهیم مهم توسعه پایدار شهری ظرفیت زیست محیطی است که به دلیلی نیاز به توسعه پایدار باید آن را شناخت و برای آن روشهای قابل اجرا و تجربه ایجاد نمود. محدودیتهای زیست محیطی، مقیاس شهرها و سکونتگاهها را با ویژگیهای محلی آنها میتوان تعیین نمود. برای کاربرد مفهوم ظرفیت محیطی باید عوامل محدود کننده به عناصر خاص محلی مرتبط شوند. در واقع کهنای رویکرد ظرفیت زیست محیطی این است که، باید ارتباطات متقابل بین محیط فیزیکی و کالبدی و فشارهایی که تقاضا در تمام بخشهای مختلف فعالیت در محیط زیست به وجود میآورد، بررسی شود.
[۱] Sustainable Urban Development
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4240/مفهوم-توسعه-پایدار-شهری/
مفهوم توسعه پایدار شهری
دو مفهوم “پایداری شهری” و ” توسعه پایدار شهری” غالباً به دلیلی نزدیکی معنی آنها به جای یکدیگر به کار میروند. برای تمایز این دو باید توجه داشته باشیم که توسعه در توسعه پایدار شهری[۱] در واقع نشانگر “فرآیندی” است که در طی آن “پایداری” میتواند اتفاق بیفتد. اما “پایداری” مجموعهای از وضعیتها است که در طول زمان دوام دارد.
عدهای نیز توسعه پایدار شهری را در بهره وری در استفاده از زمین و تشویق به استفاده مجدد از ساختمانها میدانند و نیز معتقدند که اندازه، تراکم و مکان زیستگاههای انسانی با معیارهای متناسب با پایداری ساختمان و ساختار حمل و نقل شهری متفاوتی از ساختارهای موجود خواهد بود. (لقایی، ۱۳۸۶)
یکی از محدودیتهای مفهوم توسعه پایدار شهری ابهام در معنی پایداری است که موجب شده در مفهوم توسعه پایدار شهری نیز نوعی عدم قطعیت مشاهده گردد. تحقیقات زیادی برای رفع این شبهات صورت گرفته است ولی هنوز کافی نیست. شهر سیستم پیچیدهای است و هرچه بزرگتر باشد نتیجه اقدامات توسعه غیرقابل پیشبینیتر خواهد بود.یک شهر یا محدودهی شهری آستانه ظرفیت معینی دارد که بعد از آن آستانه، تنزل کیفیت محیط اتفاق میافتد. محدوده یا قلمرویی که یک ناحیه باید توسعه را با آن مطابقت دهد با معیارهای زیست محیطی قابل اندازه گیری است.
بنابراین یکی از مفاهیم مهم توسعه پایدار شهری ظرفیت زیست محیطی است که به دلیلی نیاز به توسعه پایدار باید آن را شناخت و برای آن روشهای قابل اجرا و تجربه ایجاد نمود. محدودیتهای زیست محیطی، مقیاس شهرها و سکونتگاهها را با ویژگیهای محلی آنها میتوان تعیین نمود. برای کاربرد مفهوم ظرفیت محیطی باید عوامل محدود کننده به عناصر خاص محلی مرتبط شوند. در واقع کهنای رویکرد ظرفیت زیست محیطی این است که، باید ارتباطات متقابل بین محیط فیزیکی و کالبدی و فشارهایی که تقاضا در تمام بخشهای مختلف فعالیت در محیط زیست به وجود میآورد، بررسی شود.
[۱] Sustainable Urban Development
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4240/مفهوم-توسعه-پایدار-شهری/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
اجلاس های مهم جهانی توسعه پایدار
اجلاس های مهم جهانی توسعه پایدار
الف) اجلاسها
۱- کنفرانس جهانی محیط زیست انسانی (استکهلم ۱۹۷۲): حدود ۳۸ سال پیش یعنی در ۱۶ خرداد ۱۳۵۱ اولین کنفرانس زیست محیطی در سطح سران جهان در استکهلم با عنوان روز جهان در استکهلم سوئد برگزار شد. ۵ ژوئن روز افتتاح معادل ۱۶ خرداد به عنوان روز جهانی محیط زیست معرفی گردید. در این کنفرانس مسائلی مانند فقر و گرسنگی، بحرانهای زیست محیطی و الودگیهای ناشی از آن مورد گفتگو واقع شدند. از مسائل مهم و عمده در این کنفرانس موضوع آلودگی هوا بود. تغییرات گسترده جوی، تخریب محیط لایه اوزون، افزایش گازهای گلخانهای در جلسه های مشورتی سران مورد بررسی قرار گرفت. کنفرانس مذکور در پایان کار خود بیانیهای را انتشار داد که به عنوان سند کنفرانس محیط زیست تلقی میگردد. این بیانیه ۱۰۶ مادهای صرفاً در خصوص محیط زیست بود.
۲- اجلاس جهانی محیط زیست (ریو دوژانیرو، ۱۹۹۲): حدود ۲۲ سال بعد از کنفرانس استکهلم، کنفرانس دیگری تحت عنوان محیط زیست و توسعه در سطح سران در شهر ریودوژانیرو برزیل برگزار گردید. مهمترین نکات قابل توجه در این کنفرانس عبارت بودند از: بالا رفتن دمای زمین، تولید گازهای گلخانهای، آلودگی دریاها و اقیانوسها، نابودی و تخریب جنگلها، به خطر افتادن تنوع زیستی گونه های گیاهی و جانوری، فقر و گرسنگی و توسعه نیافتگی کشورها در دستور کار اجلاس قرار گرفته بود.
۳- اجلاس جهانی ژوهانسبورگ (۲۰۰۲): این اجلاس معروف به “سران ۲۶ آگوست” در ۴ سپتامبر ۲۰۰۲ در مرکز شهر ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار شد. که سران ۱۹۱ کشور و ۱۰۳ نفر از روسای کشورها حضور داشتند. اجلاس سران در سه سطح کارشناسی، وزرا و سران در خصوص بازبینی تعهداتی که در اجلاس ریو مطرح شده مورد بررسی واقع شد.
ب) تشکیل کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد (UNCD)
در دسامبر سال ۱۹۹۲ میلادی متعاقب اجلاس جهانی محیط زیست و توسعه (رویو، ۱۹۹۲ کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد برای پیگیری مفاد توافقات اجلاس مذکور در سطوح محلی، منطقه ای، ملی و بین المللی به وجود آمد.
هدف اصلی آن ارائه رهنمودهای علمی و تدوین برنامه های اقدام جهانی بود. اولین جلسه بین المللی کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد در سال ۱۹۹۳ تشکیل شد و تا به سال ۲۰۰۹ بیش از دوازده جلسه برگزار شده است. اهم مباحث مورد بررسی در این جلسات عبارت بود: گزارش ملی کشورها و برنامه کاری سالهای آتی، انتقال تکنولوژی سالم زیست محیطی و یکپارچه سازی توسعه پایدار در سازمان ملل متحد، بهداشت، منابع آبی به ویژه آب شیرین، اسکان پایدار، مواد شیمیایی سمی، ضایعات خطرناک، مبارزه با جنگل زدایی، مبارزه با بیابان زدایی و خشکسالی، توسعه پایدار کوهها، ترویج کشاورزی پایدار، حفظ تنوع زیستی، مشارکت گروههای عمده اجتماعی، آگاه سازی عمومی، مبارزه با فقر، تغییر الگوی مصرف، توسعه صنعتی پایدار اقیانوسها و دریاها، جهانگردی پایدار، مدیریت زمین و تجارت، اتمسفر، بررسی اطلاعات انرژی برای تصمیمسازی، دستور کار ۲۱ بود. تعدادی از اعضای این کمیسیون از ۵۳ کشور از ۵ قاره جهان است و مدت عضویت کشورها تا ۳ سال بوده که کشور جمهوری اسلامی ایران تا سال ۲۰۰۴ عضو آن بوده است. در جلسه یازدهم، کمیسیون برنامه کاری جدیدی را تا سال ۲۰۱۷ میلادی تدوین کرد.
پ) نشست دوازدهم کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد (UNCSDI2)
نشست دوازدهم کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد از تاریخ ۱۹ تا ۳۰ آوریل سال ۲۰۰۴ میلادی در نیویورک مقر اصلی سازمان ملل برگزاری گردید. محورهای اصلی بحث شامل آب، بهداشت-درمان و اموزش پزشکی، مسکن و شهرسازی و جهادکشاورزی بود Work Bnak.(2009)
در اعلامیه ریو (Rio) محورهای توسعه پایدار مبتنی بر:
۱- توسعه پایدار، بر محور انسانها و هماهنگ با طبیعت شکل میگیرد.
