نقطه هم ارزی،مقدار اسید یا بازی است که در واکنش سنجش حجمی طبق محاسبات
استوکیومتری مورد نیاز است . می توان گفت با توجه به محاسبات استوکیومتری برای
واکنش مقدار معینی از اسید ، مقدار معینی باز مورد نیاز است .
به این مقدار اسید یا باز که برای واکنش کامل اسید و باز مورد نیاز است ، نقطه هم ارزی
گفته می شود .
بنابراین نقطه هم ارزی بطور تئوری و بصورت محاسبات معین می شود . در نقطه هم ارزی
وقتی اسید و باز با نسبت مولی معین بطور کامل با هم واکنش داده و تولید نمک می کنند،
محلول حاصل با توجه به نوع نمک بدست آمده می تواند اسیدی ، بازی یا خنثی باشد .
اسید قوی و باز قوی : نمک خنثی -----> PH=7
اسید قوی و باز ضعیف : نمک اسید -----> PH<7
اسید ضعیف و باز قوی : نمک بازی -----> PH>7
به این PH ، PH نقطه هم ارزی می گویند .
نقطه پایانی ، مقدار اسید یا بازی است که در آزمایش سنجش حجمی با توجه به تغییر رنگ
شناساگر بدست می آید . می دانیم در آزمایش سنجش حجمی برای تشخیص کامل شدن
واکنش از شناساگر استفاده می شود به این ترتیب که پایان آزمایش با تغییر رنگ شناساگر
تعیین می شود ، از طرفی شناساگرهای مختلف در PH های مختلف تغییر رنگ می دهند که
ممکن است با PH نطقه هم ارزی یکسان نباشد .
بنابراین نقطه پایانی و هم ارزی یکسان بدست نخواهد آمد .
هر چه PH تغییر رنگ یک شناساگر به PH نقطه هم ارزی نزدیکتر باشد،آزمایش سنجش حجمی
دقیق تر خواهد بود .