۲- توسعه حقی است که باید به صورت مساوی، نسلهای کنونی و آینده را زیر پوشش قرار دهد.
۳- حفاظت از محیط زیست بخشی جدانشدنی از توسعه است و نمیتواند به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرد.
۴- کشورها در یک حرکت جمعی، باید از سلامت و یکپارچگی نظام طبیعی کره زمین حراست کنن.
۵- با توجه به سهم متفاوت کشورها در آلودگی محیط زیست، آنها مسئولیت مشترک در این زمینه دارند.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4236/اجلاس-های-مهم-جهانی-توسعه-پایدار/
اجلاس های مهم جهانی توسعه پایدار
الف) اجلاسها
۱- کنفرانس جهانی محیط زیست انسانی (استکهلم ۱۹۷۲): حدود ۳۸ سال پیش یعنی در ۱۶ خرداد ۱۳۵۱ اولین کنفرانس زیست محیطی در سطح سران جهان در استکهلم با عنوان روز جهان در استکهلم سوئد برگزار شد. ۵ ژوئن روز افتتاح معادل ۱۶ خرداد به عنوان روز جهانی محیط زیست معرفی گردید. در این کنفرانس مسائلی مانند فقر و گرسنگی، بحرانهای زیست محیطی و الودگیهای ناشی از آن مورد گفتگو واقع شدند. از مسائل مهم و عمده در این کنفرانس موضوع آلودگی هوا بود. تغییرات گسترده جوی، تخریب محیط لایه اوزون، افزایش گازهای گلخانهای در جلسه های مشورتی سران مورد بررسی قرار گرفت. کنفرانس مذکور در پایان کار خود بیانیهای را انتشار داد که به عنوان سند کنفرانس محیط زیست تلقی میگردد. این بیانیه ۱۰۶ مادهای صرفاً در خصوص محیط زیست بود.
۲- اجلاس جهانی محیط زیست (ریو دوژانیرو، ۱۹۹۲): حدود ۲۲ سال بعد از کنفرانس استکهلم، کنفرانس دیگری تحت عنوان محیط زیست و توسعه در سطح سران در شهر ریودوژانیرو برزیل برگزار گردید. مهمترین نکات قابل توجه در این کنفرانس عبارت بودند از: بالا رفتن دمای زمین، تولید گازهای گلخانهای، آلودگی دریاها و اقیانوسها، نابودی و تخریب جنگلها، به خطر افتادن تنوع زیستی گونه های گیاهی و جانوری، فقر و گرسنگی و توسعه نیافتگی کشورها در دستور کار اجلاس قرار گرفته بود.
۳- اجلاس جهانی ژوهانسبورگ (۲۰۰۲): این اجلاس معروف به “سران ۲۶ آگوست” در ۴ سپتامبر ۲۰۰۲ در مرکز شهر ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار شد. که سران ۱۹۱ کشور و ۱۰۳ نفر از روسای کشورها حضور داشتند. اجلاس سران در سه سطح کارشناسی، وزرا و سران در خصوص بازبینی تعهداتی که در اجلاس ریو مطرح شده مورد بررسی واقع شد.
ب) تشکیل کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد (UNCD)
در دسامبر سال ۱۹۹۲ میلادی متعاقب اجلاس جهانی محیط زیست و توسعه (رویو، ۱۹۹۲ کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد برای پیگیری مفاد توافقات اجلاس مذکور در سطوح محلی، منطقه ای، ملی و بین المللی به وجود آمد.
هدف اصلی آن ارائه رهنمودهای علمی و تدوین برنامه های اقدام جهانی بود. اولین جلسه بین المللی کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد در سال ۱۹۹۳ تشکیل شد و تا به سال ۲۰۰۹ بیش از دوازده جلسه برگزار شده است. اهم مباحث مورد بررسی در این جلسات عبارت بود: گزارش ملی کشورها و برنامه کاری سالهای آتی، انتقال تکنولوژی سالم زیست محیطی و یکپارچه سازی توسعه پایدار در سازمان ملل متحد، بهداشت، منابع آبی به ویژه آب شیرین، اسکان پایدار، مواد شیمیایی سمی، ضایعات خطرناک، مبارزه با جنگل زدایی، مبارزه با بیابان زدایی و خشکسالی، توسعه پایدار کوهها، ترویج کشاورزی پایدار، حفظ تنوع زیستی، مشارکت گروههای عمده اجتماعی، آگاه سازی عمومی، مبارزه با فقر، تغییر الگوی مصرف، توسعه صنعتی پایدار اقیانوسها و دریاها، جهانگردی پایدار، مدیریت زمین و تجارت، اتمسفر، بررسی اطلاعات انرژی برای تصمیمسازی، دستور کار ۲۱ بود. تعدادی از اعضای این کمیسیون از ۵۳ کشور از ۵ قاره جهان است و مدت عضویت کشورها تا ۳ سال بوده که کشور جمهوری اسلامی ایران تا سال ۲۰۰۴ عضو آن بوده است. در جلسه یازدهم، کمیسیون برنامه کاری جدیدی را تا سال ۲۰۱۷ میلادی تدوین کرد.
پ) نشست دوازدهم کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد (UNCSDI2)
نشست دوازدهم کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد از تاریخ ۱۹ تا ۳۰ آوریل سال ۲۰۰۴ میلادی در نیویورک مقر اصلی سازمان ملل برگزاری گردید. محورهای اصلی بحث شامل آب، بهداشت-درمان و اموزش پزشکی، مسکن و شهرسازی و جهادکشاورزی بود Work Bnak.(2009)
در اعلامیه ریو (Rio) محورهای توسعه پایدار مبتنی بر:
۱- توسعه پایدار، بر محور انسانها و هماهنگ با طبیعت شکل میگیرد.
۲- توسعه حقی است که باید به صورت مساوی، نسلهای کنونی و آینده را زیر پوشش قرار دهد.
۳- حفاظت از محیط زیست بخشی جدانشدنی از توسعه است و نمیتواند به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرد.
۴- کشورها در یک حرکت جمعی، باید از سلامت و یکپارچگی نظام طبیعی کره زمین حراست کنن.
۵- با توجه به سهم متفاوت کشورها در آلودگی محیط زیست، آنها مسئولیت مشترک در این زمینه دارند.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4236/اجلاس-های-مهم-جهانی-توسعه-پایدار/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
توسعه پایدار و انواع پایداری
توسعه پایدار و انواع پایداری
به طور کلی هدف از توسعه تجدید سازمان کل نظام اقتصادی و اجتماعی است، به نحوی که در این فرآیند، علاوه بر بهبود سطح زندگی، دگرگونی های اساسی در نهادها و زیرساختهای اجتماعی و مدیریت و نهایتاً در رفتارهای گوناگون انسان پدیدار گردد. چگونگی تجدید سازمان سیستم اقصادی و اجتماعی و نیز روابط حاکم بر آن (یا رفتارها) تابعی از فلسفه فکری و نحوه تفکر برنامهریزیان و سیاتسگزاران توسعه و نتیجتاً سایر انسانها میباشد.
پایداری به ۲ دسته تقسیم می شود :
– پایداری سطحی ( کوتاه مدت و نمادین )
-پایداری عمیق ( بلند مدت و بنیادین )
پایداری سطحی روی کارایی و استراتژی های جایگزین با توجه به مصرف منابع متمرکز می شود و معمولاً اهداف غالب در جامعه را بدون پرسش می پذیرد و برای حل مسائل، راه حلهای درمانی را هدف گذاری می کند. پایداری عمیق ، اهداف را در ارتباط با ارزشهای بالاتر ارزشیابی میکند و سیستمهای لازم را با توجه به محدودیتهای اکولوژیکی برای دستیابی به این اهداف طراحی می کند.(Gold, 1996: 9)
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4231/توسعه-پایدار-و-انواع-پايداري/
توسعه پایدار و انواع پایداری
به طور کلی هدف از توسعه تجدید سازمان کل نظام اقتصادی و اجتماعی است، به نحوی که در این فرآیند، علاوه بر بهبود سطح زندگی، دگرگونی های اساسی در نهادها و زیرساختهای اجتماعی و مدیریت و نهایتاً در رفتارهای گوناگون انسان پدیدار گردد. چگونگی تجدید سازمان سیستم اقصادی و اجتماعی و نیز روابط حاکم بر آن (یا رفتارها) تابعی از فلسفه فکری و نحوه تفکر برنامهریزیان و سیاتسگزاران توسعه و نتیجتاً سایر انسانها میباشد.
پایداری به ۲ دسته تقسیم می شود :
– پایداری سطحی ( کوتاه مدت و نمادین )
-پایداری عمیق ( بلند مدت و بنیادین )
پایداری سطحی روی کارایی و استراتژی های جایگزین با توجه به مصرف منابع متمرکز می شود و معمولاً اهداف غالب در جامعه را بدون پرسش می پذیرد و برای حل مسائل، راه حلهای درمانی را هدف گذاری می کند. پایداری عمیق ، اهداف را در ارتباط با ارزشهای بالاتر ارزشیابی میکند و سیستمهای لازم را با توجه به محدودیتهای اکولوژیکی برای دستیابی به این اهداف طراحی می کند.(Gold, 1996: 9)
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4231/توسعه-پایدار-و-انواع-پايداري/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
چالش های توسعه پایدار
چالش های توسعه پایدار
مهمترین چالشهای توسعه پایدار عبارتند از :
۱٫ توجه به رشد پایدار
توسعه پایدار در نزد بسیاری از افراد به معنای رشد پایدار تلقی می شود (درحالی که رشد فقط به یک بعد از توسعه توجه دارد). البته این یک واقعیت است که رشد اقتصادی از طریق افزایش ثروت کل جامعه، توانایی کشور را برای کاهش فقر و حل سایر مسائل اجتماعی افزایش میدهد، اما تاریخ جوامع مختلف نشان میدهد که رشد اقتصادی موجب پیشرفت متوازنی در همه ابعاد توسعه نشده است (Sherman, 2000: 7)
۲٫ خطر رسیدن به آستانه های بحرانی در حوزه های مختلف
مهمترین این موارد عبارتند از:
۲-۱ افزایش جمعیت و مصرف منابع
از انقلاب صنعتی تاکنون جمعیت جهان ۹ برابر و برداشت سرانه آب ۳۶ برابر شده است. (http://www.nssd.net) پیش بینی شده است که در ۲۰ سال آینده دو میلیارد نفر به جمعیت جهان اضافه شود که ۹۵ درصد آن مربوط به کشورهای در حال توسعه است (۱۴OECD, 2001
۲-۲ فقر
بیش از یک میلیارد نفر در جهان در فقر مطلق به سر میبرند. در ایران از برنامه اول توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ( سال ۱۳۶۸ ه .ش. ) تا کنون درصد فقرای روستایی هرگز کمتر از ۲۲ درصد جمعیت کشور نشده است.
۲-۳ تهی شدن منابع
در کمتر از ۲۰۰ سال، کره زمین ۶ میلیون کیلومتر مربع از جنگلهای خود را از دست داده است. این رقم در ایران برای سه دهه ۱۳۷۰-۱۳۴۰ حدود ۶ میلیون هکتار است . براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ، میزان فرسایش خاک کشور در سال ۱۳۸۰ برابر ۵ میلیارد مترمکعب بود.
۲-۴ آلودگی
گزارش بین المللی در باره پسمانده ها و آلودگی ها نشان از فاجعه در بسیاری از سرزمینها دارد. همچنین یافتههای تحقیقاتی حاکی از افزایش آلودگیهای آب، هوا و خاک در بسیاری از نقاط جهان است.
۲-۵ تغییرات جهانی آب و هوا
گزارشهای بسیاری در زمینه افزایش گاز متان و غلظت دی اکسید کربن در اتمسفر و خسارت لایه ازن وجود دارد.
۲-۶ بدهی
افزایش بدهیهای کشورهای کم درامد باعث شده است که از سال ۱۹۸۴ م. نو عی انتقال خالص سرمایه از کشورهای کم درآمد به کشورهای با درآمد بالا صورت گیرد. (http://www.nssd.net)
۲-۷ بیماریهای خطرناک
ایدز، مالاریا و دیگر بیماریها، مصیبتهای اساسی بویژه در کشورهای کم درآمد و در حال توسعه میباشند.
۲-۸ بیثباتی سیاسی
بیثباتی سیاسی در اکثر کشورهای جهان سوم بسیار متداول است.
۲-۹ حاشیهای شدن
قدرت تکنولوژیک کشورهای پیشرفته و اقداماتی که آنها در حمایت نظامهای خود انجام میدهند و مشکلات داخلی بسیاری از کشورهای در حال توسعه به طور روز افزونی این کشورها را در اقتصاد جهانی به حاشیه سوق میدهد.
۳٫ ماهیت چند بعدی بسیاری از مسائل
مثل فقر، نابرابری و غیره که محتاج توجه و راه حلهای سیستمی و چند بخشی است.
۴٫ عدم تمرکز و جهانی شدن
محلی عمل کردن محتاج عدم تمرکز و پیوند با کشورهای مختلف مستلزم جهانی شدن است. یک چالش مهم برای توسعه پایدار این است که به کدام موضوعات در کدام سطح وبه چه صورت توجه شود. (UN, 2001: 11)
۵٫ شعار شدن توسعه پایدار
مسأله مهم این است که توسعه پایدار در معرض یک خطر جدی است و آن تبدیل شدن توسعه پایدار به کلیشه، تابلو و شعار است، بدون اینکه تلاش جدی برای تحقق هدفهای آن صورت بپذیرد.
۶٫ کمبود آگاهی ، تجربه و ظرفیت
این امر که یک مسأله مهم در کشورهای جهان سوم است.
۷. دشواری تأمین نیاز فعلی بدون کاهش توان نسلهای آینده
۸٫ مشکل تلفیق تصمیمها
یک مشکل عمده تلفیق موضوعات مختلف است: تلفیق اهداف بخشهای مختلف، تلفیق بر نامههای کوتاه مدت و بلند مدت، تلفیق سطوح بین المللی تا محلی و تلفیق بین نیازهای نسل فعلی و نسلهای آتی.
غلبه بر این چالشها نیازمند توسل به مشارکت برای تداوم بحثهای عمومی، مذاکره بین گروههای ذینفع و ایجاد یک وفاق سیاسی است.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4227/چالش-هاي-توسعه-پايدار/
چالش های توسعه پایدار
مهمترین چالشهای توسعه پایدار عبارتند از :
۱٫ توجه به رشد پایدار
توسعه پایدار در نزد بسیاری از افراد به معنای رشد پایدار تلقی می شود (درحالی که رشد فقط به یک بعد از توسعه توجه دارد). البته این یک واقعیت است که رشد اقتصادی از طریق افزایش ثروت کل جامعه، توانایی کشور را برای کاهش فقر و حل سایر مسائل اجتماعی افزایش میدهد، اما تاریخ جوامع مختلف نشان میدهد که رشد اقتصادی موجب پیشرفت متوازنی در همه ابعاد توسعه نشده است (Sherman, 2000: 7)
۲٫ خطر رسیدن به آستانه های بحرانی در حوزه های مختلف
مهمترین این موارد عبارتند از:
۲-۱ افزایش جمعیت و مصرف منابع
از انقلاب صنعتی تاکنون جمعیت جهان ۹ برابر و برداشت سرانه آب ۳۶ برابر شده است. (http://www.nssd.net) پیش بینی شده است که در ۲۰ سال آینده دو میلیارد نفر به جمعیت جهان اضافه شود که ۹۵ درصد آن مربوط به کشورهای در حال توسعه است (۱۴OECD, 2001
۲-۲ فقر
بیش از یک میلیارد نفر در جهان در فقر مطلق به سر میبرند. در ایران از برنامه اول توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ( سال ۱۳۶۸ ه .ش. ) تا کنون درصد فقرای روستایی هرگز کمتر از ۲۲ درصد جمعیت کشور نشده است.
۲-۳ تهی شدن منابع
در کمتر از ۲۰۰ سال، کره زمین ۶ میلیون کیلومتر مربع از جنگلهای خود را از دست داده است. این رقم در ایران برای سه دهه ۱۳۷۰-۱۳۴۰ حدود ۶ میلیون هکتار است . براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ، میزان فرسایش خاک کشور در سال ۱۳۸۰ برابر ۵ میلیارد مترمکعب بود.
۲-۴ آلودگی
گزارش بین المللی در باره پسمانده ها و آلودگی ها نشان از فاجعه در بسیاری از سرزمینها دارد. همچنین یافتههای تحقیقاتی حاکی از افزایش آلودگیهای آب، هوا و خاک در بسیاری از نقاط جهان است.
۲-۵ تغییرات جهانی آب و هوا
گزارشهای بسیاری در زمینه افزایش گاز متان و غلظت دی اکسید کربن در اتمسفر و خسارت لایه ازن وجود دارد.
۲-۶ بدهی
افزایش بدهیهای کشورهای کم درامد باعث شده است که از سال ۱۹۸۴ م. نو عی انتقال خالص سرمایه از کشورهای کم درآمد به کشورهای با درآمد بالا صورت گیرد. (http://www.nssd.net)
۲-۷ بیماریهای خطرناک
ایدز، مالاریا و دیگر بیماریها، مصیبتهای اساسی بویژه در کشورهای کم درآمد و در حال توسعه میباشند.
۲-۸ بیثباتی سیاسی
بیثباتی سیاسی در اکثر کشورهای جهان سوم بسیار متداول است.
۲-۹ حاشیهای شدن
قدرت تکنولوژیک کشورهای پیشرفته و اقداماتی که آنها در حمایت نظامهای خود انجام میدهند و مشکلات داخلی بسیاری از کشورهای در حال توسعه به طور روز افزونی این کشورها را در اقتصاد جهانی به حاشیه سوق میدهد.
۳٫ ماهیت چند بعدی بسیاری از مسائل
مثل فقر، نابرابری و غیره که محتاج توجه و راه حلهای سیستمی و چند بخشی است.
۴٫ عدم تمرکز و جهانی شدن
محلی عمل کردن محتاج عدم تمرکز و پیوند با کشورهای مختلف مستلزم جهانی شدن است. یک چالش مهم برای توسعه پایدار این است که به کدام موضوعات در کدام سطح وبه چه صورت توجه شود. (UN, 2001: 11)
۵٫ شعار شدن توسعه پایدار
مسأله مهم این است که توسعه پایدار در معرض یک خطر جدی است و آن تبدیل شدن توسعه پایدار به کلیشه، تابلو و شعار است، بدون اینکه تلاش جدی برای تحقق هدفهای آن صورت بپذیرد.
۶٫ کمبود آگاهی ، تجربه و ظرفیت
این امر که یک مسأله مهم در کشورهای جهان سوم است.
۷. دشواری تأمین نیاز فعلی بدون کاهش توان نسلهای آینده
۸٫ مشکل تلفیق تصمیمها
یک مشکل عمده تلفیق موضوعات مختلف است: تلفیق اهداف بخشهای مختلف، تلفیق بر نامههای کوتاه مدت و بلند مدت، تلفیق سطوح بین المللی تا محلی و تلفیق بین نیازهای نسل فعلی و نسلهای آتی.
غلبه بر این چالشها نیازمند توسل به مشارکت برای تداوم بحثهای عمومی، مذاکره بین گروههای ذینفع و ایجاد یک وفاق سیاسی است.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4227/چالش-هاي-توسعه-پايدار/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
الزامات توسعه پایدار
الزامات توسعه پایدار
برای رسیدن به توسعه پایدار لزوماً نیاز به در اختیار بودن مجموعه ای از عوامل و شرایط است. کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه الزامات زیر را برای رسیدن به توسعه پایدار بر می شمارد:
– وجود یک نظام سیاسی که با تامین امنیت برای شهروندان، آنها را در تصمیم گیری ها مشارکت دهد.
– وجود یک نظام اقتصادی که بتواند برای تنشهای ناشی از ناموزونی توسعه، چاره اندیشی کند.
– وجود یک نظام تولیدی که ملزم به حمایت از محیط زیست باشد و محیط را اساس توسعه بداند.
– وجود یک نظام بین المللی که الگوهای پایدار تجاری را فراهم نماید.
– وجود یک نظام بین المللی که الگوهای مناسب را ایجاد کند.
– سرانجام وجود یک نظام مدیریتی قابل انعطاف که ظرفیت خود اصلاحی را داشته باشد. (هارتموت، ۱۳۸۱: ۶)
لینک منبع:http://www.shahrsazionline.com/4223/الزامات-توسعه-پایدار/
الزامات توسعه پایدار
برای رسیدن به توسعه پایدار لزوماً نیاز به در اختیار بودن مجموعه ای از عوامل و شرایط است. کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه الزامات زیر را برای رسیدن به توسعه پایدار بر می شمارد:
– وجود یک نظام سیاسی که با تامین امنیت برای شهروندان، آنها را در تصمیم گیری ها مشارکت دهد.
– وجود یک نظام اقتصادی که بتواند برای تنشهای ناشی از ناموزونی توسعه، چاره اندیشی کند.
– وجود یک نظام تولیدی که ملزم به حمایت از محیط زیست باشد و محیط را اساس توسعه بداند.
– وجود یک نظام بین المللی که الگوهای پایدار تجاری را فراهم نماید.
– وجود یک نظام بین المللی که الگوهای مناسب را ایجاد کند.
– سرانجام وجود یک نظام مدیریتی قابل انعطاف که ظرفیت خود اصلاحی را داشته باشد. (هارتموت، ۱۳۸۱: ۶)
لینک منبع:http://www.shahrsazionline.com/4223/الزامات-توسعه-پایدار/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
تبیین و ترسیم چارچوب توسعه پایدار : محیط ، ابعاد و اهداف
تبیین و ترسیم چارچوب توسعه پایدار : محیط ، ابعاد و اهداف
توسعه پایدار به استناد تعاریف ذکرشده فرآیندی است که اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جامعه را در هر جا که ممکن است از طریق وضع سیاستها، انجام اقدامهای لازم و عملیات حمایتی با هم تلفیق میکند و در هر جایی که تلفیق امکان ندارد به ایجاد رابطه مبادله بین آنها ، بررسی و هماهنگی این مبادلهها میپردازد. براساس این تعریف سه دسته هدف (اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) و برمبنای آنها سه محیط و سه بعد اصلی وجود دارد که عبارتند از : ۱- محیط های اقتصادی، اجتماعی ؛ ۲- طبیعی و ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی.
به همین دلیل در غالب مستندات، توسعه پایدار را بر مبنای همین سه دسته هدف تعریف و ترسیم می کنند . بهعنوان مثال سازمان همکاریهای اقتصادی با تأکید بر این سه دسته هدف ، شمای توسعه پایدار بهصورت شکل زیر ترسیم می شود.
اما ایجاد تعادل و انجام تلفیق بین اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مستلزم داشتن چشم انداز بلندمدتتر، بررسی و تعیین تأثیرات تصمیمهای فعلی روی نسلهای آتی، وضع قوانین، مقررات، همکاریهای ضروری محلی، ملی، منطقهای و جهانی ، عقد قرار دادها و پیوستن به پیمانها ، کنوانسیونها و پروتکلها و بالاخره ترتیبات نهادی و مدیریتی و … میباشد و این خود محیط و بعد اصلی بعدی را مشخص میکند که همان محیط سیاسی و بعد سیاسی است . به همین دلیل در این نوشتار برای توسعه پایدار چهار محیط و چهار بعد ترسیم شده است . همچنین دستیابی به این موضوعات ، ایجاد ساختارهای هدایتی و حمایتی و تثبیت آنها مستلزم وضع اهداف خاص سیاسی است. شاید به همین دلیل است که امروزه زمامداری خوب به عنوان یک مقوله پذیرفته شده در بحث توسعه پایدار مطرح می شود و مستلزم همکاری دولت (و واحدهای دولتی ) ، بخش خصوصی و نهادهای مدنی و مردم در جهت توسعه کشور است . بعلاوه تو انایی رسیدن به وفاق در مورد نحوه رفع چالشها به عواملی مثل امنیت، توافقهای نهادی، ساختارهای مشارکتی، توزیع قدرت و اختیارات و مسؤولیتها و تعیین سطح مناسب احاله اختیارها و مسئولیتها نیاز دارد. بنابراین نیل به توسعه پایدار یک وظیفه ضمنی تغییر شکل شیوه اداره کشور، برنامه ریزی و اجرای آن و دستیابی به زمامداری خوب را با خود دارد. (OECD, 2001: 22)
اولویت نسبی که به ابعاد مختلف توسعه پایدار داده می شود، در هر کشور، جامعه ، فرهنگ و حتی در هر موقعیت و در طول زمان متفاوت است. به همین دلیل در حالیکه توسعه پایدار یک چالش جهانی است، پاسخهای عملی فقط میتواند به صورت ملی و محلی تعریف شود. رویکردهای توسعه پایدار تنوع چالشهای اقتصادی، اجتماعی ، زیست محیطی و سیاسی را که کشورهای مختلف با آن مواجهاند منعکس میکند که از ارزشها و علا یق مختلف در جوامع مختلف مشتق میشود. به عنوان مثال در تایلند توسعه پایدار به عنوان توسعه کل گرایانهای تعریف میشود که شش بعد دارد : اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، سیاسی، دانشی و تکنولوژیکی و تعادل فکری و روانی. در بولیوی، تأکید خاصی روی بعد سیاسی ( مثل زمامداری خوب و مشارکت) و روی هویت فرهنگی و معنوی مردم بومی شده است. (OECD, 2001: 22)
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4218/تبيين-و-ترسيم-چارچوب-توسعه-پايدار-محيط/
تبیین و ترسیم چارچوب توسعه پایدار : محیط ، ابعاد و اهداف
توسعه پایدار به استناد تعاریف ذکرشده فرآیندی است که اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جامعه را در هر جا که ممکن است از طریق وضع سیاستها، انجام اقدامهای لازم و عملیات حمایتی با هم تلفیق میکند و در هر جایی که تلفیق امکان ندارد به ایجاد رابطه مبادله بین آنها ، بررسی و هماهنگی این مبادلهها میپردازد. براساس این تعریف سه دسته هدف (اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) و برمبنای آنها سه محیط و سه بعد اصلی وجود دارد که عبارتند از : ۱- محیط های اقتصادی، اجتماعی ؛ ۲- طبیعی و ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی.
به همین دلیل در غالب مستندات، توسعه پایدار را بر مبنای همین سه دسته هدف تعریف و ترسیم می کنند . بهعنوان مثال سازمان همکاریهای اقتصادی با تأکید بر این سه دسته هدف ، شمای توسعه پایدار بهصورت شکل زیر ترسیم می شود.
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4218/تبيين-و-ترسيم-چارچوب-توسعه-پايدار-محيط/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
ایده آل ها در توسعه پایدار
ایده آل ها در توسعه پایدار
مفهوم توسعه پایدار مفهوم بسیار اساسی و مهمی است زیرا در برگیرنده ایدئالها و اصولی است که درک، شناخت و تحقق آنها آیندهای روشن را نوید میدهد و عدم توجه مثبت به آن، اضمحلال و نابودی محیط و بشریت را به دنبال خواهد داشت. در توسعه پایدار به رشد اقتصادی و تحقق استانداردهای بهتر زندگی بدون از دست دادن منابع کمیاب طبیعی توجه می شود. توسعه پایدار، تلاش برای حمایت از آینده، در زمان حال است، مفروضیات زیربنایی و ایدئالها توسعه پایدار عبارتند از:
۱- یکپارچگی اقتصادی-محیطی[۱]: تصمیمات اقتصادی باید با توجه به آثاری که بر محیط زیست میگذارد اتخاذ شوند.
۲- تعهد بین نسلها[۲]: در زمان حاضر، تصمیمات باید با توجه به نتایجی که بر محیط زیست نسلهای آینده دارند اتخاذ شوند.
۳- عدالت اجتماعی[۳]: کلیه مردم دارای حق برخورداری از محیطی هشتند که بتوانند در آن محیط رشد کرده، شکوفا شوند.
۴- حفاظت محیطی[۴]: محافظت از منابع و حمایت از دنیای جانوری و گیاهی ضرورت دارد.
۵- کیفیت زندگی[۵]: تعریف گستردهتری از رفاه بشری باید ارائه شود، به نحوی که از محدوده رفاه اقتصادی فراتر رود.
۶- مشارکت[۶]: نهادها باید مجدداً ساماندهی شوند به نحوی که از طریق آنها امکان شنیده شدن کلیه صداها در فرآیند تصمیمگیری فراهم اید.
[۱] Economy-Environment integration
[۲] Intergenerational obligation
[۳] Social Justice
[۴] Environmental protection
[۵] Quality of life
[۶] Participation
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4214/ایده-آل-ها-در-توسعه-پایدار/
ایده آل ها در توسعه پایدار
مفهوم توسعه پایدار مفهوم بسیار اساسی و مهمی است زیرا در برگیرنده ایدئالها و اصولی است که درک، شناخت و تحقق آنها آیندهای روشن را نوید میدهد و عدم توجه مثبت به آن، اضمحلال و نابودی محیط و بشریت را به دنبال خواهد داشت. در توسعه پایدار به رشد اقتصادی و تحقق استانداردهای بهتر زندگی بدون از دست دادن منابع کمیاب طبیعی توجه می شود. توسعه پایدار، تلاش برای حمایت از آینده، در زمان حال است، مفروضیات زیربنایی و ایدئالها توسعه پایدار عبارتند از:
۱- یکپارچگی اقتصادی-محیطی[۱]: تصمیمات اقتصادی باید با توجه به آثاری که بر محیط زیست میگذارد اتخاذ شوند.
۲- تعهد بین نسلها[۲]: در زمان حاضر، تصمیمات باید با توجه به نتایجی که بر محیط زیست نسلهای آینده دارند اتخاذ شوند.
۳- عدالت اجتماعی[۳]: کلیه مردم دارای حق برخورداری از محیطی هشتند که بتوانند در آن محیط رشد کرده، شکوفا شوند.
۴- حفاظت محیطی[۴]: محافظت از منابع و حمایت از دنیای جانوری و گیاهی ضرورت دارد.
۵- کیفیت زندگی[۵]: تعریف گستردهتری از رفاه بشری باید ارائه شود، به نحوی که از محدوده رفاه اقتصادی فراتر رود.
۶- مشارکت[۶]: نهادها باید مجدداً ساماندهی شوند به نحوی که از طریق آنها امکان شنیده شدن کلیه صداها در فرآیند تصمیمگیری فراهم اید.
[۱] Economy-Environment integration
[۲] Intergenerational obligation
[۳] Social Justice
[۴] Environmental protection
[۵] Quality of life
[۶] Participation
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4214/ایده-آل-ها-در-توسعه-پایدار/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
جمع بندی – توسعه پایدار
جمع بندی – توسعه پایدار
در یک جمع بندی می توان بیان داشت که مفاهیم مختلفی از پارادایم توسعه پایدار ارایه شده است که بیشتر آن را شاخههای مختلف جغرافیا تشکیل میدهد. این مفاهیم در سطوح مختلف مطالعاتی با عباراتی همچون زیستکره پایدار، اکولوژی پایدار، محیط زیست پایدار، چشمانداز پایدار، توریسم پایدار، حمل و نقل پایدار، پیشرفت پایدار در کیفیت زندگی، سیاره پایدار، توسعه پایدار شهری (شهر سبز [۱]، بوم شهر[۲]، شهر قابل زندگی و شهر محیطی)، توسعه پایدار روستایی، توسعه پایدار منطقهای و … بیان میگردند.
قلمرو توسعه پایدار، تنها به حفاظت از محیط زیست طبیعی محدود نمی شود، بلکه مفاهیمی نظیر شهر، روستا، عدالت اجتماعی، توزیع عادلانه ثروت، مشارکت مردم در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها را نیز شامل می شود. در واقع همه زوایای زندگی انسان امروزی و نسل های آینده را در بر می گیرد. (ملکی، ۱۳۹۰: ۱۲۴)
با این شرح، باید توسعه پایدار را فرآیندی دانست که طی آن مردم یک کشور نیازهای خود را برآورده میسازند و زندگی خود را ارتقا میبخشند، بدون اینکه از منابعی که به نسلهای آینده تعلق دارد را به مخاطره اندازند. بنابراین توسعه را زمانی پایدار مینامیم که مخرب نباشد و امکان حفظ منابع، اعم از آب، خاک، منابع ژنتیکی، گیاهی و جانوری را برای آیندگان فراهم آورد. در توسعه پایدار، اصل این است که منابع طبیعی پایه به گونهای محافظت شوند که نسلهای آینده دست کم بتوانند به اندازه نسل کنونی تولید و مصرف کنند.
پایداری شهری نیز مفهومی است که در پی طرح توسعه پایدار به عنوان الگووارهای جدیدی در جهان مطرح گردید. ریشههای نگرش توسعه پایدار به نارضایتی از نتایج توسعه و رشد اجتماعی-اقتصادی در شهرها از منظر بوم شناسی (اکولوژی) بر میگردد. این الگوواره تازه با عنوان توسعه پایدار به مقابله یا الگوهای تولید، توزیع و مصرف ناسازگار با طبیعتی میپردازد که به اتمام منابع و تخریب محیط زیست میانجامد و تنها فرآیند توسعهای را تایید میکند که به بهبود کیفیت زندگی انسانها در حد پذیرش ظرفیت نظامهای پشتیبان حیات منجر شود. این الگوواره جدید توسعه پایدار، حولحساسیتهای زیست محیطی و به بیان دقیقتر بومشناختی شکل گرف و اشارههای اولیه ان برای سیاستهای توسعه شهری، حفظ فضای سبز و پاکیزگی آب، جلوگیری از آلودگی هوا و کاهش تولید زباله در سطح محلی بود. لیکن به تدریج سیاستهای پایداری به پهنههای جغرافیایی گستردهتری ( در سطوح منطقهای، ملی و جهانی) روی آورد و افزون بر بعد بومشناسانه، به ابعاد اجتماعی-اقتصادی نیز توجه کرد. از اینرو میتوان شهر پایدار را شهری دانست که برآمده از توسعهای است که ذهنیت و امکان ارتقای همیشگی سلامت اجتماعی-اقتصادی و بومشناسانه شهر و منطقه آن را فراهم کرده است. (زرآبادی و توکلی، ۱۳۸۸: ۱۲۰)
منابع :
بحرینی، سیدحسین (۱۳۸۰)، توسعه شهری پایدار: از فکر تا عمل، مجله محیط شناسی دانشگاه تهران، شماره ۲۷، تهران.
بدری، سید علی (۱۳۷۶)، توسعه پایدار: مفهوم و ارزش و عمل، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره ۴۸٫
ترنر، تام (۱۳۷۶)، شهر همچون چشمانداز،غ نگرشی فراتر از فرانوگرایی (پست-پست مدرنیزیسم) به طراحی و برنامهریزی شهری، ترجمه فرشاد نوریان، شرکت پردازش و برنامهریزی شهری تهران.
رحمانی، فریده (۱۳۷۲)، توسعه پایدار از تئوری تا عمل، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره ۶۹، ۷۷۰، تهران.
زاهدی، شمس السادات و نجفی، غلامعلی(۱۳۸۴)، بسط مفهومی توسعه پایدار، هنرهای زیبا، ۷۶-۴۳
زرابادی، سعیده و توکلی، نیکی (۱۳۸۸)، شاخص شناسی توسعه پایدار شهری، فصلنامه پژوهش مدیریت شهری،شماره دوم، ۱۲۳-۱۱۰٫
زیاری، کرامت الله (۱۳۸۰)، توسعه پایدار و مسئولیت برنامهریزان شهری در قرن بیست و یکم، مجله ادبیات دانشگاه تهران، شماره ۳۷۲٫ تهران.
ساسان، عبدالحسین (۱۳۶۴)، اقتصاد جابجاگری و پژوهشی در راههای استان اصفهان، جهاد دانشگاهی، اصفهان.
سلامی، رضا (۱۳۷۶)، بررسی اجمالی توسعه پایدار، رهیافت، شماره ۱۷، تهران.
شکوئی، حسین و کاظمی، مهدی (۱۳۷۹)، مولفههای اجتماعی-اقتصادی توسعه پایدار شهری، (مطالعه موردی شهر قم) مجموعه مقالات اولین همایش مدیریت توسعه پایدار در نواحی شهری، تبریز.
صرافی، مظفر و همکاران (۱۳۸۸)، راهبرد توسعه شهر مبتنی بر توسعه پایدار، فصلنامه جغرافیا، سال هفتم، شماره ۲۲، تهران.
صلانی، رضا (۱۳۸۰)، توسعه پایدار: تاریخچه، تعاریف و دیدگاهها، فصلنامه مسکن و انقلاب، شماره ۹۳، تهران.
عزیزی، محمدمهدی، (۱۳۸۰)، توسعه شهری پایدار، برداشت تحلیلی از دیدگاه جهانی، نشریه علمی و پژوهشی دانشگده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی سال ۱۱ شماره ۳۳٫
فرهنمند، شکوفه (۱۳۸۶)، تحلیل فضایی توسعه شهری در ایران؛ تعامل شهر و اقتصاد، پایان نامهی دکتری، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، اصفهان.
کهن گ(۱۳۷۶).؛ تئوریهای سازمان و مدیریت؛ ج ۲، عناصر و فرایندها ، چاپ اول، انتشارات اطلاعات
گلدین، یان و دینترز، آلن (۱۳۷۹)، سیاستهای اقتصادی برای دستیابی به توسعه پایدار، ترجمه غلامرضا آزاد ارمکی و دیگرانآ انتشارات موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تهران.
لقایی، حسنعلی و محمدزاده، حمیده (۱۳۸۶)، مقدمهای بر مفهوم توسعه شهری پایدار و نقش برنامهریزی شهری، مجله هنرهای زیبا، شماره ۶ دانشگاه تهران.
مکنون، رضا (۱۳۷۶)، تحقیقات در فرآیند توسعه پایدار، رهیافت، شماره ۱۷، تهران.
ملکی، سعید (۱۳۹۰)، سنجش توسعه پایدار در نواحی شهری با استفاده از تکنیکهای برنامه ریزی (نمونه موردی: شهر ایلام)، فصلنامه جغرافیا و توسعه، ۱۳۶-۱۱۷
نصیری ح(۱۳۷۹).؛ توسعه پایدار، چشم انداز جهان سوم ؛ انتشارات فرهنگ اندیشه، تهران.
و.م آدامز (۱۳۷۵)، ملکی معیری، مهناز، مجله بن شماره ۶، تهران.
هارتموت، بوسل (۱۳۸۱)، توسعه پایدار؛ مفاهیم و محدودیتها، مترجم حسن دارابی، فصلنامه علمی-پژوهشی مسکن و انقلاب، شماره ۸۹، تهران.
یانگ، ت . ، برتون ام .(۱۳۷۷) پی ترجمه محسن تشکری ؛ پایداری کشاورزی با تعریف و دلالتهای آن در سیاست تجاری و کشاورزی؛ انتشارات مؤسسه پژوهشهای برنامه ریزی و اقتصاد، کشاورزی وزارت کشاورزی
Gilman R. (1996); Sustainability,URL.:http://www.context.org/ICLIB/DEFS/AIADef.htm,
Gold – Mary V.; Sustainable agriculture : Definition and terms,special reference; Brief Series No. SRB 99-2
Kirkpatrick C.& et. al.(2001); Development of criteria to assess the effectiveness of national strategies for sustainable development; Institute for Development Policy and Management; University of Manchester.
OECD; The DAC guidelines, strategies for sustainable development;2001.
Revised Draft , New York , Oct, 2001.
Soubbotina p., Sheram A (2001). Beyond ecoonomic growth , The world Bank , Washington D.C
UN; Guidance in preparing national sustainable development strategies; 2001;
World bank (2009), World Bank Rural Development strategy: Form Vision to Action Update (Draft), Washington D.C, world bank.
http://www.gdrc.org/sustdev/definitions.html
http://www.nssd.net/Reference/Reid/ch03.htm,(۲۰۰۱); The Contribution of Strategies to Sustainable Development
http://www.doe.ir
کمیته ملی توسعه پایدار؛ برنامه عزم ملی برای حفاظت از محیط زیست؛ انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، بهار ۱۳۷۸، چاپ اول، صفحات ۱- ۳۱- ۵۶- ۹۸ و ۱۰۷٫
[۱] Green city
[۲] Ecocity
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4256/جمع-بندی-توسعه-پایدار/
جمع بندی – توسعه پایدار
در یک جمع بندی می توان بیان داشت که مفاهیم مختلفی از پارادایم توسعه پایدار ارایه شده است که بیشتر آن را شاخههای مختلف جغرافیا تشکیل میدهد. این مفاهیم در سطوح مختلف مطالعاتی با عباراتی همچون زیستکره پایدار، اکولوژی پایدار، محیط زیست پایدار، چشمانداز پایدار، توریسم پایدار، حمل و نقل پایدار، پیشرفت پایدار در کیفیت زندگی، سیاره پایدار، توسعه پایدار شهری (شهر سبز [۱]، بوم شهر[۲]، شهر قابل زندگی و شهر محیطی)، توسعه پایدار روستایی، توسعه پایدار منطقهای و … بیان میگردند.
قلمرو توسعه پایدار، تنها به حفاظت از محیط زیست طبیعی محدود نمی شود، بلکه مفاهیمی نظیر شهر، روستا، عدالت اجتماعی، توزیع عادلانه ثروت، مشارکت مردم در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها را نیز شامل می شود. در واقع همه زوایای زندگی انسان امروزی و نسل های آینده را در بر می گیرد. (ملکی، ۱۳۹۰: ۱۲۴)
با این شرح، باید توسعه پایدار را فرآیندی دانست که طی آن مردم یک کشور نیازهای خود را برآورده میسازند و زندگی خود را ارتقا میبخشند، بدون اینکه از منابعی که به نسلهای آینده تعلق دارد را به مخاطره اندازند. بنابراین توسعه را زمانی پایدار مینامیم که مخرب نباشد و امکان حفظ منابع، اعم از آب، خاک، منابع ژنتیکی، گیاهی و جانوری را برای آیندگان فراهم آورد. در توسعه پایدار، اصل این است که منابع طبیعی پایه به گونهای محافظت شوند که نسلهای آینده دست کم بتوانند به اندازه نسل کنونی تولید و مصرف کنند.
پایداری شهری نیز مفهومی است که در پی طرح توسعه پایدار به عنوان الگووارهای جدیدی در جهان مطرح گردید. ریشههای نگرش توسعه پایدار به نارضایتی از نتایج توسعه و رشد اجتماعی-اقتصادی در شهرها از منظر بوم شناسی (اکولوژی) بر میگردد. این الگوواره تازه با عنوان توسعه پایدار به مقابله یا الگوهای تولید، توزیع و مصرف ناسازگار با طبیعتی میپردازد که به اتمام منابع و تخریب محیط زیست میانجامد و تنها فرآیند توسعهای را تایید میکند که به بهبود کیفیت زندگی انسانها در حد پذیرش ظرفیت نظامهای پشتیبان حیات منجر شود. این الگوواره جدید توسعه پایدار، حولحساسیتهای زیست محیطی و به بیان دقیقتر بومشناختی شکل گرف و اشارههای اولیه ان برای سیاستهای توسعه شهری، حفظ فضای سبز و پاکیزگی آب، جلوگیری از آلودگی هوا و کاهش تولید زباله در سطح محلی بود. لیکن به تدریج سیاستهای پایداری به پهنههای جغرافیایی گستردهتری ( در سطوح منطقهای، ملی و جهانی) روی آورد و افزون بر بعد بومشناسانه، به ابعاد اجتماعی-اقتصادی نیز توجه کرد. از اینرو میتوان شهر پایدار را شهری دانست که برآمده از توسعهای است که ذهنیت و امکان ارتقای همیشگی سلامت اجتماعی-اقتصادی و بومشناسانه شهر و منطقه آن را فراهم کرده است. (زرآبادی و توکلی، ۱۳۸۸: ۱۲۰)
منابع :
بحرینی، سیدحسین (۱۳۸۰)، توسعه شهری پایدار: از فکر تا عمل، مجله محیط شناسی دانشگاه تهران، شماره ۲۷، تهران.
بدری، سید علی (۱۳۷۶)، توسعه پایدار: مفهوم و ارزش و عمل، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره ۴۸٫
ترنر، تام (۱۳۷۶)، شهر همچون چشمانداز،غ نگرشی فراتر از فرانوگرایی (پست-پست مدرنیزیسم) به طراحی و برنامهریزی شهری، ترجمه فرشاد نوریان، شرکت پردازش و برنامهریزی شهری تهران.
رحمانی، فریده (۱۳۷۲)، توسعه پایدار از تئوری تا عمل، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره ۶۹، ۷۷۰، تهران.
زاهدی، شمس السادات و نجفی، غلامعلی(۱۳۸۴)، بسط مفهومی توسعه پایدار، هنرهای زیبا، ۷۶-۴۳
زرابادی، سعیده و توکلی، نیکی (۱۳۸۸)، شاخص شناسی توسعه پایدار شهری، فصلنامه پژوهش مدیریت شهری،شماره دوم، ۱۲۳-۱۱۰٫
زیاری، کرامت الله (۱۳۸۰)، توسعه پایدار و مسئولیت برنامهریزان شهری در قرن بیست و یکم، مجله ادبیات دانشگاه تهران، شماره ۳۷۲٫ تهران.
ساسان، عبدالحسین (۱۳۶۴)، اقتصاد جابجاگری و پژوهشی در راههای استان اصفهان، جهاد دانشگاهی، اصفهان.
سلامی، رضا (۱۳۷۶)، بررسی اجمالی توسعه پایدار، رهیافت، شماره ۱۷، تهران.
شکوئی، حسین و کاظمی، مهدی (۱۳۷۹)، مولفههای اجتماعی-اقتصادی توسعه پایدار شهری، (مطالعه موردی شهر قم) مجموعه مقالات اولین همایش مدیریت توسعه پایدار در نواحی شهری، تبریز.
صرافی، مظفر و همکاران (۱۳۸۸)، راهبرد توسعه شهر مبتنی بر توسعه پایدار، فصلنامه جغرافیا، سال هفتم، شماره ۲۲، تهران.
صلانی، رضا (۱۳۸۰)، توسعه پایدار: تاریخچه، تعاریف و دیدگاهها، فصلنامه مسکن و انقلاب، شماره ۹۳، تهران.
عزیزی، محمدمهدی، (۱۳۸۰)، توسعه شهری پایدار، برداشت تحلیلی از دیدگاه جهانی، نشریه علمی و پژوهشی دانشگده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی سال ۱۱ شماره ۳۳٫
فرهنمند، شکوفه (۱۳۸۶)، تحلیل فضایی توسعه شهری در ایران؛ تعامل شهر و اقتصاد، پایان نامهی دکتری، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، اصفهان.
کهن گ(۱۳۷۶).؛ تئوریهای سازمان و مدیریت؛ ج ۲، عناصر و فرایندها ، چاپ اول، انتشارات اطلاعات
گلدین، یان و دینترز، آلن (۱۳۷۹)، سیاستهای اقتصادی برای دستیابی به توسعه پایدار، ترجمه غلامرضا آزاد ارمکی و دیگرانآ انتشارات موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تهران.
لقایی، حسنعلی و محمدزاده، حمیده (۱۳۸۶)، مقدمهای بر مفهوم توسعه شهری پایدار و نقش برنامهریزی شهری، مجله هنرهای زیبا، شماره ۶ دانشگاه تهران.
مکنون، رضا (۱۳۷۶)، تحقیقات در فرآیند توسعه پایدار، رهیافت، شماره ۱۷، تهران.
ملکی، سعید (۱۳۹۰)، سنجش توسعه پایدار در نواحی شهری با استفاده از تکنیکهای برنامه ریزی (نمونه موردی: شهر ایلام)، فصلنامه جغرافیا و توسعه، ۱۳۶-۱۱۷
نصیری ح(۱۳۷۹).؛ توسعه پایدار، چشم انداز جهان سوم ؛ انتشارات فرهنگ اندیشه، تهران.
و.م آدامز (۱۳۷۵)، ملکی معیری، مهناز، مجله بن شماره ۶، تهران.
هارتموت، بوسل (۱۳۸۱)، توسعه پایدار؛ مفاهیم و محدودیتها، مترجم حسن دارابی، فصلنامه علمی-پژوهشی مسکن و انقلاب، شماره ۸۹، تهران.
یانگ، ت . ، برتون ام .(۱۳۷۷) پی ترجمه محسن تشکری ؛ پایداری کشاورزی با تعریف و دلالتهای آن در سیاست تجاری و کشاورزی؛ انتشارات مؤسسه پژوهشهای برنامه ریزی و اقتصاد، کشاورزی وزارت کشاورزی
Gilman R. (1996); Sustainability,URL.:http://www.context.org/ICLIB/DEFS/AIADef.htm,
Gold – Mary V.; Sustainable agriculture : Definition and terms,special reference; Brief Series No. SRB 99-2
Kirkpatrick C.& et. al.(2001); Development of criteria to assess the effectiveness of national strategies for sustainable development; Institute for Development Policy and Management; University of Manchester.
OECD; The DAC guidelines, strategies for sustainable development;2001.
Revised Draft , New York , Oct, 2001.
Soubbotina p., Sheram A (2001). Beyond ecoonomic growth , The world Bank , Washington D.C
UN; Guidance in preparing national sustainable development strategies; 2001;
World bank (2009), World Bank Rural Development strategy: Form Vision to Action Update (Draft), Washington D.C, world bank.
http://www.gdrc.org/sustdev/definitions.html
http://www.nssd.net/Reference/Reid/ch03.htm,(۲۰۰۱); The Contribution of Strategies to Sustainable Development
http://www.doe.ir
کمیته ملی توسعه پایدار؛ برنامه عزم ملی برای حفاظت از محیط زیست؛ انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، بهار ۱۳۷۸، چاپ اول، صفحات ۱- ۳۱- ۵۶- ۹۸ و ۱۰۷٫
[۱] Green city
[۲] Ecocity
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/4256/جمع-بندی-توسعه-پایدار/
Ashkan-kamrani
عضو جدید
متولی توسعه پایدار در ایران
متولی توسعه پایدار در ایران
کمیته ملی توسعه پایدار در شهریور ماه ۱۳۷۲ با هدف سیاست گذاری و هماهنگی برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور با ملاحظات حفاظت محیط زیست توسط شورایعالی حفاظت محیط زیست با حضور نمایندگان سازمانهای دولتی و غیردولتی تشکیل شده و یکی از وظایف مهم آن برنامه ریزی و تعیین سیاست و ارائه پیشنهادهای لازم در خصوص اجرای دستور کار ۲۱ است.
ارکان کمیته ملی توسعه پایدارارکان این کمیته شامل کمیته ملی ، دبیرخانه ، و کمیته های فرعی است
الف) تعداد اعضاء کمیته ملی توسعه پایدار ۱۸ نفر شامل رییس ، نایب رییس و۱۶ نفر نمایندگان وزارتخانه ها ، سازمانها و نهادهای زیر می باشد
· رییس کمیته ملی توسعه پایدار ، معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست می باشد
· سازمان مدیریت و برنامه ریزی
· سازمان هواشناسی
· سازمان حفاظت محیط زیست
· تشکل های مردمی
· فرهنگستان علوم
· وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی
· یکی از مقامات عضو شورایعالی حفاظت محیط زیست
· وزارت پست و تلگراف و تلفن (مرکز سنجش از دور)
· وزارت نیرو
· وزارت صنایع و معادن
· وزارت امور خارجه
· وزارت جهاد کشاورزی
· وزارت مسکن و شهرسازی
· وزارت علوم ، تحقیقات و فن‌آوری
· وزارت نفت
· وزارت کشور
ب) نمایندگان وزارتخانه ها و سازمانها و نهادهای زیر برحسب مورد به جلسات کمیته ملی با حق رأی دعوت می شوند
· سازمان انرژی اتمی ایران
· سازمان تربیت بدنی
· دفتر امور زنان ریاست جمهوری
· سازمان صدا و سیما
· فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی
· وزارت بازرگانی
· وزارت آموزش و پرورش
· وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
· وزارت کار و امور اجتماعی
وظایف کمیته ملی توسعه پایدار
۱٫ بررسی پیش نویس چارچوب استراتژی توسعه پایدار و محیط زیست و ارائه پیشنهاد به شورایعالی حفاظت محیط زیست
۲٫ ایجاد و گسترش بانک اطلاعات و مرکز اسناد در خصوص برنامه های دستور کار ۲۱ و کنوانسیونهای تغییر آب و هوا و حفظ گونه های زیستی
۳٫ ارائه پیشنهاد به منظور تعیین سیاست واحد و هماهنگ در خصوص مسائل مربوط به دو کنوانسیونهای آب و هوا و حفظ گونه های زیستی و اصول جنگل و نیز دستور کار ۲۱ در مجامع بین المللی و وزارتخانه ها و سازمانهای کشوری
۴٫ برنامه ریزی پروژه های مشترک اجرائی – تحقیقاتی در زمینه مسائل مربوطه به کنوانسیونهای تغییر آب و هوا و حفظ گونه های زیستی و اصول جنگل و نیز دستورکار ۲۱ با کشورهای منطقه که دارای موقعیت های مشابه هستند
۵٫ بررسی اقدامات انجام یافته جهت اجرای استراتژی توسعه پایدار و محیط زیست و پیگیری اقدامات
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/14557/متولی-توسعه-پایدار-در-ایران/
متولی توسعه پایدار در ایران
کمیته ملی توسعه پایدار در شهریور ماه ۱۳۷۲ با هدف سیاست گذاری و هماهنگی برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور با ملاحظات حفاظت محیط زیست توسط شورایعالی حفاظت محیط زیست با حضور نمایندگان سازمانهای دولتی و غیردولتی تشکیل شده و یکی از وظایف مهم آن برنامه ریزی و تعیین سیاست و ارائه پیشنهادهای لازم در خصوص اجرای دستور کار ۲۱ است.
ارکان کمیته ملی توسعه پایدارارکان این کمیته شامل کمیته ملی ، دبیرخانه ، و کمیته های فرعی است
الف) تعداد اعضاء کمیته ملی توسعه پایدار ۱۸ نفر شامل رییس ، نایب رییس و۱۶ نفر نمایندگان وزارتخانه ها ، سازمانها و نهادهای زیر می باشد
· رییس کمیته ملی توسعه پایدار ، معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست می باشد
· سازمان مدیریت و برنامه ریزی
· سازمان هواشناسی
· سازمان حفاظت محیط زیست
· تشکل های مردمی
· فرهنگستان علوم
· وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی
· یکی از مقامات عضو شورایعالی حفاظت محیط زیست
· وزارت پست و تلگراف و تلفن (مرکز سنجش از دور)
· وزارت نیرو
· وزارت صنایع و معادن
· وزارت امور خارجه
· وزارت جهاد کشاورزی
· وزارت مسکن و شهرسازی
· وزارت علوم ، تحقیقات و فن‌آوری
· وزارت نفت
· وزارت کشور
ب) نمایندگان وزارتخانه ها و سازمانها و نهادهای زیر برحسب مورد به جلسات کمیته ملی با حق رأی دعوت می شوند
· سازمان انرژی اتمی ایران
· سازمان تربیت بدنی
· دفتر امور زنان ریاست جمهوری
· سازمان صدا و سیما
· فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی
· وزارت بازرگانی
· وزارت آموزش و پرورش
· وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
· وزارت کار و امور اجتماعی
وظایف کمیته ملی توسعه پایدار
۱٫ بررسی پیش نویس چارچوب استراتژی توسعه پایدار و محیط زیست و ارائه پیشنهاد به شورایعالی حفاظت محیط زیست
۲٫ ایجاد و گسترش بانک اطلاعات و مرکز اسناد در خصوص برنامه های دستور کار ۲۱ و کنوانسیونهای تغییر آب و هوا و حفظ گونه های زیستی
۳٫ ارائه پیشنهاد به منظور تعیین سیاست واحد و هماهنگ در خصوص مسائل مربوط به دو کنوانسیونهای آب و هوا و حفظ گونه های زیستی و اصول جنگل و نیز دستور کار ۲۱ در مجامع بین المللی و وزارتخانه ها و سازمانهای کشوری
۴٫ برنامه ریزی پروژه های مشترک اجرائی – تحقیقاتی در زمینه مسائل مربوطه به کنوانسیونهای تغییر آب و هوا و حفظ گونه های زیستی و اصول جنگل و نیز دستورکار ۲۱ با کشورهای منطقه که دارای موقعیت های مشابه هستند
۵٫ بررسی اقدامات انجام یافته جهت اجرای استراتژی توسعه پایدار و محیط زیست و پیگیری اقدامات
لینک منبع: http://www.shahrsazionline.com/14557/متولی-توسعه-پایدار-در-ایران/
Similar threads
Similar threads
-
راهبردهای توسعه پایدار در بخش سکونتگاه‌های انسانی- شروع شده توسط Ashkan-kamrani
- پاسخ ها: 0
-
-
ایجاد پیوند بین توسعه پایدار و اسناد برنامه ریزی
- شروع شده توسط Ashkan-kamrani
- پاسخ ها: 0
-
بررسی برنامهریزی شهری متداول در ایران از منظر توسعه پایدار
- شروع شده توسط Ashkan-kamrani
- پاسخ ها: 0
-